MỞ ĐẦU

Trước kia, Việt Nam vốn là một nước phong kiến và nơng nghiệp. Từ khi
bị đế quốc Pháp xâm chiếm, Việt Nam trở thành một nước thuộc địa nửa phong
kiến. Với đặc trưng của một nước tư bản chủ nghĩa, Pháp trong cả hai lần khai
thác thuộc địa đã áp dụng chính sách độc quyền - chia để trị. Chúng chia nước ta
làm ba xứ để cai trị: Bắc kì - Trung kì và Nam kì. Giữa thực dân Pháp và phong
kiến Việt Nam có sự cấu kết chặt chẽ với nhau. Pháp dựa vào phong kiến để lấy
cơ sở đàn áp nhân dân, còn phong kiến Việt Nam lại nhờ vào Pháp để duy trì địa
vị của mình. Những hình thức áp bức, bóc lột tàn nhẫn, dã man của phong kiến
chẳng những khơng được xố bỏ mà còn bị thực dân Pháp lợi dụng để bóc lột,
áp bức nhân dân Việt Nam nặng nề thêm. Ngun nhân đó là dẫn đến sự mâu
thuẫn gay gắt giữa nơng dân và phong kiến, vấn đề dân chủ được đặt ra.
Mặt khác, thực dân Pháp khi tiến hành đầu tư vào Việt Nam để kinh
doanh lấy lợi, chủ nghĩa tư bản đã phát sinh. Chúng ra sức bóc lột nhân dân Việt
Nam, coi đó là nguồn nhân cơng rẻ mạt để phục vụ cho q trình khai thác thuộc
địa của chúng. Trong vơ vàn hình thức bóc lột, phải kể đến thủ đoạn bóc lột
nhân dân ta bằng cách đánh thuế nặng (thuế ruộng đất, thuế thân, thuế rượu,
thuế muối, thuế thuốc phiện và hàng trăm thứ thuế khác…). Chính điều đó làm
cho nhân dân ta càng khốn đốn, mâu thuẫn giữa nhân dân ta và thực dân Pháp
ngày càng quyết liệt. Sự bóc lột của thực dân Pháp đã làm cho tình hình xã hội
Việt Nam có sự phân hố sâu sắc; trong đó giai cấp nơng dân chiếm trên 90%
vừa bị phong kiến, lại vừa bị thực dân bóc lột nặng nề bằng cả thủ đoạn sưu cao,
thuế nặng, tơ tức, phu phen, tạp dịch… giai cấp cơng nhân ra đời sớm nhưng
cũng bị Pháp đàn áp. Giai cấp tư sản bị Pháp chèn ép đến cùng, khơng thể nào
ngóc đầu lên được. Thực trạng Việt Nam lúc này vơ cùng khốn đốn. Trong xã
hội Việt Nam có hai mâu thuẫn cơ bản cần phải được giải quyết. Vấn đề về dân
tộc và giai cấp.
Giải quyết được các mâu thuẫn trên, chính là hồn thành cuộc cách mạng
dân tộc - dân chủ ở Việt Nam. Nhiệm vụ dân tộc - dân chủ do đó vừa là tất yếu
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

