Phục Hồi Chức Năng Hô Hấp Tại Việt Nam
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.45 MB, 60 trang )
PHỤC HỒI CHỨC NĂNG HÔ HẤP
TẠI VIỆT NAM
Ths Nguyễn Thị Phương Anh
Khoa Thăm dò và PHCN Bệnh viện Phổi TƯ
NỘI DUNG
PHCN tại Việt Nam
PHCNHH tại Bv Phổi TW
Tổng quan về PHCNHH
PHCN trong 1 số bệnh hô hấp thường gặp
PHCN TẠI VIỆT NAM
Hệ thống mạng lưới PHCN
Tuyến trung ương:
- TTPHCN BV Bạch Mai (t.lập 2/ 2005)
- BV ĐD & PHCN T.W (Sầm Sơn, Thanh Hóa)
- Khoa PHCN các BV đa khoa và chuyên khoa
thuộc BYT (BV Việt Đức, BV Nhi TW, BV Phổi
T.W….)
PHCN TẠI VIỆT NAM
Tuyến tỉnh, TP:
-
BV ĐD PHCN tỉnh
-
Khoa PHCN của các BV đa khoa tuyến tỉnh
Tuyến huyện:
-
PHCN gắn với YHCT
-
1 số Bv đã có Khoa PHCN
PHCN TẠI VIỆT NAM
Mô hình bệnh tật: các bệnh thường gặp liệt nửa người,
liệt tủy, bại não, trẻ bại liệt, trẻ khuyết tật về vận động,
khó khăn về nghe nói, tự kỷ….các bệnh cơ xương
khớp, điếc nghề nghiệp…..
Nguồn lực: quá mỏng, thiếu cán bộ, chưa có nhiều kinh
nghiệm, thiếu kinh phí, thiếu trang thiết bị.
Nhận thức của cộng đồng về PHCN còn nhiều hạn chế
(nguồn Bộ Y tế Hội nghi khoa học PHCN toàn quốc - 2011)
PHCNHH?
Tình hình bệnh hô hấp đang là một gánh nặng to lớn
UTPQP, COPD, Lao phổi, màng phổi... đang là 1
trong các nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, và ngày
càng trở nên nặng nề do việc sử dụng thuốc lá, ô nhiễm
khí thở và sự già hóa dân số
PHCNHH TẠI BV PHỔI TƢ
Năm 1960 - 1985
Áp dụng thở cơ hoành, thở 4 thì và thổi bóng cho
BN lao phổi, lao màng phổi, sau phẫu thuật lồng
ngực.
Tại Bv: PHCN ít được quan tâm
PHCNHH TẠI BV PHỔI TƢ
Năm 1986 - 2007
Các KT triển khai: thở cơ hoành, ho hữu hiệu, dẫn
lưu tư thế, vỗ rung, thở cơ hoành kết hợp điều chỉnh
tư thế …
Áp dụng điều trị: BN lao phổi, lao màng phổi, sau
PTLN, áp xe phổi, GPQ, viêm phổi…
PHCNHH đã bắt nhịp với sự phát triển chung của
TG nhưng các Bs PHCN thực hiện khá âm thầm
NCKH: 2 đề tài Ths về PHCNHH: PHCN sau phẫu
thuật phổi và PHCN cho NB lao phổi
PHCNHH TẠI BV PHỔI TƢ
Năm 2008 đến nay
Triển khai các CT PHCN
Vận động thể lực được đưa vào CT PHCNHH
Áp dụng điều trị: tất cả các bệnh lí hô hấp
NCKH: 3 đề tài Ths về PHCNHH, 1 đề tài cấp nhà
nước: Xây dựng và đánh giá hiệu quả CT PHCN cho
người mắc BPTNMT
PHCNHH TẠI BV PHỔI TƢ
Năm 2014:
PHCN cho NB PTLN đã trở thành thường qui: 100%
NB PTLN được PHCN.
Thực hiện trên 28000 KT PHCN cho người bệnh
Đào tạo PHCNHH cho 25 học viên tuyến tỉnh khu
vực miền Bắc.
