E-learning - cách học mới trong kỷ
nguyên CNTT
Trong xã hội toàn cầu hóa ngày nay, học tập là việc cần làm trong suốt
cuộc đời không chỉ để đứng vững trong thị trường việc làm đầy cạnh tranh
mà còn giúp nâng cao kiến thức văn hóa và xã hội của mỗi người.
Chúng ta cần học những kỹ năng mới, đồng thời bồi dưỡng nâng cao
những kỹ năng sẵn có và tìm ra những cách thức mới và nhanh hơn để học
những kỹ năng này.
E-learning là mộtphươngpháphiệu quả và khả thi, tận dụng tiến bộ của
phươngtiện điện tử, Internetđể truyền tải các kiến thức và kĩ năng đễn những
người học là cánhân hoặc tổ chức ở bất kì nơi nàotrên thế giới tại bất kì thờiđiểm
nào. Với các công cụ đào tạotruyềnthôngphong phú,cộng đồng người họconline
và các buổi thảoluận trực tuyến,E-learninggiúp mọi người mở rộng cơ hội tiếp
cận với các khóa học và đàotạo nhưnglại giúp giảm chiphí.
Trongkhuôn khổ bài viết này tôi sẽ không nói đến E-learning là gì, tầm quan
trọng vàtại sao phải cần đến nó. Nếu các bạnquan tâm có thể tìm kiếm được
những thông tinnày trênInternet,tôi nhấn mạnh vào các khíacạnh sau:
Ưu điểm nổi bật E-learning
Các khóa học có giá trị giúp tăng cơ hội kiếm tiền của bạn: Học từ các công ty
và chuyên giahàng đầu ngaytại nhà hoặc tại nơi làm việc, thamgia khóa đào tạo
trực tuyến họcviên khôngcần phải di chuyển đến bấtkì đâu.
Dễ sử dụng: bạnchỉ cần cóbộ trình duyệt Internet; có định dạngHTML và
được thiết kế để có thể tải về nhanh và giúpbạn tiến hành việc họcmột cách nhanh
chóng; giaodiện thiết kế đào tạo trực tuyếnđã được kiểm nghiệm và chứng minh
với hướng dẫn từngbước và dễ dàng. Cácđặc điểm baogồm: Công cụ bookmark
(đánhdấu) chỉ cho bạn biết phần mình đang học vì thế bạn có thể quay trở lại một
cách dễ dàng; Mục lục chủ đề để tìm kiếm thông tinvề tất cả các phầncủa khóa học
trong khibạnđang thamgia mộtkhóa học– dễ dàng di chuyển từ một phầncủa
một khóa học đến một phần cụ thể khác cũngthuộc khóa học đó.
Phần trợ giúp hữu ích và hiệu quả: rấtnhiều thôngtin trợ giúp có trongcác
khóa họctrựctuyến, hoặc do đội ngũ nhânviên quản trị cung cấp.
Kiến thức thu về thỏa đáng với khoản đầu tư mà bạn bỏ ra: chi phí đào tạo
trực tuyến rất hợplý –rẻ hơn so với các khóađào tạo có người hướng dẫn, E-
learningthựcsự làmột khoản đầu tư hiệu quả vàdễ dàng.
Tương tác: cácbài tập môphỏngcho phép học viên thực hành nhữngkiến
thức màmình đanghọc,giúp chohọc viên ghi nhớ được khối lượng kiến thức
nhiều hơn; cung cấp các phương pháp học khácnhau thông quacác bài tập bằng
phươngtiện nghenói, biểu đồ hiển thị, các bài kiểm tra và cácbài tập có thể in ra
được với các file định dạng PDFcó thể tải xuống để luyện tập thêm.
Tự học và thuận tiện: họcvới tốcđộ tùy chọn, nhanhchóng vàtiết kiệm thời
gian. Tập trung vào nhữngkiến thức mà bạncần, bỏ qua nhữngkiến thức bạn đã
biết hoặc không cần thiết hoặc các phần lặp lại bạn luônluôn kiểmsoátđược
khônggian, thời gian và phương thức học với cách tiếp cận khônghạn chế 24
giờ/ngày, 7 ngày/tuần, 365ngày/năm.