1
va l bt buc ca cỏch mng Vit Nam. Nú xut phỏt t thc tin ca bi cnh
Vit Nam. Hai nhim v ny khụng phi n khi ng cng sn Vit Nam ra
i mi c t ra, m nú ó nhen nhúm t trc ú rt lõu. Ngay t gia th
k XIX, khi thc dõn Phỏp n sỳng xõm lc nc ta thỡ cỏc phong tro yờu
nc ó n ra v dõng lờn mnh m. Cỏc cuc ni dy chng thc dõn Phỏp ó
din ra liờn tc khp ba min Bc, Trung, Nam v ó tr thnh mc tiờu ca
mi cuc u tranh, mi cuc bo ng hay khi ngha. Dự cú l phũng tro do
cỏc s phu yờu nc cm u nh Phan Bi Chõu, Phan Chu Trinh, hay ú l
phong tro ca nụng dõn, tiu t sn, t sn dõn tc thỡ tt c u nhm mc
ớch ỏnh ui cho bng c thc dõn Phỏp. Nhng rt cc, cỏc phong tro
ny u b tht bi. Nguyờn nhõn l do h cha xỏc nh c k thự (vớ d:
Phan Bi Chõu ch trng da vo Phỏp ỏnh Nht, Phan Chu Trinh li ch
trng i mi theo mụ hỡnh ca nc Phỏp). T ch nhn thc sai k thự nờn
cỏc ụng ó khụng th no xỏc nh c rừ mõu thun ch yu trong xó hi Vit
Nam lỳc ú l gỡ. Vỡ vy, khụng th nhỡn ra c nhim v cn thit. n tn
u th k XX, nc ta vn trong tỡnh trng khng hong v ng li.
Mói n sau ny, thụng qua cỏc hot ng ca Nguyn i Quc t khi
ngi bt u ra i tỡm ng cu nc, qua quỏ trỡnh bụn ba, hc hi, kho
nghim cỏc nc Phng Tõy cho n khi thnh lp ng cng sn Vit
Nam mi tỡm c ng i cho cỏch mng Vit Nam. Thụng qua quỏ trỡnh tỡm
tũi, hc hi v kho cu thc trng nc ngoi kt hp vi vic phõn tớch tỡnh
hỡnh trong nc, n ngy 3-2-1930 ti Hng cng, Ngi ó lp ra ng cng
sn Vit Nam v ra Cng lnh vn tt - sỏch lc vn tt, trong ú Ngi
nờu ra cỏch mng Vit Nam phi tri qua hai giai on: Cỏch mng t sn dõn
quyn v cỏch mng xó hi ch ngha. Hai giai on cỏch mng ú k tip nhau,
khụng cú bc tng no ngn cỏch. Cng lnh vit: Ch trng lm t sn
dõn quyn cỏch mng v th a cỏch mng i ti xó hi cng sn. Nh vy,
ngay t u, Ngi ó thu sut con ng phỏt trin tt yu ca cỏch mng
nc ta l con ng kt hp v ging cao ngn c c lp dõn tc v ch

ngha xó hi. Nh vy, mc tiờu ú cho thy rừ tớnh cht ca cuc cỏch mng
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
2
gii phúng dõn tc Vit Nam. ú l cuc cỏch mng dõn tc dõn ch nhõn dõn
- mt cuc cỏch mng ca giai cp cụng nhõn, giai cp nụng dõn, giai cp tiu t
sn, giai cp t sn dõn tc, do giai cp cụng nhõn lónh o, da trờn c s liờn
minh cụng nụng, nhm mc ớch ỏnh quc v phong kin, gii phúng dõn
tc, thc hin khu hiu ngi cy cú rung, lp nờn nc Vit Nam dõn ch
cng ho, tc l nh nc dõn ch nhõn dõn, v to iu kin cho nc Vit
Nam khụng qua thi k phỏt trin t bn ch nghói m tin thng lờn ch ngha
xó hi. V mt cuc cỏch mng nh th, chỳng ta gi l cỏch mng dõn tc dõn
ch nhõn dõn. ú cng chớnh l mt cuc cỏch mng dõn ch t sn kiu mi
mt nc thuc a v phong kin, nú khỏc vi nhng cuc cỏch mng dõn ch
t sn kiu c do giai cp t sn lónh o nh cỏch mng Phỏp nm 1789 v
cỏch mng Th Nh Kỡ nm 1925. Tin hnh cuc cỏch mng dõn tc chớnh l
tin ti ỏnh ui quc, thc dõn lm cho nc nh hon ton c lp. Cũn
gii quyt nhim v dõn ch chớnh l ỏnh phong kin, em li rung t cho
dõn cy. ú l hai nhim v c bn v xuyờn sut ca cỏch mng Vit Nam
nhng khụng phi lỳc no nú cng din ra cựng mt lỳc. Tu tng thi kỡ, tng
giai on m vn dng cho hp lớ. Vy hai nhim v ú c ng v Nh nc
thc hin nh th no v thc hin c n õu, i vo tng giai on ca cỏch
mng Vit Nam ta s c sỏng rừ.

