GV: Nguyễn Văn Nhân
Sở GD-ĐT Long An
Trường THCS-THPT Hậu Thạnh Đông


Tại sao cơ thể người có thể
tiêu hóa được tinh bột nhưng
lại không tiêu hóa được
xenlulôzơ?
Cơ thể người có enzim tiêu hóa tinh bột mà
không có enzim tiêu hóa xenlulôzơ

Bài 14
ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA
ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH
CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT

ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ
TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
ENZIM
VAI TRÒ CỦA ENZIM
TRONG QUÁ TRÌNH
CHUYỂN HÓA VẬT
CHẤT

Ví dụ
Fe
2H2O2 2H2O + O2 (mất 300 năm)
catalaza
2H2O2 2H2O + O2 (mất 1 giây)

Nêu nhận xét vai
trò của Fe và
catalaza trong ví
dụ?
I. Enzim
Enzim là gì? Nêu
một số ví dụ về
enzim?





Enzim là chất xúc tác sinh học được tổng hợp từ
Enzim là chất xúc tác sinh học được tổng hợp từ
tế bào sống. Enzim làm tăng tốc độ của phản ứng
tế bào sống. Enzim làm tăng tốc độ của phản ứng
mà không bị tiêu hao sau phản ứng.
mà không bị tiêu hao sau phản ứng.
I. Enzim
Vd: Pepsin, Amilaza, proteinaza

1. Cấu trúc
I. Enzim
Quan sát hình cho
biết cấu trúc của
enzim?
Prôtêin
Prôtêin kết hợp
với chất khác

không phải là
Prôtêin
Enzim 1
thành phần
Enzim 2
thành phần

 Gồm 2 loại:

1. Cấu trúc
I. Enzim

 - Trong phân tử Prôtêin có một cấu trúc
không gian đặc biệt liên kết với cơ chất gọi là
trung tâm hoạt động.
Trung tâm hoạt đông của
enzim và cơ chất có quan
hệ với nhau như thế nào?

 - Cấu trúc trung tâm hoạt động tương thích
với cấu trúc của cơ chất được enzim tác động.

I. Enzim
2. Cơ chế tác động của enzim
1. Cấu trúc
Quan sát hình kết
hợp thông tin
SGK hoàn thành
các thông tin
Cơ chất:

Enzim:
Sản phẩm:
Saccarôzơ
Saccaraza
glucozơ và fructozơ

P
2
P
1
Enzim
S
Phức hợp
E - S
Sản
phẩm
I. Enzim
2. Cơ chế tác động của enzim
1. Cấu trúc
Quan sát hình và cho
biết cơ chế tác động
của enzim?

P
2
P
1
Enzim
S
Phức hợp

E - S
Sản
phẩm
I. Enzim
2. Cơ chế tác động của enzim
1. Cấu trúc
Quan sát hình và cho
biết cơ chế tác động
của enzim?

I. Enzim
2. Cơ chế tác động của enzim
1. Cấu trúc

 - Enzim kết hợp với cơ chất tạo thành phức
hợp Enzim – cơ chất

 - Enzim tương tác với cơ chất tạo sản phẩm

 - Sản phẩm tạo thành và enzim được giải
phóng nguyên vẹn


- Liên kết giữa enzim và cơ chất mang tính
- Liên kết giữa enzim và cơ chất mang tính
chất đặc thù nên mỗi enzim thường chỉ xúc tác
chất đặc thù nên mỗi enzim thường chỉ xúc tác
cho một phản ứng
cho một phản ứng


I. Enzim
2. Cơ chế tác động của enzim
1. Cấu trúc
3. Các yếu tố ảnh hưởng tới hoạt tính của enzim
Có các yếu tố nào ảnh
hưởng đến hoạt tính của
enzim?
Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của
enzim: nhiệt độ, pH, nồng độ cơ chất, nồng
độ enzim, chất ức chế hay hoạt hóa

3. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim.
3. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim.
Nồng
Nồng
độ
độ
enzim
enzim
Hoạt tính của enzim
Hoạt tính của enzim
0
0
t
t
0
0
Hoạt tính của enzim
Hoạt tính của enzim
0

0
35
35
40
40
Đồ thị biểu diễn ảnh hưởng của các nhân tố ảnh hưởng tới hoạt tính của enzim.
Đồ thị biểu diễn ảnh hưởng của các nhân tố ảnh hưởng tới hoạt tính của enzim.
Ảnh hưởng của nhiệt độ
Ảnh hưởng của nhiệt độ
Ảnh hưởng của nồng độ cơ chất
Ảnh hưởng của nồng độ cơ chất
Ảnh hưởng của nồng độ enzim
Ảnh hưởng của nồng độ enzim
Ảnh hưởng của pH
Ảnh hưởng của pH
pH
pH
Hoạt tính của
Hoạt tính của
enzim
enzim
2
2
0
0
3
3
6
6
4

4
5
5
8
8
7
7
9
9
1
1
Nhóm 1
Nhóm 1
Nhóm 2
Nhóm 2
Nhóm 3
Nhóm 3
Nhóm 4
Nhóm 4
0
0
Nồng độ cơ chất
Nồng độ cơ chất
Hoạt tính của enzim
Hoạt tính của enzim
S
S
0
0
0

0
Nồng độ cơ chất
Nồng độ cơ chất
Hoạt tính của enzim
Hoạt tính của enzim
S
S
0
0
- Khi thay đổi mức độ ảnh hưởng thì hoạt tính của enzim thay
- Khi thay đổi mức độ ảnh hưởng thì hoạt tính của enzim thay
đổi như thế nào ?
đổi như thế nào ?

