XƠ GAN pps
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (117.83 KB, 7 trang )
XƠ GAN
Chắc hẳn một vài lần Bạn có nhìn thấy một người với cái bụng chướng to tướng, y
như bụng bia thế nhưng cơ thể lại gầy cộc, chân tay gân guốc nỗi đầy người. Hàng
xóm cho Bạn biết là người ấy bị bệnh xơ gan hoặc xơ gan cổ trướng. Một khoảng
thời gian không lâu sau đó thì không còn thấy người ấy nữa. Xơ gan là gì? Tại
sao nó nguy hiểm đến thế? Bạn có thể làm gì để phòng tránh xơ gan?
Vâng, Bạn có thể điều khiển được hoàn toàn việc phòng tránh bệnh lý nguy hiểm
này. Đọc, hiểu & tìm ra cho mình những biện pháp phòng tránh tốt nhất.
Xơ gan là gì, nguyên nhân gây xơ gan?
Như Bạn đã biết, gan chỉ có một và đóng vai trò rất quan trọng cho cơ thể không
khác gì tim & phổi vậy. Gan được cấu tạo từ rất nhiều tế bào gan. Trong xơ gan,
các tế bào gan này bị giết chết từ từ và không được thay thế như cũ bởi các tế bào
gan mới, lâu ngày dẫn đến tình trạng gan mất hoàn toàn chức năng cho cơ thể &
hậu quả bệnh lý tất yếu xảy ra.
Một cách khoa học hơn, xơ gan là một bệnh lý hình thành mạn tính, bộc phát bệnh
khi mà các tế bào gan bị giết chết gần như hoàn toàn về mặt số lượng làm cho gan
không còn duy trì chức năng bình thường được cho cơ thể.
Các nguyên nhân gây xơ gan:
Xơ gan do rượu là nguyên nhân thường thấy ở nước ta
Kế đến là do suy dinh dưỡng
Viêm gan siêu vi
Và các nguyên nhân khác như các bệnh lý gây ứ mật, các bệnh lý tim mạch,
rối loạn chuyển hóa, nhiễm ký sinh trùng,
Nếu có nhiều nguyên nhân tác động trên cùng một cơ thể, xơ gan dễ xảy ra hơn và
diễn tiến nhanh hơn.
Mối liên hệ giữa xơ gan & rượu:
Tuy chưa được kiểm chứng nhưng qua thực tế thống kê cho thấy có mối tương
quan tỷ lệ thuận giữa tỷ lệ xơ gan với tửu lượng uống hàng ngày. Tỷ lệ mắc bệnh
xơ gan càng cao khi uống rượu nhiều và kéo dài nhiều năm. Kết quả thực nghiệm
trên gan động vật cho thấy rượu là chất độc đối với gan, trực tiếp gây ra tình trạng
viêm gan, thoái hóa mỡ gan- là tiền đề của xơ gan về sau.
Có nhiều dân nhậu ngụy biện cho rằng không phải tất cả những người nghiện rượu
đều bị xơ gan. Điều này đúng mà sai. Đúng, vì xơ gan do rượu còn bị tác động bởi
hai yếu tố khác là di truyền (tính mẫn cảm của gan đối với rượu) và việc ăn uống
thiếu chất đạm làm mỡ hóa tế bào gan. Tuy nhiên, sai ở chổ Bạn không thề biết
được bộ gien của Bạn có làm cho gan mẫn cảm với rượu hay không và khi nhậu
vào thì chán ăn và chắc chắn là thiếu đạm (thịt, cá, ).
Mối liên hệ giữa xơ gan & bệnh lý tim mạch:
Gan là nơi tồn trữ máu của cơ thể, có nghĩa là trong 5 lít máu của cơ thể thì có đến
gần 1 lít được thường xuyên lưu trữ tại gan để lọc sạch chất độc và được cung cấp
thêm dưỡng chất. Điều này cũng có nghĩa là quá trình ứ trệ tuần hoàn máu làm
chậm đi tốc độ lưu thông máu trong gan, làm quá tải sức chịu đựng ở gan và hậu
quả có thể dẫn đến hủy hoại tế bào gan. Do vậy, các bệnh lý tim mạch như suy tim
cũng được qui tội là nguyên nhân gây ra xơ gan.
Mối liên hệ giữa xơ gan & viêm gan:
Tất cả các loại viêm gan đều có thể dẫn đến xơ gan, nhất là viêm gan siêu vi. Viêm
gan gây ra tình trạng phá hủy các cấu trúc bình thường của gan như làm cho các tế
bào gan không còn liên hệ với nhau, làm gãy đổ các hệ thống nâng đỡ gan, hậu
quả là làm đảo lộn cấu trúc gan sau này khi tế bào được thay mới và dẫn đến tình
trạng xơ hóa.
Mối liên hệ giữa xơ gan & các tình trạng nhiễm độc:
Sự gia tăng lọc thải chất độc trong máu khi lưu thông qua gan hoặc tình trạng chất
độc ảnh hưởng trực tiếp lên gan làm hủy hoại tế bào gan và gây xơ gan. Thực tế
cho thấy các bệnh lý do ứ đọng chất sắt, đồng hay ngộ độc chì, thủy ngân, làm
gia tăng tỷ lệ mắc bệnh gan.
