A/ ĐẶT VẤN ĐỀ
Giải toán qua Internet (ViOLympic toán học) là một sân chơi trí tuệ thu hút
đông đảo học sinh, phụ huynh và giáo viên bậc Tiểu học và Trung học cơ sở trong
suốt hai năm qua. Mặc dù sân chơi này đã được các sở GD&ĐT triển khai xuống tận
các nhà trường thông qua Phòng Giáo dục, nhưng do điều kiện khó khăn về cơ sở
vật chất nên không phải nhà trường nào cũng khai thác được nguồn tri thức này làm
cơ hội nâng cao năng lực học Toán cho học sinh. Tuy nhiên, nếu biết rõ ích lợi của
giải toán qua Internet đối với việc nâng cao năng lực học Toán cho học sinh đến
mức độ nào chắc hẳn các nhà trường sẽ tìm cách khắc phục khó khăn để khai thác
triệt để sân chơi @ này. Với thành tích đạt được từ việc khai thác tốt sân chơi trí tuệ
này để nâng cao chất lượng bồi dưỡng học sinh giỏi môn Toán trong năm học vừa
qua, tôi mong muốn thông qua bài viết này giới thiệu sơ lược về sân chơi giải toán
@ và phân tích một vài cơ hội để phát triển năng lực học Toán cho học sinh Tiểu
học đến các đồng nghiệp. Chưa phải là một đề tài nghiên cứu khoa học hay một sáng
kiến Giáo dục được đúc rút từ nhiều năm học nên tôi xin phép không trình bày theo
khuôn mẫu của một SKKN mà xin trình bày như bài viết về một phát hiện có ý
nghĩa giáo dục thông thường, rất mong được đồng nghiệp đón nhận và góp ý xây
dựng thêm.
B/ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. VÀI NÉT SƠ LƯỢC VỀ SÂN CHƠI GIẢI TOÁN QUA INTERNET.
Về mục đích, nội dung và thể lệ của sân chơi này trên mạng Internet, các nhà
trường đã nắm bắt qua văn bản hướng dẫn của Phòng và Sở GD&ĐT hoặc tham
khảo Quyết định số 8377/QĐ-BDGĐT ngày 16/12/2008 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục
và Đào tạo (Phụ lục 2). Qua kinh nghiệm theo đuổi mảng hoạt động này trong hai
năm qua, tôi xin đề cập đến tính hệ thống của sân chơi này trong mối quan hệ với
việc dạy học môn Toán ở trường Tiểu học.
Có thể nói, toàn bộ kiến thức được đề cập đến trong sân chơi này được ban tổ
chức sắp xếp một cách hệ thống theo phân phối chương trình môn Toán từng khối
lớp ở trường Tiểu học. Kể từ năm học 2009-2010, tổng số vòng thi của ViOLympic
là 35 vòng, tương ứng với 35 tuần thực học ở Tiểu học. Trừ các vòng thi cận kề với
các vòng thi cấp tỉnh, cấp Quốc gia được ban tổ chức tung ra khá gần nhau nhằm tạo

điều kiện để học sinh chủ động luyện tập chuẩn bị cho các kì thi tương ứng, các
vòng thi còn lại được ban tổ chức tung ra ở cuối mỗi tuần học, bắt đầu từ tuần 1. Mỗi
vòng thi gồm ba bài thi với thời gian làm bài tổng cộng là 60 phút (mỗi bài 15-20
phút). Mỗi bài thi hoàn thành sẽ có tổng số điểm từ 80 -> 100 điểm, tổng số điểm tối
đa của mỗi vòng thi là 280->300 điểm. Nội dung các bài thi trong mỗi vòng thi chủ
yếu là kiến thức tổng hợp mà học sinh đã được tiếp cận trong chương trình toán của
tuần đó hoặc kiến thức nâng cao của các tuần trước. Nội dung này được sắp xếp từ
dễ đến khó trong từng bài thi. Vượt qua cả ba bài thi với số điểm ≥ 75% tổng số
điểm là hoàn thành vòng thi. Nếu đạt số điểm dưới 75% tổng số điểm của vòng thi
đó thì thí sinh phải thi lại (trừ các vòng thi cấp huyện, tỉnh, quốc gia). Hình thức các
bài thi cũng khá đa dạng. Có thể là sắp xếp các số theo thứ tự, điền số vào chỗ chấm,
điền số vào ô trống, tìm các cặp số hoặc biểu thức có giá trị bằng nhau, giải các bài
toán để vượt qua các chướng ngại vật… Điều đáng nói là dù dưới hình thức nào thì
nội dung các bài thi cũng hướng về việc ôn luyện hoặc khai thác sâu các kiến thức
đã học trong thời gian trước đó, đây chính là cơ hội tốt nhất để học sinh luyện tập,
ôn tập, củng cố kiến thức đã học và rèn luyện kĩ năng giải các bài tập nâng cao.
