TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH
___________________________

VÕ THỊ THÚY HẰNG

PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH XUẤT KHẨU
THỦY SẢN CỦA CÔNG TY TRÁCH NHIỆM
HỮU HẠN XUẤT NHẬP KHẨU THỦY SẢN
CẦN THƠ

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Ngành Kinh tế
Mã số ngành: 523401

Tháng 11/2013

i


TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH
___________________________

VÕ THỊ THÚY HẰNG
MSSV/HV: 4104033

PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH XUẤT KHẨU
THỦY SẢN CỦA CÔNG TY TRÁCH NHIỆM
HỮU HẠN XUẤT NHẬP KHẨU THỦY SẢN
CẦN THƠ

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
NGÀNH KINH TẾ
Mã số ngành: 523401
CÁN BỘ HƢỚNG DẪN
Th.S BÙI THỊ KIM THANH

Tháng 11/2013
ii


LỜI CẢM ƠN
Kết thúc bốn năm học tại Khoa Kinh tế và Quản trị kinh doanh trƣờng
Đại Học Cần Thơ, với những kiến thức đƣợc tích lũy từ chuyên ngành Kinh tế,
luận văn tốt nghiệp này là kết quả của quá trình học tập, nghiên cứu dƣới sự
hƣớng dẫn tận tình của cô Bùi Thị Kim Thanh là chủ nhiệm của đề tài.
Em xin chân thành cảm ơn cô Bùi Thị Kim Thanh đã cho em cơ hội
đƣợc phát huy và tận tình quan tâm, hƣớng dẫn, giúp đỡ em để em có thêm
kiến thức và kĩ năng hoàn thành tốt luận văn tốt nghiệp. Cảm ơn Cô đã sửa và
hoàn chỉnh kiến thức cho em.
Em xin chân thành cảm ơn quý Thầy Cô trong Khoa Kinh tế và Quản trị
kinh doanh, đã tận tình truyền thụ kiến thức cho em trong bốn năm học vừa
qua để em có thêm kiến thức và những lý thuyết cơ bản để hoàn thành luận
văn tốt nghiệp của mình.
Cảm ơn tất cả các bạn cùng chung giảng đƣờng đại học, cảm ơn các bạn
đã động viên và cùng chia sẽ với tôi, cảm ơn các bạn vì những kiến thức trong
cuộc sống lẫn trong học tập mà các bạn đã truyền đạt, trao đổi cùng tôi.
Tôi xin chân thành cảm ơn tất cả những cô, chú, anh, chị, ở công ty trách
nhiệm hữu hạn xuất nhập khẩu thủy sản Cần Thơ đã nhiệt tình hƣớng dẫn,
giúp đỡ và cung cấp số liệu cho tôi để bài nghiên cứu này đƣợc hoàn chỉnh

trung thực.
Cần Thơ, ngày….tháng….năm 2013
Sinh viên thực hiện

Võ Thị Thúy Hằng

i


LỜI CAM KẾT

Tôi xin cam kết luận văn này đƣợc hoàn thành dựa trên các kết quả
nghiên cứu của tôi và các kết quả nghiên cứu này chƣa đƣợc dùng cho bất cứ
luận văn cùng cấp nào khác.
Cần Thơ, ngày ….. tháng ….. năm 2013
Sinh viên thực hiện

Võ Thị Thúy Hằng

ii


NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................

................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
……………, ngày….tháng….năm 2013
Thủ trƣởng đơn vị
(ký tên và đóng dấu)

iii


MỤC LỤC
Trang
Chƣơng 1: GIỚI THIỆU ...................................................................................... 1
1.1 Đặt vấn đề nghiên cứu ................................................................................... 1
1.2 Mục tiêu nghiên cứu ...................................................................................... 2
1.2.1 Mục tiêu chung ............................................................................................ 2
1.2.2 Mục tiêu cụ thể ............................................................................................ 2
1.3 Phạm vi nghiên cứu........................................................................................ 2
1.3.1 Phạm vi không gian nghiên cứu ................................................................ 2

1.3.2 Phạm vi thời gian nghiên cứu .................................................................... 2
1.3.3 Đối tƣợng nghiên cứu ................................................................................. 2
1.4 Lƣợc khảo tài liệu có liên quan đến đề tài nghiên cứu .............................. 2
Chƣơng 2: PHƢƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.
................................................................................................................................. 4
2.1 Phƣơng pháp luận ........................................................................................... 4
2.1.1 Khái niệm về hoạt động xuất khẩu và vai trò của hoạt động xuất khẩu
................................................................................................................................. 4
2.1.2 Các loại hình xuất khẩu .............................................................................. 5
2.1.3 Mục tiêu và nhiệm vụ xuất khẩu ............................................................... 6
2.1.4 Các chỉ tiêu đánh giá tình hình và hiệu quả xuất khẩu ........................... 6
2.1.5 Các yếu tố ảnh hƣởng đến hoạt động xuất khẩu ..................................... 8
2.1.6 Các phƣơng thức thanh toán quốc tế ...................................................... 11
2.2 Phƣơng pháp nghiên cứu ............................................................................. 12
2.2.1 Phƣơng pháp thu thập số liệu .................................................................. 12
2.2.2 Phƣơng pháp phân tích số liệu ................................................................ 12
Chƣơng 3: TỔNG QUÁT CHUNG VỀ CÔNG TY CAFSH CẦN THƠ, TÌNH
HÌNH XUẤT KHẨU THỦY SẢN CỦA VIỆT NAM VÀ CÁC YẾU TỐ VĨ
MÔ TÁC ĐỘNG ĐẾN HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU THỦY SẢN .......... 15

iv


3.1 Giới thiệu chung về công ty TNHH xuất nhập khẩu thủy sản Cần Thơ ...
............................................................................................................................... 15
3.1.1 Tổng quan về công ty ............................................................................... 15
3.1.2 Quy trình chế biến và chất lƣợng sản phẩm xuất khẩu ........................ 20
3.1.3 Mục tiêu và khuynh hƣớng của công ty trong thời gian tới ................ 23
3.2 Tình hình xuất khẩu thủy sản của Việt Nam............................................. 24
3.2.1 Sản lƣợng và kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam giai đoạn

