VI
VI
Ê
Ê
M
M
(INFLAMMATION)
(INFLAMMATION)
1
1
-
-
Đ
Đ
ịnh ngh
ịnh ngh
ĩ
ĩ
a.
a.
2
2
-
-
Nguy
Nguy
ê
ê
n nh
n nh
â

â
n.
n.
3
3
-
-
C
C
á
á
c ph
c ph
ả
ả
n
n
ứ
ứ
ng vi
ng vi
ê
ê
m.
m.
4
4
-
-
Ph

Ph
â
â
n lo
n lo
ạ
ạ
i vi
i vi
ê
ê
m.
m.
5
5
-
-
S
S
ử
ử
a ch
a ch
ữ
ữ
a v
a v
à
à
t

t
á
á
i t
i t
ạ
ạ
o.
o.
1
1
Đ
Đ
ịnh ngh
ịnh ngh
ĩ
ĩ
a vi
a vi
ê
ê
m.
m.
1
1
-
-
1 Q
1 Q
ú

ú
a tr
a tr
ì
ì
nh nghi
nh nghi
ê
ê
n c
n c
ứ
ứ
u vi
u vi
ê
ê
m
m
-
-
Tr
Tr
ướ
ướ
c CN: Celsius (s
c CN: Celsius (s
ư
ư
ng ,nóng ,

ng ,nóng ,
đỏ
đỏ
,
,
đ
đ
au)
au)
-
-
Thế k
Thế k
ỷ
ỷ
II : Galien ( r
II : Galien ( r
ố
ố
i lo
i lo
ạ
ạ
n ch
n ch
ứ
ứ
c n
c n
ă

ă
ng ).
ng ).
-
-
1858: Thuyết tế b
1858: Thuyết tế b
à
à
o c
o c
ủ
ủ
a Virchow.
a Virchow.
-
-
1885: Thuyết m
1885: Thuyết m
ạ
ạ
ch m
ch m
á
á
u c
u c
ủ
ủ
a Cohnheim.

a Cohnheim.
-
-
1892: Thuyết th
1892: Thuyết th
ự
ự
c b
c b
à
à
o c
o c
ủ
ủ
a Metchnikoff.
a Metchnikoff.
1
1
-
-
2
2
Đ
Đ
ịnh ngh
ịnh ngh
ĩ
ĩ
a vi

a vi
ê
ê
m.
m.
+
+
đ
đ
ịnh ngh
ịnh ngh
ĩ
ĩ
a cũ:
a cũ:
Vi
Vi
ê
ê
m l
m l
à
à
ph
ph
ả
ả
n
n
ứ

ứ
ng t
ng t
ạ
ạ
i ch
i ch
ỗ
ỗ
c
c
ủ
ủ
a
a
c
c
ơ
ơ
th
th
ể
ể
để
để
ch
ch
ố
ố
ng l

ng l
ạ
ạ
i m
i m
ọ
ọ
i kích thích g
i kích thích g
â
â
y vi
y vi
ê
ê
m.
m.
+
+
Đ
Đ
ịnh ngh
ịnh ngh
ĩ
ĩ
a hi
a hi
ệ
ệ
n nay:

n nay:
Vi
Vi
ê
ê
m l
m l
à
à
ph
ph
ả
ả
n
n
ứ
ứ
ng c
ng c
ủ
ủ
a
a
to
to
à
à
n b
n b
ộ

ộ
c
c
ơ
ơ
th
th
ể
ể
để
để
t
t
ự
ự
b
b
ả
ả
o v
o v
ệ
ệ
lấy m
lấy m
ì
ì
nh ,tuy v
nh ,tuy v
ậ

ậ
y
y
nh
nh
ữ
ữ
ng bi
ng bi
ể
ể
u hi
u hi
ệ
ệ
n t
n t
ạ
ạ
i ch
i ch
ỗ
ỗ
n
n
ổ
ổ
i b
i b
ậ

ậ
t h
t h
ơ
ơ
n c
n c
ả
ả
.
.
2
2
-
-
Nguy
Nguy
ª
ª
n nh
n nh
©
©
n g
n g
©
©
y vi
y vi
ª

