Bức tranh thiên nhiên trong thơ của Xecgây Êxênin
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (117.25 KB, 11 trang )
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
KHOA VĂN HỌC
TIỂU LUẬN
Đề tài: Bức tranh thiên nhiên trong thơ của Xecgây Êxênin
Giảng viên : PGS.TS Phạm Gia Lâm
Sinh viên thực hiện : Phan Thị Bích Thảo
Lớp : K50 Văn học
Hà Nội -2007
I. PHẦN MỞ ĐẦU
Xecgây Êxênin (1989- 1925) là một nhà thơ trữ tình kiệt xuất của nên văn
học Nga và thế giới. Thơ ông lấp lánh những sắc màu kì diệu của thiên nhiên
Nga và âm vang sâu lắng những cảm xúc tinh tế, dịu dàng, thân thiết. Thiên
nhiên kì diệu và những tâm hồn thi nhân trăn trở được nhiều nhà thơ thể hiện
trong những tác phẩm nổi tiếng, nhưng phải đợi đến Êxênin sự suy nghĩ trên
mới thực sự thể hiện trong những áng thơ tuyệt vời và bất tử. A Blok đã không
sai khi nhận xét Êxênin là “nhà thơ của thiên nhiên”. Quả thật, Êxênin là vị chúa
tể của làng quê, của thiên nhiên Nga. Thiên nhiên trong thơ ông vừa giản dị vừa
gần gũi, vừa sinh đông nhưng cũng mang đậm chất triết lý sâu sắc.
II. PHẨN KHAI TRIỂN.
1. Thiên nhiên - bức tranh thuốc nước.
Nhắc đến Êxênin là nhắc đến thiên nhiên Nga. Có nhiều nhà văn nhà thơ
Nga đã dành cả đời mình cho thiên nhiên Nga, nhưng Êxênin có tài kì lạ trong
việc vẽ phong cảnh bằng những câu thơ giản dị. Bức tranh thiên nhiên trong thơ
ông là những bức tranh thuốc nước, mầu sắc thật hài hòa nhưng không vì thế mà
thiếu đi những ấn tượng độc đáo.
Hình ảnh mà ta dễ nhớ nhất là hình ảnh cây cỏ. Cây cỏ trong thơ Êxênin
lúc nào cũng ánh lên vẻ đẹp kì diệu, lúc nào cũng phát sáng lung linh.
- Muôn chồi non ngậm tuyết.
Chĩa bạc lên nền trời.
Cây cỏ trong thơ Êxênin mang một vẻ đẹp kì lạ, ánh sáng từ cây cỏ dường
như là sự phản chiếu từ đôi mắt thăm thẳm của thi sĩ:
Còn bình minh chậm rãi
Đi vòng theo chung quanh
Với muôn vàng bạc mới
Rắc êm lên lá vành.
Có người nhận xét rằng Êxênin có đôi mắt cháy rực một ánh lửa buồn
rườu rượu. Nhờ vậy nó đã khiến cho thiên nhiên phát sáng lung linh chung
quanh nhà thơ:
- Trên gò đất, cây bạch dương, cây bạch đương
Trong trắng sáng lên như thanh bạc.
- Bên cửa sổ một ánh trăng. Bên cửa sổ một ngọn gió
Thổi vào cây bạch đương - cây nến, cây bạc của tôi…
Tài quan sát từ đôi mắt có lửa của Êxênin quả là độc đáo, nó không lẫn
với một ai khác. Có cây trang thơ ông dường như mang một vẻ đẹp rất riêng:
vừa gần gũi thân quen vừa lộng lẫy choáng ngợp. Sự độc đáo đó đôi khi làm
người đọc cũng phải sửng sốt:
… Ở xa kia về phía dòng sông
Như một giải nẹp viền lông thú
Và đây là những đống cỏ trên cánh đồng bên sông lúc hoàng hôn xuống.
Màu hung, những đống cỏ
Trông giống bao nhà thờ.
