Vi n Ph n g tên th t là Phan Thanh Vi n, quê An Giang, m nh t c c Nam c a T ễ ươ ậ ễ ở ả đấ ự ủ ổ
qu c. Ông là nhà th có m t s m nh t trong l c l n g v n ngh gi i phóng mi n ố ơ ặ ớ ấ ự ượ ă ệ ả ở ề
Nam th i kì ch ng M. Vi n Ph n g ã có m y t p th c xu t b n, trong ó có ờ ố ĩ ễ ươ đ ấ ậ ơđượ ấ ả đ
nhi u bài hay. Bài th Vi ng l ng Bác sáng tác n m 1976, trong không khí xúc ng c aề ơ ế ă ă độ ủ
nhân dân c n c khi l ng Ch tch H Chí Minh v a c hoàn thành sau ngày gi i ả ướ ă ủ ị ồ ừ đượ ả
phóng mi n Nam, thông nh t t n c , n g bào mi n Nam có th th c hi n mong cề ấ đấ ướ đồ ề ế ự ệ ướ
c ra Hà N i vi ng l ng Bác H . ây là m t trong nh ng bài th hay nh t vi t v đượ ộ ế ă ồ Đ ộ ữ ơ ấ ế ề đề
tài lãnh t . Bài th ã c ph nh c và c ông o qu n chúng n ng nhi t ón ụ ơđ đượ ổ ạ đượ đ đả ầ ồ ệ đ
nh n.ậ

T m nh t Thành n g T qu c v a tr i qua m y ch c n m tr i chi n u gian kh ừ ả đấ đồ ổ ố ừ ả ấ ụ ă ờ ế đấ ổ
ch ng xâm l ng, Vi n Ph n g ra th m mi n B c và theo dòng ng i n vi ng l ng ố ă ễ ươ ă ề ắ ườ đế ế ă
Bác qu ng tr n g Ba ình. C m xúc mãnh li t ã bi n thành ngu n thi h ng d t dào.ở ả ườ Đ ả ệ đ ế ồ ứ ạ
Bao trùm toàn bài th là tình c m thi t tha, ni m khâm ph c, ng n g v ng, bi t n và ơ ả ế ề ụ ưỡ ọ ế ơ
c nguy n c a tác gi nói riêng và nhân dân mi n Nam nói chung i v i Bác.ướ ệ ủ ả ề đố ớ

Gi ng i u chung c a bài th trang tr ng và tha thi t. Nhi u hình nh n d , t n g ọ đệ ủ ơ ọ ế ề ả ẩ ụ ượ
tr ng ch a ng ý ngha sâu xa. Ngôn ng bình d mà g i c m, bi u l lòng thành kính ư ứ đự ĩ ữ ị ợ ả ể ộ
và ni m xúc n g chân thành c a nhà th nói riêng và c a m i ng i nói chung khi vào ề độ ủ ơ ủ ọ ườ
l ng vi ng Bác.ă ế

C m xúc tr tình chi ph i hình t n g th và ngôn ng th . Khung c nh l ng Bác c ả ữ ố ượ ơ ữ ơ ả ă đượ
miêu t t xa t i g n, t khái quát t i c th .ả ừ ớ ầ ừ ớ ụ ể

Bài th khá g n, ch có 4 kh , 16 dòng, k t h p gi a miêu t v i bi u hi n tâm tr ng ơ ọ ỉ ổ ế ợ ữ ả ớ ể ệ ạ
c a nhà th trong cu c vi ng th m l ng Bác. Ngo i c nh c miêu t b ng vài nét ủ ơ ộ ế ă ă ạ ả đượ ả ằ
ch m phá, n i b t là hình nh hàng tre và hình nh dòng ng i vào l ng vi ng Bác.ấ ổ ậ ả ả ườ ă ế

