BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
PHÂN PHỐI CHƯƠNG TRÌNH THCS
MÔN ĐỊA LÝ 8
(Dùng cho các cơ quan quản lí giáo dục và giáo viên,
áp dụng từ năm học 2014-2015)
LỚP 8
Cả năm: 37 tuần (52 tiết)
Học kì I: 19 tuần (18 tiết)
Học kì II: 18 tuần (34 tiết)
Nội dung
Thời lượng
Phần I. Thiên nhiên, con người ở các châu
lục (tiếp theo)
Chương XI. Châu Á
18 tiết (15LT +3TH)
Chương XII. Tổng kết địa lí tự nhiên và địa lí
các châu lục
3 tiết (LT)
Phần II. Địa lí Việt Nam
23 tiết (18LT +5TH)
Ôn tập
4 tiết
Kiểm tra
4 tiết
Cộng
52 tiết
(36LT+8TH+4ÔT+4KT)
Học kì I: kết thúc ở bài 14 (Đông Nam Á- Đất liền và đảo).
( GIẢI NÉN )
1
Phần I - Thiên nhiên, con ngời
ở các châu lục.
Ch ơng XI. Châu á
TIT 1: V TR A L - A HèNH KHONG SN.
A/ MC TIấU:
Sau bi hc hc sinh cn:
1. Về kiến thức: Sau bài học cần giúp học sinh nắm đợc
- Đặc điểm về vị trí địa lý, kích thớc của châu á
- Nắm đợc những đặc điểm về địa hình và khoáng sản của châu lục.
2. Về kỹ năng
- Củng cố và phát triển kỹ năng đọc, phân tích, so sánh các yếu tố địa lý
trên bản đồ.
- Phát triển t duy địa lý, giải thích đợc mối quan hệ chặt chẽ giữa các yếu
tố TN.
3. Về thái độ
Yêu mến môn học và phát triển t duy về môn địa lý, tìm ra những kiến
thức có liên quan đến môn học.
B/ Đồ dùng dạy học
- Bản đồ tự nhiên Châu á
- Lợc đồ địa hình, khoáng sản và sông hồ Châu á
*/ Trũ: Sỏch giỏo khoa
C/ Phng phỏp: Hot ng nhúm, phỏt vn, bn .
D/Tieỏn trỡnh dạy-học:
1/ n nh lp:1
/
2/Kim tra :
-Đồ dùng học tập bộ môn.
-Chia nhóm học tập đầu năm: chia cả lớp thành 4 nhóm, mỗi nhóm cử nhóm tr-
ởng và th ký ghi kết quả thảo luận của nhóm.
3/Bài mới:
Chúng ta đã cùng tìm hiểu thiên nhiên, kinh tế xã hội Châu Phi, Châu Mỹ,
Châu Nam Cực, Châu Đại Dơng và Châu Âu qua chơng trình địa lý lớp 7.
Sang phần địa lý lớp 8 ta sẽ tìm hiểu thiên nhiên, con ngời Châu á, một
châu lục rộng lớn nhất, có lịch sử phát triển lâu đời nhất, có điều kiện tự nhên
phức tạp và đa dạng. Tính phức tạp, đa dạng đó đợc thể hiện trớc hết qua cấu tạo
địa hình và sự phân bố khoáng sản.
T.g Hot ng ca Gv Hot ng ca Hs Ni dung chớnh
Hoaùt ủoọng 1. Tìm hiểu
vị trí địa lí và kích thớc
Châu á.
GV cho học sinh thảo luận
nhóm.
1)V trớ a lớ, hỡnh
dng, kớch thc ca
chõu lc.
2
13’
20’
Yªu cÇu mçi nhãm quan s¸t
lỵc ®å vÞ trÝ cđa Ch©u ¸ trªn
®Þa cÇu vµ tr¶ lêi c¸c c©u
hái:
N1: C.Á cã diƯn tÝch lµ bn?
N»m trªn lơc ®Þa nµo?
N2: §iĨm cùc b¾c vµ cùc
nam phÇn ®Êt liỊn n»m trªn
nh÷ng vÜ ®é ®Þa lý nµo?
N3: CA ÙtiÕp gi¸p víi nh÷ng
®¹i d¬ng vµ ch©u lơc nµo?
N4: ChiỊu dµi tõ ®iĨm cùc
b¾c ®Õn ®iĨm cùc nam, chiỊu
réng tõ bê t©y sang bê ®«ng
n¬i l·nh thỉ më réng nhÊt lµ
bao nhiªu km?
N5: B»ng hiĨu biÕt cđa m×nh
em h·y so s¸nh diƯn tÝch cđa
ch©u ¸ so víi c¸c ch©u lơc
kh¸c?
Sau khi HS th¶o ln xong,
gi¸o viªn gäi ®¹i diƯn c¸c
nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶.
Gv: Nh÷ng ®Ỉc ®iĨm cđa vÞ
trÝ ®Þa lý, kÝch thíc l·nh thỉ
Ch©u ¸ cã ý nghÜa rÊt s©u
s¾c, lµm ph©n hãa khÝ hËu vµ
c¶nh quan tù nhiªn ®a d¹ng,
thay ®ỉi tõ B¾c xng Nam,
tõ duyªn h¶i vµo néi ®Þa.
