- Th chạ Lam -
TIẾT 36 – 37 – 38:
ĐỌC VĂN:

I. TÌM HI U CHUNG:Ể
THẠCH LAM
(1910 – 1942)
1. TÁC GIẢ:

I. TÌM HI U CHUNG:Ể
1. TÁC GIẢ: (1910 – 1942)
-
Tên thật là Nguyễn Tường Vinh sau đổi là Nguyễn Tường Lân.
-
Sinh và mất ở Hà Nội, nhưng tuổi thơ gắn với phố huyện Cẩm
Giàng- Hải Dương.
-
Là người thông minh, đôn hậu, điềm đạm và rất tinh tế. Cây bút
tiêu biểu của nhóm TLVĐ.
-
Có quan niệm văn chương tiến bộ và có biệt tài về truyện ngắn:
+ Truyện không có cốt truyện hoặc cốt truyện đơn giản.
+ Đi sâu thế giới nội tâm của nhân vật.
+ Mỗi truyện của ông như một bài thơ trữ tình.
- Văn Thạch Lam trong sáng, thâm trầm, sâu sắc.
-
Tác phẩm chính: Gió đầu mùa; Nắng trong vườn; tùy bút Hà Nội
băm sáu phố phường,…

2. TÁC PH M:Ẩ
-
Xu t x : In trong t p “N ng trong ấ ứ ậ ắ
v n” xu t b n năm 1938.ườ ấ ả
-
Tóm t t:ắ
-
B c c: ố ụ
+ Ph n 1: T đ u -> d n v phía làng: ầ ừ ầ ầ ề
B c tranh ph huy n lúc chi u mu n.ứ ố ệ ề ộ
+ Ph n 2: Ti p theo -> m h không ầ ế ơ ồ
hi u: B c tranh ph huy n lúc đêm ể ứ ố ệ
v .ề
+ Ph n 3: Còn l i: B c tranh ph ầ ạ ứ ố
huy n lúc đoàn tàu đêm đi qua.ệ

- Đường nét: dãy tre làng cắt hình trên nền trời
=> Miêu tả cảnh chân thực và sinh động gợi vẻ đẹp
bình dị, nên thơ như một “bức họa đồng quê” thấm
đượm một nỗi buồn man mác.
a. Thiên nhiên và con người:
- Âm thanh: tiếng trống thu không, tiếng ếch nhái,
tiếng muỗi vo ve -> quen thuộc, gần gũi và gợi
buồn.
- Hình ảnh, màu sắc: phương Tây đỏ rực, đám
mây ánh hồng, dãy tre làng đen lại
II. ĐỌC -HIỀU VĂN BẢN:
1. Bức tranh phố huyện lúc chiều tàn:
Bức tranh thiên nhiên ở phố
huyện lúc chiều tàn được

nhà văn khắc họa qua
những chi tiết nào (âm
thanh, hình ảnh, màu sắc,
đường nét)?

- Hoạt động của con người:
+ Cảnh chợ vãn: chỉ còn rác rưởi, mùi ẩm bốc lên, vài
người bán hàng về muộn, những đứa trẻ nhà nghèo đi
lại tìm tòi.
+ Chị em Liên cất hàng.

Những kiếp người lam lũ, nghèo khó, tàn tạ.
Sau bức tranh thiên nhiên
bình dị và thơ mộng, cuộc
sống con người hiện lên
như thế nào? (cảnh chợ,
những người dân phố
huyện)
+ Mẹ con chị Tí nghèo khó.
+ Bà cụ Thi hơi điên.

-“Lòng buồn man mác trước cái giờ khắc của ngày
tàn”.
- Cảm nhận “mùi riêng của đất, của quê hương này”.
- “Động lòng thương” bọn trẻ nhà nghèo.

Tâm hồn nhạy cảm, tinh tế, giàu lòng trắc ẩn, yêu
thương con người, đảm đang, hiếu nghĩa.
Trước cảnh ngày tàn và
những kiếp người tàn tạ,

tâm trạng của Liên thế
nào ?
- Xót thương cho mẹ con chị Tí.
b. Tâm trạng của Liên:
=> Gịong văn nhẹ nhàng, câu văn giàu hình ảnh và nhạc
điệu,… thể hiện tình yêu, sự gắn bó và tấm lòng của tác giả
với quê hương và những kiếp người nghèo khổ.


