<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>PHÒNG GIÁO DỤC & ĐẠO TẠO NGỌC LẶC </b>

<b>SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM </b>

<b>MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIÚP HỌC SINH LỚP 4A1 TRƯỜNG TIỂU HỌC PHÚC THỊNH </b>

<b> LÀM TỐT BÀI VĂN TẢ CON VẬT. </b>

<b> Người thực hiện: Nguyễn Thị Thìn Chức vụ: Giáo viên </b>

<b> Đợn vị công tác: Trường Tiểu học Phúc Thịnh SKKN thuộc lĩnh vực: Tiếng Việt </b>

<b>THANH HÓA NĂM 2024 </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

STT NỘI DUNG TRANG

1 MỞ ĐẦU

1.1 Lí do chọn đề tài.

1.2 Mục đích nghiên cứu

2.3 Các giải pháp đã đƣợc sử dụng để giải quyết vấn đề 5

2.4 Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục.

17

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>1. MỞ ĐẦU </b>

<b> 1. 1. Lí do chọn đề tài: </b>

Ngay từ những ngày đầu chúng ta được cắp sách đến trường, môn học mà chúng ta tiếp cận trước tiên đó chính là mơn Tiếng Việt. Vì vậy, có thể nói: Tiếng Việt là môn học đầu tiên, là môn học tiền đề, nó làm nền cho các mơn học khác. Tiếng Việt cung cấp cho trẻ những kiến thức, kĩ năng cần thiết ban đầu. Một trong các phân môn không thể thiếu của Tiếng Việt đó là phân mơn Tập làm văn. Đây là phân mơn khó đối với các em học sinh Tiểu học, nhưng nó cũng chính là môn học giúp các em nhận ra giá trị nhân văn, của con người trong cuộc sống. Dạy tập làm văn cho học sinh Tiểu học rất quan trọng và cần thiết. Ở lứa tuổi này, dạy Tập làm văn cho các em là mở rộng vốn từ, là rèn luyện tư duy, vốn sống cho các em, bồi dưỡng tâm hồn, cảm xúc và hình thành nhân cách cho các em.

Trong chương trình Giáo dục phổ thơng năm 2018, mơn Tiếng Việt lớp 4 nói chung và phân môn Tập làm văn nói riêng, nó đóng vai trị hết sức quan trọng, mang tính chất thực hành, tồn diện, tổng hợp và sáng tạo. Đối với học sinh tiểu học, hoạt động chủ đạo của các em thiên về cảm tính, mỗi em có một cách nhìn riêng về cùng một vấn đề, với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi nhỏ, học sinh thích tìm tịi, học hỏi, khám phá cái mới trong nhận thức và trong cuộc sống xã hội. Đồng thời phân môn Tập làm văn, là một mơn học chính trong chương trình Tiểu học, nhằm hình thành và phát triển ở học sinh các kỹ năng sử dụng Tiếng Việt: Nghe, nói, đọc, viết.. để học tập và giao tiếp. Trong các môi trường hoạt động của lứa tuổi. Thông qua việc dạy và học Tập làm văn, góp phần rèn luyện cho học sinh các thao tác của tư duy, óc sáng tạo... cung cấp cho học sinh những kiến thức cơ bản về Tiếng Việt và những hiểu biết sơ giản về xã hội, tự nhiên, con người... Học Tập làm văn, học sinh được trang bị thêm những kiến thức cần thiết giúp các em hòa nhập với cộng đồng cùng với sự phát triển của xã hội. Cùng với mơn Tốn, môn khoa học,.. và một số môn khác, kiến thức của môn phân môn Tập làm văn sẽ là hành trang trên bước đường, đưa các em khám phá, tìm hiểu, nghiên cứu thế giới xung quanh và kho tàng tri thức.

