1
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
KHOA MẠNG MÁY TÍNH VÀ TRUYỀN THÔNG
  
BÙI MINH HIẾU 06520160
BÀI THU HOẠCH MÔN
PHƯƠNG PHÁP LUẬN SÁNG TẠO KHOA HỌC
TRONG TIN HỌC
Giáo viên hướng dẫn: GS.TS HOÀNG VĂN KIẾM
2
-- NĂM 2009 --
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU....................................................................................................................................3
ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP LUẬN SÁNG TẠO KHOA HỌC ĐỂ GIẢI QUYẾT MỘT
BÀI TOÁN TRONG TIN HỌC.......................................................................................................4
kẾT LUẬN.......................................................................................................................................18
TÀI LIỆU THAM KHẢO..............................................................................................................19
3
LỜI MỞ ĐẦU
Trong cuộc sống hàng ngày, mỗi người chúng ta dùng suy nghĩ rất nhiều. Từ việc
trả lời những câu hỏi bình thường như “Hôm nay ăn gì? Mặc gì? Làm gì? Mua gì? Mặc
gì? Đi đâu...” đến việc làm các bài tập, chọn ngành nghề học, lo sức khỏe, việc làm, thu
nhập, giải quyết các vấn đề nảy sinh trong công việc, quan hệ xã hội... tất tần tật đều đòi
hỏi phải suy nghĩ (tư duy). Nhờ tư duy – sản phẩm của bộ não – loài người sáng tạo ra
nền văn minh và chiếm ưu thế tuyệt đối trong tự nhiên. Tuy vậy con người không phải ai
cũng biết cách suy nghĩ hợp lý và có hiệu quả. Các nghiên cứu cho thấy, phần lớn mọi
người thường suy nghĩ một cách tự nhiên như đi lại, ăn uống, hít thở mà ít suy nghĩ về
chính suy nghĩ của mình, xem nó hoạt động ra sao để cải tiến, làm suy nghĩ của mình trở
nên tốt hơn. Cách suy nghĩ tự nhiên nói trên có năng suất, hiệu quả rất thấp. Phương pháp
luận sáng tạo và đổi mới (tiếng Anh là Creativity anh Innovation Methodologies) là phần
ứng dụng của Khoa học về sáng tạo, gồm hệ thống các phương pháp và các kỹ năng cụ

thể giúp nâng cao năng suất và hiệu quả, về lâu dài tiến tới điều khiển tư duy sáng tạo
(quá trình suy nghĩ giải quyết vấn đề và ra quyết định) của người sử dụng. Dưới sự hướng
dẫn của GS.TS Hoàng Kiếm, môn học này đã được chính thức giảng dạy trong trường Đại
hoc Công nghệ thông tin – Đại học quốc gia TP.HCM. Phần dưới đây sẽ trình bày cách áp
dụng phương pháp sáng tạo trong khoa học để giải quyết một bài toán trong tin học mà cụ
thể ở đây là sử dụng các phương pháp sáng tạo trong khoa học để xây dựng một hệ thống
website bán xe máy (xe mô tô) trực tuyến.
