Tải bản đầy đủ (.ppt) (25 trang)

TRUYEN XUNG THAN KINH QUA XINAP

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.13 MB, 25 trang )

Cảm ơn sự hợp tác của các em !
KIỂM TRA BÀI CŨ
!
Quan sát đoạn video clip sau đây
Hãy trình bày những hiểu biết của mình
sau khi xem xong đoạn video clip nói trên
?
Thời gian làm bài 5 phút
Cơ thể
Tác nhân kích thích
Cơ thể trả lời kích thích
Cơ thể trả lời kích thích
Cơ thể trả lời kích thích
Cơ thể trả lời kích thích
Phản ứng
Phản ứng
Phản xạ
Phản xạ
Cơ thể trả lời kích thích
Cơ thể trả lời kích thích
Không qua hệ TK
Thông qua hệ TK
Tác động
Phản xạ là gì ?
Con đường
thực hiện 1 phản xạ
Mã thông tin thần kinh
MôC TI£U BµI HäC
1.Kiến thức
1.Kiến thức


-Trình bày được khái niệm về phản xạ và cung phản xạ
- Vẽ và chú thích được sơ đồ cấu trúc của : cung phản xạ, xinap
thần kinh
- Trình bày được cơ chế của sự dẫn truyền 1 xung thần kinh qua
xinap
- Nắm được khái niệm mã xung thần kinh.
2. Kỹ năng
2. Kỹ năng
- Rèn kỹ năng quan sát, phân tích, so sánh,tổng hợp
- Rèn kỹ năng tư duy hệ thống
3. Thái độ
3. Thái độ
Nhận thức được tính thống nhất của sự vận động không ngừng
trong thế giới sống => tiếp tục phát triển thế giới quan tư duy biện
chứng
Cao Xuân Phan – THPT chuyên Biên Hoà , tỉnh Hà Nam
BÀI 29. DẪN TRUYỀN XUNG THẦN KINH TRONG MỘT CUNG PHẢN XẠ
BÀI 29. DẪN TRUYỀN XUNG THẦN KINH TRONG MỘT CUNG PHẢN XẠ
Hoạt động 1: Tìm hiểu về phản xạ và cung phản xạ
1. Em hãy cho biết :
+ Phản xạ là gì ?
+ Phản xạ có mấy loại ?
+ Sự giống nhau cơ bản của các loại phản xạ đó?
2. Hãy sơ đồ hoá con đường thực hiện 1 phản xạ ?
Cao Xuân Phan – THPT chuyên Biên Hoà , tỉnh Hà Nam
BÀI 29. DẪN TRUYỀN XUNG THẦN KINH TRONG MỘT CUNG PHẢN XẠ
BÀI 29. DẪN TRUYỀN XUNG THẦN KINH TRONG MỘT CUNG PHẢN XẠ
Hoạt động 1: Tìm hiểu về phản xạ và cung phản xạ
1. Định nghĩa phản xạ
Phản xạ = Sự trả lời thích thích thông qua hệ thần kinh

2. Phân loại
+ Phản xạ không điều kiện
+ Phản xạ có điều kiện
3. Giống nhau :
Đều là phản ứng đáp trả các kích thích thông qua hệ thần kinh
4. Sơ đồ:
Kích thích => cơ quan thụ cảm => Dây hướng tâm =>TWTK =>
dây ly tâm => Cơ quan trả lời kích thích
Cao Xuân Phan – THPT chuyên Biên Hoà , tỉnh Hà Nam
BÀI 29. DẪN TRUYỀN XUNG THẦN KINH TRONG MỘT CUNG PHẢN XẠ
BÀI 29. DẪN TRUYỀN XUNG THẦN KINH TRONG MỘT CUNG PHẢN XẠ
Hoạt động 1: Tìm hiểu về phản xạ và cung phản xạ
1. Thế nào là 1 cung phản xạ?
2. Một cung phản xạ cần phải có mấy khâu ? Kể tên
các khâu?
Cao Xuân Phan – THPT chuyên Biên Hoà , tỉnh Hà Nam
BÀI 29. DẪN TRUYỀN XUNG THẦN KINH TRONG MỘT CUNG PHẢN XẠ
BÀI 29. DẪN TRUYỀN XUNG THẦN KINH TRONG MỘT CUNG PHẢN XẠ
Hoạt động 1: Tìm hiểu về phản xạ và cung phản xạ
Cung phản xạ
Cung (vòng) phản xạ là con đường dẫn truyền xung thần
kinh từ cơ quan tiếp nhận kích thích nhờ nơron huớng
tâm về trung ương thần kinh rồi qua nơron hướng tâm
về cơ quan trả lời kích thích
Thành phần cấu trúc 1 cung phản xạ :
1. Bộ phận nhận kích thích (cơ quan thụ cảm)
2. Dây thần kinh hướng tâm (dây cảm giác)
3.Trung khu phản xạ trong thần kinh trung ương
4. Dây thần kinh ly tâm (dây vận động)
5. Cơ quan thực hiện phản xạ (cơ quan trả lời kích thích)