Các bài học hoàn chỉnh: học chuyênsâu các môn học –các bảng tra thuật ngữ
khóa họcđược cung cấp,khôngcần đến từ điển; được xây dựng trên các ghi chú,
thủ thuật học,tham khảo nhanh,các đườnglink cụ thể và các bài tậpmô phỏng;
với các bài tập vàcác file luyện tập giúp tăng khả năng ghi nhớ củabạnvà nângcao
mức độ sử dụngcác công cụ học tập cũng như luôn cập nhật cáccông cụ học tập
này.
Các bài kiểm tra đánh giá kỹ năng trước và sau khóa đào tạo để kiểm tra tiến
độ học của bạn: có thể sử dụng trước, trong hoặc sau khi kết thúckhóa học. Kiểm
tra thử lần đầu,kiểm trathử đạt kết quả cao nhất và trình độ khóađào tạo trực
tuyến đều được theodõi.Nếu quađược cácbài kiểmtra, biểu tượngđánh dấuđã
qua màuxanhsẽ xuất hiện, thể hiện bạn “Đã hoàn thànhkhóa học”. Tranglưukết
quả - có những đường link trực tiếp đến từng đơn vị học trình,vì thế nếu học viên
khôngqua mộtđơn vị học trình,họ có thể truy cập trực tiếp để làm lại bài kiểm tra
của đơn vị học trình đó.
Tương thích với nhiều hệ điều hành: học viên có thể sử dụng hệ điều hành
Windows, Macvà Unix để truy cập vào khóa đào tạotrực tuyến.
E-learning thay thế cách học truyền thống?
Chúng tacần nhìn vào thựctế Việt Nam hiện nay: Cơ sở vật chất(trangthiết
bị dạy học, đườngtruyền,công cụ hỗ trợ…) các trường học ở Việt Nam còn rất
nghèonàn. Họcsinh chưa có thói quen tự học và làm việc theonhóm, chưa có tính
độc lập, còn phụ thuộc nhiều vào giáo viên, chưa tự giác trong học tập… Khả năng
áp dụngcông nghệ thông tinvào giảngdạy củađa số giáo viên ở tất cả các bậc học
còn hạn chế mặc dù đã có các dự án và công cụ hỗ trợ cho giáo viên soạn bài giảng.
Để tổ chức một lớp học bằngE-learning đòi hỏi giáo viên tốn nhiều thời gian
và côngsức hơn cách dạy học truyền thống, nhưng hiệnnay đồnglương của giáo
viên vẫnít ỏi, phải dạy thêm nhiều nên khôngcó thời gian đầu tư cho giảng dạy….
Cách họctruyền thống vẫn sẽ phải là phương thức chủ yếu và phổ biến bởi
nó phùhợp với tất cả các người họcvà gắn liền với thói quenmỗi người từ khicòn
nhỏ, nên với cách học truyền thống người họccảm thấy antoànhơn khiđược nghe
giảngtrực tiếp, được giải quyết vấnđề trực tiếp với giáoviên.
Phù hợp với nhiềudạnghọc viên khác nhau,đối với những họcviên không
tự giác, không có thói quen tự làm việc haychủ động làmviệc thì cách họctruyền
thống ítnhiều cũngcó tác động đếnhọ khi họ được học trực tiếpvới giáo viên trên
lớp. Đối với giáo viên cũng có thể quan sát được thái độ học tập vàkhả năng học
tập củamỗi họcviên thôngqua tiếp xúc trực tiếp. Còn đối với mô hình đàotạo trực
tuyến không phải phù hợp với tấtcả mọi người, nó chỉ phù hợp với nhữngngười
có kiến thức về tin học nhất định,thực sự có nhu cầu và tự giác học.
Đối với mỗi quy trình, khôngphải bất kỳ nội dung nàocũng dễ dàng chuyển
đổi sangE-learning. Cóquy trìnhmà nội dung có tínhthực hành,thựctế cao thì
khócó thể dùng E-learningđể giảng dạyđược, nhưng đối với những môn học
mang tính kỹ năng và quytrìnhthay đổinhanh, yêu cầu cập nhật kịp thời sẽ là
những nội dungthích hợp của E-learning.
