BÀI TậP CHUYÊN Đề 1
Bài 1 : Hãy giải thích về hợp đồng kiểm toán cho những
mục đích đặc biệt ? Liệt kê những dạng hợp đồng kiểm
toán cho mục đích đặc biệt.
Bài 2 : Hãy phân biệt hợp đồng tổng hợp thông tin tài
chính với hợp đồng soát xét BCTC và cho biết sự khác biệt
về mức độ đảm bảo giữa hai loại hợp đồng này.
Bài 3: Khi thực hiện soát xét BCTC, nếu phát hiện đơn
vị không chấp hành đúng chuẩn mực và chế độ kế toán hiện
hành, người KTV cần làm gì ?
Bài 4 : Có câu phát biểu như sau : “ Do khi thực hiện
dịch vụ kế toán, người hành nghề kế toán không cung cấp
một sự đảm bảo trong báo cáo của mình. Vì vậy, các báo
cáo này có thể xem như là các báo cáo cho những mục đích
đặc biệt.”
Yêu cầu : Cho biết ý kiến của bạn về phát biểu trên.
Bài 5 :
Công ty kiểm toán D&L được công ty An Sương yêu cầu
thực hiện dịch vụ soát xét báo cáo tài chính cho niên độ kế
toán kết thúc vào 31/12/2004. Hợp đồng ký kết giữa D&L
và An Sương có nêu rõ : dịch vụ soát xét không cung cấp
cơ sở cho việc diễn đạt ý kiến.
Yêu cầu :
a) Hãy giải thích vì sao dịch vụ soát xét không cung cấp
cơ sở cho việc diễn đạt ý kiến.
b) Cho biết những thủ tục soát xét KTV thực hiện và mục
đích của mçi thủ tục đó ?
Bài 6 :
Dưới đây là một báo cáo do KTV phụ soạn thảo khi
chuẩn bị hoàn thành hợp đồng dịch vụ soát xét báo cáo tài
chính cho Công ty ABC được lập vào ngày 30/9/2004.

Kính gửi : Hội đồng quản trị của Công ty ABC
Chúng tôi đã soát xét bảng cân đối kế toán của Công ty
ABC được lập vào ngày 30/9/2004 đính kèm, cũng như
báo cáo kết quả kinh doanh, phù hợp với chuẩn mực kiểm
toán được chấp nhận phổ biến. Việc soát xét của chúng tôi
bao gồm việc kiểm tra các sổ sách kế toán nếu thấy cần
thiết.
Một cuộc soát xét chủ yếu là dựa vào việc phỏng vấn
các nhân viên trong công ty. Về cơ bản một cuộc soát xét
có phạm vi nhỏ hơn so với cuộc kiểm toán, nhưng lại
rộng hơn so với dịch vụ tổng hợp thông tin tài chính. Do
đó, chúng tôi chỉ đảm bảo có giới hạn về các BCTC được
đính kèm.
Trên cơ sở công việc soát xét của chúng tôi, chúng tôi
nhận thấy không cần có những điều chỉnh trọng yếu nào
đối với BCTC được đính kèm để chúng phù hợp với các
chuẩn mực kế toán được áp dụng nhất quán.
Thành phố HCM ngày 2/11/2004
Kiểm toán viên
(Ký tên)
Yêu cầu : Hãy cho biết những khiếm khuyết trong báo
cáo trên.
Bài 7
Hưng - một kiểm toán viên tập sự – được giao phụ trách
hợp đồng dịch vụ tổng hợp thông tin tài chính cho Công ty
Tây Ninh cho niên độ kế toán kết thúc vào 31/12/2004. Sau
khi hoàn thành dịch vụ, Hưng đã lập báo cáo như sau :
Các BCTC đính kèm là do chúng tôi soạn thảo. Công
việc tổng hợp thông tin tài chính là một dịch vụ của kế
toán, nhưng chúng tôi cũng đã áp dụng một chút thủ tục

