ĐỀ TÀI
Tìm hiểu thế độc quyền của tập
đoàn điện lực
Việt Nam
Nhóm 1
Lớp hp:0924MIEC0111
Mục lục:
I, Lời mở đầu
II, Cơ sở lý thuyết
III, Tìm hiểu thế độc quyền của tập đoàn điện
lực Việt Nam (EVN).
IV, Kết luận
I, Lời mở dầu :
- Đất nước ta đang dần đổi mình,bộ mặt nước ta
đang từng ngày đổi mới
- Tuy nhiên có những cái hầu như không thay
đổi đó là thế độc quyền,cụ thể là độc quyền
bán thuần tuý như: điện lực,xăng dầu..
- Ngày nay khi mà nền kinh tế nước ta đang
không ngưng phát triển liệu rằng cái gọi là độc
quyền ấy còn phù hợp nữa hay không?
Chúng tôi sẽ cùng các bạn đi trả lời câu
hỏi này
II, Cơ sở lý thuyết :
1, Khái niệm thị trường độc quyền bán thuần
tuý:
Đó là thị trường chỉ có một người bán một
hàng hoá nào đó nhưng có rất nhiều người
mua.
2, Đặc trưng của thị trường bán thuần tuý :
- Một hãng cung ứng toàn bộ mức cung của
thị trường
- Sản xuất duy nhất một hàng hoá,gần như
không có hàng hoá thay thế.
Các đặc trưng……..(tiếp)
- Có sự ngăn cản lớn ( kinh tế,kỹ thuật, pháp lý..)đối
với sự xâm nhập hoặc rút lui khỏi thị trường
- Đường cầu của hãng độc quyền là đường đường cầu
thị trường có dốc xuống về phía phải,có độ dốc âm
và tuân theo luật cầu
Ví dụ: điện thắp sáng,
dịch vụ chuyển thư bưu điện
buôn bán vũ khí….
- Sự co giãn của cầu theo giá
thường kém co giãn
3, Nguyên nhân dẫn tới sự độc quyền bán:
- Đạt được tính kinh tế của quy mô(độc quyền
tự nhiên),chi phí bình quân sẽ giảm xuống,dễ
mở rộng sản lượng,dễ loại bỏ đối thủ.
- Bằng phát minh sáng chế(bản quyền).
- Kiểm soát các yếu tố đầu vào của sản xuất.
- Do quy định của chính phủ.
5, Nguyên tắc tối đa hoá lợi nhuận của nhà độc quyền:
Vì cung của hãng chính là cung của thị trường
nên nhà độc quyền có quyền định giá
Nhà độc quyền tối đa hoá lợi nhuận tạ mức sản
lượng Q1 taị đó
MR = MC
Gía bán P1 được xác
định trên đường cầu D
Lợi nhuận cực đại là:
(P1 - ATC).Q1
* Hãng độc quyền không có đường cung hay nói
cách khác không có mối quan hệ giữa hàm số gữa P
va Qs.
* Trong thị trường độc quyền sự dịch chuyển của
đường cầu có thể làm thay
đổi P còn Q giữ nguyên
hoặc P giữ nguyên Q thay đổi
hoặc cả hai đều thay đổi.
Về cơ bản nguyên tắc quyết định sản lượng
và giá của nhà độc quyền trong ngắn hạn cũng
như trong dài hạn,chỉ khác một điểm hãng có
đủ thời gian để nắm được quy mô tiêu thị của
thị trường.Vì vậy hãng sẽ thiết lập quy mô sản
xuất cho phù hợp để tối đa hoá lợi nhuận
III, Tìm hiểu tập đoàn điện lực Việt Nam(EVN)
Tập đoàn điện lực Việt Nam là một doanh
nghiệp nhà nước kinh doanh đa ngành:kinh doanh
điện,viễn thông công cộng,giáo dục,tài chính ngân
hàng…
Với các mục tiêu sau:
- Kinh doanh có lãi,bảo
toàn và phát triển vốn.
- Giữ vai trò trung tâm trong
phát triển tập đoàn điện lực Việt Nam đa sở hữu
trong đó sở hữu nhà nước là chủ yếu.
- Tối đa hoá hiệu quả của tập đoàn.