Bao trùm bài th là ni m xúc n g thiêng liêng, thành kính, lòng bi t n và t hào pha ơ ề độ ế ơ ự
l n n i xót xa, nu i ti c. C m h ng y ã chi ph i gi ng i u c a bài th . ó là gi ng ẫ ỗ ố ế ả ứ ấ đ ố ọ đệ ủ ơ Đ ọ
i u thành kính, trang nghiêm, phù h p v i không khí thanh tnh, thiêng liêng n i Bác đệ ợ ớ ĩ ơ

H i i yên ngh.ồ đờ đờ ỉ

M u bài th là c m nh n c a tác gi v khung c nh bên ngoài l ng. Có l gây n ởđầ ơ ả ậ ủ ả ề ả ă ẽ ấ
t n g m nh nh t chính là hình nh hàng tre xanh t t quanh l ng, g i nh n hình nh ượ ạ ấ ả ố ă ợ ớđế ả
thân th n g, quen thu c c a quê h n g, t n c . Ti p ó là hình nh dòng ng i n i ươ ộ ủ ươ đấ ướ ế đ ả ườ ố
nhau b t t n, ngày ngày vào l ng vi ng Bác. Nh ng suy ng m v Bác c g i lên t ấ ậ ă ế ữ ẫ ề đượ ợ ừ
nh ng hình nh giàu ý ngha bi u t n g nh : m t tr i, v ng tr ng, tr i xanh. Cu i cùngữ ả ĩ ể ượ ư ặ ờ ầ ă ờ ố
là c nguy n thi t tha c a nhà th là c mãi mãi bên l ng Bác. C m xúc chân ướ ệ ế ủ ơ đượ ở ă ả
thành và mãnh li t ã t o nên b c c t nhiên và h p lí c a bài th .ệ đ ạ ố ụ ự ợ ủ ơ

Trong kh th u, ti t t u ch m rãi và hình nh giàu ý ngha t n g tr ng g i không khíổ ơ đầ ế ấ ậ ả ĩ ượ ư ợ
thiêng liêng, thành kính nh ng v n m áp, g n g i:ư ẫ ấ ầ ũ

Con mi n Nam ra th m l ng Bácở ề ă ă
ã th y trong s n g hàng tre bát ngátĐ ấ ươ
Ôi ! Hàng tre xanh xanh Vi t Namệ
Bão táp m a sa n g th ng hàng.ư đứ ẳ

T mi n Nam, nhà th ra th m mi n B c v i ni m sung s n g vô biên c a ng i con ừ ề ơ ă ề ắ ớ ề ướ ủ ườ
xa quê ã lâu ngày. Câu th m u ng n g n nh m t thông báo, nh ng l i ph n ánh đ ơ ởđầ ắ ọ ư ộ ư ạ ả
r t th t tâm tr ng xúc ng c a nhà th – chi n s sau bao n m mong m i, bây gi m i ấ ậ ạ độ ủ ơ ế ĩ ă ỏ ờ ớ
c th a nguy n. n t n g u tiên c a tác gi là v hàng tre d n vào l ng Bác. T đượ ỏ ệ Ấ ươ đầ ủ ả ề ẫ ă ự
áy lòng, c m xúc r ng r ng b t th t thành l i:đ ả ư ư ậ ố ờ

Ôi! Hàng tre xanh xanh Vi t Nam,ệ
Bão táp m a sa n g th ng hàng.ư đứ ẳ

Quanh l ng Bác có nhi u loài cây và hoa quý c a m i mi n t n c . Song không ph i ă ề ủ ọ ề đấ ướ ả
tình c mà nhà th l i ch n hình nh hàng tre. Cây tre c coi là bi u t n g c a t ờ ơ ạ ọ ả đượ ể ượ ủ đấ
n c Vi t Nam, t n g tr ng cho ph m ch t cao quý c a dân t c Vi t Nam: c n cù, b n ướ ệ ượ ư ẩ ấ ủ ộ ệ ầ ề

