Giạo ạn Váût liãûu xáy dỉûng
Trang 171
 ỉỵ nỉåïc ca häùn håüp vỉ åüc tênh chênh xạc âãún 0,1% theo cäng thỉïc :

äü gi ỵa âỉ
=G
n
%100
1
2
×
S
S

- âäü do ban âáưu ca häùn håüp vỉỵa, cm
dủng cạt hảt nh, tàng hm
lỉåüng

Bng 6-3
trong âọ : S
1
S
2
- âäü do sau khi â hụt chán khäng ca häùn håüp vỉỵa, cm
Âãø tàng kh nàng giỉỵ nỉåïc ca häùn håüp vỉỵa ta phi sỉí
cháút kãút dênh v nho träün tháût k.
Häùn håüp vỉỵa xáy v häùn håüp vỉỵa hon thiãûn phi tho mn cạc u cáưu quy âënh
trong bng 6-3.

Loải vỉỵa häùn håüp
Âãø hon thiãûn

Tãn chè tiãu
Âãø xáy
Thä Mën


1. Âỉå
3. Âäü
- Häùn
- Häùn

63

0

-

7
÷
12

-
ìng kênh hảt cäút liãûu låïn nháút,
mm
, khäng låïn hån
2. Âäü do (âäü lụn cän),
mm

5
4

÷
10
2,5
6
÷
1
1,25
phán táưng,
cm
3
, khäng låïn hån
4. Âäü (kh nàng) giỉỵ nỉåïc, %, âäúi våïi :
30 - -
håüp vỉỵa ximàng
håüp vỉỵa väi v cạc vỉỵa häùn håüp khạc

75 - -
3. C
Nãúu sỉí dủng phủ gia tàng do thç kh nàng giỉỵ nỉåïc ca häùn håüp vỉỵa tàng

1. K
Cỉåìng âäü l kh nàng ca vỉỵa chäúng lải sỉû phạ
hoải ca ti trng. Vỉỵa cọ kh
nàng c ì låïn nháút, do âọ cỉåìng âäü
chëu ne l ch tiãu q giạ cháút lỉåüng ca cạc loải vỉỵa thäng thỉåìng.
ỉåìng âäü tiã vỉỵa khi máùu chøn âỉåüc chãú tảo v
dỉåỵng häü trong âiãưu
ì nỉåïc qui âënh dỉûa vo cỉåìng âäü
N 4314-1986 cọ cạc loải mạc vỉỵa thäng dủng sau :


ạc úu täú nh hỉåíng
- T lãû phäúi håüp giỉỵa cạc thnh pháưn váût liãûu
- Cháút lỉåüng váût liãûu : váût liãûu cọ hm lỉåüng cháút báøn cao lm gim kh nàng giỉỵ
nỉåïc ca häùn håüp vỉỵa v ngỉåüc lải.
-
- Cho väi våïi mäüt t lãû håüp l s tàng kh nàng giỉỵ nỉåïc ca häùn håüp vỉỵa nhỉng
tàng quạ nhiãưu s gim cỉåìng âäü vỉỵa.
III. CỈÅÌNG ÂÄÜ CA VỈỴA
hại niãûm
hëu nhiãưu loải lỉûc khạc nhau nhỉng kh nàng chëu nẹn la
ïn è uan trng nháút âãø âạnh
C u chøn l cỉåìng âäü nẹn ca
kiãûn tiãu chøn.
Mạc vỉỵa l âải lỉåüng khäng thỉï ngun do nha
nẹn tiãu chøn

.
Theo TCV

Giạo ạn Váût liãûu xáy dỉûng
Trang 172
10 ; 25 ; 50 ; 75 ; 100 ; 150 ; 200 ; 300
Vỉỵa xáy v vỉỵa hon thiãûn âãưu phi tho mn u cáưu vãư kh nàng chëu lỉûc nhỉ
quy âën

h trong bng 6-4.
Bng 6-4
Mạc vỉỵa Giåïi hản bãưn nẹn trung bçnh nh
nháút,
daN /cm

