AN SINH NHI ĐỒNG VÀ GIA ĐÌNH
(45 TIẾT)

PHẦN 1 : CÁC KHÁI NIỆM VỀ AN SINH NHI ĐỒNG

1/. Khái niệm về trẻ em và tuổi thơ

- Tr em : theo Công #$c Qu'c T+ v, Quy,n Tr Em thì tr em là nh-ng ng.0i
d.$i 18 tu2i tr4 tr.0ng h5p lu7t pháp c9a m;t qu'c gia qui <=nh tu2i tr.?ng
thành th@p h%n. Còn theo Lu7t pháp VN thì những người dưới 16 tuổi được
xem là trẻ em.

- Tu2i th% : trong ti+n trình phát triAn, con ng.0i cBn <i qua nhi,u giai <oCn <A
ti+n <+n m;t ng.0i l$n tr.?ng thành. SD phát triAn c9a tr em trEi qua nhi,u
giai <oCn liên tFc mà sD tr.?ng thành c9a giai <oCn này tùy thu;c vào sD
thành công c9a giai <oCn tr.$c <ó. Tu2i th% là m;t giai <oCn mà con ng.0i
phEi <i qua tr.$c khi tr? thành ng.0i l$n.Khái niGm tu2i th% gHn li,n v$i b'i
cEnh vJn hóa và xã h;i mà nó <.5c hình thành . Do v7y sK không có m;t tu2i
th% gi'ng nhau cho t@t cE mLi tr em ? khHp mLi n%i trên th+ gi$i. Tùy vào b'i
cEnh xã h;i và vJn hóa c9a n%i <ó mà tu2i th% c9a tr em dài hay ngHn.

2/. Khái niệm về An sinh nhi đồng.

- Theo nghMa r;ng An Sinh Nhi OPng bao gPm nh-ng chính sách, lu7t pháp,
ch.%ng trình, hoCt <;ng có Enh h.?ng <+n sD an sinh chung c9a tr em.
- An Sinh Nhi OPng mà chúng ta <, c7p ? <ây là m;t lMnh vDc chuyên môn
trong ngành Công tác xã h;i <.5c c;ng <Png th4a nh7n, an sinh nhi <Png chú
trLng t$i m;t nhóm dân s' <Qc biGt <ang cBn các d=ch vF <A <áp Rng m;t s'
tình hu'ng <Qc biGt hoQc <A giEi quy+t nh-ng v@n <, xã h;i. HG th'ng an sinh
nhi <Png có trách nhiGm ngJn ng4a, giEm nhS hoQc gi- không cho v@n <, hay
tình hu'ng tr? nên tG hCi thêm làm Enh h.?ng <+n tr em.

NhTm mFc <ích tCo <i,u kiGn t't nh@t cho sD phát triAn c9a tr em d=ch vF an
sinh nhi <Png nhHm t$i :
U viGc tr5 giúp gia <ình <A có thA chJm sóc tr nh. hV tr5 v, tài chánh, hLc
b2ng, tín dFng …
U hV tr5 cha mS <A <Em bEo và tJng c.0ng khE nJng chJm sóc tr nh.
cung c@p d=ch vF tham v@n, công tác xã h;i cá nhân, t7p hu@n kX nJng
U thay th+ chRc nJng và vai trò c9a gia <ình nh. l7p con nuôi, nuôi h;,
c% s? nuôi t7p trung.

3/. Khái niệm về Gia đình :

Gia <ình là m;t nhóm ng.0i lDa chLn <A cùng chung s'ng v$i nhau <A thA hiGn
nh-ng chRc nJng cF thA (Tower, 1996) :
- Sinh sEn, duy trì nòi gi'ng
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
- Xã h;i hóa giúp tr hLc hZi và liên hG v$i các thành viên khác trong xã h;i kA
cE ng.0i l$n và tr em. Cha mS là nh-ng m[u mDc <A tr em bi+t <.5c cái gì
là phù h5p v$i n,n vJn hoá các em s'ng.
- BEo vG, chJm sóc tr em, <áp Rng các nhu cBu c% bEn nh. Jn mQc, chV ?, sD
yêu th.%ng, các nhu cBu <.5c giáo dFc và chJm sóc v, y t+.
Ch\ khi gia <ình gQp khó khJn không làm tròn trách nhiGm c9a mình m$i cBn <+n
sD tr5 giúp c9a xã h;i <A có thA thDc hiGn chRc nJng c9a mình.

PHẦN 2 : CHÍNH SÁCH AN SINH NHI ĐỒNG

- Trẻ em và nhu cầu phát triển.
Nhu cBu c% bEn : Jn mQc chV ?
Nhu cBu <.5c yêu th.%ng và an toàn
Nhu cBu <.5c ch@p nh7n, <.5c khen th.?ng
Nhu cBu có nh-ng kinh nghiGm m$i

Nhu cBu lãnh trách nhiGm
Nhu cBu <.5c giáo dFc, hLc t7p

BEo vG tr em có m;t nguPn g'c khá lâu <0i, tCi NewYork vào nJm 1784 bé Mary Ellen
Wlson <.5c nuôi d.]ng b?i mS ru;t và cha gh . Ng.0i ta th.0ng th@y <Ra tr 8 tu2i nBy
b= c;t và bZ <ói, lCnh run r[y ? bên ngòai nhà vào mùa <ông. Chính ti+ng kêu la c9a em
khi b= <ánh <7p bTng roi da <ã <ánh thRc Etta Wheeler, m;t nhân viên làm viGc cho nhà
th0 trong khu ph'. Sau khi không tìm <.5c sD tr5 giúp c9a cEnh sát, nhân viên nBy <ã
<+n v$i Henry Burgh, Giám <'c H;i phòng ch'ng thô bCo <'i v$i súc v7t (Society for the
Prevention of Cruelty to Animals). Ông Burgh <ã báo cáo lCi tr.0ng h5p nBy v$i sD giúp
sRc c9a m;t ng.0i bCn thân là lu7t s. Elbridge Gerry. SD thành công <ã d[n <+n viGc
hình thành H;i phòng ch'ng thô bCo <'i v$i tr em (Society for the Preventy of Cruelty
to Children) do ông Gerry <i,u hành vào <Bu 1875. T4 Thành ph' NewYork lan dBn ra
các thành ph' chính khác nh. m;t c% quan <Bu tiên bEo vG tr em b= ng.5c <ãi và bZ bê.
O+n 1881 thì H;i nBy <.5c th4a nh7n và giao cho quy,n <i,u tra và <.a ra tòa nhTm bEo
vG quy,n c9a tr . Vào th0i <iAm <ó mFc <ích c9a H;i không nh-ng là bEo vG <Ra tr mà
còn k+t t;i cha mS n-a. Ngày nay ng.0i ta hiAu nhi,u h%n v, tâm lý c9a nh-ng cha mS
ng.5c <ãi nên khuynh h.$ng bây gi0 là v4a bEo vG tr v4a giúp phFc hPi cho cha mS c9a
tr .