Hoạt ®éng 2: Đặc
điểm đòa hình và
khoáng sản.
? Quan sát hình 1.2/5 em
có nhận xét vì về đòa hình
Châu Á?
Gv: Chia lớp 3 nhóm.
? Em h·y t×m vµ ®äc tªn c¸c
d·y nói chÝnh, x¸c ®Þnh híng
cđa c¸c d·y nói ®ã? Chóng
®ỵc ph©n bè ë ®©u?
? Tìm, đọc tên sơn
*Häc sinh th¶o ln
trong 5 phót.đại
diện nhóm báo
cáo .C¸c nhãm kh¸c
bỉ sung.
Nêu được:
Ch©u ¸ lµ mét bé
phËn cđa
lơc ®Þa ¸ - ¢u, S
phÇn ®Êt
liỊn réng kho¶ng
41,5 triƯu
km
2
, nÕu tÝnh c¶ c¸c
®¶o phơ thc th×
réng tíi 44,4triƯu
km
2
. §©y lµ ch©u
lơc réng nhÊt TG.
- §iĨm cùc:
+ §c B¾c: Mòi Sª-
li-u-xkim: 77
0
44'B
+ §c Nam: Mòi Pi-
ai: 1
0
10'B (Nam b¸n
®¶o Malacca)
+ §c T©y:Mòi
Bala26
0
10'B
(T©y b¸n ®¶o tiĨu ¸)
+ C. §«ng: Mòi
§iªgi«nÐp: 169
0
40'B
(Gi¸p eo Bªring).
N¬i tiÕp gi¸p:
+ B¾c gi¸p B¾c B¨ng
D¬ng
+ Nam gi¸p Ên §é
D¬ng
+ T©y gi¸p C.¢u,
C.Phi, §Þa Trung
H¶i
+ §«ng gi¸p TBD.
*Chỉ trên BĐ vị trí
châu Á, các điểm
cực, tiếp giáp với
-Châu Á có diện tích
lớn nhất thế giới.
-N»m hoµn toµn ë nưa
cÇu B¾c.Trải dài từ
vùng cực Bắc ®Õn xÝch
®¹o.
2) Đặc điểm địa hình
khống sản:
a.Địa hình:rất đa dạng
và phức tạp.
-Nhiều hệ thống núi
và sơn ngun đồ sộ
bậc nhất thế giới
3
nguyên
? T×m vµ ®äc tªn c¸c ®ång
b»ng réng nhÊt? Chóng ®ỵc
ph©n bè ë ®©u?
? Cho biÕt c¸c s«ng chÝnh
ch¶y trªn c¸c ®ång b»ng ®ã?
- Giáo viên chốt kiến thức.
? B»ng sù hiĨu biÕt cđa m×nh
em h·y cho biÕt thÕ nµo lµ
"s¬n nguyªn"?
? Quan sát hình 1.2 và cho
biết các loại khoáng sản
chủ yếu của châu Á?
- Giáo viên liên hệ thực tế
tại Iran và Irắc nơi có trữ
lượng dầu mỏ lớn, hiện
đang là ngòi nổ chiến tranh
và xung đột quân sự với
Mỹ.
? Đọc phần ghi nhớ
các đại dương …
- Quan sát, nhận
xét: 3 dạng đòa hình
chính
+ Nhóm 1: Tìm,
đọc tên các dãy và
hướng núi chính.
+ Nhóm 2: Tìm,
đọc tên sơn nguyên
và đặc điểm của
nó.
+ Nhóm 3: Tìm và
đọc tên các đồng
bằng lớn.
Sau khi 3 nhóm
thảo luận xong, đại
diện 3 nhóm trình
bày.
"S¬n nguyªn": Lµ
nh÷ng khu
vùc ®åi nói rréng
lín, cã bỊ mỈt t¬ng
®èi b»ng ph¼ng. C¸c
SN ®ỵc h×nh thµnh
trªn c¸c vïng nỊn cỉ
hc c¸c KV nói giµ
bÞ qu¸ tr×nh bµo
(C¸c nói vµ s¬n
nguyªn cao tËp trung
chđ u ë vïng trung
t©m)
-Các dãy núi chạy
theo hai hướng chính:
T Đ, TB ĐN.
-Nhiều đồng bằng lớn
bậc nhất thế giới.
b.Kho¸ng s¶n
Châu Á rất giàu tài
ngun khống sản,
quan trọng nhất: dầu
mỏ, khí đốt than, sắt ,
crơm và kim loại
màu…
4
mßn l©u dµi. C¸c SN
cã ®é cao thay ®ỉi,
SN cã thĨ ®ång
nghÜa víi cao
nguyªn.
- Quan sát và đọc
tên các loại khoáng
sản.
- Nghe
- Đọc ghi nhớ.
4) Củng cố:
* Gv yªu cầu Hs ®äc kÕt ln SGK
*Lµm bµi tËp tr¾c nghiƯm cđng cè:
C©u 1: H·y ghÐp c¸c ý ë cét tr¸i vµ cét ph¶i vµo b¶ng sao cho ®óng.
