Nhóm 1
Sự thay đổi bản đồ
chính trị thế giới
M c l cụ ụ
Những đặc điểm nổi bật của nền chính trị
thế giới từ sau CTTG II đến nay
4
Thời kì trước phát kiến địa lí
31
Từ sau phát kiến địa lí đến trước
Chiến tranh thế giới I
2
Trong và sau Chiến tranh thế giới I
33
Sự hình thành các nước như hiện nay không phải ngay
một lúc mà là cả một quá trình lịch sử lâu dài của xã
hội loài người. Đó là sự ra đời hoặc sụp đổ của các
quốc gia, sự thay đổi biên giới giữa các nước, những
cuộc khám phá, di dân đến những vùng đất mới, những
cuộc chiến tranh… Sự phân chia thành các quốc gia
nhỏ là đặc điểm trước phát kiến địa lí.
1.Thời kỳ Ai Cập
Ai Cập ở vùng Đông Bắc châu Phi, nằm dọc theo phần hạ lưu sông Nin. Vào
khoảng sau thiên niên kỉ IV TCN, từ đó cho đến năm 525 TCN. lịch sử Ai Cập
chia làm 5 thời kì: Tảo vương quốc, Cổ vương quốc, Trung vương quốc, Tân
vương quốc và Hậu kì vương quốc gồm 31 vương triều. Do sự phát triển của lực
lượng sản xuất và sự phân hóa giàu nghèo, các công xã nông thôn đã hiệp lại
thành những nhà nước nhỏ đầu tiên gọi là châu. Các châu ấy hợp lại thành 2
miền thượng và hạ Ai Cập. Qua đấu tranh thống nhất thành nước Ai Cập. Sau
gần 600 năm phát triển hưng thịch Ai Cập suy yếu, nhà nước bị chia thành nhiều
châu lục.

Từ thế kỉ thứ X đến thế kỉ I TCN Ai Cập hết bị chia cắt lại bị ngoại tộc thống trị.
Đặc biệt năm 525 TCN Ai Cập bị nhập vào đế quốc Ba Tư ở Tây Á. Năm 332
TCN, Ai Cập bị Alếchxawngđrơ ở Mankedonia chinh phục. Sau khi đế quốc
makedonia tan rã, Ai Cập thuộc quyền thống trị của vương triều Hi Lạp gọi là
vương triều ptomele (305-30 TCN). Đến năm 30 TCN, Ai Cập thành một tỉnh
của đế quốc La Mã.
2.Thời kỳ Lưỡng Hà
Lưỡng Hà (Mesopotamie) nghĩa là miền giữa hai con sông Tigro và
Ỏphrat. Miền Nam Lưỡng Hà là nơi cư trú của người Xume, họ đã xây
dựng ở đây nhiều nhà nước nhỏ (thành bang). Đến thiên kỉ III TCN, người
Accat thuộc tộc Xemit từ vùng thảo nguyên Xyri đến định cư ở miền Trung
Lưỡng Hà và thành lập nên nhà nước Babilon nổi tiếng nhất trong lịch sử
Lưỡng Hà cổ đại. Người Accat đã lần lượt thống nhất cả vùng Lưỡng Hà
không lâu sau đó. Vào những năm 562 TCN, Babilon suy yếu, trong khi đó
ở Iran bắt đầu xuất hiện nước Ba Tư hùng mạnh. Năm 538 TCN, Ba Tư tấn
công và chiếm được thành Babilon, Babilon trở thành một phần của đế quốc
Ba Tư.
Năm 328 TCN, đế quốc Ba Tư bị Alechxangdro Makedonia tiêu diệt.
Cả Tây Á bị nhập vào đế quốc Makedonia.
3.Thời kỳ Trung Quốc
Trung Quốc là một nước lớn ở Đông Á. Khi mới thành lập
(thế kỉ XXI TCN) Trung Quốc chỉ mới là một vùng nhỏ ở
trung lưu lưu vực Hoàng Hà. Từ đó lãnh thổ Trung Quốc
được mở rộng dần ra. Từ cuối thế kỉ III Trung Quốc trở
thành một nước thống nhất. Từ đó nhiều triều đại Trung
Quốc đã chinh phục các nước xung quanh và không ngừng
mở rộng diện tích.
4.Thời kỳ Hy Lạp
Lãnh thổ của người Hy Lạp cổ đại rộng hơn nước Hy lạp ngày nay rất
nhiều, bao gồm: miền nam bán đảo ban Căng, các đảo trên biển Eegie và