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
3
NI DUNG CA VN DN TC - DN CH C GII QUYT
NH TH NO TRONG CC CNG LNH CA NG TA

Trong chớnh cng vn tt, sỏch lc vn tt do Nguyn i Quc son
tho nm 1930 ó ch ra ng li chung cho hng i ca cỏch mng Vit

Nam. Nhng ng thi, Ngi cng cn c vo hon cnh c th ca giai on
ny ra nhim v c th nh sau : Nhim v ca cỏch mng t sn dõn
quyn nc ta l ỏnh bn quc phỏp; bn phong kin v giai cp t sn
phn cỏch mng, lm cho nc Vit Nam c c lp; dng lờn chớnh ph
cụng nụng binh; t chc ra quõn i cụng nụng ; tch thu ht sn nghip ca bn
quc v bn phn cỏch mng em chia cho dõn cy nghốo ; tin hnh cỏch
mng rung t, ờm li rung t cho nụng dõn Cỏc nhim v ú bao hm c
ni dung dõn tc v dõn ch, chng quc v phong kin, nhng ni bt lờn l
nhim v chng quc v tay sai phn ng, ginh c lp t do cho ton th
dõn tc. õy l ng li ra cho mi lm nm chun b cỏch mng ginh
chớnh quyn. Sau ú n thỏng 10-1930, c Trn Phỳ b sung. Ni dung
Lun cng chớnh tr hu nh khụng cú gỡ thay i so vi chớnh cng vn
tt, sỏch lc vn tt, iu l vn tt c ra trong hi ngh thnh lp ng ;
nhng ng chớ Trn phỳ li quan nim rng hai nhim v dõn tc - dõn ch cú
quan h khng khớt, vỡ vy phi tin hnh ng thi, ụng núi : cú ỏnh
quc ch ngha mi phỏ tan c giai cp a ch v lm cỏch mng th a
c thng li; m cú phỏ tan ch phong kin thỡ mi ỏnh c quc
ch ngha, ng thi theo Trn Phỳ, thc hin khu hiu rung t cho ngi
nụng dõn vn l ni dung ct lừi.
Cn c vo hon cnh lch s t nc ta giai on 1930 - 1945 thỡ thy
rng ng li m Bỏc H ó ra trong chớnh cng vn tt, sỏch lc vn tt
l phự hp v ỳng n hn. Bi vỡ vỏo nhng nm 1929 - 1933 l giai on m
cỏc nc t bn trờn th gii ri vo cuc khng hong kinh t trm trng. Cuc
khng hong ú ó lan nhanh sang cỏc nc thuc a v ph thuc, trong ú cú
Vit Nam. quc Phỏp ó tỡm mi cỏch trỳt gỏnh nng ca cuc khng
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
4
hong lờn vai nhõn dõn cỏc nc thuc a ca chỳng. Nn kinh t Vit Nam,
vn hon ton ph thuc vo quc Phỏp, cng phi chu nhng hu qu nng
n ca cuc khng hong. Trong khi ú, v mt chớnh tr, nht l t sau khi