Chính vì vậy, có thể nói một cách lạc quan rằng: “ViOLympic toán học” là cơ hội để
phát triển năng lực học toán cho học sinh Tiểu học.
II. GIẢI TOÁN QUA INTERNET - CƠ HỘI PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC
TOÁN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC.
1. Giải toán qua Internet tạo cho học sinh niềm vui và hứng thú học Toán
Chúng ta đều biết, với đặc điểm tâm lý lứa tuổi, việc phát triển năng lực học tập
của học sinh tiểu học phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó “hứng thú học tập” là yếu
tố ảnh hưởng rất lớn đến kết quả học tập của các em. Hình thức học tập “học mà
chơi, chơi mà học” trên ViOLympic quả là một sân chơi hấp dẫn, thu hút mọi học
sinh tham gia. Ở đó, các em được ôn luyện kiến thức một cách thoải mái, không bị
gò bó bởi những lời nhắc nhở, thúc giục của thầy cô. Ở đó, các em được nhận những
lời khen mà đôi khi một số thầy cô giáo đã “quên” hoặc quá tiết kiệm đối với các
em trong khi chú thỏ xinh xắn của ViOLympic luôn hoan hô khích lệ: “Chúc mừng
bạn đã hoàn thành xuất sắc bài thi”…(dù bài thi đó có thể em chỉ đạt 75/100 điểm).

Bên cạnh sự cổ vũ khích lệ rất kịp thời đó, học sinh Tiểu học cũng rất cần sự
chỉ dẫn hoặc kết luận để khẳng định ngay kết quả làm bài của mình. Điều này không
phải lúc nào cô giáo cũng đáp ứng ngay bằng câu trả lời “đúng” hay “sai” vì còn phụ
thuộc vào tiến độ của giáo án hoặc số lượng học sinh cần giúp đỡ riêng… (thông
thường phải chờ đến khi cô giáo chữa bài mới biết). Nhưng ViOLympic thì ngược
lại, đúng hay sai chỉ cẩn “Enter” là biết ngay, đây là điểm đặc biệt tạo nên niềm vui
và hứng thú học toán cho học sinh tiểu học:
2. Giải toán qua Internet tạo cơ hội cho học sinh rèn luyện kiến thức cơ bản
Ở mỗi vòng thi, bao giờ ViOLympic cũng bắt đầu từ những bài tập cơ bản thuộc
phạm vi chương trình vừa học trong tuần. Trong đó, bài tập rèn kĩ năng so sánh,
cộng, trừ, nhân, chia số tự nhiên, số thập phân, phân số…xuất hiện thường xuyên.
Đây là cơ hội để các em được luyện tập, chiếm lĩnh kiến thức cơ bản trong chương
trình - điều bố mẹ và cô giáo luôn lo lắng đã được giải quyết.
Bài tập chọn các ô có giá trị tăng dần (Luyện tập so sánh số TP, thực hiện phép tính trên số TP)
Hệ thống bài tập luyện kĩ năng giải các dạng toán điển hình, bài tập luyện kĩ
năng đổi các số đo thời gian, độ dài, khối lượng diện tích…. cũng được ViOLympic
quan tâm với tần suất khá lớn. (Minh họa một số bài thi lớp 5, năm học 2009-2010)
Bài tập chọn các ô có giá trị bằng nhau hoặc đồng nhất (Luyện tập tính nhẩm trên số TP)
Bài tập vượt chướng ngại vật (Luyện tập các dạng toán điển hình)
Bài tập chọn các ô có giá trị bằng nhau hoặc đồng nhất (Luyện tập đổi đơn vị đo độ dài)
Bài tập vượt chướng ngại vật (Luyện tập đổi đơn vị đo diện tích)
3. Giải toán qua Internet tạo cơ hội cho học sinh luyện kiến thức nâng cao
Không dừng lại ở kiến thức cơ bản, ViOLympic luôn tạo cơ hội cho học sinh
phát triển tư duy toán học bằng hệ thống bài tập nâng cao từ đơn giản đến phức tạp.