BÀI T P TR C Ậ Ắ
NGHI MỆ
1. Đ c đi m truy n ng n c a Th ch ặ ể ệ ắ ủ ạ
Lam:
a. Đi sâu vào tính cách, chân dung
nhân v t; c t truy n rõ ràng; văn ậ ố ệ
phong chan ch a ch t th .ứ ấ ơ
b. Truy n không có c t truy n; h ng ệ ố ệ ướ
đ n n i tâm nhân v t; m i truy n ế ộ ậ ỗ ệ
nh m t bài th tr tình.ư ộ ơ ữ
c. Nhân v t là nh ng con ng i nh bé; ậ ữ ườ ỏ
khám phá th gi i n i tâm; gi ng ế ớ ộ ọ
văn tr m hùng.ầ

BÀI T P TR C Ậ Ắ
NGHI MỆ
2. B c tranh ph huy n lúc chi u tàn kh c ứ ố ệ ề ắ
sâu vào ng i đ c:ườ ọ
a. T m lòng yêu quê h ng; trân tr ng ấ ươ ọ
nh ng m nh đ i b t h nh c a Th ch ữ ả ờ ấ ạ ủ ạ
Lam.

b. C nh ch tàn; nh ng ki p ng i tàn t , ả ợ ữ ế ườ ạ
nghèo đói; t m lòng nhân h u c a Liên.ấ ậ ủ
c. B c tranh đ p; nh ng con ng i v i ni m ứ ẹ ữ ườ ớ ề
m c, khát v ng v t ng lai t t đ p.ơ ướ ọ ề ươ ố ẹ

III. C NG C BÀI Ủ Ố
H CỌ :
-
N m n i dung bài h c:ắ ộ ọ
+ Thiên nhiên và con ng i ph ườ ố
huy n lúc chi u tàn.ệ ề
+ Tâm tr ng c a Liên tr c gi kh c ạ ủ ướ ờ ắ
c a ngày tàn.ủ
-
Chu n b :ẩ ị
+ B c tranh ph huy n lúc v đêm và ứ ố ệ ề
lúc đoàn tàu đi qua.
+ Ý nghĩa chuy n tàu đêm.ế
+ Đ c s c v ngh thu t.ặ ắ ề ệ ậ

XIN CHÂN THÀNH C M Ả
N QUÝ TH Y CÔ VÀ Ơ Ầ
CÁC EM!

a. Thiên nhiên và con người:
“đường phố, các con ngõ
chứa đầy bóng tối:tối hết cả,
con đường qua chợ…”
2/ Bức tranh phố huyện lúc đêm về:
“ở một vài cửa hàng cửa chỉ hé ra một

khe ánh sáng, một chấm lửa nhỏ-bếp
lửa của bác Siêu, ngọn đèn thưa thớt
từng hột sáng của chị em Liên
- Ánh sáng của sự sống yếu ớt, nhỏ bé.
- Ngập chìm trong bóng
tối mênh mông.
Cảnh phố huyện về đêm
có gì nổi bật? Thống kê
các chi tiết trong đoạn 2
để làm sáng tỏ điều đó?
-> Nghệ thuật tương phản giữa ánh sáng và bóng tối

-
Ho t đ ng c a ph huy n:ạ ộ ủ ố ệ
+ Gánh ph bác Siêu – m t th quà xa x .ở ộ ứ ỉ
+ Gia đình bác S m khách.ẩ ế
+ Ch Tí ngán ng m ch khách mua hàng.ị ẩ ờ
+ Ch em Liên c th c đ i tàu.ị ố ứ ợ
-> Nh ng ki p s ng lay l t, nghèo kh , l ng l ữ ế ố ắ ổ ặ ẽ
chìm khu t vào bóng t i.ấ ố
-
Nh p s ng l p đi l p l i đ n đi u, bu n t v i ị ố ặ ặ ạ ơ ệ ồ ẻ ớ
nh ng công vi c quen thu c, suy nghĩ, mong ữ ệ ộ
đ i nh m i ngày “mợ ư ọ tộ cái gì tươi sáng cho sự
s ngố nghèo khổ hàng ngày” nhưng r tấ mơ hồ.

