TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
CÂU LẠC BỘ CHỨNG KHOÁN (SIC)
Buổi 8 (2/12) : Học hỏi chuyên gia về quá trình phân tích
Buổi 7 (27/11) : Chiến lược đầu tư chứng khoán
Buổi 5 (22/11) : Lên sàn thực tế và tham quan công ty
Buổi 4 +6 ( 20,25/11) : Phân tích kỹ thuật
Buổi 3 (18/11) : Phân tích cơ bản : Phân tích ngành,phân tích công ty
Buổi 2 (13/11) : Các cách phân tích và đầu tư chứng khoán, phân tích vĩ mô
Buổi 1 (11/11): Giới thiệu về thị trường chứng khoán
Lộ trình Start - up
Giáo trình
Start - up
2014
CLB Chứng khoán - SIC
GIÁO TRÌNH KHÓA HỌC CHỨNG KHOÁN CƠ BẢN
START-UP
Hà N
LỜI NÓI ĐẦU
C t t bn tin
tài chính trên tivi hay nhng bài báo kinh t trên Internet cn hàng ngày.
thc s hiu v hay ch dng li
vic bin nó? Th ng Chng khoán không ph dn,
nó thc s là chiu trí ca nh t c li nhun.
c trên Th ng Ch n thc v
c có nhng gì?
?
: “Bạn không cần phải là một nhà
khoa học tên lửa. Đầu tư không phải là một trò chơi mà một gã với chỉ số IQ 160 thắng
một gã có chỉ số IQ 130
chp ly Up, bn s thy Chng
khoán tr nên g ht. Cun sách s không n là nhng kin
thc lý thuyt khô khan mà s kt hp nhiu ví d thc t vi cách truyn t giàu
hình nh, ngôn ng
i ni dung kin thc s luôn có 3 pht
ví d t d nhn bit. Ni dung kin th trong cun
c cp nht trong thi gian gt (2013, 2014 bn hoàn toàn
có th s dng chúng trong thc t i lo lng rng
kin thi thng ni dung kin th
bn, cun sách còn cung cp cho bn nhng phn ph lc có m thc t và
ng mu chuyn thú v, nhng kin thc thc s rt b ích,
thm chí còn là nhng kin tht.
Ma cun sách s là mt lá th n cha nhu k thú v bc
tranh toàn cnh cng khoán. C mi mt c hé l s li cho
chúng ta nhng kin thc mi, nhng khám phá mi v Th ng Chng khoán sôi
ng và hp dn này. Hãy cùng nhau lt m chúng và chúng tôi hy vng rng nó s
cho bn mt cái nhìn khác v ng khoán.
NHÓM TÁC GIẢ BAN CHUYÊN MÔN – SIC
Câu lạc bộ Chứng khoán - SIC
Khóa học Chứng khoán cơ bản START-UP 2014
4
Văn phòng: H103 Đại học Ngoại thương
Web: www.sic-ftu.org
MỤC LỤC
LÁ THƯ SỐ 1: CHỨNG KHOÁN LÀ GÌ? 7
CHỨNG KHOÁN 7
CỔ PHIẾU 8
TRÁI PHIẾU 15
MẨU CHUYỆN 1: SỰ TÍCH VUI VỀ THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN 18
LÁ THƯ SỐ 2: THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN 20
LỊCH SỬ HÌNH THÀNH THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN 20
BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG CỦA TTCK 22
CÁC CHỦ THỂ THAM GIA TRÊN TTCK 24
PHÂN LOẠI TTCK 26
PHỤ LỤC 1: CÁC KÊNH ĐẦU TƯ NGOÀI CHỨNG KHOÁN 28
LÁ THƯ SỐ 3: CÁCH THỨC THAM GIA THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN 32
CÁC SỞ GIAO DỊCH 32