Tham gia chỉ đạo tuyến cho Bv Lao và BP Bắc Giang,
Lạng Sơn, Ninh Bình…
TỔNG QUAN PHCNHH
MỤC ĐÍCH CỦA PHCNHH
Giảm ho, giảm khó thở
Tăng cường khả năng hoạt động, vận động
Tránh nhiễm trùng hô hấp thứ phát, tránh tái phát đợt
cấp
Tăng cường hoạt động của phần phổi lành
…
CÁC THÀNH PHẦN CỦA PHCNHH
Tư vấn giáo dục sức khỏe
Các KT vật lí trị liệu hô hấp
Các KT vận động
CÁC THÀNH PHẦN CỦA PHCNHH
Tư vấn giáo dục sức khỏe
Mục đích: Giúp NB, người nhà NB hiểu về bệnh
đang mắc, các biện pháp điều trị, các yếu tố nguy
cơ cần tránh và vai trò của PHCN trong điều trị
Hình thức: Tư vấn nhóm nhỏ và tư vấn trực tiếp
Người thực hiện: Bs, KTV PHCN
CÁC THÀNH PHẦN CỦA PHCNHH
Vật lí trị liệu hô hấp
Mục đích: Giúp NB tăng thông khí vào phổi, tăng
tống thải đờm dịch ra ngoài, làm sạch phổi…
Các KT: thở cơ hoành, thở chúm môi, ho hữu
hiệu, thở có trợ giúp, thở vùng…. KT dẫn lưu tư
thế, vỗ, rung lồng ngực…
Người thực hiện: KTV được đào tạo về PHCNHH
CÁC THÀNH PHẦN CỦA PHCNHH
Vật lí trị liệu vận động
Mục đích: Giúp NB tăng thông khí vào phổi, tăng
sức mạnh của các khối cơ…
Các KT: tập tay với bóng mềm, bóng cứng, với lò
xo, tạ, tập chân với thiết bị kéo dãn, đi bộ trên
băng chuyền, đạp xe đạp thể lực, đi bộ 6 phút …
Nguyên tắc: tập từ nhẹ đến nặng, tăng dần cường
độ và thời gian tập luyện
CÁC BỆNH LÍ HÔ HẤP ĐÃ ĐƢỢC PHCN
Các bệnh hạn chế thông khí phổi: bệnh phổi kẽ,
tràn dịch màng phổi, dày dính màng phổi, gù vẹo
cột sống…
NB có ứ đọng đờm dịch: Viêm phổi, áp xe phổi,
giãn phế quản, NB thở máy, NB nằm lâu, NB phẫu
thuật lồng ngực…
BN COPD, di chứng sau lao: lao phổi, lao màng
não, lao cột sống…
Các Tic hô hấp
QUI TRÌNH PHCN
NB sẽ được Bs PHCN thăm khám, lượng giá tình
trạng về hô hấp, tim mạch, vận động…
Bs PHCN chỉ định các KT PHCN phù hợp với tình
trạng từng NB.
KTV VLTL-PHCN thực hiện các KT PHCN theo
chỉ định của bác sĩ.
Cuối mỗi đợt điều trị Bs PHCN lượng giá tình
trạng NB và ra các chỉ định PHCN tiếp theo.
LƢỢNG GIÁ PHCN
Ý NGHĨA CỦA VIỆC LƯỢNG GIÁ
Đánh giá các bất thường, khiếm khuyết, giảm khả
năng của NB
chỉ định các phương pháp tập
luyện thích hợp
Theo dõi tiến triển của NB
Đánh giá hiệu quả của PHCN
CÁC PHƢƠNG PHÁP LƢỢNG GIÁ PHCN
Hỏi bệnh
Khám bệnh
Các XN, trắc nghiệm …
HỎI BỆNH
-
Tình trạng ho
Khạc đờm: số lượng, màu sắc, tính chất…
Đau ngực: tính chất, tần suất, thời điểm xuất hiện
Khó thở: mức độ, thời gian, tính chất, các yếu tố kích
thích cơn khó thở…
Mệt mỏi:
Tình trạng hút thuốc lá
Các yếu tố nguy cơ
………..
KHÁM BỆNH
-
Đánh giá tình trạng suy dinh dưỡng
Khám hệ hô hấp:
Khám tim mạch
Khám vận động….
KHÁM HỆ HÔ HẤP
-
Mức độ khó thở: nhẹ, vừa, nặng, không khó thở
Kiểu thở: ngực, bụng, ngực – bụng
Lồng ngực có cân đối hay không?
Đo độ giãn nở lồng ngực
Đo độ lệch xương bả
Có gù vẹo cột sống?
….
CÁC TRẮC NGHIỆM – CÁC XÉT NGHIỆM
Xquang lồng ngực, CTscaner, Siêu âm, Nội soi phế
quản…
CNHH
Nghiệm pháp đi 6 phút
Trắc nghiệm đánh giá mức độ khó thở: mMRC, Borg CR
10…
Trắc nghiệm đánh giá CLCS: CAT…
Thang điểm đau: VAS