2
Giåïi hản bãưn nẹn trung bçnh låïn
nháút,
daN /cm
2

4

4

10
10
25
5
25
49
0

50
300
9
24
74
99
149
-
75
75
100
100

150
200
300
150
200
199
299
2. Cạch xạc âënh
äü chëu nẹn ca vỉỵa : âỉåüc xạc âënh bàòng cạch nẹn våỵ cạc máùu hçnh láûp
h 7,07cm
hi hä håüp g khn thẹp cọ âạy,
n nã häùn håüp vỉ rong khn thẹp khäng cọ
ạy. Sau khi âục xong máùu âỉåüc bo dỉåỵng nhỉ sau :
i trỉåìng khä
hồûc ngám trong nỉåïc âäúi v
Våïi cạc loải vỉỵa kh
o
= 27±2
o
C räưi thạo khn.
au âo
u phẹp thỉí láúy bàòng
ü ï t
ạc âënh bàòn
h thỉåïc 4×4×16cm.
Âãø chuøn giåïi hản bãưn nẹn ca vỉỵa xạc âënh bàòng cạch thỉí nỉía máùu dáưm sang
ûp phỉång cng âiãưu kiãûn dỉåỵng häü v chãú tảo
våïi hãû säú
0,8 cho cạc máùu vỉỵa mạc dỉåïi 100. Våïi vỉỵa mạc tỉì 100 tråí
lãn thç

Cỉåìng â
phỉång cảnh 7,07cm hồûc cạc nỉía máùu vỉỵa sau khi chëu ún.
Xạc âënh bàòng cạc máùu láûp phỉång cọ cản
K ùn vỉỵa cọ âäü do nh hån 4cm, máùu âỉåüc âục tron
c úu ỵa cọ âäü do låïn hån 4cm, máùu âỉåüc âục t
â
Våïi vỉỵa ximàng, âãø máùu tỉì 24 âãún 48 giåì trong âiãưu kiãûn t
o
= 27±2
o
C, W = 90%
räưi thạo khn v bo qun thãm 3 ngy nỉỵa trong âiãưu kiãûn trãn. Sau âọ, dỉåỵng häü máùu
trong khäng khê åí t
o
= 27±2
o
C v âäü áøm tỉû nhiãn âäúi våïi vỉỵa xáy trong mä
åïi vỉỵa xáy trong mäi trỉåìng áøm.
ạc, âãø máùu trong khn 72 giåì åí t
S ï dỉåỵng häü máùu trong khäng khê åí t
o
= 27±2
o
C v âäü áøm tỉû nhiãn.
Sau khi dỉåỵng häü máùu â ngy quy âënh thç âem nẹn. Kãút q
trung bçnh cäng gia rë ca 3 hồûc 5 máùu thỉí.
X g cạc nỉía máùu sau khi chëu ún
Âãø xạc âënh cỉåìng âäü chëu nẹn ca vỉỵa ngỉåìi ta cng cọ thãø sỉí dủng cạc nỉía máùu
dáưm sau khi chëu ún, máùu dáưm cọ kêc
giåïi hản bãưn nẹn xạc âënh bàòng cạc máùu lá

nhỉ nhau thç nhán
giåïi hản bãưn nẹn âụng bàòng máùu láûp phỉång.


Giạo ạn Váût liãûu xáy dỉûng
Trang 173
Cỉåìng âäü chëu kẹo khi ún : âỉåüc xạc âënh bàòng cạch ún gy cạc máùu vỉỵa hçnh
dáưm kêch thỉåïc 4×4×16cm (TCVN 3121-1979).
Dng mạy thu lỉûc 5 táún, âàût lỉûc tải vë trê giỉỵa dáưm v gia ti cho âãún khi máùu bë
phạ hoải. Cỉåìng âäü chëu kẹo khi ún ca vỉỵa tênh theo cäng thỉïc sau :

2
2bh
u
trong âọ : P - lỉûc phạ hoải máùu (âàût tải vë trê l/2), kg
3Pl
R
=

áùu, cm
m ùu, cm
3. C
Cỉåìng âäü ca vỉỵa phạt triãøn theo thåìi gian do cỉåìng âäü cháút kãút dênh phạt triãøn
ü åí nhỉỵng âiãưu kiãûn nhiãût âäü khạc nhau
ìng âäü cao nháút. Khi dng quạ t lãû
út ca váût liãûu cng lm viãûc våïi vỉỵa hồûc tênh cháút
l - chiãưu di máùu, cm
b - bãư räüng tiãút diãûn m
h - chiãưu cao tiãút diãûn á
ạc úu täú nh hỉåíng

