GIẢNG VĂN
ĐÂY THÔN VĨ
ĐÂY THÔN VĨ
DẠ
DẠ Hàn Mặc Tử
Ngày:14/02/11
Tiết:82
Em hãy cho biết đôi nét về cuộc đời của nhà thơ
Hàn Mặc Tử ?
I. TIỂU DẪN
1. Tác giả:
- Hàn Mặc Tử, sinh ngày 22 – 09 – 1912,
mất 11 – 11 – 1940.
- Tên thật Nguyễn Trọng Trí, quê Lệ Mĩ,
Đồng Hới, Quảng Bình, sinh ra trong gia đình
công giáo nghèo theo Thiên Chúa giáo.
- Cuộc đời bôn ba lận đận: sinh - Quảng
Bình; thuở nhỏ sống ở Bình Định; lớn lên đi
học ở Huế; 1932 đi làm ở
Sở Đạc Điền Bình Định; 1935 làm báo ở
Sài Gòn; 1936 phát bệnh phong phải sống
cách li người thân; ngày 20/9/1940 được đưa
vào trại phong Quy Hoà; mất ngày 11/11/1940
tại đó.
- Nhà thơ có sức sáng tạo mạnh mẽ nhất
trong phong trào Thơ Mới, ban đầu sáng
tác thơ cổ điển, sau chuyển sang lãng mạn.
- Hàn Mặc Tử làm làm thơ năm 14, 15 tuổi,
các bút danh khác: Lệ Thanh, Phong Trần,
Minh Duệ Thị,… Là một hồn thơ yêu đời
mãnh liệt nhưng luôn quằn quại, đau đớn
bởi cuộc vật lộn giữa linh hồn và thể
xác.
- Ba hình tượng nổi bật trong thơ Hàn Mặc
Tử: trăng, máu và hồn.
- Phong cách thơ: hiện thực, hư ảo.
- Các tác phẩm tiêu biểu: Gái quê (1936); Thơ
Điên (Đau thương - 1938), Quần tiên hội (Kịch
thơ) Chơi giữa mùa trăng (Thơ văn xuôi – 1940).
Hãy cho biết vài nét về sự nghiệp sáng tác của Hàn Mặc Tử ?
2. Sự nghiệp sáng tác:
Những nàng thơ trong cuộc đời Hàn Mặc Tử
![]()
Bót tÝch Hµn MÆc Tö
Trại phong Quy Hòa – Bình Định
![]()
Nơi an nghỉ của Hàn Mặc Tử tại đồi Ghềng Ráng –
Quy Nhơn
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
1. Tác phẩm:
a/ Xuất xứ:
Bài thơ “Đây thôn Vĩ Dạ”, lúc đầu có tên: “Ở đây thôn Vĩ Dạ”
rút từ tập Thơ điên – 1938, sau đổi thành Đau thương
b/ Hoàn cảnh sáng tác:
Bài thơ được gợi cảm hứng từ tấm bưu thiếp của Hoàng Cúc vẽ
cảnh người chèo đò trên sông Hương thơ mộng, trữ tình của xứ
Huế và lời thăm hỏi của cô gửi tặng khi nhà thơ đang ở trại phong Quy Hoà.
Nhà thơ đã ngắm bức tranh tưởng tượng ra phong cảnh và con người
thôn Vĩ và lấy cảm hứng sáng tác bài thơ gửi tặng lại Hoàng Cúc với
lời cảm tạ chân thành.
Em hãy nêu xuất xứ và hoàn cảnh
sáng tác của bài thơ ?
c/ Bố cục:
Bài thơ được chia làm 3 khổ.
+ Khổ 1: Bức tranh thôn Vĩ buổi bình minh
+ Khổ 2: Cảnh đẹp thôn Vĩ đêm trăng
+ Khổ 3: Con người thôn Vĩ và tâm trạng của thi nhân
Qua bài thơ, hãy nêu ý chính của
mỗi khổ thơ ?
