NĂM HỌC 2008 - 2009
Kính chào thầy cô giáo và các em học sinh
GV thực hiện : LÊ THỊ LỆ HẰNG
Trường THCS LẠC LONG QUÂN
HOA HOẽC 9
HOA HOẽC 9
Tieỏt 56
Tieỏt 56
Baứi 45 :
Baứi 45 :
AXIT AXETIC
AXIT AXETIC
Viết công thức cấu tạo của rượu etylic? Giải thích
Viết công thức cấu tạo của rượu etylic? Giải thích
vì sao phân tử rượu etylic có tính đặc trưng?
vì sao phân tử rượu etylic có tính đặc trưng?


Kiểm tra bài cũ
Kiểm tra bài cũ
Đáp án:
Đáp án:
Công thức cấu tạo của rượu etylic
Công thức cấu tạo của rượu etylic
Phân tử etylic có một nguyên tử hy H không liên kết với
Phân tử etylic có một nguyên tử hy H không liên kết với
nguyên tử C mà liên kết với O, tạo thành nhóm – OH .
nguyên tử C mà liên kết với O, tạo thành nhóm – OH .
Nhóm – OH làm cho rượu có tính chất đặc trưng
Nhóm – OH làm cho rượu có tính chất đặc trưng
Câu 1

Câu 1
Bài tập số 2 SGK
Bài tập số 2 SGK
Trong số các chất sau :
Trong số các chất sau :
CH
CH
3
3
– CH
– CH
3
3


CH
CH
3
3
– CH
– CH
2
2
– OH
– OH
C
C
6
6
H

H
6
6


CH
CH
3
3
– O – CH
– O – CH
3
3


chất nào tác dụng được với natri. Viết
chất nào tác dụng được với natri. Viết
phương trình minh hoạ?
phương trình minh hoạ?
Câu 2
Câu 2
Bài làm
Bài làm
CH
CH
3
3
– CH
– CH
2

2
– OH tác dụng với natri
– OH tác dụng với natri
2CH
2CH
3
3
– CH
– CH
2
2
– OH + 2Na 2CH
– OH + 2Na 2CH
3
3
– CH
– CH
2
2
– ONa + H
– ONa + H
2
2


AXIT AXETIC
AXIT AXETIC
I.
I.
Tính chất vật lý

Tính chất vật lý
:
:
Quan sát lọ axetic cho biết trạng thái màu sắt và các tính
Quan sát lọ axetic cho biết trạng thái màu sắt và các tính
chất khác của axit axetic?
chất khác của axit axetic?
- Axit axetic là chất lỏng không màu, vò chua, tan vô hạn
- Axit axetic là chất lỏng không màu, vò chua, tan vô hạn
trong nước.
trong nước.
II.Cấu tạo phân tử
II.Cấu tạo phân tử
:
:


Nhóm – OH trong phân tử liên kết với nhóm
Nhóm – OH trong phân tử liên kết với nhóm
C=O
C=O


tạo
tạo
thành nhóm
thành nhóm
(–COOH)
(–COOH)
. Làm cho phân tử có tính

. Làm cho phân tử có tính
axit.
axit.
Mô hình phân tử
Mô hình phân tử
C
C
2
2
H
H
4
4
O
O
2
2
: 60
: 60
III.Tính chất hoá học
III.Tính chất hoá học
:
:
1.
1.
Axit axetic có tính chất của một axit không
Axit axetic có tính chất của một axit không
?
?
Em hãy nêu tính chất chung của axit?

Em hãy nêu tính chất chung của axit?
+
+


axit làm quỳ tím hoá đỏ
axit làm quỳ tím hoá đỏ
+
+


axit tác dụng với bazơ
axit tác dụng với bazơ
+
+


axit tác dụng với muối
axit tác dụng với muối
+
+


axit tác dụng với oxit bazơ
axit tác dụng với oxit bazơ
+
+


axit tác dụng với kim loại

axit tác dụng với kim loại
I.
I.
Tính chất vật lý
Tính chất vật lý
:
:
Vậy axit axetic có các tính chất hoá học đó không ?
Vậy axit axetic có các tính chất hoá học đó không ?
II.Cấu tạo phân tử
II.Cấu tạo phân tử
:
:
III.Tính chất hoá học
III.Tính chất hoá học
:
:
1.
1.
Axit axetic có tính chất của một axit không
Axit axetic có tính chất của một axit không
?
?
Quan sát thí nghiệm sau:
Quan sát thí nghiệm sau:
STT THÍ NGHIỆM HIỆN TƯNG PHƯƠNG TRÌNH PHẢN ỨNG
1
2
3
Quỳ tím