4
ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP LUẬN SÁNG TẠO KHOA HỌC ĐỂ
GIẢI QUYẾT MỘT BÀI TOÁN TRONG TIN HỌC
1.1 GIỚI THIỆU ỨNG DỤNG
Ngày nay, khi nhịp sống ngày càng hối hả và bận rộn, con người càng ngày càng yêu
cầu về sự di chuyển nhanh và tiện nghi hơn để đáp ứng nhu cầu tiết kiệm thời gian và sức
lực. Trong thời gian trước việc di chuyển từ nơi này đến nơi khác bằng chiếc xe đạp mất
khá nhiều thời gian và sức lực làm cho công việc kinh doanh không đạt được hiệu quả
đích thực của nó vì vậy ngành công nghiệp môtô mở ra chính là để đáp ứng nhu cầu đó
của con người nhằm đẩy nền kinh tế đến đúng tầm của nó. Người ta có câu nói: Thời gian
là vàng là bạc, do đó nếu ta nắm bắt và chủ động điểu khiển được thời gian thì việc đẩy
nhanh nền kinh tế phát triển vượt bật là điều nằm trong tầm tay. Hơn nữa, ngày nay khi
mạng Internet phát triển một cách mạnh mẽ, các doanh nghiệp đều nhận thấy tiềm năng to
lớn của nó để phục vụ vào việc kinh doanh. Mạng Internet và các ứng dụng của nó như
thương mại điển tử chỉ mới xuất hiện ở Việt Nam trong vòng một thập kỉ qua nhưng đã
nhanh chóng thu hút được sự chú ý của mọi người. Ngày càng có nhiều doanh nghiệp Việt
Nam biết tận dụng khai thác mạng Internet nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh và đã đạt
được những thành công không nhỏ. Ngày càng có nhiều doanh nghiệp Việt Nam biết tận
dụng khai thác mạng Internet nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh và đã đạt được những
thành công không nhỏ. Thương mại điện tử đã và đang là thách thức cho các doanh
nghiệp trong thời kì cạnh tranh và hội nhập khắc nghiệt như hiện nay. Và buôn bán xe gắn
máy cũng không phải là ngoại lệ. Hệ thống website được xây dựng nhằm phục vụ cho
những khách hàng có nhu cầu tìm mua một chiếc môtô dân dụng để phục vụ việc đi lại

nhưng không có thời gian tìm đến những cửa hàng. Tuy nhiên việc xây dựng một hệ thống
website như vậy không phải là dễ dàng. Việc áp dụng các phương pháp sáng tạo khoa học
sẽ giúp việc xây dựng website dễ dàng và đạt hiệu quả cao hơn.
1.2 CÁC NGUYÊN TẮC ĐƯỢC ÁP DỤNG ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1.2.1 Nguyên tắc phân nhỏ
Nguyên tắc đầu tiên được áp dụng là Nguyên tắc phân nhỏ để xây dựng hệ thống
website. Nội dung của nguyên tắc phân nhỏ bao gồm các phần sau:
5
• Chia đối tượng thành các phần độc lập.
• Làm đối tượng thành các phần độc lập.
• Tăng mức độ phân nhỏ của đối tượng.
Ở đây, chúng ta sẽ áp dụng nguyên tắc phân nhỏ để chia nhỏ các tính năng của website
ra để thuận tiện cho việc quản lý cũng như mua hàng cho khách hàng. Ví dụ như việc hiển
thị mặt hàng cho khách hàng xem được chia nhỏ thành nhiều trang khác nhau thay vì liệt
kê trong một trang. Hay như đặc điểm kỹ thuật của từng sản phẩm, đối với cơ sở dữ liệu,
ta sẽ chia các đặc điểm kỹ thuật đó ra thành các phần riêng để lưu thí dụ như màu sắc,
thông số kỹ thuật, chiều cao... thay vì lưu chung trong một khối. Việc này sẽ giúp cho ta
dễ dàng hơn trong việc truy suất cơ sở dữ liệu cũng như sửa chữa, thêm các sản phẩm
mới. Đối với khách hàng thì việc hiển thị các đặc điểm kỹ thuật cũng được chia ra làm
nhiều mục khác nhau với các hình ảnh minh họa cụ thể phù hợp với các đặc điểm kỹ thuật
đó trong phần chi tiết của một sản phẩm. Nó sẽ giúp cho các khách hàng thuận tiện hơn
trong việc xem xét sản phẩm. Hay như hình ảnh minh họa cho một sản phẩm, thay vì chỉ
chụp chung một tấm tổng quát thì hình ảnh của một sản phẩm xe máy cũng được chia nhỏ
ra chụp các bộ phận, góc nhìn khác nhau tạo thuận lợi cho người mua hàng. Bên cạnh đó,
việc áp dụng nguyên tắc chia nhỏ cũng được thực hiện trong quá trình lập trình cho
website. Như trong việc tìm kiếm sản phẩm ta có thể thực hiện việc chia nhỏ trong quá
trình xây dựng thuật giải tìm kiếm.