<i><b>Với lí do trên, tơi mạnh dạn nghiên cứu đề tài “Một số giải pháp giúp học sinh lớp 4A1- Trường Tiểu học Phúc Thịnh làm tốt bài văn tả con vật ”Với </b></i>

mong muốn được đóng góp chút kinh nghiêm trong việc giáo dục học sinh, giúp các em u thích học phân mơn Tập làm văn nói chung và làm văn miêu tả nói riêng. Đồng thời nâng cao năng lực sư phạm cho bản thân, góp phần đưa nền

<b>giáo dục của địa phương từng bước đi lên. </b>

<b>1. 2. Mục đích nghiên cứu. Giúp học sinh lớp 4 </b>

- Rèn kĩ năng quan sát, tìm ý, lập dàn ý.

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<b>- Rèn 4 kĩ năng: nghe, nói, đọc, viêt trong môn học Tiếng Việt. </b>

- Rèn kĩ năng dùng từ, đặt câu, viết đoạn, liên kết đoạn, diễn đạt lưu loát. - Biết sử dụng từ ngữ so sánh, nhân hoá, các từ ngữ nối trong đoạn văn,.. - Rèn kĩ năng dùng từ ngữ giàu hình ảnh, giàu cảm xúc trong bài văn. - Bồi dưỡng tình cảm, gắn bó, biết trân trọng những gì ở quanh các em. - Bồi dưỡng tình cảm yêu mến quê hương, đất nước và con người....

Đồng thời, trong chương trình Giáo dục Phổ thơng 2018, và chương trình sách giáo khoa mới, việc áp dụng đổi mới phương pháp dạy học nói chung và dạy Tập làm văn nói riêng, theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động trong hoạt động học tập của học sinh, là yêu cầu quan trọng và cần thiết.

Với mục đích trên, tôi đã nghiên cứu đề tài này, với hi vọng cải thiện phần nào chất lượng học tập của học sinh và có thêm bài học kinh nghiêm cho bản thân.

<b>1. 3. Đối tượng nghiên cứu </b>

Phân môn Tập làm văn miêu tả lớp 4.( dạng bài: Tả con vật. )

Thông qua giảng dạy phân môn tập làm văn và nhằm đi sâu vào nghiên cứu

<i><b>lĩnh vực giảng dạy phân môn tập làm văn được giới hạn trong đề tài “Một số giải pháp giúp học sinh lớp 4A1 Trường Tiểu học Phúc Thịnh làm tốt bài văn tả con vật”. Với nội dung và phạm vi nghiên cứu này, tôi mong rằng sẽ thu được </b></i>

kết quả tốt đẹp, góp phần vào thực tiễn giảng dạy tại lớp chủ nhiệm đạt hiệu quả cao nhất.

<b>1. 4. Phương pháp nghiên cứu </b>

Để hoàn thành và nâng cao tính khả thi cho đề tài tơi lựa chọn các phương pháp sau:

1. Phương pháp quan sát. 2. Phương pháp đàm thoại.

3. Phương pháp nghiên cứu tài liệu 4. Phương pháp thảo luận nhóm. 5. Phương pháp phân tích tổng hợp. 6. Phương pháp thực hành.

7. Phương pháp tổng kết và rút kinh nghiệm.

Đồng thời, để thực hiện hiệu quả việc giảng dạy trong chương trình sách giáo khoa mới, thì việc áp dụng đổi mới phương pháp dạy học Tập làm văn, theo hướng phát huy tính chủ động, tích cực trong học tập của học sinh, là yêu cầu

<i><b>quan trọng và cần thiết. Vì vậy, tơi quyết định nghiên cứu đề tài “Một số giải pháp giúp học sinh lớp 4A1- Trường Tiểu học phúc Thịnh làm tốt bài văn tả </b></i>

<i><b>con vật” Với mong muốn sẽ đạt được kết quả tốt nhất trong quá trình giáo dục. </b></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

