






































































































































































PHÒNG GD – ĐT CƯMGAR
Tổ Toán - Lý – Tin - Trường THCS Lê Hồng Phong
Môn: Vật lý 8

Kiểm tra bài cũ
* Hãy nêu cách biểu diễn vectơ lực ?
Biểu diễn trọng lực tác dụng lên một vật có khối lượng 500 g
Biểu diễn vectơ lực: Bằng một mũi tên có:
*Gốc: là điểm đặt của lực
*Phương và chiều: biểu diễn phương chiều của lực
*Độ dài: biểu diễn cường độ lực theo một tỉ xích cho trước
P
P=5N

TIẾT: 5
SỰ CÂN BẰNG LỰC – QUÁN TÍNH
SỰ CÂN BẰNG LỰC – QUÁN TÍNH


Bài 5: SỰ CÂN BẰNG LỰC-QUÁN TÍNH
I. Lực cân

bằng:
C1. Hãy kể tên và biểu diễn
các lực tác dụng lên quyển
sách, quả cầu, quả bóng có
trọng lượng lần lượt là 3N;
0,5N; 5N bằng các vectơ lực.
Nhận xét về điểm đặt, cường
độ, phương và chiều của các
cặp lực đó.
1.Hai lực cân bằng là gì ?
Các cặp lực P, Q và P, T là các cặp
lực có:
-
Điểm đặt: tại vật.
-
Phương: cùng trên một đường
thẳng.
-
Chiều: ngược chiều.
- Cường độ: bằng nhau.
P
Q
P
T
P
Q


Bài 5: SỰ CÂN BẰNG LỰC-QUÁN TÍNH
I. Lực cân bằng:
1. Hai lực cân bằng là gì?
Các vật: quyển sách,
quả cầu, quả bóng là các
vật như thế nào?
Đứng
yên
Vậy các cặp lực P và Q;
P và T là các cặp lực như
thế nào?
Lực
cân
bằng
Vậy thế nào là hai lực cân bằng?
Hai lực cân bằng là hai
lực: cùng tác dụng lên
một vật, phương cùng
nằm trên một đường
thẳng, chiều ngược nhau
và có cùng cường độ.
Hai lực cân bằng là hai lực:
cùng đặt lên một vật, có cường
độ bằng nhau, phương cùng nằm
trên một đường thẳng, chiều
ngược nhau.
2. Tác dụng của hai lực cân bằng lên
một vật đang chuyển động






Bài 5: SỰ CÂN BẰNG LỰC-QUÁN TÍNH
I. Lực cân bằng:
1. Hai lực cân bằng là gì?
2. Tác dụng của hai lực cân bằng lên
một vật đang chuyển động
a) Dự đoán
Ta đã biết lực là nguyên
nhân làm thay đổi vận tốc.
Khi các lực tác dụng lên
vật không cân bằng nhau
thì vận tốc của vật bị thay
đổi. Vậy khi các lực tác
dụng lên vật cân bằng
nhau thì vận tốc của vật sẽ
ra sao?
Ta có thể dự đoán. Khi đó vận
tốc của vật sẽ không thay đổi,
nghĩa là vật sẽ chuyển động thẳng
đều.
b) Thí nghiệm kiểm tra.
Máy Atwood trong hình 5.3 trang
18 SGK Vật lý 8.
Hai quả cân A và B giống hệt
nhau được treo vào đầu một sợi
dây vắt qua một ròng rọc cố định.
Một thước đặt ở bên dùng để đo
quãng đường chuyển động của A.

Hãy quan sát thí nghiệm để trả lới
các câu hỏi C2.

C2 Tại sao quả cân A ban đầu
đứng yên?
A
B
K
0cm
5cm
10cm
15cm
Quả cân A chịu tác dụng của hai lực cân bằng:
P
A
= P
B
; mà T = P
B
nên T cân bằng với P
A

C3 Đặt thêm một vật nặng A’ lên
quả cân A. Tại sao quả cân A
cùng với A’ chuyển động nhanh
dần?
Khi đặt thêm vật nặng A’ lên quả
cân A, lúc này P
A
+ P

A’
> T nên
vật A +A’ chuyển động nhanh
dần xuống dưới, B chuyển động
đi lên.
C4 Khi quả cân A chuyển động
qua lỗ K thì vật nặng A’ bị giữ lại.
Lúc này quả cân A còn chịu tác
dụng của các lực nào?
Lúc này vật A chỉ còn chịu tác
dụng của hai lực là P
A
và T cân
bằng với nhau nhưng A vẫn tiếp
tục chuyển động.
A
B
A’
K
0cm
5cm
10cm
15cm

B
A’
K
0cm
5cm
10cm

15cm
t =2s
t =2s
C5 Hãy ghi kết quả của quãng đường
sau mỗi thời gian 2s vào bảng 5.1 rồi
tính vận tốc của vật A.
Thời gian
t(s)
Quãng đường đi
được s(cm)
Vận tốc
v(cm/s)
t
1
= 2 s
1
= 5
t
2
= 2 s
2
= 5
t
3
= 2 s
3
= 5
t =2s
v
v

3
3
= 2,5
= 2,5
v
v
1
1
= 2,5
= 2,5
v
v
2
2
= 2,5
= 2,5
Vậy chuyển động của quả cân
A là chuyển động gì ?
Quả cân A chuyển động thẳng đều
A