Quỳ tím
chuyển
chuyển
sang màu
sang màu
đỏ
đỏ
Nhỏ dung dòch
Nhỏ dung dòch
CH
CH
3
3
COOH vào dung
COOH vào dung
dòch Na
dòch Na
2
2
CO
CO
3
3
(hoặc
(hoặc
CaCO
CaCO
3
3
)

)
Nhỏ từ từ CH
Nhỏ từ từ CH
3
3
COOH
COOH
vào dung dòch NaOH
vào dung dòch NaOH
(có vài giọt dung dòch
(có vài giọt dung dòch
(phenolphthalein)
(phenolphthalein)
Nhỏ dung dòch
Nhỏ dung dòch
CH
CH
3
3
COOH vào một
COOH vào một
mẫu giấy quỳ tím
mẫu giấy quỳ tím
Sủi bọt
Sủi bọt
D d ban đầu
D d ban đầu
có màu đỏ
có màu đỏ
chuyển dần về

chuyển dần về
không màu
không màu
2CH
2CH
3
3
COOH
COOH
(dd)
(dd)
+ Na
+ Na
2
2
CO
CO
3
3


(dd)
(dd)






2CH

2CH
3
3
COONa
COONa
(dd)
(dd)
+ H
+ H
2
2
O
O
(l)
(l)
+ CO
+ CO
2
2


(k)
(k)


2CH
2CH
3
3
COOH

COOH
(dd)
(dd)
+ 2NaOH
+ 2NaOH
(dd)
(dd)






2CH
2CH
3
3
COONa
COONa
(dd)
(dd)
+ H
+ H
2
2
O
O
(l)
(l)
I.

I.
Tính chất vật lý
Tính chất vật lý
:
:
II.Cấu tạo phân tử
II.Cấu tạo phân tử
:
:
Viết phương trình phản ứng xảy ra:
Viết phương trình phản ứng xảy ra:
2CH
2CH
3
3
COOH
COOH
(dd)
(dd)
+ CuO
+ CuO
(r)
(r)


(CH
(CH
3
3
COO)

COO)
2
2
Cu
Cu
(dd)
(dd)
+ H
+ H
2
2
O
O
(l)
(l)
2CH
2CH
3
3
COOH
COOH
(dd)
(dd)
+ Zn
+ Zn
(r)
(r)


(CH

(CH
3
3
COO)
COO)
2
2
Zn
Zn
(dd)
(dd)
+ H
+ H
2
2
(k)
(k)
Quỳ tím chuyển sang màu đỏ
Quỳ tím chuyển sang màu đỏ
2CH
2CH
3
3
COOH
COOH
(dd)
(dd)
+ Na
+ Na
2

2
CO
CO
3
3


(dd)
(dd)




2CH
2CH
3
3
COONa
COONa
(dd)
(dd)
+ H
+ H
2
2
O
O
(l)
(l)
+ CO

+ CO
2
2


(k)
(k)


2CH
2CH
3
3
COOH
COOH
(dd)
(dd)
+ 2NaOH
+ 2NaOH
(dd)
(dd)




2CH
2CH
3
3
COONa

COONa
(dd)
(dd)
+ H
+ H
2
2
O
O
(l)
(l)
KẾT LUẬN
KẾT LUẬN
Axetic là một axit
hữu cơ và có tính
chất của một axit
yếu.
Ngoài các tính chất chung của axit. Axit axetic có còn
Ngoài các tính chất chung của axit. Axit axetic có còn
tính chất nào nữa không ?
tính chất nào nữa không ?
2.
2.
Axit axetic tác dụng với rượu etylic không
Axit axetic tác dụng với rượu etylic không
?
?
Quan sát thí nghiệm axit axetic tác dụng với rượu etylic .
Quan sát thí nghiệm axit axetic tác dụng với rượu etylic .
Thí nghiệm

Thí nghiệm
:
:
Cho rượu etylic, axit axetic vào ống nghiệm A,
Cho rượu etylic, axit axetic vào ống nghiệm A,
thêm vào đó một ít axit sun furic đặc làm xúc tác .
thêm vào đó một ít axit sun furic đặc làm xúc tác .
Đun sôi hỗn hợp trong ống nghiệm. cho một ít nước vào ống
Đun sôi hỗn hợp trong ống nghiệm. cho một ít nước vào ống
nghiệm B, lắc nhẹ.
nghiệm B, lắc nhẹ.
Hiện tượng :
Hiện tượng :
Ống nghiệm B
Ống nghiệm B
có chất lỏng
có chất lỏng
- không màu,
- không màu,
- mùi thơm,
- mùi thơm,
- không tan
- không tan
trong nước.
trong nước.
CH
CH
3
3
COOH