ª
m
m
2
2
-
-
1 T
1 T
¸
¸
c nh
c nh
©
©
n s
n s
è
è
ng: VK, VR, KST, nÊm
ng: VK, VR, KST, nÊm
…
…
..
..
2
2
-
-
2 T

2 T
¸
¸
c nh
c nh
©
©
n kh
n kh
«
«
ng s
ng s
è
è
ng:
ng:
+T
+T
¸
¸
c nh
c nh
©
©
n v
n v
Ë
Ë
t lÝ ( nãng ,l

t lÝ ( nãng ,l
¹
¹
nh,
nh,
®
®
i
i
Ö
Ö
n, tia phãng
n, tia phãng
x
x
¹
¹
..)
..)
+T
+T
¸
¸
c nh
c nh
©
©
n ho
n ho
¸

¸
h
h
ä
ä
c ( acide,base, chÊt
c ( acide,base, chÊt
®é
®é
c..)
c..)
3
3
-
-
C
C
á
á
c ph
c ph
ả
ả
n
n
ứ
ứ
ng vi
ng vi
ê

ê
m
m
3
3
-
-
1 Ph
1 Ph
ả
ả
n
n
ứ
ứ
ng h
ng h
ư
ư
biến :
biến :
T
T
ổ
ổ
ch
ch
ứ
ứ
c bị biến

c bị biến
đổ
đổ
i.
i.
* Tho
* Tho
á
á
i hóa tế b
i hóa tế b
à
à
o (h
o (h
ạ
ạ
t, r
t, r
ỗ
ỗ
, m
, m
ỡ
ỡ
)
)
* Tan r
* Tan r
ã

ã
t
t
ổ
ổ
ch
ch
ứ
ứ
c.
c.
* Ho
* Ho
ạ
ạ
i t
i t
ử
ử
t
t
ổ
ổ
ch
ch
ứ
ứ
c.
c.
+ M

+ M
ủ
ủ
: T
: T
ổ
ổ
ch
ch
ứ
ứ
c h
c h
ọ
ọ
ai t
ai t
ử
ử
+ B
+ B
ạ
ạ
ch c
ch c
ầ
ầ
u
u
đ

đ
a nh
a nh
â
â
n +
n +
Men ph
Men ph
â
â
n h
n h
ủ
ủ
y protein ( t/b;v/k;bc
y protein ( t/b;v/k;bc
đ
đ
n)
n)
C
C
á
á
c chất trung gian h
c chất trung gian h
ọ
ọ
at m

at m
ạ
ạ
ch
ch
t
t
ê
ê
n
n
ngu
ngu
ồ
ồ
n g
n g
ố
ố
c
c
t
t
á
á
c dụng
c dụng
k/t hi
k/t hi
ệ

ệ
n t
n t
ượ
ượ
ng th
ng th
ự
ự
c b
c b
à
à
o
o
nt
nt
C3a; C5a; C9
C3a; C5a; C9
Huyết kh
Huyết kh
ố
ố
i m/m nh
i m/m nh
ỏ
ỏ
nt
nt
Necrosin

Necrosin
T
T
ă
ă
ng s
ng s
ố
ố
l
l
ượ
ượ
ng b/c
ng b/c
nt
nt
LPF
LPF
T
T
ă
ă
ng di chuy
ng di chuy
ể
ể
n b/c
n b/c
nt

nt
Leucotaxin
Leucotaxin
T
T
ă
ă
ng t/thấm mao qu
ng t/thấm mao qu
ả
ả
n
n
nt
nt
Exsurin
Exsurin
nt
nt
nt
nt
Kallikrein
Kallikrein
V
V
á
á
ch tụ ,xuy
ch tụ ,xuy
ê

ê
n m
n m
ạ
ạ
ch b/c
ch b/c
H/t
H/t
ươ
ươ
ng
ng
Bradykinin
Bradykinin
Co th
Co th
ắ
ắ
t ti
t ti
ể
ể
u t
u t
ĩ
ĩ
nh m
nh m
ạ

