Con Vn
Con chú y tờn nú l Vn. Nú ớt thõn tụi vỡ tụi hi ln v hay im lng.
Ba no Vn cng c n cm chỏy, cng li vi thc n u tha
uụi tho cng c lng bỏt. Nú ch xc hai ming l ht, li ngn ng lim
mộp. Ba ba, Vn ngi nhỡn mi ngi v cm, cỏi u c ng theo tng
ụi a khi mi ngi gp thc n.
Mõm cm dự l khụng y im, ch ai trụng nú cng khụng bao gi n
vng. Nhng hn li lỳi hỳi n vng cỏm ln. Cú ln, nú ang xc vo ni
cỏm, thy tụi vo, nú git mỡnh quay ra, gi v ngoe nguy cỏi uụi ra iu
khụng cú chuyn gỡ. Tụi bốn mỳc cho nú hai muụi gỏo. Nú nhỡn tụi mói ri
mi dỏm n.

Duy Khỏn
Cây sồi già
Bên vệ đờng sừng sững một cây sồi. Đó là một cây sồi lớn, hai ngời ôm không xuể,
có những cành có lẽ đ g y từ lâu, vỏ cây nứt nẻ đầy vết sẹo, với những cánh tay to xù xìã ã
không cân đối, với những ngón tay quều quào xòe rộng, nó nh một con quái vật già nua
cau có và khinh khỉnh đứng giữa đám bạch dơng tơi cời.
Bấy giờ đ là đầu tháng sáu. Mới sau có một tháng, cây sồi đ thay đổi hẳn, tỏaã ã
rộng thành vòm lá xum xuê xanh tốt thẫm màu, đang say sa ngây ngất, khẽ đung đa
trong nắng chiều. Không còn thấy những ngón tay co quắp, những vết sẹo và vẻ ngờ
vực, buồn rầu trớc kia. Xuyên qua lớp vỏ cứng già hàng thế kỉ, những khóm lá non xanh
tơi đ đâm thẳng ra ngoài. Thật khó lòng tin đã ợc chính cây sồi già cằn cỗi kia đ sinh raã
chùm lá non xanh mơn mởn ấy.
Theo Lép tôn xtôi
BƯnh nh¸t gan
Ba đi công tác. Ở nhà, má Cường bò cảm trong lúc gánh nước rồi ốm
nặng, không đi lại được. Bà con mách bệnh của má uống mật gấu sẽ qua
khỏi. Thương má, Cường quyết đònh lên buôn Măng Lin để gặp bố của bạn Y
Ngung xin mật gấu cho má, tiện thể cậu cũng đònh xin chữa bệnh nhát gan
cho mình.

Từ nhà Cường đến buôn Măng Lin rất xa, nếu quen đi đường tắt cũng
phải mất nửa ngày. Cường mang theo đèn pin, hai bình nước và mặc nhiều
quần áo như người đi săn. Cậu đi như chạy qua sườn đồi cạnh nhà và bò bọn
chó hoang đuổi. Trong lúc chạy, quần áo cậu vướng vào gai tre rách toạc. Bò
lăn xuống chân đồi nhưng nhờ biết ôm đầu nên cậu không bò thương. Sau khi
lội qua con suối sâu, cậu phải băng qua cánh rừng thưa. Trời tối như mực.
Những chú nai hiền lành đã dắt cậu tránh được chỗ có thú dữ. Nửa đêm hôm
đó cậu mới tìm tới buôn. Cha con Y Ngung vừa ngạc nhiên, vừa cảm động.
Hôm sau, hai cha con Y Ngung cùng Cường đem mật gấu về cho má. Khi má
đỡ bệnh, cậu mới sực nhớ ra mình quên chưa xin ba Y Ngung chữa cho bệnh
nhát gan. Thấy vậy cả nhà cùng cười vui.
NGUYỄN THỊ MINH NGỌC

Núi Chứa Chan
Người qua cực nam Trung Bộ thường hỏi núi chứa Chan ở chỗ nào,
mà khơng mấy ai biết. Hầu như những vùng núi cao, thung lũng và cánh
đồng đâu cũng là núi Chứa Chan, từ dọc dài bờ biển cực nam khuất khúc lên
Tây Ngun. Ai đã đặt tên cho núi? Chứa Chan là tiếng thở dài ngạc nhiên
hay niềm mơ ước của người thợ rừng đẽo đá, người sơn tràng gặp được của
đột ngột, hay là tâm sự người chiến sĩ ra chiến trường bao nhiêu éo le chan
chứa đời người. Trong sách "Từ điển tiếng Việt miền Nam” của cụ Vương
Hồng Sến có kể ở khe Dạ Lao trong núi Chứa Chan có nhà sư Ngộ Chân tu
ở hang đá. Thế thì cái nghĩa Chứa Chan đã đến được hư khơng trong khổ
hạnh. Cái nghĩa chứa chan biết sao là cùng. Sớm nay, trời mưa trắng núi
trắng trời từ lúc ra khỏi thành phố. Ai cũng hỏi: Tới núi Chứa Chan chưa?
Suối nước nóng Bình Châu
Suối nước nóng Bình Châu được hình thành có lẽ cũng khác thường.
Không như những dòng nước nóng từ các hẻm núi đá tuôn ra thành suối như
ở Lai Châu. Ở Sơn La hay suối Kênh Gà ở Ninh Bình, suối Kim Bôi ở Hoà
Bình. Mang trong lòng đất vùng này, dưới chiều sâu cả chục nghìn thước có