COOH
C
C
2
2
H
H
5
5
OH
OH
H
H
2
2
SO
SO
4
4


đặc
đặc
Ống A
Ống A
Ống B
Ống B
Nước lạnh
Nước lạnh
Phương trình phản ứng

Phương trình phản ứng


O
O
CH
CH
3
3
– C – OH
– C – OH
(l)
(l)
+ HO – CH
+ HO – CH
2
2
– CH
– CH
3
3
(l)
(l)


O
O
CH
CH
3

3
– C – O – CH
– C – O – CH
2
2
– CH
– CH
3
3


(l)
(l)
+
+
H
H
2
2
O
O
H
H
2
2
SO
SO
4
4
đặc, t

đặc, t
0
0
Etyl axetat
Etyl axetat
Chất lỏng sinh ra là etylaxetat không màu có mùi thơm không
Chất lỏng sinh ra là etylaxetat không màu có mùi thơm không
tan trong nước gọi là este .
tan trong nước gọi là este .
+ Phản ứng giữa rượu và axit gọi là phản ứng este hoá .
+ Phản ứng giữa rượu và axit gọi là phản ứng este hoá .
+ Sản phẩm giữa rượu và axit gọi là este.
+ Sản phẩm giữa rượu và axit gọi là este.
KẾT LUẬN
KẾT LUẬN
IV_
IV_
ỨNG DỤNG
ỨNG DỤNG
Quan sát hình
Quan sát hình
bên và cho
bên và cho
biết axit
biết axit
axetic có
axetic có
những ứng
những ứng
dụng gì?

dụng gì?


Sản xuất:
Sản xuất:
- Tơ sợi nhân tạo.
- Tơ sợi nhân tạo.
- Chất dẻo không
- Chất dẻo không
cháy.
cháy.
- Phẩm nhuộm.
- Phẩm nhuộm.
- Dược phẩm.
- Dược phẩm.
- Thuốc diệt côn
- Thuốc diệt côn
trùng.
trùng.
- Làm giấm ăn.
- Làm giấm ăn.

V_ ĐIỀU CHẾ:
Axit axetic được điều chế từ
Butan(C
4
H
10
) hoặc rượu etylic
Nguyên liệu dùng để điều chế

axit axetic là gì?

Nêu các phương pháp điều chế
axit axetic?
Điều chế bằng cách oxihóa butan (C
4
H
10
)


Lên men rượu etylic loãng
CH
3
– CH
2
–OH + O
2


CH
3
– COOH + H
2
O

C
4
H
10

+ O
2
 CH
3
COOH + H
2
O
4
2
2
5
xt
t
o
Men giấm

+ Axit axetic là nguyên liệu trong
công nghiệp. Axit axetic còn dùng để pha
giấm ăn.
+ Điều chế axit axetic bằng cách lên
men dung dòch loãng rượu etylic hoặc
oxihoá butan
Ghi nhớ

LUYỆN TẬP:
Bài 6 (sgk-143)
Hãy viết phương trình hoá học điều chế
axit axetic từ:
a. Natri axetat và axit sunfuric.
b. Rượu etylic

Hướng dẫn
a) CH
3
-COONa + H
2
SO
4


CH
3
– COOH + Na
2
SO
4
b) CH
3
– CH
2
– OH + O
2
 CH
3
– COOH + H
2
O
Men giấm
2 2
Bài 2:
Viết các phương trình phản ứng

thực hiện dãy chuyển hoá sau:
RƯU AXIT ETYL
ETYLIC AXETIC AXETAT
ETILEN
+ Nước
axit
+ Rượu etylic+ Oxi
H
2
SO
4
đặcMen giấm
axit
Men giaám
Höôùng daãn
C
2
H
4
+ H
2
O C
2
H
5
OH
C
2
H
5

OH + O
2
CH
3
COOH
CH
3
COOH + C
2
H
5
OH CH
3
COOC
2
H
5
+ H
2
O
H
2
SO
4
ñaëc,t
o
BAỉI TAP VE NHAỉ
Baứi 7, 8 (sgk trang 415)
Baứi 45.4, 45.5, 46.1, 46.2(sbt)
Xin chân thành cảm ơn quý thầy

cô đã theo dõi bài dạy