Tình yêu thiên nhiên trong thơ Bác
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (93.79 KB, 3 trang )
Đề bài: Tình yêu thiên nhiên trong thơ Bác thể hiện qua bài “ Tức cảnh Pác
bó” “ Ngắm trăng” “ Đi đường”
* MB:
Hồ Chí Minh là anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa của thế giới trong
thế kỉ 20. Người còn là một nhà thơ lớn của dân tộc, để lại nhiều thơ chữ Hán và
thơ tiếng Việt. Hồn thơ Hồ Chí Minh mênh mông bát ngát tình (Hoàng Trung
Thông). Ngoài tình yêu nước sâu nặng, tình thương người tha thiết, Hồ Chí Minh
đã hướng tâm hồn mình về thiên nhiên tạo vật với bao tình yêu thương nồng hậu.
Có thể nói tình yêu thiên nhiên là một tình cảm đẹp, trong sáng trong thơ Hồ Chí
Minh thể hiện qua bài “ Tức cảnh Pác bó” “ Ngắm trăng” “ Đi đường”
* TB:
Trước hết tình yêu thiên nhiên của Người được thể hiện qua bài thơ "Ngắm
trăng"
-Mặc dù ở trong hoàn cảnh bị giam hãm trong tù : ko có rượu cũng chẳng có hoa
nhưng Bác Hồ vẫn ko hề chán nản tuyệt vọng mà ngược lại người vẫn luôn giữ
được phong thái ung dung tự tại và hòa mình vào thiên nhiên. Bài thơ viết về một
cảnh ngắm trăng, một tư thế ngắm tràng trong tù, qua đó biểu hiện một tâm hồn
thanh cao, một phong thái ung dung tự tại của nhà thơ – chiến sĩ.
Hai câu thơ đầu nói lên một cảnh ngộ và một nỗi niềm: lòng bối rối biết làm thế
nào trước cảnh đêm nay vì không có rượu có hoa? Nhà thơ tự thấy mình trong, một
nghịch cảnh. Trong tù phải chia nước, khẩu phần là lưng bát cháo loãng, phải đắp
chăn giấy… thiếu thốn và cay đắng vô cùng. Vậy tìm đâu ra rượu và hoa để ngắm
cảnh đêm trăng trong tù. Rượu, trăng, hoa là ba thú tao nhã của thi nhân xưa nay.
Câu đầu bài thờ như một lời tự an ủi: Trong tù không rượu cũng không hoa. Trước
cảnh đẹp đêm thu, thiếu rượu và hoa, thi nhân băn khoăn, bỗi rối. Đó là tâm trạng,
là bi kịch của một thi nhân có tâm hồn thanh cao và giàu tình yêu thiên nhiên:
Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ.
Câu thơ chưa nói đến trăng mà người đọc đã cảm thấy một vầng trăng đẹp xuất
hiện.
Hai câu 3, 4 vầng trăng mới xuất hiện. Một cảnh ngắm trăng hiếm có:
Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ.
Câu thơ chữ Hán nào cũng có hai hình ảnh đối chiếu: nhân – nguyệt, nguyệt – thi
gia và điệp từ khán (xem, nhìn, nhòm). Chữ nhân là người, đã biến thành thi gia –
nhà thơ mang ý nghĩa thẩm mĩ đặc sắc. Từ trong ngục tối, người chiến sĩ ngắm
trăng qua song sắt nhà tù. Tư thế ngắm trăng ấy rất đẹp, nhừ một cuộc vượt ngục
tinh thần. Trăng được nhân hóa có gương mặt và ánh mắt: Trăng nhòm khe cửa
ngắm nhà thơ. Nhà thơ và trăng lặng lẽ nhìn nhau, cảm thông, chia sẻ với mối tình
tri âm tri kỉ. Hai câu 3, 4 đối nhau, ngôn ngữ, hình ảnh cân xứng, hài hòa. Trăng và
nhà thơ, hai gương mặt trong sáng, hai tâm hồn thanh cao dù bị song sắt nhà tù
ngăn cách vẫn gần gũi, sâu nặng ân tình. Có thể nói đây là hai câu thơ tả trăng đẹp
nhất, độc đáo nhất. Đã mấy ai ngắm trăng qua song sắt nhà tù? Tư thế ngắm trăng
của Hồ Chí Minh thể hiện tình yêu trăng, biểu lộ một tâm hồn thanh cao, một
phọng thái ung dung tự tại. Nó còn biểu lộ khát vọng tự do; từ bóng tối ngục tù
hướng về vầng trăng sáng, nhà thơ khẳng định một tâm thế: Thân thế ở trong lao –
tinh thần ở ngoài lao.
