ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT




VŨ THỊ HƯƠNG LAN





TỘI KHỦNG BỐ
TRONG LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM




luËn v¨n th¹c sÜ luËt häc







Hµ néi - 2007

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI


KHOA LUẬT



VŨ THỊ HƯƠNG LAN





TỘI KHỦNG BỐ
TRONG LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM

Chuyên ngành : Luật hình sự
Mã số : 60 38 40


LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC



Người hướng dẫn khoa học: TS. Trần Quang Tiệp


Hµ néi - 2007





Mục Lục



Trang

Trang phụ bìa


Lời cam đoan


Mục lục


Mở đầu
1

Ch-ơng 1: một số vấn đề chung về tội khủng bố trong
luật hình sự việt nam
6
1.1.
Nhận thức chung về tội khủng bố
6
1.1.1.
Khái niệm khủng bố, chủ nghĩa khủng bố

6
1.1.2.
Các hình thức khủng bố
14
1.1.3.
Khái niệm tội khủng bố và ý nghĩa của việc ghi nhận tội
khủng bố trong luật hình sự Việt Nam
19
1.2.
Khái l-ợc lịch sử hình thành và phát triển của các quy phạm
pháp luật hình sự Việt Nam về tội khủng bố
23
1.2.1.
Các quy phạm pháp luật hình sự Việt Nam về tội khủng bố
trong thời kỳ phong kiến đến tr-ớc thời kỳ Pháp thuộc
23
1.2.2.
Các quy phạm pháp luật hình sự Việt Nam về tội khủng bố
trong thời kỳ Pháp thuộc
26
1.2.3.
Các quy phạm pháp luật hình sự Việt Nam về tội khủng bố
thời kỳ từ sau Cách mạng tháng Tám cho đến tr-ớc khi Bộ luật
hình sự năm 1985 đ-ợc ban hành
27
1.2.4.
Các quy phạm pháp luật hình sự Việt Nam về tội khủng bố từ
khi Bộ luật hình sự năm 1985 đ-ợc ban hành cho đến nay
31
1.3.

Những quy định về tội khủng bố trong pháp luật hình sự một
số n-ớc trên thế giới và trong pháp luật quốc tế
33

Ch-ơng 2: tội khủng bố trong bộ luật hình sự 1999 và
thực tiễn áp dụng
39
2.1.
Những quy định của Bộ luật hình sự năm 1999 về tội khủng bố
39
2.1.1.
Những dấu hiệu pháp lý hình sự về tội khủng bố
42
2.1.2.
Hình phạt đối với tội khủng bố
57
2.2.
Thực tiễn áp dụng những quy định của pháp luật hình sự về tội
khủng bố
61

Ch-ơng 3: nâng cao hiệu quả việc áp dụng những quy định
của pháp luật hình sự về tội khủng bố
69
3.1.
Sự cần thiết khách quan phải nâng cao hiệu quả áp dụng những
quy định của pháp luật hình sự về tội khủng bố
69
3.2.
Các giải pháp nâng cao hiệu quả việc áp dụng những quy định

của pháp luật hình sự về tội khủng bố
75
3.2.1.
Hoàn thiện những quy định của pháp luật về phòng, chống
khủng bố
75
3.2.2.
Cán bộ t- pháp không ngừng nâng cao trình độ nghiệp vụ, bản
lĩnh chính trị và đạo đức cách mạng
84
3.2.3.
Mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế về lập pháp hình sự đối với
tội khủng bố
86

Kết luận
89

danh mục Tài liệu tham khảo
91




1
MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Thế giới đang phải đối mặt với rất nhiều vấn đề có tính toàn cầu,
khủng bố quốc tế là một trong những vấn nạn được đề cập từng ngày, từng

giờ trên các phương tiện thông tin đại chúng và được cả thế giới quan tâm.
Sau chiến tranh, không có hình thức bạo lực nào gây những tác hại khủng
khiếp như chủ nghĩa khủng bố quốc tế.
Tại Việt Nam, chưa xảy ra khủng bố quốc tế, nhưng đã phát hiện một
số đối tượng là người nước ngoài nhập cảnh vào Việt Nam có nghi vấn liên
quan đến cá nhân, tổ chức khủng bố quốc tế. Các âm mưu, hoạt động phá
hoại, khủng bố của các tổ chức phản động lưu vong đã bị lực lượng an ninh
kịp thời phát hiện, ngăn chặn, vô hiệu hóa. Cơ quan an ninh đã bắt hàng chục
đối tượng phản động lưu vong xâm nhập vào nước ta âm mưu phá hoại,
khủng bố cùng nhiều phương tiện hoạt động. Các cơ quan bảo vệ pháp luật
của Việt Nam cũng đã phối hợp với cơ quan chức năng của nhiều nước trên thế
giới trong các hoạt động chống khủng bố quốc tế, bảo vệ thành công một số
Hội nghị quốc tế quan trọng như Hội nghị cấp cao APEC lần thứ 14 diễn ra tại
Hà Nội…
Tuy nhiên, xét về mặt lý luận, việc nhận thức về khủng bố chưa có sự
thống nhất giữa các quốc gia. Ở Việt Nam, trong Bộ luật hình sự năm 1999, các
nhà lập pháp đã xếp tội khủng bố trong chương Các tội xâm phạm an ninh quốc
gia, dẫn đến việc nhận thức về tội khủng bố ở Việt Nam có điểm khác với nhận
thức về tội danh này ở một số nước trên thế giới và trong pháp luật quốc tế.
Tình hình đó đã và đang đặt ra yêu cầu vừa cấp thiết, vừa lâu dài, đòi
hỏi phải nghiên cứu nghiêm túc cả về lý luận và thực tiễn đấu tranh phòng,
chống tội khủng bố, đặc biệt trong thời điểm Việt Nam đang tham gia ngày


2
càng sâu rộng vào tiến trình toàn cầu hóa nền kinh tế thế giới. Vì vậy, việc
nghiên cứu đề tài: "Tội khủng bố trong luật hình sự Việt Nam", mang tính
cấp thiết, không những về mặt lý luận, mà còn là đòi hỏi của thực tiễn hiện
nay.
2. Tình hình nghiên cứu