<b>2. NỘI DUNG 2. 1 Cơ sở lý luận </b>

Ở Tiểu học, Tiếng Việt là một trong những mơn học chiếm vị trí hết sức quan trọng. Đồng thời là môn học chiếm khá nhiều thời lượng so với các môn học khác. Trong đó phân mơn Tập làm văn là một trong những phân mơn chiếm khơng ít thời gian của chương trình Tiếng Việt. Vì vậy có thể nói, việc dạy học Tập làm văn cho học sinh có vai trị hết sức quan trọng và cần thiết. Không những thế, phân môn Tập làm văn cịn góp phần rèn cho học sinh kĩ năng sử dụng Tiếng Việt một cách hiệu quả nhất. Thông qua dạy học Tập làm văn, học sinh có cơ hội tiếp cận với cái hay, cái đẹp trong thiên nhiên, trong cuộc sống, trong mỗi con người,.. thông qua nội dung các đoạn văn, bài văn.

Ở cấp Tiểu học, bắt đầu giai đoạn hai nhiều kiến thức khá mới mẻ với các em. Chương trình ở các lớp dưới, học sinh mới chỉ làm văn ở dạng trả lời câu hỏi; viết một đoạn văn ngắn. Do vậy, khi học lên lớp Bốn là một bước ngoặt trong cách học văn, viết văn. Vì vậy, việc lĩnh hội kiến thức mới gặp nhiều khó khăn bất cập, dẫn đến chất lượng bài làm ở khối 4 luôn thấp hơn so với các khối học trước. Qua mỗi lần kiểm tra định kỳ hằng năm cho thấy điều đấy. Nguyên nhân, trong quá trình học tập, các em tiếp thu bài một cách thụ động, chủ yếu dựa vào sách giáo khoa và kiến thức giáo viên cung cấp, khả năng ghi nhớ kiến thức cịn máy móc, khả năng tư duy còn thấp, chưa biết cách sử dụng từ ngữ, và

<i>chưa có sự sáng tạo cho bài viết của mình. </i>

<i><b>2. 2 Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm. </b></i>

Trong năm học 2023 - 2024 này, tôi được phân công chủ nhiệm và trực tiếp giảng dạy lớp 4A1, sĩ số 39 học sinh. Qua thực tế giảng dạy, tôi nhận thấy hầu hết học sinh của lớp tơi cịn rất hạn chế trong quá trình học Tập làm văn. Thường bài viết của các em còn mắc nhiều lỗi như: Các em chưa biết cách tìm ý và sắp xếp ý, chưa biết cách chọn lọc từ ngữ, vốn từ ngữ hạn chế, khô cứng. Hầu hết bài viết của các em cịn nói chung chung, thường khơng có nội dung rõ ràng, hoặc bài viết khơng đủ ý, khơng mang tính sáng tạo. Nhiều bài viết mang tính liệt kê, câu văn lủng củng, chưa rõ ràng mạch lạc, các ý trong đoạn văn chưa có sự liên kết. Ngồi ra, cách dùng từ của các em không phù hợp, từ ngữ thiếu chính xác, khơng trong sáng. Thậm chí, nhiều học sinh còn dùng sai từ ngữ,…dẫn đến câu văn bị sai nghĩa. Đặc biệt, các em chưa biết sử dụng các biện pháp nghệ thuật so sánh hay nhân hóa khi miêu tả, nên bài văn thiếu hình ảnh và cảm xúc.Vì vậy, chất lượng bài văn của các em còn rất thấp, rất ít học sinh đạt điểm cao.

Đặc biệt tại ngơi trường tơi cơng tác, tồn xã có tới 98 % học sinh thuộc đồng bào dân tộc thiểu số, công việc và thu nhận chủ yếu nhờ vào đồng ruộng, các đồi sắn, mía... Vì vậy cuộc sống của các em cịn gặp nhiều khó khăn, thiếu

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

thốn. Nhiều em có hồn cảnh đặc biệt khó khăn như: Học sinh mồ cơi cha mẹ hoặc học sinh có cha mẹ rời nhà đi làm ăn xa,... Các em chủ yếu sống với ông bà hoặc chú bác. Do đó cuộc sống của các em thiếu thốn cả về vật chất lẫn tinh thần. Ở nhà khơng có người để chăm lo, đơn đốc hay kèm cặp các em học tập... Bên cạnh chuỗi những khó khăn trên thì tuổi thơ của các em cũng ít được giao lưu, ít được va chạm, dẫn đến vốn sống của các em đã thiếu hụt lại cịn nhiều hạn chế hơn. Chính vì lẽ đó nên khi học Tập làm văn các em gặp rất nhiều khó khăn.