Cao Xuân Phan – THPT chuyên Biên Hoà , tỉnh Hà Nam
BÀI 29. DẪN TRUYỀN XUNG THẦN KINH TRONG MỘT CUNG PHẢN XẠ
BÀI 29. DẪN TRUYỀN XUNG THẦN KINH TRONG MỘT CUNG PHẢN XẠ
I. Phản xạ và cung phản xạ
1. Phản xạ
a. Định nghĩa :
Phản xạ = Sự trả lời thích thích thông qua hệ
thần kinh
b. Phân loại
+ Phản xạ không điều kiện
+ Phản xạ có điều kiện
2. Cung phản xạ
a.Khái niệm
Cung phản xạ là con đường dẫn
truyền xung thần kinh từ cơ
quan tiếp nhận kích thích về
trung ương thần kinh rồi qua
nơron hướng tâm về cơ quan
trả lời kích thích
b. Các thành phần cấu trúc
1. Bộ phận nhận kích thích
2. Dây thần kinh hướng tâm
3.Trung khu TK trung ương
4. Dây thần kinh ly tâm
5. Cơ quan thực hiện phản xạ
Sơ đồ cấu trúc xạ và quá con đường dẫn
truyền xung thần kinh trong cung phản xạ
Em hãy cho biết có mấy loại nơ ron ?
CÁC LOẠI NƠRON THẦN KINH
CÁC LOẠI NƠRON THẦN KINH

Nơron
Nơron
Có bao mielin
Có bao mielin
Có bao mielin
Có bao mielin
Không có bao mielin
Không có bao mielin
Không có bao mielin
Không có bao mielin
CÁC LOẠI NƠRON THẦN KINH
CÁC LOẠI NƠRON THẦN KINH
NƠRON ĐƠN CỰC
NƠRON ĐƠN CỰC
NƠRON LƯỠNG CỰC
NƠRON LƯỠNG CỰC
NƠRON GiẢ LƯỠNG CỰC
NƠRON GiẢ LƯỠNG CỰC
NƠRON ĐA CỰC
NƠRON ĐA CỰC
Nơron
Nơron
Có bao mielin
Có bao mielin
Có bao mielin
Có bao mielin
Không có bao mielin
Không có bao mielin
Không có bao mielin
Không có bao mielin

1. Cúc xynap
2. Màng trước xynap
3. Khe xynap
Túi chất môi giới
4. Màng sau xynap
NƠRON THẦN KINH
NƠRON THẦN KINH
& CẤU TRÚC XYNAP
& CẤU TRÚC XYNAP
Thụ quan màng
Thụ quan màng
Nghiên cứu hình vẽ
sau đây và cho biết :
1. Xynap là gì ?
2. Có mấy loại ?
3. Xynap được cấu tạo
như thế nào ?
-Xinap là diện tiếp hợp giữa nơ ron này với
nơron khác hoặc giữa nơron với các tế bào
khác (tế bào mô cơ, tế bào tuyến….)
-
Xynap gồm có 3 loại :
+ Thần kinh thần kinh
+ Thần kinh cơ
+ Thần kinh tuyến
-Xinap là diện tiếp hợp giữa nơ ron này với
nơron khác hoặc giữa nơron với các tế bào
khác (tế bào mô cơ, tế bào tuyến….)
-
Xynap gồm có 3 loại :

+ Thần kinh thần kinh
+ Thần kinh cơ
+ Thần kinh tuyến
Xynap
Cao Xuân Phan – THPT chuyên Biên Hoà , tỉnh Hà Nam
BÀI 29. DẪN TRUYỀN XUNG THẦN KINH TRONG MỘT CUNG PHẢN XẠ
BÀI 29. DẪN TRUYỀN XUNG THẦN KINH TRONG MỘT CUNG PHẢN XẠ
I. Phản xạ và cung phản xạ
1. Phản xạ
2. Cung phản xạ
II. Xynap và sự dẫn truyền
xung thần kinh qua xinap
1. Xynap
a. Khái niệm : Xinap là diện
tiếp hợp giữa nơ ron này với
nơron khác hoặc giữa nơron
với các tế bào khác (tế bào
mô cơ, tế bào tuyến….)
-
Xynap gồm có 3 loại : TK-TK,
TK- Cơ; TK-Tuyến
b. Cấu tạo
+ Cúc tận cùng
+ Màng trước xynap
+ Khe xynap
+ Màng sau xynáp
2. Sự dẫn truyền xung thần kinh
qua xynap
Hoạt động 2. Tìm hiểu cấu tạo xynap và
sự dẫn truyền xung thần kinh qua xynap