A/. Chính sách và luật pháp.


1/. Công ước Quốc tế về quyền trẻ em.
- Công ước quốc tế về quyền trẻ em:

U O=nh nghMa tr em : Trong phCm vi Công .$c qu'c t+ v, quy,n tr em, r
em <.5c <=nh nghMa là nh-ng ng.0i d.$i 18 tu2i tr4 tr.0ng h5p lu7t pháp
c9a m;t qu'c gia qui <=nh tu2i tr.?ng thành th@p h%n. (Thí dF tr.0ng h5p
ViGt Nam).

T@t cE tr em <,u phEi <.5c <'i x^ bình <_ng nh. nhau không phân biGt
trai gái, dân t;c, màu da, tôn giáo, <@t n.$c, nông thôn, thành th= …
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
U Công .$c qu'c t+ v, quy,n tr em lành-ng v@n <, mang tính ch@t qu'c t+
<.5c thA hiGn rõ ràng bTng vJn bEn, <.5c sD 9ng h; c9a nhi,u qu'c gia
trên th+ gi$i, có sD phê chu`n và cam k+t thDc hiGn .

Lich s^ ra <0i c9a C#QTVQTE.
T4 1 ý t.?ng <+n Công .$c v, quy,n tr em :
NJm 1923 Bà Eglantyne Jebb ng.0i sáng l7p QuX cRu tr5 tr em, <ã vi+t
“Tôi nghM rTng chúng ta phEi <òi m;t s' quy,n cho tr em và ph@n <@u cho
sD th4a nh7n r;ng rãi các quy,n nBy”.
Bà <ã có 7 tuyên b' v, quy,n c9a tr em

U Công .$c quy,n tr em gPm 54 <i,u khoEn trong <ó có 41 điều khoản nói
v, các v@n <, Enh h.?ng <+n tr em. Nh-ng quy,n nBy <.5c chia thành 4
nhóm : quyền được sống còn, quyền được bảo vệ, quyền được phát
triển và quyền được tham gia.

U Quyền được sống còn
Các quy,n này bao gPm quy,n <.5c s'ng và quy,n <.5c chJm sóc sRc kho
và y t+ ? mRc cao nh@t có thA <.5c.
Sự sống sòn theo Công .$c qu'c t+ v, quy,n tr em là nói <+n m;t giai
<oCn khi cu;c s'ng c9a tr em b= <e doC b?i nh-ng nguy hiAm, khó khJn.
T@t cE tr em phEi <.5c quy,n s'ng còn. Chúng ta không <.5c coi tr em
ch\ là nh-ng ng.0i chúng ta phFc vF. Chúng ta phEi xem tr em là nh-ng
thDc thA, nh-ng con ng.0i có nhu cầu, suy nghĩ chính đáng và hoạt động
đúng đắn như mọi người. Chúng ta phEi có trách nhiGm làm t@t cE nh-ng
gì có thA <A tJng c.0ng các quy,n <.5c s'ng còn c9a tr em, hoQc v$i t.
cách cá nhân hoQc v$i t. cách thành viên trong dD án.


U Quyền được bảo vệ
Các quy,n này bao gPm viGc bEo vG tr em thoát khZi mLi phân biGt <'i x^,
lCm dFng hay không <.5c quan tâm, bEo vG tr em không có gia <ình cang
nh. bEo vG tr em t= nCn.
C% s? lý lu7n : T@t cE tr em do tu2i th% cang nh. nh-ng <Qc <iAm phát triAn
c9a mình can <.5c sD bEo vG <Qc biGt không tính <+n gi$i tính, qu'c t=ch
vJn hóa và nh-ng y+u t' khác. Nhà n.$c, các t2 chRc, các cá nhân và bEn
thân các tr em <,u có trách nhiGm thDc hiGn và tôn trLng các quy,n này.
ThDc t+ cho th@y tr em v[n còn phEi ch=u <au kh2 do các vi phCm phát xu@t
t4 môi tr.0ng kinh t+, chính tr= và xã h;i n%i chúng s'ng. Tình hình nay <ã
tCo ra m;t nhóm tr có hoàn cEnh <Qc biGt khó khJn.
Công .$c <, ra nh-ng biGn pháp <Qc biGt <A bu;c các qu'c gia phEi :
b bEo vG tr em thoát khZi sD bóc l;t v, kinh t+, sD lCm dFng v, thA
xác và tình dFc , nh-ng Enh h.?ng c9a ci+n tranh, sD l% là và bZ r%i,
sD <'i x^ tàn tG và sD phân biGt <'i x^; và
c tCo <i,u kiGn chJm sóc nay <9 và/hoQc phFc hPi trong nh-ng tr.0ng
h5p can thi+t.

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
U Quyền được phát triển.
Các quy,n này bao gPm mLi hình thRc giáo dFc (chính thRc và không chính
thRc) và quy,n <.5c có mRc s'ng <By <9 cho sD phát triAn v, thA lDc, trí
tuG, tinh thBn, <Co <Rc và xã h;i c9a tr em.

U Quyền được tham gia
Các quy,n này bao gPm quy,n c9a tr em <.5c bày tZ quan <iAm c9a mình
trong mLi v@n <, liên quan t$i bEn thân.
C% s? lý lu7n : Th4a nh7n mVi tr em là m;t cá thA phát triAn v$i nh-ng tình
cEm và ý ki+n riêng c9a mình. Tin rTng tr em can có <i,u kiGn t't nh@t <A

nói lean các nhu cBu c9a mình. V$i sD giúp <] và tôn trLng <úng mDc sK
giúp tr em <.a ra nh-ng ý ki+n và quy+t <=nh có ý nghMa mang tính trách
nhiGm.
Chúng ta bi+t rTng tr em có tính trung thDc, có thái <; quan tâm, hLc hZi
<'i v$i sD v7t chung quanh và có trí t.?ng t.5ng phong phú. Ý nghMa c9a
nh-ng <Qc tính này là ch@t liGu <A tr em có thA tD tranh lu7n v, hCnh phúc
và quy,n l5i c9a mình.