<i>* Thực trạng của phân mơn Tập làm văn. </i>

Trong chương trình Giáo dục phổ thông 2018 và chương trình sách giáo khoa

mới, thì phân mơn Tập làm văn ở lớp Bốn là môn học không dễ đối với học sinh. Xong, bản thân giáo viên được đào tạo cơ bản, chính quy, nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ. Giáo viên được đào tạo và lĩnh hội các phương pháp dạy học mới phù hợp chương trình và lứa tuổi học sinh Tiểu học. Tuy vậy, kinh nghiệm vận dụng các phương pháp dạy học chưa đạt kết quả như mong muốn, chưa thật sự linh hoạt áp dụng Công nghệ thông tin vào trong giảng dạy, nên chưa tạo được niềm hứng thú cho học sinh trong học tập. Vì vậy, hiệu quả của việc dạy học

<i>chưa cao, học sinh chưa có hứng thú nhiều với môn học. * Thực trạng nghiên cứu lớp 4: </i>

Năm học 2023 - 2024, khối lớp 4 Trường Tiểu học Phúc Thịnh có 75 học sinh. Sau thời gian tìm hiểu và trực tiếp giảng dạy, bản thân tơi nhận thấy trường

<i>có những thuận lợi và khó khăn sau: </i>

+ Một số phụ huynh chưa thật sự quan tâm đến việc học tập của con em.

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

+ Một số gia đình đi làm ăn xa, gửi con ở nhà cùng ông bà, chú bác... nên các em chưa được bảo ban, kèm cặp.

+ Quan trọng nhất là học sinh lớp 4 đang còn lúng túng trong việc học Tập làm văn. Các em chưa biết cách tìm ý, chọn từ ngữ phụ hợp, chưa biết cách sắp xếp ý cho bài văn.

Vì vậy, trong học tập nói chung và trong học Tập làm văn nói riêng, học sinh chưa có khả năng khái quát, các em thường chú trọng đi sâu vào chi tiết cụ thể mà chưa có khả năng tổng hợp các vấn đề cần diễn đạt. Học sinh viết câu văn miêu tả chưa sinh động, ít sử dụng các hình ảnh so sánh, nhân hóa, ý văn lủng củng, dùng từ thiếu chính xác, thứ tự sắp xếp các ý chưa phù hợp, chưa có nội dung rõ ràng trong một đoạn văn, bài văn. Qua khảo sát chất lượng ở dầu học kì 1, kết quả là:

Kết quả trên cho thấy, có nhiều bài viết của các em chưa đạt hoặc một số bài đạt ở mức độ chưa bền vững. Các lỗi các em thường mắc như: Sử dụng từ ngữ và cách sắp xếp ý chưa phù hợp, bài viết thiếu nội dung, thiếu ý, câu văn lủng củng, rời rạc...Cùng với đó, trong các giờ học, các em rất e dè, thiếu tự tin, ngại phát biểu ý kiến xây dựng bài. Khi phát biểu, các em chưa thể hiện được ý muốn diễn dạt, lời nói ấp úng hoặc dùng từ khơng đúng nghĩa. Vì vậy, là một giáo viên tôi suy nghĩ làm thế nào để sau mỗi bài học, mỗi dạng bài các em thực hành bài viết với lịng nhiệt tình, say mê, yêu thích, đặc biệt là văn miêu tả, để giúp các em biết cách viết bài có nội dung rõ ràng hơn, câu văn mạch lạc rõ ý hơn, các em biết sử dụng vốn từ ngữ trong sáng, lời lẽ tự nhiên mà chân thực,..để đưa vào bài viết.

