Tuyển tập Báo cáo Hội nghị Sinh viên Nghiên cứu Khoa học lần thứ 7 Đại học Đà Nẵng năm 2010
239
QÚA TRÌNH CÔNG NGHIỆP HOÁ NÔNG THÔN
HUYỆN QUẢNG TRẠCH - QUẢNG BÌNH GIAI ĐOẠN 2004 - 2008
HƢỚNG PHÁT TRIỂN ĐẾN NĂM 2020
THE PROCESS OF RURAL INDUSTRIALIZATION AND MODERNIZATION IN
QUANG TRACH DISTRICT – QUANG BINH PERIOD 2004 – 2008.
CAREER DEVELOPMENT UP TO 2020
SVTH: Lê Thị Thu Hiền
Lớp 07SDL, Khoa Địa lý, Trường Đại học Sư phạm
GVHD: ThS. Nguyễn Duy Hoà
Khoa Địa lý, Trường Đại học Sư phạm
TÓM TẮT
Thực hiện công nghiệp hoá nông nghiệp – nông thôn là xu thế tất yếu của con đường phát
triển nông nghiệp ở nước ta, là yêu cầu khách quan của nền kinh tế thị trường và là nhu cầu thích
ứng với hiện đại hoá nông nghiệp hiện nay. Mục đích chính của bài báo cáo này là tìm hiểu thực
trạng công nghiệp hoá nông thôn huyện Quảng Trạch, xác đinh đúng vai trò của công nghiệp hoá
nông thôn, trên cơ sở đó đề ra những định hướng và giải pháp thích hợp nhằm thúc đẩy kinh tế -
xã hội nông thôn phát triển vững chắc, ổn định là yêu cầu khách quan đối với cả nước nói chung
và huyện Quảng Trạch nói riêng trong quá trình công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước.
ABSTRACT
Implementation of industrialized agriculture - rural is inevitable path of agricultural
development in our country, the objective requirements of market economy and the need to adapt
to agricultural modernization present.The main purpose of this paper is to study the situation of
rural industry in Quang Trach district, determine the proper role of rural industrialization, based on
which set out the direction and appropriate solutions to promote economic - social development of
rural solid, stable is the objective requirement for the country in general and Quang Trach district in
particular in the process of industrialization - modernization of the country.
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Công nghiệp hoá - hiện đại hoá (CNH – HĐH) nền kinh tế quốc dân là một trong
những vấn đề cơ bản của nhiều nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam, nhằm đưa nền
kinh tế thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu. CNH – HĐH đang được diễn ra trên nhiều khía cạnh
khác nhau, trong đó có vấn đề công nghiệp hoá nông thôn.
Thực hiện công nghiệp hóa nông nghiệp - nông thôn là xu thế tất yếu của con
đường phát triển nông nghiệp ở nước ta; là yêu cầu khách quan của nền kinh tế thị trường
và là nhu cầu thích ứng với hiện đại hóa nông nghiệp hiện nay. Thực trạng kinh tế - xã hội
ở nông thôn Việt Nam nói chung và huyện Quảng Trạch nói riêng, đòi hỏi phải xác định
đúng vai trò của công nghiệp hoá nông thôn và đặt nó đúng vị trí trong nền kinh tế quốc
dân, trên cơ sở đề ra những giải pháp thích hợp nhằm thúc đẩy kinh tế - xã hội nông thôn
phát triển ổn định vững chắc là yêu cầu khách quan, cấp thiết trên phạm vi cả nước nói
chung và huyện Quảng Trạch nói riêng trong quá trình CNH – HĐH đất nước.
Tuyển tập Báo cáo Hội nghị Sinh viên Nghiên cứu Khoa học lần thứ 7 Đại học Đà Nẵng năm 2010
240
Xuất phát từ những yêu cầu trên em chọn đề tài : “Quá trình công nghiệp hoá nông
thôn huyện Quảng Trạch - Quảng Bình giai đoạn 2004 - 2008. Hướng phát triển đến năm
2020” dưới sự hướng dẫn của Thạc sĩ Nguyễn Duy Hoà làm đề tài nghiên cứu khoa học.
2. Mục đích nghiên cứu
3. Các quan điểm nghiên cứu
4. Phƣơng pháp nghiên cứu
5. Phạm vi nghiên cứu
6. Lịch sử nghiên cứu đề tài
PHẦN NỘI DUNG
1. CHƢƠNG 1. Cơ sở lí luận chung
1.1. Một số khái niệm liên quan
a. Công nghiệp hoá
b. Khái niệm nông thôn
c. Khái niệm công nghiệp hoá nông thôn
Theo Nghị Quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII thì: CNH nông thôn là quá
trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế gắn với việc đổi mới căn bản về công nghiệp và kĩ thuật ở
nông thôn, tạo nền tảng cho việc phát triển nhanh, bền vững theo hướng nâng cao hiệu quả
kinh tế ở nông thôn, góp phần phát triển bền vững nền kinh tế quốc dân với tốc độ cao.