2. Phân tích:
a/ Khổ 1: Bức tranh thôn Vĩ buổi bình minh
Sao anh không về chơi thôn Vĩ ?
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền.
Nắng hàng cau Phủ lý ở thôn Vĩ ngày nay
Sao anh không về chơi thôn Vĩ ?
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền
- Câu hỏi tu từ: “Sao anh…thôn Vĩ” mang nhiều sắc thái ý nghĩa:
+ Vừa như lời hỏi
+ Vừa như lời trách móc nhẹ nhàng
+ Vừa như lời mời mọc ân cần, tha thiết
+ Vừa như lời nhà thơ tự trách, tự hỏi mình, ước ao thầm
kín của người đi xa mong được về thôn Vĩ.
- Âm điệu nhẹ nhàng, sâu lắng, ngọt ngào như lời trách, lời nhắc
nhở của cô gái thôn Vĩ đối với thi nhân.
Thảo luận nhóm theo bàn (3 phút)
Em có nhận xét gì về câu thơ mở đầu, ý
Em có nhận xét gì về câu thơ mở đầu, ý
nghĩa, âm điệu của câu hỏi đầu tiên
nghĩa, âm điệu của câu hỏi đầu tiên
trong bài thơ ?
trong bài thơ ?
- Dùng từ “về chơi” gợi sắc thái thân mật, tự nhiên, chân tình,gần
gũi
Câu hỏi là duyên cớ để khơi gợi cho nhà thơ bao kỉ
niệm sâu sắc, hình ảnh đẹp về xứ Huế, về thôn Vĩ, về nơi có
người mà nhà thơ âm thầm thương mến.
* Bức tranh thôn Vĩ trong hồi tưởng qua quan sát tinh tế:
- “Nhìn nắng ……mới lên”
+ “nắng hàng cau”: đặc trưng thôn Vĩ.
+ “nắng mới lên”: ấm áp, tươi mới, trong trẻo, tinh khiết
+ Điệp từ “nắng” : gợi đúng đặc điểm nắng miền Trung,
tạo ấn tượng độc đáo về những tia nắng ban mai, ấm áp.
Cái đẹp hài hòa giữa nắng vàng rực rỡ trên những hàng cau.
Ấn tượng về cảnh sắc thôn Vĩ qua
hoài niệm của Hàn Mặc Tử được
thể hiện bằng những
hình ảnh nào?
•
- “Vườn ai …. như ngọc”
+ “mướt quá” : mượt mà, non tơ, mởn mởn; chăm sóc chu
đáo sắc thái ngợi ca.
+ “xanh như ngọc”: so sánh – gợi hình ảnh lá cây phản chiếu
láng bóng, có màu xanh trong suốt và ánh lên như ngọc dưới
ánh mặt trời.
Em có cảm nhận gì về khu
vườn qua miêu tả của nhà thơ ?
- Sự xuất hiện hình ảnh con người: cô gái thôn Vĩ
+ “che ngang”: e ấp, kín đáo, thẹn thùng.
+ “mặt chữ điền”: gương mặt phúc hậu, dịu hiền.
Vẻ đẹp duyên dáng, phúc hậu của cô gái Huế đúng
với bản tính người Huế.
Bức tranh thôn Vĩ xinh đẹp, thơ mộng, hài hòa giữa cảnh
và người: cảnh đẹp – tình đẹp – người đẹp.
Tâm trạng của thi nhân được thể
hiện như thế nào?
Mong muốn được một
lần về với thôn Vĩ
mộng mơ.
Nêu cảm nhận của em về
hình ảnh “Lá trúc che ngang
mặt chữ điền” ?
b/ Khổ 2: Cảnh đẹp thôn Vĩ đêm trăng
Gió theo lối gió mây đường mây
Dòng nước buồn thiu hoa bắp lay
Thuyền ai đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay ?
Gió theo lối gió mây đường mây
Dòng nước buồn thiu hoa bắp lay