- Nhiệt độ
- Nhiệt độ
- Độ pH
- Độ pH
- Nồng độ cơ chất
- Nồng độ cơ chất
- Nồng độ enzim
- Nồng độ enzim
I. Enzim
2. Cơ chế tác động của enzim
1. Cấu trúc
3. Các yếu tố ảnh hưởng tới hoạt tính của enzim



- Chất ức chế hoặc hoạt hoá

- Chất ức chế hoặc hoạt hoá
: Một số chất hoá học
: Một số chất hoá học
liên kết với enzim có thể ức chế hoạt động enzim
liên kết với enzim có thể ức chế hoạt động enzim
hoặc làm tăng hoạt tính enzim.
hoặc làm tăng hoạt tính enzim.
I. Enzim
2. Cơ chế tác động của enzim
1. Cấu trúc
3. Các yếu tố ảnh hưởng tới hoạt tính của enzim
- Nếu chất hoá học khi liên kết với enzim
- Nếu chất hoá học khi liên kết với enzim
+ Làm tăng hoạt tính của enzim
+ Làm tăng hoạt tính của enzim
+ Làm giảm hoạt tính của enzim
+ Làm giảm hoạt tính của enzim
Thì khoa học gọi các chất hoá học đó là gì?
Thì khoa học gọi các chất hoá học đó là gì?

I. Enzim
II- Vai trò của enzim trong quá trình chuyển hoá
II- Vai trò của enzim trong quá trình chuyển hoá
vật chất
vật chất
HCl
100
o
C, vài giờ
Amilaza (trong cơ thể sống)

37
o
C, vài phút
Tinh bột
Glucôzơ
Tinh bột
Glucôzơ
Từ ví dụ hãy cho biết enzim có vai trò gì?


- Enzim có vai trò xúc tác làm tăng tốc độ các
- Enzim có vai trò xúc tác làm tăng tốc độ các
phản ứng sinh hoá trong tế bào.
phản ứng sinh hoá trong tế bào.

- Tế bào điều hòa hoạt động trao đổi chất thông qua
điều khiển hoạt tính của các enzim bằng các chất
hoạt hóa hay ức chế
Tế bào điều chỉnh quá trình
chuyển hóa vật chất bằng
cách nào?
I. Enzim
II- Vai trò của enzim trong quá trình chuyển hoá
II- Vai trò của enzim trong quá trình chuyển hoá
vật chất
vật chất

Sơ đồ ức chế ngược
Sơ đồ ức chế ngược
Enzim d

Enzim d
A
A
B
B
C
C
D
D
P
P
Enzim b
Enzim b
Enzim c
Enzim c
Enzim a
Enzim a
 Ức chế ngược là kiểu điều hòa trong đó sản phẩm
cuối của con đường chuyển hóa quay lại tác động như
1 chất ức chế làm bất hoạt enzim xúc tác cho phản ứng
ở đầu con đường chuyển hóa
I. Enzim
II- Vai trò của enzim trong quá trình chuyển hoá
II- Vai trò của enzim trong quá trình chuyển hoá
vật chất
vật chất
Ức chế ngược là gì?

A
B

C F
E
D
GH
Nếu G và F tăng lên một cách bất thường trong tế bào
Nếu G và F tăng lên một cách bất thường trong tế bào
thì nồng độ chất nào trong tế bào sẽ tăng lên? Vì sao?
thì nồng độ chất nào trong tế bào sẽ tăng lên? Vì sao?
I. Enzim
II- Vai trò của enzim trong quá trình chuyển hoá
II- Vai trò của enzim trong quá trình chuyển hoá
vật chất
vật chất

1
2
3
4
5
6
7
ĐA 1
ĐA 2
ĐA 3
ĐA 4
ĐA 5
ĐA 6
ĐA 7
p r ô t ê i n
c ơ c h ấ t

t ố c đ ộ p h ả n ứ n g
c h ấ t h o ạ t h o á
t y t h ể
n h i ệ t đ ộ
g l u c ô z ơ
Từ chìa khóa
r
r
ố
ố
i
i
l
l
o
o
ạ
ạ
n
n
c
c
h
h
u
u
y
y
ể
ể

n
n
h
h
o
o
á
á
Thành phần cấu tạo chính của enzimChất chịu sự tác động của enzimEnzim xúc tác sẽ làm tăng . . . . . . . . . . . . . .
Chất mà khi liên kết với enzim sẽ
làm tăng hoạt tính của enzim
Bo quan c vớ nh nh mỏy in
ca t bo
Một yếu tố ảnh h ởng đến hoạt tính của enzim
Một sản phẩm đ ợc tạo thành khi
thủy phân đ ờng saccarôzơ
i nr
hc
ố
o áo ạ
ểy
n h
l u
Giải
đáp
ô
chữ

Củng cố và hướng dẫn học ở nhà
- Trả lời các câu hỏi trong SGK

- Đọc mục em có biết
- Xem trước bài 15 Thực hành một số thí
nghiệm về enzim