Tài quan sát của Êxênin thật lạ, thật tinh vi. Tất cả cây cỏ đều được tác giả
quan sát dưới một lăng kính tràn đây sắc màu. Dường như cây cỏ trong thơ
Êxênin lúc nào cũng ánh lên vẻ đẹp huyền diệu, lúc nào cũng phát sáng lung
linh.
Không gian trong thơ Êxênin là không gian rực rỡ sắc màu. Sắc màu của
không gian trước hết là màu sắc của mặt trời.
Hoàng hôn như một quyển kinh thánh đỏ
Đang cầu nguyện những tin lành.
Nhà thơ rất ít tả trực tiếp mặt trời, không phải vì mặt trời quá chói mà vì
nhà thơ biết cái đáng quan tâm nhất của mặt trời là cái gì và đó chính là ánh
sáng. Trong vô vàn ánh sáng đó, Êxênin đặc biệt quan tâm đến bình minh và
hoàng hôn. Nói đến bình minh và hoàng hôn cũng chính là nói đến mặt trời. Thi
sĩ đã đi trong ánh “bình minh cháy đỏ mặt hồ” và thấy:
Bên đường muôn đốm nắng bay
Và tôi ngập giữa mê say sắc màu
Tôi hôn bông nắng đỏ au
Ngất ngây xin giữ mai sau cho mình.
Đối với với Êxênin, bình minh là biểu tượng cho tương lai tươi sáng:
Trong mơ, bình minh đỏ
Rước lễ bên suối trong.
Trong không gian sắc màu đó, ánh sáng của mặt trời ấy góp công cùng thi
sĩ tô điểm màu sắc cho bức tranh thiên nhiên càng tuyệt diệu thêm. Trên nền
gam màu sáng đỏ, Êxênin lại tô vẽ, điểm xuyết vào đó những ngọn gió, làn mây:
Mây phồng xốp bọt vàng
Cuộn tròn trên rừng vắng.
Còn gió thì:
Gió thổi nhẹ đường cầu vồng vàng rực
Dưới những làn mây xốp đồng quê.
Mây, gió, nắng dường như lồng quyện vào nhau. Ở đó ta thấy một tâm
hồn thi sĩ đang thổi hơi vào cho chúng, đang quan sát chúng bằng chính hơi thở
của mình. tất cả đều có một vẻ đẹp lạ lùng.
Bức tranh thiên nhiên đang được Êxênin tô vẽ, với sắc màu sáng nóng,
với không gian thoáng đãng. Trong không gian thiên nhiên này, trăng dường
như được Êxênin miêu tả với xúc cảm thần kì nhất. Thơ cổ kim đông tây đã
mang đến cho con người biết bao vầng trăng kì diệu rồi, vậy mà vầng trăng tuyệt
đẹp này của đồng quê tưởng khó mà gặp được nếu không có thi sĩ Êxênin trên
đời này.
Trắng như quả lắc bằng vàng
Nhịp thời gian đổ mơ màng mưa êm.
Ta có thể bắt gặp trăng rất nhiều lần trong thơ Êxênin, vầng trăng nào
cũng lạ, ánh trăng nào cũng lạ:
Và vầng trăng vằng vặc.
Rắc bạc khắp muôn nơi.
Ánh trăng dường như luôn ám ảnh thi sĩ, hầu hết các bài thơ của ông đều
nhắc đến trăng. Ánh trăng trong thơ ông luôn tràn trề ánh sáng, ánh trăng đó
trong suốt như pha lê không vương một chút bụi nào. Trăng trong thơ Êxênin
lúc nào cũng tạo ra một khung cảnh thần tiên:
Ánh trăng vàng quyến rũ
Tràn ngập mái nhà tôi
Trăng là thứ ánh sáng êm dịu, mầu nhiệm phủ ban đêm tối với ánh sáng
chói chang bỏng rát của mặt trời. Trăng là ánh sáng, là “Những dây cương vàng
chói”:
Và ánh trăng đã buông
Những dây cương vàng chói
Trăng trong thơ Êxênin hầu hết đều mang màu vàng, màu bạc. Đó là thứ
màu sắc trong suốt, màu của tin yêu, màu của hạnh phúc. Đó là màu sắc của tâm