Tội khủng bố là tội phạm có tính nhạy cảm cao, phức tạp, đã được
một số nhà luật học đề cập trong Giáo trình luật hình sự Việt Nam, tập II của
Trường Đại học Luật Hà Nội, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội, 1998; Giáo trình
luật hình sự Việt Nam (Phần các tội phạm) của Khoa luật, Đại học quốc gia
Hà Nội.
Sau khi Bộ luật hình sự năm 1999 được ban hành, tội khủng bố được
tiếp tục đề cập trong Giáo trình luật hình sự Việt Nam của Trường Đại học
Luật Hà Nội, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội, 2002; Giáo trình luật hình sự
Việt Nam (Phần các tội phạm) của Khoa luật, Đại học quốc gia Hà Nội, Nxb
Đại học quốc gia Hà Nội, Hà Nội, 2002; Bình luận khoa học Bộ luật hình sự 1999
(Phần các tội phạm) của TS. Phùng Thế Vắc, TS. Trần Văn Luyện, LS. ThS.
Phạm Thanh Bình, TS. Nguyễn Đức Mai, ThS. Nguyễn Sĩ Đại, ThS. Nguyễn
Mai Bộ, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội, 2001. Đáng chú ý, TS. Bạch Thành
Định có công trình: "Các tội xâm phạm an ninh quốc gia trong Luật hình sự
Việt Nam", trong đó có đề cập tội khủng bố (Luận án Tiến sĩ Luật học,
Trường Đại học Luật Hà Nội, 2001).
Ngoài ra, một số cán bộ làm công tác thực tiễn trong ngành Công an
đã có một số công trình nghiên cứu về tội khủng bố như TS. Hoàng Công Tư
có công trình "Những vấn đề đặt ra trong công tác phòng, chống khủng bố
hiện nay" (Tạp chí Công an nhân dân, số 7/2006) và công trình "Kết quả và
kinh nghiệm qua hai năm thực hiện công tác phòng, chống khủng bố góp
phần giữ vững an ninh trật tự " (Tạp chí Công an nhân dân, số 11/2006); tác
giả Lý Anh Quán có công trình: "Kinh nghiệm điều tra các vụ án hoạt động


3
khủng bố" (Tạp chí Công an nhân dân số 5/2007); ThS. Nguyễn Viết Sách có
công trình: "Tại sao yêu cầu dẫn độ Nguyễn Hữu Chánh về Việt Nam lại bị
phía Hàn Quốc từ chối "…
Các công trình nói trên đã đề cập tội khủng bố, nhưng chưa có công

trình nào nghiên cứu một cách toàn diện và có hệ thống về tội khủng bố dưới
góc độ pháp lý hình sự.
3. Mục đích, nhiệm vụ, đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận
văn
Mục đích của luận văn
Mục đích của luận văn là trên cơ sở lý luận và thực tiễn áp dụng
những quy định của pháp luật hình sự về tội khủng bố, nêu ra những giải pháp
mang tính hệ thống, để nâng cao hiệu quả việc áp dụng những quy định của
pháp luật hình sự về tội phạm này.
Nhiệm vụ của luận văn
Để đạt được mục đích trên, tác giả luận văn đã đặt ra và giải quyết các
nhiệm vụ sau:
- Phân tích, làm rõ khái niệm khủng bố, tội khủng bố.
- Phân tích, làm rõ lịch sự hình thành và phát triển những quy định về
tội khủng bố trong luật hình sự Việt Nam.
- Phân tích các quy định của pháp luật hình sự một số nước trên thế
giới về tội khủng bố.
- Làm sáng tỏ các dấu hiệu pháp lý hình sự đặc trưng của tội khủng bố
trong Bộ luật hình sự năm 1999 và thực tiễn áp dụng.
- Đề xuất hệ thống các giải pháp nâng cao hiệu quả việc áp dụng
những quy định của pháp luật hình sự về tội khủng bố.
Đối tượng nghiên cứu của luận văn
Luận văn nghiên cứu tội khủng bố.


4
Phạm vi nghiên cứu của luận văn
Luận văn nghiên cứu tội khủng bố dưới góc độ pháp lý hình sự, đồng
thời đề cập một số khía cạnh của luật tố tụng hình sự nhằm giải quyết nhiệm
vụ đặt ra cho luận văn, thời gian từ 1997 đến 2007.

4. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu
Cơ sở lý luận của luận văn là hệ thống quan điểm của chủ nghĩa Mác -
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và của Đảng Cộng sản Việt Nam về xây dựng
Nhà nước và pháp luật, đấu tranh phòng, chống tội phạm nói chung, tội khủng
bố nói riêng.
Cơ sở thực tiễn của luận văn là những bản án, quyết định của Tòa án
về tội khủng bố, số liệu thống kê, báo cáo tổng kết của Tòa án nhân dân tối
cao, Bộ Công an về tội phạm này.
Phương pháp luận của luận văn là chủ nghĩa duy vật biện chứng và
chủ nghĩa duy vật lịch sử.
Trong khi thực hiện đề tài, tác giả sử dụng các phương pháp: hệ thống,
lịch sử, lôgíc, thống kê hình sự, phân tích, tổng hợp, kết hợp với các phương
pháp khác như so sánh pháp luật, điều tra xã hội
5. Những đóng góp mới về khoa học của luận văn
Đây là công trình chuyên khảo đầu tiên trong khoa học pháp lý Việt
Nam ở cấp độ luận văn thạc sĩ luật học, nghiên cứu một cách tương đối toàn
diện và tương đối có hệ thống về tội khủng bố dưới góc độ pháp lý hình sự. Có
thể xem những nội dung sau đây là những đóng góp mới về khoa học của luận
văn:
- Phân tích, làm rõ khái niệm khủng bố, tội khủng bố; sự hình thành và
phát triển những quy định về tội khủng bố trong luật hình sự Việt Nam.
- Phân tích, đánh giá những quy định về tội khủng bố trong pháp luật
hình sự một số nước trên thế giới nhằm rút ra những giá trị hợp lý về lập pháp