§ång b»ng §¸p ¸n S«ng chÝnh ch¶y trªn ®ång b»ng
1. Turan g a. S«ng H»ng + S«ng Ên
2. Lìng Hµ e b. S«ng Hoµng Hµ
3. Ên H»ng a c. S«ng ¤-bi + S«ng I-e-nit-x©y
5
4. Tây Xi-bia c d. Sông Trờng Giang
5. Hoa Bắc b e. Sông ơphrat + Sông Tigrơ
6. Hoa Trung d g. Sông Xa Đa-ri-a + Sông A-mu Đa-ri-a
Câu 2: Khoanh tròn vào các ý có đặc điểm địa hình Châu á
1. Châu á có rất nhiều sơn nguyên, đồng bằng.
2. Các dãy núi Châu á nằm theo hớng Đông - Tây.
3. Châu á có nhiều hệ thống núi, sơn nguyên cao, đồ sộ và đồng bằng rộng nhất
TG.
4. Các núi và sơn nguyên phân bố ở rìa lục địa. Trên núi cao có băng hà bao phủ
q.năm.
5. Các dãy núi chạy theo hớng Đông - Tây hoặc Bắc - Nam và nhiều đồng bằng
nằm xen kẽ với nhau làm cho địa hình bị chia cắt phức tạp.
6. Núi và sơn nguyên tập trung chủ yếu ở vùng TT, trên núi cao có băng hà vĩnh
cửu.
Đáp án: 3,5,6.
*Thoõng tin boồ sung: Hymalya là một dãy núi cao, đồ sộ nhất thế giới, hình
thành cách đây 10 đến 20triệu năm, dài 2400km, theo tiếng địa phơng là
Chômôlungma, từ năm 1717 đã đợc sử dụng trên bản đồ do triều đình nhà Thanh
biên vẽ. 1852, cục trắc địa ấn Độ đặt tên cho nó là Evơret để ghi nhớ công lao
của Gioocgiơ Evơret-một ngời Anh làm
cục trởng cục đo đạc n Độ.
5) HDVN:
Tr li cõu hi 1,2,3 (SGK tr 6)
C1.Nờu cỏc c im v v trớ a lớ,kớch thc ca lónh th Chõu v ý ngha
ca chỳng i vi khớ hu:
* í ngha:+ Vớ trớ lónh th kộo di t vựng cc Bc n xớch o lm cho
lng bc x Mt Tri phõn b khụng u ,hỡnh thnh cỏc i khớ hu thay i
t B n N.
+ Kớch thc lónh th rng ln lm khớ hu phõn hoỏ thnh cỏc kiu
khỏc nhau .KH m gn bin v KH lc a khụ hn vựng ni a.
E.Rỳt kinh nghim:
địa lí 8 cả năm chuẩn kiến thức kỹ năng mới năm học
liên hệ đt 01689218668
6
TIẾT 2: KHÍ HẬU CHÂU Á
A/ MỤC TIÊU:
Sau bài học học sinh cần:
1* Kiến thức :Hiểu và giải thích được được khí hậu châu Á phân hố
phức tạp, đa dạng.
Nắm chắc đặc điểm các kiểu và sự phân bố khí hậu chính của châu Á .
2 * Kỹ năng: Rèn luyện kỹ năng phân tích , so sánh , đọc các lược đồ khí
hậu .
3*Thái độ: Giáo dục thế giới quan đúng đắn cho học sinh.
B/ Chuẩn bò :
- Bản đồ các đới khí hậu Châu Á, bản đồ tự nhiên Châu Á.
- Các biểu đồ khí hậu thuộc các kiểu khí hậu chính.
C/ Phương pháp :Đàm thoại , hoạt động nhóm.
D/ TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC.
1/ Ổn định lớp:
2/Kiểm tra bài cũ: 6
/
? Trình bày đặc điểm vò trí đòa lí và kích thước lãnh thổ của Châu Á? Những
đặc điểm này có ảnh hưởng như thế nào đến khí hậu Châu Á?
- Châu Á có diện tích lớn nhất thế giới.
- N»m hoµn toµn ë nưa cÇu B¾c.Trải dài từ vùng cực Bắc ®Õn xÝch ®¹o.
Ý nghĩa:+ Ví trí lãnh thổ kéo dài từ vùng cực Băc đến xích đạo làm cho lượng
bức xạ Mặt Trời phân bố khơng đều ,hình thành các đới khí hậu thay đổi từ B
đến N.
+ Kích thước lãnh thổ rộng lớn làm khí hậu phân hố thành các kiểu
khác nhau .KH ẩm ở gần biển và KH lục địa khơ hạn ở vùng nội địa.
? Hãy nêu đặc điểm địa hình Châu Á?
-Địa hình:rất đa dạng và phức tạp.
-Nhiều hệ thống núi và sơn ngun đồ sộ bậc nhất thế giới(C¸c nói vµ s¬n
nguyªn cao tËp trung chđ u ë vïng trung t©m)
-Các dãy núi chạy theo hai hướng chính: T Đ, TB ĐN.