ạ
ch
ch
Mastocyt
Mastocyt
Serotonin
Serotonin
M
M
ở
ở
r
r
ộ
ộ
ng ti
ng ti
ể
ể
u
u
độ
độ
ng m
ng m
ạ
ạ
ch
ch
Xung huyết,t

Xung huyết,t
ă
ă
ng t/thấm
ng t/thấm
Tế b
Tế b
à
à
o t/h,
o t/h,
mastocyt
mastocyt
Histamin
Histamin
3
3
-
-
2 Ph
2 Ph
ả
ả
n
n
ứ
ứ
ng r
ng r
ỉ

ỉ
( xuất tiết, p/
( xuất tiết, p/
ư
ư
mm).
mm).
3
3
-
-
2
2
-
-
1 Hi
1 Hi
ệ
ệ
n t
n t
ượ
ượ
ng thấm m
ng thấm m
ạ
ạ
ch
ch
: Ph

: Ph
ù
ù
+ T
+ T
ổ
ổ
n th
n th
ươ
ươ
ng : m/m d
ng : m/m d
ã
ã
n, TCLK ch
n, TCLK ch
ứ
ứ
a dịch ph
a dịch ph
ù
ù
vi
vi
ê
ê
m.
m.
+ C

+ C
ơ
ơ
chế :* T
chế :* T
ă
ă
ng
ng
á
á
p l
p l
ự
ự
c trong mao m
c trong mao m
ạ
ạ
ch do
ch do
xung huyết ch
xung huyết ch
ủ
ủ
độ
độ
ng.
ng.
*T

*T
ă
ă
ng
ng
á
á
p l
p l
ự
ự
c th
c th
ẩ
ẩ
m thấu c
m thấu c
ủ
ủ
a t
a t
ổ
ổ
ch
ch
ú
ú
c.
c.
*T

*T
ă
ă
ng tính thấm th
ng tính thấm th
à
à
nh m
nh m
ạ
ạ
ch.
ch.
+ T
+ T
á
á
c dụng c
c dụng c
ủ
ủ
a dịch ph
a dịch ph
ù
ù
vi
vi
ê
ê
m: H

m: H
ò
ò
a tan, trung
a tan, trung
h
h
ò
ò
a t
a t
á
á
c nh
c nh
â
â
n vi
n vi
ê
ê
m, g
m, g
ỉ
ỉ
am t
am t
ì
ì
nh tr

nh tr
ạ
ạ
ng toan, t
ng toan, t
ậ
ậ
p
p
trung kh
trung kh
á
á
ng th
ng th
ể
ể
v
v
à
à
o
o
ổ
ổ
vi
vi
ê
ê
m.

m.

R
R
Ø
Ø
m
m
¹
¹
ch
ch
H
H
×
×
nh th
nh th
µ
µ
nh dÞch r
nh dÞch r
Ø
Ø
vi
vi
ª
ª
m
m

3
3
-
-
2
2
-
-
2 Hi
2 Hi
ệ
ệ
n t
n t
ượ
ượ
ng xuy
ng xuy
ê
ê
n m
n m
ạ
ạ
ch:l
ch:l
à
à
h
h

ì
ì
nh
nh
ả
ả
nh
nh
BC
BC
Đ
Đ
N xuy
N xuy
ê
ê
n mach v
n mach v
à
à
o
o
ổ
ổ
vi
vi
ê
ê
m. G
m. G

ồ
ồ
m 3 b
m 3 b
ướ
ướ
c :
c :
*
*
T
T
ạ
ạ
o v
o v
á
á
ch tụ b
ch tụ b
ạ
ạ
ch c
ch c
ầ
ầ
u.
u.
+ Bề m
+ Bề m

ặ
ặ
t n
t n
ộ
ộ
i m
i m
ạ
ạ
c nhiều nh
c nhiều nh
ú
ú
.
.
+ T
+ T
ă
ă
ng tính dính n
ng tính dính n
ộ
ộ
i m
i m
ạ
ạ
c.
c.