phân tích đối với các dữ liệu tài chính.
Như đã giải thích trong phần thuyết minh 3, công ty có
thay đổi phương pháp kế toán hàng tồn kho. Chúng tôi
không thực hiện kiểm toán hoặc soát xét các BCTC đính
kèm, nhưng không có điều gì làm chúng tôi phải chú ý là
chúng có sai sót.
Doanh nghiệp dịch vụ kế toán XY , ngày
tháng năm
Giám đốc Người hành nghề
kế toán
Yêu cầu : Hãy cho nhận xét về báo cáo do Hưng soạn thảo
và cho biết những nội dung cần điều chỉnh?
Bài 8
KTV Thanh phụ trách hợp đồng kiểm tóan cho công ty sản
xuất Hòan Cầu từ 2 năm nay. Hòan Cầu là công ty cổ phần
niêm yết. Ở năm hiện hành, Giám đốc Thanh muốn công
bố BCTC giữa niên độ trong đó có xác nhận của kiểm tóan.
Vì vậy GĐThanh đã nhờ Hải đảm nhận dịch vụ kiểm tóan
BCTC giữa niên độ và đưa ra các bút tóan điều chỉnh cần
thiết nếu phát hiện các sai phạm .
Nếu bạn là Hải:
1. Liêu bạn có nên chấp nhận đề nghị của GĐ Thanh
không ? Vì sao?
2. Nếu bạn chấp nhận đề nghị này, những nội dung nào
cần nêu trong hợp đồng: lọai báo cáo phát hành, thủ
tục kiểm tóan, trách nhiệm KTV và của đơn vị
Cho biết bản chất của hợp đồng mà Hải thực hiện .

BÀI TẬP CHUYÊN ĐỀ 2& 3


Bài 1
Hảy phân biệt lợi ích tài chính trực tiếp với lợi ích tài
chính gián tiếp tại khách hàng sử dụng dịch vụ đảm bảo.
Cho ví dụ minh họa. Vì sao chuẩn mực đaọ đức nghề
nghiệp không cho phép công ty kiểm toán hoặc một thành
viên nhóm kiểm toán có lợi ích gián tiếp với khách hàng sử
dụng dịch vụ bảo đảm.
Hảy xem xét tình huống sau :
Lân là chủ phần hùn (partner) của công ty kiểm tóan A&B.
Bố Lân là chủ tịch hội đồng quản trị của công ty X&Y. Ở
năm hiện hành, X&Y mua phần lớn cổ phần trong công ty
T&H - một khách hàng chủ yếu của Lân. Theo bạn, liệu
Lân có thể tiếp tục phụ trách hợp đồng kiểm tóan cho công
ty T&H không? Nếu Lân không phụ trách hợp đồng kiểm
tóan cho công ty T&H nhưng công ty kiểm tóan A& B vẩn
tiếp tục thực hiện hợp đồng này, như vậy công ty A&B có
vi phạm đaọ đức nghề nghiệp hay không ? Trong trường
hợp này, có phải công ty A&B có lợi ích tài chính gián tiếp
trong công ty X&Y không?
Bài 2:
Kiểm toán viên Lân phụ trách kiểm toán BCTC cho công ty
Sao Mai, một công ty trách nhiệm hữu hạn. Đồng thời, Lân
cũng phụ trách kiểm toán BCTC cho công ty Bình Minh.
Bình Minh là một công ty nhỏ, chứng từ và sổ sách kế toán
chỉ bao gồm nhật ký quỹ, các bản sao hoá đơn bán hàng và
mua hàng.
Khi được biết KTV Lân cũng đồng thời là kiểm toán công
ty Sao mai, Giám đốc công ty Bình minh yêu cầu Lân điều
tra một khoản công nợ của công ty Sao Mai đối với công
ty Bình Minh vì sổ sách và tài liệu kế toán có liên quan đã

bị thất lạc. Khoản công nợ này công ty Bình Minh chưa
nhận được nhưng giám đốc công ty Sao Mai cho rằng đã
chi trả. Sau đó, Giám đốc công ty Bình Minh còn nhờ Lân
đứng trên tư cách của công ty Bình Minh để thảo luận vấn
đề này với giám đốc công ty Sao mai
Yêu cầu :Nếu bạn là Lân, bạn được yêu cầu nghiên cứu sổ
sách của Sao Mai về vấn đề này, liệu bạn có nên hành
động trên tư cách của công ty Bình minh không?