5
hình sự, để áp dụng có chọn lọc, sáng tạo trong điều kiện cụ thể của Việt
Nam, bổ sung cho những luận cứ và giải pháp được đề xuất trong luận văn.
- Làm sáng tỏ những dấu hiệu pháp lý hình sự đặc trưng của tội khủng
bố trong pháp luật hình sự hiện hành và thực tiễn áp dụng, rút ra những vướng

mắc, đòi hỏi khoa học pháp lý phải nghiên cứu giải quyết.
- Đề xuất hệ thống các giải pháp có tính khả thi nhằm nâng cao hiệu
quả việc áp dụng những quy định của pháp luật hình sự về tội khủng bố ở
Việt Nam hiện nay.
6. Ý nghĩa của luận văn
Kết quả nghiên cứu và những đề xuất của luận văn có ý nghĩa tích cực
nhất định đối với việc nâng cao hiệu quả việc áp dụng những quy định của
pháp luật hình sự về tội khủng bố ở nước ta. Thông qua kết quả nghiên cứu và
các đề xuất trong luận văn, tác giả mong muốn đóng góp phần nhỏ bé của
mình vào việc xây dựng và phát triển lý luận về tội khủng bố, cung cấp các
luận cứ khoa học cho việc hoàn thiện những quy định của pháp luật hình sự
hiện hành về tội khủng bố cho phù hợp với những tiêu chí chung của pháp
luật quốc tế về tội khủng bố, tạo điều kiện cho sự hội nhập kinh tế quốc tế và
khu vực của nước ta, cũng như góp phần vào cuộc đấu tranh phòng, chống
loại tội phạm có tính nhạy cảm cao và phức tạp này.
Luận văn có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho công tác
nghiên cứu, giảng dạy về khoa học pháp lý nói chung, khoa học luật hình sự nói
riêng, cho các cán bộ thực tiễn đang công tác tại các bộ phận chuyên trách
đấu tranh phòng, chống khủng bố của cơ quan Công an, Viện kiểm sát, Tòa
án.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung
của luận văn gồm 3 chương, 7 mục.


6
Chương 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ TỘI KHỦNG BỐ
TRONG LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM


1.1. NHẬN THỨC CHUNG VỀ TỘI KHỦNG BỐ
1.1.1. Khái niệm khủng bố, chủ nghĩa khủng bố
Tội phạm là hiện tượng tiêu cực xã hội, tồn tại trong xã hội dưới
những điều kiện nhất định, mang tính khách quan, ra đời cùng với sự xuất
hiện của giai cấp và nhà nước, gắn liền với sự phát triển của xã hội.
Để duy trì quyền lực và trật tự xã hội, trong bất cứ chế độ xã hội có
giai cấp nào, giai cấp cầm quyền cũng phải xây dựng một bộ máy cưỡng chế
đủ mạnh để trấn áp những phần tử chống đối, duy trì sự ổn định của trật tự
xã hội có lợi cho giai cấp cầm quyền và cho toàn xã hội.
Trong những năm gần đây, khủng bố đã và đang trở thành vấn đề
bức xúc mang tính toàn cầu. Hậu quả của các hành vi khủng bố gây ra không
chỉ gây thiệt hại lớn về người, về tài sản mà còn nguy hại hơn là gây tâm lý
hoang mang, lo sợ thường trực cho cả cộng đồng quốc tế. Hơn lúc nào hết,
hành vi khủng bố bị cả thế giới lên án, pháp luật quốc tế coi đây là hành vi
tội phạm cần phải bị trừng trị nghiêm khắc, thích đáng.
Khi chủ nghĩa khủng bố trở thành mối quan tâm của nhiều quốc gia
và thế giới, thì tội khủng bố đã được quy định trong luật hình sự của nhiều
quốc gia và luật pháp quốc tế. Tuy nhiên, đến nay chưa có một định nghĩa
thống nhất về khái niệm khủng bố, bởi lẽ, ngày nay khi sự mâu thuẫn và
xung đột trên thế giới ngày càng gia tăng, những hành vi được gọi là khủng
bố và mục đích, thủ đoạn mà bọn khủng bố sử dụng vô cùng đa dạng, điều
này đã cản trở nỗ lực đưa ra một định nghĩa đầy đủ và bao quát nhất về


7
khủng bố của các quốc gia trên thế giới. Phần lớn các nước mới chỉ liệt kê
được một số hành vi cụ thể, mục đích chung chung của khủng bố, mà chưa
có được một định nghĩa có tính khái quát cao. Là sự kiện xã hội phức tạp,
ngay từ khi ra đời cho đến nay, khủng bố đã có sự biến đổi về chất, chính vì
thế việc đưa ra một cách hiểu thống nhất về nó là không dễ dàng.

Theo "Từ điển tiếng Việt lý giải và liên tưởng", tác giả Nguyễn Văn
Đạm cho rằng: "Khủng bố là dùng bạo lực trấn áp người dân thường". Trong
Từ điển tiếng Việt - Nhà xuất bản Đà Nẵng, 2006 của Viện Ngôn ngữ, thì
"Khủng bố là dùng biện pháp tàn bạo làm cho khiếp sợ để cai trị" [40].
TS. Duglas MacKinnon, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu tội phạm
xuyên quốc gia, Trường đại học tổng hợp Wollongoo, Singapore cho rằng hành
vi khủng bố phải bao gồm 4 bộ phận cấu thành là: 1) hành vi bạo lực nghiêm
trọng; 2) mục đích gây ảnh hưởng tới cộng đồng dân cư và các thiết chế của
xã hội; 3) làm cho người dân hoảng loạn; 4) do những cá nhân hoặc tổ chức
thực hiện một cách bất hợp pháp [44, tr. 3]. Các luật gia Hoa Kỳ thì cho rằng,
một hành vi bị coi là khủng bố nếu đáp ứng được các điều kiện: 1) hành vi
có sử dụng bạo lực hoặc đe dọa sử dụng bạo lực một cách bất hợp pháp; 2)
hành vi bạo lực đó có mục đích chống lại các cá nhân hoặc tài sản của họ; 3)
hành vi đó nhằm mục đích gây sức ép lên chính phủ hoặc cộng đồng dân cư; 4)
hành vi đó hậu thuẫn cho các mục tiêu chính trị, tư tưởng hoặc tôn giáo [44,
tr. 4].
Theo quan niệm về khủng bố trong đạo luật chống khủng bố năm
2000 của Vương quốc Anh, việc sử dụng vũ khí hoặc chất nổ cũng được coi
là khủng bố dù có hay không có mục đích chính trị hay xã hội. Nhiều nhà
luật học tán đồng quan điểm: những hoạt động khủng bố được tiến hành
không chỉ dừng lại vì các mục tiêu chính trị và xã hội.