2010-6th/2013....................................................................................................... 24
3.2.2 Tình hình xuất khẩu theo mặt hàng ........................................................ 26
3.2.3 Tình hình xuất khẩu theo thị trƣờng ....................................................... 29
3.3 Mô trƣờng vĩ mô của hoạt động xuất khẩu thủy sản ............................... 30
3.3.1 Tình hình nuôi cá tra nguyên liệu ở Cần Thơ ........................................ 30
3.3.2 Tổng quan một số thị trƣờng xuất khẩu ................................................. 31
3.3.3 Các yếu tố khác ......................................................................................... 35
Chƣơng 4: TÌNH HÌNH XUẤT KHẨU THỦY SẢN CỦA CÔNG TY TNHH
XNK THỦY SẢN CẦN THƠ .......................................................................... 39
4.1 Phân tích tình hình xuất khẩu thủy sản của công ty Cafish giai đoạn
2010-6th/2013....................................................................................................... 39
4.1.1 Sản lƣợng và kim ngạch xuất khẩu của Cafish ..................................... 39
4.1.2 Phân tích tình hình xuất khẩu theo thị trƣờng ....................................... 43
4.1.3 Phân tích tình hình xuất khẩu theo mặt hàng......................................... 51
4.1.4 Phân tích tình hình xuất khẩu của công ty theo cách phƣơng thức thanh
toán ....................................................................................................................... 57
4.2 Phân tích ảnh hƣởng của đơn giá và sản lƣợng đến kim ngạch xuất khẩu
của Cafish ............................................................................................................ 59
4.2.1 Phân tích ảnh hƣởng của nhân tố sản lƣợng và đơn giá đến kim ngạch
xuất khẩu của công ty giai đoạn 2010-2011 .................................................... 59
4.2.2 Phân tích ảnh hƣởng của nhân tố sản lƣợng và đơn giá đến kim ngạch
xuất khẩu của công ty giai đoạn 2011-2012 .................................................... 59
4.3 Phân tích các yếu tố nguốn lực ảnh hƣởng đến việc xuất khẩu của công ty
Cafish.................................................................................................................... 60
v


4.3.1 Nguồn nhân lực ......................................................................................... 60
4.3.2 Nguồn lực tài chính................................................................................... 61
4.3.3 Nguồn lực trang thiết bị-cơ sở vật chất .................................................. 63

4.3.4 Hoạt động marketing ................................................................................ 64
4.4 Phân tích mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Michael Porter .................... 65
4.4.1 Nhà cung ứng............................................................................................. 65
4.4.2 Khách hàng ................................................................................................ 66
4.4.3 Đối thủ cạnh tranh hiện tại ....................................................................... 67
4.4.4 Đối thủ cạnh tranh tiềm ẩn và sản phẩm thay thế ................................. 72
Chƣơng 5: GIẢI PHÁP ...................................................................................... 73
5.1 Phân tích ma trận swot về xuất khẩu thủy sản của công ty giai đoạn từ
2010-6th/2013....................................................................................................... 73
5.1.1 Các yếu tố của ma trận ............................................................................. 73
5.2 Giải pháp đề xuất từ ma trận swot và giải pháp nâng cao hiệu quả xuất
khẩu của công ty ................................................................................................. 78
5.2.1 Giải pháp từ ma trận swot ........................................................................ 78
5.2.2 Gải pháp nâng cao hiệu quả xuất khẩu của công ty.............................. 80
Chƣơng 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ....................................................... 84
6.1 Kết luận.......................................................................................................... 84
6.2 Kiến nghị ....................................................................................................... 84
6.2.1 Đối với doanh nghiệp ............................................................................... 84
6.2.2 Đối với Nhà nƣớc ...................................................................................... 85
Tài liệu tham khảo .............................................................................................. 86
Phụ lục.................................................................................................................. 88

vi


DANH SÁCH BẢNG
Trang
Bảng 3.1 Kết quả hoạt động kinh doanh của công ty Cafish giai đoạn từ năm
2010 đến 6 tháng đầu năm 2013 .......................................................................... 18
Bảng 3.2 Sản lƣợng và kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam giai đoạn

2010-6 th/2013 .......................................................................................................... 24
Bảng 3.3 Kim ngạch xuất khẩu thủy sản theo mặt hàng giai đoạn
2010-6 th/2013 .......................................................................................................... 26
Bảng 3.4 Cơ cấu kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng thủy sản giai đoạn
2010-6 th/2013 .......................................................................................................... 26
Bảng 3.5 Kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang các thị trƣờng giai
đoạn 2010-6th /2013 ................................................................................................ 29
Bảng 3.6 Cơ cấu kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang các thị
trƣờng giai đoạn 2010-6th /2013 .............................................................................30
Bảng 4.1 Sản lƣợng và kim ngạch xuất khẩu của công ty Cafish Cần Thơ giai
đoạn 2010-6th /2013 .................................................................................................39
Bảng 4.2 Sản lƣợng và kim ngạch xuất khẩu theo thị trƣờng của công ty
Cafish giai đoạn 2010-6th /2013 ............................................................................ 43
Bảng 4.3 Sản lƣợng và kim ngạch xuất khẩu thủy sản sang thị trƣờng Nhật
Bản ............................................................................................................................ 45
Bảng 4.4 Sản lƣợng và kim ngạch xuất khẩu thủy sản sang thị trƣờng Mỹ .... 47
Bảng 4.5 Sản lƣợng và kim ngạch xuất khẩu thủy sản sang thị trƣờng Châu Âu
................................................................................................................................... 49
Bảng 4.6 Sản lƣợng và kim ngạch xuất khẩu tôm đông lạnh của Cafish......... 51
Bảng 4.7 Sản lƣợng và kim ngạch xuất khẩu cá tra của công ty Cafish .......... 53
Bảng 4.8 Cơ cấu sản lƣợng và kim ngạch xuất khẩu theo mặt hàng của Cafish.
................................................................................................................................... 55
Bảng 4.9 Cơ cấu thị trƣờng theo mặt hàng tôm giai đoạn 2010-6th/2013 ...... 56
Bảng 4.10 Cơ cấu thị trƣờng theo mặt hàng cá tra giai đoạn 2010-6 th/2013 . 56
Bảng 4.11 Phƣơng thức thanh toán cơ cấu theo giá trị giai đoạn 2010-6 th/2013
................................................................................................................................... 57
vii