-Nhiều đồng bằng lớn bậc nhất thế giới.
3/Bài mới:*Mở bài sử dụng lời dẫn trong SGK.
Hoạt động của Thầy Hoạt động của Trò Nội dung chính
Hoạt động 1
a)Hoạt động nhóm
-Quan sát hình 2.1 trả lời 3 câu
hỏi SGK:
? Xác đònh các đới khí hậu thay
đổi từ vùng cực bắc đến vùng
xích đạo theo kinh tuyến 80 Đ?
? Xác đònh các ®ới khí hậu thay
đổi từ vùng duyên hải vào nội
Hs hđ:6 nhóm (N1,2 ý1;
N 3,4 ý 2 ; N 5,6 ý 3 )
- Xác đònh đới khí hậu
theo kinh tuyến 80Đ.
- Xác đònh trên hình 2.1.
1) Khí hậu Châu
Á phânhố rất
đa dạng:
a. Khí hậu Châu Á
phân hóa nhiều đới
khác nhau.
7
đòa?
? Em có nhận xét gì về sự thay
đổi của khí hậu do ảnh hưởng
của vò trí đòa lí theo vó độ?
? Vì sao khí hậu Châu Á có
nhiều kiểu?
- Khí hậu châu Á có đặc điểm gì?
Từ T Đ phân hố ntn?
Chuyển ý : Châu Á có các kiểu
khí hậu phổ biến nào?
Hoạt động 2:Các kiểu khí hậu
phổ biến của Châu Á
- Chia lớp thành 3 nhóm
* GV chèt vµ bỉ sung kiÕn thøc:
- KhÝ hËu Ch©u ¸ g©y lò lơt. Mïa
®«ng cã giã mïa ®«ng b¾c vµ T©y
b¾c. Mïa hÌ cã giã mïa ®«ng
nam vµ t©y nam. Tuy hµng n¨m
giã mïa ®Õn vµ ®ỉi chiỊu ®Ịu ®Ỉn
nhng thêi ®iĨm xt hiƯn vµ kÕt
thóc rÊt thÊt thêng. Do sù thÊt th-
êng cđa giã mïa mµ lỵng ma
hµng n¨m so víi lỵng ma TB cã
sù chªnh lƯch kh¸ lín. ( 3,5 lÇn ë
Bombay; 4,5 lÇn ë Ma®rax¬; 9
lÇn ë cao nguyªn §ª can ) Ma
nhiỊu g©y häa lín nh lò lơt, n¹n
®ãi, dÞch bƯnh
D·y Himalaya nh bøc têng thµnh
sõng s÷ng ®ãn nhËn nh÷ng trËn
ma xèi x¶ kÐo dµi hµng tn theo
giã mïa mïa h¹ tõ Ên §é D¬ng
thỉi vµo, cïng víi b¨ng tut nói
cao tan. NÕu gỈp b·o trµn vµo g©y
thªm ma to th× lò lơt ë ®©y g©y tai
häa v« cïng
- Do ảnh hưởng của vò
trí đòa lí theo vó độ
khí hậu phân hóa thành
nhiều đới.
-Do kích thước rộng lớn
của lãnh thổ, ảnh hưởng
của lục đòa và đại
dương.
-Khí hậu châu Á phân
hố rất đa dạng.
-Từ B N có đầy đủ
các đới khí hậu…
- Từ T Đ phânhố
thành nhiều kiểu khí hậu
trong mỗi đới khi hậu
Do gần hay xa biển
Thảo luận nhóm
HS trả lời- lớp nhận xét
- Nhóm 1: Xác đònh
trên lược đồ tên và khu
vực phân bố các kiểu
khí hậu chính.
- Nhóm 2: Nêu đặc
điểm chung của các
kiểu khí hậu gió mùa.
b. Các đới khí hậu
Châu Á thêng phân bố
thành nhiều kiểu khí
hậu khác nhau.
KL: C.Á có đầy đủ các
đới KH, phân hố rất
đa dạng thay đổi theo
các đới từ B xuống N
và theo các kiểu từ
dun hải vào nội địa.
2) Khí hậu Châu Á phổ
biến là các kiểu KH gió
mùa và KH lục địa:
a)Khí hậu gió mùa:
* Phân bố: Nam Á,
Đơng Nam Á, đơng
Nam Á .
* Đặc điểm:
-Có một miùa đơng
lạnh và khơ. Mùa hè
nóng, ẩm, mưa nhiều.
b) Kiểu khí hậu lục địa:
*Phân bố:
Vùng nội địa và tây
nam Á.
* Đặc điểm:
Mùa đơng lạnh và khơ,
mùa hè nóng , khơ.