Bài 3:: Sau đây là những tình huống mà KTV và công ty
kiểm toán gặp phải :
1. Coco – công ty cổ phần niêm yết -là khách hàng lớn
nhất của công ty kiểm toán B$C từ nhiều năm nay. Giá
phí thu được từ khách hàng này chiếm khoản 9% trong
tổng doanh thu công ty B$C. Trong năm hiện hành, công
ty Coco vừa mua lại một công ty khác . Vì vậy phí kiểm
toán thu được từ tập đoàn này chiếm tỷ tọng 16%
2. Giám đốc công ty Bình Minh nhờ KTV Nga lập bảng
khai thuế thu thập doanh nghiệp và cố gắng giảm mức
thuế phải nộp đến mức thấp nhất. KTV Nga sẽ nhân được
tiền thưởng khoảng 2,5% trên số thuế được giảm.
3. KTV báo giá sơ bộ về phí kiểm toán cho khách hàng
nhưng cũng cho biết thêm rằng phí kiểm toán thực tế sẽ
phụ thuộc vào khối lượng công việc thực hiện.
4. Công ty Hùng Cường đề nghị Công ty B$C thực hiện
kiểm toán báo cáo tài chính cho niêm độ kết thúc vào
31.12. Công ty Hùng Cường dự định sẽ phát hành thêm cổ
phiếu vì vậy giám đốc công ty Hùng Cường đề nghị sẽ
cho KTV 50 cổ phần xem như thù lao cho việc kiểm toán
5. Ngà- nhân viên môi giới bảo hiểm đã đề nghị bạn

mình KTV Lan như sau: Nếu khách hàng nào của Lan
cần mua bảo hiểm , Lan nên giới thiệu họ với Ngà . Đổi
lại Ngà sẽ chi trả cho Lan 10% hoa hồng mà Ngà thu được
từ các hợp đồng bảo hiểm
6. KTV Chi phụ trách hợp đồng kiểm toán cho công ty
cổ phần La Ngà. Ngọc -một chuyên viên kinh tế đang thực
hiện một công trình nghiên cứu với đề tài về các nghiệp
vụ tài chính doanh nghiệp mà các hoạt động này cùng lĩnh
vực với khách hàng của KTV Chi. Do vậy, Ngọc đề nghị
Chi cung cấp thông tin hay cho nhận xét về những hoạt
động tài chính của công ty La Ngà. Ngọc hứa sẽ bảo mật
các thông tin mà Chi cung cấp
7. Công ty KT Tự Cường vừa mới thành lập trong năm
hiện hành. Để thu hút khách hàng, công ty đã đăng tải trên
báo lời quảng cáo như sau: “Công ty kiểm toán chúng tôi
sẽ cung cấp cho các bạn dịch vụ kiểm toán tốt nhất với giá
thấp chưa từng có”
9. Trong Đại hội cổ đông thường niên, KTV Ngà – người
vừa mới được bổ nhiệm đã phê bình KTV tiền nhiệm là
“người không có năng lực “
10. KTV Chi vừa mới thành lập công ty kiểm toán cùng
với đồng nghiệp là KTV Nhân. Chi đề nghị Nhân gửi bảng
quảng cáo về công ty mình cho tất cả các khách hàng của
của công ty nơi mà trước đây Nhân làm việc
11. Phương là kiểm toán viên đồng thời là người môi giới
chứng khoán.
12. Do cạnh tranh , giá phí kiểm toán năm hiện hành giảm
gần một nữa so với năm trước , vì vậy KTV Lân phải
giảm đáng kể phạm vi kiểm toán
13.KTV Oanh có một khoản vay lớn ở ngân hàng. Đây là

ngân hàng mà KTV Oanh phụ trách hợp đồng kiểm toán
14. Một công ty kiểm toán đã phát biểu trên báo chí rằng số
vụ kiện liên quan đến công ty của họ thì ít hơn các đối thủ
khác.
15. KTV trả tiền hoa hồng cho luật sư vì đã giới thiệu
khách hàng cho công ty kiểm toán.
16. KTV giữ lại toàn bộ sổ sách của khách hàng nhằm buộc
khách hàng thanh toán những khoản phí kiểm toán quá hạn.
17. KTV Oanh đã bán cổ phiếu mà cô ta nắm giữ của công
ty A&G vào tháng 4 trước khi bắt đầu thực hiện công việc
kiểm toán cho công ty A&G cho niên độ kế toán kết thúc
31.12.
18. KTV đã tiết lộ những thông tin bí mật của khách hàng
với KTV kế tục.
19. KTV Oanh là người quản lý tài sản cho một cổ đông
chính của công ty C&G , đồng thời là kiểm toán viên chính
cho công ty C&G.
20. KTV không tuân thủ chuẩn mực kiểm toán áp dụng cho
KTV nhà nước.
21. KTV nhận quà từ khách hàng.
22. Kế toán tổng hợp của công ty Bình Minh đã nghỉ việc
hai tháng trước ngày kết thúc niên độ và cho đến ngày lập
báo cáo tài chính , công ty vẫn chưa tìm được người thay
thế. Do đó, những nghiệp vụ phát sinh trong hai tháng cuối
cùng của niên độ đã không được ghi nhận vào sổ sách. Vì
vậy, Công ty Bình Minh đã nhờ KTV Kiệt giữ sổ kế toán ,
lập BCTC và sau đó tiến hành kiểm toán báo cáo tài chính
. Kiệt đã đồng ý lời đề nghị của công ty .
23. Khi tiến hành kiểm toán, Kiệt phát hiện công ty Bình
Minh đã khai thiếu một hoá đơn bán hàng với số tiền khá

