NỘI DUNG CHÍNH
 Khái niệm, đặc điểm và chức năng của thị
trường tiền tệ;
 Cấu trúc của thị trường tiền tệ;
 Hàng hoá và nghiệp vụ trên thị trường tiền tệ.

Khoa Tài chính – Ngân hàng, Trường ĐH CN Tp.HCM
Mail:
DĐ: 0986 785 984

Khái niệm
 Thị trường tiền tệ là một bộ phận của thị trường
tài chính, giao dịch các loại vốn ngắn hạn.
 Hoạt động của thị trường tiền tệ diễn ra chủ yếu
thông qua hoạt động của hệ thống ngân hàng và
các tổ chức tín dụng khác.

Bài giảng môn: Thị trường tài chính
Giảng viên: Bùi Ngọc Toản

Chức năng của thị trường tiền tệ
 Tạo lập và cung ứng vốn ngắn hạn cho nền
kinh tế;
 Tạo lập và cung ứng vốn đầu tư tín dụng;
 Tạo môi trường đầu tư an toàn và có hiệu quả
cho các chủ thể trong xã hội;
 Góp phần làm lành mạnh tình hình lưu thông
tiền tệ và ổn định đồng tiền.

Bài giảng môn: Thị trường tài chính
Giảng viên: Bùi Ngọc Toản

2

Đặc điểm của thị trường tiền tệ

 Luân chuyển vốn ngắn hạn không quá 1
năm;
 Hình thức tài chính đặc trưng là hình thức
tài chính gián tiếp. Đóng vai trò trung gian
tài chính giữa người vay và người cho vay là
các NHTM và các tổ chức tín dụng khác;
 Các công cụ của thị trường tiền tệ có độ an
toàn tương đối cao, tiết kiệm chi phí cho các
nhà đầu tư.
Bài giảng môn: Thị trường tài chính
Giảng viên: Bùi Ngọc Toản

Phân loại thị trường tiền tệ
Phân loại theo cách thức tổ chức:
Thị trường tiền tệ sơ cấp: là nơi chuyên phát
hành các loại công cụ nợ ngắn hạn của ngân
hàng, công ty tài chính, kho bạc, ...
Thị trường tiền tệ thứ cấp: chuyên tổ chức
mua đi bán lại các loại công cụ nợ ngắn hạn đã
phát hành ở thị trường sơ cấp.

Bài giảng môn: Thị trường tài chính

Bài giảng môn: Thị trường tài chính


Giảng viên: Bùi Ngọc Toản

Giảng viên: Bùi Ngọc Toản


Phân loại thị trường tiền tệ
Phân loại theo công cụ nợ:
Thị trường cho vay ngắn hạn của các định chế
tài chính trung gian;
Thị trường liên ngân hàng;
Thị trường hối đóai.

Phân loại thị trường tiền tệ
Phân loại theo công cụ nợ:
 Thị trường cho vay ngắn hạn của các định chế tài
chính trung gian: thị trường cho vay, tài trợ, bảo
lãnh, mua bán các lọai chứng từ có giá ngắn hạn.
• Đây là thị trường mà các nguồn vốn được luân
chuyển theo nguyên tắc tín dụng để huy động vốn
từ những người có vốn và phân phối lại cho những
người cần vốn nhằm mục đích tìm kiếm lợi nhuận.
• Đây chính là sự vận động gián tiếp của vốn trong
nền kinh tế thị trường thông qua các trung gian tài
chính.

Bài giảng môn: Thị trường tài chính

Bài giảng môn: Thị trường tài chính

Giảng viên: Bùi Ngọc Toản


Giảng viên: Bùi Ngọc Toản

Phân loại thị trường tiền tệ
Phân loại theo công cụ nợ:
Thị trường liên ngân hàng: đây là thị trường
vốn ngắn hạn giữa các ngân hàng thương mại
với nhau do Ngân hàng Trung ương tổ chức để
giải quyết nhu cầu vốn giữa các ngân hàng
thương mại về bù bù đắp thiếu hụt trong thanh
toán bù trừ, đáp ứng nhu cầu thanh toán của
khách hàng,…

Phân loại thị trường tiền tệ
Phân loại theo công cụ nợ:
Thị trường hối đoái: thị trường diễn ra các
họat động đầu tư, cho vay, bảo lãnh, mua bán
và các giao dịch khác về ngoại hối (ngoại hối
là các lọai ngọai tệ, vàng tiêu chuẩn quốc tế,
các giấy tờ có giá bằng ngọai tệ và các công
cụ thanh toán bằng tiền nước ngòai).

Bài giảng môn: Thị trường tài chính

Bài giảng môn: Thị trường tài chính

Giảng viên: Bùi Ngọc Toản

Giảng viên: Bùi Ngọc Toản


Các công cụ
cụ trên TTTT
 Tín phieáu Kho baïc Nhà nước, Tín phiếu Ngân hàng
Trung ương;
 Thöông phieáu;
 Các khoản vay liên ngân hàng;
 Chấp phiếu ngân hàng;
 Kỳ phiếu ngân hàng, tín phiếu công ty tài chính, chứng
chỉ tiền gửi tiết kiệm.