Vì vậy, là một giáo viên luôn tâm huyết với nghề, tôi luôn trăn trở làm như thế nào để nâng cao chất lượng môn môn học. Tôi suy nghĩ, nghiên cứu để viết báo cáo kinh nghiệm này với mục đích tìm ra một số giải pháp tốt nhất góp phần nhằm nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường.

Xuất phát từ những u cầu nói trên, tơi chủ động tiến hành một số các giải pháp:

<b>2. 3. Các giải pháp được đưa vào sử dụng để giải quyết vấn đề. </b>

Để đưa học sinh khối 4 của Trương Tiểu học Phúc Thịnh, có hứng thú và học tập tốt phân môn tập làm văn, tôi thực hiên các giải pháp sau:

<b>Giải pháp 1: Tạo sự yêu thích học Tập làm văn cho học sinh. </b>

u thích và có hứng thú trong học tập nói chung và học Tập làm văn nói riêng là yếu tố vô cùng quan trọng đối với học sinh Tiểu học. Việc tạo cho các em nguồn cảm hứng, sự yêu thích khi học văn miêu tả là điều cần thiết. Chúng

2023 - 2024 2 = 5 % 28 = 72,5 % 9 = 22,5 %

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

ta cần thay đổi linh hoạt các hình thức học tập, để các em lĩnh hội kiến thức nhẹ nhàng, khi ấy kiến thức vào đầu các em một cách tự nhiên nhưng không khô khan và không khiến các em cảm thấy căng thẳng, nặng nề.

Nhiệm vụ của phân môn Tập làm văn bậc Tiểu học là mở rộng vốn sống, rèn luyện tư duy, bồi dưỡng tâm hồn, cảm xúc, giúp các em thấy cái hay, cái đẹp trong cuộc sống, hình thành nhân cách cho học sinh. Trong đó, học văn miêu tả góp phần phát triển tư duy hình tượng của trẻ, nó được rèn luyện phát triển nhờ các biện pháp so sánh, nhân hoá,…khi miêu tả.

Làm thế nào để các em thực hiện được nhiệm vụ trên một cách tốt nhất. Chúng ta cần tìm các giải pháp, để tạo động lực giúp các em yêu học văn và có nhu cầu viết văn. Vậy tơi thực hiện như sau:

Trước hết, tạo tình huống khiến các em háo hức khám phá điều thú vị trong đối tượng miêu tả. Khi ra đề tập làm văn, giáo viên nên chú ý đề bài yêu cầu viết về những gì gần gũi, thân thiết với học sinh, tạo ra được động cơ học tập, kích thích các em muốn nói, viết về nội dung mà đề bài đã yêu cầu.

Ví dụ:

Đề bài: Hãy tả một con vật ni trong gia gia đình mà em u thích

Khi học sinh đã có hứng thú học văn miêu tả, ta tiếp tục duy trì điều đó trong suốt q trình học tập và tích cực rèn các kỹ năng khác theo yêu cầu khi viết văn.

Trước tiên, tôi cho các em nêu tên con vật mà em yêu thích, để cùng chia sẻ với bạn. sau đó, tơi phân nhóm theo các con vật mà các bạn nam hay bạn nữ yêu thích, kể tên các bộ phận của con vật, nêu một số hoạt động của chúng... Cứ thế nâng dần mức độ khó nhưng khơng gây nhàm chán cho tiết học.

Qua việc bộc lộ sở thích cũng như nêu lên suy nghĩ của bản thân, rèn cho các em sự liên tưởng và tư duy phân tích, tạo hứng thú để các em suy luận. Dạy học sinh viết văn miêu tả phải gắn liền với việc hình thành những kĩ năng sống khác như: dạy các em tình thương yêu các con vật, biết chăm sóc và bảo vệ con vật nuôi...