Mỗi dạng bài tập như thế được đưa ra một cách có hệ thống, được thay đổi dần để
định hướng giải cho học sinh. Điều này không phải giáo viên nào cũng làm được khi
tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi. Tham khảo một số bài thi về tỉ số phần trăm trong
một vòng thi của ViOLympic chúng ta sẽ thấy rõ hơn điều này:

Đối với dạng toán “tính nhanh” yêu cầu sử dụng quy tắc nhân một số với một
tổng (hoặc một hiệu) kết hợp với tính nhẩm nhanh trên số thập phân, chắc hẳn các
giáo viên dạy bồi dưỡng học sinh giỏi cũng phải vật lộn với học sinh nhiều lần
nhưng chưa hẳn các em đã nhớ để làm trọn vẹn một bài thi. Nhưng nếu được tham
gia giải toán qua mạng thì đó không phải là vấn đề quá phức tạp vì các em không
chỉ làm quen một vài lần mà là thương xuyên trên ViOLympic. Tham khảo một bài
thi dưới đây ta sẽ thấy nhận định này là có cơ sở:
BÀI THI SỐ 3 (Vòng 16)
Hãy viết số thích hợp vào chỗ … (Chú ý:Phải viết số dưới dạng số thập phân gọn
nhất và dùng dấu (,) trong bàn phím để đánh dấu phẩy trong số thập phân)
Câu 1: 35,78 x 5,9 + 35,78 x 4,1 =
Câu 2: 86,34 x 25,7 – 15,7 x 86,34 =
Câu 3: 200,8 x 11,45 – 200,8 x 11,44 =
Câu 4: 64,42 x 2,34 – 2,24 x 64,42 =
Câu 5: 12,36 x 3,5 + 12,36 x 2,4 + 12,36 x 4,1 =
Câu 6: 4,915 x 123,7 + 4,915 x 82,6 – 4,915 x 106,3 =
Câu 7: 0,828 x 87,3 – 0,828 x 37,9 + 0,828 x 50,6 =
Câu 8: 41,09 x 4,5 + 41,09 x 3,4 + 41,09 x 1,1 – 41,09 =
Câu 9: 19,45 x 7,36 – 19,45 x 6,8 – 19,45 x 1,55 + 19,45=
Câu 10: 89,3 x 3,27 + 89,3 x 1,6 – 89,3 x 3,77 – 89,3 =
4. Giải toán qua Internet tạo cơ hội cho học sinh rèn luyện trí nhớ.
Một trong các mục tiêu cần đạt trong dạy học Toán ở trường phổ thông là rèn
luyện trí nhớ cho học sinh. Trí nhớ của mỗi người tuỳ thuộc một phần vào khả năng
thiên bẩm và phụ thuộc phần lớn vào “phương pháp nhớ”. Đối với học sinh Tiểu học
thì “phương pháp nhớ” chủ yếu là đọc đi đọc lại nhiều lần. Trong ViOLympic, vì
mỗi vòng thi có đến 3 bài thi, mỗi bài thi lại có nhiều bài tập (8-10 bài tập hoặc 20
số, phép tính cần thực hiện) nên ViOLympic cho phép lặp lại nhiều bài tập cùng
dạng (thậm chí cùng một bài) để học sinh luyện tập. Luyện nhiều thành quen, thành
trí nhớ.
5. Giải toán qua Internet tạo cơ hội cho học sinh rèn luyện khả năng tự học.

“Dạy cách học” là một trong những mục tiêu quan trọng trong dạy học ở
trường phổ thông. Chương trình tiểu học mới rất đề cao yếu tố này trong việc đổi
mới phương pháp dạy học. “Dạy học tự phát hiện”, “Dạy học phát huy tính tích cực
của học sinh” … là những hình thức dạy học được chú trọng trong việc đổi mới
PPDH nhằm tạo điều kiện cho học sinh phát huy tối đa khả năng tự học, khả năng
sáng tạo trong học tập. Với ViOLympic, học sinh có thể đăng nhập bằng nhiều tên
truy nhập khác nhau, khai thác ngân hàng đề khổng lồ này để tự luyện tập. Gặp bài
toán khó, các em sẽ không có thầy cô giáo bên cạnh để dựa dẫm mà phải tự tìm
hướng giải quyết. Lúc đầu các em thường gọi điện cho cô giáo nhưng sau khi được
hướng dẫn cách học thì các em (và cả phụ huynh) đã chủ động lục tìm sách tham
khảo để nghiên cứu bài tập tương tự trên ViOLympic, kết quả là tự các em đã giải
được bài toán mà không đến sự viện trợ nào khác. Đây phải chăng là mục tiêu “dạy
cách học” mà chúng ta đang rất cần!