8
nỈng nỊ. Th¸ng 11-1970 mét trËn
b·o lín søc giã 250 km/h trµn
vµo ®óng lóc thđy triỊu lªn t¹o
thµnh nh÷ng c¬n sãng cao nh bøc
têng níc ®Ëp vµo bê , tµn ph¸ v«
cïng d÷ déi lµm tõ 300000 ®Õn
1triƯu ngêi bÞ cn tr«i
- KhÝ hËu giã mïa Ch©u ¸ g©y
h¹n h¸n: Nam ¸ vµ ®«ng Nam ¸ ,
h¹n h¸n g©y ra do sù xt hiƯn
chËm cđa dßng phãng lu nhiƯt
®íi( lµ lo¹i giã rÊt m¹nh thỉi ë
trªn cao däc theo chÝ tun) ®·
lµm cho giã mïa ®Õn chËm g©y
h¹n h¸n ë nhiỊu n¬i.
- Nhóm 3: Nêu đặc
điểm chung của các
kiểu khí hậu lục đòa.
9
16
/
4. Cđng cè .
* Yêu cầu hs trả lời câu hỏi 1 SGK/9.
Ba biểu đồ khí hậu thuộc các kiểu khí hậu sau:
- U-Lan Ba-To : Khí hậu ôn đới lục đòa.
- E- Ri- Át: Khí hậu nhiệt đới khô.
- Y- An- Gun: Khí hậu nhiệt đới gió mùa.
* GV tổng kết, khắc sâu nội dung chính của bài.
- Khí hậu Châu Á phân hóa rất đa dạng và nguyên nhân của sự phân hóa đó.
- Khí hậu Châu Á phổ biến là các kiểu khí hậu gió mùa và khí hậu lục đòa.
* Dùng bản đồ câm cho HS lên điền các đới khí hậu, các kiểu khí hậu.
5. DỈn dß :
- Häc sinh häc bµi . Làm bài .2 SGK/9
+ Hướng dẫn cách vẽ : Trục tọa độ, trục ngang chia 12 tháng, mỗi tháng lấy
chiều rộng 1cm. trục đứng bên phải ghi lượng mưa 1cm ~20mm, trục đứng
bên phải ghi nhiệt độ 1cm = 5
o
äC, biểu đồ nhiệt độ dạng đường biểu diễn,
biểu đồ lượng mưa dạng cột .
- Chuẩn bò bài 3: Sông ngòi và cảnh quan Châu Á.
E .Rút kinh nghiệm:
®Þa lÝ 8 c¶ n¨m chn kiÕn thøc kü n¨ng míi n¨m häc
liªn hƯ ®t 01689218668
TIẾT 3 : SƠNG NGỊI VÀ CẢNH QUAN CHÂU Á
A/ MỤC TIÊU:
Sau bài học học sinh cần:
1* Kiến thức :Biết châu Á có mạng lưới sơng ngòi phát triển, có nhiều hệ
thống lớn.
10
Trình bày và giải thích đặc điểm của một số hệ thống sơng, sự phân
hóa của các cảnh quan.
Biết những thuận lợi và khó khăn của tự nhiên châu Á đối với việc phát
triển kinh tế - xã hội .
2* Kỹ năng: Rèn luyện kỹ năng phân tích , so sánh , đọc bản đồ.
Xác lập mối quan hệ giữa địa hình , KH với sơng ngòi , cảnh
quan Châu Á.
3*Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ tự nhiên cho học sinh.
B/ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC .
1/GV: Đồ dùng: Bản đồ , ảnh địa lý.
2/ HS : Sách giáo khoa, ảnh sưu tầm.
C / Phương pháp: Hoạt động nhóm, phát vấn, bản đồ.
D/ CÁC HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP:
1/ Ổn định lớp:1
/
.
2/Kiểm tra bài cũ:
? Nêu rõ đặc điểm chung về khí hậu Châu Á? Em hiểu gì về khí hậu gió mùa
và khí hậu lục đòa?
? Nêu tên và sự phân bố các kiểu khí hậu Châu Á.
3. Bài mới.
Giới thiệu bài:
- Sông ngòi và cảnh quan Châu Á rất phức tạp và đa dạng, đó là do ảnh
hưởng của khí hậu đến sự hình thành chúng. Qua bài học hôm nay, chóng
ta sẽ tìm hiểu những vấn đề đó.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung chính
* N 1,2 : Quan sát bản
đồ tự nhiên châu Á:
? Đọc và chỉ tên các hệ
thống sông lớn ở: Bắc Á,
Đông Á ,Đông Nam Á
Nam Á và Tây Nam Á
Trung Á .
? Cho biết nơi các sông
bắt nguồn và đổ ra biển
hoặc đại dương nào?
? Nêu đặc điểm về dòng
chảy và thủy chế của
sông.
Hai nhóm làm 1 nội dung:
* Các sông ở Bắc Á:
(1): Sông Ô – bi
(2): Sông I – ê – nit – xây
(3): Sông Lê – na
Bắt nguồn từ vùng núi cao ở
trung tâm châu lục, đổ nước ra
Bắc Băng Dương.
- Các sông ở khu vực
+ Đ.Á: (1): S. A – mua, (2) : S.
Hoàng Hà, (3) : S. Trường Giang.
+ Đ.N.Á: (4): S. Mê – kông.
+ NÁ: (5): S. Hằng, (6): S. n.
- Các sông đều bắt nguồn từ
vùng núi trung tâm đổ nước ra
đại dương
1) Đặc diểm sơng ngòi:15
- Châu Á có mạng lưới sơng
ngòi khá dày đặc, nhưng
phân bố khơng đều.