những dãy núi lửa. nước nguồn chảy vào sôi lên rồi lại trào ra theo mạch sủi
nước nóng lên mặt bùn. Suối nước nóng ở Bình Châu ẩn hiện từng quãng,
từng quãng như những mỏ nước giữa rừng hoang nước lợ. Bây giờ người ta
đào cho nước nóng dâng vào lòng giếng. Rồi những lạch nước có bờ đê cao
hai bên đưa nước chay đến các nhà nghi, các hồ bơi các bến ngâm chân,
các phòng tắm bùn. Có một vùng hoang vắng hôm nay và mai kia sẽ nguy
nga lên cả trăm, mấy trăm cơ ngơi an dưỡng. Đã đến vườn rừng nước nóng
Bình Châu. Thoạt trông cũng chẳng khác dọc đường, nếu không có cái cổng
chào đồ sộ tết lá hai chữ Bình Châu to tướng.
Chàng mèo mướp
Hôm nay, tôi kể chuyện một gã mèo, một gã mèo trẻ tuổi. Y sống lặng lẽ
trong một nếp nhà ngói cổ kính, giữa một vườn cây rộng, ở làng Nghĩa Ðô,
cùng một sân với bọn chó, bọn gà ri, bọn ngỗng Y là một chàng mèo mướp.
Giống đó, nhà quê người ta nuôi nhiều . Cái bộ lông mèo mướp thực là dị kỳ.
Nó vừa trắng màu lụa, vừa xám màu tro lại vừa đen xỉn. Khắp mình, ba màu
ấy trộn lẫn với nhau, mà trôn rất nhỏ, hoà hợp lại thành một màu đặc biệt như
màu cái chăn dạ của các chú lính tập. Chỉ ở dưới bụng mới có một mảng
lông trắng mềm mềm. Màu mướp ấy trông bẩn, vì đen ngòm ngòm, nhưng
chính ra sạch lắm. Nó sạm như đất, mà không phải là có đất bám. Nó lại mờ
mịt như có tro là chỗ ngủ tốt nhất của loài mèo - mà thực ra cái bờm lông xấu
xí đó chẳng vấn một chút bụi tro. Ngắm thì không đẹp mắt, nhưng nếu sờ tay
vào, nó muốt như sờ tay trên tấm nhung tơ. Hai mắt mèo tròn và quắc như
hai hòn bi ve để dưới ánh mặt trời. Hắn không có môi, song hắn có cái mũi đo
đỏ, đẹp như môi son hồng của các cô con gái đương thì. Ðàn bà không ưa
cái mũi đỏ ấy. Người ta bảo mèo mũi đỏ là mèo hay ăn vụng. Hai bên mép
hắn có hai hàng ria cứng nhắc như ria làm bằng thép nước. Lũ trẻ con, có lúc
nghịch, đè ngửa hắn xuống, lấy kéo cắt trụi cả đôi hàng ria xuôm đuột.
Nhưng chỉ qua ít ngày, nó lại trổ ra như thường.
§Êt ph¬ng nam
Càng đổ gần về hướng mũi Cà Mau thì sông ngòi, kênh rạch càng bủa

