Khảo sát thành phần hóa học cây giảo cổ lam Gynostemma pentaphyllum 
 
HVCH: Đào Thị Ngọc Minh -44- CBHD: TS. Trần Lê Quan 
4. THỰC NGHIỆM 
4.1 Điều kiện thực nghiệm 
 Việc nghiên cứu thành phần hóa học của cây giảo cổ lam được thực hiện với 
các điều kiện sau: 
 Nguyên liệu: Mẫu cây giảo cổ lam khô thu hái ở vùng núi Phanxipang 
(thuộc dãy núi Hoàng Liên Sơn) vào tháng 9 năm 2006 do công ty TNHH Tuệ Linh 
(Cầu Giấy, Hà Nội) cung cấp. Mẫu cây khô được xay thành bột mịn. 
 Sắc ký cột: 
 - Silica gel pha thường (Merck, Kielselgel 60). 
 - Silica gel pha đảo (RP C-18 silica gel, Merck). 
 Sắc ký lớp mỏng: 
 - Silica gel pha thường (Merck, Kielselgel 60 F
254
, 250 µm). 
 - Silica gel pha đảo RP
18
 (Merck, RP C-18 F
254
). 
 Thuốc thử: 
 - Dung dịch acid sulfuric đậm đặc 
 Máy ghi phổ cộng hưởng từ hạt nhân: 
 - Máy Bruker Avance 500 [500 MHz (
1
H) và 125 MHz (
13
C)]. 
 Máy ghi phổ khối lượng: 
 - Bruker Micro OTOF-QII 
Đèn UV dùng cho SKBM: Máy Spectroline MODEL ENF-240C/FE (USA) 
hai bước sóng 254 nm và 365 nm. 
Dung môi sử dụng: 
 - Metanol chưng cất thu ở nhiệt độ 64
o
C. 
 - Eter dầu hỏa chưng cất thu ở phân đoạn 60-90
o
C. 
 - Cloroform chưng cất thu ở nhiệt độ 61-62
o
C. 
 - n-Butanol chung cất thu ở nhiệt độ 118
o
C.   
Khảo sát thành phần hóa học cây giảo cổ lam Gynostemma pentaphyllum  
HVCH: Đào Thị Ngọc Minh -45- CBHD: TS. Trần Lê Quan 
4.2 Trích ly cao thô 
 Bột cây giảo cổ lam (2kg) được trích nóng với metanol bằng phương pháp 
đun hoàn lưu. Toàn bộ dịch trích thu được đem cô quay áp suất kém, thu được cao 
metanol thô (270g). 
Hòa tan cao metanol thô trong nước và lần lượt chiết với các dung môi eter 
dầu hỏa, cloroform, n-butanol. Sau khi thu hồi dung môi, thu được các loại cao 
tương ứng: cao eter dầu, cao cloroform, cao butanol và dịch nước còn lại sau khi 
chiết. Quá trình trích ly các loại cao được trình bày trong Sơ đồ 1    
Khảo sát thành phần hóa học cây giảo cổ lam Gynostemma pentaphyllum  
HVCH: Đào Thị Ngọc Minh -46- CBHD: TS. Trần Lê Quan 
4.3 Quá trình cô lập 
 Trong luận văn này, chúng tôi tiến hành khảo sát thành phần hóa học của cao 
butanol được trích từ phần trên mặt đất của cây giảo cổ lam. 
 Sắc ký cột hấp phụ cao butanol (95g) trên silica gel pha thường với hệ dung 
ly cloroform:metanol (9:1) rồi hệ dung ly cloroform:metanol:nước có độ phân cực 
tăng dần (9:1:0.1 → 8:2:0.2 → 20:6:1 → 14:6:1 → 10:5:1 → 6:4:1 → 100% 
metanol). Dựa trên sắc ký lớp mỏng hiện hình bằng dung dịch acid sulfuric 
đặc 
nóng, chúng tôi thu được chín phân đoạn (B1 → B9). Sau đó tiếp tục khảo sát các 
phân đoạn B2, B4, B6, B8. Quá trình xử lý cao n-butanol được trình bày trong Sơ 
đồ 2.       
Khảo sát thành phần hóa học cây giảo cổ lam Gynostemma pentaphyllum  
HVCH: Đào Thị Ngọc Minh -47- CBHD: TS. Trần Lê Quan 
4.3.1 Khảo sát phân đoạn B2 
 Sắc ký cột hấp phụ trên silica gel phân đoạn B2 (2.1g) với hệ dung ly 
cloroform:metanol (9:1 → 8:2) rồi cloroform:metanol:nước có độ phân cực tăng 
dần (20:6:1 → 14:6:1 → 100% metanol), dựa trên sắc ký lớp mỏng hiện màu bằng 
dung dịch acid sulfuric 
đặc nóng thu được tám phân đoạn (B2.1 → B2.8). Sắc ký 
cột hấp phụ trên silica gel phân đoạn B2.7 (250mg) nhiều lần với hệ dung ly 
cloroform:metanol:nước, thu được kết tủa kết tủa vô định hình, ký hiệu là BM2 
(15mg). Quá trình cô lập hợp chất BM2 được trình bày trong Sơ đồ 3 
Sơ đồ 3: Quá trình cô lập hợp chất BM2
Phân đoạn B2
(2.1g)
Phân đoạn B2.7
(250mg)
B2.7.9
BM2
(15mg)
Sắc ký cột trên silica gel
* cloroform:metanol (9:1 8:2)
* cloroform:metanol:nước (20:6:1 14:6:1)
* metanol 100%
Thu được tám phân đoạn (B2.1 B2.8)
Sắc ký cột trên silica gel
* cloroform:metanol (9:1 8:2)
* cloroform:metanol:nước (20:6:1 14:6:1)
* metanol 100%
Thu được 12 phân đoạn (B2.7.1 B2.7.12)
Sắc ký cột trên silica gel
* cloroform:metanol (9:1 8:2)
* cloroform:metanol:nước (20:6:1 14:6:1) 
  Khảo sát thành phần hóa học cây giảo cổ lam Gynostemma pentaphyllum  
HVCH: Đào Thị Ngọc Minh -48- CBHD: TS. Trần Lê Quan 
4.3.2 Khảo sát phân đoạn B4 
 Sắc ký cột hấp phụ trên silica gel phân đoạn B4 (3g) với hệ dung ly 
cloroform:metanol:nước có độ phân cực tăng dần (cloroform:metanol:nước 9:1:0 → 
20:6:1 → 14:6:1 → 6:4:1 → 100% metanol), dựa trên sắc ký lớp mỏng hiện màu 
bằng dung dịch acid sulfuric 
đặc nóng thu được bốn phân đoạn (B4.1→B4.4). Sắc 
ký cột hấp phụ trên silica gel pha đảo phân đoạn B4.3 (1.2 g) nhiều lần với hệ dung 
ly cloroform:metanol:nước, thu được kết tủa kết tủa vô định hình, màu vàng, ký 
hiệu là BM1 (50 mg). Quá trình cô lập hợp chất BM1 được trình bày trong Sơ đồ 4