b, b t khu t, th y chung.ỉ ấ ấ ủ
Hình nh nh ng hàng tre xanh xanh hi n lên trong s n g s m g i nh t i hình nh ả ữ ệ ươ ớ ợ ớ ớ ả
quen thu c c a làng xóm, quê h n g. Nét p bình d c a hàng tre làm du i v tôn ộ ủ ươ đẹ ị ủ ị đ ẻ
nghiêm v n có c a l ng Bác, ng th i làm t ng thêm c m giác g n g i, thân th n g, ố ủ ă đồ ờ ă ả ầ ũ ươ
m áp trong lòng ng i n vi ng. Vi ng l ng Bác là tr v v i quê h n g, ngu n c i, ấ ườ đế ế ế ă ở ề ớ ươ ồ ộ
tr v v i nh ng giá tr tinh th n cao quý v n có t ngàn x a. Song hình nh hàng tre ở ề ớ ữ ị ầ ố ự ư ả
bát ngát ch là khúc d o u m ra m t lo t suy t n g khác sâu l ng h n, c m n g ỉ ạ đầ để ở ộ ạ ưở ắ ơ ả độ
h n.ơ

Ti p n i dòng suy t n g y, nhà th ã s d ng m t n d ngh thu t tuy t p nói ế ố ưở ấ ơđ ử ụ ộ ẩ ụ ệ ậ ệ đẹ để
lên c m nh n c a mình khi n g tr c l ng:ả ậ ủ đứ ướ ă

Ngày ngày m t tr i i qua trên l ng,ặ ờ đ ă
Th y m t m t tr i trong l ng r t .ấ ộ ặ ờ ă ấ đỏ

Câu trên là hình nh th c, câu d i là hình nh n d v a nói lên s v i c a Bác H ả ự ướ ả ẩ ụ ừ ự ĩ đạ ủ ồ
(nh m t tr i) v a th hi n c thái tôn kính c a nhân dân, c a nhà th i v i ư ặ ờ ừ ể ệ đượ độ ủ ủ ơ đố ớ
Bác.

M t tr i chi u sáng n i n i. Ánh n ng m t tr i là ngu n s ng cho m i sinh v t trên trái ặ ờ ế ơ ơ ắ ặ ờ ồ ố ọ ậ
t này. Gi ng nh m t tr i, Bác H c ng là ngu n ánh sáng, ngu n s c m nh. M t tr iđấ ố ư ặ ờ ồ ũ ồ ồ ứ ạ ặ ờ
– Bác H soi ng d n l i cho s nghi p cách m ng gi i phóng dân t c, giành c l p ồ đườ ẫ ố ự ệ ạ ả ộ độ ậ
t do, th ng nh t t n c. Bác ã cùng nhân dân v t qua tr m ngàn gian kh , hi sinhự ố ấ đấ ướ đ ượ ă ổ
i t i chi n th ng quang vinh, tr n v n. M t tr i – Bác H t a h i m tình th ng baođể đ ớ ế ắ ọ ẹ ặ ờ ồ ỏ ơ ấ ươ
la trong lòng m i con ng i. Nhà th T H u ã so sánh Bác nh : Qu tim l n l c tr m ỗ ườ ơ ố ữ đ ư ả ớ ọ ă
dòng máu nh : Cái ngh a, cái nhân l n lao c a Bác ã tác ng m nh m , sâu xa t i ỏ ĩ ớ ủ đ độ ạ ẽ ớ
m i s ph n con ng i. Theo con ng cách m ng c a Bác, dân t c Vi t Nam ã ỗ ố ậ ườ đườ ạ ủ ộ ệ đ
thoát kh i ách nô l c a th c dân, phong ki n. Công n c a Bác có th sánh ngang nonỏ ệ ủ ự ế ơ ủ ể
cao, bi n r ng. B i th , ai c ng mong c g p Bác, c chiêm ng ng và bày t tìnhể ộ ở ế ũ đượ ặ đượ ưỡ ỏ
c m c a mình i v i Bác:ả ủ đố ớ


Ngày ngày dòng ng i i trong th ng nh ,ườ đ ươ ớ
K t tràng hoa dâng b y m i chín mùa xuân…ế ả ươ