Bảng 4.12 Cơ cấu lao động của công ty Cafish năm 2012 ............................... 60

Bảng 4.13 Tình hình tài chính của công ty Cafish giai đoạn 2010-6 th/2013 .. 61
Bảng 4.14 Trang thiết bị sản xuất của công ty năm 2012 ................................. 63
Bảng 5.1 Ma trận swot của công ty Cafish Cần Thơ .......................................... 76
Bảng 1 Ảnh hƣởng của sản lƣợng và đơn giá đến kim ngạch xuất khẩu của
công ty theo mặt hàng giai đoạn 2010-2011....................................................... 88
Bảng 2 Ảnh hƣởng của sản lƣợng và đơn giá đến kim ngạch xuất khẩu của
công ty theo mặt hàng giai đoạn 2011-2012....................................................... 88
Bảng 3 Ảnh hƣởng của sản lƣợng và đơn giá đến kim ngạch xuất khẩu của
công ty theo mặt hàng giai đoạn 6 th/2012-6th /2013 ........................................... 88

viii


DANH SÁCH HÌNH
Trang
Hình 2.1 Các yếu tố của môi trƣờng bên ngoài công ty. .................................. 10
Hình 3.1 Sơ đồ bộ máy tổ chức của công ty Cafish. ......................................... 16
Hình 3.2 Sơ đồ quy trình sản xuất chung của công ty Cafish. ......................... 21
Hình 4.1 Sản lƣợng thủy sản xuất khẩu của Cafish Cần Thơ giai đoạn
2010-6th/2013. ........................................................................................................ 40
Hình 4.2 Kim ngạch xuất khẩu thủy sản của công ty Cafish Cần Thơ giai đoạn
2010-6th/2013. ........................................................................................................ 41
Hình 4.3 Cơ cấu sản lƣợng xuất khẩu theo thị trƣờng giai đoạn 2010 -6th /2013
.................................................................................................................................. 44
Hình 4.4 Cơ cấu kim ngạch xuất khẩu theo thị trƣờng giai đoạn 2010-6 th/2013
.................................................................................................................................. 44
Hình 4.5 Đơn giá xuất khẩu bình quân sang Nhật giai đoạn 2010 -6th /2013.. 45
Hình 4.6 Đơn giá xuất khẩu bình quân sang Mỹ giai đoạn 2010-6th/2013..... 47
Hình 4.7 Đơn giá xuất khẩu bình quân sang Châu Âu giai đoạn 2010 -6th/2013
.................................................................................................................................. 49

Hình 4.8 Đơn giá xuất khẩu bình quân tôm đông lạnh của Cafish giai đoạn
2010-6th/2013.......................................................................................................... 52
Hình 4.9 Đơn giá xuất khẩu bình quân cá tra của Cafish giai đoạn
2010-6th/2013.......................................................................................................... 54
Hình 4.10 Phƣơng thức thanh toán cơ cấu theo giá trị giai đoạn 2010-6 th/2013
.................................................................................................................................. 57
Hình 4.11 Trình độ lao động của công ty Cafish năm 2012. ........................... 60
Hình 4.12 Sản lƣợng thủy sản của đồng bằng sông Cửu Long giai đoạn
2010-2012 ............................................................................................................... 65
Hình 4.13 Doanh thu thuần của công ty Casaemex giai đoạn 2010-2012...... 68
Hình 4.14 Doanh thu thuần của công ty cổ phần Mêkong giai đoạn
2010-2012 ............................................................................................................... 69

ix


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
ĐBSCL

:

Đồng bằng sông Cửu Long

TNHH

:

Trách nhiệm hữu hạn

WTO


:

World Trade Organization

TP

:

Thành phố

KCS

:

Khu chế suất

IQF

:

International Quatity Federation

HACCP

:

Hazard Analysis and Critial Control Points

HALAL


:

Chứng chỉ chứng nhận rằng sản phẩm nào
đó đạt yêu cầu về các thành phần và điều
kiện sản xuất

ACC

:

Aquaculture Certification Council

BRC

:

British Retail Consortium

DOC

:

Bộ thƣơng mại Mỹ

DN

:

Doanh nghiệp


PTNT

:

Phát triển nông thông

EMS

:

Express Mail Service

SQF

:

Safe Quality Food

CVD

:

Chemical Vapor Deposition

NK

:

Nhập khẩu


VJEPA

:

Đối tác kinh tế Việt Nam-Nhật Bản

FTA

:

Hiệp định Thƣơng mại Tƣ do

IUU

:

Illegal, Unreported and Unregulated

WWF

:

World Wide Fund For Nature

VCSH

:

Vốn chủ sở hữu


FDA

:

Food & Drug Adminnistration

VASEP

:

Hiệp hội xuất khẩu thủy sản Việt Nam

VSATTP

:

Vệ sinh an toàn thực phẩm

EU

:

European Union

x


USD


:

United States Dollar

R&D

:

Research & development

Tr.Đ

:

Triệu đồng

Rc

:

Tỷ số thanh toán hiện hành

Rq

:

Tỷ số thanh toán nhanh

USDA


:

United States Department of Agriculture

NV

:

Nguồn vốn

XNK

:

Xuất nhập khẩu

XK

:

Xuất khẩu

TNDN

:

Thu nhập doanh nghiệ

xi



CHƢƠNG 1

GIỚI THIỆU
1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
Việt Nam đƣợc coi là một nƣớc có tiềm năng rất lớn về thủy sản cả nƣớc
ngọt và nƣớc mặn, do đó có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển nghề đánh
bắt và nuôi trồng thủy sản tạo ra nguồn cung nguyên liệu dồi dào cho ngành
chế biến thủy sản phục vụ nhu cầu trong nƣớc và xuất khẩu. Từ lâu, Việt Nam
đã trở thành một quốc gia sản xuất và xuất khẩu thủy sản đứng đầu trong khu
vực cùng với Indonesia và Thái Lan. Bên cạnh đó, sau khi thực hiện chính
sách mở của nền kinh tế và đặc biệt sau sự kiện gia nhập tổ chức thƣơng mại
thế giới WTO trở thành thành viên thứ 150, Việt Nam đã có những chuyển
biến mới đối với sự phát triển của nền kinh tế và tăng cƣờng ngoại giao với
các nƣớc trên thế giới.
Mặt khác, Việt Nam có chiều dài bờ biển 3.260 km và vùng biển đặc
quyền kinh tế trên 1 triệu km2, gấp hơn 3 lần diện tích đất liền. Trong vùng
biển có hơn 3.000 đảo lớn nhỏ, trong đó có nhiều đảo có dân cƣ nhƣ Vân Đồn,
Cát Bà, Phú Quý, Côn Đảo, Phú Quốc,… vừa là ngƣ trƣờng khai thác hải sản
thuận lợi, vừa có nhiều điều kiện tự nhiên để phát triển nuôi biển và xây dựng
các khu căn cứ hậu cần nghề cá.
Năm 2012, kim ngạch xuất khẩu thuỷ sản nƣớc ta đạt 6,13 tỷ USD, tăng
0,33% so với năm trƣớc, tuy rằng mức tăng còn ít nhƣng đây cũng là kết quả
đáng mừng. Đặc biệt, hàng thuỷ sản Việt Nam đã xuất khẩu đến 164 nƣớc và
vùng lãnh thổ trên thế giới. Việt Nam hiện đứng thứ 4 trong 10 nƣớc hàng đầu
thế giới về giá trị xuất khẩu thủy sản.
Qua thời gian thực tập tại công ty TNHH XNK thủy sản Cần Thơ, tác giả
đã đƣợc tìm hiểu rõ hơn về hoạt động sản xuất kinh doanh và xuất khẩu của
công ty. Theo đó, công ty TNHH XNK thủy sản Cần Thơ là một trong những
công ty xuất khẩu thủy sản lớn của Việt Nam và là hội viên của VASEP. Với

mục tiêu là tiếp tục gia tăng sản lƣợng và giá trị xuất khẩu thủy sản trong thời
gian tới của công ty nên tác giả đã chọn đề tài “ Phân tích tình hình xuất
khẩu thủy sản của công ty TNHH xuất nhập khẩu thủy sản Cần Thơ” để
qua đó thấy rõ đƣợc thực trạng xuất khẩu các mặt hàng của công ty. Từ đó, có
thể đề xuất đƣợc những giải pháp thích hợp nhằm giúp cho công ty nói riêng
và ngành thủy sản Việt Nam nói chung có thể đạt đƣợc hiệu quả cao hơn trong
hoạt động xuất khẩu thủy sản.

1


1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1 Mục tiêu chung
Phân tích đánh giá tình hình xuất khẩu thủy sản tại công ty giai đoạn từ
năm 2010 đến hết 6 tháng đầu năm 2013, trên cở sở đó đƣa ra một số giải
pháp nhằm đẩy mạnh và nâng cao hoạt động xuất khẩu thủy sản cũng nhƣ mở
rộng thị trƣờng xuất khẩu trong thời gian tới cho công ty.
1.2.2 Mục tiêu cụ thể
Mục tiêu 1: Phân tích thực trạng kinh doanh xuất khẩu thủy sản của công
ty TNHH XNK thủy sản Cần Thơ giai đoạn 2010-6 th/2013.
Mục tiêu 2: Phân tích môi trƣờng bên trong và bên ngoài ảnh hƣởng đến
tình hình xuất khẩu thủy sản của công ty.
Mục tiêu 3: Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả xuất khẩu.
1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.3.1 Phạm vi không gian nghiên cứu
Đề tài đƣợc nghiên cứu tại Công ty TNHH XNK thủy sản Cần Thơ nói
riêng và tại Việt Nam nói chung.
1.3.2 Phạm vi thời gian nghiên cứu
Đề tài đƣợc nghiên cứu và phân tích trong thời gian hơn 3 năm, cụ thể là
năm 2010, 2011, 2012 và 6 tháng đầu năm 2013.

Thời gian thực hiện đề tài là 14 tuần từ ngày 12/08/2013 đến ngày
16/11/2013.
1.3.3 Đối tƣợng nghiên cứu
Giới hạn nghiên cứu: Do lĩnh vực hoạt động của công ty là tƣơng đối
rộng nên đề tài chỉ tập trung vào lĩnh vực hoạt động chính của công ty là xuất
khẩu thủy sản.
Đối tƣợng khảo sát: Khảo sát và phân tích môi trƣờng bên trong và bên
ngoài công ty có liên quan đến hoạt động xuất khẩu thủy sản cùng với một số
thị trƣờng xuất khẩu của công ty.
1.4 LƢỢC KHẢO TÀI LIỆU CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI NGHIÊN
CỨU
-“ Lập kế hoạch marketing cho sản phẩm tôm sang thị trường Mỹ của
công ty TNHH xuất nhập khẩu thủy sản Cần Thơ (cafish)”- của sinh viên
Nguyễn Thị Mộng Hằng, ngành quản trị kinh doanh quốc tế, khóa: IV, trƣờng
2