Mức độ tham gia: có 10 mRc <;
1. Ng.0i l$n <i,u khiAn
Tr em làm hoQc nói nh-ng gì ng.0i l$n g5i ý, nh.ng chúng th7t sD không
hiAu <ó là nh-ng gì. Tr em ch\ <.5c hZi ý ki+n l@y lG.
2. Hình thRc trang trí
Tr em tham gia vào moat sD kiGn do ng.0i l$n sHp <Qt nh. <A trang trí.
3. Hình thRc t.5ng tr.ng
Tr em <.5c nói lên nh-ng gì chúng suy nghM v, moat v@n <, nh.ng có r@t ít
hoQc không có chLn lDa nào v, cách tham gia hay didn <Ct các quan <iAm c9a
mình.
4. Tr em <.5c giao nhiGm vu và <.5c thông báo.
Ng.0i l$n quy+t <=nh v, công viGc và tr em xung phong làm công viGc <ó. Tr
em hiAu v, công viGc phEi làm và tD quy+t <=nh v, sD tham gia c9a mình.
5. Tr em <.5c hZi ý ki+n và<.5c thông báo.
Công viGc do ng.0i l$n thi+t k+ và quEn lý nh.ng tr em <.5c hZi ý ki+n. Tr
em hiAu hoàn toàn quy trình công viGc và ý ki+n c9a các em <.5c lHng nghe
nghiêm túc
6. Ng.0i l$n kh?i x.$ng, quy+t <=nh cùng v$i tr em.
Ng.0i l$n kh?i x.$ng, tr em tham gia vào t@t cE các khâu vCch k+ hoCch và
thDc hiGn. Không nh-ng quan <iAm c9a tr em <.5c quan tâm xem xét mà bEn
thân các em cang tham gia vào viGc quy+t <=nh.
7. Tr em kh?i x.$ng và <.5c sD ch\ d[n

Ý ki+n kh?i x.$ng là c9a tr em và tr em là ng.0i quy+t <=nh công viGc phEi
<.5c thDc hiGn nh. th+ nào. Ng.0i l$n luôn có mQt <A ch\ d[n nh.ng không
quEn lý công viGc.
8. Tr em kh?i x.$ng và cùng ng.0i l$n quy+t <=nh
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Tr em kh?i x.$ng, công viGc do tr em xây doing nên và tr em can ? ng.0i
l$n l0i khuyên, sD bàn lu7n và hV tr5. Ng.0i l$n không ch\ huy nh.ng sen sàng
chia s <A tr em can nhHc và quy+t <=nh.
9. Tr em thi+t kê và quEn lý ng.0i l$n sen sàng giúp <].
10. Tr em <i,u khiAn.

2/. Luật bảo vệ và chăm sóc trẻ em

Lu7t bEo vG, chJm sóc và giáo dFc tr em <Bu tiên <ã <.5c Qu'c h;i n.$c C;ng
hòa xã h;i ch9 nghMa ViGt Nam thông qua ngày 12/8/1991 và có hiGu lDc t4 ngày16/8/1991.
Lu7t BEo vG, chJm sóc và giáo dFc tr em <ã <.5c <i,u ch\nh và <.5c qu'c h;i thông qua
ngày 15/6/2004. Lu7t có hiGu lDc kA t4 ngày 1/1/2005, b; lu7t m$i nBy gPm có phBn m?
<Bu, 6 ch.%ng và 60 <i,u.

3/. Luật phổ cập giáo dục

Lu7t ph2 c7p giáo dFc <ã <.5c Qu'c h;i n.$c C;ng hòa xã h;i ch9 nghMa ViGt
Nam thông qua ngày 12/8/1991 và có hiGu lDc t4 ngày 16/8/1991, gPm có 20 <i,u :
Ch.%ng I : Nh-ng quy <=nh chung gPm 7 <i,u
Ch.%ng II : v, hLc sinh, nhà tr.0ng , gia <ình, xã h;i trong giáo dFc ph2 c7p tiAu hLc.

4/. Các chính sách về trẻ em

- Chính sách tr5 c@p, hV tr5 giáo dFc, chJm sóc sRc khZe <'i v$i tr em khuy+t
t7t, tr em b= nhidm ch@t <;c hóa hLc.

- Chính sách <'i v$i tr em lang thang
- Chính sách <'i v$i tr mP côi, tr em nhà quá nghèo
- Chính sách <'i v$i tr em lao <;ng, tr em nghiGn ma túy
- Chính sách <'i v$i tr em b= suy dinh d.]ng
- Chính sách <'i tr em b= xâm hCi tình dFc, tr em vi phCm pháp lu7t
- Nh-ng quy+t <=nh và ngh= <=nh liên quan t$i tr em làm con nuôi ng.0i n.$c
ngòai
- Ch.%ng trình hành <;ng qu'c gia vì tr em giai <Lan 2001 – 2010
Mục tiêu tổng quát :
TCo mLi <i,u kiGn t't nh@t nhTm <áp Rng <By <9 các nhu cBu và quy,n c% bEn c9a tr em,
ngJn ch7n và <`y lùi các nguy c% xâm hCi tr em, xây dDng môi tr.0ng an tòan và lành
mCnh <A tr em ViGt Nam có c% h;i <.5c bEo vG, chJm sóc, giáo dFc và phát triAn tòan
diGn v, mLi mQt, có cu;c s'ng ngày càng t't <Sp h%n.

Mục tiêu cụ thể :
@ SRc khZe dinh d.]ng cho tu2i th%
@ N.$c sCch và vG sinh m;i tr.0ng
@ Giáo dFc c% s? có ch@t l.5ng
@ BEo vG tr em
@ VJn hóa vui ch%i cho tr em và sD tham gia tích cDc c9a ng.0i ch.a thành
niên
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

B/. Hệ thống chăm sóc và bảo vệ trẻ em

C% ch+ bEo vG, chJm sóc tr em dDa trên c% ch+ môi tr.0ng xã h;i tác <;ng <+n tr em:
Tr em là trLng tâm cBn <.5c <áp Rng các quy,n. Gia <ình có chRc nJng bEo vG, chJm sóc
gBn gai nh@t v, phCm vi huy+t th'ng và phCm vi ti+p xúc. Xã h;i : nhà tr.0ng, <=a ph.%ng
bEo vG chJm sóc tr em bTng các ch.%ng trình hành <;ng cF thA.
Qu'c gia : các c% quan lãnh <Co, các b; ngành, 9y ban bEo vG, chJm sóc tr em bTng lu7t

pháp, chính sách, biGn pháp nghiGp vF.
Qu'c t+ : bEo vG, chJm sóc tr em bTng Công .$c quuy,n tr em; các t2 chRc Liên HiGp
Qu'c, các t2 chRc phi chính ph9 v$i sD chia s kinh nghiGm, ph2 bi+n các ph.%ng pháp c@p
ti+n.

- fy ban dân s', gia <ình tr em :
O.5c hình thành t4 c@p trung .%ng <+n c% s? v$i chRc nJng ph'i h5p v$i các b; ngành có
liên quan <A <i,u hành ph'i h5p và kiAm tra giám sát viGc thDc hiGn Ch.%ng trình hành
<;ng qu'c gia vì tr em. H.$ng d[n, kiAm tra, giám sát viGc s^ dFng nguPn kinh phí dành
cho tr em theo mFc tiêu, k+ hLach c9a các b; ngành và <=a ph.%ng <.5c duyGt. T2ng h5p,
báo cáo chính ph9 v, tình hình thDc hiGn các mFc tiêu trong ch.%ng trình hành <;ng.