C/ KẾT LUẬN
*) Với suy nghĩ là chỉ đưa ra một vài dẫn chứng cụ thể nhằm phân tích về lợi
ích của cuộc thi giải toán qua Internet đối với việc phát triển năng lực học toán cho
học sinh Tiểu học nên tôi không trình bày những việc đã làm để khai thác sân chơi
@ này vì điều đó còn phụ thuộc vào cơ sở vật chất, phương tiện học tập của từng
đơn vị. Ở đơn vị chúng tôi, mặc dù là một đơn vị vùng khó khăn, số lượng học sinh
giỏi tỉnh hàng năm rất ít (1-3 em), nhưng hai năm học vừa qua trường chúng tôi là
một trong những đơn vị đi đầu của huyện nhà về việc khai thác, khuyến khích và tạo
điều kiện cho học sinh đăng kí thành viên để tham gia giải toán qua Internet (trường
cũng chỉ có một máy tính nối mạng). Thành công bước đầu tuy còn khiêm tốn nhưng
cũng đủ để chúng tôi tự tin vì mình đã đầu tư đúng hướng:
+) Năm học 2008-2009, trường có 1 học sinh đạt giải tại kì thi giải toán qua
mạng cấp tỉnh.
+) Năm học 2009-2010, trường có 7 em tham gia thi giải toán cấp huyện thì
có 5 em đạt giải ở huyện trong đó có 4 em được huyện chọn dự thi cấp tỉnh và thật
đáng mừng là cả 4 em đều đạt giải ở tỉnh ( 1 giải nhì, 2 giải 3 và một giải khuyến
khích).

+) Điều đáng nói hơn cả là nhờ được rèn luyện trên ViOLympic mà kết quả
học tập của các em tiến bộ vượt bậc. Trong kì thi học sinh giỏi tỉnh vừa qua, trường
có 7 học sinh tham gia thì 4 em trong số đó có kết quả thi thuộc vào nhóm điểm cao
của huyện, trong đó có 1 em đứng thứ nhất, 1 em đứng thứ 3 về tổng số điểm thi của
học sinh huyện nhà. Cả hai em này đều đã đạt giải tại kì thi giải toán qua Internet
cấp tỉnh.
*) Như vậy, có thể khẳng định rằng: “Giải toán qua Internet” là một sân chơi
trí tuệ bổ ích cho học sinh, giáo viên và các nhà trường. Nếu có thể khắc phục được
khó khăn, các nhà trường nên khai thác nguồn tri thức này để bồi dưỡng năng lực
học toán cho học sinh đồng thời bồi dưỡng năng lực dạy toán cho giáo viên. Xin đưa
ra một vài việc chúng tôi đã làm để khắc phục khó khăn, khuyến khích học sinh
tham gia giải toán qua Internet:
- Phổ biến nội dung, ý nghĩa và ích lợi của cuộc thi cho tất cả học sinh, phụ
huynh và giáo viên.
- Hướng dẫn cụ thể cách đăng kí thành viên, cách tham gia thi và cho học sinh
thi thử ngay trên máy tính nối mạng của nhà trường thông qua màn hình máy chiếu
nhằm gây hứng thú cho học sinh.
- Giới thiệu một vài địa điểm Internet “an toàn” (có sự kiểm soát của nhà
trường) cho phụ huynh và đề nghị phụ huynh đưa học sinh đến thi hàng tuần (nếu
có thể).
- Thành lập hội đồng tư vấn về giải toán qua Internet, các thành viên hội đồng
đăng kí thành viên và tham gia thi dưới danh nghĩa học sinh của khối lớp mình phụ
trách để chủ động khai thác kiến thức và tư vấn cho học sinh, phụ huynh khi cần.
- Hàng tuần, cập nhật thông tin về kết quả thi của các em để đánh giá, khen
ngợi, động viên các em tiếp tục tham gia thi.
- Tổ chức nghiêm túc kì thi giải toán qua Internet cấp trường (Thuê địa điểm
Internet gần trường nhất để tổ chức thi).
Trên đây là một vài ý kiến và kinh nghiệm của cá nhân và nhà trường trong
việc khai thác sân chơi giải toán qua mạng Internet phục vụ dạy học. Có thể những
suy nghĩ và việc làm của bản thân tôi chưa thể bao quát được toàn diện vấn đề,

nhưng ít nhiều đã mang lại hiệu quả. Rất mong được đồng nghiệp góp ý thêm.
Ngày tháng 4 năm 2010