Dòng ng i i trong th ng nh là hình nh r t th c. Còn câu : K t tràng hoa dâng b yườ đ ươ ớ ả ấ ự ế ả
m i chín múa xuân l i là m t n d y sáng t o c a nhà th , th hi n t m lòng thành ươ ạ ộ ẩ ụ đầ ạ ủ ơ ể ệ ấ
kính vô h n c a nhân dân i v i Bác. Dòng ng i x p hàng vào l ng vi ng Bác c ạ ủ đố ớ ườ ế ă ế đượ
nhà th ví nh nh ng tràng hoa dâng n i th ng nh kính yêu lên v Cha già c a dân ơ ư ữ ỗ ươ ớ ị ủ
t c. Cái tinh t c a Vi n Ph ng là h c theo cách nói l c quan, hóm h nh c a Bác. Nói ộ ế ủ ễ ươ ọ ạ ỉ ủ
n tu i tác, Bác không dùng t tu i mà dùng t xuân: Nay tôi ã ngoài b y m i đế ổ ừ ổ ừ đ ả ươ
xuân… (Di chúc). Nhà th ã dùng cách nói y gián ti p kh ng nh s b t t c a ơ đ ấ để ế ẳ đị ự ấ ử ủ
Bác trong lòng dân t c và nhân lo i.ộ ạ

kh th th ba, tác gi th hi n c m xúc và suy ngh c a mình khi vào trong l ng. Ở ổ ơ ứ ả ể ệ ả ĩ ủ ă
Không gian và th i gian d ng nh ng ng t l i ây. Nhà th t Bác b ng hai câu ờ ườ ư ư ụ ạ ở đ ơ ả ằ
th gi n d mà vô cùng xúc ng:ơ ả ị độ

Bác n m trong gi c ng bình yênằ ấ ủ
Gi a m t v ng tr ng sáng d u hi nữ ộ ầ ă ị ề

Câu th di n t chính xác và tinh t s yên t nh, trang nghiêm cùng ánh sáng d u nh ơ ễ ả ế ự ĩ ị ẹ
trong l ng Bác. ng th i, hình nh v ng tr ng sáng d u hi n l i g i cho chúng ta ngh ă Đồ ờ ả ầ ă ị ề ạ ợ ĩ
n tâm h n thanh khi t và nh ng v n th tràn y ánh tr ng c a Bác.đế ồ ế ữ ầ ơ đầ ă ủ

Bao tình c m dâng trào trong tim khi nhà th c chiêm ng ng Bác. Mái tóc, chòm ả ơ đượ ưỡ
râu b c ph , v ng trán cao thanh th n, v m t hi n t … Dù ch c d ng bên Bác vài ạ ơ ầ ả ẻ ặ ề ừ ỉ đượ ừ
phút, song th i gian ng n ng i mà vô cùng quý giá y s tr thành k ni m không th ờ ắ ủ ấ ẽ ở ỉ ệ ể
nào quên trong su t cu c i. Ngòi bút Vi n Ph ng ã ng ch m n ch n sâu th m ố ộ đờ ễ ươ đ độ ạ đế ố ẳ
trong tâm h n nh ng ng i con mi n Nam xa xôi c v l ng vi ng Bác.ồ ữ ườ ề đượ ề ă ế


Tâm tr ng xúc ng c a tác gi còn c bi u hi n cao h n n a trong m t n d ngh ạ độ ủ ả đượ ể ệ ơ ữ ộ ẩ ụ ệ
thu t có ý ngh a sâu xa:ậ ĩ

V n bi t tr i xanh là mãi mãiẫ ế ờ
Mà sao nghe nhói trong tim !ở

Bác v n còn mãi v i non sông t n c, nh tr i xanh v nh h ng. Nhà th T H u vi t: ẫ ớ đấ ướ ư ờ ĩ ằ ơ ố ữ ế
Bác s ng nh tr i t c a ta, b i Bác ã hóa thân thành thiên nhiên, t n c và dân ố ư ờ đấ ủ ở đ đấ ướ
t c. Dù tin nh th nh ng m y ch c tri u dân t Vi t v n au xót và nuôi ti c khôn ộ ư ế ư ấ ụ ệ đấ ệ ẫ đ ế
nguôi tr c s ra i c a Bác.ướ ự đ ủ

