Tiết chương trình: 50
LUYỆN TẬP
I/MỤC TIÊU BÀI DẠY:
Qua bài học học sinh cần nắm được:
* Về kiến thức:
- Cách giải và biện luận bất phương trình bậc nhất một ẩn.
- Cách giải hệ bất phương trình bậc nhất một ẩn.
- Cách giải và biện luận hệ bất phương trình bậc nhất một ẩn.
* Về kỹ năng:
- Thành thạo các bước giải và biện luận bất phương trình bậc nhất một ẩn.
- Thực hiện được các bước giải hệ bất phương trình bậc nhất một ẩn.
- Thực hiện được các bước giải và biện luận hệ bất phương trình bậc nhất một ẩn.
* Về tư duy:
- Hiểu được các bước biến đổi.
- Biết quy lạ về quen.
* Về thái độ:
- Cẩn thận, chính xác.
- Biết được toán học có ứng dụng thực tế
II/CHUẨN BỊ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
1/ Thực tiễn: Học sinh đã học cách giải bất phương trình bậc nhất một ẩn ở lớp 9, giải được bất
phương trình bậc nhất một ẩn với hệ số bằng số
2/ Phương tiện:
- Chuẩn bị các bảng kết quả mỗi hoạt động để treo hoặc chiếu
- Chuẩn bị phiếu học tập
III/ PHƯƠNG PHÁP
Dùng phương pháp vấn đáp thông qua các hoạt động điều khiển tư duy, hoạt động nhóm
IV/ TIẾNTRÌNH BÀI HỌC VÀ CÁC HOẠT ĐỘNG
1/ Kiểm tra bài cũ
Hoạt động 1
Tổ Toán – Trường THPT Hai Bà Trưng
Nội dung ghi bảng Hoạt động của HS Hoạt động của GV
Giải và biện luận bất phương
trình:
m ( x – m) ≤ x – 1 (1)
Giải: (1) ⇔ mx – x ≤ m
2
–1
⇔ (m – 1 ) x ≤ m
2
–
1 .
- Nếu: m – 1 > 0 ⇔ m > 1
Thì :
x ≤
1
1
1
2
+=
−
−
m
m
m
- Nếu: m – 1 < 0 ⇔ m < 1
Thì :
x ≥
1
1
1
2
+=
−
−
m
m
m
- Nếu m = 1 ⇔ 0.x ≤ 0 :
Mọi x thuộc R đều là nghiệm
-Trình bày kết quả cách giải và biện
luận bất phương trình bậc nhất một
ẩn ax + b < 0
-Giải và biện luận bất phương
trình:
m ( x – m) ≤ x – 1 (1)
Giải: (1) ⇔ mx – x ≤ m
2
–1
⇔ (m – 1 ) x ≤ m
2
– 1 .
- Nếu: m – 1 > 0 ⇔ m > 1 Thì :
x ≤
1
1
1
2
+=
−
−
m
m
m
- Nếu: m – 1 < 0 ⇔ m < 1 Thì :
x ≥
1
1
1
2
+=
−
−
m
m
m
- Nếu m = 1 ⇔ 0.x ≤ 0 :
Mọi x thuộc R đều là nghiệm.
-Gọi học sinh lên bảng trình bày và
giải bài toán sau:
Giải và biện luận bất phương trình
m ( x – m) ≤ x – 1 (1)
Giao nhiệm vụ và theo dõi hoạt
động của HS
-Gọi HS khác nhận xét
-GV đánh giá
-Chú ý các điểm sai HS thường gặp
Hoạt động 2:
Nội dung ghi bảng Hoạt động của HS Hoạt động của GV
Bài 29a/121 GSK
5 2
4
5 2 12 3
3
6 5 6 5 39 12
3 1
13
8 10
5
44 7
4
x
x
x x
x x x
x
x
x
x
+
≥ −
+ ≥ −
⇔
− − < +
< +
≥
⇔ ⇔ ≥
> −
-Nêu cách giải hbpt
-Giải bài 29a/121 GSK
5 2
4
5 2 12 3
3
6 5 6 5 39 12
3 1
13
8 10
5
44 7
4
x
x
x x
x x x
x
x
x
x
+
≥ −
+ ≥ −
⇔
− − < +
< +
≥
⇔ ⇔ ≥
> −
-Gọi học sinh lên bảng trình
bày cách giải hbpt và giải bài
29a/121 GSK
-Giao nhiệm vụ và theo dõi
hoạt động của HS
-Gọi HS khác nhận xét
-GV đánh giá
-Chú ý các điểm sai HS
thường gặp
