Hãy chú ý sự phát triển của sâu năn hại lúa pps
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (125.02 KB, 7 trang )
Hãy chú ý sự phát triển
của sâu năn hại lúa
Thứ hai, 15 Tháng 11 2010
13:39
Trong những năm g
ần
đây, do l
ạm dụng thuốc hóa học
đã dẫn đến nhiều hệ quả như
sức khỏe con người bị ảnh
hưởng, môi trường ô nhiễm và
giảm đi sự đa dạng quần thể
sinh vật mà ít ai quan tâm đến.
Việc sử dụng thuốc hóa học
bừa bãi có thể giết được sâu
bệnh này nhưng lại tạo điều
kiện bộc phát loại dịch hại mà
trước kia là thứ yếu. Thực tế đã
cho thấy, trong vụ mùa năm
nay sâu năn đã phát triển mạnh
và gây hại trên lúa, ở một số xã
của huyện Ba Tri. Vì không
phải là loại côn trùng gây hại
phổ biến trên lúa nên ít được
nông dân quan tâm, nhận biết
được loài dịch hại này hoặc khi
phát hiện thì đã quá muộn để
phòng trừ.
Sâu năn (hay còn gọi là muỗi
hành) thuộc bộ hai cánh
Diptera, họ sâu năn
Cecidomydae. Thành trùng của
sâu năn là một loài muỗi nhỏ,
dài khoảng 3-5mm, màu nâu
vàng hoặc hồng nhạt, có kích
thước bằng con muỗi thường
nhưng con cái có bụng màu đỏ
lợt.
Thành trùng hoạt động ban
đêm. Trứng thường đẻ mặt
dưới của phiến lá, đôi khi
chúng đẻ trên bẹ lá. Sâu non
giống như con dòi, mình dẹt,
màu trắng sữa, dài khoảng 4-
5mm. Trong mùa nắng chúng
s
ống tiềm sinh trong lúa mạ hay
cỏ ở dạng sắp hóa nhộng.
Thành trùng hoạt động trở lại
vào đầu mùa mưa. Muỗi trư
ởng
thành hoạt động ban đêm, bị
bẩy đèn thu hút mạnh, sức bay
yếu nên phân bố thư
ờng có tính
khu vực. Con cái đ
ẻ trứng riêng
lẻ hoặc từng nhóm 3-4 trứng.
Sâu non sau khi nở có một thời
gian ngắn khoảng 1-2 ngày
sống trong nước (không có
nước trong vòng 24 giờ sâu sẽ
chết), sau đó chui qua bẹ lá lúa
đục vào điểm sinh trưởng của
tép lúa làm cho lá lúa mới mọc
ra bị cuốn tròn lại như lá hành,
sâu non sống trong đó. Khi sắp
hóa nhộng sâu non bò lên ngọn
lá hành đục một lổ nhỏ và một
phần thân nhộng nằm qua lổ để
hóa muỗi. Khi sâu non mới
xâm nhập vào điểnh sinh
trưởng làm gốc dảnh lúa tròn
và to lên (ở giai đoạn mạ dùng
hai ngón tay sờ sẽ thấy). Khi lá
hành chưa vươn ra ngoài, còn
ở
trong thân lúa làm thân lúa
phình lên rõ rệt. Ống hành
thường xuất hiện trong vòng 7-
10 ngày sau khi sâu non xâm
nhập vào điểm sinh trưởng.
Triệu chứng điển hình là một
ống tròn tương tự như lá hành,
có màu xanh nhạt, phía đầu lá
hành được bịt kín bằng một nút
cứng do mô lá tạo thành nên
đôi khi còn g
ọi là sâu ống hành.
Nó còn được gọi là đọt biếc do
có màu lợt và óng ánh. Ống
tròn có thể dài bằng lá hoặc có
thể ngắn, không khó phát hiện.
Chồi có lá hành thì không cho
bông nhưng có thể mọc chồi
mới để bù lại số chồi bị hại.
Khi bông đã tượng hình thì ấu
trùng c
ủa muỗi hành không gây
hại được nữa. Ấu trùng ăn tại
điểm sinh trưởng làm cho đọt
phát triển thành ống. Ấu trùng
làm nhộng trong ống. Thành
trùng chui ra đầu ống, chỉ đ
ể lại
vỏ nhộng.
Sâu năn phát triển thích hợp
trong điều kiện thời tiết tương
đối ẩm, có mưa và trời ít nắng.
Sâu chỉ phá hại lúa ở giai đoạn
trước khi có đòng. Mức độ
kháng hoặc nhiễm của các
giống lúa với sâu năn cũng
khác nhau.
Biện pháp phòng trừ:
- Diệt trừ cỏ dại quanh ruộng.
- Gieo cấy thời vụ đồng loạt
trên một cánh đồng;
- Nên thay nước ruộng nhất là
khi phát hiện trên ruộng có lúa
bị hại.
- Bón phân cân đối, theo đúng
thời kỳ để lúa đẻ nhánh tập
trung.
- Cần thăm đồng thường xuyên
phát hi
ện sớm phòng trừ mới có
hiệu quả. Ở những vùng hàng
năm thường bị sâu năn có thể
rãi thuốc sâu dạng hạt như
ViBasu 10H, Diaphos 10G,
Regent 0.3G,… phun thuốc
nước thường rất ít hiệu quả, đ
ặc
biệt không sử dụng thuốc khi
thấy ống hành đã nhiều vì lúc
đó sâu đã hóa muỗi.
Nguyệt Anh