NƠRON THẦN KINH & CẤU TRÚC XYNAP
NƠRON THẦN KINH & CẤU TRÚC XYNAP
Hãy quan sát đoạn video clip sau đây và sau đó trả lời các câu hỏi sau :
-
Mô tả lại quá trình truyền xung thần kinh qua xynap.
-
Quá trình truyền xung thần kinh qua xynap có thể chia ra làm mấy giai
đoạn ?
-
So sánh tốc độ dẫn truyền xung thần kinh qua xynap với tốc độ dẫn
truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh ?
-
Với cấu trúc của xynap, theo em xung thần kinh có thể truyền theo 2
chiều thuận nghịch được không ? Tại sao ?
QUÁ TRÌNH TRUYỀN XUNG THẦN KINH QUA XYNAP
QUÁ TRÌNH TRUYỀN XUNG THẦN KINH QUA XYNAP
CÁC GIAI ĐOẠN DẪN TRUYỀN
CÁC GIAI ĐOẠN DẪN TRUYỀN
XUNG THẦN KINH QUA KHE XYNAP
XUNG THẦN KINH QUA KHE XYNAP
Xung thần kinh lan truyền đến chuỳ xynap
=> kênh Ca
++
mở => Ca
++
vào chuỳ xynáp.
1
Ca
++
kích thích túi chứa chất trung gian hoá học vận

chuyển đến màng trước xynap và vỡ ra, giải phóng
chất trung gian hoá học vào khe xynáp.
2
Chất trung gian hoá học gắn vào thụ quan màng sau
xynap làm kênh Na
+
ở màng sau mở => ion Na
+
từ
khe xynap ồ ạt qua kênh Na
+
vào trong tế bào

Xuất hiện điện thế hoạt động ở màng sau
=> lan truyền tiếp trên tế bào tiếp theo
3
-
Tốc độ dần truyền xung qua xynap chậm hơn trên sợi thần kinh.
Vì : quá trình lan truyền này phải trải qua nhiều giai đoạn.
- Xung TK chỉ truyền 1 chiều từ màng trước ra màng sau xináp : Vì
màng sau không có chất trung gian hoá học để đi về màng trước.
Màng trước không có thụ thể tiếp nhận chất trung gian hoá học.
Cao Xuân Phan – THPT chuyên Biên Hoà , tỉnh Hà Nam
BÀI 29. DẪN TRUYỀN XUNG THẦN KINH TRONG MỘT CUNG PHẢN XẠ
BÀI 29. DẪN TRUYỀN XUNG THẦN KINH TRONG MỘT CUNG PHẢN XẠ
I. Phản xạ và cung phản xạ
1. Phản xạ
2. Cung phản xạ
II. Xynap và sự dẫn truyền xung
thần kinh qua xinap

1. Xynap
2. Sự dẫn truyền xung thần kinh
qua xynap
- Xung thần kinh lan truyền đến chuỳ
xynap => kênh Ca
++
mở => Ca
++
vào
chuỳ xynáp.
- Ion Ca
++
kích thích túi chứa chất
trung gian hoá học vận chuyển đến
màng trước xynap và vỡ ra, giải
phóng chất trung gian hoá học vào
khe xynáp.
- Chất trung gian hoá học gắn vào thụ
quan màng sau xynap làm kênh Na
+

màng sau mở => ion Na
+
từ khe
xynap ồ ạt qua kênh Na
+
vào trong tế
bào

Xuất hiện điện thế hoạt động ở

màng sau
=> lan truyền tiếp trên tế bào tiếp
theo
Hoạt động 2. Tìm hiểu cấu tạo xynap và
sự dẫn truyền xung thần kinh qua xynap
NƠRON THẦN KINH & CẤU TRÚC XYNAP
NƠRON THẦN KINH & CẤU TRÚC XYNAP
Xung thần kinh được phân biệt như
Xung thần kinh được phân biệt như
thế nào để trung ương thần kinh
thế nào để trung ương thần kinh
nhận biết một cách chính xác kích
nhận biết một cách chính xác kích
thích mạnh, yếu được gửi về từ các
thích mạnh, yếu được gửi về từ các
thụ quan khác nhau ?
thụ quan khác nhau ?
Cao Xuân Phan – THPT chuyên Biên Hoà , tỉnh Hà Nam
BÀI 29. DẪN TRUYỀN XUNG THẦN KINH TRONG MỘT CUNG PHẢN XẠ
BÀI 29. DẪN TRUYỀN XUNG THẦN KINH TRONG MỘT CUNG PHẢN XẠ
1. Đối với thông tin có tính định tính