8
Từ những quan điểm trên, có thể đưa ra định nghĩa khoa học của
khái niệm khủng bố như sau:
Khủng bố là hành vi có sử dụng hoặc đe dọa sử dụng bạo lực, gây
thiệt hại nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người dân nhằm
mục đích gây hoảng loạn trong cộng đồng dân cư, do các cá nhân hoặc tổ
chức thực hiện, trái với pháp luật quốc tế và pháp luật hình sự của các nước

trên thế giới.
Ngày nay, các hoạt động khủng bố đã phát triển thành tội ác chống
lại nền văn minh và sự phát triển của nhân loại, đe dọa nghiêm trọng tính
mạng, tài sản của người dân thường, đe dọa sự hòa bình, ổn định trên thế
giới. Những hành vi khủng bố dù thực hiện bằng phương thức, thủ đoạn nào,
đơn giản hay phức tạp đều là những hành vi trái với pháp luật hình sự của
các quốc gia và trái với pháp luật quốc tế.
Khủng bố có thể phân chia thành khủng bố trong nước và khủng bố
quốc tế dựa trên cơ sở phạm vi tác động và mục đích hướng tới của hành vi
khủng bố.
Khủng bố trong nước diễn ra trong phạm vi lãnh thổ của một quốc
gia nhất định, xâm hại đến lợi ích của quốc gia thông qua việc gây thiệt hại
cho công dân và tài sản của quốc gia đó. Theo Cục điều tra Liên bang Hoa
Kỳ (FBI), khủng bố trong nước là:
Việc sử dụng bất hợp pháp hoặc đe dọa sử dụng vũ lực của
một nhóm hoặc một cá nhân, được thiết lập và thực hiện hoàn toàn
trong phạm vi lãnh thổ của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ, các vùng
lãnh thổ thuộc Hoa Kỳ, mà không nhằm vào mục tiêu nước ngoài
và được thực hiện nhằm chống lại con người, tài sản với mục đích
đe dọa hoặc cưỡng bức Chính phủ hoặc nhân dân để thực hiện mục
tiêu chính trị hoặc xã hội [45].


9
Hành vi khủng bố được coi là khủng bố quốc tế nếu nó mang yếu tố
nước ngoài. Là hành vi khủng bố do tổ chức, cá nhân nước ngoài thực hiện,
gây thiệt hại nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của công dân
nước khác hoặc do tổ chức cá nhân của nước sở tại thực hiện nhưng có sự tài
trợ của nước ngoài… thì những hành vi đó được coi là khủng bố quốc tế [33,
tr. 2]. Theo GS.TS Nguyễn Xuân Yêm, thì khủng bố quốc tế là hoạt động

bạo lực được thực hiện nhằm chống lại cá nhân, tổ chức hoặc mục tiêu được
pháp luật quốc tế bảo vệ, với sự tiếp tay hoặc dung túng của một số nhà
nước như: giết người cầm đầu Nhà nước, Chính phủ, đại diện ngoại giao và
các đại diện khác, phá hủy Đại sứ quán, trụ sở của phái đoàn đại diện các tổ
chức giải phóng dân tộc, các tổ chức quốc tế, phá hoại các công trình công
cộng… Khủng bố quốc tế có thể hiểu là những hành động bạo lực hoặc đe
dọa bạo lực mang tính quốc tế nhằm đạt được những mục đích chính trị, xã
hội nhất định. Tính quốc tế thể hiện ở quốc tịch chủ thể thực hiện tội phạm
(tổ chức, cá nhân khủng bố là người nước ngoài); phạm vi không gian xảy ra
sự kiện (xảy ra ở nước ngoài) hoặc hoạt động khủng bố mang tính xuyên
quốc gia (cá nhân, tổ chức có quốc tịch khác nhau, thực hiện hành vi tội
phạm trên lãnh thổ nhiều quốc gia, nguồn tài trợ cho khủng bố từ bên ngoài
quốc gia…). Vụ khủng bố đẫm máu ngày 11/9/2001 xảy ra tại New York,
Washington DC và Pennylvania (Mỹ) là một sự kiện điển hình về khủng bố
quốc tế. Những kẻ khủng bố đã khống chế máy bay dân sự, biến nó trở thành
công cụ tấn công hai tòa nhà Trung tâm thương mại thế giới, Lầu năm góc…
làm hàng nghìn người là công dân của nhiều quốc gia khác nhau bị thiệt
mạng. Những kẻ khủng bố mang nhiều quốc tịch khác nhau, đã nhận nguồn
tiền tài trợ khủng bố từ bên ngoài Hoa Kỳ để thực hiện những hoạt động
khủng bố nói trên.
Ngoài ra, cần làm sáng tỏ khái niệm chủ nghĩa khủng bố. Thuật ngữ
"chủ nghĩa khủng bố" (terrorism) trong tiếng Anh bắt nguồn từ cụm từ tiếng


10
Pháp "regime de la terreur", lần đầu tiên xuất hiện ở Pháp năm 1793-1794.
Khi đó "chủ nghĩa khủng bố" được coi là phương tiện của chính quyền cách
mạng mới thành lập nhằm tập trung lực lượng chống những phần tử phá
hoại. Tuy nhiên, cùng với thời gian, chủ nghĩa khủng bố đã biến đổi theo
chiều hướng tiêu cực và hiện nay, chủ nghĩa khủng bố được coi là việc sử

dụng các phương tiện đe dọa cưỡng bức nhằm vào thường dân trong một cố
gắng để đạt được các mục đích chính trị, tôn giáo hoặc các mục đích khác.
Cục điều tra Liên bang Hoa Kỳ cũng đã đưa ra định nghĩa của khái niệm chủ
nghĩa khủng bố như sau:
Chủ nghĩa khủng bố là việc sử dụng phi pháp sức mạnh
hoặc bạo lực do một nhóm hay một cá nhân có quan hệ với một
cường quốc bên ngoài hoặc có hoạt động vượt ra ngoài biên giới,
chống lại những người hay tài sản để đe dọa hoặc cưỡng ép một
Chính phủ, những thường dân hoặc bất cứ một bộ phận nào trong
đó, nhằm đẩy mạnh các mục tiêu chính trị hoặc xã hội [42].
Chúng tôi cho rằng, chủ nghĩa khủng bố là một hệ tư tưởng có tính
hệ thống, được tổ chức thực hiện thông qua các tổ chức, cá nhân có sự liên
kết chặt chẽ trên phạm vi toàn thế giới, sử dụng phi pháp sức mạnh và bạo
lực để chống lại Chính phủ, thường dân nhằm thực hiện các mục tiêu chính
trị hoặc xã hội.
Căn cứ vào tính chất nguy hiểm và mức độ thiệt hại cũng như
phương thức thủ đoạn áp dụng, có thể phân chia chủ nghĩa khủng bố thành
hai loại là chủ nghĩa khủng bố truyền thống và chủ nghĩa khủng bố hiện đại.
Các phần tử khủng bố đều mong muốn nhiều người biết đến hành vi của họ,
khiếp sợ và hoang mang vì nó, nhưng nếu chủ nghĩa khủng bố truyền thống
không nhất thiết dùng các phương thức tàn bạo, có thể gây sát thương cho
nhiều người, thì chủ nghĩa khủng bố hiện đại không từ một thủ đoạn nào kể