Biểu hiện nhận biết xơ gan:
Nếu biểu hiện bằng các triệu chứng như người bệnh xấu số nêu ở đầu bài thì đã
quá muộn để điều trị, khi ấy y học gọi là xơ gan cổ trướng hay xơ gan mất bù.
Ngoài các biểu hiện đó, bệnh nhân còn xuất hiện các triệu chứng sau:
Gầy ốm, sụt cân nhanh, suy kiệt do kém ăn vì giảm ngon miệng, chán ăn
Các biểu hiện của thiếu máu như xanh xao, hay chóng mặt, buồn nôn,
Sình bụng, chướng bụng (báng bụng), phù chân
Tiêu chảy hoặc táo bón
Vàng da, vàng mắt
Xuất hiện nhiều vết xuất huyết dưới da
Rối loạn nội tiết với các biểu hiện như không có khả năng có thai ở phụ nữ,
vú to ở đàn ông
Bệnh nhân dễ đi vào trạng thái lơ mơ, hôn mê
Sớm hơn, có nghĩa là các tế bào gan chưa bị hủy hoại hoàn toàn về số lượng- các
tế bào gan còn tốt gia tăng hoạt động để bù đắp khối lượng công việc không đổi do
sự thiếu hụt về số lượng (giống như một đội bóng có đến 2, 3 cầu thủ bị thẻ đỏ
trong một trận đấu vậy). Khi ấy, các BS gọi tên tình trạng này là xơ gan còn bù. Vì
đã có xuất hiện xơ gan, nên các triệu chứng nêu trên vẫn có thể xảy ra trong xơ
gan còn bù nhưng khó nhận biết hơn do cường độ xuất hiện yếu hơn.
BS làm gì để chẩn đoán xác định:
Nếu là xơ gan cổ trướng thì khỏi cần đến BS, Bạn cũng có thể chẩn đoán được
tốt kèm với thông tin biết được bệnh nhân là một tín đồ của rượu. Tuy nhiên,
chẩn đoán xơ gan trong giai đoạn còn bù là một công việc hết sức khó khăn. Tiền
căn có nghiện rượu, viêm gan, suy tim & ngộ độc cộng với các xét nghiệm cận
lâm sàng chứng tỏ có tình trạng suy giảm chức năng gan là các yếu tố chính yếu
trong chẩn đoán. Hoặc để chắc chắn hơn, BS sẽ chọc một cây kim vào bên trong
gan của Bạn để lấy ra một mẩu gan (sinh thiết gan) đủ để soi và xem xét dưới kinh
hiển vi điện tử.
Vấn đề điều trị và phòng tránh:
Hiện nay, kết quả điều trị bệnh xơ gan vẫn còn rất hạn chế do nhận thức về tầm
nguy hiểm của bệnh tật còn thấp ở đại đa số người dân. Tình trạng xơ gan mất bù
hoặc đến viện quá trễ khi đã có các biến chứng làm gia tăng tỷ lệ tử vong sau đó.
Hiện tại, người đã bị kết luận là xơ gan mất bù có hậu quả giống như là kết luận
ung thư giai đoạn cuối. Vấn đề điều trị nhằm mục đích làm thuận lợi hơn, thoải
mái hơn trong sinh hoạt hàng ngày.
Chọc tháo dịch báng ở ổ bụng là thủ thuật thường làm cho bệnh nhân xơ gan cổ
trướng khi mà lượng dịch quá nhiều gây chèn ép làm khó thở. Bệnh nhân thường
tử vong do hôn mê gan (khi mà chất độc trong cơ thể tăng cao do gan không còn
chức năng lọc máu).
Có lẽ đến đây thì các Bạn cũng rút ra được ít nhiều những điều cần phải làm để
phòng tránh bệnh lý xơ gan. Việc phòng tránh được y học quan tâm khi mà các
bệnh lý có nhiều hạn chế điều trị một khi chúng xảy ra. Vả lại, hầu như không có
một bệnh tật nào mà không thể phòng tránh được. Giàu nghèo đều do ta, khỏe yếu
đều do ta mà ra. Những gợi ý dưới đây nên thực hiện để phòng tránh xơ gan & các
bệnh lý khác:
Không được uống nhiều rượu, cẩn thận với bia vì mặc dù độ cồn thấp
nhưng vì uống thể tích quá nhiều nên cũng làm gia tăng nồng độ cồn hấp
thu vào máu, thậm chí có những lúc còn nhiều hơn là uống rượu
Phòng ngừa viêm gan bằng những tuân thủ theo các biện pháp an toàn vệ
sinh thực phẩm (viêm gan A), an toàn trong quan hệ tình dục (viêm gan B)
Không được sử dụng chung các vật dụng cá nhân như dao cạo râu, cắt
móng tay, bàn chải răng, và không được sa ngã vào nghiện ngập để rồi
dùng chung kim tiêm với người bệnh (viêm gan B)
Phòng chống suy dinh dưỡng, ăn uống chế độ ăn cân bằng, giàu chất đạm,
giảm bớt béo