MỞ TÀI KHOẢN GIAO DỊCH 35
CÁCH THỨC GIAO DỊCH 37
PHỤ LỤC 2: CÁC THUẬT NGỮ TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN 49
LÁ THƯ SỐ 4: PHÂN TÍCH CHỨNG KHOÁN 55
QUY TRÌNH PHÂN TÍCH CHỨNG KHOÁN 55
CÁC TRƯỜNG PHÁI PHÂN TÍCH CHỨNG KHOÁN 56
LÁ THƯ SỐ 5: PHÂN TÍCH VĨ MÔ 59
PHÂN TÍCH ĐỊNH TÍNH 59
PHÂN TÍCH CÁC BIẾN SỐ VĨ MÔ 60
CÁC BIẾN SỐ KHÁC 63
PHỤ LỤC 3: PHÂN TÍCH VĨ MÔ VIỆT NAM NĂM 2014 64
PHÂN TÍCH ĐỊNH TÍNH 64
PHÂN TÍCH CÁC BIẾN SỐ VĨ MÔ 65
CÁC BIẾN SỐ KHÁC 68
LÁ THƯ SỐ 6: PHÂN TÍCH NGÀNH 71
QUY MÔ NGÀNH 73
PHÂN TÍCH CHU KÌ KINH DOANH CỦA NGÀNH 74
PHÂN TÍCH CHỈ SỐ NGÀNH 75
Câu lạc bộ Chứng khoán - SIC
Khóa học Chứng khoán cơ bản START-UP 2014
5
Văn phòng: H103 Đại học Ngoại thương
Web: www.sic-ftu.org
LÁ THƯ SỐ 7: PHÂN TÍCH CÔNG TY 76
MÔ HÌNH KINH DOANH 76
PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH 82
CÁC PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH 86
MẨU CHUYỆN 2: BENJAMIN GRAHAM – “SƯ TỔ” VỀ PHÂN TÍCH CHỨNG KHOÁN . 94
PHỤ LỤC 4: THỰC HÀNH PHÂN TÍCH CÔNG TY 96
PHÂN TÍCH NGÀNH THÉP 97
PHÂN TÍCH TẬP ĐOÀN HÒA PHÁT 105
LÁ THƯ SỐ 8: PHÂN TÍCH KĨ THUẬT 117
KHÁI NIỆM 118
LÍ THUYẾT DOW 118
ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU 120
NHỮNG GIẢ ĐỊNH CƠ SỞ 121
CÁC MẪU HÌNH CƠ BẢN TRONG PHÂN TÍCH KỸ THUẬT 122
LÝ THUYẾT SÓNG ELLIOTT 126
MỘT SỐ CHỈ BÁO 130
PHẦN MỀM METASTOCK 143
MẨU CHUYỆN 3: NHÀ ĐẦU CƠ VĨ ĐẠI JESSE LIVERMORE 145
LÁ THƯ SỐ 9: CHIẾN LƯỢC ĐẦU TƯ CHỨNG KHOÁN 150
XÂY DỰNG DANH MỤC ĐẦU TƯ 150
PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH XU HƯỚNG THỊ TRƯỜNG 156
QUẢN LÝ DANH MỤC ĐẦU TƯ 158
KỶ LUẬT ĐẦU TƯ – ĐỪNG BAO GIỜ PHÁ BỎ QUY TẮC ĐẦU TƯ 159
MẨU CHUYỆN 4: HAI NGUYÊN TẮC ĐẦU TƯ CỦA BUFFETT VÀ SOROS 161
PHỤ LỤC 5: MÔ HÌNH QUỸ ĐẦU TƯ ETF 163
PHỤ LỤC SỐ 6: CHỈ SỐ CỦA TTCK VIỆT NAM 166
CÁC NGUỒN THAM KHẢO 169
Câu lạc bộ Chứng khoán - SIC
Khóa học Chứng khoán cơ bản START-UP 2014
6
Văn phòng: H103 Đại học Ngoại thương
Web: www.sic-ftu.org
“Success usually comes to those who are
too busy to be looking for it.”
- Henry David Thoreau
Câu lạc bộ Chứng khoán - SIC
Khóa học Chứng khoán cơ bản START-UP 2014
7
Văn phòng: H103 Đại học Ngoại thương
Web: www.sic-ftu.org
LÁ THƯ SỐ 1: CHỨNG KHOÁN LÀ GÌ?
“Investing should be more like watching paint dry or watching grass grow.
If you want excitement, take $800 and go to Las Vegas.”
- Paul Samuelson
Lá thư số 1 là nơi ẩn chứa học thuyết mang tên Chứng khoán.
Có l nhii bit v cm t c hi, tôi tin rng không
nhii có th u bn cht ca nó. Hãy cùng
nhau lt m mang tên Chứng khoán xem nó n chu k
CHỨNG KHOÁN
Chứng khoán là gì?