Do vậy, E-Learningtrongthời giantới khôngthể thay thế hoàn toàn được
cách họctruyền thống mặc dù nó córất nhiều ưu điểmvà đang được phát triển rất
mạnhkèm theo sự phát triển về công nghệ mới để cải thiện được các khó khăn liên
quan đến việc đào tạo trực tuyến.
Mô hình kết hợp E-learning và cách học truyền thống
Với mỗi cách học, phươngpháp dạy học đều cónhững ưu – nhược điểm khác
nhau. Vớinhững ưu điểm của cáchdạy họctruyền thống và E-learning,chúng ta
cần kết hợp tốt haiphương pháp này để có được mộthiệu quả đào tạotốt hơn. Giải
pháp kết hợp nàyđược gọi là BLENDED SOLUTION.
Mô hình giải pháp kết hợp
Vai trò người giáo viên:Trong dạy học e-learningcũng như truyền thống,vai
trò củangười giáo viên làthiết yếu. Người giáo viên cóthể xuất hiện dướidạngảo
hay thực tùy nội dung cầngiảng dạy
Tổ chức nhữngbuổi hộithảo, thảoluận quamạnghoặc trựctiếptại lớp dưới
sự chủ trìcủa giáo viên (như môn phương pháo dạy học vàe-learningchúng ta
đang học)
Tạo mộtRoom trên mạng để giáo viênvà tất cả các họcviên có thể tương tác
trực tiếp (chat,voice chat nhiều người)
Trongdạy họctại lớp truyền thống nên kết hợp chiếu các đoạnphim liên
quan đến bài học cho học sinh làm quendầnvới côngnghệ hiện đại
Lên kế hoạch học tậpcụ thể, giao bài tập chohọc sinh, sinhviên để có thể
gặpnhau trao đổi trực tiếp hoặc qua diễn đàn học tập
Kiểmtra, đánh giáhọc sinhcó thể dùng hìnhthức trắc nghiệm tại lớp trên
giấy hoặc làm ngaytrênmáy tính
Tăng cường học nhóm, thảo luận nhóm, làm việctheo nhóm và thực hiện các
dự án học tậptheo nhóm
Kiểmtra, đánh giáhọc sinhtheo nhóm học tập
Tronglớp họctruyền thống, cầntập cho họcsinh, sinhviêndần quenvới
việc tìm tài liệutrên mạng, chia sẻ tài liệu bằng cách cho đề tài, giới thiệu địa chỉ
những trang web liên quan,nhữngtài liệu tham khảo
Trongcác lớphọc truyềnthống,giáo viêncần đưa công nghệ thông tin vào
trong giảng dạy qua các giáo án điệntử, các bản tin, bài viết trên mạng và cả trò
chơi điện tử cho môn học (nếu có)
Một lớp học truyền thống làm cho mọingườigần gũi, chia sẻ tìnhcảm tốt
hơn, thân thiện hơn.E-learning (100%)có tính ảo, con người ítbiểu lộ được tình
cảm.Tính gắnbó, hoà đồng,thân thiện cũngtạo môi trường họctập tốt. Do đó, nếu
kết hợp thì môitrường đó vẫn tồn tại vàphát huy trong quá trìnhhọctập.
Áp dụng thực tế đối với khối cơ quan hành chính của Việt Nam
Thựchiện cácnội dung của Đề án 30 của Chính phủ về việc đơn giản hóa các
thủ tục hành chính, các Bộ ngành vàđịa phương đềuđã đưa bộ thủ tục hànhchính
vào các dịch vụ công trựctuyến, cho đến nay đã có hơn 5.000 TTHC trongbộ cơ sở
dữ liệu quốc gia về TTHCđã được hoàn tất dự thảo phươngán đơngiảnhóa. Tuy
nhiênchúng ta mới chỉ dừng lại ở việc rút ngắn các quytrình, thủ tục hiện tại và
công khai lên mạng chứ chưa đáp ứngđượcmức cao hơn là chuyển hóathành quy
trìnhđiện tử, không phải trình bày lặp lại nhiều lần, cóquy trình quản lý vàđàotạo
rõ ràng,bêncạnh đó là khả năng vận dụng vào mọi quytrình nghiệp vụ khác nhau
rất cao.
Một số kết quả về dịch vụ hànhchínhcông đã được áp dụng rộng rãi tại Việt
nam
Tp. Hồ Chí Minh - (Sở Kế hoạch và
Đầu tư)
Tp. Đà Nẵng - (Sở Kế hoạch và Đầu tư)
Bình Thuận - />Tuy nhiên chỉ liên quanđến đăng ký kinh doanhtrực tuyến, thànhlập doanh
nghiệp, đăng ký MST.
Tại cáccơ quan hành chính củaViệt Namhiện naynói chung chưacó đơn vị
nào thực hiện ápdụnghình thức đào tạo trựctuyến này vào các mô hìnhbài toán
hay quy trình nghiệp vụ quản lý hiện tại nào nhằm giảmbớt các thủ tụcđào tạo
rườmrà và tiếtkiệm như hiện nay
Trongnăm 2009-2010, Cục Tinhọc và Thống kê tài chínhđã tiên phong phối
hợp cùngCôngty NCS (thế kỷ mới) tiếnhành khóa đào tạotrực tuyến thànhcông
với quytrình cấp mã số đơn vị có quan hệ với ngân sách tại địa
chỉ và được lãnh đạo, cán bộ, chuyên viên Sở Tài chínhcác địa
phươngđánhgiá cao.
Nắm bắt được nhucầu của đơn vị, cán bộ và nhằm tiếp tục nhân rộng cácưu
điểm củaloại hìnhđàotạo này, hiện nayCục Tin họcvà Thốngkêtài chínhđang
tiến hànhthử nghiệm tiếp mộtsố khóa học đàotạo trực tuyến khác về khaithác dữ
liệu danhmục dùng chung, quy trình đăng ký tài sảnnhà nước, quản lý ngân sách
nhà nước, kế toán xã, kế toán hành chính sự nghiệp,các khóa đào tạo tin học căn
bản, nâng cao và các quy trình nghiệp vụ khác…
Thay cho lời kết
Công nghệ E-Learningmở ramột khả năng tươngtác tối đa giữangười học
và người dạy đồng thời khai thác nguồn thông tin vô tận của nhân loại. Nếuchúng
ta vận dụng tốt công nghệ này sẽ giúp cho mọi cá nhân, tổ chức có cơ hội tương tác
liên tục với nền khoahọcquản trị hiện đại đangphát triển nhanhchóngvà tạo ra
nhiều cơ hội chomọi người học tập mọi nơi, mọi lúc,học tập suốt đời.
Đối với Việt Nam hiện nayvà trong tương lai gần E-learning sẽ có nhiều cải
thiện hơn về giaodiện, chức năng, khả năng cộng tác tương tác cao vàđường
truyền sẽ tạo điều kiện tốtnhất phụcvụ cho loạihình đào tạo trực tuyến pháttriển
mạnhmẽ.
Với mỗi cách học, phươngpháp dạy học đều cónhững ưu – nhược điểm khác
nhau, chúng ta cần kết hợp tốt hai phương pháp này để có được một hiệuquả đào
tạo tốt nhất.
Do đào tạo trựctuyến là một lĩnh vực kinhdoanh đặc thù, lĩnh vực nàylà
một lĩnhvực rất mới đối với Việt Namdo đó trong tương laiViệt Namsẽ đưa ra
nhiều chính sách để quản lý lĩnhvực này. Mụcđích tạo hành langpháp lý và
khuyến kích lĩnhvực đào tạo trực tuyến nàyphát triển mạnh mẽ hơn.
Hy vọng trong tương lai xa,khi Việt Namhội nhập với thế giới, tư tưởng của
người học thay đổi, người họccó tinhthầntích cực, tự lực, tự giác trongviệc học,
đời sốnggiáo viên được cải thiện, cơ sở vật chất dạyhọc e-learning được nângcao
đảm bảo đủ điềukiện để mọi đối tượng tham gia học tậpthì dạy học e-learning có
thể sẽ thay thế hoàn toàn cách họctruyền thống hiện nay.