Bài tập nhóm tháng 1
Bộ môn
Lý luận nhà nước và pháp luật
Đề bài
Bản chất nhà nước chủ nô thể hiện
qua các chức năng của nó như thế nào

A. Đặt vấn đề


B.Nội dung
Nhà nước chiếm hữu nô lệ là hình thức đầu tiên trong lịch
sử loài người, ra đời trên cơ sở sự tan rã của chế độ
cộng sản nguyên thủy, gắn liền với sự phân chia xã hội
thành các giai cấp đối kháng
Những nhà nước chiếm hữu nô lệ đầu tiên xuất hiện
khoảng 4000-5000 năm TCN ở Châu Á và Bắc Phi
(Trung Quốc, Ấn Độ, Ai cập …).
Chủ Nô Nô lệ

Bản chất của nhà nước chiếm hữu nô lệ : là nhà
nước của giai cấp chủ nô, do giai cấp chủ nô
lánh đạo và tồn tại vì giai cấp chủ nô. Bản chất
của nhà nước nói chung và nhà nước chiếm
hữu nô lệ nói riêng được thể hiện qua 2 đặc tính
: tính xã hội và tính giai cấp.
Bản chất của nhà nước chủ nô thể hiện qua các
chức năng của nó , đó là chức năng đối nội và
chức năng đối ngoại

1. Các chức năng đối nội
•
1.1. Chức năng kinh tế
Đây là chức năng quan trọng của nhà nước
chiếm hữu nô lệ, thể hiện khá tập trung bản chất
của nhà nước này. Chức năng này giải quyết hai
nhiệm vụ và mục tiê chủ yếu của nhà nước
chiếm hữu nô lệ là : Củng cố, bảo vệ chế độ sở
hữu và tổ chức quản lí, phát triển kinh tế

a. Tính giai cấp trong lĩnh vực kinh tế
Tính giai cấp thể hiện một cách rõ nét ở nhiệm vụ thứ
nhất : Bảo vệ chế độ chiếm hữu tư nhân của chủ nô đối
với người nô lệ và tư liệu sản xuất, duy trì sư bóc lột của
chủ nô đối với nô lệ
Để thực hiện chức năng này, nhà nước đặt ra một hẹ
thống pháp luật khá hoàn chỉnh: từ căn cứ xác lập quyền
sở hữu , nội dung quyền sở hữu đến vệc thực hiện và
bảo vệ chế độ sở hữu hết sức chặt chẽ
Tất cả các hàn vi xâm phạm chế độ sở hữu đều bị
trừng phạt hết sức nghiêm khắc

Về phần người nô lệ, họ chỉ được coi là “công cụ biết
nói”, có thể bị mua, bán, tặng, cho … Giai cấp chủ nô
được toàn quyền chiếm đoạt sức lao động của nô lệ như
một hình thức khai thác giá trị vật chất từ đối tượng của
quyền sở hữu. Là lực lượng chủ yếu tạo ra sản phẩm
nuôi sống xã hội nhưng người nô
lệ hầu như không được hưởng
quyền lợi gì


Hy lạp thế kỉ V-VI TCN, trong xã
hội có 3 tầng lớp : dân tự do
chủ nô và nô lệ

Ki-ốt, Đê-lốt, Sa-mốt,Ê-phe-dơ và hải cảng Pi-rê của Athen
là những chợ buôn bán nô lệ lớn nhất ở Hy lạp cổ đại


Không chỉ như vậy, việc bảo vệ chế độ tư hữu
tư nhân là một nhiệm vụ cũng được coi trọng
đặc biệt, mọi hàn vi xâm phạm đến tài sản tư
của người khác ( mà thường chỉ có giai cấp chủ
nô mới có quyền tư hữu) sẽ bịt rừng trị một cách
rất dã man đến mức người ta có cảm giác như
là tài sản được coi là quý hơn con người.
Như hành vi cho vay nặng lãi, chủ nợ có quyền
xiết nợ hoặc nô lệ hóa con nợ, thậm chí bằng cả
tính mạng của họ qua những quy định chặt chẽ
của pháp luật

b.Tính xã hội trong lĩnh vực kinh tế
•
Nhà nước chiếm hữu nô lệ còn thể hiện chức năng tổ
chức, quản lý và phát triển kinh tế. Ở phương Đông, các
nhà nước chiếm hữu nô lệ đã xây dựng đê điều, khai
hoang giúp han chế
tác hại của lũ lụt và
mở rộng diện tích
cấy, trồng trọt


Các nhà nước phương Tây cũng sớm quan tâm
đến yêu cầu phát triển kinh tế của đất nước.
Chính sách về kinh tế của nhà nước này còn thể
hiện bằng việc xây dựng các công trình đường
xá, cầu cống… hay giải phóng nô lệ, chính sách
về tài chính thuế khóa… vừa nhằm tăng thu
ngân sách, vừa giải quyết được nhu cầu phát
triển kinh tế, xã hội