miền ven biển phía Tây Tiểu Á.
Do sự phát triển của các ngành kinh tế và sự phân hóa giai cấp Hy Lạp
đã xuất hiện nhiều nước nhỏ (thành bang).trong đó Aten là thành bang
lớn nhất. Vào thế kỉ V TCN Hy Lạp phải tiến hành một cuộc chiến tranh
chống lại sự xâm lược của Ba Tư. Năm 490 TCN, Ba Tư đem quân đánh
vào Aten, quân Hy Lạp ở thành Aten đã chiến đấu dũng cảm và giành
được thắng lợi rất oanh liệt. Đến năm 479 TCN quân Ba Tư hoàn toàn
thất bại phải rút về nước.
5.Thời kỳ Rô ma.
La Mã(Rôma) là tên của một quốc gia nằm trên bán đảo Ý (Italia). Nhà
nước La Mã ra đời vào giữa thế kỉ VI TCN và thành La Mã được xây
dựng năm 753 TCN.
Khi mới thành lập, La Mã chỉ là một thành bang nhỏ ở miền trung bán
đảo Ý. Từ thế kỉ IV TCN, La Mã không ngừng xâm lược ra bên ngoài,
và hơn một thế kỉ sau, La Mã đã chinh phục được toàn bộ bán đảo Ý.
Sang thế kỉ I TCN cả vùng đất đai bờ Đông Địa Trung Hải cũng bị La
Mã chiếm. Cuối cùng đến năm 30 TCN, AI Cập cũng bị nhập vào bản đồ
La Mã, Địa Trung Hải đã trở thành một cái hồ nằm gọn trong tay của đế
quốc La Mã.
. Sản xuất phát triển dẫn đến nhu cầu
về hương liệu, vàng bạc, thị trường
cao.
. Con đường giao lưu buôn bán qua
Tây Á và Địa Trung Hải bị người
Thổ Nhĩ Kỳ độc chiếm.
. Khoa học – kỷ thuật hàng hải có
tiến bộ : hiểu biết về địa lý đại
dương, sử dụng la bàn.
. Kỷ thuật đóng tàu có bước tiến quan
trọng, đóng được những tàu lớn có

thể đi xa và dài ngày ở các đại
dương lớn.
Vào thế kỉ 15,
kinh tế hàng
hoá ở Tây Âu
đã khá phát
triển và cung
nảy sinh những
mâu thuẫn
II.Từ sau phát kiến địa lí đến trước Chiến tranh thế giới I
Những cuộc phát kiến địa lí lớn thế kỉ XV-XVI
-
1487, Đi-a-xơ đã đi
vòng cực nam Châu
Phi, đặt tên là mũi
bão tố, sau gọi là mũi
Hảo Vọng.
-
05/1498 ,Va-xco đơ
Ga-ma đã đến được
Ca-li-cut Ấn Độ.
-
08/1942, Cô-lôm-bô
đã đến được Cuba và
một số đảo vùng
Ăngti, là người đầu
tiên phát hiện ra
Châu Mỹ.
-
1519-1521, Ma-gien-

lan là người đầu tiên
thực hiện đi vòng
quanh thế giới bằng
đường biển.
Từ những cuộc phát kiến địa lí của Crixtop CoLomBo (1492),
Vasco doGama (1497-1498) Magielang. Nhưng không đầy 50 năm
loài người đã biết đến các miền đất lạ. Bố Đào Nha, Tây Ban Nha
và những nước khác đua nhau đi tìm những vùng đất mới, Bắc Mĩ
Và Trung Mĩ sau đó tỏa ra khắp châu phi, châu Á không từ thủ đoạn
đàn áp, giết hại dân bản địa.
Sau khi tìm ra Ấn Độ Bồ Đào Nha tìm mọi cách độc quyền thương
mại ở Ấn Độ Dương tìm cách loại các đối thủ Arập, Aicập và
Vênêxia. 1588 bồ Đào Nha, Tây Ban Nha bị Hà Lan đánh bại chiếm
phần lớn thuộc địa ở Ấn Độ.
Tác dụng của những cuộc phát kiến địa lí
Sau chuyến thám hiểm của Crixtop CoLomBo. Tây Ban Nha
chiếm đảo Hai ti, Từ đó về sau chiếm hoàn toàn châu Mĩ. Đến
thế kỷ XVI Tây Ban Nha thống trị Trung Mĩ, Mêhicô, và phần
phía Nam Mĩ.
Tây ban Nha, Bồ Đào Nha, chiếm lấy nhiều vùng đất rộng lớn
ở Châu Mỹ. , tiếp theo là Anh, Pháp, Italia, Hà Lan…
Trước năm 1776 Hoa Kỳ là thuộc địa của Anh, Pháp, Tây Ban
Nha.Sau khi gianh độc lập nhanh chóng tham gia tranh giành
thuộc địa nhưng với thị trường it béo bỡ hơn.
Đến khoảng nữa thế kỷ XIX các nước phương Tây xâm chiếm
các nước thuộc địa ở vùng Châu Á, phi, Mĩ và Châu Đại
Dương.
Nền văn minh sông Hằng, sông Nin, Lưỡng Hà và nhiều nền
văn minh khác chưa phải là quốc gia sau này do các nước đế
quốc tự vạch ra. Trong giai đoạn này các quốc gia trên bản đồ