Các công cụ
cụ trên TTTT
Tín phieáu kho baïc:
 Là công cụ nợ ngắn hạn của chính phủ (do Kho bạc
Nhà nước phát hành) có thời hạn là 3, 6, hoặc 12 tháng,
được trả lãi với mức lãi suất cố định và được hoàn trả
lại vốn gốc khi đến hạn thanh toán.
 Loại công cụ này có tính thanh khoản cao. Kho bạc Nhà
nước phát hành tín phiếu chủ yếu để vay nợ nhằm mục
đích bù đắp thiếu hụt tạm thời của Ngân sách Nhà nước
và thực hiện chính sách tiền tệ bằng cách phát hành tín
phiếu kho bạc.

Bài giảng môn: Thị trường tài chính

Bài giảng môn: Thị trường tài chính

Giảng viên: Bùi Ngọc Toản

Giảng viên: Bùi Ngọc Toản



Các công cụ
cụ trên TTTT

Các công cụ
cụ trên TTTT

Thương phiếu:

Thương phiếu:

 Là một loại nợ ngắn hạn do một doanh nghiệp phát
hành để thu hút vốn lưu động kinh doanh hàng ngày.
 Chỉ có những công ty lớn mới có thể phát hành loại
thương phiếu này, các NHTM không được phép phát
hành thương phiếu.
 Những người mua lại thương phiếu này thường là các tổ
chức tài chính trung gian và các công ty hàng đầu.
 Hầu hết các thương phiếu có kỳ hạn dưới 270 ngày, và
thường cố định là 30 ngày hoặc ngắn hạn.

Thương phiếu tồn tại dưới 2 hình thức là:
 Hối phiếu
 Lệnh phiếu

Bài giảng môn: Thị trường tài chính

Bài giảng môn: Thị trường tài chính


Giảng viên: Bùi Ngọc Toản

Giảng viên: Bùi Ngọc Toản

Các công cụ
cụ trên TTTT

Thương phiếu:
Hối phiếu:
Hối phiếu là chứng chỉ có giá do người bán
chịu lập, yêu cầu người mua chịu trả một số
tiền xác định vào một thời gian và ở một địa
điểm nhất định cho người thụ hưởng.

Các công cụ
cụ trên TTTT
Thương phiếu:

Lệnh phiếu:
Lệnh phiếu là chứng chỉ có giá do người
mua chịu lập, cam kết trả một số tiền xác
định trong một thời gian và ở một địa điểm
nhất định cho người thụ hưởng.

Bài giảng môn: Thị trường tài chính

Bài giảng môn: Thị trường tài chính

Giảng viên: Bùi Ngọc Toản


Giảng viên: Bùi Ngọc Toản

Các công cụ
cụ trên TTTT

Các công cụ
cụ trên TTTT

Thương phiếu:

Thương phiếu:

Thương phiếu có 3 tính chất:
Tính trừu tượng
Tính bắt buộc
Tính lưu thông

Tính trừu tượng:
Trên thương phiếu không ghi cụ thể nguyên
nhân phát sinh khoản nợ mà chỉ ghi các
thông tin về số tiền phải trả, thời hạn trả tiền
và người trả tiền.

Bài giảng môn: Thị trường tài chính

Bài giảng môn: Thị trường tài chính

Giảng viên: Bùi Ngọc Toản

Giảng viên: Bùi Ngọc Toản



Các công cụ
cụ trên TTTT
Thương phiếu:

Tính bắt buộc:
Qui định người trả tiền phải thanh toán
cho người thụ hưởng đúng hạn, không
được phép từ chối hoặc trì hoãn việc trả
tiền.

Các công cụ
cụ trên TTTT
Thương phiếu:
Tính lưu thông:
Thương phiếu được chuyển nhượng từ người
thụ hưởng sang người khác bằng phương pháp
ký hậu, nó có thể chuyển hoá ra tiền khi mang
đến ngân hàng xin chiết khấu hoặc cầm cố. Tính
chất này khiến thương phiếu trở thành một loại
phương tiện thanh toán thay cho tiền trong thời
gian hiệu lực.

Bài giảng môn: Thị trường tài chính

Bài giảng môn: Thị trường tài chính

Giảng viên: Bùi Ngọc Toản


Giảng viên: Bùi Ngọc Toản

Các công cụ
cụ trên TTTT
Các khoản vay liên ngân hàng

Theo quy định của Ngân hàng Trung ương,
các tổ chức nhận tiền gửi phải có 1 tỷ lệ dự
trữ bắt buộc để đáp ứng nhu cầu rút tiền của
những người gửi tiền. Một số tổ chức có thể
thừa dự trữ, một số khác lại thiếu. Các tổ
chức nhận tiền gửi có thể mua bán các
khoản dự trữ này trên thị trường liên ngân
hàng.

Các công cụ
cụ trên TTTT
Chấp phiếu ngân hàng

Là
Làmột
mộtloại
loạihối
hốiphiếu
phiếucó
cókì
kìhạn
hạndo
do
công

côngty
typhát
pháthành
hành

Được
Đượcngân
ngânhàng
hàngđảm
đảmbảo
bảothanh
thanhtoán
toán
bằng
bằngcách
cáchđóng
đóngdấu
dấu“chấp
“chấpnhận”
nhận”lên
lên
hối
hốiphiếu
phiếu

Bài giảng môn: Thị trường tài chính

Bài giảng môn: Thị trường tài chính

Giảng viên: Bùi Ngọc Toản


Giảng viên: Bùi Ngọc Toản

Các công cụ
cụ trên TTTT

Kỳ phiếu ngân hàng, tín phiếu công ty tài
chính, chứng chỉ tiền gửi tiết kiệm: là các
loại công cụ nợ ngắn hạn thường từ 3 tháng,
6 tháng, 9 tháng đến 12 tháng, được ngân
hàng thương mại và công ty tài chính phát
hành nhằm huy động, rồi dùng vốn đó cho
vay (chủ yếu là ngắn hạn)

Chấp
Chấp phiếu
phiếu
ngân
ngân hàng
hàng

Nghiệp vụ trên thị trường tiền tệ
Nghiệp vụ vay và cho vay vốn ngắn hạn
 Cho vay bằng tiền;
 Cho vay dưới hình thức cầm cố;
 Cho vay dưới hình thức chiết khấu các chứng từ có
giá:
• Ngân hàng thương mại chiết khấu chứng từ có giá của các
doanh nghiệp, các nhà đầu tư,…
• Ngân hàng Nhà nước chiết khấu các chứng từ có giá của

các ngân hàng thương mại thông qua thị trường mở
 Nghiệp vụ mua bán giấy tờ có giá ngắn hạn.

Bài giảng môn: Thị trường tài chính

Bài giảng môn: Thị trường tài chính

Giảng viên: Bùi Ngọc Toản

Giảng viên: Bùi Ngọc Toản


Nghiệp vụ trên thị trường tiền tệ

Nghiệp vụ trên thị trường tiền tệ

Thị trường mở:
o Là một bộ phận của thị trường tiền tệ;
o Là nơi diễn ra hoạt động giao dịch mua bán ngắn
hạn các chứng từ có giá giữa Ngân hàng Nhà
nước với các ngân hàng thương mại và các tổ
chức khác;
o Nghiệp vụ thị trường mở là cơng cụ của Ngân
hàng Nhà nước để điều hành chính sách tiền tệ.
Bài giảng mơn: Thị trường tài chính
Giảng viên: Bùi Ngọc Toản

Sơ đồ trái phiếu từ khi phát sinh nghiệp vụ cho đến khi thanh toán:

Người mua trái phiếu

(pháp nhân, thể nhân)

Quan
hệ TC
TM
Người ký phát hối
phiếu (Cty A)

Trả tiền chiết khấu HP
Xin chiết khấu, chuyển nhượng
(3)
Chấp nhận HP (2)

Hàng hoá, dòch vụ
(1)
HP + chứng từ hoá đơn
(1)
Bài giảng mơn: Thị trường tài
chính

Thanh toán TP khi đến
hạn thanh toán
Ngân hàng
chiết khấu

Gửi HP,
nhờ thu
Xuất trình
HP (4)


Thanh
toán
Hp

Người trả tiền
người mua

1, Trình bày đặc điểm của TTTT?
2, Trình bày cấu trúc của TTTT?
3, Trình bày chức năng của TTTT?
4, Trình bày các cơng cụ trên TTTT (nêu chi
tiết đặc điểm, chủ thể phát hành,…)?
5, Trình bày các nghiệp vụ trên TTTT?

Chuyển nhượng trái phiếu
Xin chiết khấu trái phiếu trả tiền trước
Bài giảng mơn: Thị trường tài chính

Bài giảng mơn: Thị trường tài chính

Giảng viên: Bùi Ngọc Toản

Giảng viên: Bùi Ngọc Toản

Bài giảng mơn: Thị trường tài chính
Giảng viên: Bùi Ngọc Toản

Ngân hàng
chiết khấu


CÂU HỎI ƠN TẬP

• Ngân hàng thương mại chiết khấu chứng từ có giá của các
doanh nghiệp, các nhà đầu tư,…

Phát
hành
trái
phiếu

Người hưởng
lợi hối phiếu

Giảng viên: Bùi Ngọc Toản

Nghiệp vụ trên thị trường tiền tệ

Người phát hành trái
phiếu

• Ngân hàng thương mại chiết khấu chứng từ có giá của các doanh
nghiệp, các nhà đầu tư,…
Sơ đồ hối phiếu từ khi phát sinh nghiệp vụ cho đến khi thanh toán:

29