Bài 5: SỰ CÂN BẰNG LỰC-QUÁN TÍNH
I. Lực cân bằng:
1. Hai lực cân bằng là gì?
Hai lực cân bằng là hai lực: cùng tác
dụng lên một vật, phương cùng nằm trên
một đường thẳng, chiều ngược nhau và
có cùng cường độ.
2. Tác dụng của hai lực cân bằng lên
một vật đang chuyển động

a) Dự đoán
b) Thí nghiệm kiểm tra
c) Kết luận
Dưới tác dụng của hai lực cân bằng, một vật
đang đứng yên sẽ tiếp tục đứng yên; đang
chuyển động sẽ tiếp tục chuyển động thẳng
đều.
Chuyển động này gọi là chuyển động theo
quán tính.
Làm thế nào để nhận biết
nhanh hai lực cân bằng ?
Hai lực cùng tác dụng vào một
vật đứng yên mà vật đó vẫn
đứng yên hoặc vật đó đang
chuyển động thì sẽ chuyển động
thẳng đều.

Bài 5: SỰ CÂN BẰNG LỰC-QUÁN TÍNH
I. Lực cân bằng:
1. Hai lực cân bằng là gì?
Hai lực cân bằng là hai lực: cùng tác dụng lên một
vật, phương cùng nằm trên một đường thẳng, chiều
ngược nhau và có cùng cường độ.
2. Tác dụng của hai lực cân bằng lên
một vật đang chuyển động
Dưới tác dụng của hai lực cân bằng, một vật đang
đứng yên sẽ tiếp tục đứng yên; đang chuyển động sẽ
tiếp tục chuyển động thẳng đều.
Chuyển động này gọi là chuyển động theo quán tính.
II. Quán tính:

1. Nhận xét:
Ôtô, tàu hoả, xe máy khi
bắt đầu chuyển động
không đạt ngay vận tốc lớn
mà phải tăng dần; khi đang
chuyển động, nếu thắng
gấp cũng không dừng lại
ngay mà còn trượt tiếp một
đoạn.
Vậy mọi vật có thể thay đổi
vận tốc một cách đột ngột khi
có lực tác dụng không?
Không thể thay đổi vận
tốc đột ngột.
Khi có lực tác dụng, mọi vật đều không thể
thay đổi vận tốc đột ngột được vì mọi vật
đều có quán tính.
2. Vận dụng:
Quán tính là tính giữ nguyên vận tốc của vật.
Vật có khối lượng càng lớn thì quán tính càng lớn.

Bài 5: SỰ CÂN BẰNG LỰC-QUÁN TÍNH
I. Lực cân bằng:
1. Hai lực cân bằng là gì?
Hai lực cân bằng là hai lực: cùng tác dụng lên một
vật, phương cùng nằm trên một đường thẳng, chiều
ngược nhau và có cùng cường độ.
2. Tác dụng của hai lực cân bằng lên
một vật đang chuyển động
Dưới tác dụng của hai lực cân bằng, một vật đang

đứng yên sẽ tiếp tục đứng yên; đang chuyển động sẽ
tiếp tục chuyển động thẳng đều.
Chuyển động này gọi là chuyển động theo quán tính.
II. Quán tính:
1. Nhận xét:
Khi có lực tác dụng, mọi vật đều không thể thay
đổi vận tốc đột ngột được vì mọi vật đều có
quán tính.
2. Vận dụng:
C6: Búp bê đang đứng yên
trên xe (H5.4). Bất chợt
đẩy xe về phía trước. Hỏi
búp bê sẽ ngã về phía nào?
Tại sao?
Quán tính là tính giữ nguyên vận tốc của vật.
Vật có khối lượng càng lớn thì quán tính càng lớn.

C6:Búp bê sẽ ngã về phía sau
Khi đẩy xe, chân của búp bê chuyển động cùng với xe,
nhưng do quán tính nên thân và đầu búp bê chưa kịp
chuyển động, vì vậy búp bê ngã về phía sau.

C7: Đẩy cho búp bê và xe cùng chuyển động rồi bất chợt dừng xe
lại. Hỏi búp bê sẽ ngã về phía nào ? Tại sao ?
Búp bê sẽ ngã về phía trước vì khi xe dừng đột ngột, mặc dù chân
búp bê bị dừng lại cùng với xe, nhưng do quán tính thân búp bê
vẫn chuyển động nên nó ngã về phía trước.

Ghi nhớ
*Hai lực cân bằng là hai lực: cùng tác dụng lên một

vật, phương cùng nằm trên một đường thẳng, chiều
ngược nhau và có cùng cường độ.
* Dưới tác dụng của hai lực cân bằng, một vật đang
đứng yên sẽ tiếp tục đứng yên; đang chuyển động sẽ
tiếp tục chuyển động thẳng đều.
Chuyển động này gọi là chuyển động theo quán tính.
*Khi có lực tác dụng, mọi vật đều không thể thay đổi
vận tốc đột ngột được vì mọi vật đều có quán tính.
- Quán tính là tính giữ nguyên vận tốc của vật.
- Vật có khối lượng càng lớn thì quán tính càng lớn.

Một số tai nạn giao thông do quán tính.
Ô tô phóng nhanh, phanh không kịp, đã va vào xe công-
tơ- nơ.

Hướng dẫn về nhà
•
Làm bài tập C8 và các bài tập 5.1 – 5.4/SBT
•
Học kĩ phần ghi nhớ ở SGK
•
Chuẩn bị bài: “Lực ma sát”

Tiết học đến đây kết thúc
Xin chân thành cám ơn quý
thầy cô và các em học sinh