PHÓNG XẠ SINH HỌC
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.06 MB, 33 trang )
GVHD : Võ Văn Toàn
SVTH : Nhóm 2B
Lớp : Sinh07B
TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐỒNG THÁP
KHOA SINH HỌC
GVHD: Võ Văn Toàn SVTH: Nhóm 2B
W. C. Rụnghen
Nhaứ Vaọt Lớ ngửụứi ẹửực (1845- 1923)
Ñaõ phaùt minh ra tia Rônghen (1895)
Giaûi thöôûng Nobel 1901
Nguồn phát tia X
Gồm 2 khối chính:
- Khối thứ nhất là 1 bóng rơnghen
- Khối thứ hai là bộ phận nguồn điện
Các thế hệ bóng phát tia Rơnghen
Bản chất tia X
Tia
gamma
Sóng vô tuyến Tia hồng
ngoại
Tia tử
ngoại
Tia X
Bản chất tia X
•
Tia X có bản chất là sóng điện từ < 10A
0
•
Trong ống các điện tử nhanh bay từ K được
nung đỏ sẽ hãm lại ở vùng A và phát tia X. Theo
điện động lực học cổ điển, một hạt tích điện khi
chuyển động có gia tốc sẽ phát sóng điện từ, đó
là tia X. Khi điện tử đập vào A thì 0.2% biến
thành năng lượng tia X và 99.8% biến thành
nhiệt.
•
Tia X phóng ra bao gồm hàng loạt bước sóng
đặt trưng, mỗi bước sóng tương ứng với một quỹ
đạo nhất định trong nguyên tử.
Ứng dụng tia X
1. Phân tích cấu trúc vĩ mô vật chất.
2. Phân tích cấu trúc vi mô vật chất.
1) Phân tích cấu trúc vĩ mô vật chất
Dùng trong y học:
Máy chụp X quang
1) Phân tích cấu trúc vĩ mô vật chất
Dùng trong y học:
Máy chụp X quang
1) Phân tích cấu trúc vĩ mô vật chất
Dùng trong y học:
Cơ chế thu ảnh
Nguyên lý hoạt động của máy chụp X quang
Trong chẩn đoán y học để thu nhận được tia X
người ta sử dụng phim âm bản chứa trong
cassette. Cassette được đặt sau vật cần chiếu, tia
X sau khi xuyên qua được vật sẽ đến đập vào
phim. Khi rửa phim người ta dùng AgCl, những nơi
nào tác dụng với tia X khi rửa sẽ không bị mất (có
màu đen) còn nơi nào không tác dụng với tia X
(đối với xương, tia X bị cản lại), khi rửa sẽ bị trôi
(có màu trắng). Chính vì độ xuyên sâu của tia X
cao nên người ta dùng để chụp những vật cứng
như: xương, răng, không dùng để chụp mô.
Phim X – Quang trong hộp casset
1) Phân tích cấu trúc vĩ mô vật chất
Dùng trong y học:
Cơ chế thu ảnh
1) Phân tích cấu trúc vĩ mô vật chất
Dùng trong y học:
Máy chụp CT Scaner
1) Phân tích cấu trúc vĩ mô vật chất
Dùng trong y học:
Máy chụp CT Scaner
1) Phân tích cấu trúc vĩ mô vật chất
Dùng trong y học:
Máy chụp CT Scaner
1) Phân tích cấu trúc vĩ mô vật chất
Dùng trong y học:
Thu ảnh không gian 3 chiều
Nguyên lý của CT scanner
(computerized tomography)
•
Trong máy CT có một nguồn phát ra tia X. Nguồn phát tia X
này có thể xoay tròn quanh bộ phận cần chụp. Tia X sẽ chiếu qua
bệnh nhân và đến được các đầu dò (detector). Tia X khi chiếu qua
bệnh nhân sẽ bị hấp thụ một phần bởi các cơ quan. Tuỳ theo cấu
tạo của các cơ quan khác nhau, mà mức độ hấp thụ tia X sẽ khác
nhau. Trong cơ thể, xương sẽ hấp thụ tia X nhiều nhất, còn mô
mềm sẽ hấp thụ ít hơn.
•
Đầu dò sẽ chuyển năng lượng tia X thành các tín hiệu điện.
Các đầu dò có thể là đầu dò dùng khí hiếm, hay làm bằng bán
dẫn. Tín hiệu từ đầu dò sẽ được đưa đến máy tính để xử lý. Máy
tính sẽ dùng các thuật toán để tái tại lại hình ảnh của phần cơ thể
được chụp và hiển thị cho bác sĩ.
•
Máy CT có hai nguồn phát tia X. Thiết bị mới này sẽ cho
hình ảnh tốt hơn và giảm bớt ảnh hưởng đến bệnh nhân.
1) Phân tích cấu trúc vĩ mô vật chất
Trong công nghiệp :
Kiểm tra chất lượng máy móc
Kiểm tra chất lượng ống dẫn dầu
Dò các lỗ hổng khuyết tật trong các sản phẩm đúc.
1) Phân tích cấu trúc vĩ mô vật chất
Trong an ninh:
Dùng tia X kiểm tra hành lý
1) Phân tích cấu trúc vĩ mô vật chất
Trong an ninh:
Phát hiện một người giấu súng bằng tia X
1) Phân tích cấu trúc vĩ mô vật chất
Trong an ninh:
Kiểm tra cả 1 chiếc xe tải bằng tia X
1) Phân tích cấu trúc vĩ mô vật chất
Trong sinh học:
Xem cấu tạo trong sinh vật bằng tia X
2. Phân tích cấu trúc vi mô vật chất
Trong ngành Tinh thể học (Christallography) thì
phương pháp quan trọng nhất để xác định cấu
trúc tinh thể chính là nhiễu xạ tia X (X-ray
Diffraction_XRD). Nhiễu xạ tia X là hiện tượng
các chùm tia X nhiễu xạ trên các mặt tinh thể của
chất rắn do tính tuần hoàn của cấu trúc tinh thể
tạo nên các cực đại và cực tiểu nhiễu xạ. Kỹ thuật
nhiễu xạ tia X được sử dụng để phân tích cấu
trúc chất rắn, vật liệu
Nghiên cứu cấu trúc tinh thể