1, Đặc trưng của hãng
Thứ nhất : EVN là doanh nghiệp nhà nước được
giao quản lý toàn bộ hệ thông truyền tải và phân
bố điện quốc gia,họ chưa hề có 1 đối thủ nào cạnh
tranh.Vì lẻ đó các đó các dự án vừa và nhỏ của
một số doanh nghiệp địa phương thường gặp trở
ngại rất lớn:``Đó là do tập đoàn điện lực Việt Nam
ép giá,ép thị trường.``
Thứ hai : Điện là hàng hoá cần thiết-một phần tất
yếu của cuộc sống,không có mặt hàng thay thế,vì
vậy khi có điều chỉnh giá cả thì lượng cầu vẫn
không thay đổi. 0 < Ep < 1
Đặc trưng….(tiếp theo)
Thứ ba : Tập đoàn rất lớn mạnh:có 11 công ty kinh
doanh khách hàng,3 công ty vùng,8 công ty kinh
doanh tỉnh.Vì thế có rào cản đối với các đối thủ có ý
định bước vào thị trường này.
Thứ tư : Được sự hậu thuẫn của chính phủ nên EVN
luôn chiếm thế độc quyền ``một mình một khoảng
trời riêng``
2, Hiện trạng của ngành điện :
• Ngành điện được coi là một trong những ngành
then chốt, tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm của
ngành điện xấp xỉ gấp 2 lần tốc độ tăng trưởng GDP
chung của cả nước,chiếm 8% GDP cả nước.
• Mặc dù các công ty trong ngành điện đã hoạt động
hết công suất nhưng vẫn không đáp ứng đủ nhu cầu
tiêu dùng điện trong nước. Tình trạng thiếu điện vẫn
tiếp diễn
Tại sao lai thiếu điện?
3, Nguyên nhân:
Do hao tổn,thất thoát điện năng
Ví dụ : năm 2007 là 11,45%
năm 2008 là 9
Dự kiến 2009 là 9%
nhưng tình hình hiện nay thì sẽ tăng lên 10,9%
Đây là vấn đề nan giải của ngành điện,từ năm
2006 chính phủ đã đề nghị tới 2010 tỷ lệ hao phí
điện chỉ còn 8% nhưng có vẻ rất khó khăn.
Còn đối với các trạm hạ áp ở khu vực nông thôn
thì tỷ lệ này rất cao lên tới 25% - 30%
* Nguyên nhân (tiếp)
Theo ngành điện, tình trạng
thiếu điện hiện nay là do
hai nguyên nhân khách quan
như: tiến độ triển khai nhiều
nhà máy điện bị chậm
(do vốn khó khăn, vướng
về đền bù, giải phóng mặt
bằng...) và do những biến
động của thời tiết nằm
ngoài ý muốn chủ quan.
-Kế hoạch vốn 2008 của EVN là 43.130 tỷ đồng, EVN
chỉ đảm bảo được 9.300 tỷ đồng, Hiện EVN chỉ cân
đối được là
35.964 tỷ đồng,
còn thiếu
8.166 tỷ đồng
ngoài ra tính
tới 31/7/2008
tồn phiếu giá
ở các côngtrình
chưa thanh toán lên đến 1.200 tỷ đồng nữa.
Hay như :
- Dự án nhà máy thuỷ điện Sơn La phải qua 3 kỳ
quốc hội mới phê duyệt dự án.
- Rồi đến chính sách đền bù,di dân... Đây cũng là
vấn đề gặp nhiều khó khăn
Năng lực tư vấn yếu: chỉ có 4 công ty tư vấn cho
cả mạng lưới điện lực quốc gia
Thiếu năng lượng sơ cấp như than,khí đốt.Nhiệt
điện cũng góp khoảng 15%-20% sản lượng điện
quốc gia.
Tiếp theo:
Bên cạnh những nguyên nhân trên thì ta cần chú ý
tới 1 nguyên nhân chủ quan chính do cơ chế độc
quyền tạo ra.
Do sự đòi hỏi qua chặt chẽ
theo kiểu độc quyền``đồng ý thì
mua,không đồng ý thì thôi``
của EVN đã khiến các nhà phân tích
kinh tế phải thốt lên rằng``Cách khống chế của EVN
thực chất là một rào cản đối với nhà đầu tư`` với cơ
chế ép giá này thì các doanh nghiệp tư nhân khó mà
có chân trong thị trương điện này.Sau đây là bảng số
liệu của cục thống kê:
Năm
2001
2002
2003
2004
2006
2007
Điện phát
ra
Tr.kwh
35888
17%
40546
13%
46202
14%
52078
12,7%
59050 6256
13,4% 14,7%
6589
16,3%
Nhà nước
"
33777
94,1%
39154
96,7%
44655
96,7%
49250
94,6%
55911 5930
94,7% 94,8%
6266
95,1%
Ngoài nhà
nước
"
2121
6,9%
2104
5,88%
1385
3,31%
1538
2,4%
2819
5,38%
322
4,9%
326
5,2%
2008
Qua bảng số liệu trên ta thấy rõ sự chênh lệch giữa
sản lượng điện cuả lượng điện nhà nước và tư nhân
Đấy chính là bệnh của cơ chế độc quyền điện của
nước ta.