Đại học Tây Đô. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là lập kế hoạch marketing
xuất khẩu tôm sang thị trƣờng Mỹ của công ty, nhằm tìm kiếm cơ hội giúp sản
phẩm của công ty có thể xâm nhập và đứng vững hơn nữa trên thị trƣờng Mỹ.
Bên cạnh đó, đề tài còn phân tích rõ các yếu tố môi trƣờng ảnh hƣởng đến tình
hình xuất khẩu thủy sản của công ty. Tác giả đã đƣa ra một số yếu tố bên trong
nhƣ: tài chính, nguồn nhân lực, công nghệ sản xuất và vấn đề hoạt động chiêu
thị, mở rộng thị trƣờng của công ty. Mặt khác, tác giả còn đƣa ra các yếu tố
bên ngoài nhƣ thị trƣờng, đối thủ cạnh tranh, tỷ giá hối đoái, pháp luật Việt
Nam. Sau đó, tác giả đƣa ra chiến lƣợc marketing xuất khẩu tôm cho công ty
sang thị trƣờng Mỹ, chẳng hạn nhƣ chiến lƣợc sản phẩm, chiến lƣợc giá, chiến
lƣợc phân phối, chiến lƣợc chiêu thị. Phƣơng pháp sử dụng trong đề tài là so
sánh, thống kê mô tả, phƣơng pháp phân tích 4P,… Đề tài đã nói lên đƣợc thị
trƣờng Mỹ là thị trƣờng mà nhiều công ty ở Việt Nam nói riêng và trên thế

giới nói chung hƣớng đến để hợp tác xuất khẩu. Vì vậy, công ty Cafish cần có
chiến lƣợc marketing hợp lí để có thể cạnh tranh với các công ty khác trên thị
trƣờng Mỹ.
-“ Phân tích hoạt động xuất khẩu thủy sản của công ty TNHH xuất
nhập khẩu thủy sản Cần Thơ (cafish)”- của sinh viên Phan Thanh Huy,
ngành kinh tế đối ngoại, khóa 26, trƣờng Đại học ngoại thƣơng cơ sở II tại
Tp.Hồ Chí Minh. Mục tiêu của đề tài là tìm hiểu thực trạng xuất khẩu các mặt
hàng thủy sản của công ty trong giai đoạn 2008-2011. Bên cạnh đó, tác giả
còn phân tích xu hƣớng tiêu dùng của khách hàng trong và ngoài nƣớc, tìm
hiểu thêm khả năng nhập khẩu của một số thị trƣờng lớn của công ty nhƣ Mỹ,
Nhật Bản, EU và một số thị trƣờng khác. Sau đó, từ những phân tích trên tác
giả còn đƣa ra một số hạn chế và khó khăn của công ty; để từ đó đƣa ra một số
giải pháp nhằm đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu thủy sản của công ty Cafish
trên thế giới. Và khẳng định công ty Cafish ngày càng có uy tín và đáng tin
cậy để có thể đứng vững trên thị trƣờng xuất khẩu thủy sản.

3


CHƢƠNG 2

PHƢƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1 PHƢƠNG PHÁP LUẬN
2.1.1 Khái quát về hoạt động xuất khẩu và vai trò của hoạt động
xuất khẩu
2.1.1.1 Khái niệm về xuất khẩu
Xuất khẩu là hoạt động kinh doanh thu lợi nhuận bằng cách bán sản
phẩm hoặc dịch vụ ra thị trƣờng nƣớc ngoài và bán sản phẩm hay dịch vụ ra
khỏi biên giới của một quốc gia. Xuất khẩu phản ánh quan hệ thƣơng mại,
buôn bán giữa các quốc gia trong cùng khu vực và trên thế giới, tạo nguồn thu

ngoại tệ chủ yếu cho một nƣớc khi tham gia các hoạt động kinh doanh quốc tế.
2.1.1.2 Vai trò của hoạt động xuất khẩu đối với phát triển kinh tế
- Xuất khẩu tạo nguồn vốn cho nhập khẩu, phục vụ cho công cuộc công
nghiệp hoá-hiện đại hoá đất nƣớc: để công nghiệp hóa đất nƣớc trong một thời
gian ngắn, đòi hỏi phải có số vốn đầu tƣ rất lớn để nhập khẩu máy móc, thiết
bị, kỹ thuật và công nghệ tiên tiến. Nguồn vốn để nhập khẩu có thể từ các
nguồn nhƣ: xuất khẩu hàng hóa, đầu tƣ nƣớc ngoài, vay nợ, viện trợ, thu từ
hoạt động du lịch dịch vụ, xuất khẩu sức lao động,… Các nguồn vốn nƣớc
ngoài, vay nợ và viện trợ,… tuy quan trọng nhƣng cũng phải trả lại. Nguồn
vốn quan trọng nhất để nhập khẩu, công nghiệp hóa đất nƣớc là xuất khẩu.
Xuất khẩu quyết định quy mô và tốc độ tăng của nhập khẩu.
- Xuất khẩu đóng góp vào sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thúc đẩy sản
xuất phát triển.
+ Xuất khẩu tạo điều kiện cho các ngành kinh tế khác có cơ hội phát
triển thuận lợi. Chẳng hạn, khi phát triển ngành thủy sản xuất khẩu sẽ tạo cơ
hội cho việc phát triển ngành nuôi trồng và đánh bắt, ngành chế tạo máy móc
thiết bị và các chất phụ gia phục vụ cho chế biến,…
+ Xuất khẩu tạo ra khả năng mở rộng thị trƣờng tiêu thụ góp phần cho
sản xuất phát triển và ổn định.
+ Xuất khẩu tạo điều kiện mở rộng khả năng cung cấp đầu vào cho sản
xuất, nâng cao năng lực sản xuất trong nƣớc.
+ Thông qua xuất khẩu đòi hỏi các doanh nghiệp trong nƣớc phải luôn
luôn đổi mới và hoàn thiện công việc quản trị sản xuất kinh doanh, thúc đẩy
sản xuất, mở rộng thị trƣờng.
4