Quy lu t T o hóa là có sinh, có t . Tuy v y, Bác m t i là m t t n th t l n lao không gì ậ ạ ử ậ ấ đ ộ ổ ấ ớ
bù p n i. C t tr i, con ng i u nh l khóc th ng v lãnh t kính yêu!đắ ổ ả đấ ờ ườ đề ỏ ệ ươ ị ụ

Su t m y hôm rày au ti n a,ố ấ đ ễ đư
i tuôn n c m t tr i tuôn m a…Đờ ướ ắ ờ ư
(T H u)ố ữ

D u bi t là l th ng tình nh ng không ai tin ó là s th t. i u ó xu t phát t tình ẫ ế ẽ ườ ư đ ự ậ Đ ề đ ấ ừ
c m ti c th ng khôn cùng c a nhân dân và c a tác gi dành cho v lãnh t cách m ng ả ế ươ ủ ủ ả ị ụ ạ
v i H Chí Minh. Bác ra i mà ch a th a c nguy n c tr l i th m Thành ng ĩ đạ ồ đ ư ỏ ướ ệ đượ ở ạ ă đồ
T qu c, c g p g ng bào mi n Nam ru t th t. Nhân dân mi n Nam day d t khôn ổ ố đượ ặ ỡ đồ ề ộ ị ề ứ
nguôi b i không c:ở đượ

R c Bác vào th m, th y Bác c i.ướ ă ấ ườ
(T H u)ố ữ

Nhà th H i Nh ã nói lên c m xúc và suy ngh chung c a nhân dân Vi t Nam tr c ơ ả ư đ ả ĩ ủ ệ ướ
anh linh Bác:


Su t m t i Bác có ng yên âu,ố ộ đờ ủ đ
Nay Bác ng , chúng con canh gi c ng .ủ ấ ủ

Th i gian không cho phép nhà th Vi n Ph ng l u l i bên Bác kính yêu. Ngày mai, ờ ơ ễ ươ ư ạ
nhà th s tr v mi n Nam v i gia ình, ng bào, ng chí. i u ó càng làm cho ơ ẽ ở ề ề ớ đ đồ đồ Đ ề đ
ni m xúc ng thêm m nh, thêm sâu:ề độ ạ

Mai v mi n Nam th ng trào n c m tề ề ươ ướ ắ
Mu n làm con chim hót quanh l ng Bácố ă
Mu n làm óa hoa t a h ng âu âyố đ ỏ ươ đ đ
Mu n làm cây tre trung hi u ch n này.ố ế ố

o n th cu i c t tâm tr ng l u luy n không r i c a nhà th . Âm h ng th nh Đ ạ ơ ố đặ ả ạ ư ế ờ ủ ơ ưở ơ ư
ti ng khóc th n th c c kìm nén l i và n i ng m ngùi n gi u trong nh ng hình nh ế ổ ứ ố ạ ỗ ậ ẩ ấ ữ ả
ch a ng khát khao c g n g i mãi mãi bên Bác H kính yêu. Nhà th ao c ứ đự đượ ầ ũ ồ ơ ướ
c hóa thân thành con chim hót quanh l ng Bác ; thành oá hoa to h ng âu y đượ ă đ ả ươ đ đầ
làm vui, làm p cho Bác trong gi c ng thiên thu. c bi t là c nguy n Mu n làm để đẹ ấ ủ Đặ ệ ướ ệ ố
cây tre trung hi u ch n này hòa nh p vào hàng tre bát ngát quanh l ng Bác. Hình ế ố để ậ ă
nh cây tre có tính ch t t ng tr ng m t l n n a c nh c l i khi n bài th có k t c u ả ấ ượ ư ộ ầ ữ đượ ắ ạ ế ơ ế ấ
theo ki u khép kín ( u cu i t ng ng). Hình nh hàng tre quanh l ng Bác c l p l iể đầ ố ươ ứ ả ă đượ ặ ạ
câu th cu i, v i nét ngh a b sung là cây tre trung hi u tô m thêm n t ng t t pở ơ ố ớ ĩ ổ ế đậ ấ ượ ố đẹ
trong lòng nhà th và khi n cho c m xúc th c y lên t i m c cao nh t. ây là l i ơ ế ả ơ đượ đẩ ớ ứ ấ Đ ờ
h a th y chung c a riêng nhà th i v i Bác và cùng là ý nguy n c a ng bào mi n ứ ủ ủ ơ đố ớ ệ ủ đồ ề
Nam, c a m i chúng ta nói chung, quy t tâm i theo lí t ng cao p, theo s nghi p ủ ỗ ế đ ưở đẹ ự ệ
Cách m ng úng n mà Bác H là ng i ch l i a ng.ạ đ đắ ồ ườ ỉ ố đư đườ

