Website: Email : Tel (: 0918.775.368
LỜI MỞ ĐẦU
Cách đây khoảng hơn 20 năm về trước, khái niệm Cho vay tiêu dùng
còn khá mới đối với hoạt động của các ngân hàng Việt Nam. Nhưng chỉ một
vài năm trở lại đây, cho vay tiêu dùng đã trở thành mục tiêu của nhiều ngân
hàng, nhất là các ngân hàng thương mại cổ phần. Cùng với sự phát triển mạnh
mẽ của nền kinh tế, đời sống của nhân dân đã được cải thiện đáng kể, nhu cầu
chi tiêu phục vụ đời sống ngày càng cao. Đó là điều kiện thuận lợi cho hoạt
động ngân hàng nói chung và lĩnh vực cho vay tiêu dùng nói riêng phát triển.
Trong những năm qua, Chi nhánh Ngân hàng Quân Đội Lê Trọng Tấn
luôn tự hào là chi nhánh xuất sắc về tất cả các hoạt động huy động vốn, hoạt
động tín dụng và đóng góp lợi nhuận cao cho hệ thống. Trong hoạt động tín
dụng của chi nhánh thì cho vay tiêu dùng là hoạt động được chú trọng phát
triển và đóng góp ngày càng lớn vào kết quả kinh doanh của Chi nhánh. Cho
vay tiêu dùng đã có sự tăng trưởng về số lượng cũng như chất lượng, tuy
nhiên hoạt động này của Chi nhánh chưa được phát huy hết khả năng.
Trong thời gian tới, Chi nhánh Ngân hàng Quân Đội Lê Trọng Tấn sẽ
gặp nhiều thách thức từ sự cạnh tranh của các ngân hàng thương mại trong
nước khác trên địa bàn cũng như ngân hàng nước ngoài, đặc biệt là về ngân
hàng bán lẻ. Trong đó, cho vay tiêu dùng chứa đựng nhiều cơ hội cũng như
thách thức nhất đối với mỗi ngân hàng thương mại. Trong điều kiện đó, Chi
nhánh Lê Trọng Tấn phải có một chiến lược mở rộng cho vay tiêu dùng hiệu
quả. Để thực hiện chiến lược này, cần có các giải pháp đồng bộ và thực tiễn.
Xuất phát từ yêu cầu này, đề tài nghiên cứu “Mở rộng cho vay tiêu dùng tại
Chi nhánh Ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội Lê Trọng Tấn” đã
được thực hiện.
Phạm Thị Bích Hà Lớp Tài chính doanh nghiệp 46B
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Kết cấu của chuyên đề bao gồm 3 chương:
Chương 1. Những vấn đề chung về cho vay tiêu dùng của ngân hàng
thương mại

Chương 2. Thực trạng cho vay tiêu dùng tại Chi nhánh Ngân hàng
thương mại cổ phần Quân Đội Lê Trọng Tấn
Chương 3. Giải pháp mở rộng cho vay tiêu dùng tại Chi nhánh Ngân
hàng thương mại cổ phần Lê Trọng Tấn
Trong quá trình nghiên cứu đề tài, em đã cố gắng nghiên cứu nhiều
nguồn tài liệu khác nhau để hoàn thành đề tài nhưng không thể tránh khỏi
những thiếu sót cả về nội dung lẫn hình thức. Vì vậy em rất mong nhận được
sự đóng góp ý kiến của các thầy cô để chuyên đề tốt nghiệp của em được
hoàn thiện hơn.
Phạm Thị Bích Hà Lớp Tài chính doanh nghiệp 46B
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
CHƯƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CHO VAY TIÊU DÙNG CỦA NGÂN
HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1. Khái quát về cho vay của ngân hàng thương mại
1.1.1. Khái niệm cho vay của ngân hàng thương mại
Ngân hàng là một trong những tổ chức tài chính quan trọng nhất của
nền kinh tế. Ngân hàng là tổ chức thu hút tiết kiệm lớn nhất trong hầu hết mọi
nền kinh tế. Hàng triệu cá nhân, hộ gia đình và các doanh nghiệp, các tổ chức
kinh tế - xã hội đều gửi tiền tại ngân hàng. Ngân hàng đóng vai trò là người
thủ quỹ cho toàn xã hội. Không chỉ có vậy, ngân hàng còn là tổ chức cho vay
đối với doanh nghiệp, cá nhân, hộ gia đình và một phần đối với Nhà nước. Sự
ra đời của các ngân hàng thương mại đã đóng vai trò to lớn đối với sự phát
triển kinh tế. Đó là cầu nối, là người dẫn vốn cho các cá nhân, tổ chức trong
nền kinh tế.
Trong các hoạt động của ngân hàng thì cho vay là hoạt động cơ bản và
truyền thống nhất. Nó tạo ra nguồn thu chủ yếu cho ngân hàng và giúp ngân
hàng sử dụng nguồn vốn huy động một cách hiệu quả nhất.
Khái niệm về cho vay có thể được hiểu như sau: Cho vay là một hình
thức cấp tín dụng theo đó ngân hàng giao cho khách hàng sử dụng một khoản