PHẦN 3 : CÁC NHU CẦU CẦN THIẾT CỦA CÁC GIAI ĐỌAN PHÁT TRIỂN
TÂM SINH LÝ CỦA TRẺ
Sự phát triển của trẻ em là gì ?
- ThA ch@t
- Tình cEm
- Hành vi
- Trí tuG
- Xã h;i
Nh-ng lMnh vDc phát triAn nBy <.5c n'i k+t nhau, Thí dF sD phát triAn ngôn ng- và kX nJng
giao ti+p tùy thu;c vào sD phát triAn nh7n thRc, tìncEm và xã h;i; sD kho mCnh v, thA ch@t
và an sinh tình cEm sK Enh h.?ng <+n khE nJng tâp trung vE gia tJng thành quE trí tuG.

1/. Giai đoạn ban đầu : NJm <Bu tiên c9a cu;c s'ng.
Nhiệm vụ cơ bản : Phát triển sự tin tưởng và cảm giác an toàn; hình thành sự gắn bó.

- SD an sinh c9a ng.0i mS, kiêng Jn, sD chJm sóc trong th0i gian thai ngén có
Enh h.?ng <+n <Ra tr sHp sinh ra .
- Nghèo <ói và sRc kho kém có thA có v@n <+ trong khi có thai và khi sinh.

- S^ dFng nhBm thu'c
- Ng.0i mS u'ng nhi,u r.5u quá có thA gây triGu chRng nghiGn r.5u ? thai nhi,
khi sinh ra có thA b= y+u tim, khó khJn trong hLc tâp, khE nJng t7p trung kém.
- Tr m$i sinh – m@y ngày tu2i - có khE nJng phân biGt mS chúng và nh-ng ng.0i
khác bTng cEnh v7t âm thanh và mùi v=, bày tZ sD .a thích h%n <'i v$i mS
chúng.
- Ngay t4 <Bu tr <ã có khE nJng hình thành nh-ng m'i quan hG <Qc biGt.
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
- SD hình thành m'i quan hG nBy không ch\ dDa vào khE nJng c9a <Ra bé mà còn
nh0 vào sD <áp Rng c9a nh-ng ng.0i l$n có mQt.

2/. Giai đoạn tiền học đường

Nhiệm vụ cơ bản : chuyển từ lệ thuộc sang độc lập; trao đổi bằng ngôn ngữ; biết
chơi; phát triển xã hội ban đầu.

- T4 1 – 3 tu2i <Ra tr chuyAn t4 lG thu;c sang hình thành sD <;c l7p.
O;c l7p ? <ây không có nghMa là tD ch9 hoàn toàn mà có nghMa là tr bi+t chLn
lDa trong m;t gi$i hCn an toàn. Tr <.5c <áp Rng t't trong giai <oCn này sK cEm
th@y mình có khE nJng h%n.
Ti+n trình kh_ng <=nh cái tôi c9a tr <.5c ti+p didn – ng.0i ta th.0ng th@y <a s'
tr em 2, 3 tu2i nTn nì <òi hZi hay làm nh-ng cái mà chúng kjông <.5c phép
làm – <ây là m;t ti+n trình tD nhiên và thích h5p <A hình thành cái tôi nh. m;t
nh.0i <;c l7p riêng biGt v$i nh-ng suy nghM c9a minh. Oây cang là sF th^ thách
nh-ng gi$i hCn mà ng.0i l$n <Qt ra và tr.$c tiên h+t là cha mS c9a <Ra tr .
- Phát triAn ngôn ng-
Ngôn ng- là phBn phát triAn <áng chú ý ? giai <oCn nBy. Tr có khoEng tu2i
r;ng rãi <A phát triAn kX nJng nBy. Có tr có thA s^ dFng t4 riêng r ? 8 tháng
tu2i, có tr t$i 18 tháng….
Cha mS cBn cung c@p môi tr.0ng kích thích ngôn ng- <A giúp tr phát triAn

bTng cách nói chuyGn v$i tr , <Lc truyGn cho tr nghe, kh%i g5i cho tr nói.
Nh-ng tr l$n lên trong nh-ng gia <ình l;n x;n mà ngôn ng- hi+m khi <.5c s^
dFng v$i tr thì chúng sK gQp khó khJn nhi,u h%n.
Tr t7p didn <Ct ngôn ng- và thông qua ngôn ng- <A <òi hZi <.5c <áp Rng các
nhu cBu. N+u nV lDc v, ngôn ng- không <áp Rng <.5c thì các hình thRc khác
có thA xEy ra nh. la hét, gi7n d-…
- Vui ch%i và hLc hZi v, xã h;i.
KhE nJng vui ch%i giúp tr tìm hiAu m'i quan hG v, thA lý.
Kich xã h;i qua <ó tr hLc sHm vai làm cha, làm mS, cho con Jn, dHt con qua
<.0ng… bTng cách này tr tìm hiAu các tình hu'ng xã h;i m;t cách an toàn. Tr
trong giai <oCn không nh-ng cBn bi+t v, m'i quan hG em có liên quan mà còn
v, t@t cE các loCi m'i quan hG gi-a nh-ng ng.0i v$i nhau. Em cBn phEi bi+t
ng.0i ta cEm nh7n và suy nghM nh. th+ nào, tCi sao ng.0i ta c. x^ nh. th+ này.
Em cBn bi+t <Lc nh-ng suy nghM không nh-ng c9a cha mS em mà còn c9a
nh-ng ng.0i l$n khác, nh-ng tr em khác trong và ngoài gia <ình <A hiAu <.5c
<i,u gì <ang didn ra.
Trong nh-ng nJm ti,n hLc <.0ng sD phát triAn liên tFc v, <;c l7p và cá biGt
<.5c <Qt vào b'i cEnh c9a viGc hLc t7p v, <i,u <úng và <i,u sai. Tr phát triAn
h%n sD hiAu bi+t cái gì nên làm và cái gì có thA <.5c ch@p nh7n là hành vi phù
h5p v$i xã h;i.
Tr em trong giai <oCn này ý thRc không nh-ng v, nh-ng giá tr= <Qt lên chúng
mà còn v, nh-ng vai trò mà các em phEi <óng <A làm v4a lòng ng.0i l$n và <Ct
<.5c sD tán thành c9a hL. B@t cR <i,u gì em làm mà không nh7n <.5c sD tán
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
thành c9a cha mS thì em sK không hLc <.5c bài hLc v, hành vi thích h5p, cBn
thi+t <A em Rng phó v$i bCn bè <Png trang lRa ? tr.0ng.
Nhóm bCn <Png trang lRa và quan hG anh ch= em cang là y+u t' quan trLng
trong <; tu2i này.