giăng chi chít như mạng nhện. Trên thì trời xanh dưới thì nước xanh, chung
quanh mình cũng chỉ toàn một sắc xanh cây lá. Tiếng rì rào bất tận của
những khu rừng xanh bốn mùa, cùng tiếng sóng rì rào từ biển Đông và vịnh
Thái Lan ngày đêm không ngớt vọng về trong hơi gió muối -thứ âm thanh
đơn điệu triền miên ấy ru ngủ thính giác, càng làm mòn mỏi và đuối dần đi tác
dụng phân biệt của thị giác con người trước cái quang cảnh chỉ lặng lẽ một
màu xanh đơn điệu. Từ khi qua Chà Là, Cái Keo rồi bỏ con sông Bảy Háp
xuôi thuyền trôi theo dòng, thì tôi bắt đầu có cảm giác trên đây ở đây, người
ta gọi tên đất tên sông không phải bằng những danh từ mỹ lệ, mà cứ theo
đặc điểm riêng biệt của nó mà gọi thành tên. Chẳng hạn như gọi rạch Mái
Giầm, vì hai bên bờ rạch mọc toàn những cây mái giầm cọng tròn xốp nhẹ,
trên chỉ xòa ra độc một cái lá xanh hình chiếc bơi chèo nhỏ; gọi kênh Bọ Mắt
vì ở đó tụ tập không biết cơ man nào là bọ mắt đen như hạt vừng, chúng cứ
bay theo thuyền từng bầy như những đám mây nhỏ.
36 phố phường Hà Nội
Trong 36 phố phường Hà Nội, những phố nghề và phố buôn bán, cùng
với những phố người Hưng Yên, người Bắc Ninh thì số nhiều các làng nghề
khác nhau là người các làng xung quanh. Phố Hàng Bạc có thợ kim hoàn
Thanh Trì, phố Hàng Lược, Hàng Nón là người Thường Tín, phố Hàng Khay,
thợ khảm Phú Xuyên, phố Hàng Trống, phố Hàng Tàn làm lọng người
Thường Tín, phố Hàng Bừa là thợ rèn Từ Liêm. Có biết bao nhiêu người, bao
nhiêu làng ở Hà Đông ra Kẻ Chợ hàng ngày làm ăn. Ngày trước, cứ đến mùa
hanh hao, gặt hái đã xong, lại có từng bọn thợ đấu ở Phùng, ở Đan Phượng
vào các làng ven nội đào ao đắp nền nhà. Cả phố Hàng Quạt, quạt nan làng
Lủ - Thanh Trì, quạt thóc ở Vẽ - Từ Liêm, quạt lông ngỗng trong Đơ Đình,
quạt Vác ở Canh Hoạch.
§Êt ph¬ng nam(tiÕp)
Một con ba ba to gần bằng cái nong, đặt lật ngửa, cứ ngọ nguậy bơi bơi
bốn chân trước ông cụ già ngồi lim dim đôi mắt. Những con rùa vàng to gần
bằng cái tô, đều tăm tắp, như đổ ở cùng một khuôn ra, nằm rụt cổ trong mấy

chiếc giỏ cần xé. Đây là một con nai người ta vừa xẻ thịt ra bán, cái thủ còn
nguyên chưa lột da bày giữa đống thịt đỏ hỏn trên một tấm lá trầm. Cua biển
cũng có, ếch cũng có, nghêu sò cũng có. Còn cá tôm thì nhiều lắm, đủ các
loại cá tôm, không kể xiết. Tôi bước thêm mấy bước, qua những đống trái
khóm chín vàng tỏa thơm mùi mật, thấy hai con trút nằm khoanh, vảy xếp lại
như những đồng hào lấp lánh. Có tiếng chim gì mổ nhau kêu quang quác
trong chiếc lồng kẽm chỗ tối tối: ngọn đèn vừa bị cánh chim đánh nhau quạt
tắt, và người chủ bán chưa kịp thắp lên. Một chú khỉ con cứ nhảy qua nhảy
lại lia lịa, chờn vờn trèo lên đống bí ngô. Thấy tôi đi qua, nó nhe răng khẹc
khẹc, ngó tôi rồi quay lại nhòm người chủ, dường như muốn bảo tôi hỏi giùm
tại sao cái lão rậm râu kia không thả mối dây xích cổ ra để nó được tự do đi
chơi như tôi
Trần Quốc Toản
Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản vừa có một giấc mơ thú vị. Chàng mê
thấy chính tay mình bắt sống được Sài Thung, tên sứ hống hách của nhà
Nguyên, khinh nước Nam bằng nửa con mắt. Tháng trước, Sài Thung
sang sứ, tự tiện qua Tử Cấm thành, ngang nhiên cưỡi ngựa đi thẳng vào cửa
Dương Minh. Lính canh cửa ngăn lại thì Thung cầm roi ngựa quất túi bụi vào
đầu người lính. Nó ỷ thế là quan nước lớn, chễm chệ ngồi ở quán sứ như ở
nhà nó không bằng. Thượng tướng Chiêu Minh Vương Trần Quang Khải là
bậc đại thần to nhất nước, đến quán sứ xin yết kiến. Sài Thung nằm trên
giường, không thèm tiếp vị tể tướng của ta. Rồi nó bắt quan gia phải sang
chầu Hốt Tất Liệt. Nó đòi ta phải cống bạc vàng, châu báu, đòi phải nộp
người có tài khéo nghề tinh. Ai nấy đều bầm gan tím ruột. Nhưng vì không
muốn để xảy ra chuyện can qua nên ai nấy đành nuốt cay ngậm đắng. Hoài
Văn thì không chịu được. Hoài Văn chỉ nghĩ làm sao bắt được Sài Thung mà
chẻ xác nó ra