Chứng khoán là một loại hàng hóa trên thị trường chứng khoán, nó là
bằng chứng xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với tài
sản hoặc phần vốn của tổ chức phát hành. Chứng khoán được thể hiện dưới
hình thức chứng chỉ, bút toán ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử.
y chng khoán không phi là mt tài sn hng
sn, máy móc hay nhng mà nó là chng ch xác nhn bng
gin t. Chng khoán mang li thu nhp và khi ci s hu nó có th
bán li ra tin. Chng khoán c phân chia làm 4 loi chính:
- C phiu
- Trái phiu
- Các công c chuyi
- Các công c phái sinh
Câu lạc bộ Chứng khoán - SIC
Khóa học Chứng khoán cơ bản START-UP 2014
8
Văn phòng: H103 Đại học Ngoại thương
Web: www.sic-ftu.org
CỔ PHIẾU
Cổ phiếu là một loại chứng khoán được phát hành dưới dạng chứng chỉ
hoặc bút toán ghi sổ, xác nhận quyền sở hữu và lợi ích hợp pháp của người
sở hữu cổ phiếu đối với tài sản hoặc vốn của một công ty cổ phần.
Khi mua c phi tr thành ch s hu ca các công ty (gi là c
a công ty). M s hng c phn mà c m gi. Là
ch s hu, các c ng thành qu n tht ca công ty
trong quá trình hong theo t l c phn.
V lý thuyt c phiu là công c không có thi hn. Nó tn ti song song vi s
tn ti ca công ty. Khi công ty phi thanh lý tài sn hay b phá sn, c nhn
c nhng gì còn li h khác (các khon
n, trái phiu, thu).
Ch có công ty c phn mi có quyn phát hành c phiu.
Phân loại cổ phiếu
Tùy vào quyn li mà c phiu mang li cho c i c phiu là c
phiu ph thông và c phi
Cổ phiếu phổ thông
Là loi c phin hình, ph bin nht trên th ng. Nu mt công ty ch
c phép phát hành mt loi c phiu, nó s phát hành c phiu ph thông.
Cổ phiếu ưu đãi
Là loi c phiu dành cho c ng quyn l so vi c
ph thông. i nm gi c phic gi là c ca công
ty.
Ngoài ra, c phii c phi chuyi thành c
phiu ph ng là trong ng ht.
Câu lạc bộ Chứng khoán - SIC
Khóa học Chứng khoán cơ bản START-UP 2014
9
Văn phòng: H103 Đại học Ngoại thương
Web: www.sic-ftu.org
Bảng so sánh cổ phiếu phổ thông và cổ phiếu ưu đãi
Cổ phiếu phổ thông
Cổ phiếu ưu đãi
C phiu ph nh mc
c tc ti thiu hay t
c nhn. Mc chia c tc ph thuc
vào li nhun và chic kinh doanh
ca doanh nghip.
C phinh mt mc c tc
nhnh trên tng c phi
s hu c phi c tr c
t n theo t l c phn, không
ph thuc vào tình hình lãi l ca công
ty.
c quyn biu quyt, t do chuyn
ng.
Không có quyn biu quyt, t do
chuyng.
ng hp công ty thanh lý tài
sn, c thông là nhi
cu c nhn nhng gì còn li
(nu có) sau khi công ty trang tri xong
tt c nh , n và c
phi.
ng hp công ty thanh lý tài
sn, c thanh
toán, nhn li v c c
i s hu trái
phiu.
C phiu ph c giao dch trên
sàn chng khoán.
C phi c giao dch
trên sàn chng khoán.
Mu
c tr c tc. Giá tr th c
quynh bi cung cu.
C phi nh giá rõ ràng.
Mnh giá ca c phi
tr c t hoàn vn
khi thanh lý hay gii th công ty.
Câu lạc bộ Chứng khoán - SIC
Khóa học Chứng khoán cơ bản START-UP 2014
10
Văn phòng: H103 Đại học Ngoại thương
Web: www.sic-ftu.org
Lợi tức cổ phiếu
Li tc là khái ni ch nhng khon li nhu
i nm gi c phiu có th kì vng tài sn tài chính này hai ngun li
tc là c tc và lãi vn.
Cổ tức
Là mt phn trong li nhun ca doanh nghic chia cho c c
gi là thu nhp ca c
Tr ng hp ca c phi tc ca c phiu là không c nh,
nó ph thuc vào t l chi tr c tc ca các ngành, các công ty. t
cht c chi tr c tc.