<b>Giải pháp 2: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu đề, quan sát tìm ý. </b>

Việc phân tích tìm hiểu đề rất quan trọng, giúp học sinh xác định được yêu cầu, nội dung, giới hạn của đề bài. Với mỗi đề bài cụ thể, khi phân tích tìm hiểu đề, các em phải trả lời được câu hỏi: Viết để làm gì? Viết về cái gì? Viết cho ai? Thái độ cần được bộc lộ trong bài viết như thế nào? Tình cảm của người viết phải thể hiện được qua cách miêu tả. Để học sinh nắm và thực hiện được yêu cầu tiết học, tôi hướng dẫn học sinh làm những công việc sau:

* Đọc kĩ đề, phân tích đề.

+ Phân tích đề bằng cách: Gạch 1 gạch dưới các từ xác định thể loại bài văn; gạch 2 gạch dưới từ xác định đối tượng miêu tả.

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

+ Giáo viên đưa ra hệ thống câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu đề.

<i><b>VD: Hãy tả lại hình dáng và một số hoạt động của con vật mà em yêu thích. </b></i>

- Đề bài thuộc thể loại nào? (Văn tả con vật).

- Đối tượng miêu tả là gì? (Hình dáng và hoạt động của con vật u thích). - Hằng ngày nó thường làm gì? Em đã làm gì để chăm sóc nó?

<i><b>Từ các phân tích trên, học sinh nắm được các yêu cầu cơ bản của bài tập. </b></i>

- Giáo viên cần hướng dẫn học sinh quan sát trực tiếp đối tượng miêu tả nhiều lần và bằng nhiều giác quan khác nhau như thị giác, thính giác, xúc giác... nhằm giúp các em nhận biết về đối tượng miêu tả đầy đủ và chính xác hơn.

- Muốn quan sát có hiệu quả, khi quan sát phải có mục đích, có cách nghĩ, cách cảm nhận của riêng mình.

- Quan sát để làm văn nhằm phản ánh một đối tượng cụ thể, vừa chi tiết, vừa có tính khái qt. Qua chi tiết, người đọc phải thấy được bản chất của sự việc.

- Nêu yêu cầu các chi tiết cụ thể nhưng không phải là những chi tiết rời rạc, khơng mang tính chất liệt kê.

- Quan sát tổng thể đối tượng; quan sát bằng tất cả các giác quan.

- Quan sát đối tượng từ gần đến xa, từ xa đến gần, từ thấp lên cao, từ cao xuống thấp.

- Lựa chọn điểm đặc trưng, tiêu biểu của đối tượng để quan sát thật kỹ. - Quan sát và so sánh điểm giống và khác nhau với các đối tượng khác có ở xung quanh bằng sự liên tưởng hay quan sát trước đó.

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

- Quan sát hình dáng, hoạt động và những thói quen của đối tượng liên quan đến các sự vật xung quanh.

- Chi tiết không cần nhiều mà phải lựa chọn những điểm riêng biệt, nổi bật, và gây nhiều ấn tượng. Vì vậy quan sát phải có chọn lọc.

- Ghi chép cẩn thận, đầy đủ khi quan sát.

* Lựa chọn hình ảnh miêu tả và nội dung miêu tả. - Căn cứ vào hình ảnh đã lựa chọn khi quan sát - Căn cứ vào nội dung đã ghi chép.

- Chọn lọc những hình ảnh, chi tiết, hoạt động đặc sắc, đặc trưng riêng, của đối tượng để miêu tả.

Sau khi quan sát và tìm ý, trước khi lập dàn bài chi tiết, học sinh cần xác định trình tự miêu tả, để sắp xếp các ý một cách hợp lí. Nếu học sinh khơng thực hiện tốt bước quan sát và tìm ý sẽ khơng có tư liệu để viết bài, từ đó học sinh sẽ khơng có hứng thú học tập.

<i>Hình ảnh: Học sinh quan sát con vật </i>

<i><b>Giải pháp 3: Giúp học sinh kết hợp nhiều giác quan khi quan sát </b></i>

Có rất nhiều cách để quan sát con vật mà mình định tả. Tùy vào đối tượng và thời điểm miêu tả mà quan sát theo trình tự hợp lý. Tuy nhiên cần phải nhớ

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

một yêu cầu quan trọng đó là: quan sát và miêu tả các bộ phận nổi bật, đặc trưng của đối tượng cần miêu tả sao cho làm toát lên được đặc điểm riêng của nó, để phân biệt được với các con khác cùng loại. Quan sát bằng nhiều giác quan: mắt nhìn, tai nghe, tay sờ…và phải biết ước lượng đối tượng miêu tả. Đặc biệt giáo viên cần có hệ thống câu hỏi gợi mở để học sinh tìm chi tiết và dễ tái hiện các chi tiết khi làm bài. Hướng dẫn học sinh sắp xếp các chi tiết đã quan sát được theo trình tự đã chọn một cách tự nhiên, dễ hiểu để người đọc, người nghe cảm nhận được sự vật miêu tả một cách rõ ràng, cụ thể nhất. Ngồi việc miêu tả hình dáng của con vật, học sinh phải biết quan sát hoạt động, thói quen của con vật

<b>Ví dụ: "Tả con vật ni trong gia đình em" tơi dùng hệ thống câu hỏi sau: </b>

- Con vật nhà em ni là con gì? Ni đã lâu chưa? - Nó to chừng bao nhiêu ki -lơ - gam?

- Thân hình nó có đặc điểm gì nổi bật? - Đầu, mình nó như thế nào?

- Chân, đi nó có đặc điểm gì khác biêt? - Các móng của đơi chân nó dùng để làm gì?

- Hằng ngày con vật ấy thường có những hoạt động gì? Tiếng của nó ra sao? - Con vật ấy có ích lợi gì đối với đời sống của gia đình em ?....

- Em và gia đình đã làm gì để chăm sóc và bảo vệ nó?

Như vậy để quan sát miêu tả con vật mình u thích, học sinh cần sử dụng linh hoạt nhiều giác quan như: thị giác (Quan sát hình dáng, đặc điểm, các bộ phận của con vật ấy,…) thính giác (nghe tiếng kêu của nó..)

<b>Giải pháp 4: Hướng dẫn học sinh lập dàn ý cho bài văn </b>

Để có một bài làm văn hay thì việc chọn chi tiết lập dàn ý là yêu cầu rất cần thiết và vô cùng quan trọng. Nhưng thực tế, đa số học sinh Tiểu học còn rất hạn chế trong việc lập dàn ý. Lỗi lớn nhất là các em chưa biết cách tìm ý và sắp xếp các ý cho phù hợp, chưa biết chọn lọc từ ngữ phù hợp,.., kế đó là các lỗi: chưa đưa được hình ảnh, chưa biết sử dụng các biện pháp nghệ thuật như: nhân hóa, so sánh,.. vào trong bài viết, cịn thiên về văn nói nhiều. Đặc biệt đối với lớp 4, việc tìm ý, lập dàn ý trước khi làm một bài tập làm văn cần sự tư duy kĩ lưỡng, tốn nhiều thời gian để tìm ý và sắp xếp các ý. Vì vậy, học sinh gặp khơng ít khó khăn, dẫn đến các em khơng u thích hoặc chán nản khi học phân mơn này. Để học sinh lập được dàn ý cho bài văn tơi thực hiện các bước như sau.

<i><b>Ví dụ: Em hãy lập dàn ý cho bài văn tả con trâu. </b></i>

Với đề bài trên, tôi sẽ hướng dẫn học sinh thực hiên, cùng hệ thống các câu hỏi cho tiết Lập dàn ý như sau:

<b>a. Mở bài: Giới thiệu con trâu mà em muốn miêu tả. </b>

- Nó được ni từ nhỏ đến lớn hay mua về từ người khác?

</div>