tiền để sử dụng vào một mục đích nhất định trong thời gian nhất định theo
thỏa thuận với nguyên tắc hoàn trả cả gốc và lãi.
1.1.2. Các hình thức cho vay của ngân hàng thương mại
1.1.2.1. Căn cứ vào thời hạn cho vay
Phạm Thị Bích Hà Lớp Tài chính doanh nghiệp 46B
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Phân chia cho vay theo thời gian có ý nghĩa quan trọng đối với ngân
hàng vì thời gian liên quan mật thiết đến tính an toàn và sinh lợi của cho vay
cũng như khả năng hoàn trả của khách hàng. Căn cứ vào thời hạn cho vay thì
cho vay được chia làm ba loại gồm:
• Cho vay ngắn hạn
Là các khoản vay có thời hạn cho vay đến 12 tháng và được sử dụng để
bù đắp sự thiếu hụt vốn lưu động của các doanh nghiệp và các nhu cầu chi
tiêu ngắn hạn của cá nhân.
• Cho vay trung hạn
Theo quy định hiện nay của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, cho vay
trung hạn có thời hạn cho vay từ trên 12 tháng đến 5 năm. Cho vay trung hạn
chủ yếu được sử dụng để đầu tư mua sắm tài sản cố định, cải tiến hoặc đổi
mới thiết bị công nghệ, mở rộng sản xuất kinh doanh, xây dựng các dự án mới
có quy mô nhỏ và thời gian thu hồi vốn nhanh. Bên cạnh đầu tư cho tài sản cố
định, cho vay trung hạn còn là nguồn hình thành nên vốn lưu động thường
xuyên của các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp mới thành lập.
• Cho vay dài hạn
Là loại cho vay có thời hạn từ trên 5 năm và thời hạn tối đa có thể lên
tới 20 - 30 năm, một số trường hợp cá biệt có thể lên tới 40 năm. Các khoản
vay thuộc loại này được cung cấp để đáp ứng các nhu cầu dài hạn như xây
dựng nhà ở, các thiết bị, phương tiện vận tải có quy mô lớn, xây dựng các xí
nghiệp mới.
1.1.2.2. Căn cứ vào mức độ tín nhiệm với khách hàng
Theo căn cứ này, cho vay được chia làm 2 loại:

• Cho vay không bảo đảm
Phạm Thị Bích Hà Lớp Tài chính doanh nghiệp 46B
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Là loại cho vay không có tài sản thế chấp, cầm cố hoặc sự bảo lãnh của
người thứ ba, mà việc cho vay chỉ dựa vào uy tín của bản thân khách hàng.
Đối với những khách hàng tốt, thường là khách hàng thường xuyên làm ăn có
lãi, tình hình tài chính vững mạnh, ít xảy ra tình trạng nợ dây dưa, hoặc món
vay tương đối nhỏ so với vốn của người vay, ngân hàng có thể cấp tín dụng
dựa vào uy tín của bản thân khách hàng mà không cần một nguồn thu nợ thứ
hai bổ sung.
• Cho vay có bảo đảm
Là loại cho vay dựa trên cơ sở các bảo đảm như thế chấp hoặc cầm cố,
hoặc phải có sự bảo lãnh của người thứ ba. Sự bảo đảm cho phép các ngân
hàng có được nguồn thu nợ thứ hai bổ sung cho nguồn thu nợ thứ nhất từ quá
trình sản xuất kinh doanh của khách hàng không có hoặc không đủ để trả nợ
ngân hàng. Hình thức này thường áp dụng với các khách hàng chưa có uy tín,
hoặc uy tín không cao đối với ngân hàng.
1.1.2.3. Căn cứ vào phương thức cho vay
• Cho vay thấu chi
Thấu chi là nghiệp vụ cho vay qua đó ngân hàng cho phép người vay
được chi vượt trên só dư tiền gửi thanh toán của mình đến một giới hạn nhất
định và trong khoảng thời gian xác định. Giới hạn này được gọi là hạn mức
thấu chi. Đây là hình thức tín dụng ngắn hạn, linh hoạt, thủ tục đơn giản,
phần lớn là không có đảm bảo. Hình thức này nhìn chung chỉ sử dụng đối với
khách hàng có độ tin cậy cao, thu nhập đều đặn và kỳ thu nhập ngắn.
• Cho vay trực tiếp từng lần
Là hình thức cho vay tương đối phổ biến của ngân hàng đối với các
khách hàng không có nhu cầu vay thường xuyên, không có điều kiện để được
Phạm Thị Bích Hà Lớp Tài chính doanh nghiệp 46B
Website: Email : Tel (: 0918.775.368