Mt công ty v n có th la chn tr c tc bng tin mt (Cash
Dividend), hoc bng c phiu (Stock Dividend) ng nhu cu sinh lu
phn ca c
Trả cổ tức bằng tiền mặt
Trả cổ tức bằng cổ phiếu
Là cách công ty tr c tc bng tin
mt trc tip cho c .
Là cách công ty thay vì tr c tc tin mt
thì s phát hành thêm c phiu cho c
Khi tuyên b tr c tc bng tin mt,
công ty s ly t li nhun sau thu
i ghi nhn n phi tr
cho c Khi tr c tc, công ty s
ly t qu ti tr c tc. T
làm gim c v tài sn ln ngun vn.
Công ty công b t l chi tr c tc
da trên mnh giá c phiu (mt c
phiu có mnh giá niêm yt theo quy
nh là 10.000 ng).
Công ty s ly li nhun sau thu
phân phi, các qu d phòng doanh nghip
(qu hoc th
vn c phn làm n vn kinh
doanh bng cách tr c tc bng c phiu.
T hôni vn ch s hu,
i vn hóa th ng (Giá
tr vn hóa th i din cho s ng
thun ca công chúng v giá tr ca vn ch
s hu ca mt công ty) và t l nm gi
ca mi c i
Câu lạc bộ Chứng khoán - SIC
Khóa học Chứng khoán cơ bản START-UP 2014
11
Văn phòng: H103 Đại học Ngoại thương
Web: www.sic-ftu.org
(do cùng nhn mt t l ng cho
ph
Có m
i tâm lý c
phiu. Vic nm gi tin mt
c tc va
c chc ch t li
nhun t vi phiu. Công ty
chng minh mình có mt nn tài
chính vng mnh, dòng tin rõ ràng.
n chính
sách chi tr c tc tin mt ca công
ty theo thi gian, c tc có nh và
ng
hp dn ca c phiu
c thu
tc tin mt khi nhn thêm c tc bng c
phiu. công ty, công ty có th
tránh vic chi tr c tc bng tin mt khi
n dùng s ti n l
ng hoc tài sn c nh (nhà máy, thit
bc tr c tc bng c phiu có th
cho thy công ty có kh rng nhu
ci gian ti.
Vic tr c tc bng c phi
thanh khon giao dch c phiu, khi s
ng c phi
u chnh gi ng. Do
i c phin vi nhiu
n
thân c phiy ra.
u thu 2 ln. Ln th
nht là khi công ty có li nhun sau
thu (thu sut thu thu nhp doanh
nghip Vit Nam hin nay là 22%),
và thu su tc cho thu
nh Bt li
cho công ty trong mt s ng hp
thay vì tr c tc, tin mt có th huy
duy trì vn lng hoc d
phòng cho các kho n
tro.
Do s c phin hóa
i nên th giá mt c phiu sau khi
tr c tc bng c phiu s gim, t
gim phn lãi vn. Bên cu công
ty s dng tin thay vì tr c tc tin mt
vào các d án không to thêm kh i
nhu phiu có th
gim, khii nu
nhn tin mt c tc thay vì c tc bng c
phiu.
Câu lạc bộ Chứng khoán - SIC
Khóa học Chứng khoán cơ bản START-UP 2014
12
Văn phòng: H103 Đại học Ngoại thương
Web: www.sic-ftu.org
Ví dụ:
phn sa Vit Nam (VNM) chi tr c tc bng tin mt vi t l 20%,
ng mi c phn nhng vào ngày 05/09/2014 ngày cht danh sách
c /8/2014
c tc bng vic phát hành 452,734 triu
c phing t l phát hành 1.000:487 (c hu 1.000 c phic
nhn 487 c phiu) vào ngày 28/8/2014 ngày cht danh sách c
Điều cần biết: Phân bit chia c tc bng c phiu vi chia tách c phiu:
V nguyên tc, dù công ty tr c tc bng c phiu (Stock Dividend) hay chia tách c
phiu (Stock Split), giá tr vn ch s hi. Tuy nhiên:
- Tr c tc bng c phiu: có s dch chuyn qua li gia các tài khon con
trong vn ch s hu trên bi k toán. Ví d: qu
trin tài tr cho ngun tr c tc bng c phiu, thì qu này s gim mt
phng ph vu l công ty.
- Chia tách c phiu: không làm n bt k khon nào trên vn
ch s hu.