- Chế độ nước phức tạp.
- Co ù3hệ thống sông lớn :
Bắc Á, Đông A Ù - Đông
Nam Á - Nam Á ,và Tây
Nam Á - Trung Á .
11
N 3,4: Quan sát bản đồ
tự nhiên châu Á:
? Đọc và chỉ tên các
sông lớn ở Tây Nam Á,
Trung Á?
? Nêu đặc điểm về dòng
chảy và thủy chế của
sông.
? Qua phần tìm hiểu trên
hãy nêu:
* Nhận xét chung về
mạng lưới và sự phân bố
của sông ngòi Châu Á?
? Giải thích chế độ nước
của các sông ở Châu Á
lại phức tạp?
* Châu Á có những hệ
thống sông lớn nào?
* Nêu giá trò kinh tế của
sông ngòi và hồ của
Châu Á?
Chuyển ý
Châu Á có các đới cảnh
quan tự nhiên nào? Giải
thích?
Gv u cầu Hs hđ theo
nhóm: Dựa vào lược đồ:
* Đọc tên các đới cảnh
quan của châu Á theo
thứ tự từ bắc xuống nam
dọc theo kinh tuyến
80
o
Đ. ? Hãy giải thích Ts
+ Sông ở ĐÁ, ĐNÁ đổ nước ra
TBD.
Hai nhóm làm nội dung.2.
+ Sông ở N.A đổ nước ra D.
* Các sông ở khu vực:
-Trung Á: (1) : S. Xưa Đa – ri –
a; (2): S. A – mu Đa – ri – a.
-Tây Nam Á: (3): S. Ti – grơ; (4):
S. Ơ – phrát.
*) Mạng lưới sông thưa thớt.
- Càng về hạ lưu lượng nước
sông càng giảm.
Chế độ nước sông phụ thuộc vào
chế độ mưa (miền khí hậu gió
mùa) và chế độ nhiệt (miền khí
hậu cực và vùng lạnh).
* Co ù 3 hệ thống sông lớn :
Bắc Á, Đông A Ù - Đông Nam
Á - Nam Á ,và Tây Nam Á -
Trung Á .
- Giá trò kinh tế : giao thông,
thủy điện , cung cấp nước
cho đời sống ,ø du lòch, thủy
sản …
HS hđ nhóm trả lời :
* ĐÀI NGUYÊN; RỪNG LÁ KIM;
THẢO NGUYÊN; HOANG MẠC VÀ
BÁN HOANG MẠC; CQ NÚI CAO;
XA VAN VÀ CÂY BỤI; RỪNG
NHIỆT ĐỚI ẨM.
* Gt:Do lãnh thổ châu Á trải dài
- Sơng đem lại nguồn lợi
về thuỷ điện, cung cấp
nược sinh hoạt, tưới tiêu,
giao thơng , thuỷ sản…
2) Các đới cảnh quan tự
nhiên:13
/
12
C. Á có nhiều đới cảnh
quan?
? Kết hợp với lược đồ
khí hậu châu Á cho biết
tên các cảnh quan thuộc
khí hậu GIÓ MÙA, khí
hậu LỤC ĐỊA
? Qua phần thảo luận :
Em có nhận xét gì về
cảnh quan tự nhiên của
Châu Á? (số lượng cảnh
quan, sự phân bố các
cảnh quan có liên quan
gì đến đặc điểm khí hậu)
? Do sự tác động khai
thác của con người, ngày
nay các cảnh quan tự
nhiên của châu Á bò biến
đổi như thế nào? biện
pháp giải quyết?
? Thiên nhiên châu Á có
những thuận lợi và khó
khăn nào?
từ xích đạo đến vòng cực bắc.
* KHU VỰC CÓ KH GIÓ MÙA:
RỪNG HỖN HP VÀ RỪNG LÁ
RỘNG; RỪNG CẬN NHIỆT ĐỚI ẨM
RỪNG NHIỆT ĐỚI ẨM; XAVAN
CÂY BỤI;
* KHU VỰC CÓ KH LỤC ĐỊA:
RỪNG VÀ CÂY BỤI LÁ CỨNG
ĐTH; Rừng lá kim ; HOANG MẠC
VÀ BÁN HOANG MẠC; THẢO
NGUYÊN
- Cảnh quan của Châu Á rất
phong phú ù( có 10 cảnh quan)
đọc và giải thích trên lược đồ 3.1
- Sự phân bố cảnh quan phù hợp
với sự phân bố khí hậu
- Ngày nay phần lớn các cảnh
quan tự nhiên bò khai phá biến
thành những đồng ruộng ,khu
dân cư ,vùng công nghiệp
HS trả lời - lớp nhận xét
- Do địa hình và khí hậu
phức tạp nên cảnh quan tự
nhiên rất đa dạng .
- Ngày nay phần lớn các
cảnh quan ngun sinh đã
bị con người khai phá
biến thành đồng ruộng, các
khu dân cư, khu cơng
nghiệp.