theo thåìi gian.
nh hỉåíng ca nhiãût âäü : vỉỵa âỉåüc dỉåỵng hä
thç täúc âäü phạt triãøn cỉåìng âäü cng khạc nhau.
nh hỉåíng ca phủ gia
Âãø tàng kh nàng giỉỵ nỉåïc v tàng âäü do ca vỉỵa, ngỉåìi ta thỉåìng cho thãm v
o
vỉỵa ximàng cạc loải phủ gia nhỉ väi nhuùn, bn âáút sẹt, v.v nhỉng lỉåüng phủ gia cáưn
cọ mäüt t lãû håüp l nháút, âọ l t lãû lm cho vỉỵa cọ cỉå
ny thç cỉåìng âäü ca vỉỵa s gim. Nọi chung, khi mạc vỉỵa cng cao thç t lãû håüp l ca
cạc cháút phủ gia so våïi ximàng cng gim dáưn.
nh hỉåíng ca âiãưu kiãûn sỉí dủng
l tênh cháÂiãưu kiãûn sỉí dủng
ca nãưn.
Vỉỵa trãn nãưn âàûc (nãưn khäng hụt nỉåïc) :
R
V
= f (R
cKD
,
CKD
N
, cháút lỉåüng cạt)
Âãø thê nghiãûm âục máùu trong mäüt khn thẹp cọ âạy, sau 1 ngy thạo khn dỉåỵng
häü åí â ãưu kiãûn tiãu chøn v dỉåỵng häü åí mäi trỉåìng sỉí dủng sau ny. Cỉåìng âäü ca vỉỵa
âỉåüc xạc âënh theo cäng thỉïc :

i
⎜
⎝
⎛

= 25,0
N
X
RR
Xv
Hồûc :
⎟
⎠
⎞
− 4,0

⎟
⎠⎝
N
Xv

⎞
⎜
⎛
−= 3,04,0
X
RR

trong âọ : R
v
- cỉåìng âäü vỉỵa sau 28 ngy dỉåỵng häü, daN/cm
2
R - mạc ximàng, daN/cm
x
2

X - lỉåüng ximàng dng cho 1m
3
cạt vng, kg
N - lỉåüng ximàng dng cho 1m
3
vỉỵa, lêt


Giạo ạn Váût liãûu xáy dỉûng
Trang 174
Vỉỵa trãn nãưn xäúp (nãưn hụt nỉåïc) : khi vỉỵa lm viãûc trãn nãưn hụt nỉåïc thç d t lãû
N/X thay âäøi trong mäüt phảm vi no âọ thç sau khi nãưn hụt , lỉåüng nỉåïc cn lải trong vỉỵa
tỉång âỉång nhỉ nhau v phủ thüc vo kh nàng giỉỵ nỉåïc ca vỉỵa. Khi âọ :
R
V
= KR
X
(X - 0,05) +
trong âọ : R
v
- cỉåìng â g häü, d

ximàng xạc âënh theo phỉång phạp mãưm, daN/cm
2
X - lỉåüng ximàng du o 1m
3
cạt vng, kg
K - hãû säú, phủ thüc út liãûu
áùu bàòng khn khäng cọ âạy âàût trãn m n gảch xäúp,
phàóng cọ W < 2 %, Hp = 10 ÷ 15 %


ỴA VÅÏI NÃƯN
1. K
lm viãûc chung våïi váût liãûu xáy v nãưn nãn âi hi lỉûc kãút dênh
hủ thc vo säú lỉåüng, cháút lỉåüng ca cháút kãút dênh, khi träün
vỉỵa ph pháø
m cháút ca váût liãûu phi âỉåüc
âm b Ngoi ra lỉûc dênh kãút ca vỉỵa cn
phủ thu y, màût trạt, lạng, äúp.
v chäúng kẹo . Cỉåìng âäü dênh
kãút ca hỉïc kin ûm sau :
R
càõt
=
R
V
= f ( R
CKD
, CKD, cháút lỉåüng cạt )
4 ; kg/cm
2
äü vỉỵa sau 28 ngy dỉåỵn aN/cm
2