11
cả tàn bạo nhất, gây hậu quả thiệt hại nghiêm trọng cả về người, tài sản
nhằm đạt được mục đích của chúng. Trong bối cảnh cả thế giới đang cảnh
giác cao độ trước những âm mưu khủng bố ngày càng tinh vi, tàn bạo, khó
lường hiện nay, thì các mục tiêu tấn công như nhà ga, bến cảng, sân bay,
siêu thị, nhà chọc trời … không còn là miếng mồi ngon mà bọn khủng bố

nhắm tới vì tất cả đã được bảo vệ nghiêm ngặt. Chủ nghĩa khủng bố hiện đại
đang tìm kiếm những mục tiêu phá hoại mới ấn tượng hơn như đập nước các
công trình thủy điện, các nhà máy điện nguyên tử… mà mức độ thiệt hại về
người và tài sản khi bị tấn công là cao gấp nhiều lần so với các hình thức
khủng bố đã từng áp dụng trong quá khứ.
Khủng bố là hiện tượng xã hội phức tạp, nên nguyên nhân gây khủng
bố cũng rất phức tạp và gồm một số nguyên nhân chủ yếu sau đây:
Thứ nhất, do xung đột sắc tộc, mâu thuẫn dân tộc, tư tưởng Hồi giáo
cực đoan.
Từ thời điểm 1990 đến nay, tình hình khủng bố quốc tế bắt đầu diễn
ra trên quy mô lớn, hoành hành ngày càng hung hãn, phá hoại nghiêm trọng
hòa bình, ổn định và sự phát triển trên thế giới. Xét từ thực tế, các mâu thuẫn
dân tộc và sự xung đột sắc tộc là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến
những hành động khủng bố quốc tế điên cuồng. Nhân tố khác như tư tưởng
Hồi giáo cực đoan cũng khiến chủ nghĩa khủng bố quốc tế trở lên tàn bạo, có
ảnh hưởng ngày càng lớn hơn. Những phần tử khủng bố, tự xưng là người
Hồi giáo, đã tuyên bố cuộc chiến với nền văn minh phương Tây. Với việc tấn
công vào vào các trung tâm lớn của các quốc gia phương Tây, các phần tử
khủng bố muốn tìm cách phá hủy sức mạnh của các nước lớn bằng cách thức
thông thường, làm tê liệt ảnh hưởng của các quốc gia phương Tây. Mục đích
cuối cùng không phải là phá hủy phương Tây, nó nhằm để ngăn cản việc
truyền bá những giá trị được săn đuổi từ hàng ngàn năm nay bởi các thủ lĩnh


12
chiến tranh và các nhà lãnh đạo tôn giáo. Từ thuở ban đầu, khi còn nền kinh
tế sơ khai, cuộc chiến giữa các nền văn minh và chiến tranh giữa những
người Hồi giáo đã ngăn cản sự phát triển của nhân loại. Đó là cuộc tranh
giành quyền lực nhằm tạo sự trấn áp giữa các nền văn minh với nhau. Do đó,
một thế lực Hồi giáo nhất định trong thế giới văn minh như Bin La-đen và các

nhóm Hồi giáo khác, đang rắp tâm thực hiện các hành động chống phá có hệ
thống ở nhiều nơi trong thế giới văn minh nhằm giành lợi thế trong cuộc tranh
đua này. Quan điểm của nhóm Hồi giáo cấp tiến "quyết tâm phá hủy phương
thức sống của nhân loại và muốn thay thế phương thức sống này bằng sự
thống trị chuyên chế và thần quyền" [26, tr. 30]. Hai cố vấn của chính quyền
Mỹ là Hardyly và Thomson đã phân tích: "Về bản chất đây là cuộc chiến
giữa các ý thức hệ, cuộc chiến về quan điểm, tất cả mọi người đều bị cuốn
hút vào, bất kể là công chức, thị dân hay người thuộc bất kỳ quốc tịch nào"
[26, tr. 30].
Kể từ sau ngày 11/9/2001, Mỹ, Anh, Indonexia, Tây Ban Nha và
nhiều quốc gia khác phải gánh chịu những tổn thất to lớn từ các cuộc khủng
bố do các tổ chức theo chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan gây ra. Cuộc chiến
chống khủng bố đã được phát động trên toàn thế giới do Mỹ và phương Tây
đứng đầu. Mỹ và phương Tây cho rằng đây không là cuộc chiến chống Hồi
giáo, mà đang chiến đấu chống chủ nghĩa cực đoan Hồi giáo, "Hồi giáo
chính trị" chứ không phải là tôn giáo này. Còn quan điểm của thế giới Hồi
giáo thì cho rằng, trên thực tế Mỹ đang tiến hành cuộc chiến chống Hồi giáo.
Sự tiếp tục có mặt của Mỹ tại Irắc và Afghanistan, những lời tuyên bố của
Mỹ về việc biến đổi khu vực Trung Đông, đều được diễn tả trong ngôn ngữ
của đạo Hồi rằng Mỹ đang quyết tâm buộc thế giới Hồi giáo phải khuất
phục, Mỹ muốn đưa các giá trị phương Tây và những khuôn khổ của nền
văn hóa phương Tây vào thay thế các giá trị Hồi giáo và những khuynh
hướng văn hóa Hồi giáo. Những kẻ theo chủ nghĩa cấp tiến Hồi giáo ràng