+ Protein c
+ Protein c
ủ
ủ
a b
a b
ạ
ạ
ch c
ch c
ầ
ầ
u s
u s
ả
ả
n sinh ra có t
n sinh ra có t
á
á
c
c
dụng g
dụng g
ọ
ọ
i b
i b
ạ
ạ

ch c
ch c
ầ
ầ
u.
u.
+ C
+ C
á
á
c ph
c ph
â
â
n t
n t
ử
ử
dính c
dính c
ủ
ủ
a b
a b
ạ
ạ
ch c
ch c
ầ
ầ

u : MO1,
u : MO1,
P150 ,P95, LFA 9 ( Leukocyte factor for
P150 ,P95, LFA 9 ( Leukocyte factor for
adhesion)
adhesion)
+ Ph
+ Ph
â
â
n t
n t
ử
ử
dính n
dính n
ộ
ộ
i m
i m
ô
ô
: ELAM
: ELAM
-
-
1, ICAM
1, ICAM
-
-

1.
1.
-
-
C
C
á
á
c ph
c ph
â
â
n t
n t
ử
ử
dính
dính
đượ
đượ
c h
c h
ọ
ọ
at hóa b
at hóa b
ở
ở
i c
i c

á
á
c b
c b
ổ
ổ
th
th
ể
ể
; C5a, leukotriene B4, interleukin
; C5a, leukotriene B4, interleukin
-
-
1.
1.
V
V
¸
¸
ch tô b
ch tô b
¹
¹
ch c
ch c
Ç
Ç
u
u

*
*
Xuy
Xuy
ê
ê
n m
n m
ạ
ạ
ch:
ch:
+ Qua khe h
+ Qua khe h
ở
ở
tế b
tế b
à
à
o n
o n
ộ
ộ
i m
i m
ô
ô
b
b

ằ
ằ
ng gi
ng gi
ả
ả
t
t
ú
ú
c.
c.
+ Tiết men ph
+ Tiết men ph
â
â
n h
n h
ủ
ủ
y Protein.
y Protein.
Ch
Ch
ú
ú
ý: nếu tiết men qu
ý: nếu tiết men qu
á
á

nhiều s
nhiều s
ẽ
ẽ
g
g
â
â
y n
y n
ê
ê
n ph
n ph
ả
ả
n
n
ứ
ứ
ng Arthus (t
ng Arthus (t
ổ
ổ
n th
n th
ươ
ươ
ng huyết qu
ng huyết qu

ả
ả
n , ch
n , ch
ả
ả
y m
y m
á
á
u
u
ph
ph
ủ
ủ
t
t
ạ
ạ
ng
ng
*
*
Hãa
Hãa
ø
ø
ng
ng

®é
®é
ng
ng
+
+
§
§
/n : ph
/n : ph
¶
¶
n
n
ø
ø
ng h
ng h
­í
­í
ng s
ng s
ù
ù
chuy
chuy
Ó
Ó
n
n

®é
®é
ng c
ng c
ñ
ñ
a t/b
a t/b
t
t
í
í
i
i
æ
æ
vi
vi
ª
ª
m.
m.
+ C
+ C
¸
¸
c t
c t
¸
¸

c nh
c nh
©
©
n g
n g
©
©
y hãa
y hãa
ø
ø
ng
ng
®é
®é
ng:
ng:
-
-
S
S
¶
¶
n ph
n ph
È
È
m c
m c

ñ
ñ
a vi khu
a vi khu
È
È
n.
n.
-
-
B
B
æ
æ
th
th
Ó
Ó
: C5A
: C5A
-
-
S
S
¶
¶
n ph
n ph
È
È

m chuy
m chuy
Ó
Ó
n hãa acide arachidonic.
n hãa acide arachidonic.
+ Ho
+ Ho
¸
¸
ø
ø
ng
ng
®é
®é
ng (+) L
ng (+) L
«
«
i kÐo b
i kÐo b
¹
¹
ch c
ch c
Ç
Ç
u
u