- Tác động tích cực đến giải quyết việc làm và cải thiện đời sống nhân
dân.
+ Xuất khẩu còn tạo ra nguồn vốn để nhập khẩu vật phẩm tiêu dùng thiết

yếu phục vụ trực tiếp đời sống.
+ Quan trọng hơn cả là việc xuất khẩu tác động trực tiếp đến sản xuất
làm cho cả quy mô và tốc độ sản xuất tăng lên, các ngành nghề cũ đƣợc khôi
phục, ngành nghề mới ra đời, sự phân công lao động mới đòi hỏi lao động sử
dụng nhiều hơn, năng suất lao động cao và đời sống nhân dân đƣợc cải thiện.
+ Xuất khẩu góp phần giải quyết công ăn, việc làm. Hoạt động xuất khẩu
càng đƣợc đẩy mạnh và không ngừng phát triển về quy mô thì sẽ càng thu hút
đƣợc nhiều lao động, nhƣ vậy xuất khẩu đã tạo việc làm cho ngƣời lao động
giúp ngƣời lao động có thu nhập chính đáng và nâng cao đời sống.
- Xuất khẩu là cơ sở để mở rộng và thúc đẩy các quan hệ kinh tế đối
ngoại của nƣớc ta. Mặt khác, chính các quan hệ kinh tế đối ngoại cũng tạo tiền
đề cho hoạt động sản xuất.
Tóm lại, đẩy mạnh xuất khẩu đƣợc coi là vấn đề có ý nghĩa chiến lƣợc để
phát triển kinh tế và thực hiện công nghiệp hóa đất nƣớc.
2.1.2 Các loại hình xuất khẩu
a) Xuất khẩu trực tiếp
Là một hình thức xuất khẩu mà trong đó các nhà sản xuất, các công ty
trực tiếp kí kết hợp đồng bán hàng cung cấp dịch vụ cho các công ty cá nhân
nƣớc ngoài, với hình thức này các công ty trực tiếp quan hệ với khách hàng và
bạn hàng, thực hiện việc bán hàng hoá ra nƣớc ngoài không thông qua bất kì
một tổ chức trung gian nào. Để thực hiện hoạt động xuất khẩu này, công ty
phải đảm bảo một số điều kiện nhƣ: có khối lƣợng hàng hoá lớn, có thị trƣờng
ổn định, có năng lực thực hiện xuất khẩu,…
b) Xuất khẩu gián tiếp
Là hoạt động bán hàng hoá và dịch vụ của công ty ra nƣớc ngoài thông
qua trung gian (thông qua ngƣời thứ ba). Các trung gian mua bán không chiếm
hữu hàng hoá của công ty mà trợ giúp công ty xuất khẩu hàng hoá sang thị
trƣờng nƣớc ngoài.
- Các trung gian xuất khẩu nhƣ: đại lí, công ty quản lý xuất nhập khẩu và
công ty kinh doanh xuất nhập khẩu.


5


2.1.3 Mục tiêu và nhiệm vụ của xuất khẩu
2.1.3.1 Mục tiêu xuất khẩu
Mục tiêu quan trọng nhất của hoạt động xuất khẩu nói chung đối với nền
kinh tế quốc dân là để nhập khẩu đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế. Còn một
doanh nghiệp thực hiện hoạt động xuất khẩu có thể không phải để nhập khẩu,
mà để thu ngoại tệ và hƣởng lợi nhuận nhờ lợi thế trao đổi giữa các quốc gia
trên thế giới.
Thị trƣờng xuất khẩu phải gắn với thị trƣờng nhập khẩu, phải xuất phát
từ yêu cầu thị trƣờng nhập khẩu để xác định phƣơng hƣớng và tổ chức nguồn
hàng thích hợp.
2.1.3.2 Nhiệm vụ xuất khẩu
Để thực hiện tốt các mục tiêu trên, hoạt động xuất khẩu cần hƣớng vào
thực hiện các nhiệm vụ sau:
- Phải ra sức khai thác có hiệu quả mọi nguồn lực (vốn, nhân lực, tài
nguyên thiên nhiên, cơ sở vật chất, công nghệ,…).
- Nâng cao năng lực sản xuất hàng xuất khẩu để tăng nhanh khối lƣợng
và kim ngạch xuất khẩu.
- Tạo ra những mặt hàng (nhóm hàng) xuất khẩu chủ lực đáp ứng những
đòi hỏi của thị trƣờng thế giới và của khách hàng về chất lƣợng và số lƣợng,
có sức hấp dẫn và khả năng cạnh tranh cao.
2.1.4 Các chỉ tiêu đánh giá tình hình và hiệu quả xuất khẩu
2.1.4.1 Doanh thu
Doanh thu (sales) là toàn bộ số tiền thu đƣợc do tiêu thụ sản phẩm hay
dịch vụ của doanh nghiệp trên thị trƣờng.
Có hai loại doanh thu:
- Doanh thu từ bán hàng: doanh thu về bán sản phẩm thuộc những hoạt

động sản xuất kinh doanh chính và thu về dịch vụ cho khách hàng thuộc chức
năng hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Doanh thu bán hàng
chiếm tỷ trọng lớn nhất trong toàn bộ doanh thu của doanh nghiệp.
Công thức tính doanh thu bán hàng nhƣ sau:
n

DT =  ( S tt  Gi )

(2.1)

i 1

6


Trong đó:
DT: là doanh thu về bán hàng kỳ kế hoạch.
Stt : là số lƣợng sản phẩm tiêu thụ của từng loại hoặc dịch vụ cung
ứng của từng loại trong kỳ kế hoạch.
Gi: là giá bán đơn vị sản phẩm.
i: là loại sản phẩm tiêu thụ hoặc dịch vụ cung ứng.
Doanh thu từ tiêu thụ khác (hay từ các hoạt động khác), bao gồm:
- Doanh thu do liên doanh, liên kết mang lại.
- Thu nhập từ các hoạt động thuộc các nghiệp vụ tài chính nhƣ: thu về
tiền gởi ngân hàng, lãi về tiền cho vay các đơn vị và các tổ chức khác.
- Thu nhập từ đầu tƣ cổ phiếu, trái phiếu.
- Thu nhập bất thƣờng nhƣ thu tiền phạt, tiền bồi thƣờng, nợ khó đòi
đã chuyển vào thiệt hại.
- Thu nhập từ các hoạt động khác.
2.1.4.2 Lợi nhuận

Lợi nhuận của doanh nghiệp là số chênh lệch giữa doanh thu thuần với
giá vốn của hàng bán, chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp. Lợi
nhuận của doanh nghiệp tùy thuộc vào trình độ quản lý của Ban giám đốc nên
chỉ tiêu lợi nhuận rất quan trọng.
- Là chỉ tiêu phản ánh kết quả tài chính cuối cùng của doanh nghiệp.
- Là nguồn vốn cơ bản để tái đầu tƣ.
- Là đòn bẩy tài chính hữu hiệu thúc đẩy mọi hoạt động sản xuất.
Phƣơng pháp xác định lợi nhuận:
Công thức:

P = DTT - (Zsxtt + CPBH + CPQL)

(2.2)

Trong đó:
P: là tổng lợi nhuận (lợi nhuận trƣớc thuế thu nhập doanh nghiệp).
DTT: Doanh thu thuần.
Zsxtt: Giá thành sản xuất (hay giá vốn hàng bán ra).
CPBH: Chi phí bán hàng.