lớn trên sổ sách kế toán và cả trên tờ kê khai thuế. Kiệt đề
nghị đơn vị điều chỉnh nhưng đơn vị từ chối. Vì vậy Kiệt
đã thông báo hành vi này cho các cơ quan chức năng
24. KTV chính Lân phụ trách hợp đồng kiểm toán cho
công ty PLC mới đây vừa làm lễ đính hôn với kế toán
trưởng Chi của công ty này. Lân đã quen Chi khi thực
hiện kiểm toán tạm thời cho công ty PLC. Cuộc kiểm toán
chính thức sẽ tiến hành trong vòng 2 tháng tới
25. Giám đốc công ty PLC đã đề nghị KTV Lâm tham gia
vào cuộc họp bổ nhiệm kiểm toán viên của Ban giám đốc
tại đại hội cổ đông . Giám đốc đề nghị phí kiểm toán không
nên vượt quá 150 triệu đồng.
Yêu cầu: Trong mỗi trường hợp, hãy xác định KTV liệu
có vi phạm đạo đức nghề nghiệp hay không thể xác định
được. Hãy xác định nguyên tắc đạo đức nghề nghiệp liên
quan theo chuẩn mực đaọ đức nghề nghiệp của VN.

Bài 4:
KTV Lân được giao phụ trách kiểm toán khoản mục Nợ
phải thu cho báo cáo tài chính công ty Phát Đạt ở thời khoá
kế toán kết thúc ngày 31.12.96 . Khi gửi thư xác nhận cho
khách hàng và nhận được thư hồi âm, KTV Lân phát hiện
14 sai biệt giữa sổ sách và thư xác nhận . KTV đã cung cấp
bản sao thư xác nhận cho kế toán trưởng và đề nghị giải
thích các sai biệt này. Kế toán trưởng giao cho nhân viên
kế toán có liên quan – Cô Lan - thực hiện . Cô Lan lập bảng
kê các chênh lệch và giải thích các chênh lệch. Theo giải
thích của cô Lan, phần lớn các chênh lệch là do chênh lệch
về thời gian ghi chép vào sổ của Công ty Phát Đạt và sổ
của khách hàng. Dựa trên bảng kê này, KTV kết luận rằng

không có sai sót trọng yếu trong tài khoản Nợ phải thu và
do đó công ty kiểm toán đã phát hành báo cáo chấp nhận
toàn bộ.
Hai năm sau, người ta phát hiện Cô Lan đã thông đồng với
một số nhân viên khác để biển thủ hàng trăm triệu đồng
trong vòng 3 năm cuối cùng. Vì vậy, công ty Phát Đạt đã
khởi kiện công ty Kiểm Toán vì tội bất cẩn .
Các chuyên viên Toà án xem xét cẩn thận hồ sơ kiểm toán
năm 96 , và đã phát hiện nhiều sai phạm trong bảng chỉnh
hợp của cô Lan. Việc điều tra sâu hơn cho thấy nhiều
khoản giảm giá cho khách hàng được ghi vào sổ là không
có thực. Công nợ cuối năm bị khai khống .Trong thực tế,
các sai phạm này đều nhằm mục đích biển thủ tiền .

Yêu cầu :
1. Nhận xét về các sai phạm của kiểm toán viên khi tiến
hành kiểm toán tài khoản nợ phải thu của khách hàng?
2. Cho biết KTV có thể sẽ chịu trách nhiệm gì trong
tình huống này ? Phương tiện nào sẽ giúp kiểm toán viên
có thể tự bảo vệ. ?