3/. Giai đoạn tuổi tiểu học


Nhiệm vụ cơ bản : hình thành ý nghĩ về bản thân trong mối quan hệ với thế giới
bên ngoài, học hỏi các nguyên tắc.

h lRa tu2i này <Ra tr cBn :
- sen sàng v, mQt tình cEm <A hLc t7p
- có suy nghM rõ ràng v, bEn thân
- có khE nJng quan hG v$i tr khác
- có khE nJng s^ dFng sáng ki+n <A có <.5c sD thoE mãn trong vui ch%i và các
hoCt <;ng <.5c xã h;i ch@p nh7n
Trong <; tu2i nay có sD gia tJng tBm quan trLng c9a m'i quan hG <Png <_ng.
jng phó v$i lo âu và duy trì m'i quan hG gHn bó là <i,u quan trLng trong su't giai
<oCn nay.

4/. Giai đoạn tuổi thanh thiếu niên

Nhiệm vụ : bản sắc, tình dục, độc lập / lệ thuộc hỗ tương .
MQc dù giai <oCn này có nhi,u thay <2i và chuyAn bi+n nh.ng không nh@t cJng th_ng và
xáo <;ng tình cEm.
Nh-ng thay <2i v, thA ch@t <i kèm v$i viGc tha y<2i trông <5i trong gia <ình,
nhà tr.0ng, xã h;i. Tu2i thanh niên <em lCi nhi,u tD do mà cang tJng nhi,u trách nhiGm
<'i v$i 1 ng.0i. Nh-ng thay <2i xã h;i và sinh lý góp phBn vào nhiGm vF th.0ng <.5c
th@y nh@t – hình thành bEn sHc – Theo Erikson m;t bEn sHc m$i <.5c tìm th@y sK <Qt ng.0i
thanh niên vào vai trò c9a ng.0i l$n.
Erikson tin rTng thanh niên sK tìm ki+m 1 ý thRc hG vàtin rTng bEn sHc ng.0i l$n
<.5c <Qt n,n tEng trên sD d@n thân <ó. Ý thRc hG ? <ây <.5c hiAu theo nghMa thanh niên
tìm ki+m <i,u gì <ó <A tin t.?ng.
O'i v$i 1 s' thanh niên viGc <Ct <.5c bEn sHc phRc tCp h%n 1 s' khác. O'i v$i 1
ng.0i mS tr có con lúc tu2i còn <i hLc thì các nghiên cRu cho th@y rTng hL phEi th.%ng
l.5ng cùng 1 lúc v$i nhi,u bEn sHc khác nhau v, tu2i th%, thanh niên và ng.0i l$n

(Schofield 1994). Nh-ng bà mS tr v4a cho con bú v4a nghM <+n bài làm ? tr.0ng hoQc gLi
<iGn thoCi cho s? nhà <@t trong khi <ang cEi vE v$i em trai.

PHẦN 4 : TRẺ EM – GIA ĐÌNH – CỘNG ĐỒNG

Trẻ em và gia đình

Gia <ình là nhóm s% c@p trong <ó các thành viên có trách nhiGm hV t.%ng và s'ng chung
v$i nhau. Tính ch@t s% c@p c9a gia <ình là sD gQp mQt <'i diGn nhau, cùng chia s nh-ng
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
n+p s'ng bình th.0ng, nh-ng qui ch+ bình th.0ng có liên hG <+n nh-ng hành vi mà xã
h;i mong <5i.
Gia <ình là m;t t2 chRc có chRc nJng xã h;i hóa con ng.0i và chRc nJng kiAm sóat xã
h;i. Gia <ình là m;t t+ bào c9a xã h;i nên gia <ình didn d=ch vJn hóa và xuyên qua gia
<ình vJn hóa xã h;i <.5c truy,n <+n các thành viên trong gia <ình.

ChRc nJng c9a gia <ình :
ChRc nJng xã h;i hóa là cách dCy cho tr con nh-ng vai trò, nh-ng giá tr= hành vi. Gia
<ình xã h;i hóa tr bTng cách dùng ngôn ng- <A dCy các lu7t lG, phong cách, t7p quán,
dCy bTng cách uyAn chuyAn ng@m ngBm <A <.a tr vào cu;c s'ng xã h;i.
ChRc nJng bEo tPn sD s'ng còn c9a con ng.0i, giòng gi'ng con ng.0i.
Gia <ình giúp tr hLc hZi và t.%ng tác v$i ng.0i khác, gia <ình dCy cho tr nh-ng hành vi
nào <.5c ch@p nh7n và hành vi nào không phù h5p. Gia <ình dCy cho tr cách didn <Ct
nhu cBu, mong mu'n c9a mình cho ng.0i khác bi+t.
Gia <ình cung c@p sD giáo dFc, hV tr5, h.$ng d[n, môi tr.0ng an tòan cho tr n.%ng nh0.

Qui chu`n :
Gia <ình giúp xã h;i hóa xuyên qua qui chu`n trong gia <ình, <ó chính là nh-ng lu7t lG
gia <ình <Qt ra là hành vi nào <.5c ch@p nh7n, hành vi nào không <.5c ch@p nh7n. Có
nh-ng qui chu`n rõ ràng bTng l0i, có nh-ng qui chu`n <.5c hiAu ngBm. O'i v$i gia <ình

có chRc nJng b= xáo tr;n, qui chu`n trong gia <ình này không giúp cho các thành viên
trong gia <ình Rng x^ v$i nhau m;t cách có hiGu quE.
Thí dF m;t gia <ình có nh-ng qui chu`n không thích Rng nh. ng.0i l$n <.5c phép nói
d'i còn tr con thì không, ng.0i l$n có thA Jn h'i l; nh.ng tr con thì không <.5c.

Gia <ình hòan thành trách nhiGm xã h;i hóa bTng cách phân vai cho các thành viên <A
hành x^ v$i nhau trong các nhiGm vF c9a gia <ình
Vai trò là t2ng h5p các nhiGm vF trong gia <ình. Vai trò thay <2i theo tu2i, khE nJng và
nhu cBu theo t4ng giai <Lan <0i s'ng.Trong m;t gia <ình có l'i s'ng lành mCnh thì sD
bi+n <2i có phBn uyAn chuyAn tùy hòan cEnh tùy nhu cBu.
Vai trò là sD trao <2i, phát sinh t4 m'i liên hG gi-a ng-ng ng.0i trong gia <ình, t4 sD
mong <5i gi-a ng.0i nBy <'i v$i ng.0i kia. Không có m;t vai trò nào hiGn h-u m;t cách
<%n <;c không có sD hV tr5 c9a gia <ình. Vì v7y mVi gia <ình cBn có sD phân vai <A gi-
sD quân bình trong gia <ình. Nh-ng gia <ình l;n x;n v, vai trò là nh-ng gia <ình khi có
sD b@t <Png ý ki+n thì gia <ình <ó có nguy c% và các vai trò thA hiGn không h5p lý, không
thích Rng.

