Người thực hiện: Lê Thị Mai
Phòng Giáo Dục M’đrăk
Trường THCS Hùng Vương
LỚP 9

- Phương pháp nghiên cứu phả hệ là gì?
Phương pháp nghiên cứu phả hệ là phương pháp
theo dõi sự di truyền của một tính trạng nhất định
trên những người thuộc cùng một dòng họ qua
nhiều thế hệ để xác định đặc điểm di truyền của
tính trạng đó.
- Trẻ đồng sinh cùng trứng và khác trứng khác
nhau cơ bản ở điểm nào?
-
Trẻ đồng sinh cùng trứng có cùng kiểu gen  cùng
giới
-
Trẻ đồng sinh khác trứng khác nhau về kiểu gen 
cùng giới hoặc khác giới
KIỂM TRA BÀI CŨ

Các đột biến gen, đột biến nhiễm sắc thể xảy ra ở người do
ảnh hưởng của các tác nhân vật lí và hóa học trong tự
nhiên, do ô nhiễm môi trường và do rối lọan quá trình trao
đổi chất trong tế bào đã gây ra các bệnh và tật di truyền.
Bệnh nhân Đao
Bệnh bạch tạng

Nạn nhân bị nhiễm chất
độc màu da cam

Trẻ bị nhiễm chất độc màu
da cam

Bài 29
Tiết 30

I. Một vài bệnh di truyền ở người
Quan sát các hình 29.1, 29.2 trong SGK, thảo luận
nhóm 5 phút trả lời các câu hỏi sau:
Nhóm 1 và 2: Nêu đặc điểm di truyền và biểu hiện bên
ngoài của bệnh Đao và bệnh Bạch tạng?
Nhóm 3 và 4: Nêu đặc điểm di truyền và biểu hiện bên
ngoài của bệnh Tớcnơ(OX) và bệnh câm điếc bẩm sinh?

I. Một vài bệnh di truyền ở người
1. Bệnh Đao
Quan sát hình sau:
Bộ NST của nam giới bình thường (a),
bộ NST của bệnh nhân Đao (b) và ảnh
chụp bệnh nhân Đao (c)
a
b
c
Điểm khác nhau
giữa bộ nhiễm sắc
thể của bệnh nhân
Đao và bộ NST
của người bình
thường?
- Bệnh nhân

Đao có 3 nhiễm
sắc thể số 21
Vậy đây là đột
biến dạng gì?
- Đột biến số
lượng NST: dị bội
thể (2n+1)

Tên bệnh Đặc điểm di truyền Biểu hiện bên ngoài
Bệnh Đao
Bệnh Tơcnơ
Bệnh Bạch
tạng
Bệnh câm
điếc bẩm sinh
Cặp NST số 21
có 3 nhiễm sắc
thể
I. Một vài bệnh di truyền ở người
1. Bệnh Đao

I. Một vài bệnh di truyền ở người
1. Bệnh Đao
Bộ NST của nam giới bình thường (a),
bộ NST của bệnh nhân Đao (b) và ảnh
chụp bệnh nhân Đao (c)
a
b
c
Quan sát hình sau:

Có thể nhận biết bệnh
nhân Đao qua những đặc
điểm bên ngoài nào?

Tên bệnh Đặc điểm di truyền Biểu hiện bên ngoài
Bệnh Đao
Bệnh
Tơcnơ
Bệnh Bạch
tạng
Bệnh câm
điếc bẩm
sinh
I. Một vài bệnh di truyền ở người
1. Bệnh Đao
Cặp NST số 21 có
3 nhiễm sắc thể
Bé, cổ rụt, má phệ, miệng hơi
há, lưỡi hơi thè ra, mắt hơi sâu
và một mí, khoảng cách giữa
hai mắt xa nhau, ngón tay ngắn

I. Một vài bệnh di truyền ở người
Quan sát hình sau:
2. Bệnh Tơcnơ (OX)
Bộ NST của nữ giới bình thường (a), bộ
NST của bệnh nhân Tơcnơ (b) và ảnh
chụp bệnh nhân Tơcnơ (c)
a
b

c
Nêu điểm khác nhau
giữa bộ NST của
bệnh nhân Tơcnơ và
bộ NST của người
bình thường?
Bệnh nhân Tơcnơ
chì có 1 NST giới
tính và đó là NST
X
Đây là đột biến
dạng gì?
Đây là đột biến số
lượng NST: dị bội
thể (2n – 1)

