Tuần 33
Ngày soạn:22-4
Ngày giảng:
Tiết 161: bắc sơn (Trích hồi bốn)
-
Nguyễn Huy T-
ởng. -
A)Mục tiêu cần đạt:
-Học sinh nắm đợc nội dung và ý nghĩa của đoạn trích hồi bốn vở kịch
Bắc Sơn xung đột cơ bản của vở kịch đợc bộc lộ gay gắt và tác động đến tâm
lí của nhân vật Thơm khiến cô đứng hẳn về phía Cách Mạng.
-Học sinh thấy rõ nghệ thuật viết kịch của TG: Tạo dựng tình huống,
đối thoại, hành động thể hiện tính cách nhân vật.
-Có kỹ năng phân tích thể loại kịch.
B)Chuẩn bị:
-G/V: Bài soạn; Đèn chiếu ngữ liệu các tác phẩm khác của Nguyễn
Huy Tởng; chân dung TG
-H/S: Đọc trớc tác phẩm.
C) Tiến trình bài dạy:
*Hoạt động 1. Khởi động.
1)Tổ chức:
2)Kiểm tra:
-Những yêu cầu của tiết tổng kết Văn Học nớc ngoài.
-Các vở kịch đã đợc học ở lớp 7,8?
3)Giới thiệu bài:
-Kịch là một loại hình VH đồng thời thuộc loại hình nghệ thuật sân
khấu.
-Các thể loại trong kịch: Ca kịch, kịch nói, hài kịch, bi kịch, chính
kịch
Vở kịch Bắc Sơn và tác giả phần chú thích (Trang 164).
*Giới thiệu: Kịch là một loại hình VH là một loại hình NT sân kháu

+Giới thiệu: Giá trị của vở kịch Bắc Sơn; vị trí của đoạn trích.
*Hoạt động 2. Đọc - Hiểu văn bản
*G/V: Giới thiệu vị trí của những lớp
kịch đợc trích học:
I)Tiếp xúc văn bản:
1)Đọc:
?H/S tóm tắt ND của đoạn trích học?
(Đèn chiếu nội dung này)
?Có mấy lớp kịch trong hồi 4?
*Đây là loại hình VH học sinh đợc học
ít trong chơng trình. G/V cần nói rõ :
Phơng thức thể hiện của kịch là bằng
ngôn nhữ trực tiếp và hành động của
nhân vật.
Kịch phản ánh đời sống qua những
mâu thuẫn, xung đột thể hiện ra thành
hành động kịch.
?Qua việc đọc và tóm tắt các lớp kịch
trong đoạn trích, xung đột cơ bản trong
vở kịch là xung đột gì?
?Xung đột đó đợc bộc lộ cụ thể giữa
nhân vật nào với nhân vật nào? trong
đoạn trích?
?Trong hồi bốn có một tình huống nào
em thẩy căng thẳng bất ngờ? có bộc lộ
rõ xung đột kịch không?
?Hành động kịch đợc bộc lộ qua những
nhân vật nào?
?Đợc bộc lộ ntn?
?Nhân vật nào bộc lộ rõ nhất diễn biến

nội tâm?

1.Tỏc gi: Nguyn Huy Tng (SGK
tr. 164)
2.Kch v cỏc th kch:
-Kch l mt trong ba loi hỡnh vn hc
(TS, tr tỡnh, kch) va l loi hỡnh
ngh thut sõn khu.
Phng thc th hin: bng ngụn ng
trc tip (i thoi, c thoi) v hnh
ng nhõn vt (khụng thụng qua li
ngi k chuyn). Kch phn ỏnh i
sng qua nhng mõu thun, xung t,
th hin ra thnh hnh ng kch.
-Cỏc th kch:
+theo phng thc t chc v din
xut: kch hỏt, kch th, kch núi.
+theo ni dung: bi kch, hi kch, chớnh
kch
+theo di: kch di, kch ngn.
-Cu trỳc mt v kch:
+hi: mt bin c hay mt s kin
(m, h mn)
+lp: b phn ca hi (nhõn vt khụng
thay i)
Khi nhõn vt thay i thỡ kch chuyn
lp khỏc.
-Đọc phần chữ nhỏ trang 165 SGK
-Đọc đoạn trích (Hồi bốn).
-Tóm tắt nội dung của phần trích học.