Bài 5: Công ty kiểm toán G&C đã thực hiện kiểm toán cho
công ty Bình Minh từ nhiều năm nay. Bình Minh là công ty
thương mại chuyên bán sỉ các mặt hàng điện tử . Công ty
Bình minh thuộc quyền sở hữu và lãnh đạo bởi ông Huyên.
Số dư hàng tồn kho trên báo cáo tài chính luôn là một
khoản mục trọng yếu .
Trong năm hiện hành (thời khoá kế toán kết thúc vào
31.12.2001), Kiểm toán viên Lân tiếp tục thực hiện hợp
đồng kiểm toán cho công ty Bình Minh. Kiểm toán viên

Lân đã không chứng kiến kiểm kê hàng tồn kho trong vòng
3 năm gần đây với lý do việc kiểm kê của công ty luôn
được tiến hành rất tốt và qua chứng kiến kiểm kê các năm
trước, KTV Lân không phát hiện sai sót nào về hàng tồn
kho.
Một khoảng thời gian ngắn trước khi hoàn tất việc kiểm
toán, Công ty kiểm toán G&C nhận một lá thư với nội
dung như sau:
Thưa quý công ty ,
Chúng tôi viết thư để thông báo cho quý công ty biết rằng
chúng tôi có ý định sẽ đầu tư vào công ty Bình Minh. Do
không có một nguồn thông tin độc lập về tình hình tài chính
của công ty Bình Minh, chúng tôi đặt tin tưởng rất lớn vào
báo cáo kiểm toán của quý công ty để quyết định liệu có
nên đầu tư vào công ty Bình Minh hay không
Ký tên
Công Ty M&H
Sau khi hoàn tất việc kiểm toán, KTV Lân đã phát hành
báo cáo chấp nhận toàn phần.
Một thời gian ngắn sau khi công bố báo cáo tài chính đã
được kiểm toán, Công ty M&H đã mua lại toàn bộ công ty
Bình Minh.
Bốn tuần sau khi mua lại, G&C nhận được một lá thư khác
từ M&H. M&H thông báo rằng số liệu hàng tồn kho trên
báo cáo tài chính của công ty Bình Minh bị khai khống
nghiêm trọng . Ngoài ra, rất nhiều hàng tồn kho bị hư hỏng,
lỗi thời không được lập dự phòng . M&H cho rằng trách
nhiệm thuộc về công ty G&C vì lẽ ra những vấn đề này
phải được kiểm toán viên phát hiện, nhất là các hàng tồn
kho đã mua cách đây 3 năm nhưng đến nay vẫn chưa bán

được. Do vậy ,M&H khởi kiện đòi công ty kiểm toán G&C
bồi thường về 2 khoản:
- Khoản tiền mà M&H đã trả về lợi thế thương mại được
xác định dựa trên lợi tức phản ảnh trên báo cáo tài chính
- Giá trị hàng tồn kho bị lỗi thời mà công ty không lập dự
phòng

Theo bạn :
1. Liệu kiểm toán viên Lân có bất cẩn không?
2. Kiểm toán viên Lân có nghĩa vụ phải thận trọng với công
ty M&H không?
3. Liệu công ty M&H có thắng kiện khi đòi các khoản nêu
trên không ?
Bài 6
Công ty kiểm toán Ánh Dương được thành lập bởi Lân và 2
chủ phần hùn khác. Một trong các khách hàng chính của Ánh
Dương là công ty Bình Minh. Ông Ngân (giám đốc công ty
Bình Minh) - đề nghị Lân làm tư vấn về tài chính cho một công
ty con của công ty Bình Minh. Ngoài ra, ông Ngân còn đề
nghị Lân tiến hành kiểm toán cho cả tập đoàn. Để tránh sự chỉ
trích của đồng nghiệp, Ông Ngân khuyên Lân nên rời công ty
Ánh Dương. Khi đó, công ty Ánh Dương sẽ bị giải thể và Lân
sẽ thành lập công ty kiểm toán tư nhân khác. Theo bạn:
1. Liệu Lân có nên chấp nhận đề nghị này không (theo điều
lệ đạo đức nghề nghiệp do IFAC ban hành và các quy
định của VIỆT NAM)
2. Cho biết hậu quả nếu Lân chấp nhận hợp đồng kiểm toán
này
3. Theo bạn, ý kiến của Ông Ngân (nếu Lân rời Ánh
Dương, Ánh Dương sẽ bị giải thể) có chính xác không ?

vì sao?