7


CPQL: Chi phí quản lý.

2.1.5 Các yếu tố ảnh hƣởng đến hoạt động xuất khẩu
2.1.5.1 Các yếu tố bên trong
a) Nguồn lực
Nguồn lực vật chất là những tài sản mà công ty sử dụng để tiến hành kế
hoạch chiến lƣợc, đƣợc phản ánh trong bảng báo cáo bao gồm: tiền mặt, tồn

kho, máy móc, thiết bị,…
- Hiện trạng và cách phân bổ những yếu tố này cũng rất quan trọng.
- Mức độ hội nhập của các đơn vị trong công ty.
- Nguồn lực nhân viên: là khả năng, trình độ của nhân viên.
Thông qua việc phân tích nguồn nhân lực và vật lực của công ty có thể
thấy đƣợc những điểm mạnh và điểm yếu của công ty, từ đó quyết định công
ty sẽ là ngƣời dẫn đầu hay theo sau.
b) Chuỗi giá trị
Chuỗi giá trị bao gồm những hoạt động chính yếu và hỗ trợ đƣợc kết hợp
trong việc cung cấp hàng hóa, dịch vụ nhằm mục đích gia tăng lợi nhuận biên
cho hàng hóa và dịch vụ cung cấp.
Cơ sở hạ tầng
Quản trị nguồn nhân lực
Lợi
nhuận

Quản trị công nghệ kỹ thuật
Kiểm soát chi tiêu
Đầu
vào

Sản
xuất

Đầu
ra

Mar
ket
ing


Dịchvụ
hậu
mãi

 Những hoạt động chủ yếu trong chuỗi giá trị
- Hoạt động đầu vào, hậu cần: giao nhận, dự trữ, bốc dỡ, chất xếp ở kho.
- Hoạt động thực hiện sản phẩm cuối cùng: sản xuất, lắp ráp, thử
nghiệm và đóng gói.
- Hoạt động về đầu ra: phân phối thành phẩm tới khách hàng.
8


- Hoạt động marketing: khuyến khích mua sản phẩm.
- Hoạt động dịch vụ hậu mãi: duy trì và gia tăng giá trị sản phẩm sau khi
bán.
 Những hoạt động hỗ trợ trong chuỗi giá trị
- Cở sở hạ tầng của công ty.
- Quản lý nguồn nhân lực.
- Kỹ thuật: kiến thức, nghiên cứu phát triển,…
- Nỗ lực liên kết: thúc đẩy nguồn nguyên liệu, cung cấp hàng hóa tƣơng
tự,…
Thông qua việc phân tích và đánh giá môi trƣờng bên trong công ty có
thể xác định loại chiến lƣợc hiệu quả nhất. Có 3 dạng chiến lƣợc có thể đƣợc
lựa chọn là:
- Chiến lƣợc về chi phí là chiến lƣợc giảm chi phí và quản lý chi phí
hành chính, tối thiểu hóa chi phí trong hoạt động R&D, dịch vụ, bán hàng và
quảng cáo,…
- Chiến lƣợc dị biệt là chiến lƣợc hƣớng tới sự độc đáo, sáng tạo, ý
tƣởng về nhãn hiệu, cải tiến kỹ thuật, gia tăng dịch vụ khách hàng,…

- Chiến lƣợc tập trung là chiến lƣợc hƣớng tới nhóm khách hàng riêng
biệt dựa trên ngành sản phẩm hay địa lí.
2.1.5.2 Các yếu tố bên ngoài
Thu thập thông tin về môi trƣờng bên ngoài bao gồm môi trƣờng vĩ mô
và môi trƣờng vi mô.
Các yếu tố của môi trƣờng vĩ mô cần phân tích: kinh tế, văn hóa, xã hội,
nhân khẩu, địa lý, chính trị, luật pháp, chính phủ, công nghệ, điều kiện tự
nhiên,…

9


Chính trị-pháp luật

Kinh tế
Nguy cơ từ các
đối thủ tiềm tàng

Toàn
cầu
hóa

Áp lực
từ nhà
cung
cấp

Sự cạnh tranh của
các đối thủ trong
ngành


Áp lực
từ
khách
hàng

Công
nghệ

Áp lực từ sản
phẩm thay thế
Nhân khẩu học

Văn hóa-xã hội

Hình 2.1 Các yếu tố của môi trƣờng bên ngoài công ty
Các yếu tố của môi trƣờng vi mô cần phân tích: ngƣời cung cấp, ngƣời
mua, đối thủ cạnh tranh, đối thủ tiềm ẩn/ngƣời mới ra nhập ngành, sản phẩm
thay thế.
- Đặc điểm của thị trƣờng: những thông tin về những nét văn hoá và thị
hiếu tiêu dùng của thị trƣờng.
- Quy chế chính sách của thị trƣờng xuất khẩu:
+ Thuế quan:
Thuế quan là một khoản tiền mà chủ hàng hoá xuất nhập khẩu hoặc quá
cảnh phải nộp cho hải quan đại diện cho nƣớc chủ nhà. Kết quả của thuế quan
là làm tăng chi phí của việc đƣa hàng hoá đến một nƣớc.
+ Hàng rào kỹ thuật về tiêu chuẩn công nghệ, lao động, về vệ sinh an
toàn thực phẩm, môi trƣờng,…
Vận dụng thỏa thuận về các hàng rào kỹ thuật đối với thƣơng mại
(Technical Barries to Trade-TBT) và “Những ngoại lệ chung” trong WTO, các

nƣớc còn đƣa ra những tiêu chuẩn mà có thể hàng hóa sản xuất nội địa dễ
dàng đáp ứng hơn hàng hóa nhập khẩu, nhƣ các quy định về công nghệ, quy
trình sản xuất, về an toàn vệ sinh thực phẩm, bảo vệ môi trƣờng,…
+ Chính sách ngoại thƣơng:

10


Chính sách ngoại thƣơng là một hệ thống các nguyên tắc, biện pháp kinh
tế, hành chính và pháp luật dùng để thực hiện các mục tiêu đã đƣợc xác định
trong lĩnh vực ngoại thƣơng của một nƣớc trong một thời kỳ nhất định.