thế giơí còn rất ít.
Trước Đại chiến thứ I , Anh, Pháp, Mĩ, Đúc chỉ có 12% diện
tích. 23% dân số nhưng chếm 72% diện tích, 69,4% dân số nền
kinh tế thống nhất
Sự phân chia đất đai giữa các nước đế quốc không đồng đều là
nguyên nhân chính gây ra chiến tranh.Đặc biệt là các nước đế
quốc trẻ như Hoa Kì,Đức,Italia,Nhật.
Ngày 28/7/1914 CTTG lần I đã nổ ra giữa hai nhóm đế quốc:
. Đức – Áo – Hung
. Anh – Pháp - Nga
Cùng một số nước liên minh
III. Trong và sau Chiến tranh thế giới I
Trong khi CTTG 1 đang diễn ra thì ở Nga, cuộc Cách mạng
XHCN Tháng Mười Nga vĩ đai đã nổ ra và thành công
Cách mạng Tháng Mười Nga đã đánh dấu cuộc tổng khủng
hoảng của CNTB.Những thay đổi to lớn bắt đầu diễn ra trên
bản đồ chính trị thế giới
Ngày 11/1/1918 Chiến tranh kết thúc với sự thất bại của phe
Đức cùng các đồng minh.Các nước thắng trận tiến hành hội
nghị tại Vécxai (Pari) để chia lại đất đai thế giới.
Tham dự hội nghị có đại biểu của 27 nước thắng trận. Năm
cường quốc tham gia điều khiển hội nghị là Mỹ, Anh,
Pháp, Italia và Nhật Bản. Đại biểu của các nước bại trận
cũng có mặt để kí vào các hoà ước do các nước thắng trận
quyết định.
Hội nghị Vécxai kéo dài gần 2 năm (1919-1921) và diễn ra hết
sức gay go, quyết liệt vì các nước cường quốc thắng trận đều có
những mưu đồ tham vọng riêng trong việc phân chia quyền lợi
và thiết lập trật tự thế giới sau chiến tranh.

Sau gần nửa năm tranh cãi với 3 lần có nguy cơ tan vỡ vì bất
đồng gay gắt về quyền lợi, cuối cùng các văn kiện của Hội nghị
Vécxai được kí kết.
Theo hòa ước Vecsxai,các nước thắng trận được hưởng
nhiều quyền lợi,biên giới quốc gia lại thay đổi:
-
Đức mất 1/7 diện tích và 1/12 dân số(các thuộc địa của
Đức ở châu Phi thuộc quyền ủy trị của Anh,Pháp,Bỉ và
Liên bang Nam Phi…)
-
Bungari thua trận nên đã cắt một phần đất phía nam cho
Hy Lạp
-
Đế quốc Oottoman(Thổ Nhĩ Kỳ) mất toàn bộ các thuộc
địa ở châu Phi,Trung Cận Đông
-
Đế quốc Áo – Hung tan rã,các quốc gia mới đã ra đời là
Tiệp Khắc, Áo, Hungari.
Bản đồ Bulgaria sau Hòa ước Neuilly
Bản đồ thể hiện những vùng lãnh thổ của đế quốc
Ốttôman mất sau hiệp ước Sevres (những vùng bị
gạch chéo)
Sau CTTG thứ I,Hoa kì là nước thu được nhiều nhất từ việc
bán vũ khí và các hàng hóa cho các nước tham chiến.
Nền kinh tế thế giới bắt đầu chia thành hai hệ thống:
-
Xã hội chũ nghĩa
-

Tư bản chủ nghĩa
Song kinh tế vẫn thuộc về các nước TBCN(Mĩ: 35%, ANH:
15%, Đức: 10,5%, Pháp: 5%, Nhật: 4,5%, Ý: 3,6% sản
lượng công nghiệp thế giới).Hệ thống xã hội chủ nghĩa lúc
đó chỉ có Liên Xô
IV. NHỮNG ĐẶC ĐIỂM NỔI BẬT CỦA NỀN CHÍNH
TRỊ THẾ GIỚI TỪ SAU CTTG 2 ĐẾN NAY

Sau CTTG 2 Đức bại trận, Nhật đầu hàng không điều kiện.
Cuộc CTTG 2 kết thúc với thắng lợi thuộc về phe đồng
minh. Một số hội nghị,hiệp ước được kí kết:
- Hội nghị Pôxdam ( 1945)
- Hòa ước giữa các nước Đồng minh được kí kết (1947)
- Hòa ước Franxixco (1951)
- Hiệp định Giơnevo (1954)
- Hiệp ước Pari (1973)