Ví dụ: Mt công ty tr c tc bng c phiu theo t l 2:1 hay tách c phiu theo t
l 2:1 thì s c phiu mu b
c phiu thì nay s có 3 c phin tài khon trong vn ch s
hu s ng hp tr c tc bng c phiu, còn tng hp chia tách
c phiu thì không.
Lãi vốn
Là khon thu nhp t chênh lch gia giá mua vào lúc u và giá bán ra lúc sau
ca c phiu. Lãi vn cu thành mt phn quan trng trong tng li tc mà c
phii cho c phi qua tâm ti tim
giá ca c phiu.
Da trên kh i li tc, c phic chia thành 6 loi:
Câu lạc bộ Chứng khoán - SIC
Khóa học Chứng khoán cơ bản START-UP 2014
13
Văn phòng: H103 Đại học Ngoại thương
Web: www.sic-ftu.org
Tên
Đặc điểm
Cổ phiếu thượng
hạng
Là c phiu ca nhng công ty ln, ng thành. Loi
c phiu này ít mt giá và chi tr c tu nh
Ví d
Cổ phiếu tăng
trưởng
Là c phiu c ng mnh nhanh
n v tái sn xut nên li nhun
c gi li; t l chi tr c tc thp, hoc không tr.
Tim nt cao
Ví d: PVD, PVT
Cổ phiếu phòng
vệ
ng là c phiu ca nhng công ty kinh doanh sn phm
thit yu (bánh kc gii khát, thc phm), có t l chi tr
c tc nh, trong suy thoái thì không mn
kinh t phc hng mnh
Ví d
Cổ phiếu thu
nhập
ng là nhng c phiu thuc công ích, có t l tr lãi
c trung bình. Ví d c y t DHG, JVC,
Cổ phiếu chu kì
Là c phiu ca công ty có mc li nhun bii theo chu kì
t thì cô phic
li. Nh
d: HPG
Cổ phiếu thời vụ
Là c phiu các công ty có doanh thu và li nhu
nhng thm nht, trung thu, )
Ví d
Câu lạc bộ Chứng khoán - SIC
Khóa học Chứng khoán cơ bản START-UP 2014
14
Văn phòng: H103 Đại học Ngoại thương
Web: www.sic-ftu.org
Rủi ro của cổ phiếu
Rủi ro hệ thống
Rủi ro phi hệ thống
Là nhng r n
giá ca tt c các loi c phiu, làm cho
giá các c phing chuyng ht
v ng.
Ri ro h thng bt ngun t ng
chính tr, xã hi; pháp lung ca
các yu t m phát, GDP, lãi sut,
thu chi nhân sách, t giá h
Là ri ro ch xy ra mt công ty hay mt
ngành do các yu t c quu
tiên tiêu dùng, bãi công, ri ro v tài
chính, thanh khon ca công ty,
Câu lạc bộ Chứng khoán - SIC
Khóa học Chứng khoán cơ bản START-UP 2014
15
Văn phòng: H103 Đại học Ngoại thương
Web: www.sic-ftu.org
TRÁI PHIẾU
Trái phiếu là một loại chứng khoán quy định nghĩa vụ của người phát
hành (người vay tiền) phải trả cho người nắm giữ chứng khoán (người cho
vay) một khoản tiền xác định, thường là trong những khoảng thời gian cụ
thể, và phải hoàn trả khoản cho vay ban đầu khi đến thời gian đáo hạn.
Tii phát hành phi tr i mua trái phin gm
tin v (giá mua trái phiu) cng vi khon lãi trong mt thi gian nhnh.
Các đặc trưng cơ bản của trái phiếu
Người phát hành
Gm 2 loi: Chính ph
Trái phiu Chính ph c coi rng có ri ro thanh toán bng 0 vì
Chính ph i cho vay tin cy nht, cu kim bo cao nht. Trái phiu
công ty có nhiu loi, m ri ro là khác nhau. Ngoài ri ro thanh toán thì trái
phiu còn chu ri ro v lãi sut, lm phát,
Mệnh giá
Là khng tic ghi trên mt trái phing ý
hoàn tr i nm gi trái phiu ti thn.
Mnh giá trái phiu ph thuc vào lãi sut trên th ng và m tín nhim
ca t chc phát hành.
Lãi suất cuống phiếu
Còn gi là lãi sung ý tr mi
Khc tr i s hu trái phiu trong sut
thi hn ca trái phic gi là lãi cung phiu. Lãi sut cung phi
nhân vi mnh giá trái phiu s cho lãi cung phiu.