2)Tìm hiểu chú thích
-Chú thích 1,2,3,4,6,8,9
3)Bố cục:
-Tóm tắt lớp I
-Phần trích học lớp II và lớp III.
II)Phân tích văn bản:
1)Xung đột và hành động kịch trong
đoạn trích.
-Xung đột cơ bản trong vở kịch Bắc
Sơn là xung đột giữa lực lợng cách
mạng và kẻ thù.
Đợc thể hiện thành những xung đột
cụ thể giữa các nhân vật và trong nội
tâm của một số nhân vật (Ví dụ THơm,
bà cụ Phơng). Đợc thể hiện trong sự
đối đầu giữa Ngọc cùng đồng bọn với
Thái, Cửu.
Xung đột kịch trong hồi bốn còn đợc
bộc lộ qua một tình huống căng thẳng
bất ngờ: Thái, Cửu trong lúc chạy trốn
sự truy lùng của Cửu, Ngọc, lúc đó chỉ
có Thơm ở nhà. Tình huống đó buộc
Thơm phải có sự lựa chọn đứng hẳn về
phía CM.
-Hành động kịch: Xung đột kịch diễn
ra trong chuỗi các hành động kịch có
quan hệ gắn kết với nhau.
Cụ thể: Hành dộng kịch qua những
lời đối thoại của Thơm với Thái, Cửu,
của Thơm với Ngọc; Qua diễn biến nội

tâm của nhân vật Thơm
*Hoạt động 3: Tổng kết ghi nhớ (ở tiết 2)
*Hoạt động 4: củng cố dặn dò
*Luyện tập ở tiết 1:
-Giới thiệu về TG; giá trị của vở kịch Bắc Sơn.
-Tóm tắt đoạn trích? vị trí của đoạn trích trong vở kịch.
-Trình bày xung đột kịch, hành động kịch trong đoạn trích học.
-Vở kịch em đã học ở lớp 8 qua đoạn trích Ông Giuốc Đanh Mặc Lễ Phục
(Mô - li e) em thấy rõ xung dột kịch trong vở kịch là gì?
*G/V nêu yêu cầu luyện tập ở tiết 1 (4 yêu cầu)
+Chú ý:
-Giá trị của vở kịch?
-Tóm tắt đoạn trích học?
-Xung đột kịch?
-Hành động kịch?
*G/V nêu yêu cầu về nhà (3 yêu cầu)
*Về nhà:
-Đọc lại đoạn trích học.
-Phân tích việc xây dựng nhân vật: Xây dựng tình huống, tổ chức đối thoại;
tâm lí, tính cánh nhân vật.
-Học bài theo yêu cầu ở tiết 1.
+Chú ý: Việc xây dựng nhân vật qua các lớp kich trong đoạn trích của TG.
Ngày soạn:26-4-2009 Tiết 162: bắc sơn (Tiếp theo)
Ngày giảng: (Trích hồi bốn)
Nguyễn Huy Tởng.
A)Mục tiêu cần đạt:
-Tiếp tục phân tích ở tiết 2 để học sinh hiểu đợc nội dung và ý nghĩa
của đoạn trích. Hiểu rõ đợc tính cách của N/V trong hồi kịch.
-H/S thấy rõ nghệ thuật viết kịch của Nguyễn Huy Tởng.
-Rèn kĩ năng phân tích kịch.

B)Chuẩn bị:
-G/V: Bài soạn; Đèn chiếu ngữ liệu,chân dung TG.
-H/S: Học bài ở tiết 1.
Chuẩn bị cho tiết 2 nh đã hớng dẫn.
C) Tiến trình bài dạy:
*Hoạt động 1. Khởi động.
1)Tổ chức:
2)Kiểm tra:
+Tóm tắt đoạn trích hồi 4 của vở kịch Bắc Sơn? Nêu vị trí của đoạn
trích?
+Xung đột kịch, hành động kịch đợc thể hiện trong đoạn trích học?
3)Giới thiệu bài:
Để hiểu rõ nghệ thuật viết kịch của TG; hiểu rõ về tính cách của
nhân vật trong hồi kịch đó là yêu cầu của tiết 2.
*Hoạt động 2. Đọc Hiểu văn bản
*Phần này G/V ghi ra giấy trong đèn
chiếu cho H/S quan sát.
*G/V: Nêu những nét chính về nhân
vật Thơm: Thơm là vợ Ngọc một nho
lại trong bộ máy cai trị của TD Pháp đã
quen với cuộc sống an nhàn , đợc chiều
chuộng cô đứng ngoài phong trào khởi
nghĩa của ND. Mặc dù cha và em trai
là những ngời tích cực tham gia K/N cả
khi lực lợng CM bị đàn áp, cả cha và
em trai đều hi sinh, Thơm vô cùng ân
hận và càng bị dày vò khi biết Ngọc
làm tay sai cho địch
?Qua hai lớp kịch thể hiện rõ Thơm đối
thoại với những nhân vật nào?