1.2.2 Nguyên tắc “Tách khỏi”
Một nguyên tắc khác được áp dụng trong quá trình xây dựng website là Nguyên tắc
“Tách khỏi”. Nội dung của nguyên tắc này như sau:

• Tách phần gây “phiền phức” (tính chất “phiền phức”) hay ngược lại, tách phần duy
nhất “cần thiết” (tính chất “cần thiết”) ra khỏi đối tượng.
Ở đây, nguyên tắc này được áp dụng để tách phần quản lý của người quản trị với
khách hàng độc lập với nhau để đảm bảo sự an toàn cho thông tin, thuận tiện cho người
quản lý cũng như cho khách hàng. Nếu để chung sẽ gây khó khăn cho người quản trị để
quản lý sản phẩm cũng như gia tăng nguy cơ bảo mật. Khi người quản trị muốn vào phần
quản lý website, họ chỉ cần vào phần quản lý dành riêng cho người quản trị với các chức
năng riêng biệt chỉ dùng để quản trị. Việc này sẽ tạo thuận lợi cho người quản trị khi xử lý
công việc cũng như cho khách hàng không cần thiết phải vào những phần không liên quan
tới mình cũng như tăng sự bảo mật cho website. Ngoài ra, một lựa chọn cho chức năng
thanh toán trực tuyến được tách ra sử dụng dịch vụ thanh toán trực tuyến PayPal. Để có
6
thể thực hiện việc thanh toán trực tuyến khách hàng chỉ việc đăng ký thông tin của mình
như: họ tên, địa chỉ, số điện thoại, email liên lạc và thông tin về thẻ tín dụng với dịch vụ
thanh toán trực tuyến nổi tiếng PayPal thì khách hàng đã có ngay một tài khoản có thể
thanh toán trực tuyến. Việc này tạo thuận lợi không chỉ cho người mua hàng mà còn tạo
thuận lợi cho doanh nghiệp.
1.2.3 Nguyên tắc phẩm chất cục bộ
Bên cạnh đó, Nguyên tắc phẩm chất cục bộ cũng được áp dụng trong quá trình xây
dựng website. Nội dung của nguyên tắc như sau:
• Chuyển đối tượng (hay môi trường bên ngoài, tác động bên ngoài) có cấu trúc
đồng nhất thành không đồng nhất.
• Các phần khác nhau của đối tượng phải có các chức năng khác nhau.
• Mỗi phần của đối tượng phải ở trong những điều kiện thích hợp nhất đối với công
việc.
Nguyên tắc này được áp dụng trong website để người quản trị có thể dễ dàng quản lý
mặt hàng cũng như khách hàng có thể dễ dàng thực hiện việc mua hàng. Ở đây cùng mặt
hàng là xe máy nhưng được quản lý, liệt kê theo xe của các hãng. Ví dụ như xe của hãng
yamaha sẽ được quản lý trong cơ sở dữ liệu theo hãng yamaha cũng như được liệt kê hiển
thị cho khách hàng khi khách hàng chỉ muốn xem các sản phẩm của Yamaha. Việc áp

dụng nguyên tắc này giúp người quản lý có thể quản lý dựa theo đặc tính riêng của các
hãng khi cập nhật mặt hàng hay quản lý số lượng hàng, cũng như người mua hàng có thể
dễ dàng tìm đến loại xe mình mong muốn.
1.2.4 Nguyên tắc kết hợp
Nguyên tắc kết hợp cũng được áp dụng trong quá trình xây dựng website. Nội dung
của nguyên tắc như sau:
• Kết hợp các đối tượng đồng nhất hoặc cái đối tượng dùng cho các hoạt động kế
cận.