1.2. Đôi nét về sự ra đời và phát triển của quá trình công nghiệp hoá nông thôn ở Việt
Nam
1.3. Vai trò của công nghiệp hoá nông thôn trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội
1.4. Quan điểm của Đảng ta về công nghiệp hoá nông thôn trong giai đoạn hiện nay
2. CHƢƠNG 2. Thực trạng về sự phát triển của quá trình công nghiệp hoá nông thôn
ở huyện Quảng Trạch trong giai đoạn 2004-2008
2.1. Những tiềm năng để tiến hành công nghiệp hoá nông thôn ở huyện Quảng Trạch
2.1.1. Vị trí địa lí
Quảng Trạch là một huyện lớn thuộc phía Bắc tỉnh Quảng Bình. Với địa thế trải dài
từ 17
0
42' đến 17
0
59' vĩ độ bắc và 106
0
15' đến 106
0
59' kinh độ đông
2.1.2. Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên
Bao gồm tài nguyên đất, khí hậu, khoáng sản.
2.1.3. Điều kiện về kinh tế - xã hội
Bao gồm dân cư – lao động, giáo dục, y tế, văn hoá - xã hội, mạng lưới giao thông,
thuỷ lợi, mạng lưới điện…
Tuyển tập Báo cáo Hội nghị Sinh viên Nghiên cứu Khoa học lần thứ 7 Đại học Đà Nẵng năm 2010
241
2.2. Tình hình sản xuất công nghiệp ở huyện Quảng Trạôảntng giai đoạn từ 2004 - 2008
2.2.1. Đặc điểm chung
2.2.2. Các ngành sản xuất công nghiệp chủ yếu của huyện Quảng Trạch
2.2.3. Một số sản phẩm chủ yếu của ngành công nghiệp huyện Quảng Trạch
2.3. Sự phát triển của quá trình công nghiệp hoá nông thôn ở huyện Quảng Trạch
trong giai đoạn từ 2004-2008
2.3.1. Khái quát chung
Bảng 2.1. Tình hình tăng trưởng GDP của ngành công nghiệp huyện Quảng Trạch
các năm từ 2004 – 2008.
(Đơn vị: Triệu đồng)
2004
2005
2006
2007
2008
Tổng sản phẩm
583.965
676.766
624.127
707.310
893.031
Nguồn: Phòng Thống kê huyện Quảng Trạch - 2009
2.3.2. Quy mô và cơ cấu ngành nghề của công nghiệp hoá nông thôn huyện Quảng Trạch
2.3.3. Cơ cấu lao động của quá trình công nghiệp hoá nông thôn huyện
Lao động ở huyện dồi dào và đang có xu hướng chuyển dịch từ nông nghiệp sang
công nghiệp - dịch vụ. Điều này phù hợp với quá trình công nghiệp hoá nông thôn
2.3.4. Tình hình sản xuất và xu hướng phát triển công nghiệp
a. Tình hình sản xuất công nghiệp
Do xuất phát là huyện thuần nông nên công nghiệp chế biến nông – lâm - thuỷ sản
là ngành kinh tế trọng tâm của huyện và được chú trọng nhiều. Tuy nhiên, ngành công
nghiệp chế biến nông – lâm - thuỷ sản vẫn chưa tương xứng tiềm năng đã có của huyện. Ở
đây hầu hết là các cơ sở chế biến nhỏ, lẻ, còn lạc hậu, các sản phẩm chủ yếu là sản xuất
thực phẩm, gỗ và một số sản phẩm phục vụ sinh hoạt của người dân.
b. Xu hƣớng phát triển công nghiệp
Hiện nay huyện đang có xu hướng giảm tỉ trọng ngành nông nghiệp và tăng dần tỉ
trọng các ngành công nghiệp và dịch vụ, đó là mục tiêu chung của toàn huyện. Đặc biệt là
ngành công nghiệp. Bên cạnh đó số cơ sở công nghiệp có xu hướng tăng lên, đồng thời số
hộ làm nông nghiệp có xu hướng giảm.
2.3.5. Những đóng góp của công nghiệp hoá nông thôn đối với quá trình phát triển kinh tế
- xã hội huyện Quảng Trạch
2.3.6. Một số hạn chế trong quá trình tiến hành công nghiệp hoá nông thôn ở huyện
3. CHƢƠNG 3. Một số định hƣớng và giải pháp để tiến hành công nghiệp hoá nông
thôn ở huyện Quảng Trạch đến năm 2020
3.1. Định hướng phát triển đến năm 2020
Trong thời gian qua công nghiệp hoá nông thôn ở huyện Quảng Trạch đã đạt được
những thành công bước đầu. Đó chính là những cơ sở bước đầu để huyện chú trọng phát
triển các lĩnh vực khác. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện công nghiệp hoá nông thôn
Tuyển tập Báo cáo Hội nghị Sinh viên Nghiên cứu Khoa học lần thứ 7 Đại học Đà Nẵng năm 2010
242
huyện cũng gặp không ít khó khăn và có mắc nhiều hạn chế. Vấn đề đặt ra cho giai đoạn
tiếp theo đến 2020 càng khó khăn hơn để tiếp tục công nghiệp hoá nông thôn ở trình độ
cao hơn và phù hợp với huyện.