13
buộc với nhau bởi hệ tư tưởng chung của chúng, chứ không phải bởi bất cứ
cơ cấu chỉ huy tập trung nào. Mặc dù chiến đấu trên những mặt trận rải rác,
những tên khủng bố chia sẻ một hệ tư tưởng và cách nhìn nhận tương tự
nhau về thế giới được tuyên bố công khai trong các cuốn băng video, băng

ghi âm, thư từ, các tuyên bố và các trang Web.
Sự phân tích trên cho thấy, cuộc chiến chống khủng bố trên thế giới
còn kéo dài với đầy khó khăn, thách thức. Đó là cuộc chiến với các nhóm, tổ
chức khủng bố nguy hiểm, có mạng lưới sâu rộng, có những nguồn viện trợ
tài chính từ bên ngoài, có những vùng đất hiểm trở để ẩn náu (Afghanistan)
và hơn hết có hệ tư tưởng cực đoan với những tham vọng lớn.
Thứ hai, tình trạng đói nghèo, lạc hậu trong dân chúng, nạn tham
nhũng và độc đoán của chính quyền.
Một nguyên nhân nữa mà các nhà phân tích chính trị lý giải cho các
vụ tấn công liều chết và các hành vi khủng bố xuất phát từ tình trạng đói
nghèo, lạc hậu của dân chúng và tình trạng tham nhũng nặng nề trong số
quan chức chính quyền, cũng như sự độc đoán của chính quyền tại những
nước có đạo Hồi phát triển. Sự phẫn nộ trước hoàn cảnh khốn khó của người
Hồi giáo tại Irắc và những khu vực xung đột khác là nguyên nhân dẫn đến
các cuộc đánh bom liều chết tại Anh và có khả năng xảy ra trường hợp tấn
công tương tự trên khắp các quốc gia châu Âu. Sự phản ứng giận dữ trước
cộng đồng Hồi giáo, chỉ làm tăng thêm khả năng những phần tử trẻ tuổi cực
đoan chọn bạo lực gây chết người để thể hiện tín ngưỡng của mình.
Khu vực Trung Á, nơi đạo Hồi khá phát triển, sau khi Liên Xô tan rã,
chứng kiến sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân tộc và chủ nghĩa Hồi giáo. Các vụ
khủng bố ở đây xuất phát từ tình trạng nghèo đói của số đông dân chúng và
tình trạng tham nhũng nặng nề của một số quan chức chính quyền cũng như
sự độc đoán của nhà cầm quyền.


14
Để giải quyết được nguyên nhân này không dễ dàng và cũng không
phải một sớm một chiều giải quyết xong. Bởi vậy, bài toán giải quyết chủ
nghĩa khủng bố vẫn còn để ngỏ.
Thứ ba, khủng bố - "sản phẩm phụ" của quá trình toàn cầu hóa.

Sau chiến tranh thế giới thứ hai, các nước châu Âu tiếp nhận nhiều
dân di cư. Hiện nay, có khoảng 10 triệu di dân Hồi giáo đang sinh sống tại
các nước này. Hơn 10 năm qua, chủ nghĩa khủng bố đã thâm nhập vào cộng
đồng di dân, truyền bá những tư tưởng cực đoan, hiếu chiến. Hiện nay, các
tổ chức cực đoan đã thiết lập một mạng lưới khá hoàn chỉnh tại các quốc gia
châu Âu.
Cùng với sự toàn cầu hóa nền kinh tế, sự phát triển như vũ bão của
khoa học kỹ thuật và công nghệ thông tin, Internet đã giúp nhân loại tiếp cận
nhanh hơn với tri thức mới, truyền bá những tư tưởng tự do, nhưng đó cũng
là công cụ để chủ nghĩa khủng bố tuyên truyền những tư tưởng cực đoan, và
trao đổi thông tin về hoạt động khủng bố phạm vi toàn cầu. Qua Internet,
con người có thể học được cách chế tạo bom, mìn, phương pháp trinh sát,
chiến tranh tâm lý, tìm kiếm đồng minh, các cơ quan an ninh chưa có cách
thức hữu hiệu kiểm soát được thông tin trên mạng nên Internet là công cụ
cần thiết cho các hành vi khủng bố và tội phạm khủng bố.
Nguyên nhân dẫn tới khủng bố không dừng lại như phân tích ở trên,
tuy nhiên, đó là những nguyên nhân chính dẫn tới những vụ khủng bố tàn
bạo đã xảy ra trên thế giới thời gian qua. Dù xuất phát từ nguyên nhân nào,
khủng bố đều mang lại đau thương, chết chóc cho con người, sự bất ổn cho
xã hội, nó cần sớm bị loại bỏ khỏi thế giới hiện đại, văn minh nơi những giá
trị nhân bản, vì con người được tôn vinh.
1.1.2. Các hình thức khủng bố


15
Qua nghiên cứu hoạt động khủng bố của tổ chức Al Queda, Jihad,
Dimailamiola… cho thấy, các phần tử khủng bố sử dụng nhiều hình thức
khủng bố khác nhau, có thể sử dụng một hình thức hoặc có thể kết hợp một
số hình thức khủng bố. Thông thường, có 11 hình thức khủng bố sau đây:
1- Sử dụng chất nổ và bom tự tạo

Đây là hình thức khủng bố được bọn khủng bố sử dụng rộng rãi nhất,
bởi vì chất nổ và bom tự tạo là loại vũ khí rẻ tiền, dễ kiếm, dễ cài đặt, vận
chuyển, và hậu quả nó gây ra dễ lôi kéo sự chú ý của các phương tiện thông
tin đại chúng, gây thiệt hại đáng kể về tính mạng con người, tài sản. Tuy
nhiên, cách thức sử dụng chất nổ, quy mô, thành phần chất nổ trong các vụ
khủng bố và đánh bom tự tạo thì lại rất khác nhau và luôn đổi mới, ngày
càng tinh vi hơn trước. Từ chỗ sử dụng chất nổ và bom tự tạo cài đặt cố định
vào những mục tiêu khủng bố như nhà hàng, khách sạn, trường học, sân
bay… bọn khủng bố gần đây đã thay đổi chiến thuật dùng xe có cài bom để
tấn công các mục tiêu chúng hướng tới. Nhằm tránh sự kiểm tra gắt gao của
cảnh sát, các tổ chức khủng bố đã tuyển dụng những kẻ đánh bom liều chết
với áo khoác, dây lưng, giày có cài bom, balô đựng đầy chất nổ để thực hiện
các vụ khủng bố tàn bạo.
Trong những năm gần đây, bọn khủng bố cũng đã chuyển từ việc sử
dụng các loại bom tự tạo và chất nổ có cài đặt thiết bị hẹn giờ sang loại thiết
bị kích nổ điều khiển từ xa, hoặc một hình thức tinh vi hơn là sử dụng điện
thoại di động để kích nổ bom. Việc sử dụng thuốc nổ cũng ngày càng tinh
vi, từ sử dụng các loại như Sêmtex, RDX đến TNT hay sử dụng các loại
phân bón cho cây trồng (có chứa nitrat) để chế tạo bom.
2- Ám sát


16
Ám sát là hành động giết hại một nạn nhân được bọn khủng bố lựa
chọn từ trước, thông thường bằng các loại vũ khí nhẹ hoặc bằng bom. Đây là
hình thức khủng bố có lịch sử lâu đời nhất và hiện nay vẫn được các phần tử
khủng bố áp dụng. Việc ám sát do một người thực hiện hoặc được thực hiện
bằng một cuộc tấn công quy mô, theo kế hoạch tỷ mỉ, chính xác, chặt chẽ
của một tổ chức khủng bố.
3- Bắt cóc