Câu lạc bộ Chứng khoán - SIC
Khóa học Chứng khoán cơ bản START-UP 2014
16
Văn phòng: H103 Đại học Ngoại thương
Web: www.sic-ftu.org
Lãi sut cung phiu ph thuc vào:
- Cung cu trên th ng tín dng. Nu cu tín dng cao, cung thp thì lãi
sut trái phiu phi cao.
- M ri ro ct phát hành, ri ro càng cao
thì lãi sut càng cao.
- Thi hn ca trái phiu: Nu các trái phi r
thi hn càng dài thì lãi su ri ln.
Thời hạn trái phiếu (thời gian đáo hạn)
Là th chm dt s tn ti ca khon ni phát hành s thu hi
trái phiu bng cách hoàn tr khon vay gc.
Trái phiu ngn hn
Trái phiu trung hn
Trái phiu dài hn
Cách phân loại trái phiếu
Phân loại theo chủ sở hữu
- Trái phiu vô danh: là loi trái phiu không mang tên trái ch i
nm gi bt k i có quyn s hu.
- Trái phiu ghi danh: Là loi trái phia ch ca trái ch và
ch trái ch mi có quyn s hu.
Phân loại theo tổ chức phát hành
- Trái phiu chính ph: là loi trái phiu do Chính ph phát hành nhm mc
p thâm ht ngân sách, tài tr cho các công trình công ích hoc
làm công c u tit tin t. Trái phiu chính ph không có ri ro thanh
toán, tính thanh khon cao. Lãi sut trái phiu Chính ph
s tính lãi sut các công c n khác có cùng kì hn.
Câu lạc bộ Chứng khoán - SIC
Khóa học Chứng khoán cơ bản START-UP 2014
17
Văn phòng: H103 Đại học Ngoại thương
Web: www.sic-ftu.org
- Trái phiu công ty: là loi trái phi vay vn
dài hn. M ri ro ca trái phiu
chính ph.
Phân loại theo cách kiếm lợi tức từ trái phiếu
- Tr lng xuyên mc 2 ln
Ví dụ: Trái phiu có mnh giá 1.0ng, lãi sut cung phiu là 5
lãi 2 l lãi nhc 1 kì là:
= 25ng
- ng hp trái phiu chit khu (không tr lãi theo kì) thì li tc thu
c bng chênh lch khi mua trái phiu thc tr
s ting mn.
Ví dụ: Mệnh giá ghi trên trái phiếu là 100.000 đồng, bạn chỉ phải trả 75.000 đồng khi
mua nó và sau một thời gian bạn bán, bán với giá 100.000 đồng, bạn đã thu được một
khoản lợi tức là 25.000 đồng.
Quyền lợi khi mua trái phiếu
- Mua trái phic tr nh kì và tr gn.
- Mua trái phic làm c c tham gia
quynh v ca công ty.
- Khi công ty b phá sn hoc buc thanh lý tài sn thì tài sn thanh lý dùng
tr tin trái phin c phin c phiu ph thông.
Câu lạc bộ Chứng khoán - SIC
Khóa học Chứng khoán cơ bản START-UP 2014
18
Văn phòng: H103 Đại học Ngoại thương
Web: www.sic-ftu.org
MẨU CHUYỆN 1: SỰ TÍCH VUI VỀ
THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN
Ngày x mt làng n,
ven rng có rt nhiu kh ra ki
n mt ngày kia, xut hin mt anh
thanh niên ti hi mua kh vi giá 10
ng mt con.
t kh v
bán. Sau khi h bc vài ngàn con kh
và bán cho anh thanh niên n thì s kh
vãn dnh ngh i nói s lên 20
ng mt con. Vy là mi lt khn khi s kh cn kit, dân
làng bèn v nhà ngh ng mt con.
Ln này ch i bc kh bán. Kh hin ni tìm c ngày trong rng
và c ng thy con nào, thì làm sao có th bc chúng. anh
ng mt con mà mãi chc con nào. Mc dù,
rt tht vn nói vi mi rng: "Bây gi tôi có vic phi lên tnh,
my ngày na mi vi giúp vic ca tôi s li thay tôi mua kh. Nu ai bt
c kh thì bán cho nó nhé!"
c my ngày mà dân làng vn không ai bc kh
i giúp vic ca anh thanh niên ch cho dân làng thy nhng cái ly kh
và nói: "Tôi chán công vic này lm ri, mc k ông ch v ca ông ta. Tôi s
bán cho mng mt con, khi nào ch tôi quay li các v hãy bán cho ông ta
ng". Dân làng mng r lin dc ht tin bc trong nhà ra, tranh nhau mua kh.
