TUẦN 13 - TIẾT 25. THƯỜNG BIẾN
I. Mục tiêu
Hs có khả năng:
- Nêu được khái niệm thường biến
- Phân biệt được thường biến với đột biến
- Giải thích được khái niệm mức phản ứng và ý nghĩa của
nó trong chăn nuôi, trồng trọt
- Phân tích được ảnh hưởng của môi trường đến tính trạng
số lượng và mức phản ứng của chúng để ứng dụng trong sản xuất
Rèn luyện kĩ năng thảo luận theo nhóm, tự nghiên cứu với SGK và kĩ
năng quan sát, phân tích thu nhận kiến thức từ hình vẽ.
II. Phương tiện
- Tranh phóng to hình 25 SGK
III. Phương pháp
- Nêu vấn đề
- Quan sát
- Nghiên cứu SGK
IV. Tiến trình bài giảng
1. Kiểm tra bài cũ:
2. Bài giảng
Gv – Hs
Mở bài:
Gv: Tại sao có những loại cây (cùng một kiểu
gen), nhưng sống ở môi trường khác nhau lại có
những kiểu hình khác nhau?. Vd: các cây rau mác
đều có cùng kiểu gen nhưng lá ngập trong nước thì
có hình dài, mảnh để không bị nước cuốn đi; lá trên
bề mặt rộng giúp cho lá dễ nổi, tăng diện tích tiếp
xúc với ánh sáng; lá nhô lên khỏi mặt nước hình mũi
mác, tránh gió cuốn theo và không bị tổn thương
Bảng
Bài 25. Thường biến
I. Sự biến đổi kiểu hình
do tác động của môi trường
Hs quan sát tranh hình 25
SGK và nghiên cứu các vd, thảo luận
nhóm để trả lời các câu hỏi:
? Sự biểu hiện ra một kiểu
hình của một cơ thể (một kiểu gen)
phụ thuộc vào những yếu tố nào
? Trong các yếu tố đó, yếu tố
- Sự biểu hiện ra một kiểu hình của một cơ
thể phụ thuộc vào kiểu gen và các yếu tố của môi
trường sống
- Trong các yếu tố đó thì kiểu gen được
xem là không biến đổi
- Sự biến đổi kiểu hình trong các vd nêu
trên là do có sự thay đổi điều kiện sống
nào được xem là không biến đổi
? Sự biến đổi kiểu hình trong
các vd nêu trên do nguyên nhân nào
? Thường biến là gì
Hs quan sát, nghiên cứu SGK,
thảo luận nhóm, đại diện trình bày
Chuyển tiếp:
Gv yêu cầu Hs tìm hiểu SGK
thảo luận nhóm để rút ra kết luận về
mối quan hệ giữa kiểu gen môi
trường và kiểu hình.
Gv gợi ý:
- Những tính trạng nào phụ
thuộc chủ yểu vào kiểu gen? Ví dụ ?
- Những tính trạng thường
chịu ảnh hưởng nhiều của môi
trường? Cho ví dụ
- Thường biến là những biến đổi kiểu hình
phát sinh trong đời cá thể dưới ảnh hưởng trực
tiếp của môi trường
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi
trường và kiểu hình
Kết luận:
* Bố mẹ không truyền cho con những tính
trạng có sẵn mà truyền một kiểu gen quy định
cách phản ứng trước môi trường
Kiểu hình (tập hợp các tính trạng) kết quả
của sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường
* Các tính trạng chất lượng phụ thuộc chủ
yếu vào kiểu gen thường ít chịu ảnh hưởng của
môi trường Các tính trạng số lượng thường chịu
ảnh hưởng nhiều của môi trường.
Chuyển tiếp:
Gv đặt vấn đề: Cùng một kiểu
gen quy định tính trạng số lượng có
III. Mức phản ứng.
Kết luận:
- Giới hạn năng suất của giống
thể phản ứng thành nhiều kiểu hình
khác nhau tuỳ vào điều kiện môi
trường.Nhưng khả năng đó không
phải là vô hạn.
Vì sao vậy ?
do kiểu gen quy định
- mức phản ứng là giứi hạn
thường biến của một kiểu gen trước môi
trường khác nhau.
Củng cố:
Đánh dấu + vào câu trả lời đúng:
Mức phản ứng là gif?
a. Mức phản ứng là giới hạn thường biến của một kiểu hình trước môi
trường khác nhau
b. Mức phản ứng do kiểu gen quy định và được biểu hiện ra kiểu hình
trong môi trường nhất định
c. Kiểu gen quy định mức phản ứng, môi trường quy định sự biểu hiện
tính trạng
d. Cả b và c.
BTVN: Trả lời tất cả các câu hỏi trong SGK.