Có ba cách làm cha mS th.0ng <.5c <, c7p t$i, <ó là :
- Cha mS dd dãi : cho phép tr tD l7p, cha mS không h.$ng d[n rõ ràng, cha mS
tránh kkhông kiAm sóat con cái.
- Cha mS dùng quy,n lDc, <;c <óan: cha mS có nh-ng ý t.?ng rõ ràng, hL <Qt ra
nh-ng lu7t lG và bu;c tr phEi làm theo, hL s^ dFng quy,n lDc <A dCy con cái.
- Cách trung gian : cha mS có sD kiAm sóat, có sD hV tr5 m;t cách liên tFc nh.ng
con cái <.5c tham gia, cách nBy cha mS giúp con phát tr\n sD tD l7p c9a mình.

C% c@u gia <ình :
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Gia <ình là m;t hG th'ng phRc tCp bao gPm nhi,u tiAu hG th'ng : v5 chPng, cha mS, con
cái. Gia <ình thDc hiGn chRc nJng thông qua các tiAu hG th'ng.
OA tCo nên m;t gia <ình phEi có ranh gi$i ? ba tiAu hG th'ng, phEi duy trì ranh gi$i c9a

tiAu hG th'ng <A duy trì m'i quan hG.
TiAu hG th'ng cha mS qui <=nh nghMa vF làm cha mS nuôi d.]ng và h.$ng d[n con cái.
Ngòai ra gia <ình còn có ranh gi$i <.5c coi là lãnh th2 gia <ình. Lãnh th2 gia <ình là m;t
ý thRc v, n%i ch'n và sD phF thu;c, gia <ình là môi tr.0ng v4a cho cEm giác gHn bó v4a
là n%i mình ?. Ranh gi$i gia <ình tCo cho mLi ng.0i hiAu và phân b2 trách nhiGm ai làm
viGc gì.

Chu kk s'ng c9a gia <ình:
BHt <Bu là cu;c hôn nhân c9o1hai ng.0i, sau <ó n$i r;ng ra dBn và tr? nên phRc tCp h%n
khi có con cái vì phEi lao <;ng, phEi có trách nhiGm h%n v, tài chính. Và gia <ình sK tr?
lCi tình trCng <%n giEn khi con cái l$n lên và r0i gia <ình. M;t gia <ình <ang l$n lên rPi
sau <ó teo dBn lCi, <i,u nBy xEy ra mVi khi có m;t thành viên b.$c vào giai <Lan chuyAn
ti+p.
Gia <ình th.0ng phEi <'i phó v$i sD cJng th_ng khi gia <ình l$n lên hLJc teo lCi. Khi hai
v5chPng m$i có <.a con <Bu tiên hL cang r@t cJng th_ng và khi con hL l$n lên hL cang
gQp không ít khó khJn. Cha mS già phEi phFng d.]ng, chJm sóc hay bGnh t7t phEi chJm
lo thì gia <ình cBn phEi tJng c.0ng khE nJng <A x^ lý v@n <, <ó. Có nh-ng gia <ình cBn
<.5c giúp <] <A có thA tD mình v.5t qua nh-ng khó khJn kh9ng hZang nói trên.

Tr em và c;ng <Png

Gia <ình là m;t thành phBn c9a c;ng <Png. Gia <ình và c;ng <Png có sD lG thu;c hV t.%ng.
C;ng <Png có trách nhiGm v$i gia <ình <A phát triAn và tJng c.0ng khE nJng và sRc mCnh
c9a gia <ình, <Png th0i gia <ình cang phEi có trách nhiGm v$i c;ng <Png màhL s'ng.
C;ng <Png xã h;i hóa gia <ình và gia <ình xã h;i hóa tr em. Nh-ng hG th'ng nBy tác <;ng
qua lCi l[n nhau.
Trong c;ng <Png có nh-ng mang l.$i hV tr5 gia <ình và cá nhân trong gia <ình m;t cách
chính thRc và phi chính thRc.
MCng l.$i hV tr5 chính thRc gPm các thi+t ch+ y t+ <A chJm sóc sRc khZe, thi+t ch+ giáo
dFc cung c@p môi tr.0ng hLc t7p, c% quan chJm sóc tr , các c% quan, ban ngành, <oàn thA

liên quan <+n viGc bEo vG, chJm sóc tr em …
MCng l.$i phi chính thRc nh. bà con, hàng xóm, bCn bè thân, gia <ình m? r;ng(bên n;i,
bên ngLai), tôn giáo…Chính nh0 nh-ng mCng l.$i nBy mà gia <ình có thA tJng c.0ng sRc
mCnh <A hòan thành t't các vai trò c9a mình và x^ lý các v@n <, gia <ình gQp phEi.
M;t gia <ình v-ng mCnh có m'i quan hG gHn bó v$i c;ng <Png, nh0 sD gHn bó nBy gia <ình
lCi tJng c.0ng khE nJng c9a mình. Nh-ng gia <ình có v@n <,, có nguy c% th.0ng s'ng cô
l7p trong c;ng <Png. HL không thi+t l7p <.5c các m'i quan hG v$i các thi+t ch+ khác vì
nhi,u lý do.
Khi thDc hiGn viGc vK bEn <P sinh thái sK giúp ta th@y các m'i quan hG c9a gia <ình trong
c;ng <Png, sD hV tr5 c9a c;ng <Png lúc gia <ình gQp khó khJn, gia <ình có thA s'ng tách
biGt hay b= cô l7p trong m;t c;ng <Png thi+u sD hV tr5 quan tâm.
M;t c;ng <Png tích cDc và có hiGu quE có thA nâng <], tJng c.0ng sD v-ng mCnh cho gia
<ình và là m;t môi tru0ng an tòan <A bEo vG tr .
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Tr em trong các c;ng <Png tích cDc có sD hV tr5 , yêu th.%ng , quan tâm và t.%ng thân
t.%ng ái sK giúp tr phát triAn m;t cách thu7n l5i và tr l$n lên sK tr? nên có trách nhiGm
v%i c;ng <Png mà các em s'ng. M;t c;ng <Png nh. th+ sK có <9 sRc mCnh <A Rng phó và
phòng ng4a <.5c nh-ng nguy c% có thA <`y tr sa vào nh-ng tG nCn xã h;i.

Chăm sóc trẻ dựa vào CĐ là huy <;ng tài nguyên sen có trong c;ng <Png nhTm cung c@p
các d=ch vF cho tr em. L@y c;ng <Png làm n,n tEng <A giEi quy+t các v@n <, c9a c;ng
<Png trong <ó có v@n <, tr em. Oi,u nBy giúp tJng c.0ng sRc mCnh c9a c;ng <Png cang
nh. sD v-ng mCnh c9a gia <ình. ChJm sóc tr dDa vào c;ng <Png thúc <`y sD tham gia c9a
ng.0i dân, các ban ngành , <òan thA, các ch.%ng trình, t2 chRc có liên quan <Em bEo khE
nJng ti+p c7n t't h%n các nguPn lDc <=a ph.%ng c9a tr và gia <ình tr .

