Tải bản đầy đủ (.doc) (5 trang)

Xây dựng mô hình phát triển tài năng con người hướng tới sự phát triển bền vững

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (89.66 KB, 5 trang )

Hµ Néi 10.2008 Héi th¶o-TËp huÊn quèc gia ThiÕt kÕ vµ thùc hiÖn “
c¸c ch¬ng tr×nh vµ dù ¸n vÒ Gi¸o dôc v× sù ph¸t triÓn
bÒn v÷ng trong c¸c nhµ trêng phæ th«ng vµ s ph¹m
XÂY DỰNG MÔ HÌNH PHÁT TRIỂN TÀI NĂNG CON NGƯỜI
HƯỚNG TỚI SỰ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG
ThS. Giáp Bình Nga
Khoa Tâm lí-Giáo dục trường ĐHSP Hà Nội
Phát triển bền vững (Sustainable development), được đề cập ở đây, nên hiểu trước hết là sự
phát triển kinh tế-xã hội bền vững, đó là sự phát triển không chỉ cho thế hệ hiện tại mà còn cả
cho các thế hệ mai sau và một vấn đề rất quan trọng là sự phát triển đó không gây tổn hại cho
môi trường tự nhiên. Sự phát triển bền vững ấy được tạo nên từ nhiều nhân tố khác nhau như
phát triển kinh tế bền vững, phát triển khoa học bền vững, phát triển công nghệ bền vững, phát
triển môi trường bền vững (cả môi trường tự nhiên và môi trường xã hội), trong báo cáo này
chúng tôi chú trọng đến phát triển con người một cách bền vững trong đó đặc biệt là phát triển
bền vững các trí năng của con người (xem hình 1). Đến lượt mình, chính sự phát triển bền
vững về các mặt kinh tế, xã hội, môi trường, khoa học, công nghệ,v.v... lại là cơ sở quan trọng
không thể thiếu được tác động đến sự phát triển con người một cách bền vững-mục tiêu cao
nhất của sự phát triển.
Phát triển con người một cách bền vững là phát triển thường xuyên, liên tục và lâu dài tất cả
những năng lực thể chất, tinh thần, các trí năng, nhân cách, tức là phát triển những năng lực
bản chất nhất nhưng đang ở dưới dạng tiềm năng, tiềm ẩn của con người trở thành tài năng
thực sự trong những lĩnh vực cụ thể nhằm làm phong phú thêm và ngày một nâng cao hơn chất
lượng cuộc sống của mỗi người cũng như của cả cộng đồng, đồng thời qua đó tạo động lực
bền vững cho sự phát triển kinh tế - xã hội.
Với cách tiếp cận về phát triển con người một cách bền vững như vậy chúng tôi đã xây dựng
mô hình phát triển tài năng (xem hình 2). Khả năng tiềm ẩn trong mỗi con người là vô tận, khả
năng tiềm ẩn này vẫn chưa được phát hiện và khai thác triệt để. Mục tiêu của việc phát triển tài
năng là giúp các cá nhân, nhóm và cộng đồng phát huy được những khả năng tiềm ẩn. Khơi
nguồn cho sáng tạo trong nhà trường, sáng tạo trong sản phẩm và trong công việc.
1
con


người
Nhà trường
Đặc điểm
nhân
cách
Lĩnh vực
khác…
Ngôn ngữ
Khoa học
tự nhiên
Quan hệ
xã hội
Hµ Néi 10.2008 Héi th¶o-TËp huÊn quèc gia ThiÕt kÕ vµ thùc hiÖn “
c¸c ch¬ng tr×nh vµ dù ¸n vÒ Gi¸o dôc v× sù ph¸t triÓn
bÒn v÷ng trong c¸c nhµ trêng phæ th«ng vµ s ph¹m
Hình 1: Giáo dục con người hướng tới sư phát triển bền vững
Được đề cập trong mô hình 2, tài năng tiềm ẩn bao gồm các trí năng và những khả năng về
sáng tạo, phân tích tổng hợp, vận dụng và năng lực xã hội. Tài năng vượt trội là hệ thống kỹ
năng, kỹ xảo phát triển ở trình độ cao thể hiện thành tích nổi trội trong một hay nhiều lĩnh vực:
khoa học tự nhiên, khoa học xã hội, khoa học máy tính, công nghệ, nghệ thuật, kinh doanh,
quân sự, ngôn ngữ, quan hệ xã hội, thể thao.vv…
Với phương pháp tiếp cận đo lường tâm lí thì tài năng tiềm ẩn đóng vai trò như là các yếu tố dự
đoán, tài năng vượt trội là các yếu tố định chuẩn. Bản thân; môi trường là các yếu tố điều hòa
có tác động hai chiều tích cực/kích thích hoặc tiêu cực/kìm hãm tới sự phát triển tài năng (xem
hình 2). Yếu tố liên quan chặt chẽ với bản thân và môi trường đó là giáo dục suốt đời bao gồm
tất cả các loại hình: chính quy, phi chính quy, vừa học vừa làm cũng giữ vai trò quan trọng
trong sự chuyển hóa từ tài năng tiềm ẩn thành tài năng vượt trội.
2
GIÁO DỤC VÌ SỰ PHÁT TRIỂN BỀN VỨNG
Phát triển

kinh tế
bền vững
Phát triển
xã hội
bền vững
Phát triển
công nghệ
bền vững
Phát triển
khoa học
bền vững
Phát triển
môi trường
bền vững
Phát
triển
một cách
bền vững
con
người
Phát triển bền vững
các trí năng của
con người
Nhà trường
Đặc điểm
nhân
cách
Lĩnh vực
khác…
Ngôn ngữ