2.1.6 Các phƣơng thức thanh toán quốc tế
2.1.6.1 Trả tiền mặt (In cash)
Ngƣời mua thanh toán tiền mặt cho ngƣời bán khi ngƣời bán giao hàng
hoặc chấp nhận đơn đặt hàng của ngƣời mua. Phƣơng thức này tuy đơn giản
nhƣng hiện nay ít đƣợc áp dụng trong thanh toán quốc tế vì rủi ro và hiệu quả
thấp.
2.1.6.2 Phương thức ghi sổ (Open account)
Ngƣời xuất khẩu mở một tài khoản để ghi nợ ngƣời nhập khẩu, yêu cầu
ngƣời nhập khẩu trả tiền cho ngƣời xuất khẩu vào thời điểm xác định trong
tƣơng lai. Phƣơng thức này chỉ thuận tiện và an toàn trong trƣờng hợp hai bên
thực sự tin cậy lẫn nhau, đã mua bán hàng nhiều lần và ngƣời mua có uy tín
thanh toán. Tuy nhiên, sử dụng phƣơng thức ghi sổ có rất nhiều rủi ro. Ngƣời
xuất khẩu sẽ rất khó khiếu nại do không có sự tham gia của Ngân hàng và các
chứng từ của Ngân hàng. Là ngƣời xuất khẩu, bạn có thể phải thu tiền hàng ở
nƣớc ngoài, mà việc này rất khó và tốn nhiều chi phí. Ngoài ra, việc theo dõi
và xử lí các khoản phải thu gặp rất nhiều khó khăn do không sử dụng hối
phiếu hay bất kì chứng từ ghi nợ nào.
2.1.6.3 Phương thức nhờ thu (Collection)

Đây là phƣơng thức thanh toán trong đó ngƣời xuất khẩu sau khi hoàn
thành nghĩa vụ giao hàng, uỷ thác cho Ngân hàng phục vụ mình thu hộ số tiền
ngƣời nhập khẩu trên cơ sở hối phiếu mình lập ra.
Các loại nhờ thu:


Nhờ thu phiếu trơn

Là phƣơng thức ngƣời bán uỷ thác Ngân hàng thu hộ tiền ở ngƣời mua
căn cứ vào hối phiếu do mình lập còn chứng từ hàng gửi thẳng cho ngƣời mua
không qua Ngân hàng.


Nhờ thu kèm chứng từ

Là phƣơng thức ngƣời bán uỷ thác cho Ngân hàng thu hộ tiền ở ngƣời
mua căn cứ vào hối phiếu và bộ chứng từ gửi Ngân hàng kèm theo với điều

11


kiện nếu ngƣời mua trả tiền hoặc chấp nhận hối phiếu thì Ngân hàng mới trao
bộ chứng từ gửi hàng để ngƣời mua nhận hàng.
2.1.6.4 Phương thức chuyển tiền (Remittance)
Phƣơng thức chuyển tiền là phƣơng thức trong đó một khách hàng
(ngƣời nhập khẩu) uỷ nhiệm cho Ngân hàng phục vụ mình, chuyển một số tiền
nhất định cho một ngƣời khác (ngƣời xuất khẩu) tại một địa điểm nhất định và
trong một thời gian nhất định.
Có hai hình thức chuyển tiền: chuyển tiền bằng thƣ (M/T, Mail transferr)
chuyển tiền bằng điện (T/T telegraphic transfer). Chuyển tiền bằng điện nhanh

hơn nhƣng chi phí cao hơn.
2.1.6.5 Phương thức tín dụng chứng từ (Documentary credits)
Tín dụng chứng từ là bất cứ thỏa thuận mà trong đó Ngân hàng (Ngân
hàng phát hành) hành động đúng yêu cầu và theo chỉ thị của khách hàng
(ngƣời yêu cầu mở thƣ tín dụng) hoặc nhân danh cho chính bản thân mình:
* Thanh toán cho hoặc theo lệnh của ngƣời thứ 3 (ngƣời hƣởng), hoặc
chấp thuận và thanh toán hối phiếu do ngƣời hƣởng ký phát.
* Uỷ quyền cho Ngân hàng khác thanh toán, chấp nhận và thanh toán hối
phiếu đó.
* Hoặc cho phép Ngân hàng khác chiết khấu chứng từ quy định trong thƣ
tín dụng với điền kiện chúng phù hợp với tất cả các điều khoản và điền kiện
của thƣ tín dụng.
Thƣ tín dụng về bản chất là sự cam kết của Ngân hàng phát hành thanh
toán hoặc chấp nhận thanh toán cho ngƣời thụ hƣởng nếu họ xuất trình bộ
chứng từ phù hợp với nội dung của thƣ tín dụng.
2.2 PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.2.1 Phƣơng pháp thu thập số liệu
Số liệu thứ cấp đƣợc cung cấp từ các bảng báo cáo và tài liệu có liên
quan đến tình hình xuất khẩu và hoạt động kinh doanh của Công ty TNHH
XNK thủy sản Cần Thơ.
Ngoài ra số liệu thứ cấp cũng đƣợc thu thập từ các báo cáo và các ấn
phẩm kinh tế khác trên các website.

12