Một mình ta hãy giữ gìn tư tưởng trong gia đình ta hãy
giữ gìn tính tình ra ngoài xã hội ta hãy giữ gìn ngôn
ngữ
November 19, 2014 - Chuyên mục: Văn mẫu THCS - Tác giả: Thu Huyền
Đề bài: Giải thích, chứng minh câu sau đây: Một mình ta
hãy giữ gìn tư tưởng; trong gia đình, ta hãy giữ gìn tính
tình; ra ngoài xã hội, ta hãy giữ gìn ngôn ngữ.
Những điều giữ gìn có lợi ích gì cho đời sống con người
và làm thế nào ta có thể giữ gìn chu đáo?
Ở đời ai cũng muốn làm người có tư tưởng trong sạch, được sống trong một cảnh gia đình trên thuận, dưới hòa
êm ấm, bước ra ngoài xã hội, được nhiều kẻ mến, người tin. Và để đạt được ba điều ấy, một; câu danh ngôn đã
khuyên ta Một mình ta hãy giữ gìn tư tưởng; trong gia đình, ta hãy giữ gìn tính tình; ra ngoài xã hội, ta hãy giữ
gìn ngôn ngữ. Ta hãy tìm hiểu nghĩa lý sâu xa của những lời khuyên bảo đơn giản ấy để hy vọng đạt được
những điều mong ước trên đây.
Cây sống một mình dễ bị gió lay, thú sống một mình đễ bị sát hại, người sống một mình có khác nào cây, thú
kia, dễ bị ngoại cảnh ảnh hưởng, chi phối, xoay chuyển hay đầu độc tư tưởng của ta, kiểm soát mọi ý nghĩ, tư
tưởng của ta.
Gia đình là một xã hội nhỏ. Bao nhiêu người khác, tuy là người thân với chúng ta, nhưng tính tình vẫn có
nhiều chỗ khác ta. Sự xung đột về tính tình do đó mà dễ nảy sinh, mà nếu sự xung đột về tính tình mà nảy sinh
sẽ phát triển mau chóng, phá hủy cả hạnh phúc gia đình.Vì thế ta phải biết cẩn thận trong thói ăn nết ở tránh
mọi sự đụng chạm có thể xảy ra.
Trong cuộc sống, khi tiếp xúc với mọi người thì lời nói là biểu hiện tính chất con người Bởi thế, ông bà ta
thường nói:
Chim khôn ca tiếng rảnh rang,
Người khôn ăn nói dịu dàng dễ nghe.
Thật rõ ràng xà hội đã căn cứ vào ngôn ngữ mà định giá trị con người vậy. Do đó trong sự tiếp xúc với người
ngoài, ta cần phải kỹ lưỡng trong sự nói năng.
Vậy lời nói trên đã giúp ta một phương châm rèn luyện nhân cách, đạo đức phải biết thận trọng trong tư tưởng,
tính tình và ngôn ngữ để trau dồi bản thân, sống hòa hợp với những người xung quanh.
Nhưng ta thử hỏi: ta giữ gìn tư tưởng, giữ gìn tính tình, giử gìn ngôn ngữ như thế nào? Bằng cách nào?
Một mình ta hãy giữ gìn tư tưởng; trong gia đình, ta hãy giữ gìn tính tình; ra ngoài xã hội, ta hãy giữ gìn ngôn
ngữ
Tư tưởng con người là cái giá trị tinh thần của con người. Con người mà tư tưởng hư hỏng là mất cả phẩm giá
mặc dù ta không cần phải có một tư tưởng vui hòa, trong sạch.
Đức Khổng Tử đã dạy: Tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ. Sự sắp đặt thứ tự, việc nêu vấn đề tu thân lên
hàng đầu chẳng phải là có dụng ý lắm sao? Giữ gìn tư tưởng, đó là điều căn bản của việc tu thân vậy. Tư tưởng
sanh ra hành động: một mình, ta thường dễ dãi với ta, khi ta lạc quan thì nhìn đời tươi đẹp, nhưng khi ta bi
quan thì thấy đời đen tối, đâm ra chán nản và bao nhiêu nghị lực con người cũng vì thế mà rã rời, tiêu tan đi, ta
sẽ bị sa vào vòng bê tha, trụy lạc.
Vì vậy, điều căn bản trong việc giữ gìn tư tưởng là giữ được sự vui hòa và từ chỗ vui hòa tư tưởng, ta sẽ đi đến
chỗ có một tư tưởng trong sạch. Hằng ngày đọc bao nhiêu sách vở tốt có, xấu có, nghe bao nhiêu lời nói hay
có, dở có, nhìn thấy chung quanh ta có bao nhiêu người quân tử có, mà tiểu nhân cũng có, nếu ta không vui
hòa, không biết tu dưỡng thì không mấy lúc cái đen tối, cái xấu xa sẽ ám ảnh, đầu độc tâm hồn tư tưởng ta.