Trong lịch sử, Ai cập dưới thời kì thống trị của vương
triều XII thời kỳ Trung vương quốc (2150-1710TCN) đã
trở thành m,ột nàh nước trung ương tập quyền lớn
mạnh. Một trong những biện pháp quan trọng nhất là
nhà nước Ai Cập thống nhất đã thực hiện là khôi phục
và mở rộng các công trình thủy lợi thành một hệ thống
tưới nước rộng lớn, Công trình sửa chữa hồ Moeris
thành một bể chứa nước nhân tạo là công trình thủy lợi
có quy mô to lớn nhất



Như vậy, chức năng kinh tế không những thể hiện
Như vậy, chức năng kinh tế không những thể hiện
bản chất bóc lột của giai cấp chủ nô mà còn cho
bản chất bóc lột của giai cấp chủ nô mà còn cho
thấy cả tính xã hội của nhà nước chủ nô
thấy cả tính xã hội của nhà nước chủ nô

•

1.2. Chức năng trấn áp bằng quân sự và đàn áp, nô dịch
về tư tưởng
Trong xã hội chiếm hữu nô lệ, người nô lệ chịu
sự áp bức, bóc lột tàn nhẫn của giai cấp chủ nô.
Điều này thể hiện rõ tính giai cấp cả nhà
nước chiếm hữu hô lệ

Lịch sử tồn tại và phát triển của nhà nước chiếm hữu nô
lệ gắn liền với các cuộc khởi nghĩa liên tiếp của nô lệ và
các tầng lớp lao động khác. Để bảo vệ địa vị thống trị
cùng những đặc quyền của giai cấp chủ nôm nhà nước
chủ nô ra sức đàn áp các cuộc khởi nghĩa bằng bạo lực
quân sự kết hợp với việc hạn chế khả năng tham gia
của nhân dân vào công việc của nhà nước bằng các
chính sách tuyển dụng quan lại, cho giữ chức suốt đời,
cha truyền con nối , rằng buộc bằng quyền lực kinh tế
hoặc nguonf ngốc xuất thân …

Đặc trưng kết cấu xã hội và quan hệ giai cấp
trong chế độ chiếm hữu nô lệ dựa trên cơ sở sự
bất bình đẳng gần như tuyệt đối giữa chủ nô với
nô lệ mà xung đột giữa hai giai cấp này ( nhất là
ở phương Tây) thường xuyên diễn ra với mức
độ gay gắt dẫn tới việc nhà nước phải áp dụng
chính sách hết sức dã man, tàn bạo

Khi các cuộc đấu tranh của nô lệ diễn ra với quy
mô khá lớn thì nhà nước dùng quân đội để đàn
áp và dìm các cuộc khởi nghĩa đó trong bể máu


Khi trình độ dân trí thấp, nhà nước chiếm hữu nô lệ dễ
dàng thực hiện chính sách ngu dân để dễ bề cai trị, buộc
con người phải chấp nhận thân phận của mình bằng
cách làm cho họ có niềm tin vào thế giới hoang tưởng,
qua đó triệt tiêu tinh thần đấu tranh của họ. Mặt khác,
nhà nước cnf lợi dụng tín ngưỡng đa thần để chia rẽ sự
thống nhất của các tầng lớp nhân dân bị áp bức, hạn
chế sức mạnh đoàn kết của các lực lương chống đối,
xây dựng một số tôn giáo thành quốc giáo, qua đó thần
thánh hóa quyền lực của giai cấp thống trị bằng việc kết
jowpj vương quyền và thần quyền

Chichen Itza ( Mexico) là biêu tượng cho sự đàn
áp về tư tưởng của giai cấp chủ nố. Chichen Itza
có nghĩa là “ tại miệng giếng của Itza” được nối
từ giếng tế thần đến đền Quetzalcoalt. Đền
chính là một Kim tự tháp thấp, nơi những thầy tu
mở banh ngực nạn nhân hiến tế và dâng cũng
trái tim vẫn còn đang đập cho các thần linh


Ngoài ra nhà nước chủ nô còn một số chức
năng xã hội khác thể hiện ở việc giải quyết các
vấn đề xã hội, bảo vệ trật tự xã hội là một nhiệm
vụ sớm được các nhà nước chiếm hữu nô lệ
quan tâm. Những vấn đề như: hon nhân gia
đình, quan hệ thừa kế, phòng chống tội phạm, tổ
chức xây dựng các công trình công cộng, phân
chia ruộng đất, tăng cường hoạt động phục vụ
đời sống tinh thần đa được nhà nước quan tâm,

nhất là ở các nhà nước tiến bộ như Sô-lông,
Clixten ở Athen hay Tề Hoàn Công ở nước Tề…