• Kết hợp về mặt thời gian các hoạt động đồng nhất hoặc kế cận.
Website bán hàng ô tô ở đây được xây dựng nhờ sự kết hợp nhiều thành phần khác
nhau, bao gồm Apache HTTP server, Tomcat, Lighttpd, hệ quản trị cơ sở dữ liệu MySQL,
Struts framework và Hibernate framework cùng với ngôn ngữ lập trình Java. Việc xây
dựng website khó có thể thực hiện từ đầu đến cuối chỉ với một ngôn ngữ lập trình hay một
thành phần được. Ví dụ như ta không thể chỉ xây dựng website bán hàng chỉ với ngôn ngữ
7
Java mà không có hệ quản trị cơ sở dữ liệu MySQL để lưu dữ liệu sản phẩm. Việc kết hợp
các thành phần giúp cho việc xây dựng website trở nên dễ dàng và thuận tiện hơn nhiều.
Bên cạnh đó, tính năng của website cũng trở nên phong phú hơn rất nhiều.
1.2.5 Nguyên tắc “Chứa trong”
Một nguyên tắc nữa được áp dụng trong quá trình xây dựng website là Nguyên tắc
“Chứa trong”. Nội dung của Nguyên tắc “Chứa trong” bao gồm những phần sau đây:
• Một đối tượng được đặt bên trong một đối tượng khác và bản thân nó lại chứa một
đối tượng thứ ba
• Một đối tượng chuyển động xuyên suốt bên trong đối tượng khác
Trong giai đoạn xây dựng website bán môtô, Nguyên tắc “Chứa trong” được áp dụng
trong suốt quá trình xây dựng, lập trình cho website. Website là một chương trình chính
bao gồm các module thực hiện các chức năng là các chương trình con nằm trong chương
trình chính. Ngoài ra trong các module thực hiện các chức năng đó còn bao gồm các phần
xử lý các chức năng riêng nằm trong module đó. Ở đây website bán hàng bao gồm module
xử lý các chức năng như xem hàng, mua hàng, thanh toán paypal, liên hệ với người bán...

cho khách hàng và các module xử lý việc quản lý sản phẩm, cập nhật sản phẩm, quản lý
khách hàng, quản lý hóa đơn...cho người quản trị. Tất cả đều được chứa trong website bán
hàng xe ôtô. Ngoài ra, module xử lý việc liệt kê hàng còn bao gồm chức năng liệt kê chi
tiết từng sản phẩm và các đặc điểm chi tiết kỹ thuật của sản phẩm đó.
1.2.6 Nguyên tắc thực hiện sơ bộ
Nguyên tắc thực hiện sơ bộ cũng được áp dụng trong quá trình xây dựng website. Nội
dung của Nguyên tắc thực hiện sơ bộ như sau:
• Thực hiện trước sự thay đổi, tác động cần có, hoàn toàn hoặc từng phần, đối với
đối tượng.
• Cần sắp xếp các đối tượng trước, sao cho chúng có thể hoạt động từ vị trí thuận lợi
nhất và không mất thời gian dịch chuyển.
Ở đây, nguyên tắc thực hiện sơ bộ được áp dụng trong một số chức năng của website.
Như trong quá trình thanh toán qua mạng cho sản phẩm, khách hàng chỉ cần điền thông
tin về mình vào trong những form đã được thiết kế sẵn. Hoặc như trong phần quản lý
thông tin sản phẩm của người quản trị, tất cả các thông số kỹ thuật đã được liệt kê sẵn
thành từng khung cập nhật riêng biệt, phù hợp với sản phẩm của từng hãng. Việc này giúp
cho việc cập nhật thông tin hoặc thêm thông tin được nhanh chóng, tiện lợi. Bên cạnh đó,