-Nhấn mạnh khâu giao các
tập nghiệm
2/Bài mới
Hoạt động 3 :Luyện tập kỹ năng giải và biện luận bất phương trình bậc nhất một ẩn
Nội dung ghi bảng Hoạt động của HS Hoạt động của
GV
28b/121Giải và biện luận bpt:
( )
( )
( ) ( )
(
]
[
)
2
2
3 3
3 3
3 3
3, S= - ;
3, S= m;+
3, S=
x m m x
m x m m
m x m m
m m
m
m
+ ≥ +
⇔− ≤ −
⇔− ≤ −
> ∞
< ∞
=
R
Học sinh trình bày lời giải bài 28b/121
GSK
Giải và biện luận bpt:
-Gọi 1 học sinh
lên bảng giải bài
28b/121 GSK
-Giao nhiệm vụ
và theo dõi hoạt
động của HS
-Gọi HS khác
nhận xét
-GV đánh giá
-Chú ý các điểm
sai HS thường
Tổ Toán – Trường THPT Hai Bà Trưng
( )
( )
( ) ( )
(
]
[
)
2
2
3 3
3 3
3 3
3, S= - ;
3, S= m;+
3, S=
x m m x
m x m m
m x m m
m m
m
m
+ ≥ +
⇔− ≤ −
⇔− ≤ −
> ∞
< ∞
=
R
gặp
Hoạt động 4 Luyện tập kỹ năng giải hệ bất phương trình bậc nhất một ẩn
Nội dung ghi bảng Hoạt động của HS Hoạt động của GV
[
)
1
2
3
1 2 3 (1)
29 / 3 5 (2)
5 3
3 (3)
2
(1) x 2, s 2,
5 5
(2) 2x<5 x< , s ,
2 2
(3) 5 3 2 6
11 11
5 11 , s ,
5 5
x x
d x x
x
x
x x
x x
− ≤ −
< +
−
≤ −
⇔ ≥ = +∞
⇔ ⇔ = −∞
⇔− ≤ −
⇔ ≥ ⇔ ≥ = +∞
Vậy
11 5
5 2
s x= ≤ <
3 HS của 1 nhóm tham gia giải hệ
bất phương trình saubài 29 d
1 2 3
3 5
5 3
3
2
x x
x x
x
x
− ≤ −
< +
−
≤ −
, mỗi HS
giải một bpt. Một HS trong nhóm
kết luận nghiệm.
Giao nhiệm vụ và theo dõi
hoạt động của HS
-Gọi nhóm khác nhận xét
-GV đánh giá
-Chú ý các điểm sai HS
thường gặp
-Nhấn mạnh khâu giao các
tập nghiệm
Hoạt động 5 Luyện tập kỹ năng giải và biện luận hệ bất phương trình bậc nhất một ẩn
Nội dung ghi bảng Hoạt động của HS Hoạt động của GV
1
3 2 4 5
30 /
2
3 2 0
3
x
x x
a
m
x m
x
>
− > − +
⇔
+
+ + <
< −
Hệ bất phương trình có
nghiệm
2
1 5
3
m
m
+
⇔ < − ⇔ < −
2 7 8 1 6 8
31 /
2 5 0 2 5
4
3
5
2
x x x
a
x m x m
x
m
x
+ < − >
⇔
− + + ≥ ≤ +
>
⇔
+
≤
Hệ bất phương trình vô
2 học sinh trình bày 30a, 31a trang121
SGK
1
3 2 4 5
30 /
2
3 2 0
3
x
x x
a
m
x m
x
>
− > − +
⇔
+
+ + <
< −
Hệ bất phương trình có nghiệm
2
1 5
3
m
m
+
⇔ < − ⇔ < −
Gọi 2 học sinh lên bảng
trình bày 30a, 31a trang121
SGK
Giao nhiệm vụ và theo dõi
hoạt động của HS
-Gọi nhóm khác nhận xét
-GV đánh giá
-Chú ý các điểm sai HS
thường gặp
-Nhấn mạnh khâu giao các
tập nghiệm
Tổ Toán – Trường THPT Hai Bà Trưng
nghiệm
5 4 7
2 3 3
m
m
+
⇔ ≤ ⇔ ≤ −
2 7 8 1 6 8
31 /
2 5 0 2 5
4
3
5
2
x x x
a
x m x m
x
m
x
+ < − >
⇔
− + + ≥ ≤ +
>
⇔
+
≤
Hệ bất phương trình vô nghiệm
5 4 7
2 3 3
m
m
+
⇔ ≤ ⇔ ≤ −
3/Củng cố
-Chốt lại các bước giải và biện luận bất phương trình bậc nhất một ẩn
-Nhấn mạnh khâu giao các tập nghiệm khi giải hệ bất phương trình bậc nhất một ẩn
4/Dặn dò:
Tự rèn luyện thêm kỹ năng giải bpt, hệ bất phương trình bậc nhất một ẩn.
Tổ Toán – Trường THPT Hai Bà Trưng