4,Cách thức lựa chọn của hãng:
Vì là hãng độc quyền bán, nên EVN luôn muốn
tăng giá điện để tăng doanh thu.
Cụ thể 1/3/2009 chính phủ đã xét duyệt kiến nghị
tăng giá của EVN,tăng thêm 8.92%Đây là chính
là biện pháp để tăng lợi nhuận khi mà doanh nghiệp
đang kinh doanh trên miền cầu giảm.
Chia giá tiền theo từng mức điện,từng khu vực,
theo từng thời gian cụ thể khác nhau,đồng thời như:
về điện sinh hoạt tính theo 7 mức tiêu thụ,ta xem
bảng đơn giá sau:
TT
Đây chỉ là số liệu 1
phần để các bạn hiểu
rõ hơn về các cách
thức lựa chọn của
tập đoàn để tăng lợi
nhuận
Mức sử dụng bình quân
Đơn
của 1 hộ gia đình trong
giá(đ/KWh)
tháng(KWh)
1
50KWh đầu tiên
600
2
50KWh100KWh
865
3
101KWh150KWh
1,135
4
151KWh200KWh
1,495
5
201KWh300KWh
1,620
6
301KWh400KWh
1,740
7
Trên 401KWh
1,790
5, Các biện pháp giảm tình trạng thiếu điện và
phương hướng phát triển trong tương lai:
Một là: Phải có một cơ quan quản lý nhà nước về
năng lượng lo đồng bộ hơn nữa quy hoạch năng
lượng phù hợp với quy hoạch nền kinh tế. Đó là
phải có một Bộ riêng - thí dụ Bộ Năng lượng. Cơ
quan này lo cho an ninh năng lượng, trong đó có cả
năng lượng sơ cấp - lộ trình nhập than và khí,..
Hai là: Phải nâng cao chất lượng tư vấn bằng hình
thức đấu thầu quốc tế tư vấn.
Các biện pháp …(tiếp theo)
Ba là: Nâng cao chất lượng và tiến độ thi công bằng
hình thức đấu thầu quốc tế xây lắp.
Bốn là: Khẩn trương triển khai nhà máy điện hạt
nhân bởi theo báo cáo thì các nguồn năng lượng sơ
cấp của Việt Nam như than, khí không nhiều, đặc
biệt tiềm năng thuỷ điện đã cạn kiệt
Năm là: Những dự án đã được Chính phủ phê duyệt
trong TSĐ VI thì Chính phủ không cần thiết phải
phê duyệt dự án đầu tư mà uỷ quyền cho Bộ chủ
quản hoặc doanh nghiệp chủ đầu tư phê duyệt
Và đặc biệt: Thực hiện nhanh hơn nữa thị trường
điện lực cạnh tranh hoàn hảo nhằm huy động đủ
nguồn vốn cho công trình, thu hút đầu tư trực tiếp
nước ngoài trong hoạt động điện. Muốn vậy phải
cổ phần hoá các đơn vị điện lực, mạnh dạn thả nổi
giá điện theo hành lang giá cả do nhà nước quy
định, huỷ bỏ cơ chế cấp điện tiêu dùng theo bậc
thang như hiện nay để tiết kiệm điện.
Tại cuộc họp về vốn cho các dự án điện thủ
tướng Nguyễn Tấn Dũng đã yêu cầu EVN phải
giảm dần độc quyền trong tất cả các khâu…Theo
cục điề tiết điện lực thì dự kiến sẽ chuyển đổi
trong giai đoạn 2010-1011.
IV, Kết luận :
Trên con đường hội nhập,để không bị tụt hậu
chúng ta cần xây dựng 1 chế độ kinh tế phù hợp,
1môi trường kinh doanh lành mạnh,thông thoáng
và phải hoàn thiện hơn hành lang pháp lý..để tất cả
các doanh nghiệp không bỡ ngỡ,gặp khó khăn khi
mở cửa nền kinh tế.
Chúng ta đã thấy xuất hiện nhiều loại hình
doanh nghiệp đang phát triển mạnh mẽ từ sau
những năm 80 thế kỷ trước.Tuy nhiên vẫn còn sự
tồn tại kinh doanh độc quyền mà điển hình là độc
quyền bán..Chúng ta cần thay đổi hơn nữa để đưa
nền kinh tế nước nhà lên 1 vị thế mới.