I. Một vài bệnh di truyền ở người
2. Bệnh Tơcnơ (OX)
Tên bệnh Đặc điểm di truyền Biểu hiện bên ngoài
Bệnh Đao
Bệnh
Tơcnơ
Bệnh Bạch
tạng
Bệnh câm
điếc bẩm
sinh
Cặp NST số 21 có
3 nhiễm sắc thể
Bé, cổ rụt, má phệ, miệng hơi há,

lưỡi hơi thè ra, mắt hơi sâu và
một mí, khoảng cách giữa hai mắt
xa nhau, ngón tay ngắn
Cặp NST số 23 chỉ
có 1 NST (X)

I. Một vài bệnh di truyền ở người
2. Bệnh Tơcnơ (OX)
Quan sát hình sau:
Bộ NST của nữ giớibình thường (a), bộ
NST của bệnh nhân Tơcnơ (b) và ảnh
chụp bệnh nhân Tơcnơ (c)
a
b
c
Bề ngoài, em có thể
nhận biết bệnh nhân
Tớcnơ qua những
đặc điểm nào?

I. Một vài bệnh di truyền ở người
2. Bệnh Tơcnơ (OX)
Tên bệnh Đặc điểm di truyền Biểu hiện bên ngoài
Bệnh Đao
Bệnh
Tơcnơ
Bệnh Bạch
tạng
Bệnh câm
điếc bẩm

sinh
Cặp NST số 21 có
3 nhiễm sắc thể
Bé, cổ rụt, má phệ, miệng hơi há,
lưỡi hơi thè ra, mắt hơi sâu và
một mí, khoảng cách giữa hai
mắt xa nhau, ngón tay ngắn
Cặp NST số 23 chỉ
có 1 NST (X)
Lùn, cổ ngắn, là nữ. Tuyến vú
không phát triển, thường mất trí
và không có con

I. Một vài bệnh di truyền ở người
3. Bệnh bạch tạng và bệnh câm điếc bẩm sinh
Quan sát hình sau:
Người bị bệnh bạch tạng
Nêu đặc điểm di truyền
của bệnh Bạch tạng?

Tên bệnh Đặc điểm di truyền Biểu hiện bên ngoài
Bệnh Đao
Bệnh
Tơcnơ
Bệnh Bạch
tạng
Bệnh câm
điếc bẩm
sinh
Cặp NST số 21 có

3 nhiễm sắc thể
Bé, cổ rụt, má phệ, miệng hơi há,
lưỡi hơi thè ra, mắt hơi sâu và
một mí, khoảng cách giữa hai
mắt xa nhau, ngón tay ngắn
Cặp NST số 23 chỉ
có 1 NST (X)
Lùn, cổ ngắn, là nữ. Tuyến vú
không phát triển, thường mất trí
và không có con
I. Một vài bệnh di truyền ở người
3. Bệnh bạch tạng và bệnh câm điếc bẩm sinh
Đột biến gen lặn

I. Một vài bệnh di truyền ở người
3. Bệnh bạch tạng và bệnh câm điếc bẩm sinh
Quan sát hình sau:
Người bị bệnh bạch tạng
Nêu biểu hiện bên
ngoài của bệnh bạch
tạng?

Tên bệnh Đặc điểm di truyền Biểu hiện bên ngoài
Bệnh Đao
Bệnh
Tơcnơ
Bệnh Bạch
tạng
Bệnh câm
điếc bẩm

sinh
Cặp NST số 21 có
3 nhiễm sắc thể
Bé, cổ rụt, má phệ, miệng hơi há,
lưỡi hơi thè ra, mắt hơi sâu và
một mí, khoảng cách giữa hai
mắt xa nhau, ngón tay ngắn
Cặp NST số 23 chỉ
có 1 NST (X)
Lùn, cổ ngắn, là nữ. Tuyến vú
không phát triển, thường mất trí
và không có con
3. Bệnh bạch tạng và bệnh câm điếc bẩm sinh
Đột biến gen lặn
I. Một vài bệnh di truyền ở người
-
Da và tóc màu trắng
-
Mắt màu hồng

I. Một vài bệnh di truyền ở người
3. Bệnh bạch tạng và bệnh câm điếc bẩm sinh
Quan sát hình sau:
Những người bị câm, điếc bẩm sinh
Nêu đặc điểm di truyền
của bệnh câm điếc bẩm
sinh?