Hình thành m;t mCng l.$i cung c@p <By <9 nh-ng thông tin cBn thi+t cho gia <ình, tr em,
sen sàng <áp Rng các d=ch vF xã h;i c% bEn cho tr và gia <ình tr , có thA tham v@n và hV
tr5 k=p th0i khi tr và gia <ình gQp khó khJn hay kh9ng hZang. TCo sân ch%i lành mCnh cho
tr em trong c;ng <Png. OEm bEo ng.0i l$n, tr em trong c;ng <Png nh7n thRc rõ v, quy,n

tr em và tCo thu7n l5i cho viGc thDc thi quy,n tr em tCi c;ng <Png.

V$i ch.%ng trình chJm sóc tr dDa vào c;ng <Png các v@n <, c9a tr sK <.5c phát hiGn
s$m và t4 <ó có thA can thiGp s$m nhTm <Em bEo <.5c nh-ng tai bi+n có hCi không thA
xEy <+n v$i tr hoQc quá mu;n <A có thA giúp <] m;t <Ra tr ? trong tình trCng khó khJn.

PHẦN 5 : CÁC VẤN ĐỀ CỦA TRẺ EM

ViGc chJm sóc tr em phEi nTm trong khuôn kh2 gia <ình. ORa tr ch\ l$n lên bình
th.0ng, phát triAn hài hoà trong bBu không khí gia <ình @m cúng. Mu'n bEo vG hCnh phúc
c9a tr phEi giúp cEi thiGn <0i s'ng gia <ình c9a tr .
Các c% quan an sinh nhi <Png cBn phEi nh7n ra rTng phBn l$n các v@n <, c9a tr em nEy
sinh th.0ng th.0ng là do gia <ình gQp phEi nh-ng khó khJn, kh9ng hZang, thí dF nh. cha
mS không thDc hiGn <.5c vai trò làm cha mS c9a mình do b= ch+t, ly hôn, b= tù, hay có
con ngoài giá thú. HoQc cha mS không thDc hiGn <9 vai trò làm cha mS c9a mình nh.
tr.0ng h5p cha mS b= bGnh, b= tâm thBn, hay lCm dFng thu'c; cang có thA do cha mS ch'i
bZ vai trò làm cha mS c9a mình nh. tr.0ng h5p tr b= ng.5c <ãi, b= bZ bê. HoQc có khi
do xung <;t hay mâu thu[n trong khi cha mS thDc hiGn hai vai trò cùng m;t lúc, thí dF vai
trò làm cha, mS mâu thu[n v$i vai trò là m;t nhân viên <i làm viGc.
V@n <, c9a tr em cang có thA phát sinh t4 nh-ng hành vi hay <Qc <iAm v, thA ch@t, tâm
thBn hay cEm xúc nào <ó c9a tr em làm cho tr khó <áp Rng <.5c nh-ng mong <5i bình
th.0ng c9a cha mS và xã h;i. Bên cCnh <ó, nh-ng v@n <, v, thu nh7p, nhà ?, viGc làm
cang góp phBn vào nh-ng nguyên nhân gây ra v@n <,.
Do v7y, <A có thA cEi thiGn tình trCng an sinh c9a tr em thì các c% quan , t2 chRc v, an
sinh nhi <Png, nhân viên làm viGc v$i tr em cBn hV tr5, h.$ng d[n kX nJng làm cha mS
<A cha mS bi+t cách chJm sóc và nuôi dCy con; cung c@p d=ch vF tham v@n cho tr em khi
các em gQp khó khJn <A thích Rng v$i xã h;i, có nh-ng hoCt <;ng cF thA <A bEo vG tr em
b= ng.5c <ãi, b= bZ bê; cung c@p các d=ch vF giúp làm viGc nhà <'i v$i nh-ng gia <ình có
cha mS <au 'm không thA chJm sóc con; m? ra nh-ng trung tâm chJm sóc ban ngày tCi
c;ng <Png <A có thA giúp <] các gia <ình lao <;ng có khó khJn trong v@n <, làm viGc và

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
chJm sóc con cái; t2 chRc nh-ng gia <ình nuôi h;, l7p con nuôi, hay nh-ng nhà nuôi tr
tCi c;ng <Png.

1/ Tr em b= bZ r%i:
Tr em có thA b= bZ r%i ngay t4 khi còn nhZ hay ? b@t kk <; tu2i nào do cha mS và ng.0i
thân không còn n-a hay do cha mS ly hôn, tái giá
2/ Tr em b= ng.5c <ãi và thi+u chJm sóc:
2.1. Tr em thi+u chJm sóc:
Oó là nh-ng tr em không <.5c chJm sóc <By <9 v, y t+, dinh d.]ng, chV ?, sD h.$ng
d[n, tình yêu th.%ng và sD quan tâm. Tr có thA không có ng.0i chJm sóc hay không
<.5c chJm sóc <By <9.Tr s'ng lang thang không ai kiAm sóat, tr Jn mQc d% b`n, m@t vG
sinh, nh-ng nhu cBu v, sRc khZe, dinh d.]ng không d.5c <áp Rng. T4 <ó có thA d[n <+n
nh-ng h7u quE v, thA ch@t ch_ng hCn nh. x.%ng không tJng tr.?ng hay quá trình phát
triAn c9a x.%ng ch7m lCi; tr có thA không có khE nJng <A l$n h%n v, mQt thA ch@t cang
nh. v, mQt tâm lý xã h;i. Tr có thA có khó khJn trong trò chuyGn, giao ti+p.
OQc <iAm biAu hiGn c9a nh-ng b7c cha mS bZ bê con cái là cha mS b= s'ng cô <%n, cô l7p,
thi+u th'n tài nguyên, hL có thA là nh-ng ng.0i <ã t4ng b= thi+u chJm sóc lúc nhZ, hL tD
<ánh giá mình r@t th@p; nh-ng b7c cha mS này r@t khó khJn <A nhìn th@y nh-ng nhu cBu
c9a con cái; hL th.0ng s'ng trong tình trCng trBm cEm, không <áp Rng <.5c nh-ng nhu
cBu c9a con cái.
2.2. Tr em b= ng.5c <ãi:
Tr em có thA b= ng.5c <ãi hay b= bCo hành v, mQt tinh thBn hay thA ch@t. Tr có thA
th.0ng xuyên b= ch^i mHng, nhFc mC, <ánh <7p. K+t quE caa viGc <ánh <7p và hành hC
tr là nh-ng v+t bBm trên thân thA, nh-ng lTn s.$t trên d tr , nh-ng d@u rJng cHn, x.%ng
b= nRt, nh-ng v+t th.%ng trên <Bu, nh-ng n;i th.%ng bên trong n;i tang c9a tr , tr có thA
b= t2n th.ong não, c2
Ngòai ra, nh-ng biAu hiGn hành vi c9a <Ra tr có thA :
- Quá sRc tuân th9 ý ki+n c9a cha mS, thí dF <Ra tr ngPi yên m;t chV, tránh mLi
xung <;t v$i cha mS, tránh không làm cha mS gi7n, lúc nào cang quan sát canh

ch4ng cha mS.
- ORa tr có tính hay gây h@n, r@t <òi hZi, s'ng <;ng và làm b@t cR <i,u gì <A cha
mS quan tâm <+n nó.
- ORa tr có nh-ng hành vi nh. cha mS lo lHng cho con cái
- ORa tr có nh-ng hành vi r@t là phF thu;c cha mS <A cha mS không có phEn Rng
gì cE.