Bắt cóc là việc bọn khủng bố bắt và giam giữ trái pháp luật một hoặc
một số người nhằm đòi tiền chuộc, đòi trả tự do cho những phần tử khủng bố
đang bị giam giữ hoặc để đòi chính quyền đáp ứng các yêu sách khác. Các
cuộc thương lượng nhằm giải thoát cho những người bị bắt cóc thường tiến
hành thông qua những người trung gian bí mật.
4- Bắt giữ con tin
Bắt giữ con tin là việc bắt, giữ một người hay một phương tiện cùng
con tin trong đó. Nếu như trong hình thức bắt cóc, bọn khủng bố giấu kín địa
điểm giam giữ người bị bắt cóc, thì hình thức bắt giữ con tin, bọn khủng bố
đưa con tin ra thương thuyết trực tiếp với chính quyền nhằm đạt được mục
tiêu chúng đưa ra trao đổi.
5- Cướp máy bay, tàu thuyền hoặc các phương tiện giao thông khác
Cướp máy bay, tàu thuyền hoặc các phương tiện giao thông khác là
việc bọn khủng bố chiếm giữ bằng vũ lực máy bay, tàu thuyền hoặc các
phương tiện giao thông khác nhằm gây gián đoạn hoạt động giao thông công
cộng hoặc đòi chính quyền phải nhượng bộ những yêu sách của chúng.
6- Tấn công vũ trang


17
Đây là hình thức khủng bố được thực hiện bởi một tên khủng bố
hoặc một nhóm khủng bố có vũ trang bất ngờ tấn công vào những mục tiêu
nhất định bằng chất nổ, súng.
7- Đốt phá
Đây là hình thức khủng bố do những nhóm khủng bố không được tổ
chức hay huấn luyện kỹ lưỡng tiến hành. Thông thường, những nhóm khủng
bố mới được thành lập hay tiến hành đốt phá một số mục tiêu dân sự nào đó
để gây sợ hãi trong nhân dân và khoa trương thanh thế.
8- Đánh bom liều chết
Đây là hình thức gây thiệt hại nhiều nhất cho tính mạng con người và

tài sản so với các hình thức khủng bố khác. Đánh bom liều chết được bọn
khủng bố bắt đầu tiến hành từ năm 1983 tại Li Băng. Tổ chức khủng bố
đứng đằng sau kẻ đánh bom liều chết có ý nghĩa quyết định đối với việc thực
hiện hình thức khủng bố cực kỳ nguy hiểm này. Chính tổ chức này lựa chọn
người thực hiện hành vi đánh bom, mục tiêu tấn công, loại bom được sử
dụng. Từ tháng 7/2005 đến nay, trên thế giới liên tiếp diễn ra nhiều cuộc tấn
công đánh bom liều chết của bọn khủng bố, điển hình là các vụ ở London,
Vương quốc Anh ngày 07/7/2005 làm hơn 90 người bị thiệt mạng và hơn
1000 người bị thương.
9- Vũ khí giết người hàng loạt
Nguy cơ bọn khủng bố có thể sử dụng các loại vũ khí giết người
hàng loạt trong các vụ khủng bố trong tương lai là có thể xảy ra.
Cách đây 10 năm, Bin La-đen đã chi khoản tiền 1,5 triệu USD tìm
mua Uranium đã "làm giàu" trên thị trường Xuđăng. Năm 2001, Cơ quan
tình báo Hoa Kỳ phát hiện những sơ đồ, dự án về huấn luyện tấn công khủng
bố bằng vũ khí hạt nhân, điều này cho thấy việc tìm kiếm nguyên liệu cho


18
sản xuất vũ khí hạt nhân trên thị trường tự do hiện đang được các phần tử
khủng bố ráo riết săn lùng. Nếu tổ chức khủng bố có thành viên là nhà khoa
học trình độ chuyên môn cao, thì hoàn toàn có thể sản xuất được một quả
bom hạt nhân sơ cấp, phục vụ cho các cuộc tấn công khủng bố.
Các nhà khoa học cho biết phương thức tấn công bằng vũ khí hạt
nhân của các tổ chức khủng bố quốc tế rất đa dạng, "bom bẩn" là một trong
những hình thức này. "Bom bẩn" là loại chất nổ thường nhưng lại chứa
nguyên liệu phóng xạ hạt nhân. Nếu một quả "bom bẩn" nổ ra trong trung
tâm thành phố, thì mức độ gây thương vong trực tiếp có thể không lớn bằng
bom nguyên tử, nhưng gây tâm lý hoang mang và khả năng nhiễm xạ cũng
rất nghiêm trọng và tồn tại trong thời gian dài.

Một dạng tấn công nguy hiểm nữa của chủ nghĩa khủng bố quốc tế
hiện đại là tấn công nhà máy điện nguyên tử. Điều này có thể gây ra những
thảm họa quy mô lớn. Âm mưu dùng một máy bay đã bị bọn khủng bố
khống chế để tấn công nhà máy điện nguyên tử ở Pennsylvania trong vụ
11/9/2001 là một ví dụ cho thấy bọn khủng bố không từ một phương thức
tàn bạo nào để đạt được mục tiêu của mình.
Vũ khí sinh học và hóa học cũng là những loại vũ khí mà bọn khủng
bố sử dụng gây hủy diệt lớn. Chỉ cần vài kilôgam tác nhân gây bệnh than rải
xuống thành phố NewYork, có thể gây tử vong cho 400.000 người trong vài
ngày đầu, và hàng ngàn người có thể chết sau đó nếu không được tiêm
phòng và chữa trị kịp thời. Cách đây vài năm, trùm khủng bố Bin La-đen và
tổ chức Al-Qaeda đã cho xây dựng nhiều phòng thí nghiệm hóa học và trung
tâm huấn luyện tại Afghanistan, và chúng đã thu thập được quy trình công
nghệ để điều chế các chất độc hóa học Iperit, Sarin và VX.
10- Khủng bố điện toán