Bài 7
KTV Ngà được giao phụ trách kiểm toán BCTC từ nhiều năm
nay cho công ty Trường Sơn. Ở năm hiện hành - thời khoá kết
thúc vào 31.12.2003, do chịu nhiều áp lực, Ngà không thể thu
xếp để chứng kiến kiểm kê và không gửi thư xác nhận cho
ngân hàng. KTV Hiên được phân công phụ trách việc xét
duyệt hồ sơ kiểm toán. Thông qua hồ sơ, KTV Hiên cho rằng
có thể chấp nhận công việc của Ngà nên quyết định chấp nhận
số liệu của đơn vị trên cơ sở là :
- Các chỉ dẫn kiểm kê hàng tồn kho khá đầy đủ
- Không có các vấn đề cần lưu ý từ hồ sơ kiểm toán năm
trước
- Công ty có lưu trữ đầy đủ số phụ của ngân hàng
- Thông qua phân tích BCTC cho thấy số liệu trên báo cáo
có vẻ hợp lý
Vào 28.3.2004, công ty đã phát hành báo cáo chấp nhận toàn
phần và không biết rằng báo cáo này được Trường Sơn sử
dụng cho mục đích xin vay ngân hàng. Vào 10.2004, công ty
Trường sơn gặp khó khăn tài chính và bị buộc phải tiến hành
thủ tục phá sản. Khi tiến hành thủ tục thanh lý, người ta phát
hiện rằng có nhiều sai phạm trên báo cáo tài chính nhưng KTV
không phát hiện được như : hàng tồn kho và tiền gửi ngân hàng
đã bị khai khống trọng yếu, nợ phải trả bị khai thiếu, lập dự
phòng không đầy đủ, khai khống doanh thu.
Yêu cầu:
Hãy cho biết :
a. Liệu công ty kiểm toán có bất cẩn trong việc thực hiện hợp
đồng kiểm toán cho công ty Trường Sơn không?

b. Việc không được thông báo về việc sử dụng báo cáo của
bên thứ ba có thể là phương tiện hạn chế trách nhiệm của
công ty kiểm toán đối với công ty Trường Sơn không?
c. Cho biết các thủ tục kiểm toán công ty nên thực hiện để
tránh tái diễn các sai phạm nêu trên?

Bài 8 :
Hãy cho biết trong các trường hợp sau đây, trường
hợp nào có thể là sai sót, trường hợp nào có thể là
gian lận và trường hợp nào có thể hành vi không tuân
thủ pháp luật và các quy định. Những vấn đề bạn cần
điều tra thêm (nếu có) để khẳng định kết luận của
bạn.
1. Công ty thay đổi phương pháp khấu hao TSCĐ từ
phương pháp đường thẳng sang phương pháp khấu
hao tăng dần làm giảm chi phí 20 triệu đồng. Công
ty có giải trình trên thuyết minh báo cáo tài chính.
2. Một khỏan chi phí ghi vào tài khoản “Chi phí
QLDN” 100 triệu đồng chỉ có phiếu chi mà không
có chứng từ xác minh. Kết quả điều tra của KTV
cho thấy thực chất đây là chi phí hối lộ để dành
hợp đồng.
3. Số liệu doanh thu bán chịu qua kiểm tra, tính toán
cho thấy số liệu đúng thấp hơn so với số liệu được
trình bày trên báo cáo tài chính 50 triệu đồng.
4. Hoá đơn tiền điện thoại chung của Công ty tháng
12 được phản ánh vào Tài khoản “Thuế phải nộp”
trị giá 10 triệu đồng.
5. Nghiệp vụ mua máy vi tính của phòng kế toán
(thời gian hữu dụng ước tính 5 năm) 12.000.000đ