R
x
- mạc
ìng ch
vo cä
Âãø thê nghiãûm âục m thẹp äüt viã

IV. LỈÛC KÃÚT DÊNH CA VỈ
hại niãûm
Vỉỵa bao giåì cng
låïn. Nãúu vỉỵa bạm dênh kẹm s nh hỉåíng âãún âäü bãưn ca sn pháøm v nàng sút thi cäng.
Lỉûc dênh kãút ca vỉỵa p
i cán âong â liãưu lỉåüng váût liãûu thnh pháưn,
o täút âäưng thåìi vỉỵa phi âỉåüc träün âãưu v k.
äüc vo âäü nhạm, âäü sảch, âäü áøm ca váût liãûu xá
2. Cäng thỉïc xạc âënh
Tênh dênh kãút ca vỉỵa thãø hiãûn åí kh nàng chäúng càõt
vỉỵa cọ thãø xạc âënh theo cạc cäng t h nghiã
dk
v
R+14
v
R3

R
dk
kẹo
=
v
R+14
v
R8,1


V. TÊNH BÃ
1. Tên g mäi trỉåìng xám th l
Âä khäúi xáy âạ lm viãûc trong mäi trỉåìng nỉåïc , nháút l åïi dng chy

cọ ngáûm ç vỉỵa l bäü pháûn úu , dãù bë xọi mn nháút. Do â ìm bo cho
kh nàng c ọi mn ca vỉỵa phi tàng cỉåìng âäü ca vỉỵa, tàng kh nàng dênh bạm ca
2. Tênh bã
ìng xám thỉûc họa hc phi tàng âäü âàûc ca vỉỵa v
chn loải
imàng tỉång åüp vå mäi
3. T
trong âọ : R
v
- mạc vỉỵa
ƯN CA VỈỴA
h bãưn tron ỉûc cå
úi våïi cạc âäúi v
bn, cạt th nháút ọ âãø âa
häúng x
vỉỵa våïi khäúi xáy.
ưn trong mäi trỉåìng xám thỉûc họa hc
Tỉång tỉû bã täng, àn mn ch úu ca vỉỵa l àn mn trãn âạ xi màng. Âãø tàng tênh
bãưn ca vỉỵa trong mäi trỉå
x h ïi trỉåìng.
ênh chäúng tháúm

Giạo ạn Váût liãûu xáy dỉûng
Trang 175
Vỉỵa åí màût ngoi ca cäng trçnh chëu ạp lỉûc cáưn phi cọ tênh chäúng tháúm thêch håüp.
ỵa, dng máùu cọ chiãưu dy 2 cm cho chëu ạp lỉûc
au 1 giåì tàng thãm 0,5 atm nỉỵa cho âãún khi xút hiãûn vãút

I. U CÁƯU K THÛT ÂÄ I VỈỴA XÁY
V y lm nhiãûm kãút váût liã , liãn kãút khä áy våïi nãưn v truưn lỉûc

tỉì viãn g hay âạ ny x viãn gảch hay âạ khạc trong úu xáy nãn â íi nọ
phi cọ g âäü cao, lỉûc liãn kãút låïn, âäü äút. Nãúu ma ưy, khäúi xáy
khäng ch ç dãù sinh hiãûn tỉåüng bë phạ hoa äún.
C ải vỉỵa xáy cáưn cọ tênh do täút. Âäü do ny tha ìy thüc l út cáúu
xáy, phỉång phạp âáưm chàõc, âiãưu kiãûn thåìi ti khi thi cäng ưn. Ngỉå ỉåìng
chn âäü d ía vỉỵa nhỉ bng 6-7 .
Bng 6-7
o ca vỉỵa,
cm
Âãø xạc âënh mạc chäúng tháúm ca vỉ
nỉåïc ban âáưu l 0,5 atm, cỉï s
tháúm.