Khoa học
tự nhiên
Quan hệ
xã hội
Hà Nội 10.2008 Hội thảo-Tập huấn quốc gia Thiết kế và thực hiện
các chơng trình và dự án về Giáo dục vì sự phát triển
bền vững trong các nhà trờng phổ thông và s phạm
Hinh 2: Mụ hinh phat triờn tai nng (PTTN)
3
TI NNG
VT TRI
Nh trng
Gia ỡnh Bn bố
c im
nhõn
cỏch
Cỏc kh nng
sỏng to
Cỏc kh nng
phõn tớch, tng
hp
Cỏc kh nng
vn dng
Cỏc nng lc
xó hi
Trớ nng
toỏn hc-logic
Trớ nng
khụng gian
Trớ nng

tõm linh
Trớ nng
hin sinh
Trớ nng
vn ng c th
Trớ nng
õm nhc

Trớ nng
ngụn ng
Trớ nng
t nhiờn hc
Trớ nng
ni tõm
Trớ nng
liờn nhõn cỏch
Giỏo dc sut i: Chớnh quy v phi chớnh quy
Giỏo dc sut i: Chớnh quy v phi chớnh quy
Cỏc trớ nng
khỏc
Cụng ngh
Khoa hc
mỏy tớnh
Toỏn hc
Lnh vc
khỏc
Ngh
thut
Ngụn ng
Khoa hc

t nhiờn
Khoa hc
xó hi
Quõn s
Kinh
doanh
Th
thao
Quan h
xó hi
Hà Nội 10.2008 Hội thảo-Tập huấn quốc gia Thiết kế và thực hiện
các chơng trình và dự án về Giáo dục vì sự phát triển
bền vững trong các nhà trờng phổ thông và s phạm
S phỏt trin ti nng (PTTN) hay chuyn hoỏ t kh nng n trỡnh - t ti nng dng
tim n n ti nng vt trụi cú th c gin hoỏ trong mi quan h iu ho sau:
Hinh 3: Mụ hinh PTTN dang khai lc.
Vi cach tiờp cõn nay, chung tụi co thờ thit k cỏc d ỏn v tiờn hanh nghiờn cu rõt nhiờu
võn ờ sau õy:
- Nghiờn cu cỏc trớ nng c cp trong mụ hỡnh PTTN. (Tng bc th nht)
va thit k hoc thich nghi cac b cụng c o chun ờ o lng cac tri nng nay.
- Nghiờn cu kh nng sỏng to, kh nng phõn tớch, kh nng vn dng v cỏc nng lc
xó hi (tng bc th hai)
- Nghiờn cu v Giỏo dc sut i v s phỏt trin ti nng
- Nghiờn cu s phỏt trin ti nng vt tri trong cỏc lnh vc Ngh thut, Ngụn ng,
Khoa hc xó hi, Quan h xó hi, Th thao, Kinh doanh, Quõn s, Khoa hc t nhiờn,
Toỏn hc, Khoa hc mỏy tớnh, Cụng ngh, v cỏc lnh vc khỏc nh Khoa hc v tr,
Thn hc, (tng bc th ba)
- Nghiờn cu cỏc tỏc ng ca nhng mụi trng xó hi cú ý ngha trong s phỏt trin ti
nng vt tri nh vai trũ ca gia ỡnh, nh trng, v bn bố ng trang la (tng bc
th t)

- Nghiờn cu sõu cỏc c im nhõn cỏch ca ch th liờn quan n sỏng to v phỏt trin
ti nng.
Ti liu tham kho:
0. Chng trỡnh o to quc t thc s Tõm lý hc ti nng Trng i hc Tng hp Munich-
Cng ho Liờn bang c
1. Gardner, H. (1983). Frames of mind: The theory of multiple intelligences. New York: Basic
Books.
2. Nicky Hayes (2005), Nn tng tõm lý hc-Foundations of Psychology, Thomson
Learning.
3. Sternberg, R. J., & Powell, J. S. (1982). Theories of intelligence. In R. J. Sternberg
(Ed.), Handbook of human intelligence (pp. 975-1005). New York: Cambridge
University Press.
4
Trớ nng
vn ng c th
Trớ nng
õm nhc

Trớ nng
ngụn ng
Trớ nng
liờn nhõn cỏch
Giỏo dc sut i: Chớnh quy v phi chớnh quy
Giỏo dc sut i: Chớnh quy v phi chớnh quy
Bn thõn; mụi
trng
Ti nng
tim n
Ti nng
vt trụi

×