®
®
Õn .
Õn .
+ Hãa
+ Hãa
ø
ø
ng
ng
®é
®é
ng (
ng (
-
-
) kh
) kh
«
«
ng thu h
ng thu h
ó
ó
t b
t b
¹
¹
ch c
ch c

Ç
Ç
u.
u.
Xuy
Xuy
ª
ª
n m
n m
¹
¹
ch
ch
* Hi
* Hi
Ö
Ö
n t
n t
­î
­î
ng th
ng th
ù
ù
c b
c b
µ
µ

o.
o.
+ Nh
+ Nh
Ë
Ë
n d
n d
¹
¹
ng v
ng v
µ
µ
g
g
¾
¾
n: Hi
n: Hi
Ö
Ö
n t
n t
­î
­î
ng OPSONIN hãa
ng OPSONIN hãa
do IgG v
do IgG v

µ
µ
C3b (
C3b (
®Ó
®Ó
b/c
b/c
®
®
/n biÕt
/n biÕt
®­î
®­î
c vi khu
c vi khu
È
È
n)
n)
+ Thu h
+ Thu h
ó
ó
t v
t v
µ
µ
nu
nu

è
è
t : t
t : t
¹
¹
o ra h
o ra h
è
è
c th
c th
ù
ù
c b
c b
µ
µ
o.
o.
+ Ti
+ Ti
ª
ª
u h
u h
ñ
ñ
y c
y c

¸
¸
c chÊt th
c chÊt th
ù
ù
c b
c b
µ
µ
o : Men ph
o : Men ph
©
©
n h
n h
ñ
ñ
y
y
c
c
ñ
ñ
a lysosom
a lysosom
Hi
Hi
Ö
Ö

n t
n t
­î
­î
ng th
ng th
ù
ù
c b
c b
µ
µ
o
o

3
3
-
-
3 Ph
3 Ph
ả
ả
n
n
ứ
ứ
ng t
ng t
ă

ă
ng sinh:
ng sinh:
t
t
ă
ă
ng s
ng s
ố
ố
l
l
ượ
ượ
ng tế b
ng tế b
à
à
o t
o t
ạ
ạ
i
i
ổ
ổ
vi
vi
ê

ê
m, gi
m, gi
ữ
ữ
vai tr
vai tr
ò
ò
quan tr
quan tr
ọ
ọ
ng trong s
ng trong s
ử
ử
a ch
a ch
ữ
ữ
a.
a.
*
*
T
T
ă
ă
ng sinh

ng sinh
: t
: t
ă
ă
ng sinh s
ng sinh s
ả
ả
n tế b
n tế b
à
à
o h
o h
ệ
ệ
li
li
ê
ê
n kết (
n kết (
nguy
nguy
ê
ê
n b
n b
à

à
o s
o s
ợ
ợ
i, tế b
i, tế b
à
à
o s
o s
ợ
ợ
i, t/b n
i, t/b n
ộ
ộ
i m
i m
ô
ô
)
)
*
*
Biến d
Biến d
ạ
ạ
ng tế b

ng tế b
à
à
o
o
: tế b
: tế b
à
à
o s
o s
ợ
ợ
i> limpho ; nguy
i> limpho ; nguy
ê
ê
n
n
b
b
à
à
o s
o s
ợ
ợ
i, m
i, m
ô

ô
b
b
à
à
o >
o >
đạ
đạ
i th
i th
ự
ự
c b
c b
à
à
o, tế b
o, tế b
à
à
o d
o d
ạ
ạ
ng bi
ng bi
ể
ể
u

u
m
m
ô
ô
, tế b
, tế b
à
à
o kh
o kh
ổ
ổ
ng l
ng l
ồ
ồ
Langhans, dị v
Langhans, dị v
ậ
ậ
t ; limpho >
t ; limpho >
t
t
ư
ư
ong b
ong b
à

à
o
o


..
..
*
*
Huy
Huy
độ
độ
ng tế b
ng tế b
à
à
o
o
: Huy
: Huy
độ
độ
ng từ n
ng từ n
ơ
ơ
i kh
i kh
á