Nhi chc nhing
h hê. H hi hp ch i anh thanh niên quay li mãi mà chng thy anh
i giúp vi thy quanh làng toàn kh là kh. Dân làng ai
c gi ht c m cho ai.
Câu lạc bộ Chứng khoán - SIC
Khóa học Chứng khoán cơ bản START-UP 2014
19
Văn phòng: H103 Đại học Ngoại thương
Web: www.sic-ftu.org
i ta gi kh i cái tên c phiu. Nhi hiu bit gi câu
chuy tích v s i ca th ng chng khoán. Và vic gin mt
là lý do ti sao bng giá khi th ng hi.
Câu lạc bộ Chứng khoán - SIC
Khóa học Chứng khoán cơ bản START-UP 2014
20
Văn phòng: H103 Đại học Ngoại thương
Web: www.sic-ftu.org
LÁ THƯ SỐ 2: THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN
“The stock market is filled with individuals
who know the price of everything, but the value of nothing.”
- Phillip Fisher
LỊCH SỬ HÌNH THÀNH THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN
Vic hình thành và phát trin th ng ch c phát
trin tt yu ca nn kinh t th ng. TTCK hình thành Vi thành cu
nôi gia m i bên kia là các doanh nghip cn vn kinh
doanh. K t nn kinh t Vic chuyi trong công
cuc xây dng nn kinh t th ng và minh bch.
TTCK Vit Nam là 1 th ng còn khá non tr nu so vc khác trên
th gi (ri vào nh
Câu lạc bộ Chứng khoán - SIC
Khóa học Chứng khoán cơ bản START-UP 2014
21
Văn phòng: H103 Đại học Ngoại thương
Web: www.sic-ftu.org
Ngày 11/07/1998, vi Ngh nh s 48/CP v Chng khoán và Th ng
chng khoán, TTCK Vit Nam chính thc khai sinh. Cùng ngày, Th ng Chính
ph nh s -TTg thành lp Trung tâm Giao dch Chng
khoán Thành ph H ch
c t chc ti Trung tâm Giao
dch Chu mc ngot lch s ca Th ng chng
khoán Vit Nam. 2 doanh nghiu tiên niêm yt c phiu trên TTCK Vit Nam là
Công ty c phn lnh (REE) và Công ty c phn cáp và vt liu vin thông
(SAM) vi tng s vn th ng là 270 t ng.
rin, TTCK Vii qua nhi
trm bing. T lúc thành lc ta không có nhiu bin
ng ch y-Index cao nhm vào 6
u rt liên tc và rn ng n
h
i hoàn toàn din mo ca TTCK vi hot
ng giao dng c 3 sàn TP. H Chí Minh, Hà Ni và UpCom. Vi m
ng chóng mt ti 60% t n gi006, TTCK Vi
m có t ng nhanh th 2 Th gii (ch sau Zimbabwe), tng khi
ng vn hóa th n ch t 220 nghìn t ng
(chim 22,7% GDP), ch s VN 52,4%. S hp
dc, c i có kin thc và hiu
bit li mua, bán theo phong trào.
t Nam thc s bùng n vi nht
sóng cao liên tiy ch s VN t mc k lc 1.170,67 vào gia tháng 3, tc
ng cn này giá ca tt c các c phiu
ng vi t phi mã, t các c phiu ln, nhn nhng c phiu mi niêm
yt mng trên 50% so vi c phiu
t m
Quy mô giao dng mnh khi mc giao dt 255
t ng/phiên trên sàn Hà N t 19 t t
980 t ng/phiên trên sàn TP HCM. Rt nhiu mã CP thit lp mnh k t khi
Câu lạc bộ Chứng khoán - SIC
Khóa học Chứng khoán cơ bản START-UP 2014
22
Văn phòng: H103 Đại học Ngoại thương
Web: www.sic-ftu.org
KDC
n t n tháng 9/2007, th ng có s u chnh nh.
phc hng nh trong nhng tháng cut
s VN Index xoay quanh mm, cung cu trên th ng
thiu cân bng, giá và khng giao dch tip tc st ging khoán
c ta st gim mnh. Khi mm 921,07 VN-n
60% giá tr và tr thành mt trong nhng th tng gim mnh nhât th gii
trong nng tháng cu
ng ca khng hong kinh t toàn cu nên th ng li tip tc st gim, VN-
Idex li phá v mng mc khom (tháng 2/2009).