trong tháng 3, nhưng kế toán phản ánh trực tiếp vào
chi phí quản lý DN.
6. Công ty thay đổi phương pháp xác định trị giá
hàng xuất kho từ pp Nhập trước-xuất trước (trong
năm 20x1) sang phương pháp Nhập sau-xuất trước
(trong năm 20x2) làm tăng giá vốn hàng bán trong
năm 200.000.000đ. Công ty không có giải trình trên
thuyết minh báo cáo tài chính.
7. Phiếu thu tiền mặt nợ phải thu của khách hàng A
25.000.000đ nhưng sổ chi tiết TK Phải thu của khách
hàng lại phản ánh là nợ phải thu của khách hàng B.
8. Chi phí khách sạn cho ban lãnh đạo công ty đi
công tác 200 triệu (3 người cho 3 ngày) có đầy đủ
các chứng từ liên quan. Tuy nhiên chi phí này cao
hơn rất nhiều lần so với mặt bằng chi phí khách sạn.
10. Chi phí họat động của doanh nghiệp được hạch
tóan vào chi phí xây dựng cơ bản dở dang là 5,565 tỷ
đồng.
11. Nhân viên mua hàng đã mua hàng hóa với giá
mua cao hơn so với giá thị trường là 82 triệu
Bài 9:
Ba tuần sau khi phát hành báo cáo kiểm tóan cho
công ty cổ phần Song An cho niên độ kế tóan kết
thúc vào 31.12.X0, KTV Lân phát hiện Song An có
một số giao dịch với bên có liên quan có dấu hiệu vi
phạm pháp luật. Trong năm tài chính X0, Song An có
mua của Ánh Dương một số hàng hóa với giá cao
hơn rất nhiều so với giá thị trường. Theo thông tin
Lân vừa nhận được, giám đốc của công ty Song An là
cha của giám đốc công ty Ánh Dương. Vì việc mua

lô hàng này đã làm cho Song An bị thiệt hại gần 1 tỷ
đồng. Tuy nhiên, các nghiệp vụ này không được công
bố trong thuyết minh báo cáo tài chính. Hơn thế, dựa
trên thông tin vừa phát hiện, Lân kết luận rằng lợi
nhuận trên Báo Cáo Tài chính bị ảnh hưởng trọng
yếu do từ giao dịch này.
Lân quyết định tiếp cận với khách hàng và yêu cầu
điều chỉnh Báo cáo kiểm tóan. Khách hàng từ chối
yêu cần của KTV với lý luận rằng BCTC không có
sai lệch trọng yếu . Giám đốc còn cho rằng các giao
dịch này không có dấu hiệu không vi phạm pháp luật
và rằng đây không phải là Bên có liên quan. Ngòai ra,
giám đốc cũng cho rằng nếu KTV thông báo thông
tin này cho các cô đông, họ đã vi phạm tính bảo mật .
Yêu cầu
1. Cho biết liệu giao dịch mà Lân phát hiện có phải
là hành vi không tuân thủ hay gian lận .
2. KTV Lân có vi phạm tính bảo mật nếu công bố
thông tin này
3. Nếu bạn là Lân, bạn nên làm gì trong trường hợp
này.
Bài 10.
Hảy phân biệt hành vi gian lận và không tuân thủ bằng cách
điền vào các cột thích hợp trong bảng dưới đây. Theo bạn các
vấn đề nào cần tìm hiểu thêm để khẳng định kết luận của bạn:

Người
thực
hiện
Lợi

ích
Ảnh
hưởng
BCTC

hành vi

C
á
nh
ân

T
ổ
ch
ức

C
á
nh
ân

T
ổ
ch
ức

C
ó


Kh
ôn
g
Gi
an
l
n
1. Bán hoặc phân phối những tài sản không
có thực.


2. Tham ô (chiếm đoạt tài sản hoặc tiền bạc
trái phép) và ghi chép sai các số liệu tài
chính để che giấu, làm cho việc điều tra
khó khăn hơn.


3. Cố ý trình bày hoặc đánh giá không đúng
các nghiệp vụ, tài sản, nợ hoặc thu nhập.


4. Dành cho một nhân viên hoặc người bên
ngoài một vụ làm ăn có tiềm năng mang
lại lợi nhuận mà nếu ở trong trường hợp
bình thường sẽ mang lại lợi nhuận cho tổ
chức.


5. Các nghiệp vụ giữa các bên hữu quan bị
cố ý làm sai, trong đó một bên nhận được

những lợi ích không thể có được trong
các nghiệp vụ bình thường.


6. Yêu cầu thanh toán cho các dịch vụ hoặc
hàng hóa không có thực.


7. Cố ý ghi chép sai hay công bố sai những
thông tin chủ yếu để cải thiện tình hình
tài chính của tổ chức đối với bên ngoài.