3.1.1. Phát triển công nghiệp ở nông thôn huyện gắn với chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong
nông nghiệp
- Việc chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp thể hiện đó là chuyển dịch từ trồng trọt sang
chăn nuôi, chăn nuôi ở đây đó là chăn nuôi hàng hoá. Đồng thời cần đẩy mạnh trong việc
nuôi trồng và chế biến thuỷ, hải sản.
3.1.2. Phát triển công nghiệp hoá nông thôn đi đôi với phát triển môi trường bền vững trên
địa bàn huyện
3.1.3. Công nghiệp hoá nông thôn gắn với việc thu hút nhiều lao động, giải quyết nhu cầu
việc làm và góp phần tạo thu nhập ổn định cho người dân trong huyện
3.1.4. Có các chính sách thích hợp để kêu gọi các lĩnh vực khác đầu tư vào các lĩnh vực
công nghiệp ở nông thôn
Với các thủ tục hành chính đơn giản hơn và các chính sách khuyến khích thích hợp
để các lĩnh vực công nghiệp ở nông thôn sẽ thu hút được các hoạt động khác đầu tư vào.
3.1.5. Thành lập các doanh nghiệp nông nghiệp, nông trường, ứng dụng rộng rãi khoa học
kĩ thuật vào sản xuất
- Việc làm này góp phần nâng cao năng suất cây trồng, vật nuôi.
- Sản phẩm sẽ có tính chất lượng cao hơn, mẫu mã sẽ đa dạng và phong phú hơn.
3.2. Một số giải pháp để tiến hành
3.2.1. Quy hoạch, bố trí, tổ chức lại các cơ sở sản xuất công nghiệp và tiểu thủ công
nghiệp trên toàn huyện một cách hợp lí
3.2.2. Chú trọng phát triển những ngành nghề có lợi thế so sánh để đầu tư và phát triển,
bên cạnh đó khôi phục các làng nghề truyền thống và đa dạng hoá các ngành nghề.
3.2.3. Đầu tư cơ sở vật chất kĩ thuật và kết cấu hạ tầng trên toàn huyện
3.2.4. Huy động vốn đầu tư vào các ngành sản xuất công nghiệp
3.2.5. Tăng cường công tác quản lí Nhà nước đối với hoạt động công nghiệp ở nông thôn
3.2.6. Đào tạo nguồn nhân lực có kĩ thuật và trình độ
4. Kết luận và kiến nghị
4.1. Kết luận
Như vậy, qua việc tìm hiểu về quá trình công nghiệp hoá nông thôn huyện Quảng
Trạch có thể thấy được những thành công bước đầu mà huyện đạt được. Bên cạnh đó,
trong quá trình thực hiện công nghiệp hoá nông thôn ở huyện còn gặp nhiều hạn chế mà
việc khắc phục cần sự chung tay của các cấp chính quyền.
4.2. Kiến nghị
Bên cạnh những giải pháp đã được nêu trong đề tài này, em xin đề ra một số giải pháp :
- Nhà nước cần quản lí chặt chẽ hơn đối với các cơ sở sản xuất của địa bàn huyện,
Tuyển tập Báo cáo Hội nghị Sinh viên Nghiên cứu Khoa học lần thứ 7 Đại học Đà Nẵng năm 2010
243
đồng thời cũng có những chính sách hỗ trợ hợp lí đối với các cơ sở khi khó khăn.
- Thực hiện cải cách hành chính theo kiểu “một cửa”.
- Huy động vốn, tạo môi trường đầu tư thuận lợi
- Tuyên truyền, quảng bá hình ảnh về các làng nghề truyền thống trên địa bàn
huyện nhằm quảng bá sản phẩm hơn nữa.
- Chú trọng việc đào tạo nguồn nhân lực trên địa bàn huyện, có các chính sách thu
hút lao động có kĩ thuật về huyện.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn (2001), Một số vấn đề về công nghiệp hoá -
hiện đại hoá nông nghiệp nông thôn trong phát triển nông nghiệp và kinh tế nông thôn
thời kì 2001 – 2002, NXB Nông nghiệp, Hà Nội.
[2] Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn (2001), Cơ điện khí hoá trong sự nghiệp công
nghiệp hoá - hiện đại hoá nông nghiệp nông thôn, NXB Nông nghiệp, Hà Nội.
[3] Đặng Kim Sơn (2001), Công nghiệp hoá từ nông nghiệp lý luận thực tiễn và triển
vọng áp dụng ở Việt Nam, NXB Nông nghiệp, Hà Nội.
[4] Lê Thông (2007), Địa lí kinh tế - xã hội Việt Nam, NXB Đại học Sư phạm Hà Nội.
[5] Lê Thông (1993), Một số vấn đề về địa lí kinh tế - xã hội Việt Nam, Bộ Giáo dục và
Đào tạo.