cấp hạn mức thấu chi. Một số khách hàng sử dụng vốn chủ sở hữu là chủ yếu,
chỉ khi có nhu cầu thời vụ, hay mở rộng sản xuất đặc biệt mới vay ngân hàng,
tức là vốn từ ngân hàng chỉ tham gia vào một số giai đoạn nhất định của chu
kỳ sản xuất kinh doanh.
Nghiệp vụ cho vay từng lần tương đối đơn giản. Ngân hàng có thể kiểm
soát từng món vay tách biệt. Tiền cho vay dựa vào giá trị của tài sản đảm bảo,
khách hàng có thể rút vốn một lần hoặc nhiều lần nhưng tổng số tiền của các
khoản rút vốn không được vượt quá số tiền vay ghi trong hợp đồng.
• Cho vay theo hạn mức
Ngân hàng thỏa thuận cấp cho khách hàng một hạn mức tín dụng. Hạn
mức tín dụng có thể tính cho cả kỳ hoặc cuối kỳ. Đó là số dư nợ tối đa tại thời
điểm tính. Trong kỳ khách hàng có thể vay - trả nhiều lần, song dư nợ không
được vượt quá hạn mức tín dụng.
Đây là hình thức vay thuận tiện cho những khách hàng vay mượn
thường xuyên, vốn vay tham gia thường xuyên vào quá trình sản xuất kinh
doanh, có quan hệ lâu dài với ngân hàng, có khả năng tài chính và sản xuất
kinh doanh ổn định.
• Cho vay luân chuyển
Cho vay luân chuyển là cho vay dựa trên sự luân chuyển của hàng hóa.
Trong quá trình sản xuất kinh doanh của mình, doanh nghiệp khi mua hàng có
thể thiếu vốn. Ngân hàng có thể cho doanh nghiệp vay để mua hàng và sẽ thu
nợ khi doanh nghiệp bán hàng. Các khoản phải thu và hàng hóa trong kho sẽ
trở thành tài sản đảm bảo cho khoản vay.
Phạm Thị Bích Hà Lớp Tài chính doanh nghiệp 46B
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Đối tượng áp dụng của hình thức cho vay này là các doanh nghiệp
thương mại hoặc doanh nghiệp sản xuất có chu kỳ tiêu thụ ngắn ngày, có
quan hệ vay - trả thường xuyên với ngân hàng.
• Cho vay trả góp
Cho vay trả góp là hình thức cho vay theo đó ngân hàng cho phép

khách hàng trả gốc làm nhiều lần trong thời hạn tín dụng đã thỏa thuận. Cho
vay trả góp thường áp dụng với những khoản cho vay trung và dài hạn, tài trợ
cho tài sản cố định hoặc hàng lâu bền. Số tiền trả góp mỗi lần được tính toán
sao cho phù hợp với khả năng trả nợ của khách hàng.
Cho vay trả góp có rủi ro cao do khách hàng thường thế chấp bằng
chính hàng hóa mua trả góp. Khả năng trả nợ phụ thuộc vào thu nhập đều đặn
của người vay. Nếu người vay mất việc, ốm đau, thu nhập giảm sút thì khả
năng thu nợ cũng bị ảnh hưởng. Do rủi ro cao nên lãi suất cho vay trả góp
thường là lãi suất cao nhất trong khung lãi suất cho vay của ngân hàng.
1.1.2.4. Căn cứ vào nguồn gốc của khoản vay
Dựa vào căn cứ này cho vay chia làm hai loại:
• Cho vay trực tiếp
Ngân hàng cấp vốn trực tiếp cho người có nhu cầu, đồng thời người đi
vay trực tiếp hoàn trả nợ vay cho ngân hàng.
Hình 1.1. Mô hình cho vay trực tiếp
Cấp vốn (1)
Thanh toán nợ (2)
Phạm Thị Bích Hà Lớp Tài chính doanh nghiệp 46B
Ngân hàng
Khách hàng
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
• Cho vay gián tiếp
Là khoản cho vay được thực hiện thông qua việc mua lại các khế ước
hoặc chứng từ nợ đã phát sinh và còn trong thời hạn thanh toán.
Mô hình cho vay gián tiếp được thực hiện như sau:
Hình 1.2. Mô hình cho vay gián tiếp
Cấp tín dụng (1)
Thanh toán nợ (2)
1.1.2.5. Căn cứ vào mục đích sử dụng tiền vay
Theo căn cứ này cho vay được chia thành hai loại:

• Cho vay tiêu dùng
Là các khoản cho vay nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của cá nhân, hộ
gia đình như mua nhà, sửa chữa nhà, mua phương tiện đi lại, học tập, khám
chữa bệnh, du lịch…
• Cho vay sản xuất kinh doanh
Là các khoản cho vay đối với các tổ chức, doanh nghiệp để tiến hành
các hoạt động sản xuất kinh doanh như mua nguyên vật liệu đầu vào, mua
sắm máy móc thiết bị…
1.2. Cho vay tiêu dùng của ngân hàng thương mại
1.2.1. Khái niệm cho vay tiêu dùng của ngân hàng thương mại
Phạm Thị Bích Hà Lớp Tài chính doanh nghiệp 46B
Ngân hàng
Khách hàng
Người thanh
toán nợ
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Trong nền kinh tế thị trường, ngân hàng thương mại chịu sự cạnh tranh
gay gắt của nhiều đối thủ, không chỉ là các ngân hàng thương mại khác mà
còn có các tổ chức tài chính
Tuy nhiên, kể từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai, các ngân hàng đã liên
tục phát triển và trở thành những tổ chức cung cấp chính về lĩnh vực cho vay
tiêu dùng. Có được điều này là do ngân hàng đã thu hút được nguồn tiền gửi
trong dân cư. Bên cạnh đó, các cá nhân và hộ gia đình cũng nhận thức được
rằng, họ có thể vay lại tiền từ chính ngân hàng khi họ có nhu cầu.
Vào những năm 1980, sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kỹ thuật đã
tạo ra nhiều phương tiện kết nối với khách hàng như Internet, máy rút tiền tự
động… Bên cạnh đó, với sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế, đời sống của
dân chúng đã được cải thiện đáng kể, nhu cầu chi tiêu phục vụ đời sống ngày
càng cao. Đó là điều kiện thuận lợi để phát triển hoạt động ngân hàng nói
chung và lĩnh vực cho vay tiêu dùng nói riêng.

Cho vay tiêu dùng ra đời đã giải quyết mâu thuẫn cơ bản giữa tiêu dùng
và khả năng thanh toán của cá nhân người tiêu dùng. Trên thực tế, nhiều khi
người tiêu dùng chưa có ngay được những khoản thu nhập lớn ở hiện tại mà
phải qua quá trình tích lũy lâu dài. Khi đó, ngân hàng có thể cấp tín dụng cho
khách hàng. Người tiêu dùng được sử dụng hàng hóa mà họ muốn, tất nhiên
là với cam kết hoàn trả đúng thời hạn và đầy đủ.
Khái niệm cho vay tiêu dùng có thể được hiểu như sau: “Cho vay tiêu
dùng là một hình thức qua đó ngân hàng chuyển cho khách hàng (cá nhân hay
hộ gia đình) quyền sử dụng một lượng giá trị (tiền) trong một khoảng thời gian
nhất định, với những thỏa thuận mà hai bên đã ký kết (về số tiền cấp, thời gian
cấp, lãi suất phải trả…) nhằm giúp cho khách hàng có thể sử dụng những hàng
Phạm Thị Bích Hà Lớp Tài chính doanh nghiệp 46B
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
hóa và dịch vụ trước khi họ có khả năng chi trả, tạo điều kiện cho họ có thể
hưởng một cuộc sống cao hơn”.
Cho vay tiêu dùng và cho vay kinh doanh khác nhau ở nguồn trả nợ.
Do cho vay kinh doanh nhằm tài trợ cho hoạt động kinh doanh với mục đích
sinh lời nên nguồn trả nợ trong loại cho vay này chủ yếu từ khoản lợi nhuận
tăg thêm do việc thực hiện phương án sử dụng tiền vay. Cho vay tiêu dùng lại
khác. Do hoạt động tiêu dùng không trực tiếp sinh lời nên nguồn trả nợ của
loại cho vay này chủ yếu là thu nhập thường xuyên của người đi vay trong
tương lai (loại trừ tín dụng ngắn hạn). Thu nhập này có thể là tiền công, tiền
lương hoặc thu nhập từ các nguồn khác. Do nguồn trả nợ khác nhau, mục đích
sử dụng khác nhau mà cho vay kinh doanh và cho vay tiêu dùng còn khác
nhau ở nhiều điểm khác nữa như rủi ro, phương thức cho vay, lãi suất…
1.2.2. Đặc điểm cho vay tiêu dùng của ngân hàng thương mại
1.2.2.1. Khách hàng vay và mục đích vay
Khách hàng vay là các cá nhân và hộ gia đình. Mục đích vay nhằm
phục vụ nhu cầu tiêu dùng của cá nhân, hộ gia đình, không phải xuất phát từ
mục đích kinh doanh. Mức thu nhập và trình độ dân trí lại tác động lớn đến