Qua bài thơ “ Ngắm trăng” Bác đã hoàn thành một cách ngoạn mục cuộc vượt
ngục bằng tinh thần để rồi đắm mình trong không gian rộng lớn mênh mông và thơ
mộng cùng ánh trăng ở ngoài song sắt nhà tù tối tăm dơ bẩn kia chính là nhờ một
tình yêu thiên nhiên sâu đậm của Bác.
Nếu tình yêu thiên nhiên của Bác thể hiện qua bài thơ Ngắm trăng là sự tri âm
tri kỉ giữa người và trăng qua song sắt thì ở bài thơ "Đi đường" Bác lại thể hiện
tình yêu thiên nhiên ở trong hoàn cảnh khác. Đó là lần chuyển lao từ nhà ngục
này sang nhà ngục khác mà chân tay lại bị trói nhưng Bác đã vượt lên trên hoàn
cảnh ấy vượt qua bao hiểm trở cũng như khó khăn trên đường đi với tâm hồn thi sĩ
Bác đã viết nên những vần thơ rất hay này thể hiện tình yêu của mình với thiên
nhiên , như muốn hòa vào thiên nhiên hùng vĩ với "núi cao rồi lại núi cao trập
trùng" mới đọc câu thơ này lên đã đủ thấy những thử thách to lớn đối với người leo
nó và dường như ko ai có thể vượt qua được nhất là ở trong tình trạng bị áp giài
chân tay bị chói chặt như Bác thì khó ai tin được Người có thể vượt qua muôn
trùng núi như vậy thế nhưng Người đã làm được để rồi :"thu vào tầm mắt muôn
trùng núi non"
Từ đây ta có thể thấy ý chí quyết tâm vượt qua mọi gian nan của Bác ko điều gì có
thể sánh được vượt qua bao núi Bác tưởng tượng như chính những ngọn núi ấy là
bạn đồng hành của mình chứ hoàn toàn ko phải là nhưng trở ngại cản bước chân
của mình
Bài thơ Tức cảnh Pác bó được ra đời trong một hoàn cảnh hoàn toàn khác so
với 2 bài trước vì Bác vẫn được tự do. Nhưng Người lại gặp phải khó khăn khác,
khó khăn về măt vật chất ; Bác đang làm một công việc hết sức trọng đại vạch
đường cho Cách Mạng đó là : "dịch sử Đảng" và đáng lẽ ra nó phải được thực hiện
trong một căn phòng đầy đủ tiện nghi nhưng thực tế Bác đã làm việc đo trên một
chiếc bàn đá lại còn “chông chênh” không vững chắc. Nhưng Bác vẫn không hề
than vãn mà vẫn làm với một tâm thế rất khoan thai, thoải mái .Hình ảnh Bác hiện
lên là hình ảnh một con người dù cho ở bất kì hoàn cảnh nào Người vẫn luôn
hướng về phía trước và luôn thể hiện niềm vui đối với cách mạng, được sống và
hòa mình vào thiên nhiên
* KL:
Tóm lại, vượt lên trên mọi hoàn cảnh dù là khó khăn nhất Bác vẫn luôn giữ cho
mình một phong thái ung dung một tinh thần thép và 1 tâm thế tĩnh tại khoan thai,
Người rất yêu thiên nhiên vì thế trong mọi hoàn cảnh Người luôn hòa mình vào với
thiên nhiên và tạo nên những vần thơ mang đầy chất hiện thực này