Tên bệnh Đặc điểm di truyền Biểu hiện bên ngoài
Bệnh Đao

Bệnh
Tơcnơ
Bệnh Bạch
tạng
Bệnh câm
điếc bẩm
sinh
Cặp NST số 21 có
3 nhiễm sắc thể
Bé, cổ rụt, má phệ, miệng hơi há,
lưỡi hơi thè ra, mắt hơi sâu và
một mí, khoảng cách giữa hai
mắt xa nhau, ngón tay ngắn
Cặp NST số 23 chỉ
có 1 NST (X)
Lùn, cổ ngắn, là nữ. Tuyến vú
không phát triển, thường mất trí
và không có con
3. Bệnh bạch tạng và bệnh câm điếc bẩm sinh
Đột biến gen lặn
-
Da và tóc màu trắng
-
Mắt màu hồng
I. Một vài bệnh di truyền ở người
Đột biến gen lặn

I. Một vài bệnh di truyền ở người
3. Bệnh bạch tạng và bệnh câm điếc bẩm sinh
Quan sát hình sau:

Những người bị câm, điếc bẩm sinh
Nêu biểu hiện bên
ngoài của bệnh câm
điếc bẩm sinh?

Tên bệnh Đặc điểm di truyền Biểu hiện bên ngoài
Bệnh Đao
Bệnh
Tơcnơ
Bệnh Bạch
tạng
Bệnh câm
điếc bẩm
sinh
Cặp NST số 21 có
3 nhiễm sắc thể
Bé, cổ rụt, má phệ, miệng hơi há,
lưỡi hơi thè ra, mắt hơi sâu và
một mí, khoảng cách giữa hai
mắt xa nhau, ngón tay ngắn
Cặp NST số 23 chỉ
có 1 NST (X)
Lùn, cổ ngắn, là nữ. Tuyến vú
không phát triển, thường mất trí
và không có con
3. Bệnh bạch tạng và bệnh câm điếc bẩm sinh
Đột biến gen lặn
-
Da và tóc màu trắng
-

Mắt màu hồng
I. Một vài bệnh di truyền ở người
Đột biến gen lặn Câm, điếc bẩm sinh

I. Một vài bệnh di truyền ở người
II. Một số tật di truyền ở người
Em hãy quan sát hình 29.3 SGK và nêu một số
tật bẩm sinh ở người mà em biết?
Đột biến NST đã gây ra nhiều dạng quái thai và dị tật bẩm
sinh ở người
Tật lác mắt
Tật khe hở môi hàmBàn tay có nhiều ngón
Tay và chân có nhiều ngón
Cô gái với bàn chân dị dạng thiếu ngón
Đột biến NST và đột biến gen gây ra các dị tật
bẩm sinh ở người

Tại một số vùng thuộc tỉnh Thừa Thiên Huế bị Mĩ rải chất diệt
cỏ, rụng lá (chất độc màu da cam_điôxin) trong chiến tranh, các
tật, bệnh di truyền bẩm sinh tăng rõ rệt so với thành phố Huế là
nơi không bị rải chất độc hóa học
Trẻ bị bệnh Đao
Bệnh đục thủy tinh thể
Bệnh nhân bị nhiễm chất độc màu da cam
THÔNG TIN BỔ SUNG

I. Một vài bệnh di truyền ở người
II. Một số tật di truyền ở người
III. Các biện pháp hạn chế phát sinh tật, bệnh di truyền
Các bệnh và tật di truyền phát sinh do những nguyên

nhân nào?
-
Nguyên nhân:
+ Do các tác nhân vật lí, hóa học trong tự nhiên.
+ Do ô nhiễm môi trường.
+ Do rối loạn trao đổi chất nội bào.
Hãy đề xuất các biện pháp hạn chế sự phát sinh các bệnh,
tật di truyền?
-
Biện pháp hạn chế:
+ Hạn chế các hoạt động gây ô nhiễm môi trường
+ Sử dụng hợp lí các thuốc bảo vệ thực vật
+ Đấu tranh chống sản xuất, sử dụng vũ khí hóa học, vũ khí hạt nhân.
+ Hạn chế kết hôn giữa những người có nguy cơ mang gen gây bệnh,
tật di truyền …