T n nay, TTCK Vit Nam không có nhng bing quá mnh và thiên
n ti, ch s VN- ng quanh mc 600
m.
BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG CỦA TTCK
Bản chất
TTCK là thuc th ng vn ca th ng tài chính.
Xét về mặt hình thức: n ra các ho ng mua bán các loi
chng khoán.
Xét về mặt bản chất:
- nh ch tài chính trc tip, c i cung vn và cu v u
tham gia trc tip vào th ng. Nhi tha vn trc ti
vào sn xut thông qua vic chuyn vn vào TTCK mà không phi qua các
nh ch trc tip theo dõi,
kim tra, giám sát và qun lý va h vì h n lin quyn s
dng và quyn s hu vn
- p trung và phân phi ngun vn tit kim, chuyn t n
s hn kinh doanh
Câu lạc bộ Chứng khoán - SIC
Khóa học Chứng khoán cơ bản START-UP 2014
23
Văn phòng: H103 Đại học Ngoại thương
Web: www.sic-ftu.org
- n vi loi hình tài chính ngn hn. Nh i có chng
khoán có th bán ti bt kì thm nào trên th ng nên các chng
khoán trung và dài htr n hn
Chức năng của TTCK
Huy động vốn đầu tư cho nền kinh tế
ng khoán do các công ty phát hành, s tin nhàn ri
ca h ng sn xun m
rng sn xut xã hi. Thông qua TTCK, Chính ph và chính quyn a
c các ngun vn cho m d
phát trin h tng kinh t, phc v các nhu cu chung ca xã hi.
Cung cấp môi trường đầu tư cho công chúng
TTCK cung cp cho công chúng mnh v
hi la chn phong phú. Các loi chng khoán trên th ng rt khác nhau v
tính cht, thi h r la chn loi
hàng hoá phù hp vi kh c tiêu và s thích ca mình.
Tạo tính thanh khoản cho các chứng khoán
Nh chuyi các chng khoán h s hu
thành tin mt hoc các loi chng khoán khác khi h mun. Kh
khon là mt trong nhc tính hp dn ca chi vi
u t cho thy tính linh hot, an toàn ca vt
ng và hiu qu thì tính thanh khon ca các chng khoán
giao dch trên th ng càng cao.
Đánh giá hoạt động của doanh nghiệp
Thông qua TTCK, hong ca các doanh nghi c phn ánh mt cách
tng hp và chính xác, giúp cho ving ca doanh
nghi c nhanh chóng và thun tin, t o ra m ng
Câu lạc bộ Chứng khoán - SIC
Khóa học Chứng khoán cơ bản START-UP 2014
24
Văn phòng: H103 Đại học Ngoại thương
Web: www.sic-ftu.org
cnh tranh lành mnh nhm nâng cao hiu qu s dng vn, kích thích áp dng
công ngh mi, ci tin sn phm.
Tạo môi trường giúp Chính phủ thực hiện các chính sách kinh tế vĩ mô
Các ch báo ca TTCK phng thái ca nn kinh t mt cách nhy bén và
chính xác. Giá ch th rng, nn kinh t
c li giá chng khoán gim s cho thy các du hiu tiêu cc
ca nn kinh t.
Vì thu ca nn kinh t và là mt công c quan
trng giúp Chính ph thc hin các chính sách kinh t
ph có th mua và bán trái phiu Chính ph to ra ngup thâm ht
ngân sách và qun lý lm phát. Ngoài ra, Chính ph s dng mt s chính
sách, bing vào TTCK nh m bo cho s phát
trii ca nn kinh t.
CÁC CHỦ THỂ THAM GIA TRÊN TTCK
Tổ chức phát hành
- Chính ph và chính quy Là nhà phát hành các trái phiu
chính ph và trái phi
- Công ty: là nhà phát hành các c phiu và trái phiu công ty.
- Các t chc tài chính: là nhà phát hành các công c
phiu, chng ch qu. Ví d PRUBF1 ca Qu ng
Prudential.
Nhà đầu tư
- i
m tìm kim li nhun.