19
Trong thời đại công nghệ thông tin đang phát triển mạnh mẽ như
hiện nay, cộng đồng quốc tế ngày càng phụ thuộc nhiều hơn vào các máy
điện toán để kiểm soát những cấu trúc hạ tầng then chốt của mình như hệ
thống ngân hàng, cơ sở y tế, bảo hiểm, những dịch vụ vận chuyển, hệ thống
cơ quan bảo vệ pháp luật, quân đội… và đây cũng là điểm bọn khủng bố
quốc tế lợi dụng để tiến hành khủng bố điện toán. Vụ khủng bố điện toán đầu
tiên xảy ra ở Nhật Bản, trong đó những tên tin tặc tấn công vào hệ thống các
máy điện toán điều khiển các tuyến xe lửa, gây hỗn loạn trong nhiều tiếng
đồng hồ.
Mối đe dọa khủng bố điện toán đang nhanh chóng lan rộng, khi các
tổ chức khủng bố quốc tế ngày càng sử dụng những thành tựu của công nghệ
thông tin, đặc biệt là Internet, để liên lạc, gây quỹ và tuyên truyền cho hoạt

động khủng bố quốc tế.
11- Tài trợ cho hoạt động khủng bố quốc tế
Đây cũng phải được coi là một trong những hình thức khủng bố quốc
tế, bởi hoạt động khủng bố quốc tế không thể tồn tại được, nếu không có sự
tài trợ.
Chủ tịch tập đoàn Ngân hàng thế giới đã khẳng định: "Mỗi năm có
ít nhất 1.000 tỷ đôla được rửa tiền thông qua những phương pháp chuyển
tiền qua biên giới ngày càng tinh vi hơn. Việc tài trợ cho khủng bố là một
mối đe dọa toàn cầu đáng kể, tác động có hại đến sự phát triển kinh tế- xã
hội" [47].
Hoạt động tài trợ cho các tổ chức khủng bố quốc tế được thực hiện
dưới nhiều hình thức khác nhau: từ tài trợ thông qua hệ thống ngân hàng, bớt
xén từ kinh phí của các tổ chức từ thiện, tạo ra những doanh nghiệp "bình


20
phong" để chuyển tiền, "phân tầng" các giao dịch tài chính để chống bị phát
hiện, hù dọa các công ty làm ăn hợp pháp để gây quỹ…
1.1.3. Khái niệm tội khủng bố và ý nghĩa của việc ghi nhận tội
khủng bố trong luật hình sự Việt Nam
Tội khủng bố là một loại tội phạm được quy định trong đạo luật hình
sự của quốc gia. Vì tội khủng bố là một loại tội phạm, cho nên cần khẳng
định, tội khủng bố phải thỏa mãn đầy đủ các dấu hiệu của tội phạm, mà theo
PGS.TSKH Lê Cảm, phải thể hiện ba bình diện với năm đặc điểm (dấu hiệu)
của nó là: a) bình diện khách quan: tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã
hội; b) bình diện pháp lý: tội phạm là hành vi trái pháp luật hình sự; c) bình
diện chủ quan: tội phạm là hành vi do người có năng lực trách nhiệm hình sự
và đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự thực hiện một cách có lỗi [22, tr. 105 ].
Ở Việt Nam, mặc dù tên gọi tội khủng bố qua các thời kỳ lịch sử
khác nhau như tội giết người, đánh người, gây thương tích, bắt giữ người, đe

dọa giết người vì mục đích phản cách mạng được quy định trong Pháp lệnh
trừng trị các tội phản cách mạng ngày 30/10/1967, tội khủng bố trong Bộ
luật hình sự năm 1985, năm 1999, nhưng trong hai bộ luật này, nhà làm luật
chưa đưa ra định nghĩa pháp lý của khái niệm tội khủng bố. Tuy nhiên, khái
niệm tội khủng bố đã được các sách báo pháp lý của nước ta đề cập. Trong
"Từ điển thuật ngữ pháp lý", tác giả Nguyễn Mạnh Hùng đã đưa ra khái
niệm tội khủng bố: tội khủng bố là một tội xâm phạm an ninh quốc gia, là
hành vi nhằm chống chính quyền nhân dân mà xâm phạm tính mạng của cán
bộ, công chức hoặc công dân [24]. Giáo trình luật hình sự Việt Nam - Phần
các tội phạm của Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội (2002), cũng đã đưa
ra khái niệm tội khủng bố như sau: tội khủng bố được hiểu là hành vi xâm
phạm hoặc đe dọa xâm phạm tính mạng, sức khỏe, tự do thân thể hay uy


21
hiếp tinh thần của người khác với mục đích nhằm chống chính quyền nhân
dân hoặc gây khó khăn cho quan hệ quốc tế của nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam, còn Giáo trình Luật hình sự Việt Nam của Trường Đại học
Luật Hà Nội (2002) đã đưa ra khái niệm tội khủng bố: Tội khủng bố là hành
vi xâm phạm hoặc đe dọa xâm phạm tính mạng, sức khỏe, tự do thân thể của
cán bộ, công chức hoặc công dân nhằm chống chính quyền nhân dân [36, tr.
271].
Trên cơ sở phân tích các khái niệm trên, chúng tôi xin đưa ra khái
niệm tội khủng bố như sau:
Tội khủng bố là hành vi xâm phạm hoặc đe dọa xâm phạm tính mạng,
sức khỏe, tự do thân thể của cán bộ, công chức hoặc công dân, trái pháp
luật hình sự, do người có năng lực trách nhiệm hình sự và đủ tuổi chịu trách
nhiệm hình sự thực hiện, nhằm chống chính quyền nhân dân hoặc gây khó
khăn cho quan hệ quốc tế của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Tội khủng bố được ghi nhận chính thức trong Bộ luật hình sự năm

1985, Bộ luật hình sự năm 1999, có ý nghĩa về mặt lập pháp hết sức to lớn,
đánh dấu sự trưởng thành về kỹ thuật lập pháp hình sự của nước ta. Việc pháp
luật hình sự hiện hành của nước ta quy định về tội khủng bố có những ý nghĩa
sau đây:
Thứ nhất, tạo cơ sở pháp lý cho cuộc đấu tranh phòng, chống tội
khủng bố và hợp tác quốc tế trong cuộc chiến chống khủng bố ở nước ta.
Trong tình hình hoạt động khủng bố quốc tế tiếp tục gia tăng, nguy
hiểm, có nhiều điểm mới về phương thức, thủ đoạn hoạt động; khủng bố,
chống khủng bố, lợi dụng chống khủng bố vẫn là vấn đề nóng bỏng mang tính
toàn cầu, thì việc pháp luật hình sự hiện hành chính thức ghi nhận tội khủng
bố thể hiện quyết tâm chống khủng bố của Nhà nước ta. Mặt khác, với việc