Muốn được vui hòa, ta phải luôn luôn bình tĩnh suy nghĩ, bất cứ việc gì cũng lấy tinh thần xây đựng, yêu đời
mà nhận xét, không hấp tấp vội vàng, không bi quan chán nản. Thêm vào đó, ta phai chú trọng rèn luyện cơ thể
vì ta chỉ có một tâm hồn trong sạch trong một thân thể khỏe mạnh, và con người khoẻ là tư tưởng khỏe, có đủ
nghị lực sống ở đời.
Đã giữ được tư tưởng rồi, nhưng như thế vẫn còn chưa đủ. Sau việc tu thân và việc tề gia. Do đó ta phải gìn
giữ bình tĩnh.
Như ta đã thấy, sự xung đột tính tình làm tan nát hạnh phúc gia đình. Giữ được tính tình là giữ được hòa khí
trong gia đình. Trong gia đình, có khi cha mẹ giận con một chút mà bở mặc con hư hỏng, con buồn cha một
điều là đâm ra sa đoạ, bê tha. Chung quy cũng vì sống trong gia đình mà ta không chịu khó tìm hiểu nhau,
nhân nhượng nhau, anh em thì trâu trắng, trâu đen, vợ chồng cha con thì trống đánh xuôi, kèn thổi ngược.
Ta thấy rõ căn bản của việc giữ gìn tính tình tinh thần, nhẫn nhịn. Có nhẫn nhịn ta mới tạo được hạnh phúc gia
đình, tránh được những sự đổ vỡ đáng tiếc. Bởi thế nên khi được vời đến để trình rõ tài tề gia của mình,
Trương Công Nghệ đã dâng lên vua một trăm chữ nhẫn. Điều đó đã dạy ta cách giữ gìn tính tình trong gia đình
công hiệu nhất hay sao?
Và ta cũng phải thấy rõ ràng xây dựng tính tình của bản thân và mọi người trong gia đình, ta cũng bảo vệ hạnh
phúc của ta vậy.
Con người sống trong gia đình là một xã hội nhỏ mà còn muốn được hạnh phúc thì ra ngoài xã hội, sông trong
một phạm vi rộng lớn, tiếp xúc với mọi người, há chẳng mong được kẻ yêu, người kính ư? Thành phần xã hội
vô cùng phức tạp. Trong gia đình, người cùng dòng họ có thể dễ dàng tha thứ cho ta mọi sai lầm, khuyèt điểm,
còn ngoài xã hội thì lỡ một lời là hỏng một đời. Vì thế, việc giữ gìn ngôn ngữ thật là quan trọng. Người đời
thường nói.
Lời nói không mất tiền mua,
Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.
Một lời đã thốt, bốn ngựa khó theo (nhất ngôn thuyết quả, tứ mã nan truy), vì thế mà lúc nào ta cũng phải thận
trọng từng lời nói. Ta phải nói sao cho người yêu chuộng mình, nói một cách khiêm tốn, lễ độ, không khoác
lác, tự cao, không dối người, lừa bạn.
Tục ngữ Pháp đã nói: Phải uốn lưỡi bảy rần trước khi nói (N faut tourner la langue sept fois ayant de parler) là
để dạy ta suy xét giữ gìn lời nói. Sách Tả truyện có câu: Câu nói như tên, không nên bắn bậy, đã lọt vào tai ai
thì không tài nào rứt ra được nửa. Điều đó đủ cho ta thấy việc phát ngôn là quan trọng đến bậc nào?
Ngôn ngữ phải biểu lộ điều tín nghĩa. Có tin được mình, người ta mới yêu mình, mới nghe mình, có như thế ta
mới mong tạo được sự nghiệp ở đời. Đức Khổng Tử đã dạy: “Người không có tín thì không đứng vững được ở
đời” (nhân vô tín bất lập). Mẹ thầy Mạnh Tử ngày xưa đã hứa phải mua thịt về cho con ăn há chẳng cốt lấy chữ
tín mà dạy con sao?
Ta thấy rõ việc giữ gìn ngôn ngữ cốt lấy điều thận trọng lấy chữ tín làm đầu. Giữ được chữ tín thì ngôn ngừ
thông suốt, kẻ yêu người kính thì làm gì ta không sống được với mọi người.
Sống ở đời, ta phải biết lập thân, lập đức, lập chí để thành người tương đối hoàn chỉnh. Xây dựng tư tưởng,
tính tình là một phần của việc lập thân, lập đức: Giữ gìn ngôn ngữ đó là điều lập ngôn. Lập chí là đạt thành ước
vọng, thực hiện lý tướng của ta. Đã lập được thân, lập được đức, lập được ngôn tức là ta mớ rộng con đường đi
đến chỗ đạt thành lý tưởng. Và như thế, ta có thể tự hào là con người sung sướng nhất ở trên đời, lòng đầy tin
tướng đi đến tương lai rồi vậy.
Read more: />tinh-tinh-ra-ngoai-xa-hoi-ta-hay-giu-gin-ngon-ngu/#ixzz3mUwGlWPn