YZ
§4.
VỈỴA XÁY

ÚI VÅÏ
ỉỵa xá vủ liãn ûu xáy úi x
ảch úng kãút cá i ho
cỉåìn do t ûch vỉỵa khäng âá
àõc th ûi vç u
ạc lo y âäøi tu oải kã
ãút v loải nã ìi ta th
o cu
Âäü dLoải kãút cáúu xáy
Nãưn xäúp hồûc tråìi nọng Nãưn âàûc hồûc tråìi lảnh
Xáy g
Xáy â
Xáy g

4
÷
5
ảch âáút sẹt
Xáy gảch xè
8
÷
10
7
÷
9
6
÷
8
5
÷
7
ạ häüc
5
÷
7
ảch âạ dng cháún âäüng

2
÷
3
1
÷
2


II. TÊNH TOẠN CÁÚP PHÄÚI
Cáúp phäúi ca vỉỵa âỉåüc biãøu diãùn bàòng t lãû vãư thãø têch giỉỵa cạc thnh pháưn váût liãûu
1. Cáúp phäúi vỉỵa väi
Âäúi våïi vỉỵa väi ngỉåìi ta khäng cáưn tênh toạn m chè dỉûa vo cháút lỉåüng ca väi m
dng cạc cáúp phäúi nhỉ sau :
- Väi cáúp 3 thç cáúp phäúi thỉåìng l V : C = 1 : 2
- Väi cáúp 2 thç cáúp phäúi thỉåìng l V : C = 1 : 3
- Väi cáúp 1 thç cáúp phäúi thỉåìng l V : C = 1 : 4
2. Cáúp phäúi vỉỵa häún håüp
Tênh lỉåüng ximàng ỉïng våïi 1m
3
cạt theo cäng thỉïc :

1000×=
v
R
X
; kg
x
KR
trong âọ : R
v
- mạc vỉỵa cáưn thiãút kãú, daN/cm
2

Giạo ạn Váût liãûu xáy dỉûng
Trang 176
R
x
- mạc ximàng, daN/cm

2

Bng 6-8
Hãû säú K
K - hãû säú cháút lỉåüng váût liãûu, láúy theo bng 6-8

Mäâun âäü låïn ca cạt
zålan Ximàng pooclàng thỉåìng Ximàng pooclàng pu
0,7
÷
1,0
0,71
1,1
÷
1,3
1,31
÷
1,5
> 1,5
0,79
0,89
1
0,73
0,88
0,80
0,82
1,00

V (S) = 0,17 (1 - 0,002X) ; m
3

a vỉỵa (âäü càõm sáu ca cän) hồûc
áưn âụng :

äi nhuùn hồûc sẹt nhuùn, kg/m
3


Lỉåüng väi nhuùn (sẹt nhuùn) cho 1m
3
cạt :

Lỉåüng nỉåïc âỉåüc xạc âënh theo u cáưu âäü do c
bàòng cäng thỉïc g
N = 0,65 ( X + V.γ
ov
)
trong âọ : γ
ov
- khäúi lỉåüng thãø têch ca v
Cáúp phäúi ca vỉỵa ximàng - väi âỉåüc biãøu thë nhỉ sau :
V
X
: V
V
: V
C
=
1:
1000
oX

γ
:
VX

3. C
àng gáưn giäúng cáúp phäúi ca vỉỵa häùn håüp ximàng - väi nhỉng
khäng
g thỉïc m tra theo bng kinh
ghiãûm cho sàơn (bng 6-9)
Bng 6-9
Cáúp phäúi vỉỵa ximàng (theo thãø têch X : C) cho cạc mạc
áúp phäúi vỉỵa xi màng
Cáúp phäúi ca vỉỵa xim
cọ väi v lỉåüng ximàng cọ dng tàng lãn mäüt êt.
Ngỉåìi ta êt tênh cáúp phäúi ca vỉỵa ximàng theo cän
n

Mạc ximàng
100 75 50 25
600
500
-
1 : 3

1 : 4,5
-
-
-
-
1 : 4,5

1 : 6
-
1 : 4
1 : 3
1 :5
1 : 4
-
1 : 6
400
300
250
200

-
-
-
-
1 : 3
1 : 2,5
1 : 6
1 : 5

§4.
VỈỴA TRẠT
v trong
I. ÂÀÛC TÊNH CA VỈỴA TRẠT
Vỉỵa trạt lm nhiãûm vủ bo vãû khäúi xáy, tàng v m quan cho cäng trçnh
nhỉỵng trỉåìng håüp âàûc biãût , nọ cn cọ nhiãûm vủ cạch ám, cạch nhiãût, chäúng tháúm.
Thäng thỉåìng vỉỵa trạt thỉåìng âỉåüc trạt thnh 3 låïp mng :