OQc <iAm c9a nh-ng cha mS hay <ánh <7p hành hC con cái:

- Nh-ng cha mS này có nhu cBu quan trLng là <.5c chJm sóc vì hL ch.a <.5c
chJm sóc.
- HL tD <ánh giá mình r@t th@p, hL không có sD hV tr5 nên càng thêm cJng th_ng và
hL trút nh-ng cJng th_ng lên <Bu con cái.
- HL có thA là nh-ng ng.0i khó khJn nghiêm khHc, s^ dFng kX lu7t sHt.
- Nh-ng cha mS nBy th.0ng b= bCo hành lúc nhZ nên không bi+t cách <A chJm sóc
và <áp Rng nhu cBu c9a con cái.
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
- HL có thA là nh-ng ng.0i nghiGn ng7p, sD nghiGn ng7p <ã thu hút h+t sD quan tâm
c9a hL <'i v$i con cái nên gây ra nCn bCo hành con cái.

H7u quE c9a viGc ng.5c <ãi :

- Tr có thA b= th.%ng hay ch+t, nguy hCi nghiêm trLng v, sRc khZe và phát triAn.
- Tr suy sFp ni,m tin (th.0ng là chính ng.0i chJm sóc, bEo vG tr lCam dFng tr
- Tr hòai nghi v, chính mình, không cEm th@y mình xRng <áng <.5c yêu th.%ng
2.3. Tr b= lCm dFng tình dFc
LCm dFng tình dFc bao gPm sD ti+p xúc gi-a <Ra tr và ng.0i l$n, trong <ó tr b= kích
thích tình dFc cho ng.0i khác. LCm dFng tình dFc xãy ra khi ng.0i l$n l$n h%n tr 5 tu2i
tr? lên và ng.0i <ó có quy,n lDc trên <Ra <Ra tr , hL s^ dFng quy,n lRc c9a hL <A thZa
mãn tình dFc và giúp ng.0i khác thZa mãn tình dFc.

LLan luân là hình thRc <Qc biGt c9a lCm dFng tình dFc, <ó là sD ti+p xúc hay sD giao h5p
gi-a m;t <Ra tr và m;t thành viên trong gia <ình không phEi là ng.0i ph'i ng[u.
LCm dFng tình dFc cang có thA là nh-ng hình Enh khiêu dâm hay nh-ng c^ ch\ mang tính
tình dFc, hay ng.0i l$n phô bày b; ph7n sinh dFc c9a mình, vu't ve hay s0 mó b; ph7n
sinh dFc, tình dFc bTng miGng, giao h5p.

Nhìn chung tâm trCng c9a tr em trong hòan cEnh khó khJn:
M@t <i sD ham thích và sinh lDc: tr <au kh2, lo lHng , s5 sGt, có thA ngPi yên m;t chV
su't ngày, không ham thích m;t hLat <;ng nào.
Ít t7p trung và nhi,u bRt rRt: Tr buPn, lo lHng th.i0ng khó t7p trung t. t.?ng. Oôi khi
cJng thEng quá tr tr? nên quá hi+u <;ng, bRt rRt, chCy nhEy khHp n%i, không thA ngPi
yên, dd b= kích <;ng.
Hung hJng và phá phách:
Tr <âm ra hung hJng và phá phách khi có cEm xúc mCnh. Vì không thA didn tE tâm trCng
bTng l0i nói, tr có thAn <ánh <7p ng.0i khác khi em cEm th@y cJng th_ng, tRc gi7n hoQc
s5 hãi. Tr bHt ch.$c nh-ng hành vi hung hJng vì tr <ã t4ng là nCn nhân c9a hành vi bCo
lDc
Không tin t.?ng vào ng.0i l$n n+u tr <ã t4ng b= ng.0i l$n <'i x^ thô bCo. Tuy nhiên tr
mP côi lCi bám ch8Ct ng.0i l$n nh. s5 b= bZ r%i, có tr lCi không mu'n <em lòng th.%ng
m+n ai.
BuPn bã khó tính và rát dd n2i cáu.
Tr không phEi lúc nào cang có thA nói v, tâm trCng c9a mình. Tr có thA vì quá b'i r'i
hoQc s5 hãi nên không xác <=nh <.5c tâm trCng c9a mình hoQc không bie+t nói th+ nào <A
tE tâm trCng c9a mình.

Tr em có hoàn cEnh <Qc biGt theo lu7t bEo vG, chJm sóc và giáo dFc tr em :
- Tr em mP côi, tr em b= bZ r%i
- Tr em khuyêt t7t, tr em là nCn nhân c9a ch@t <;c hoá hLc
- Tr em nhidm HIV/AIDS
- Tr em phEi làm viGc nQng nhLc, tr em phEi làm viGc xa gia <ình

- Tr em lang thang
- Tr em b= xâm hCi tình dFc
- Tr em nghiGn ma túy
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
- Tr em vi phCm pháp lu7t

Khi gia đình cần sự trợ giúp.
Kadushin và Martin (1988) chia các d=ch vF tr5 giúp thành 3 loCi :
- Dich vF hV tr5 : nhTm giúp gia <ình thDc hiGn vai trò chJm sóc, bEo vG và nuôi
d.]ng con cái c9a hL. Các dich vF có thA là tham v@n, can thiGp s$m, và bEo vG.
- Dich vF b2 sung : khi m'i quan hG gi-a cha mS – con cái bHt <Bu trFc trQc hoQc có
nhu cBu cBn thêm sD tr5 giúp thì các dich vF nh. hV tr5 tài chánh (c@p phát, hLc
b2ng, tín dFng…), trung tâm chJm sóc tr ban ngày, dich vF giúp viGc nha <.5c
cung c@p .
- Dich vF thay th+
1/. Tr b= bZ r%i
2/. Tr thi+u chJm sóc
3/. Tr b= ng.5c <ãi, lCm dFng
4/. Tr khuy+t t7t
5/. Tr <.?ng ph'
6/. Tr mCi dâm
7/. Tr nghiGn ma túy
8/. Tr b= nhidm HIV/AIDS
9/. Tr mP côi
10/. Tr lao <;ng

PHlN 6 : PH#iNG PHÁP LÀM VInC VpI TRq
1/. KX nJng trao <2i v$i tr
2/. KX nJng <ánh giá tr
3/. Ph`m ch@t cBn có c9a ng.0i làm công tác tr em







PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com