3) Những thuận lợi và
khó khăn của thiên
nhiên châu Á :
*Thuận lợi
-Nhiều khống sản có trữ
lượng lớn .
-Thiên nhiên da dạng.
* Khó khăn:
-Núi cao hiểm trở , khí hậu
khơ hạn, giá lạnh.
-Động đất, núi lửa, bão
lụt…
4. C ủng cố:
* GV cđng cè l¹i toµn bé bµi häc
* HS ®äc néi dung ghi nhí sgk vµ lµm bµi tËp tr¾c nghiƯm cđng cè:
Khoanh trßn vµo nh÷ng c©u ®óng:
1 . Ch©u ¸ cã nhiỊu hƯ thèng s«ng lín nhng ph©n bè kh«ng ®Ịu v×:
a) Lơc ®Þa cã khÝ hËu ph©n hãa ®a d¹ng, phøc t¹p
13
b) Lơc ®Þa cã kÝch thíc réng lín, nói vµ s¬n nguyªn cao tËp trung ë trung
t©m cã
b¨ng hµ ph¸t triĨn. Cao nguyªn vµ ®ång b»ng réng cã khÝ hËu Èm ít.
c) Phơ thc vµo chÕ ®é nhiƯt vµ chÕ ®é Èm cđa khÝ hËu.
d) Lơc ®Þa cã diƯn tÝch rÊt lín. §Þa h×nh cã nhiỊu nói cao ®å sé nhÊt thÕ
giíi.
§¸p ¸n: b + c
2. Các sông lớn của Bắc Á và Đông Á thường bắt nguồn từ :
a. Vùng núi Tây Nam Á
b. Vùng núi trung tâm Châu Á
c. Vùng núi Bắc Á
d. Tát cả đều đúng.
5. DỈn dß
Häc sinh häc bµi cò vµ t×m hiĨu vÞ trÝ, ®Þa h×nh Ch©u ¸ ¶nh hëng ®Õn khÝ
hËu cđa vïng nh thÕ nµo?
+ Học bài 3 . ( kết hợp với lược đồ 2.1 và 3.1. Đọc tên các cảnh quan và giải
thích)
+ Chuẩn bò bài 4 ( ôn lại đặc điểm khí hậu gió mùa và khí hậu lục đòa)
E .Rót kinh nghiƯm bµi häc
TIẾT 4: BÀI THỰC HÀNH :
PHÂN TÍCH HỒN LƯU GIĨ MÙA CHÂU
Á
A/ MỤC TIÊU:
Sau bài học học sinh cần:
1. VỊ kiÕn thøc: Th«ng qua bµi thùc hµnh gióp HS hiĨu ®ỵc:
- Ngn gèc h×nh thµnh vµ sù thay ®ỉi híng giã cđa khu vùc giã mïa ë Ch©u ¸.
- Tỉng kÕt c¸c kiÕn thøc ®· thùc hµnh
2. VỊ kü n¨ng
- §äc vµ ph©n tÝch lỵc ®å khÝ hËu, lỵc ®å ph©n bè khÝ ¸p vµ c¸c lo¹i giã trªn tr¸i ®Êt.
3. VỊ th¸i ®é
14
- Häc sinh yªu mÕn m«n häc, tÝch cùc t×m hiĨu vµ gi¶i thÝch c¸c hiƯn tỵng
tù nhiªn.
B/ Chn bÞ
GV
- Lỵc ®å khÝ hËu Ch©u ¸
- Lỵc ®å ph©n bè khÝ ¸p vµ c¸c híng giã chÝnh vỊ mïa §«ng vµ mïa H¹ (H
4.1; 4.2 )
HS :Sách giáo khoa, ảnh sưu tầm.
C /Phương pháp: Hoạt động nhóm, phát vấn, bản đồ.
D / CÁC HOẠT ĐỘNG D ẠY – HỌC :
1/ Ổn định lớp:1
/
2/Kiểm tra bài cũ: 5
/
? Nêu đặc điểm sông ngòi Châu Á? Hãy chỉ trên bản đồ tên và vò trí các
con sông lớn của Châu Á?
? khí hậu Châu Á phổ biến là các kiểu khí hậu gì? Nêu đặc điểm sự phân bố
và ảnh hưởng của nó tới sông ngòi Châu Á?
3/Bài mới:*Mở bài: Nêu mục đích và nhiệm vụ của bài thực hành.
Ho¹t ®éng cđa GV-HS Néi dung bµi häc
? Em h·y cho biÕt, giã sinh ra do nh÷ng nguyªn
nh©n nµo?
Do sù chªnh lƯch khÝ ¸p, c¸c ®ai khÝ ¸p di
chun tõ n¬i ¸p cao xng n¬i ¸p thÊp t¹o ra
vßng tn hoµn liªn tơc trong kh«ng khÝ.
? VËy hoµn lu khÝ qun cã t¸c dơng g×?
- §iỊu hßa, ph©n phèi l¹i nhiƯt, Èm, lµm gi¶m
bít sù chªnh lƯch vỊ nhiƯt ®é vµ ®é Èm gi÷a c¸c
vïng kh¸c nhau
* C¸c hoµn lu nµy ho¹t ®éng ®· dÉn ®Õn c¸c
hiƯn tỵng giã mïa kh¸c nhau.