Giạo ạn Váût liãûu xáy dỉûng
Trang 177
- Låïp dỉû bë (trạt âáưu tiãn) : cọ âäü dy δ =3 ÷ 8 mm dênh chàût vo bãư màût ca khäúi
dênh kãút låïn v khi trạt phi dng ạp lỉûc mảnh.
ït thỉï hai) : δ = 5 ÷ 12 mm, cọ nhiãûm vủ lm bàòng phàóng bãư màût khäúi
dỉû bë.
õn chàõc.
dủng ca nọ nãn vỉỵa trạt cọ mäüt säú u cáưu khạc vỉỵa xáy : nho
ån va t l 1 ÷ 2cm), do âọ dng vỉỵa
äi ráút ãúp xục våïi nỉåïc thç phi dng vỉỵa
ûc tênh trãn, cạc váût liãûu chãú tảo vỉỵa trạt phi âảt cạc u cáưu :
låïn hån 2,5mm; âäúi våïi
ì âm bo âäü do cáưn thiãút.
ì X : C = 1 : 6 âãún 1 : 3,5
I. VỈỴA PHUN
Vỉỵa phun cng l vỉỵa trạt g bàòng mạy, ngun l phun vỉỵa
iäúng nhỉ phun bã täng , täúc âäü phun l 150 m/s.
Dng vỉỵa phun cọ nhiãưu ỉu âiãøm hån so våïi vỉỵa trạt tay :
- Lỉûc dênh kãút våïi khäúi xáy n.
- Âäü âàûc låïn hån Ỉ kh nàng chäúng tháúm täút hån, cỉåìng âäü cao hån.
- Cọ thãø thi cäng âäúi våïi cạc cáúu kiãûn cọ kêch thỉåïc nh v phỉïc tảp.
. VỈỴA TRANG HONG
V ng ỵng rạt nhỉng co à i mà mu, cạt
àõng v cåỵ hảt âãưu hån âãø trang trê cho bãư màût cäng tr
çnh.
xáy nãn u cáưu âäü do låïn, lỉûc
- Låïp âãûm (tra
xáy, âäü do låïp ny kẹm hån låïp
- Låïp trang trê (trạt thỉï ba) : δ = 2 mm cọ tạc dủng lm trån nhàơn bãư màût khäúi xáy
nãúu cáưn, thỉåìng cọ pha bäüt mu âãø trang trê.

Ba låïp trạt trãn âáy thỉåìng trạt låïp ny sau låïp kia, sau khi låïp trỉåïc â ninh kãút v
bàõt âáư
u rà
Do vë trê v cäng
h ì cọ kh nàng hụt nỉåïc täút hån (âäü phán táưng täút nháú
v täút. Tuy váûy, åí nhỉỵng bäü pháûn áøm ỉåït hồûc ti
ximàng. Nọi chung, lỉåüng cháút kãút dênh åí vỉỵa trạt thỉåìng cao hån so våïi vỉỵa xáy.
Âãø âm bo cạc âà
- Väi phi täi k hån (täi trỉåïc 1 ÷ 2 thạng), lc k hån.
- Cạt phi mën hån : âäúi våïi låïp dỉû bë v låïp âãû
m, khäng
låïp trang trê, khäng låïn hån 1,2mm.
- Vỉỵa phi nho träün k hån va
Âãø náng cao âäü do ca vỉỵa trạt cọ thãø sỉí dủng phủ gia tàng do hỉỵu cå.
II. CÁÚP PHÄÚI CA VỈỴA TRẠT
1. Vỉỵa väi
Âãø trạt låïp dỉû bë tỉåìng gảch hay âạ dng cáúp phäúi Väi nhuùn : C = 1 : 3
Âãø trạt låïp trang trê dng cáúp phäúi Väi nhuùn : C = 1 : 2
2. Vỉỵa häùn håüp
Âãø trạt tỉåìng ngoi nh hồûc nåi áøm ỉåït thỉåìng dng cáúp phäúi tỉì X:V:C = 1 : 0,5 :
6 âãún 1 : 1 : 6
Âãø trạt tỉåìng trong nh thỉåìng dng cáúp phäúi X : V : C = 1 : 2 : 9
3. Vỉỵ
a xi màng
Thỉåìng láúy cáúp phäúi tỉ
II
nhỉng âỉåüc thi cän
g
låïn hå
IV

ỉỵa tra hong cu l vỉỵa t ï thãø xi m ng tràõng, x ng
tr