á
c
c
đ
đ
ến
ến
ổ
ổ
vi
vi
ê
ê
m.
m.
-
-
C
C
á
á
c tế b
c tế b
à
à
o trong ph
o trong ph
ả
ả
n

n
ứ
ứ
ng t
ng t
ă
ă
ng sinh :L,TB,
ng sinh :L,TB,
Đ
Đ
TB
TB


4
4
-
-
Ph
Ph
â
â
n lo
n lo
ạ
ạ
i vi
i vi
ê

ê
m
m
4
4
-
-
1 Ph
1 Ph
â
â
n lo
n lo
ạ
ạ
i theo tiến tri
i theo tiến tri
ể
ể
n: Cấp, m
n: Cấp, m
ã
ã
n, b
n, b
á
á
n cấp.
n cấp.
4

4
-
-
2 Theo h
2 Theo h
ì
ì
nh
nh
ả
ả
nh GPB
nh GPB
: Vi
: Vi
ê
ê
m thanh dịch( vi
m thanh dịch( vi
ê
ê
m
m
long), vi
long), vi
ê
ê
m huyết qu
m huyết qu
ả

ả
n r
n r
ỉ
ỉ
ướ
ướ
t, vi
t, vi
ê
ê
m t
m t
ơ
ơ
huyết,
huyết,
vi
vi
ê
ê
m sinh huyết kh
m sinh huyết kh
ố
ố
i, vi
i, vi
ê
ê
m m

m m
ủ
ủ
, vi
, vi
ê
ê
m ho
m ho
ạ
ạ
i th
i th
ư
ư
,
,
vi
vi
ê
ê
m tế b
m tế b
à
à
o ( vi
o ( vi
ê
ê
m h

m h
ạ
ạ
t).
t).
4
4
-
-
1
1
-
-
1 Vi
1 Vi
ê
ê
m cấp
m cấp


Vi
Vi
ê
ê
m x
m x
ả
ả
y ra khi t

y ra khi t
á
á
c nh
c nh
â
â
n vi
n vi
ê
ê
m t
m t
á
á
c
c
độ
độ
ng thời
ng thời
gian ng
gian ng
ắ
ắ
n, p/
n, p/
ư
ư
h

h
ì
ì
nh th
nh th
à
à
nh nhanh, kh
nh nhanh, kh
ô
ô
ng kéo
ng kéo
d
d
à
à
i
i
-
-
Ph
Ph
ả
ả
n
n
ứ
ứ
ng ch

ng ch
ủ
ủ
yếu l
yếu l
à
à
ph
ph
ả
ả
n
n
ứ
ứ
ng r
ng r
ỉ
ỉ
.
.


H
H
ì
ì
nh
nh
ả

ả
nh m
nh m
ô
ô
b
b
ệ
ệ
nh h
nh h
ọ
ọ
c :
c :
*
*
Đ
Đ
ạ
ạ
i th
i th
ể
ể
:
:
S
S
ư

ư
ng ,nóng,
ng ,nóng,
đỏ
đỏ
,
,
đ
đ
au,r
au,r
ố
ố
i lo
i lo
ạ
ạ
n c/n.
n c/n.
* Vi th
* Vi th
ể
ể
:
:
m/m xung huyết, tế b
m/m xung huyết, tế b
à
à
o n

o n
ộ
ộ
i m
i m
ô
ô
ch
ch
ươ
ươ
ng to, t
ng to, t
ổ
ổ
ch
ch
ứ
ứ
c l/k ph
c l/k ph
ù
ù
nề, x
nề, x
â
â
m nhiễm b/c
m nhiễm b/c
đ

đ
a nh
a nh
â
â
n,
n,
đạ
đạ
i th
i th
ự
ự
c b
c b
à
à
o .
o .
§
§
¹
¹
i th
i th
Ó
Ó
vi
vi
ª

ª
m cÊp
m cÊp
Vi
Vi
ª
ª
m ru
m ru
é
é
t thõa cÊp
t thõa cÊp