?Khi có tình huống xảy ra, tâm trạng
của Thơm ntn?
II)Phân tích văn bản:
2)Tâm trạng và hành động của nhân
vật Thơm.
-Thơm: Chết nỗi, hai ông bị chúng nó
đuổi phải không?
Tôi chết thì chết, chứ tôi không báo hai
ông đâu.
-Thơm (hốt hoảng chạy vào) làm thế
nào, hai ông? (cuống quýt gần nh
khóc)
-Thơm: Hai ông đừng đi đâu, hãy tạm
vào đây
Đặt nhân vật vào một xung đột có
tình huống, bộc lộ rõ tâm trạng và hành
động của nhân vật
Nổi rõ tính cách của nhân vật Thơm:
?Cuối cùng cô đã quyết định thế nào?
?Thơm là con ngời có phẩm chất gì
đáng quý?
?Nhận xét cách xây dựng tình huống
và tổ chức đối thoại của TG?
Tâm trạng và thái độ của Thơm đối với
Ngọc (chồng)?
?Cô có sự chuyển biến nh thế nào trong
hai lớp kịch mà TG xây dựng?
?Thơm đã nhận ra Ngọc là ngời ntn?
?Sự quyết định của cô, em thấy ntn?
?TG muốn gửi gắm 1 điều gì qua nhân

vật Thơm(trong những lúc CM bị đàn
áp khốc liệt, CM vẫn không bị tiêu diệt
và thức tỉnh đợc cả quần chúng).
?Qua việc phân tích từ 2 lớp kịch:
Thơm, Thái, Cửu.
Thơm, Ngọc.
Em có nhận xét gì về nhân vật Ngọc,
Thái, Cửu?
?Vì sao em hiểu rõ đợc các nhân vật
nh vậy?
?Học sinh đa ra VD cụ thể về:
+Tình huống kịch.
+Ngôn ngữ đối thoại
+Bộc lộ nội tâm nhân vật.
Hành động dứt khoát đứng hẳn về phía
CM .
*Thơm, Ngọc:
-Thơm: rũ rợi, buồn bã
-Thơm: Vui vẻ
-Thơm (Nhìn trộm chồng, sốt ruột)
Thế nào có đi không?
Sự nghi ngờ Ngọc khiến cô luôn dò
xét ý nghĩ và hành động của chồng để
tìm hiểu sự thật.
Cô nhận ra bộ mặt thật của Ngọc là
bán nớc hại dân, cô sốt ruột muốn bảo
toàn những ngời CM trong ngôi nhà
của mình.
Nhân vật Thơm đã có sự chuyển biết
trong hai lớp kịch: Từ nhận thứuc, đến

hành động đứng hẳn về phía CM.
3)Các nhân vật Ngọc, Thái, Cửu.
*Ngọc: Thể hiện rõ bản chất việt gian
bán nớc. Nuôi tham vọng ngoi lên địa
vị, tiền tài. Cố tình che giấu bộ mặt thật
với Thơm.
*Thái, Cửu: Bình tỉnh, sáng suốt, củng
cố đợc lòng tin cho Thơm, là những ng-
ời CM kiên trung.
Qua nghệ thuật: Thể hiện xung đột,
xây dựng tình huống, ngôn ngữ đối
thoại, tổ chức các lời thoại, với những
nhịp điệu, giọng điệu khác nhaubộc
lộ rõ nội tâm và tính cách nhân vật.
*Hoạt động 3. Tổng kết Ghi nhớ
?Học sinh nói rõ nghệ thuật viết kịch
của TG qua các lớp kịch đã học?
?Vẽ đẹp về tính cách của N/V Thơm?
?TG khẳng định rõ ý nghĩa t tởng của
vở kịch là gì?
Trang 167 (SGK)
+Nghệ thuật viết kịch của TG
+Vẽ đẹp của N/V Thơm
+Giá trị t tởng của vở kịch.
*Hoạt động 4. củng cố dặn dò
*G/V nêu 4 yêu cầu phần luyện tập
+Chú ý giá trị nghệ thuật, nội dung của
các lớp kịch?
*Luyện tập ở tiết 2:
-Phân tích N/V Thơm.

-Nghệ thuật viết kịch của TG?
-Giá trị nội dung của đoạn trích học.
*G/V nêu yêu cầu về nhà.
(3 yêu cầu)
+Chú ý: Hớng dẫn yêu cầu 2
những ví dụ cụ thể.
-Những hiểu biêt của em về TG
Nguyễn Huy Tởng.
*Về nhà:
-Học bài theo yêu cầu đã luyện tạp
-Đa ra đợc những lời thoại giữa các
N/V do nghệ thuật tổ chức đối thoại
đặc sắc của TG.
-Đọc: Tôi và chúng ta, chuẩn bị các câu
hỏi SGK.