8. Hoạt động kinh doanh bị cấm do vi phạm
luật lệ, quy định, hợp đồng hay quy định
của nhà nước.


9. Nhận hối lộ hoặc hoa hồng.


10.Cố ý tính không chính xác giá chuyển
nhượng (giá chuyển nhượng là giá trị của
hàng trao đổi giữa các tổ chức) bằng cách
làm sai lệch kỹ thuật định giá, nhờ đó người
quản lý cải thiện kết quả hoạt động của tổ
chức để tham gia vào một vụ mua bán và
làm thiệt hại cho tổ chức khác.



11.Cố ý che dấu hoặc trình bày sai lệch các
sự kiện hoặc số liệu.


12.Chi trả không đúng như đóng góp cho
chính trị trái với pháp luật, hối lộ, hoa hồng
và chi trả cho nhân viên nhà nước, những
người trung gian của các công chức, khách
hàng, hoặc những người cung cấp.



Bài 11
Công ty sản xuất mỹ phẩm Rạng Đông là công ty trách nhiệm hữu hạn
có quy mô nhỏ nhưng phát triển rất nhanh chóng. Do sự phát triển và
do yêu cầu của ngân hàng, Hùng – giám đốc công ty Rạng đông - đã
nhờ công ty kiểm toán Anh Vũ tiến hành kiểm toán BCTC cho niên độ
kế toán kết thúc vào 31.12.2005. Giá phí hợp đồng kiểm toán là 50
triệu. Trong những năm trước (2002, 2003, 2004), Công ty kiểm toán
Anh Vũ đã giúp Rạng Đông lập tờ khai thuế, thiết kế hệ thống kế toán.
Trước khi cuộc kiểm toán bắt đầu, Hùng nhận được một bức thư nặc
danh trong đó có nội dung: “Ngài Giám đốc hảy cẩn thận, tiền của ngài
biến mất ngay trước mắt ngài đó, ký tên: một người bạn”.
Bức thư này càng làm Hùng tin rằng cuộc kiểm toán là hoàn toàn cần
thiết và cho rằng các KTV sẽ phát hiện mọi gian lận. Do vậy Hùng
quyết định không báo cho KTV về bức thư này.
An, KTV chính được giao phụ trách hợp đồng kiểm toán này. Trong
quá trình thực hiện cuộc kiểm toán, An tuân thủ những hướng dẫn căn
bản của chuẩn mực kiểm toán như gửi thư xác nhận , chứng kiến kiểm
kê vào ngày kết thúc niên độ. An không phát hiện hành vi biển thủ khá

tinh vi của thủ quỹ Lưu ( trong thực tế, việc biển thủ thực hiện cả
trước và sau cuộc kiểm toán và bị phát hiện vào tháng 4.2006). Dựa
trên kết quả kiểm toán, công ty kiểm toán đã cho ý kiến chấp nhận
toàn phần.

Hai tháng sau ngày báo cáo kiểm toán được phát hành, Hùng mới phát
hiện hành vi biển thủ tiền của Lưu.Khi phát hiện sự biển thủ, Hùng cho
rằng công ty kiểm toán có lỗi vì đã không phát hiện hành vi biển thủ
này. Do vậy, Hùng yêu cầu công ty kiểm toán bồi thường khoản tiền
công ty bị thiệt hại là 800 triệu (gồm 520 triêu bị biển thủ trước ngày
kết thúc niên độ và 280 triệu sau ngày kết thúc niên độ).
Công ty kiểm toán cho rằng họ không có trách nhiệm phải phát hiện
hành vi biển thủ của nhân viên và do vậy họ từ chối bồi thường.

Yêu cầu:
Dựa trên chuẩn mực KT kiểm toán VN và quốc tế số 240, Nghị định
CP105/2004/NĐ- CP, hảy cho biết:
- Liệu công ty kiểm toán Anh Vũ có sai phạm trong việc chấp nhận
hợp đồng kiểm toán cho công ty Rạng đông không?
- Phân tích trách nhiệm của công ty kiểm toán và của khách hàng
đối với hành vi biển thủ của thủ quỹ Lưu.
- Việc Rạng Đông yêu cầu Anh Vũ bồi thường 800 triệu có hợp lý
không?