Soạn bài Thuật Hoài
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (46.4 KB, 3 trang )
Phiên âm
Hoành sóc giang san sơn cáp kỷỷ thu,
Tam quân tì hổỷ khí thổn ngưu.
Nam nhi viị liễễu cổng danh trái,
Tu thính nhân gian thuỷễết Vũ Hâầu
Diịc h nghĩa
Cắếp ngang ngoịn giáo (baỷo vễị) non sổng đã mâếỷ thu,
Ba quân (maịnh như) hổỷ báo,khí thễế át ngàn sao Ngưu.
Kẻỷ nam nhi nàỷ chưa traỷ xong nơị cổng danh,
Nễn thẻịn khi nghẻ ngươầi đơầi kễỷ chuỷễịn Vũ hâầu.
Diịc h thơ
Múa giáo non sổng traỷi mâếỷ thu,
Ba quân hùng khí át sao Ngưu.
Cổng danh nam tưỷ còn vương nơị,
Luổếng thẻịn tai nghẻ chuỷễịn Vũ hâầu.
(Trâần Troịng Kim diịch)
Hươến g dâễn làm bài:
I. Mơỷ bài :
– Nhắếc đễến Phaịm Ngũ Lão,chúng ta liễần nhơế đễến ngươầi anh hùng xuâết thân ơỷ tâầng lơếp bình
dân,ngổầi đa soịt mà lo viễịc nươếc.Vễầ sau,chàng trai làng PHù Ủỷng âếỷ đã trơỷ thành nhân vâịt liịch sưỷ
tưầng có cổng lơến trong kháng chiễến chổếng quân Nguỷễn-Mổng,giưễ điịa viị cao ơỷ đơầi Trâần.
– Phaịm Ngũ Lão là ngươầi vắn võ song toàn.Vắn thơ cuỷa ổng đễỷ laịi khổng nhiễầu,nhưng Thuâịt hoài
là bài thơ nổỷi tiễếng hưầng hưịc hào khí Đổng A cuỷa liịch sưỷ giai đoaịn thễế kỷỷ X đễến XV.
II. Thân bài :
2.1. Hoàn caỷn h sáng tác :
Thẻo Đaịi Viễịt sưỷ ký toàn thư, nắm 1282 quân Nguỷễn đòi mươịn đươầng đánh Chiễm Thành,nhưng
thưịc ra điịnh xâm lươịc nươếc ta.Trươếc tình hình âếỷ,vua Trâần mơỷ hổịi nghiị Bình Than bàn kễế hoaịch
đánh giắịc.Sau đó,Phaịm Ngũ Lão và mổịt sổế viị tươếng đươịc cưỷ lễn biễn aỷi phía Bắếc đẻỷ trâến giưễ đâết
nươếc.Hoàn caỷnh liịch sưỷ chắếc chắến đã aỷnh hươỷng nhiễầu đễến hào khí trong bài thơ.
2.2 Tưịa đễầ:
– Thuâịt có nghĩa là bâầỷ toỷ , hoài là mang trong lòng .Thuâịt hoài nghĩa là bâầỷ toỷ khát voịng , hoài
bão. Đâỷ là đễầ tài quẻn thuổịc trong thơ cổỷ. Điễầu đáng chú ý cuỷa baìo thơ nàỷ ơỷ chổễ ngươầi toỷ lòng là
mổịt viị tươếng đang giưễ troịng trách nắịng nễầ nơi biễn aỷi.
2.3 Hai câu đâầu :
– Câu 1 khắếc hoaị hình aỷnh ngươầi tráng sĩ qua tư thễế và hành đổịng .Hoành sóc nghĩa là cắịp ngang
ngoịn giáo .Ngươầi trai càm giáo đã mâếỷ thu sắễn sàng baỷo vễị non sổng đâết nươếc . Tư thễế âếỷ laịi đắịt
trong khổng gian kỳ vĩ cuỷa giang san.Tâết caỷ nhưễng chi tiễết trễn đã dưịng lễn bưếc chân dung oai
phong lâễm liễịt cuỷa ngươầi trai thơầi loaịn.
– Câu 2 là hình aỷnh ba quân.Ngàỷ xưa ,quân lính thươầng chia làm ba đổịi goịi là tiễần quân , trung
quan ,hâịu quan.Vì thễế , câu thơ nói đễến ba quân là ca ngơịi sưếc maịnh cuỷa toàn dân tổịc . Tam quân
tì hổỷ khí thổn Ngưu ,câu thơ có thễỷ hiễỷu thẻo hai cách.Khí thổn Ngưu là khí thễế nuổết đươịc caỷ con
trâu (chú giaỷi cuỷa sách giáo khoa),cũng có thễỷ hiễỷu là nuổết caỷ con ngưu.Caỷ hai cách hiễỷu đễầu nói
đễến khí thễế maịnh mẻễ cuỷa dân tổịc . Đâỷ là hình aỷnh ươếc lễị quẻn thuổịc thươầng gắịp trong thơ cổỷ
nhưng đắịt trong hoàn caỷnh sáng tác cuỷa tác phâỷm ,hình aỷnh nàỷ laịi gơịi lễn nhưễng caỷm xúc chân
thưịc vì phaỷn aỷnh hào khí cuỷa thơầi đaịi.
– Hai câu thơ là hai hình aỷnh bổỷ sung vẻỷ đẻịp cho nhau.Thơầi đaịi hào hùng taịo nễn nhưễng con ngươầi
anh hùng , ngươịc laịi mổễi cá nhân đóng góp sưếc maịnh làm nễn hào khí cuỷa thơầi đaịi.Câu thơ bổịc lổị
niễầm tưị hào cuỷa tác giaỷ vễầ quân đổịi cuỷa mình , vễầ con ngươầi và thơầi đaịi cuỷa mình.Tác giaỷ nói vễầ
chính mình vưầa nói tiễếng nói cho caỷ thễế hễị.
2.4 Hai câu sau:
– Đễến đâỷ bài thơ mơếi bâầỷ toỷ hoài bão cuỷa nhân vâịt trưễ tình . Đó là lâịp cổng danh nam tưỷ, tưếc là
cổng danh cuỷa đâếng làm trai thẻo lý tươỷng phong kiễến .Ngươầi xưa quan niễịm ,làm trai là phaỷi có
sưị nghiễịp và danh tiễếng đễỷ laịi muổn đơầi .Chí làm trai đươịc coi là món nơị phaỷi traỷ cuỷa đâếng nam
nhi .Phaịm Ngũ Lão đã bâầỷ toỷ khát voịng đươịc đóng góp cho đâết nươếc , xưếng đáng là kẻỷ làm trai
.Khát voịng thâịt đẻịp và cao caỷ.
– Nhưng thâịt bâết ngơầ , câu kễết bài thơ laịi là nổễi thẻịn:
Tu thính nhân gian thuỷễết Vũ Hâầu
(Luổếng thẻịn tai nghẻ chuỷễịn Vũ Hâầu)
Vũ Hâầu là Gia Cát Lươịng , quân sư nổỷi tiễếng đã giúp Lưu Biị khổi phuịc nhà Hán.Phaịm Ngũ Lão thẻịn
vì thâếỷ mình tài gioỷi như Vũ Hâầu đễỷ lâịp cổng giúp nươếc . Đâỷ là nổễi thẻịn cao caỷ , cái thẻịn làm nễn
nhân cách .Vì sao? Phaịm Ngũ Lão là ngươầi có cổng lơến trong sưị nghiễịp baỷo vễị đâết nươếc , đắịc biễịt
trong cuổịc kháng chiễến chổếng quân Nguỷễn – Mổng.Vâịỷ mà ổng vâễn còn caỷm thâếỷ mình vương nơị
vơếi đơầi , còn phaỷi thẻịn lhi nghẻ thuỷễết Vũ Hâầu . Điễầu đó nói nễn khát voịng muổến đóng góp nhiễầu
hơn cho đâết nươếc.
– Nễếu hai câu đâầu cuỷa bài thơ khắếc hoaị chân dung ngươầi trai Đaịi Viễịt vơếi vẻỷ đẻịp oai phong bao
nắm bễần biỷ baỷo vễị đâết nươếc thì hai cau sau bổịc lổị chí lơến và cái tâm cao caỷ cuỷa ngươầi tráng sĩ.
III. Kễết luâịn :
– Bài thơ súc tích , ít lơầi nhưng đã nói nễn lí tươỷng nhân sinh cuỷa kẻỷ làm trai: lâịp cổng danh khổng
phaỷi chiỷ đễỷ vinh thân vì phì gia,mà vì đan tổịc ;khi đã có cổng danh , còn phaỷi phâến đâếu vươn lễn
khổng ngưầng.
– Bài thơ súc tích , lơầi ít , chi tiễết có sưếc gơịi , tiễu biễỷu quỷ luâịt kễết tinh nghễị thuâịt cuỷa vắn hoịc
trung đaịi.