1. Ho¹t ®éng 1 1. Ph©n tÝch híng giã vỊ mïa ®«ng :10
/
Cho HS quan sát hình 4.1 và 4.2, yªu cÇu häc
sinh quan s¸t vµ gi¶i thÝch.
? Đường đẳng áp là gì?
Đường đẳng áp là đường nối các điểm có
cùng trị số khí áp.
- C¸c trung t©m khÝ ¸p ®ỵc x¸c ®Þnh b»ng c¸c ®-
êng ®¼ng ¸p.
Híng giã ®ỵc biĨu thÞ b»ng c¸c mòi tªn.
- Cã trung t©m ¸p cao: C
Trung t©m ¸p thÊp: T
- C¸c trung t©m ¸p thÊp
+ Alªut, xÝch ®¹o oxtr©ylia
+ XÝch ®¹o, Ai - x¬ - len
GV cho häc sinh th¶o ln nhãm. C¶ líp 4 nhãm,
15
thảo luận trong 7 phút.
N1, 2: Xác định các trung tâm áp thấp và trung
tâm áp cao.
N3, 4: Xác định các hớng gió chính theo từng khu
vực về mùa đông và ghi vào vở học theo mẫu.
- Các trung tâm áp cao
+ Xibia
+ Nam ấn Độ Dơng
+ A xo
GV kẻ mẫu lên bảng, học sinh thảo luận và GV
tổng kết.
Hớng gió
theo mùa
KV
Hớng gió mùa đông (T1) Hớng gió mùa hạ (T7)
Đông á Tây Bắc Đông Nam
Đông Nam á Bắc, Đông Bắc Nam
Nam á Đông Bắc Tây Nam
2. Hoạt động 2: 2. Phân tích hớng gió về mùa hạ :10
/
GV tiếp tục treo lợc đồ phân bố khí áp và hớng gió
chính về mùa hạ ở khu vực khí hậu gió mùa châu
á.
GV giảng, giải thích các kí hiệu trên bản đồ.
Sau đó tiếp tục cho học sinh thảo luận nhóm trong
7 phút. 2 nhóm thảo luận 1 câu hỏi do GV đa ra.
Các trung tâm áp thấp
+ iran
N1, 2: Xác định các trung tâm áp thấp và áp cao
N3, 4: Xác định các hớng gió chính theo từng khu
vực về mùa hạ và ghi vào vở học theo mẫu ở bảng
trên.
GV yêu cầu thảo luận, quan sát, hớng dẫn học sinh
tìm các đai áp trên lợc đồ và các hớng di chuyển tạo
ra các hớng gió về mùa hạ.
Sau khi học sinh thảo luận, GV thu kết quả, tổng
hợp.
- Các trung tâm áp cao:
+ Nam ấn Độ Dơng
+ Nam Đại Tây Dơng
+ oxtraylia
+ Ha oai.
- Các hớng gió chính theo từng khu
vực mùa hạ đó là:
Đông Bắc, Nam, Tây Bắc.
Gọi 1, 2 học sinh lên bảng chỉ tên lợc đồ các trung
tâm áp thấp, áp cao.
Chỉ các hớng gió chính biểu thị trên lợc đồ.
? Tại sao có sự thay đổi hớng gió theo mùa?
Do sự sởi ấm và hóa lạnh theo mùa nên khí áp
cũng thay đổi theo mùa có gió mùa mùa đông
và gió mùa mùa hạ.
Sau khi đã phân tích xong các lợc đồ GV gọi học
sinh đọc yêu cầu phần tổng kết.
3. Hoạt động 3 3. Tổng kết :15
/
GV vẽ bảng tổng kết lên bảng cho học sinh vẽ vào
vở.
Qua những kiến thức đã học, các em hãy điền vào
trong bảng tổng kết.
16
Häc sinh lµm vµo vë, 2 em lªn b¶ng hoµn thµnh.
Mïa Khu vùc Híng giã chÝnh Tõ ¸p cao ®Õn ¸p thÊp
Mïa ®«ng
§«ng ¸ T©y B¾c
§«ng Nam ¸ B¾c, §«ng B¾c
Nam ¸ §«ng B¾c
Mïa h¹
§«ng ¸ §«ng Nam
§«ng Nam ¸ Nam
Nam ¸ T©y Nam
4. Cđng cè:2
/
GV cđng cè l¹i toµn bµi.
Yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i híng giã chÝnh vµ kĨ tªn mét sè lo¹i giã phỉ
biÕn ë ViƯt Nam.
5. DỈn dß:2
/
- VỊ nhµ hoµn thµnh xong b¶ng tỉng kÕt.
- Ôn các chủng tộc lớn trên thế giới
+ Đặc điểm hình thái, đòa bàn phân bố.
- Đặc điểm dân cư Châu Phi, Mó, Âu & Đại Dương.
E . Rút kinh nghiệm:
cã ®Çy ®đ c¶ n¨m liªn hƯ ®t 0168.921.8668
17
18
19
20
21
22