Không m tấ h tế hi v ngọ và ni mề tin vào cu cộ
s ngố .
⇒
Bóng đêm là n i đi t i, đi v c a nh ng thân ơ ớ ề ủ ữ

ph n “b b quên” n i ga xép ph huy n.ậ ị ỏ ơ ố ệ
- Gi ngọ văn đ uề đ uề , ch mậ bu nồ , tha thi tế thể
hi nệ ni mề xót thương da di tế c aủ Thach Lam.

b. Tâm tr ng c a ạ ủ
Liên:
-
Bu n bã, yên l ng dõi theo ồ ặ
nh ng m nh đ i và ki p s ng ữ ả ờ ế ố
tàn t .ạ
-
Nh l i nh ng tháng ngày t i ớ ạ ữ ươ
đ p Hà N i.ẹ ở ộ
-
C m nh n sâu s c v cu c ả ậ ắ ề ộ
s ng tù đ ng n i ph huy n.ố ọ ơ ố ệ
-
Mr.simple

3. Bức tranh phố huyện lúc chuyến
tàu đêm đi qua:
a. Hình ảnh đoàn tàu:
- Mục đích đợi tàu: bán hàng, ngắm nhìn thế
giới ánh sáng.
-
Tàu đến: “người gác ghi-> ngọn lửa xanh
biếc -> tiếng còi-> tiếng rít vào ghi-> làn
khói bừng sáng-> hành khách ồn ào-> tàu
rầm rộ đi tới” sáng rực, vui vẻ, huyên náo,
sang trọng-> Mang lại âm thanh khác, ánh

sáng khác, thế giới khác.
-
Tàu đi: “để lại những đốm than đỏ-> chấm
nhỏ của chiếc đèn ghi-> rồi khuất sau rặng
tre” phố huyện lại yên tĩnh, tịch mịch
=> Hiện thực tăm tối, những thứ tươi sáng,
tốt đẹp chỉ là kỳ vọng xa xôi.

b. Tâm trạng của Liên:
- Tàu đến: lặng người ngắm đoàn tàu -> hân hoan,
hạnh phúc.
- Tàu đi: nuối tiếc, bâng khuâng.
- Con tàu mang theo mơ ước về một TG khác sáng sủa
hơn và đánh thức, gợi nhớ những hồi ức lung linh về Hà
Nội xa xăm.
c. Ý nghĩa đoàn tàu:
Biểu tượng của một thế giới giàu sang và rực rỡ ánh
sáng. Nó đối lập với cuộc sống mòn mỏi, nghèo nàn, tăm
tối và quẩn quanh của người dân phố huyện.
=> Tác giả muốn lay tỉnh những con người đang buồn
chán, sống quẩn quanh, lam lũ và hướng họ đến một
tương lai tốt đẹp hơn.

4. Đ c s c v ngh ặ ắ ề ệ
thu t:ậ
- C t truy n đ n gi n.ố ệ ơ ả
- Bút pháp t ng ph n, đ i l p.ươ ả ố ậ
- Miêu t sinh đ ng nh ng bi n đ i tinh t ả ộ ữ ế ổ ế
c a c nh v t và tâm tr ng c a nhân v t.ủ ả ậ ạ ủ ậ
- Ngôn ng , hình nh giàu ý nghĩa t ng ữ ả ượ

tr ng.ư
- Gi ng đi u th th th m đ m ch t th , ọ ệ ủ ỉ ấ ượ ấ ơ
ch t tr tình sâu l ng.ấ ữ ắ

III. TỔNG KẾT:
Truyện ngắn Hai đứa trẻ thể hiện niềm cảm
thương chân thành của Thạch Lam đối với những kiếp
sống nghèo khổ, chìm khuất trong mỏi mòn, tăm tối,
quẩn quanh nơi phố huyện trước Cách mạng và sự trân
trọng với những mong ước bé nhỏ, bình dị mà tha thiết
của họ.