2. Đối với thông tin có tính định lượng
Hoạt động 3. Tìm hiểu mã thông tin thần kinh
: mã hóa theo 2 cách
+ Cách 1: phụ thuộc vào ngưỡng kích thích của các nơron.
+ Cách 2: phụ thuộc vào tần số xung thần kinh
Ví dụ : Đối với âm có tần số cao, thấp khác nhau thì sẽ kích thích vào các
tế bào thụ cảm thính giác khác nhau trong cùng 1 dãy và nhận biết được
kích thích khác nhau.

Được mã hóa bằng các nơron riêng biệt khi bị kích thích.
Ví dụ: ánh sáng đỏ, xanh kích thích tế bào nón; ánh sáng tia hồng ngoại, kích
thích vào tế bào que => truyền xung TK theo giây thị giác khác nhau về trung
ương ở vùng chẩm.
Đọc mục II sgk trang 114 và cho biết
Đọc mục II sgk trang 114 và cho biết
: Xung thần kinh được mã hoá như thế nào để
: Xung thần kinh được mã hoá như thế nào để
trung ương thần kinh nhận biết một cách chính xác kích thích khác nhau, mạnh hay
trung ương thần kinh nhận biết một cách chính xác kích thích khác nhau, mạnh hay
yếu được gửi về từ các thụ cảm khác nhau ?
yếu được gửi về từ các thụ cảm khác nhau ?
Hãy điền những từ hoặc cụm từ thích hợp vào các dấu ( …)
ở các câu sau đây
Câu 1. Nếu kích thích tại 1 điểm trên sợi trục của nơ ron thần kinh thì xung
thần kinh được lan toả theo (1) chiều, Trong cung phản xạ, xung thần
kinh …(2) dẫn truyền theo …(3) chiều nhất định từ cơ quan thụ cảm đến
………….…(4)………………Vì sự có mặt của các …(5)… Trong 1 xynap xung
thần kinh chỉ được dẫn truyền từ …………(6)……… đến…… (7)……
nhờ (8)
Câu 2. Các thông tin kích thích từ các…… (1)… gửi về trung ương thần
kinh được mà hoá bằng …….(2)……., vị trí và số lượng… (3)… bị hưng
phấn và đã được ………… (4) giải mã mà nhận biết,
phân biệt được các thông tin đó.
hai
chỉ
một
cơ quan trả lời kích thích
xynap

màng trước xynap
màng sau xynap
các chất trung gian hoá học
thụ quan
tần số xung
nơron
trung ương thần kinh (não/ tuỷ sống)
Câu 1. Xináp là
A. diện tiếp xúc giữa các tế bào thần kinh với nhau.
B. diện tiếp xúc giữa các tế bào thần kinh với các tế bào vận động (tế bào
cơ, tế bào tuyến ).
C. diện tiếp xúc giữa các tế bào thần kinh với nhau hay với các tế bào khác
(tế bào cơ, tế bào tuyến ).
D. diện tiếp xúc giữa các tế bào tế bào cơ, tế bào tuyến với nhau.
Hãy chọn phương án câu trả lời đúng nhất
Câu 2 . Khi chất trung gian hoá học gắn vào các thụ thể nằm trên
màng sau xinap sẽ làm cho màng sau:
A. kênh K+ mở rộng.
B. thay đổi tính thấm dẫn đến sự mất phân cực ở màng sau.
C. kênh Na+ mở rộng.
D. không thay đổi tính thấm.
Câu 3. Cation làm thay đổi điện thế màng sau xinap là:
A. Mg
++
B. K
+
C. Ca
++
D. Na
+


Câu 4. Trong xinap hoá học, thụ thể tiếp nhận chất trung gian hoá học nằm ở:
A. khe xinap.
B. màng sau xinap.
C. chuỳ xinap.
D. các bóng chứa chất trung gian hoá học.
Câu 5. Chiều dẫn truyền xung thần kinh trong một cung phản xạ:
A. cơ quan thụ cảm nơron vận động trung ương thần kinh nơron cảm giác
cơ quan đáp ứng.
B. cơ quan thụ cảm nơron cảm giác trung ương thần kinh cơ quan đáp ứng.
C. cơ quan thụ cảm trung ương thần kinh nơron vận động cơ quan đáp ứng.
D. cơ quan thụ cảm nơron cảm giác trung ương thần kinh nơron vận động
cơ quan đáp ứng.
Cảm ơn sự hợp tác của các em !

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về

Tải bản đầy đủ ngay
×