nhu cầu vay tiêu dùng. Những người có thu nhập cao có xu hướng vay nhiều
hơn so với thu nhập hàng năm của mình. Những gia đình mà người chủ gia
đình hay người tạo thu nhập chính có học vấn cao cũng như vậy. Với họ, vay
mượn là một công cụ để đạt được mức sống như mong muốn hơn là một lựa
chọn chỉ được dùng trong tình trạng khẩn cấp.
1.2.2.2. Quy mô và số lượng
Quy mô món vay nhỏ nhưng số lượng món vay lớn. Sở dĩ như vậy là do
các cá nhân vay nhằm mục đích tiêu dùng mà giá trị hàng hóa dịch vụ tiêu
dùng là không quá lớn nên quy mô của từng món vay là không lớn. Hơn nữa,
Phạm Thị Bích Hà Lớp Tài chính doanh nghiệp 46B
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
đa số khách hàng vay tiêu dùng đều đã có sự tích lũy trước, ngân hàng chỉ là
người hỗ trợ để cho việc mua được sản phẩm là dễ dàng hơn khi việc tích lũy
vẫn chưa đủ. Tuy quy mô của từng món vay nhỏ nhưng tổng quy mô món vay
lại rất lớn do số lượng khách hàng có nhu cầu vay tiêu dùng lớn.
1.2.2.3. Chi phí và rủi ro
Các khoản cho vay tiêu dùng có chi phí lớn nhất và độ rủi ro cao nhất
trong danh mục cho vay của hệ thống ngân hàng.
Do giá trị của những hàng hóa tiêu dùng thường không lớn hoặc khách
hàng chỉ vay một số lượng nhỏ để bổ sung số tiền còn thiếu. Trong khi đó
ngân hàng vẫn phải tiến hành theo đủ mọi thủ tục cho vay bao gồm thẩm định
hồ sơ, thẩm định khách hàng, giải ngân, kiểm soát sau khi cho vay… dẫn đến
chi phí cho vay cao.
Bên cạnh đó, cho vay tiêu dùng cũng rủi ro hơn cho vay kinh doanh.
Những nguyên nhân khách quan có thể đưa đến rủi ro cho các khoản vay là
tình hình kinh tế vĩ mô bất ổn, thiên tai, tình trạng thất nghiệp gia tăng… Tình
trạng sức khỏe, tình hình công việc, đạo đức của người vay cũng có ảnh
hưởng trực tiếp đến rủi ro của món vay.
Quản lý sau cho vay cũng là một vấn đề lớn mà ngân hàng gặp phải. Do
quy mô món vay nhỏ nhưng số lượng món vay lớn và đối tượng cho vay chủ

yếu là cá nhân nên ngân hàng khó có thể kiểm soát cặn kẽ tình hình thu nhập
và khả năng tài chính của từng khách hàng. Các thông tin mà ngân hàng nhận
được có tính chính xác không cao phụ thuộc vào tính trung thực của người
vay, do đó làm rủi ro và chi phí tăng lên.
1.2.2.4. Lãi suất
Phạm Thị Bích Hà Lớp Tài chính doanh nghiệp 46B