<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b><small>Open Access Full Text Article</small></b>

<i><b>Bài Tham luận</b></i>

<i><small>Khoa Du lịch – Trường Đại học Khoahọc Xã hội và Nhân văn, ĐHQG HCM</small></i>

<b><small>Liên hệ</small></b>

<b><small>Hiền Dương, Khoa Du lịch – Trường Đại học</small></b>

<small>Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQG HCMEmail: </small>

<b>Influencer marketing cho các điểm đến du lịch</b>

<b>Hiền Dương</b>

<b>^*</b>

<b>, Nguyễn Cẩm Giang, Nguyễn Thị Mỹ Linh, Nguyễn Phước Nhàn, Trần Chí Nguyên</b>

<small>Use your smartphone to scan thisQR code and download this article</small>

<b>TĨM TẮT</b>

Influencer marketing (marketing thơng qua người có ảnh hưởng) là một chiến lược marketing sửdụng ảnh hưởng của các cá nhân nổi bật trong một lĩnh vực nào đó để thúc đẩy nhận thức vềthương hiệu của người tiêu dùng hoặc quyết định mua hàng của họ. Những cá nhân này khôngnhất thiết là người nổi tiếng mà chỉ cần họ thực hiện những nội dung về một chủ đề nhất định,và có cộng đồng người hâm mộ ủng hộ họ trên các phương tiện truyền thơng xã hội. Người cóảnh hưởng về du lịch là những người thực hiện và chia sẻ những nội dung về du lịch bằng nhiềuhình thức như viết nhật ký trực tuyến, chia sẻ hình ảnh, video, đưa ra đánh giá, nhận xét về mộtdịch vụ, sản phẩm hay điểm đến du lịch. Mặc dù có lịch sử hình thành chưa lâu nhưng loại hìnhmarketing này đang cho thấy tính hiệu quả vượt bậc, được chứng minh qua các số liệu về tốc độtăng trưởng của ngành, thống kê về số lượng doanh nghiệp hay cơ quan quản lý điểm đến ngàycàng yêu thích lựa chọn hợp tác với những người có ảnh hưởng cho những chiến dịch marketingđiểm đến. Bên cạnh đó, thực tiễn hoạt động của ngành cũng có khá nhiều chiến dịch marketingđiểm đến hợp tác với người có ảnh hưởng trên mạng xã hội khá thành cơng càng minh chứng chotính hiệu quả của loại hình này. Có nhiều ngun nhân tạo nên sự thành cơng của các chiến dịchnày, trong đó tính đáng tin cậy, sự khách quan, tính gần gũi trong cách thức truyền đạt thông điệpthương hiệu là một trong những ưu điểm nổi bật. Chủ đề này còn khá mới mẻ trong cộng đồngnghiên cứu, do đó cần nhiều những cơng trình cơng phu hơn để ngày càng định hình và có thểđưa ra những mơ hình ứng dụng phù hợp.

<b>Từ khố: influencer marketing, điểm đến du lịch, người có ảnh hưởng trong lĩnh vực du lịch</b>

<b>ĐẶT VẤN ĐỀ</b>

Philip Kotler, người được xem là “cha đẻ của ngành

<i>marketing hiện đại”, định nghĩa marketing là “nghệ</i>

<i>thuật và khoa học nhằm tìm kiếm, duy trì và phát triểnnhững khách hàng có thể sinh lời”</i>¹. Trong khi mar-keting gián tiếp (indirect marketing) là phương phápđịnh hướng truyền thông đại chúng, không nhắm đếnđối tượng khách hàng mục tiêu và cũng không thể ghinhận phản hồi ngay lập tức từ khán giả, thì market-ing trực tiếp (direct marketing) là những cách truyềnthông với từng cá nhân khách hàng một cách thậntrọng nhằm nhận được sự phản hồi ngay lập tức từkhách hàng và vun đắp mối quan hệ khách hàng lâudài. Để xây dựng được sự gắn kết trực tiếp với kháchhàng và cộng đồng mục tiêu, các nhà marketing sửdụng hai nhóm cơng cụ chính: (1) marketing trực tiếptheo kiểu truyền thống gồm có bán hàng trực tiếp,marketing trực tiếp qua thư từ, catalog, điện thoại,bán hàng trên truyền hình hay qua các ki-ốt; (2) mar-keting kỹ thuật số và mạng xã hội, gồm marketing trựctuyến (trang web, quảng cáo trực tuyến, thư điện tử,video trực tuyến, blog), marketing qua điện thoại diđộng, và marketing truyền thông xã hội (social mediamarketing) (xem thêm Bảng1).

Trong lĩnh vực marketing, mạng truyền thông xã hộiđược hiểu là những cộng đồng thương mại trực tuyếnvà độc lập, là nơi mà mọi người nhóm họp, giao lưuvà chia sẻ thông tin hay quan điểm với nhau<small>1</small>. Mặcdù mạng xã hội chỉ mới xuất hiện trong những thậpniên gần đây nhưng không gian giao tiếp giữa các nhàmarketing và người tiêu dùng trên các nền tảng mạngxã hội đã trở nên vơ cùng sơi nổi².

Cùng với những lợi ích khơng thể phủ nhận của kênhgiao tiếp mạng xã hội thì điều quan trọng hơn hết đốivới các thương hiệu là đảm bảo được tính đáng tincậy và có thể lan tỏa thơng điệp một cách hiệu quả.Bởi vì, cả thơng điệp của các nhà marketing và ngườitiêu dùng đều có thể được lan truyền hoặc bóp méobởi những người tiêu dùng khác hoặc các phương tiệntruyền thông truyền thống. Điều này thúc đẩy nhucầu về bộ lọc thông tin và khuyến khích sự xuất hiệncủa những người đáng tin cậy trong cộng đồng mạngxã hội. Những người dẫn dắt quan điểm chính - KOL(key opinion leader) là những cá nhân đáng tin cậy, họđưa ra lời khuyên và mang đến ảnh hưởng đối với ýkiến của người khác. Chính vì vậy mà những cá nhânnổi bật này còn được gọi là “influencer” – người cóảnh hưởng.

<b>Trích dẫn bài báo này: Dương H, Giang N C, Linh N T M, Nhàn N P, Nguyên T C. Influencer marketing</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<i><b>Tạp chí Phát triển Khoa học và Cơng nghệ – Khoa học Xã hội và Nhân văn 2022, 6(3):1711-1721</b></i>

<b><small>Bảng 1: Một số hình thức marketing truyền thơng xã hội phổ biến</small></b>

<small>Loại hình ketingtruyềnthơng xã hội</small>

<small>Mạng xã hội(social network)</small>

<small>Loại hình dựa trên các trang web mang tính xã hội, cho phép người dùngkết nối và chia sẻ với cộng đồng trực tuyến</small>

<small>FacebookLinkedInĐánh dấu trang</small>

<small>cộng đồng(socialbook-marking)</small>

<small>Hình thức cho phép người dùng lưu trữ, quản lý, tìm kiếm và chia sẻ nhữngđịa chỉ liên kết trang web của họ lên các trang social bookmarking</small>

<small>linkhay.com,tagvn.com, ishare.vn</small>

<small>Trang đánh giá(review site)</small>

<small>Hình thức cho phép người dùng tìm kiếm, xem xét và chia sẻ những thơngtin về sản phẩm, dịch vụ, thương hiệu, địa điểm, …</small>

<small>Mạng chia sẻ(media sharing)</small>

<small>Hình thức cho phép người dùng tìm kiếm, tạo và chia sẻ hình ảnh, video.InstagramPinterestYoutubeTiktokDiễn đàn thảo</small>

<small>Loại hình cho phép người dùng tìm kiếm, chia sẻ và thảo luận ý kiến, tintức về các chủ đề cụ thể.</small>

<small>Hình thức cho phép người dùng tự xuất bản, khám phá và bình luận về nộidung trực tuyến</small>

<small>Wordpress.comBlogger.com(Nguồn: tổng hợp từ Statista, Hubspot, 2022)</small>

Trước đây, những người có ảnh hưởng thường làngười nổi tiếng trong một số lĩnh vực như nghệ thuật,chính trị hay thể thao. Họ được mời tham gia vào hoạtđộng quảng cáo với vai trò “bảo chứng” cho sản phẩm,dịch vụ của nhãn hàng. Lợi ích của phương phápnày giúp thu hút sự chú ý của khán giả, tăng thêm uytín, tăng khả năng gợi nhớ về sản phẩm, đạt được sứcmạnh tổng hợp giữa thương hiệu sản phẩm và thươnghiệu cá nhân của người nổi tiếng, đồng thời tăng khảnăng nhận diện thương hiệu³. Ngày nay, cùng vớisự thay đổi trong phương thức giao tiếp và sự hiệndiện ngày càng đông đảo của khách hàng trên nhữngnền tảng mạng xã hội trực tuyến, người có ảnh hưởngkhơng chỉ là người nổi tiếng trong một số lĩnh vực đặcthù mà mở rộng thêm là “người sáng tạo nội dung”(content creator). Họ là những chuyên gia tạo ra bấtcứ nội dung nào mà người tiêu dùng tương tác, giúpcác thông điệp lan truyền rộng rãi hơn trên phươngtiện truyền thông xã hội⁴.

Chính vì thế mà ngành influencer marketing (sau đâygọi tắt là IM) ngày càng được các nhà marketing quantâm. Hình thức này bắt đầu từ lĩnh vực thời trang, sauđó mở rộng sang nhiều ngành nghề khác nhau, trongđó có lĩnh vực du lịch. Đối với điểm đến du lịch, cóthể thấy rằng mạng xã hội đã kéo theo sự thay đổi củaphương thức giới thiệu từ một người đến một người

sang những cuộc hội thoại nhiều người đến nhiềungười. Trước đây, lời giới thiệu thường đến từ ngườithân, bạn bè hay cộng đồng địa phương, nhưng ngàynay mạng xã hội đã mở rộng những cuộc hội thoạicả về chiều rộng lẫn chiều sâu. Trong một báo cáogần đây của Statista⁵tổng số đánh giá (reviews) củangười dùng trên nền tảng TripAdvisor đã vượt hơn 1tỷ ý kiến trong năm 2021, chỉ sau 22 năm nền tảng nàyra đời.

Tác động của những người có ảnh hưởng đến hànhvi của du khách và quảng bá hình ảnh điểm đến đãđược Gretzel²tổng hợp và viện dẫn trong nghiên cứucủa mình. Tác giả đã giới thiệu sự hợp tác giữa cơquan Du lịch New Zealand và blogger người TrungQuốc Yao Chen như là một trong những chiến dịchIM sớm nhất trong lĩnh vực du lịch. Theo Statista⁶,mức độ hiệu quả của các chiến lược IM trong năm2020 đối với sản phẩm, dịch vụ du lịch đứng vị trí thứ6 (18%), chỉ xếp sau sản phẩm làm đẹp (53%); quầnáo, phụ kiện (45%); ẩm thực (25%); xe hơi (21%) vàthiết bị điện tử (21%).

Rõ ràng, vai trò của IM đang ngày càng trở nên quantrọng đối với quảng bá hình ảnh điểm đến du lịch vàđược kỳ vọng sẽ đóng góp tích cực cho việc nâng caolợi thế cạnh tranh cho các điểm đến ấy. Tuy nhiên,thực tiễn khảo cứu vấn đề cho thấy chủ đề về IM chưa

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

có nhiều cơ sở lý luận và lý thuyết liên quan trongkhi đó tốc độ phát triển của chiến lược này khá ấntượng, được dẫn chứng qua số liệu tăng trưởng hằngnăm và hiệu quả thu về của nhiều chiến dịch IM thànhcơng. Vì vậy, đây chính là “khoảng trống” mà nghiêncứu này muốn tìm hiểu. Khi nghiên cứu chủ đề này,chúng tôi mong muốn bước đầu cung cấp một bứctranh tổng qt về hoạt động marketing thơng quangười có tầm ảnh hưởng dành riêng cho các điểm đếndu lịch mà không phải là những ngành hàng khác.Nghiên cứu này được thực hiện nhằm giới thiệunhững khái niệm nền tảng của chủ đề vốn còn mớimẻ đối với các nhà nghiên cứu trong nước. Bên cạnhđó, cơng trình cũng bước đầu tìm ra những khuynhhướng phổ biến của IM cho việc quảng bá hình ảnhđiểm đến du lịch hiện nay. Đặc biệt, nghiên cứu lấytrọng tâm tìm hiểu đặc điểm của phương thức IM trêncác nền tảng mạng xã hội - không gian tập trung đôngđảo người dùng trong thời gian gần đây. Bằng phươngpháp tổng hợp và phân tích những nghiên cứu có liênquan từ góc nhìn thực tiễn lẫn lý thuyết, cơng trìnhnày hi vọng đóng góp thêm những chất liệu có ý nghĩacho lịch sử nghiên cứu đề tài này tại Việt Nam và làmtiền đề cho những nghiên cứu có tính ứng dụng tiếptheo.

<b>NỘI DUNG CHÍNH</b>

<b>Định nghĩa influencer marketing – IM</b>

Brown and Hayes⁷, trong quyển sách về chủ đề IM,cho rằng IM là một chiến lược marketing sử dụngảnh hưởng của các cá nhân quan trọng hoặc các KOLđể thúc đẩy nhận thức về thương hiệu của người tiêudùng và/hoặc quyết định mua hàng của họ. Mục đíchcủa IM là tận dụng lợi thế của những người dùng trựctuyến được nhiều người theo dõi, những người có thểtác động đến thái độ của người tiêu dùng và quá trìnhra quyết định có lợi cho thương hiệu<small>8</small>.

Sammis, Lincoln⁹dựa trên định nghĩa về ing” của Kotler, đưa ra khái niệm IM tương tự, đó là

<i>“market-“nghệ thuật và khoa học nhằm kết nối người có ảnh</i>

<i>hưởng trên các nền tảng trực tuyến chia sẻ thông điệpthương hiệu cho khán giả của họ dưới hình thức nhữngnội dung được tài trợ”.</i>

“Sự ảnh hưởng” có thể được hiểu một cách rộng rãi làkhả năng tạo tác động đến một người, sự vật hoặc qtrình của các sự kiện. Từ đây, “người có ảnh hưởng”là bên thứ ba tác động đáng kể đến quyết định muahàng của khách hàng, nhưng có thể khơng phải chịutrách nhiệm về điều đó<small>7</small>. Những người có ảnh hưởnglà những người viết nhật ký trực tuyến (blog) hoặcđăng ý kiến của họ trên Youtube, Snapchat, Instagramhay các kênh truyền thơng xã hội khác. Điều cốt lõi

là họ có cộng đồng riêng trên mạng xã hội và họ sẵnsàng sản xuất nội dung được tài trợ và sản xuất chuyênnghiệp cho những người theo dõi họ (pinghelsinki.fi).Theo Gross and Wangenheim¹⁰có thể chia người cóảnh hưởng thành 4 loại:

• Người khám phá (snooper): được thúc đẩy bởisự giải trí thuần túy và niềm vui từ việc tạo vàchia sẻ nội dung. Tạo nội dung là sở thích hoặcđam mê của họ, họ muốn chia sẻ với khán giảcùng chí hướng. Động cơ để tạo nội dung trênmạng xã hội của họ là thể hiện bản thân, chia sẻtrải nghiệm với người khác;

• Thơng tin viên (informer): trái ngược với ngườikhám phá, động cơ của thông tin viên là mangđến nội dung giáo dục và hỗ trợ tìm kiếm. Họđóng góp thơng qua năng lực, chuyên môn caovà kiến thức trong lĩnh vực của họ (ví dụ: vẽ,làm bánh, y học);

• Nhân vật giải trí (entertainer): mang đến sựthích thú và thư giãn cho khán giả của họ bằngcách tạo ra nội dung giải trí. Nội dung giải trítrải dài từ âm nhạc, chính kịch, diễn xuất, kinhdị hoặc hài;

• Truyền tin viên (infortainer): là một phiên bảnkết hợp của cả thông tin viên và nhân vật giảitrí. Truyền tin viên là những chuyên gia giỏi đọctrong lĩnh vực của họ. Tuy nhiên, các chủ đề liênquan đến lĩnh vực chuyên môn chỉ là thứ yếu màcác yếu tố giải trí chiếm tỷ lệ cao hơn. Các chủ đềgiải trí bao gồm các yếu tố được cá nhân hóa vàcảm xúc hóa, chẳng hạn như vlog (video blog).Ngoài ra, dựa theo quy mơ cộng đồng những ngườitheo dõi, người có ảnh hưởng còn được chia theo 5loại như Bảng2.

Lịch sử phát triển những nền tảng mạng xã hội phổbiến nhất đối với ngành IM có thể được sắp xếp theothứ tự thời gian phát hành như sau:

<i>1994: Blog</i>

Nhiều tác giả cho rằng blog là hình thức đầu tiêncủa xu hướng nội dung do người dùng tạo ra (user-generated content - UGC) và nó nhanh chóng thu hútsự quan tâm của các nhà marketing⁹. Nếu công nghệweb 1.0 triển khai nội dung một chiều, thiếu sự tươngtác hoặc phản hồi từ độc giả thì thế hệ web 2.0 đãcho phép các blogger là những người đầu tiên khuyếnkhích độc giả tương tác. Blog cho phép độc giả bìnhluận, có nghĩa là các blogger, đóng vai trị như nhàxuất bản, đang giao lưu với khán giả của họ. Giao tiếphai chiều này được xem là tạo ra một cuộc cách mạngtrong lĩnh vực truyền thơng và tồn bộ cộng đồng đãhình thành xung quanh các blog.

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<i><b>Tạp chí Phát triển Khoa học và Công nghệ – Khoa học Xã hội và Nhân văn 2022, 6(3):1711-1721</b></i>

<b><small>Bảng 2: Phân loại influencer theo quy mô cộng đồng người theo dõi</small></b>

<small>Mega-influencerMacro-influencerMid-tier influencerMicro-influencerNano-influencerhơn 1.000.000500.000 - 1.000.00050.000 – 500.00010.000 – 50.0001.000 – 10.000(Nguồn: Simplilearn.com, 2022)</small>

<i>2002: LinkedIn</i>

Là một trang mạng định hướng kinh doanh khi mớira mắt. Nhưng chỉ một năm sau, LinkedIn chuyểnđổi thành một trang mạng dịch vụ xã hội. Năm2022, LinkedIn có hơn 250 triệu thành viên hoạt độngtích cực mỗi tháng. Những chức năng cơ bản củaLinkedIn cho phép người tìm việc và nhà tuyển dụngtạo hồ sơ việc làm và kết nối với nhau. Người dùngcó thể tìm cơng việc và cơ hội kinh doanh được đềxuất bởi một người nào đó trong mạng lưới liên hệcủa người khác.

<i>2004: Facebook</i>

Facebook là trang mạng xã hội lớn nhất hiện nay, vớihơn 2 tỷ người sử dụng mỗi tháng. Điều này có nghĩalà khoảng 36,9% dân số thế giới là người dùng Face-book. Hơn 200 triệu doanh nghiệp (chủ yếu là doanhnghiệp nhỏ) sử dụng các công cụ của Facebook và hơn7 triệu nhà quảng cáo đang quảng bá doanh nghiệpcủa họ trên Facebook một cách chủ động.

<i>2005: YouTube</i>

YouTube là một nền tảng chia sẻ video, nơi ngườidùng xem hàng tỷ giờ video mỗi ngày. Bên cạnh việclà trang mạng xã hội lớn thứ hai, YouTube thườngđược gọi là cơng cụ tìm kiếm lớn thứ hai sau Google,cơng ty mẹ của nó.

<i>2005: Reddit</i>

Được biết đến với tính năng ủng hộ (upvote) phổ biến,Reddit hiện có 430 triệu người dùng mỗi ngày¹¹. Nóđược gọi là ”trang nhất của internet”, nhờ sự kết hợpcủa các sự kiện tức thời, các sự kiện ”hỏi tơi bất cứđiều gì” (ask me anything) của người nổi tiếng và cáccuộc thảo luận chuyên sâu về các chủ đề tương ứng.

<i>2006: Twitter</i>

Twitter ra mắt vào năm 2006, nó cho phép người dùngđọc, nhắn tin và cập nhật các mẩu tin nhỏ gọi là tweet,một dạng tiểu blog. Sammis, Lincoln⁹ nhận địnhrằng Twitter đã thay đổi chu kỳ tin tức và cách ngườidùng mạng xã hội tiếp nhận tin tức, bởi vì mọi sự kiệnđược thảo luận và chia sẻ ngay lập tức lúc nó diễn ratheo thời gian thực. Tính đến tháng 1 năm 2022, Twit-ter có khoảng 436 triệu người dùng<small>12</small>. Mặc dù chỉđứng thứ 7 trong danh sách các nền tảng mạng xã hộiđược yêu thích¹³, nhưng kết quả khảo sát của Pew Re-serch Center<small>14</small>cho thấy nó lại là nền tảng mạng xã hộiđược người trưởng thành ở Mỹ sử dụng nhiều nhất đểđọc tin tức (55%), cao hơn mạng xã hội có số ngườitheo dõi lớn nhất là Facebook, chỉ chiếm 47%.

<i>2010: Instagram</i>

Instagram là ứng dụng cho phép người dùng tải cácphương tiện truyền thơng có thể được chỉnh sửa bằngcác bộ lọc và được sắp xếp theo các thẻ bắt đầu bằngdấu thăng (#) và gắn thẻ địa lý. Người dùng có thểduyệt nội dung của người dùng khác theo thẻ, vị trívà xem nội dung thịnh hành. Người dùng có thể thíchảnh và theo dõi những người dùng khác để thêm nộidung của họ vào “feed^a” cá nhân. Instagram là mạngxã hội được truy cập nhiều thứ hai sau Facebook¹⁵,và được sử dụng bởi gần 80% các thương hiệu thamgia vào IM¹⁶.

<i>2010: Pinterest</i>

Pinterest là trang chia sẻ ảnh theo dạng mạng xã hội,bài đăng (post) và phân loại dưới dạng các tấm bảngdán ảnh (hoặc đính vào bằng ghim). Người dùng tạora và quản lý các bộ sưu tập ảnh theo các chủ đề khácnhau. Người dùng có thể xem các bộ sưu tập củangười khác, kéo về đính vào các bộ sưu tập của mình,hoặc ”like” ảnh. Pinterest kết nối được với Facebookvà Twitter. Hết quý 1 năm 2022, Pinterest có khoảng433 triệu người dùng tích cực mỗi ngày¹⁷.

<i>2011: Snapchat</i>

Snapchat tập trung vào ảnh và video ngắn (gọi là snap)được chia sẻ giữa bạn bè. Nó đã làm cho định dạngvideo dọc trở nên phổ biến, sau này mở rộng trên cácnền tảng khác như Instagram và TikTok. Snapchatcó khoảng 319 triệu người dùng hoạt động mỗi ngàytrong năm 2021¹⁸.

<i>2016: Tiktok</i>

TikTok là một ứng dụng chia sẻ video dạng ngắn. Mặcdù chỉ mới ra mắt gần đây, nhưng nó là một trongnhững ứng dụng phát triển nhanh nhất trên thế giớivà đã vượt qua Google để trở thành trang web đượctruy cập nhiều nhất¹¹. TikTok cho phép người dùngtạo và chia sẻ video có độ dài từ 15 đến 60 giây và ứngdụng này có một danh mục rộng lớn các hiệu ứng âmthanh, đoạn nhạc và bộ lọc để cải thiện video và khiếnchúng hấp dẫn hơn.

Theo Statista⁶, những nền tảng hàng đầu dành chochiến dịch IM được các công ty ưa chuộng nhất trongnăm 2020, lần lượt là: Instagram (89%), Youtube(70%), Facebook (45%), Blogs (44%), Twitter (33%),LinkedIn (19%), Pinterest (15%), Twitch (6%) vàSnapchat (3%).

<small>aFeed, web feed, news feed: là một định dạng dữ liệu được sửdụng để cung cấp cho người dùng nội dung được cập nhật thườngxuyên</small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

<b>Điểm đến du lịch</b>

Điểm đến du lịch là những địa điểm được định hìnhbởi ranh giới thực hoặc ranh giới nhận thức, chẳnghạn ranh giới tự nhiên của một hịn đảo, ranh giớichính trị là địa giới hành chính hoặc ranh giới tạonên bởi đặc điểm thị trường<small>1</small>. Ủng hộ cho quan điểmxem xét điểm đến từ cả góc độ địa lý lẫn văn hóa -xã hội, Saraniemi and Kylänen¹⁹nhấn mạnh rằng cácđiểm đến du lịch là các thị trường đa văn hóa và tồncầu hóa, nơi mà các tác nhân khác nhau thực hiệnhoạt động sản xuất, duy trì, đàm phán và chuyển đổi ýnghĩa trong khi tạo ra văn hóa điểm đến. Do đó, mar-keting hoặc xây dựng thương hiệu điểm đến khôngphải là vấn đề lựa chọn của nhà quản lý đối với “cáckỹ thuật marketing phù hợp”, mà là việc thấu hiểu thịtrường theo bản chất biểu tượng, diễn ngơn và qtrình của các tác nhân ấy. Nói cách khác, đó là việcxem xét thấu đáo q trình trải nghiệm của khách dulịch trong suốt tiến trình họ tương tác với điểm đến,kể cả giai đoạn trước và sau khi chuyến hành trình kếtthúc.

Marketing điểm đến cũng được xem là thử thách hơnnhiều so với marketing những sản phẩm, dịch vụthơng thường. Bởi vì, một điểm đến là tổng hợp củanhiều loại sản phẩm, dịch vụ khác nhau, bao gồm cảquy mô địa lý, điểm tham quan, cơ sở lưu trú, ẩm thựcvà giải trí. Tính chất phức tạp này càng được tăngcường do sự hạn chế trong khả năng kiểm soát củacác tổ chức marketing điểm đến - DMO (destinationmarketing organization) và số lượng các bên có liênquan công – tư tham gia vào việc tạo ra những trảinghiệm đặc trưng của điểm đến¹.

Mặt khác, khách du lịch tiềm năng thường có kiếnthức hạn chế về các thuộc tính của một điểm đến màhọ chưa từng đến thăm trước đó²⁰. Vì lý do này, hìnhảnh và thái độ của một địa điểm với tư cách là mộtđiểm đến du lịch có thể là những yếu tố quan trọngtrong q trình lựa chọn điểm đến, bất kể chúng cóphải là những đại diện thực sự cho những gì địa điểmđó cung cấp hay khơng. Nói cách khác, việc truyềnđạt thơng điệp hình ảnh tích cực về điểm đến sẽ thúcđẩy khách du lịch tiềm năng quan tâm hơn đến điểmđến ấy. Nếu như phương thức truyền thông trước đâythường thông qua người nổi tiếng hay các kênh giaotiếp một chiều, thì cách tiếp cận tăng cường tươngtác, phản hồi tức thời thơng qua những người có ảnhhưởng trên mạng xã hội đang chứng minh được tínhưu việt của nó trong bối cảnh hiện nay. Tầm quantrọng và ý nghĩa của influencer marketing cho cácđiểm đến du lịch sẽ được bàn luận chi tiết ở nhữngnội dung tiếp theo.

<b>Influencer marketing cho điểm đến du lịch</b>

Người có ảnh hưởng trong lĩnh vực du lịch – TI(travel influencer) tập trung khai thác các “nội dung”về những điểm đến du lịch thú vị, chia sẻ kinh nghiệmđi du lịch và kèm những lời khun. Nhìn chung, “nộidung” trong lĩnh vực IM có thể xem là bất kỳ thơng tinnào bằng văn bản, hình ảnh, âm thanh, video, hoặcsự kiện mà người dùng chia sẻ trên nguồn cấp dữ liệuhoặc nền tảng mạng xã hội nhằm tạo ra những tươngtác (xem thêm Bảng3).

Hầu hết các doanh nghiệp và tổ chức DMO sử dụngnội dung để marketing và quảng cáo. Nó cũng hữch cho việc chia sẻ các sản phẩm và dịch vụ mới,truyền bá thơng tin về điểm đến và xây dựng hình ảnhthương hiệu<small>21</small>. Ở chiều ngược lại, các TI thường hợptác với các hãng hàng không, đại lý du lịch, công ty dulịch và các doanh nghiệp địa phương nhằm quảng báthương hiệu, sản phẩm hoặc dịch vụ để đổi lấy phầnthưởng, thường là các chuyến du lịch miễn phí hoặcưu đãi. TI cũng tạo ra thu nhập thông qua các hoạtđộng hợp tác thương hiệu và các liên kết²²

Jeff Greenwald (sinh năm 1954), quốc tịch Mỹ, đượcxem là blogger về du lịch đầu tiên trên thế giới, nhàtiên phong trong việc tạo ra những nội dung về du lịchtrên mạng xã hội. Năm 2013, Greenwald được GlobalNetwork Navigator - GNN thuê để chia sẻ các chuyếnhành trình của mình trên nền tảng World Wide Webtheo thời gian thực<small>23</small>. Bài đăng đầu tiên của ơng cótên là “Một trăm nano giây vắng vẻ” (One hundrednanoseconds of solitude) viết về thành phố Oaxaca,Mexico. Bài viết này được xuất bản vào ngày 06 tháng1 năm 1994 trên trang GNN.

Những kiểu nội dung phổ biến cho việc quảng bá hìnhảnh các điểm đến du lịch có thể kể đến là: blog, vlogvà đánh giá trực tuyến (online reviews) kèm hình ảnh.

<i>Blog du lịch là một tập hợp của nhiều định dạng nội</i>

dung khác nhau. Chẳng hạn, nó là một câu chuyệnhoặc đoạn trích thơng tin kết hợp với đánh giá, hìnhảnh, podcast và các loại nội dung khác đi kèm. Thôngthường, blog được viết dưới quan điểm của một cánhân, một cặp đôi hoặc một nhóm nhỏ. Những ngườihoặc nhóm người thực hiện những nội dung blogdu lịch được gọi là “travel blogger”. Sự thành côngcủa trang Expedia ViewFinder Blog được xem là mộttrong những minh chứng điển hình của chiến lượchợp tác giữa các doanh nghiệp du lịch và blogger.

<i>Vlog du lịch là video hướng dẫn du lịch và là nguồn</i>

thông tin về các điểm đến khác nhau trên thế giới²⁴.Những người thực hiện các vlog du lịch thường đượcgọi là “travel vlogger”. Nền tảng mạng xã hội phổ biếncủa dạng nội dung này là Youtube, do đó họ cũngđược gọi là “travel youtuber”. Vlog ngày nay được

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

<i><b>Tạp chí Phát triển Khoa học và Công nghệ – Khoa học Xã hội và Nhân văn 2022, 6(3):1711-1721</b></i>

<b><small>Bảng 3: Những kiểu nội dung phổ biến trên các nền tảng mạng xã hội</small></b>

<small>Định dạng chínhcủa nội dung</small>

<small>Hình thức củanội dung</small>

<small>Mơ tảVăn bản</small>

<small>Post (bài đăng)Article (bài báo)Blog</small>

<small>Review (bài đánh giá)Bài đánh giá có thể ở dạng thang điểm phân loại theo sao, số lượt thích,đoạn văn bản mơ tả hay các thẻ, ảnh và đề xuất. TripAdvisor là trangđánh giá về du lịch lớn nhất hiện nay.</small>

<small>Hình ảnh(image)</small>

<small>Photo(ảnh chụp)</small>

<small>Hình chụp bằng thiết bị di động, máy ảnh kỹ thuật số, có thể dễ dàngchỉnh sửa bằng những công cụ trực tuyến.</small>

<small>Infographic(đồ họa thông tin)</small>

<small>Sử dụng hình ảnh để hỗ trợ việc giải thích các khái niệm phức tạp</small>

<small>GIF - Graphics changeFormat(địnhdạng trao đổi hình ảnh)</small>

<small>Inter-Định dạng tập tin hình ảnh dùng ít hơn 256 màu sắc khác nhau. Nócó thể là một câu trích dẫn dưới dạng hoạt ảnh hoặc một bài viết mẹovặt hiển thị các phần khác nhau lần lượt.</small>

<small>Animation(ảnh động)</small>

<small>Kết hợp một số tính năng tốt nhất của GIF và video. Ảnh động ngắnnhư ảnh GIF, với các clip chuyển động nhỏ và văn bản có thể dichuyển.</small>

<small>Meme(ảnh chế)</small>

<small>Hình ảnh, video, đoạn văn bản hài hước được sao chép (thường có cácbiến thể nhỏ) và lan truyền nhanh chóng.</small>

<small>Video</small> _Vlog _{Từ viết tắt của video blog hay video log, là một hình thức blog mà nội}<small>dung ở định dạng video</small>

<small>Video stories(câu chuyện video)</small>

<small>Hình ảnh và video ngắn kéo dài 24 giờ trước khi biến mất. Loại nộidung này khá phổ biến trên nền tảng Snapchat, Instagram và FacebookLive video/ live streaming</small>

<small>(video trực tiếp)</small>

<small>Cho phép người dùng phát video trực tiếp cho khán giả trực tuyến.Nó giống như một chương trình truyền hình tin tức và khán giả cóthể nhận xét hay phản hồi trong thời gian thực</small>

<small>Âm thanh(audio)</small>

<small>PodcastMột loạt các tệp âm thanh kỹ thuật số tập trung vào một chủ đề nhấtđịnh. Là hình thức thu âm trước, sau đó chỉnh sửa file thu âm và đượcphân phối lên nhiều nền tảng nghe odcast. Người nghe có thể lưu vàtải về để nghe sau.</small>

<small>Audio book(sách nói)</small>

<small>Là loại sách mà nội dung được chuyển đổi từ chữ in trên giấy sangdạng âm thanh thơng qua giọng đọc.</small>

<small>Radio program(chươngtrìnhphátthanh)</small>

<small>Là một phân đoạn nội dung dùng để phát sóng theo hình thức phátthanh trực tiếp bởi một trạm phát thanh hoặc một cá nhân. Nội dungcó thể được sản xuất trước đó hoặc là một phần của loạt các tập (series)định kỳ. Người nghe khơng thể tải về</small>

<small>Những dạng kếthợp khác</small>

<small>Presentation(bài trình chiếu)</small>

<small>Các bản trình bày được tạo cho mạng xã hội có thể sẽ khác với bảntrình bày thơng thường vì sẽ khơng có người nói đi kèm với các trangtrình bày. Do đó, nó cần có một số trang trình bày dành riêng cho vănbản để giúp người đọc tìm hiểu thêm về chủ đề.</small>

<small>(Nguồn: biên tập từ Statista.com, Buffer.com)</small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

điều chỉnh ngắn hơn và nhiều hiệu ứng vui nhộn, thuhút để có thể tương thích với những tính năng đăngtải video ngắn như Tiktok, Reel Instagram, YoutubeShorts. Ứng dụng du lịch Hopper là một trong nhữngthành công điển hình khi sử dụng chiến dịch market-ing qua Snapchat. Hiệu quả của chiến dịch là ngườidùng Snapchat tìm kiếm các chuyến bay trên Hop-per cao hơn 37% so với người dùng trên các nền tảngkhác, tỷ lệ đặt vé chuyến bay của người dùng Snapchatgấp 4 lần, giảm 50% chỉ số giá tiêu dùng bằng cách sửdụng chiến lược nhắm mục tiêu theo bán kính.

<i>Đánh giá trực tuyến là một trong những hình thức</i>

truyền miệng trực tuyến ngày càng có vai trị quantrọng trong quyết định chi tiêu du lịch của du khách,bởi vì nó được xem là đáng tin cậy và dễ dàng tiếpcận hơn so với những hình thức giao tiếp trực tiếptruyền thống giữa du khách với nhau²⁵. Đối với cácnhà quản lý điểm đến du lịch, các đánh giá trực tuyếntích cực là một cách quan trọng để xây dựng hình ảnhđiểm đến số một cách hiệu quả, phát triển và duy trìmối quan hệ lâu dài với khách du lịch<small>26</small>. Do đó, xácđịnh cơ chế tác động của các đánh giá trực tuyến đếnlòng tin của khách du lịch và ý định du lịch đối với mộtđiểm đến là một trong những nhiệm vụ có ý nghĩaquan trọng trong hoạt động marketing điểm đến.

<b>Một số khuynh hướng về influencer ing cho các điểm đến du lịch hiện nay</b>

<i><b>market-Influencer marketing trong lĩnh vực du lịch làngành đang phát triển và nhiều tiềm năng</b></i>

Từ góc độ thực tiễn, IM nói chung và IM trong lĩnhvực du lịch nói riêng được chứng minh tăng trưởng ổnđịnh, đang trở thành ngành cơng nghiệp khổng lồ cótrị giá 16.4 tỷ đô la²⁷. Theo một báo cáo của trang In-fluencermarketinghub.com¹⁶, các nền tảng tập trungvào IM đã huy động được hơn 800 triệu đô la tài trợchỉ trong năm 2021, một dấu hiệu cho thấy sự tăngtrưởng đáng kể của ngành. Số lượng dịch vụ liên quanđến IM trên toàn cầu đã tăng 26% chỉ tính riêng trongnăm 2021, đạt con số đáng kinh ngạc 18.900 công tychuyên về các dịch vụ IM. Hơn 75% các nhà market-ing thương hiệu dự định dành ngân sách cho IM vàonăm 2022.

Cùng với đó là việc kéo theo nghề TI cũng trở nênhấp dẫn với nhiều người. Sức mạnh hay ảnh hưởngcủa các TI đến từ mạng lưới cộng đồng và độ phủ củahọ. Hospitality-on²⁸chỉ ra rằng Instagram là mạngxã hội được TI sử dụng nhiều nhất, vì nó vốn là mạngchia sẻ ảnh. Đây cũng là nền tảng mà trên đó tỷ lệtương tác cao nhất. Năm 2017, lần đầu tiên Forbesđã tổng hợp danh sách Top 10 người có ảnh hưởngđến du lịch. Forbes đã báo cáo rằng 10 người có ảnh

hưởng đến du lịch hàng đầu có tổng số lượt tiếp cậnlà 17.419.000 người dùng trên các phương tiện truyềnthông xã hội²⁹.

<i><b>Influencer marketing đạt được hiệu quả caocho chiến dịch quảng bá hình ảnh điểm đến</b></i>

Một trong những lý do quan trọng nhất khiến cho cácchiến dịch marketing điểm đến thơng qua người cóảnh hưởng đạt được hiệu quả hơn những chiến dịchquảng cáo truyền thống là vì nó tạo nên được lịngtin mạnh mẽ đối với khán giả³⁰^,³¹. Khơng chỉ dừnglại ở những phương thức quảng cáo như video haychiến dịch có sự góp mặt của các ngơi sao nổi tiếngnhư trước đây, các chiến dịch quảng bá điểm đến kếthợp với người có ảnh hưởng mang đến những trảinghiệm và đánh giá chân thực hơn cho khách hàngtiềm năng. Với kinh nghiệm du lịch phong phú, tưduy sáng tạo và một cộng đồng người theo dõi nhấtđịnh, TI là lựa chọn tối ưu để truyền cảm hứng chonhiều du khách tham quan điểm đến để có những trảinghiệm tương tự³². Theo kết quả một cuộc khảo sáttrực tuyến của Statista³³trên 609 người Mỹ trưởngthành thì có 84% người được hỏi cho biết họ đã thamkhảo ý kiến của những TI để quyết định các chuyến đidu lịch ở một mức độ nào đó, và có tới 19% cho biếthọ thường xuyên làm như vậy.

Ngoài ra, IM được các nhà marketing đánh giá làhiệu quả hơn và tiết kiệm chi phí hơn so với các cáchthức truyền thống<small>8</small>. Phương pháp này giúp tối ưuhóa ngân sách thấp khi nó giúp gia tăng phạm vi tiếpcận chính xác đối tượng tiềm năng của các DMO.Gần đây, các nền tảng như Facebook đã phát triểnthuật toán hiển thị khiến các nhà marketing ngày càngkhó xuất hiện tự nhiên trong nguồn cấp dữ liệu củangười dùng. Đồng thời, người dùng đang áp dụngphần mềm chặn quảng cáo ngày càng nhiều vì họ cảmthấy bị tấn công bởi thông tin nhiều hơn bao giờ hết.Chính vì thế mà IM được xem là giải pháp thay thếtốt nhất hiện nay để có được khả năng hiển thị trênphương tiện truyền thông xã hội, đặc biệt trong bốicảnh ngành du lịch cần phục hồi nhanh chóng sau đạidịch.

Hơn thế nữa, nhờ các trung gian và cơng nghệ sẵn có,các nhà marketing và quản lý điểm đến rất dễ theo dõivà kiểm sốt tồn bộ kết quả từ những người có ảnhhưởng khác nhau hoạt động trên mạng xã hội. Điềunày cho phép người quản lý hiểu rõ hơn về tác độngcủa từng chiến dịch, tiết kiệm thời gian và công sứccũng như định hướng các hành động trong tương lai.Các chỉ số có sẵn và hữu ích cho những chiến lượccụ thể bao gồm số lượt xem/ thích/ nhận xét/ chia sẻ(mức độ tương tác của mỗi bài đăng) và cả đặc điểm

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

<i><b>Tạp chí Phát triển Khoa học và Cơng nghệ – Khoa học Xã hội và Nhân văn 2022, 6(3):1711-1721</b></i>

nhân khẩu học của những người theo dõi (quốc gia,độ tuổi, giới tính). Các chỉ số này là một tính năngcơ bản của IM, giúp hỗ trợ đắc lực cho việc lựa chọnngười có ảnh hưởng đến đánh giá kết quả, mang lạicho hoạt động marketing này sự khách quan cần thiết.Có khá nhiều ví dụ thành cơng của các chiến dịch IMcho các điểm đến du lịch trong thời gian vừa qua. Vis-itFinland là một điển hình. Trang web này đã khởiđộng chiến dịch ”100 ngày của phép thuật đêm vùngcực” bằng cách mời 5 TI từ các thị trường trọng điểmcho điểm đến trong 3 tháng<small>34</small>. Mục tiêu là tạo ra nộidung độc đáo và đầy cảm hứng để quảng bá điểm đếntrong thời gian mùa đông. Loạt web hàng tuần chothấy cuộc sống hàng ngày của những TI này trong thờigian họ ở lại để theo dõi cuộc phiêu lưu của họ từngngày. Chiến lược này đã đem lại kết quả cho điểm đến,vì chiến dịch đã nhận được sự đưa tin của 808 hãngtruyền thông. Trang web VisitFinland cũng được truycập 641.500 lần và video được xem 781.600 lần.

<i><b>Instagram là nền tảng quảng bá hình ảnhđiểm đến hiệu quả nhất</b></i>

Theo một thống kê của Facebook (bây giờ là Meta,cơng ty chủ quản của Instagram), tính đến thời điểmnăm 2017 có hơn 160 triệu bài đăng trên Instagramsử dụng thẻ #travel và lên đến một triệu tìm kiếm liênquan đến du lịch trên nền tảng này mỗi tuần, nhấnmạnh mức độ phổ biến của chủ đề về du lịch. Ngoàira, trong số những người đam mê du lịch, 70% sửdụng Instagram để chia sẻ kế hoạch du lịch của họ,67% tìm cảm hứng cho những hành trình mới. Hơnnữa, có tới 61% người đam mê du lịch tìm thấy nhữngđiều cần làm trên Instagram khi họ đang đi du lịch,nền tảng này cung cấp thông tin chi tiết hơn về vănhóa và truyền thống địa phương, giúp họ có được trảinghiệm du lịch thực chất và phong phú hơn³⁵.Lý do mà IM đã thành công khi hợp tác với các DMOlà vì những người có ảnh hưởng đóng vai trò vừa làngười bạn tốt nhất của người dùng, đồng thời cũnglà đại lý du lịch của họ. Những người có ảnh hưởngcó ưu thế về một lượng người theo dõi trung thành tintưởng họ, vì vậy khi một người có ảnh hưởng đăng bàivề việc trải nghiệm một điểm đến nhất định, nhữngngười theo dõi của họ có nhiều khả năng sẽ đặt chỗdựa trên đề xuất của người có ảnh hưởng đó hơn bấtkỳ loại quảng cáo nào khác. Và vì người dùng ngàycàng quan tâm đến tính phù hợp với việc đăng hìnhảnh, video lên Instagram – “Instagrammability” khichọn điểm đến du lịch tiếp theo của họ (điểm đến ănảnh, thân thiện với mạng xã hội như thế nào), nhữngngười có ảnh hưởng là nhân tố quan trọng trong quyếtđịnh đi du lịch của người dùng³⁶^,³⁷.

<i><b>Influencer marketing trong lĩnh vực du lịchđang ngày càng được các học giả quan tâmnghiên cứu</b></i>

Tương tự những xu hướng đang nổi bật của IM trongthực tế kinh doanh, chủ đề IM cho điểm đến du lịchđặc biệt được các học giả chú ý nhiều trong thời giangần đây²^,²⁸^,³⁸^–⁴¹. Nghiên cứu tổng quan của Sesar,Hunjet<small>39</small>chỉ ra rằng số lượng cơng trình xuất bản vềIM cho các điểm đến du lịch gia tăng vượt bậc chỉtrong 5 năm trở lại đây, đặc biệt là những năm củathời kỳ đại dịch khi mọi thứ đều chuyển sang số hóa.Nếu như vào năm 2017 khơng có bài báo nào đượctìm thấy về chủ đề này trong cơ sở dữ liệu World ofScience và Scopus, thì năm 2018 có 2 bài và đến năm2021 số lượng lên đến 17 bài (tăng 850%). Tỷ lệ lớntrong số những cơng trình này là những phân tích vàđánh giá về tác động của TI đến hành vi và tâm lý dukhách trong việc lựa chọn điểm đến du lịch. Một sốkhác chứng minh rằng mức độ uy tín, sự tin cậy, sứchấp dẫn, chuyên môn và chất lượng thông tin của TItỷ lệ thuận với ý định đi du lịch của du khách.

<b>KẾT LUẬN</b>

Có thể thấy, sự tiến bộ vượt bậc của khoa học mạngmáy tính trong những thập kỷ gần đây, đặc biệt làlĩnh vực công nghệ thơng tin, đã thúc đẩy nhữnghình thức giao tiếp truyền thống thay đổi theo hướngtăng cường tương tác và tăng kết nối theo thời gianthực nhiều hơn. Khách hàng ngày càng xuất hiện vàtrao đổi thường xuyên với nhau trên không gian trựctuyến, thông qua các nền tảng mạng xã hội như cáctrang blog, Facebook, Instagram, Youtube, Twitter,Tiktok, … Nhờ những cú hích mạnh mẽ này, ngànhmarketing nhanh chóng chuyển đổi cách thức truyềnthông với khách hàng tiềm năng từ kiểu một chiềusang kênh giao tiếp hai chiều bởi sự kết nối của nhữngngười có tầm ảnh hưởng trong cộng đồng của họ.Những cộng đồng trực tuyến được hình thành giữanhững người dùng mạng xã hội có chung đặc điểmvề sở thích, tính cách hay quan điểm. Ưu thế về tínhgắn bó, mức độ tập trung và uy tín đã tạo điều kiệnlý tưởng cho sự ra đời và phát triển nhanh chóng củangành influencer marketing.

Mặc dù hoạt động marketing thơng qua người có ảnhhưởng xuất phát từ ngành thời trang nhưng chỉ trongmột thời gian ngắn nó đã được áp dụng phổ biến vớinhiều ngành hàng, trong đó có lĩnh vực du lịch. Mar-keting điểm đến thông qua người có ảnh hưởng đãcho thấy hiệu quả và tính thời thượng khi nó giúp giatăng khả năng tiếp cận chính xác nhóm thị trườngmục tiêu, tối ưu hóa ngân sách, dễ kiểm sốt và tiếtkiệm thời gian. Trong đó, Instagram được xem là nền

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

tảng mạng xã hội có độ tương thích cao với các nộidung quảng bá điểm đến vì đặc tính của một mạngchia sẻ hình ảnh thân thiện với người dùng của nó.Hơn nữa, nó cũng được lựa chọn là một trong nhữngcơng cụ marketing hữu hiệu, góp phần tái xây dựnghình ảnh cho các điểm đến du lịch sau tác động nặngnề của đại dịch covid-19. Chính vì thế mà chủ đề vềinfluencer marketing cho các điểm đến du lịch cũngđược nhiều nhà nghiên cứu trên thế giới quan tâmtrong 5 năm trở lại đây khi số lượng cơng trình về chủđề này đã gia tăng đáng kể.

Tại Việt Nam, trong những năn gần đây số lượngngười có ảnh hưởng thực hiện nội dung về du lịchngày càng nhiều, có thể kể đến những cái tên nổibật như Nhị Đặng, Đinh Hằng, Tâm Bùi, Khoai LangThang… Tuy nhiên, trong khi các TI này nhận đượcnhiều lời hợp tác từ các điểm đến nước ngồi hướngđến đối tượng khách du lịch Việt Nam thì chính cácDMO địa phương lại chưa thật sự quan tâm đến hìnhthức này. Bên cạnh đó, những nghiên cứu cho lịchsử đề tài và khả năng ứng dụng của chủ đề này cũngcòn nhiều hạn chế dù thực tế các hoạt động của TIkhá sôi động và đa dạng trên nhiều nền tảng. Do đó,nghiên cứu này đã thực hiện với mục đích gợi mở vàcung cấp thêm những hiểu biết về hình thức market-ing cịn nhiều mới mẻ này.

Trong điều kiện hạn hẹp về thời gian và nguồnlực, công trình khơng tránh khỏi những hạn chế vềphương pháp tiếp cận để có thể đưa ra những góc nhìncó tính thực tiễn hơn. Tuy nhiên, điều này cũng là cơhội để những nghiên cứu tiếp theo tiếp tục phát triểnvà hồn thiện hơn cho lịch sử nghiên cứu vấn đề.

Cơng trình này bổ sung những khái niệm và lý thuyếtcho lịch sử nghiên cứu vấn đề, đồng thời cung cấpnhững thống kê và phân tích cập nhật về thực trạng

hoạt động influencer marketing cho điểm đến du lịchtrong bối cảnh sau đại dịch covid-19.

<b>TÀI LIỆU THAM KHẢO</b>

<small>1.Kotler P, et al. Marketing for hospitality and tourism (7th).Boston: Pearson; 2017;.</small>

<small>2.Gretzel U. Influencer marketing in travel and tourism. In:Brown D, Hayes N, editors, Advances in social media for travel,tourism and hospitality. New York: Routledge; 2018. p. 147-56;Available from: P. Celebrity endorsement in tourism advertising:Effects on destination image. J Hosp Tourism Manag.2009;16(1):16-23;Available from: C, Farrell JR. More than meets the eye: the tional components underlying influencer marketing. BusHoriz. 2020;63(4):469-79;Available from: RD. Total number of user reviews and opinions onTripaedovisor worldwide from 2014 to 2021. Statista.com.Statista; 2022.;.</small>

<small>6.Statista RD. Leading platforms for influencer marketing wide as of January 2020. Statista.com. Statista; 2021.;.</small>

<small>world-7.Brown D, Hayes N. Influencer marketing: Who really fluences your customers?Vol 1st. 2008. UK: Routledge.250;Available from: F, Gretzel U. Influencer marketing for tourismdestinations: Lessons from a mature destination. In: Infor-mation and Communication Technologies in tourism 2020.Springer; 2020. p. 65-78;Available from: K, Lincoln C, Pomponi S. Influencer marketing fordummies. John Wiley & Sons; 2015;.</small>

<small>10.Gross J, Wangenheim FV. The Big Four of influencer ing. A typology of influencers. Marketing. Review St. Gallen.2018;2:30-8;.</small>

<small>market-11.Alfred L. 20 top social media sites to consider for your brandin 2022. Buffer.com; 2022;.</small>

<small>12.Statista RD. Most popular social networks worldwide as ofJanuary 2022, ranked by number of monthly active users.Statista.com; 2022;.</small>

<small>13.Hootsuite. Digital 2021 report (October update). Hootsuite.Hootsuite.com; 2021;.</small>

<small>14.Pew RC. News consumption across social media in 2021;2021. Pew research Walker KEMM, editor;Available from:</small>

<small>15.Decker A. How to create captivating visuals, grow yourfollowing, and drive engagement on Instagram; 2022[cited 2022 08/4/2022]. Instagram Marketing;Availablefrom: W. The state of influencer marketing 2022: benchmarkreport. Vol. 2022; 2022 March 2 [[cited May 1 2022], 2022];.</small>

<small>17.Statista RD. Number of monthly active Pinterest users wide from 1st quarter 2016 to 1st quarter 2022. Statista.com;2022;.</small>

<small>world-18.Dean T. 16 snapchat statistics that matter to marketers in 2022.In: Hootsuite. Hootsuite.com; 2021, Hootsuite;.</small>

<small>19.Saraniemi S, Kylänen M. Problematizing the concept oftourism destination:an analysis of different theoreticalapproaches. J Travel Res. 2011;50(2):133-43;Available from:</small>

<small>20.Um S, Crompton JL. Attitude determinants in tourism nation choice. Ann Tourism Res. 1990;17(3):432-48;Availablefrom: 30 Types of social media content you can use formarketing. In: CopyPress. CopyPress.com; 2021, Visme;.</small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

<i><b>Tạp chí Phát triển Khoa học và Cơng nghệ – Khoa học Xã hội và Nhân văn 2022, 6(3):1711-1721</b></i>

<small>22.Business-insider. Vol. 2021; 2021 January 6. Influencer keting: Social media influencer market stats and researchfor 2021 [cited May 16 2022];Available from: G. Jeff Greenwald - the World’s first travel blogger. In:Arndt G, editor, Everything everywhere; 2012;.</small>

<small>24.Diane. How to become a travel vlogger? Available from: In: Oui in France; 2021, Oui inFrance;.</small>

<small>25.Su L, et al. The impact of online reviews on destination trustand travel intention: the moderating role of online reviewtrustworthiness. J Vacation Mark. 2022;28(4):406-23;Availablefrom: E, Ruiz C, Curras-Perez R. Destination appeal throughdigitalized comments. J Bus Res. 2019;101:447-53;Availablefrom: J. Key influencer marketing statistics you need toknow for 2022. Vol. 2022; 2022 March 29 [cited May 152022];Available from: 2022. Travel Influencers: the New Key Actorsin Tourism Promotion [cited May 15 2022];Available from:</small>

<small> Top 10 travel influencer in 2017. Forbes.com; 2017;.</small>

<small>30.Jaya I, Trisna PGI, Prianthara IBT. Role of social media encers in tourism destination image: How does digital mar-keting affect purchase intention. In: Indonesia 3rd Interna-tional Conference on Vocational Higher Education (ICVHE2018), Batam, August; 2020;Available from: How to benefit influencer marketing in destinationbranding. In: Tourism marketing and management. Touris-mmarketingandmanagement.com. University of Eastern Fin-land; 2020;.</small>

<small>32.Ngan L. What is the role of travel influencers in destinationmarketing? Available from: Vol. 2020; 2020 June 16 [[cited May 16 2022], 2022];.</small>

<small>33.Statista RD. Share of adults who looked to travel influencersfor recommendations in the United States as of May 2021.Statista.com; 2021;.</small>

<small>34.Pavon-Jordan M. Promoting destination brands on Instagram:lessons from Visit Finland. In: Media management. Finland:Arcada University of Applied Sciences; 2019. p. 48;.</small>

<small>35.Hutchinson A. Facebook Provides New Insights Ind-SpecifTrends Among Instagram Users. 2017 May 6;2017;.</small>

<small>36.Yuniati U, Hardi NM, Primasari I. Viral marketing strategiesthrough social media of interesting visitor (case study cafesInstagramable in Bandung). J Phys Conf S. 2021;1764(1);Avail-able from: S. The making of tourism film as an able promotion media in Harian boho district, Samosir Dis-trict. Humanit Soc Sci. 2021;4(1):512-27;Available from: F, Gretzel U, Alzua-Sorzabal A. gram travel influencers in# quarantine:Communicativepractices and roles during COVID-19. Tourism Manag.2022;89:104454;Available from: V, Hunjet A, Kozina G. Influencer marketing in traveland tourism: literature review. In: 73rd International SciConference on Economic and Social Development Devel-opment - ”Sustainable Tourism in Post-pandemic World”;2021. Dubrovnik: Varazdin Development and Entrepreneur-ship Agency & others institutions;.</small>

<small>40.Jang W, Kim, Kim S, Chun JW. The role of engagement intravel influencer marketing: the perspectives of dual processtheory and the source credibility model. Curr Issues Tourism.2021;24(17):2416-20;Available from: A, Lawanwisut C, Thongrin S. Social media fluencers and Thai tourism industry: Tourists’ behavior, travelmotivation, and influencing factors. Journal of Liberal Arts.Thammasat University; 2020. 20(2):. p. 234-63;.</small>

</div>