Bài th thành công b i Vi n Ph ng ã ch n c m t hình th c và gi ng i u phù ơ ở ễ ươ đ ọ đượ ộ ứ ọ đ ệ
h p v i n i dung tr tình. ó là gi ng i u v a trang nghiêm, sâu l ng, v a tha thi t, ợ ớ ộ ữ Đ ọ đ ệ ừ ắ ừ ế
au xót, t hào, th hi n r t úng tâm tr ng c a nhà th và m i ng i khi vào l ng đ ự ể ệ ấ đ ạ ủ ơ ọ ườ ă
vi ng Bác.ế


Th th tám ch xen k nh ng dòng th b y ho c chín ch . Cách gieo v n khá linh ể ơ ữ ẽ ữ ơ ả ặ ừ ầ
ho t, có khi là v n li n, có khi là v n cách. Nh p th ch m rãi, di n t s trang nghiêm ạ ầ ề ầ ị ơ ậ ễ ả ự
và c m xúc thành kính. Riêng kh th cu i, nh p th nhanh h n. i p ng Mu n làm ả ở ổ ơ ố ị ơ ơ Đ ệ ữ ố
c l p l i ba l n, th hi n mong c thi t tha và n i l u luy n không r i c a tác gi .đượ ặ ạ ầ ể ệ ướ ế ỗ ư ế ờ ủ ả

Hình nh th có nhi u sáng t o. Nhà th k t h p gi a hình nh th c v i hình nh n ả ơ ề ạ ơ ế ợ ữ ả ự ớ ả ẩ
d , t ng tr ng. c s c nh t là nh ng hình nh n d có tính ch t bi u t ng: m t tr iụ ượ ư Đặ ắ ấ ữ ả ẩ ụ ấ ể ượ ặ ờ
trong l ng, tràng hoa, tr i xanh, v ng tr ng v a quen thu c, g n g i, v a tràng nghiêm, ă ờ ầ ă ừ ộ ầ ũ ừ
sâu s c, có ý ngh a khái quát và giá tr bi u c m r t l n.ắ ĩ ị ể ả ấ ớ

Vi ng l ng Bác là m t bài th hay b i nó c t o ra t nh ng c m xúc, rung ng ế ă ố ơ ở đượ ạ ừ ữ ả độ
chân thành c a trái tim nhà th , ng th i c ng là ti ng lòng c a t t c chúng ta. Cu c ủ ơ đồ ờ ũ ế ủ ấ ả ộ
i và s nghi p cách m ng c a Bác H nh m t thiên th n tho i c a th k hai m i. đờ ự ệ ạ ủ ồ ư ộ ầ ạ ủ ế ỉ ươ
Ch t ch H Chí Minh là con ng i Vi t Nam p nh t! Nhà th Pita Rô righ t c a t ủ ị ồ ườ ệ đẹ ấ ơ đ ế ủ đấ
n c CuBa anh em ã t hào kh ng nh: H Chí Minh – tên Ng i là c m t ni m th .ướ đ ự ẳ đị ồ ườ ả ộ ề ơ