nghói Yờn Bỏi ca Vit Nam quc dõn ng b tht bi, quc Phỏp ó ra sc
y mnh chớnh sỏch khng b trng hũng dp tt phong tro cỏch mng va
bựng n. Riờng nm 1930, Nam kỡ cú hn 17.000 ngi b kt ỏn, trong ú
hn 400 ỏn i hỡnh. nh hng nng n ca cuc khng hong kinh t v chớnh
sỏch n ỏp khng b ỏc lit ca quc Phỏp khụng lm nht tinh thn cỏch
mng ca nhõn dõn ta, trỏi li cng lm cho nhõn dõn ta thờm cm thự v quyt
tõm, tranh u ginh quyn sng ca mỡnh. Chớnh Nguyn i Quc ó khng
nh : S ỏp bc v búc lt nng n ca thc dõn Phỏp ó lm cho ng bo ta
hiu rng cú cỏch mng thỡ sng, khụng cú cỏch mng thỡ cht. Chớnh vỡ vy m
phong tro cỏch mng ngy cng ln mnh v di s lónh o ca ng,
phong tro u tranh chng Phỏp gii on 1930 - 1931 phỏt trin mnh m.
Khụng khớ u tranh ngy 1-5 sụi ni t Bc n Nam, t thnh th cho n
nụng thụn v kộo di cho n ht thỏng 5, m nh cao l Xụ Vit - Ngh Tnh.
õy l mt s kin lch s trng i trong lch s cỏch mng nc ta. Vi mt
khớ th tn cụng mnh m, phong tro ó giỏng mt ũn quyt lit vo bố l
quc v tay sai. Vi ý ngha ú, phong tro 1930 - 1931 c coi nh l cuc
tng din tp u tiờn ca nhõn dõn ta di s lónh o ca ng nhm chun b
cho thng li ca cỏch mng thỏng Tỏm sau ny. Tip ú phong tro 1936 -
1939 c coi l cuc tng din tp ln hai. V cui cựng, giai on 1939 -
1945 l cuc tng din tp ln ba v cng l giai on chng mỡn rừ nht cho
ng li m ng v Bỏc H ó ra trong nhng nm 1930.
Cho ti nm 1939, c th l thỏng 9/1939, chin tranh th gii th hai
bựng n, tỡnh th cỏch mng xut hin. Chin tranh ó y mõu thun gia giai
cp t sn v vụ sn thờm gay gt, chin tranh cng lm cho mõu thun gia
thuc a v ch ngha thc dõn tng lờn. ụng Dng, Phỏp ng trc hai
nguy c :
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
5
1. Ngn c cỏch mng gii phúng ca nhõn dõn ụng Dng sm
mun s chỏy bựng lờn thiờu t chỳng

2. S e do trng trn ca phỏt xớt Nht ang lm le ht cng chỳng
i phú li tỡnh hỡnh khn n ú buc Phỏp phi thi hnh hng lot
cỏc chớnh sỏch phn ng nhm v vột sc ngi, sc ca ca nhõn dõn ta
cung ng cho cuc chin tranh quc ch ngha. Vi chớnh sỏch ú, thc dõn
Phỏp ó y nhõn dõn ta vo cnh sng ngt ngt v chớnh tr, bn cựng v kinh
t. Do ú mõu thun gia dõn tc Vit Nam v quc Phỏp cng tr nờn sõu
sc hn bao gi ht. Trong tỡnh hỡnh ú, ng ta ra thụng bỏo cho cỏc ng chớ
ch rừ con ng chớnh tr hin thi, gii thớch tỡnh hỡnh th gii v trong nc,
bc u nờu ra s iu chnh chin lc cỏch mng. Vo thỏng 11/1939, ng
ta triu tp hi ngh Trung ng VI ti Gia nh nờu rừ ch trng ln ca cỏch
mng trong thi kỡ mi, trong ú ra mc tiờu ca cỏch mng l : t vn
gii phúng dõn tc lờn hng u v c bn nht ca cỏch mng Vit Nam. Mi
vn cỏch mng khỏc, k c vn rung t u phi nhm mc ớch ú m
gii quyt, tm gỏc li khu hiu cỏch mng rung t v thay bng khu hiu
chng a tụ cao, chng cho vay nng lói, tch thu rung t ca bn thc dõn
quc v bn a ch tay sai em chia cho dõn cy nghốo.
õy l nhim v cú tớnh ỳng n phự hp vi hon cnh lch s Vit
Nam lỳc ny trc s n ỏp trng trn v dó man ca thc dõn Phỏp. Vi tớnh
ỳgn n ú, Hi ngh VI c coi l hi ngh ỏnh du s chuyn hng ỳng
n v ch o chin lc cỏch mng, ging cao ngn c gii phúng dõn tc,
tng cng mt trn dõn tc thng nht, m ng i ti thng li ca cỏch
mng thỏng Tỏm.
n cui nm 1940 - 1941, chin tranh th gii th hai i vo giai on
quyt lit. Trờn mt trn Chõu u khi ỏnh chim Phỏp, phỏt xớt c rỏo rit
chun b tn cụng Liờn Xụ. Trờn mt trn Chõu , phỏt xớt Nht m rng ỏnh
chim Trung Quc v cng ang rỏo rit chun b chin tranh Thỏi Bỡnh Dng.
ụng Dng, Nht nhy vo xõm lc, thc dõn Phỏp nhanh chúng u hng
v quay li cu kt vi phỏt xớt Nht thng tr nhõn dõn ta. Nhõn dõn ta ri vo
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN