NHIÊT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO
NHIÊT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO
VỀ DỰ TiẾT HỌC NÀY
VỀ DỰ TiẾT HỌC NÀY
NĂM HỌC 2009 - 2010
NĂM HỌC 2009 - 2010

Kiểm tra bài cũ:
1. Sử dụng từ ngữ xng hô trong tiếng Việt ng
ời nói cần căn cứ vào điều gì?
2. Tìm các từ chỉ nghề nghiệp, chức vụ dùng để
xng hô.


Đáp án:
1.Ngời nói cần căn cứ vào đối tợngvà các đặc
điểm khác của tình huống giao tiếp để xng hô
cho thích hợp.
2. Các từ chỉ nghề nghiệp, chức vụ để xng hô:
thầy giáo, cô giáo, bác sĩ, giám đốc, chủ tịch,
thủ trởng, s trởng, đại đội trởng, đại tá

TiÕt 19:
c¸ch dÉn trùc tiÕp
Vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp
*****

Đọc đoạn trích sau:
a. Cháu ở liền trong trạm hàng tháng. Bác lái xe
bao lần dừng, bóp còi toe toe, mặc, cháu gan lì

nhất định không xuống. Ây thế là một hôm,
bác lái phải thân hành lên trạm cháu. Cháu nói:
Đấy, bác cũng chẳng thèm ngời là
gì?

Thảo luận nhóm
******

Đoạn (a), câu Đấy, bác cũng chẳng
thèm ngời là gì? là lời nói hay ý nghĩ
của nhân vật ? Vì sao em biết ? Nó đợc ngăn
cách với bộ phận đứng trớc bằng những dấu
gì ?

b. Hoạ sĩ nghĩ thầm: Khách tới bất ngờ, chắc cu
cậu cha kịp quét tớc dọn dẹp, cha kịp gấp
chăn chẳng hạn.

? Bộ phận in đậm là lời nói hay ý nghĩ của nhân

vật? Nó đợc ngăn cách với bộ phận đứng trớc
bằng những dấu gì?




I/
I/
C¸ch dÉn trùc tiÕp
C¸ch dÉn trùc tiÕp

:
:


1. Bµi tËp:
1. Bµi tËp:


a. Lêi nãi
a. Lêi nãi


b. ý nghÜ
b. ý nghÜ




Ví dụ:
Ví dụ:
a.Tục ngữ có câu: Lá lành đùm lá rách
a.Tục ngữ có câu: Lá lành đùm lá rách
b. Hôm sau, lão Hạc sang nhà tôi. Vừa thấy tôi, lão báo
b. Hôm sau, lão Hạc sang nhà tôi. Vừa thấy tôi, lão báo
ngay:
ngay:


- Cậu Vàng đi đời rồi, ông giáo ạ!
- Cậu Vàng đi đời rồi, ông giáo ạ!

c. Nói ít mà ý nghĩa nhiều, hơn là nói nhiều mà ý nghĩa
c. Nói ít mà ý nghĩa nhiều, hơn là nói nhiều mà ý nghĩa
ít, Hồ Chủ Tịch đã dạy chúng ta nh vậy.
ít, Hồ Chủ Tịch đã dạy chúng ta nh vậy.
d. Từ ngày đầu gặp Bác ở Côn Minh, tôi đã có một cảm
d. Từ ngày đầu gặp Bác ở Côn Minh, tôi đã có một cảm
tởng mà tôi không phân tích đợc, - Đồng chí Võ
tởng mà tôi không phân tích đợc, - Đồng chí Võ
Nguyên Giáp tâm sự - đó là cảm tởng đứng trớc
Nguyên Giáp tâm sự - đó là cảm tởng đứng trớc
một tâm hồn bình dị, trong sáng, kiên quyết, vững
một tâm hồn bình dị, trong sáng, kiên quyết, vững
chắc. Trớc kia và bây giờ, Bác cũng vẫn nh thế
chắc. Trớc kia và bây giờ, Bác cũng vẫn nh thế




2.
2.
KÕt luËn
KÕt luËn
:
:
•


DÉn trùc tiÕp lµ nh¾c l¹i
DÉn trùc tiÕp lµ nh¾c l¹i
nguyªn v¨n lêi nãi hay ý nghÜ

nguyªn v¨n lêi nãi hay ý nghÜ
cña ngêi hoÆc nh©n vËt.
cña ngêi hoÆc nh©n vËt.
•
§Æt trong dÊu ngoÆc kÐp
§Æt trong dÊu ngoÆc kÐp




Đọc các đoạn văn sau:
Đọc các đoạn văn sau:


a. Lão tìm lời giảng giải cho con trai hiểu. Lão khuyên
a. Lão tìm lời giảng giải cho con trai hiểu. Lão khuyên
nó
nó
hãy dằn lòng bỏ đám này, để dúi giắng lại
hãy dằn lòng bỏ đám này, để dúi giắng lại
ít lâu, xem có đám nào khá mà nhẹ tiền hơn
ít lâu, xem có đám nào khá mà nhẹ tiền hơn
sẽ liệu; chẳng lấy đứa này thì lấy đứa khác;
sẽ liệu; chẳng lấy đứa này thì lấy đứa khác;
làng này đã chết hết con gái đâu mà sợ.
làng này đã chết hết con gái đâu mà sợ.
b. Nhng chớ hiểu lầm rằng
b. Nhng chớ hiểu lầm rằng
Bác sống khắc khổ
Bác sống khắc khổ

theo lối nhà tu hành, thanh tao theo kiểu nhà
theo lối nhà tu hành, thanh tao theo kiểu nhà
hiền triết ẩn dật.
hiền triết ẩn dật.




II/
II/
C¸ch dÉn gi¸n tiÕp
C¸ch dÉn gi¸n tiÕp
:
:
1. Bµi tËp:
1. Bµi tËp:


a. Lêi khuyªn
a. Lêi khuyªn


b.
b.
Ý
Ý
nghÜ
nghÜ





2-
2-
Kết luận
Kết luận
:
:
- Dẫn gián tiếp là thuật lại lời nói hay
- Dẫn gián tiếp là thuật lại lời nói hay
ý nghĩa của ngời hoặc nhân vật có
ý nghĩa của ngời hoặc nhân vật có
điều chỉnh thích hợp.
điều chỉnh thích hợp.
- Không đặt trong dấu ngoặc kép.
- Không đặt trong dấu ngoặc kép.




V
V
í dụ:
í dụ:

T
T
rong dịp nói chuyện với các thầy giáo, cô
rong dịp nói chuyện với các thầy giáo, cô
giáo dạy văn ở Hà Nội, tháng 3 năm 1963, nhà

giáo dạy văn ở Hà Nội, tháng 3 năm 1963, nhà
thơ Tố Hữu cho
thơ Tố Hữu cho
rằng nghề dạy văn thật
rằng nghề dạy văn thật
đáng yêu, dạy văn, học văn thật là một
đáng yêu, dạy văn, học văn thật là một
niềm vui sớng.
niềm vui sớng.




C©u hái:
C©u hái:


1. Cã thÓ chuyÓn ®æi lêi dÉn trùc tiÕp thµnh lêi
1. Cã thÓ chuyÓn ®æi lêi dÉn trùc tiÕp thµnh lêi
dÉn gi¸n tiÕp ®îc kh«ng? Cho vÝ dô.
dÉn gi¸n tiÕp ®îc kh«ng? Cho vÝ dô.


2. Thö chuyÓn ®æi lêi dÉn trùc tiÕp thµnh lêi dÉn
2. Thö chuyÓn ®æi lêi dÉn trùc tiÕp thµnh lêi dÉn
gi¸n tiÕp:
gi¸n tiÕp:
An nãi: “Ngµy mai
An nãi: “Ngµy mai
tí

tí
nghØ häc
nghØ häc
nhÐ
nhÐ
“.
“.
§¸p ¸n:
§¸p ¸n:
Nam nãi
Nam nãi


lµ
lµ


ngµy mai
ngµy mai
b¹n Êy
b¹n Êy
nghØ häc.
nghØ häc.






*Khi chuyÓn ®æi lêi dÉn trùc tiÕp thµnh lêi dÉn

*Khi chuyÓn ®æi lêi dÉn trùc tiÕp thµnh lêi dÉn
gi¸n tiÕp, cÇn chó ý:
gi¸n tiÕp, cÇn chó ý:
-
Bá dÊu hai chÊm vµ dÊu ngoÆc kÐp.
Bá dÊu hai chÊm vµ dÊu ngoÆc kÐp.
-
Thay ®æi tõ xng h« cho thÝch hîp.
Thay ®æi tõ xng h« cho thÝch hîp.
-
Lîc bá c¸c t×nh th¸i tõ.
Lîc bá c¸c t×nh th¸i tõ.
-
Cã thÓ thªm “r»ng” hoÆc “lµ” tríc lêi dÉn.
Cã thÓ thªm “r»ng” hoÆc “lµ” tríc lêi dÉn.




* Khi chuyển đổi lời dẫn gián tiếp thành lời
* Khi chuyển đổi lời dẫn gián tiếp thành lời
dẫn trực tiếp, cần chú ý:
dẫn trực tiếp, cần chú ý:
-
Khôi phục lại nguyên văn nội dung lời
Khôi phục lại nguyên văn nội dung lời
được dẫn ( thay đổi ngôi xưng hô, thêm
được dẫn ( thay đổi ngôi xưng hô, thêm
bớt các từ cần thiết.)
bớt các từ cần thiết.)

-
Đặt lời dẫn sau dấu hai chấm, trong dấu
Đặt lời dẫn sau dấu hai chấm, trong dấu
ngoặc kép.
ngoặc kép.




III. Ghi nhớ
III. Ghi nhớ
:
:
Có hai cách dẫn lời nói hay ý nghĩ (lời nói bên
Có hai cách dẫn lời nói hay ý nghĩ (lời nói bên
trong) của một ngời, một nhân vật:
trong) của một ngời, một nhân vật:


- Dẫn trực tiếp, tức là nhắc lại nguyên văn lời
- Dẫn trực tiếp, tức là nhắc lại nguyên văn lời
nói hay ý nghĩ của ngời hoặc nhân vật; lời
nói hay ý nghĩ của ngời hoặc nhân vật; lời
dẫn trực tiếp đợc đặt trong dấu ngoặc kép.
dẫn trực tiếp đợc đặt trong dấu ngoặc kép.
- Dẫn gián tiếp, tức là thuât lại lời nói hay ý nghĩ
- Dẫn gián tiếp, tức là thuât lại lời nói hay ý nghĩ
của ngời hoặc nhân vật, có điều chỉnh cho
của ngời hoặc nhân vật, có điều chỉnh cho
thích hợp; lời dẫn gián tiếp không đặt trong

thích hợp; lời dẫn gián tiếp không đặt trong
dấu ngoặc kép.
dấu ngoặc kép.




Bài tập củng cố:
Bài tập củng cố:
1. Chuyển lời dẫn trực tiếp sau thành lời dẫn gián
1. Chuyển lời dẫn trực tiếp sau thành lời dẫn gián
tiếp:
tiếp:
Thầy giáo dặn cả lớp mình: Sắp đến kỳ thi
Thầy giáo dặn cả lớp mình: Sắp đến kỳ thi
hét cấp, các em cần chăm học hơn nữa.
hét cấp, các em cần chăm học hơn nữa.
2. Chuyển lời dẫn gián tiếp sau thành lời dẫn trực
2. Chuyển lời dẫn gián tiếp sau thành lời dẫn trực
tiếp:
tiếp:
Anh ấy nói rằng mai anh ấy về quê.
Anh ấy nói rằng mai anh ấy về quê.




Đáp án:
Đáp án:
1.Thầy giáo dặn cả lớp mình là sắp đến

1.Thầy giáo dặn cả lớp mình là sắp đến
kỳ thi hết cấp, các em cần chăm học
kỳ thi hết cấp, các em cần chăm học
hơn nữa.
hơn nữa.
2. Anh ấy nói: Mai tôi về quê.
2. Anh ấy nói: Mai tôi về quê.




III. Luyện tập
III. Luyện tập
:
:
Bài 1:
Bài 1:
a.
a.
A ! Lão già
A ! Lão già
. Lời dẫn trực tiếp. Đó
. Lời dẫn trực tiếp. Đó
là ý nghĩ mà nhân vật gán cho con chó.
là ý nghĩ mà nhân vật gán cho con chó.
b.
b.
Cái vờn của con
Cái vờn của con
. Lời dẫn trực

. Lời dẫn trực
tiếp. Đó là ý nghĩ của nhân vật (
tiếp. Đó là ý nghĩ của nhân vật (
lão tự
lão tự
bảo rằng )
bảo rằng )




Bài 3:
Bài 3:
Lời nhân vật Vũ Nơng theo cách dẫn gián
Lời nhân vật Vũ Nơng theo cách dẫn gián
tiếp:
tiếp:
Vũ Nơng nhân đó cũng đa gửi một chiếc
Vũ Nơng nhân đó cũng đa gửi một chiếc
hoa vàng và dặn Phan nói hộ với chàng Trơng
hoa vàng và dặn Phan nói hộ với chàng Trơng
rằng nếu chàng Trơng còn nhớ chút tình xa
rằng nếu chàng Trơng còn nhớ chút tình xa
nghĩa cũ, thì xin lập một đàn giải oan ở bến
nghĩa cũ, thì xin lập một đàn giải oan ở bến
sông, đốt cây đèn thần chiếu xuống nớc, Vũ
sông, đốt cây đèn thần chiếu xuống nớc, Vũ
Nơng sẽ trở về.
Nơng sẽ trở về.





Dặn dò:
Dặn dò:
1. Làm bài tập 2a trang 54
1. Làm bài tập 2a trang 54
2. Học và chuẩn bị bài:
2. Học và chuẩn bị bài:
- Luyện tập tóm tắt tác phẩm tự sự.
- Luyện tập tóm tắt tác phẩm tự sự.
- Sự phát triển của từ vựng.
- Sự phát triển của từ vựng.