tiểu luận cuối kì luật hành chính

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (589.04 KB, 13 trang )

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNGKHOA LUẬT</b>

<b>---***---TIỂU LUẬN CUỐI KÌMƠN: LUẬT HÀNH CHÍNH</b>

<i>Hà Nội, ngày 12 tháng 04 năm 2023</i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b>1.2 Thực trạng công tác quản lý hè phố tại Hà Nội hiện nay...6</b>

<b>CHƯƠNG 2: NGUYÊN NHÂN KHIẾN VIỆC “DẸP LOẠN” TRONG SỬ DỤNG HÈ PHỐ Ở HÀ NỘI KHÔNG HIỆU QUẢ...8</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>ĐỀ BÀI</b>

Ở Hà Nội vỉa hè khơng chỉ được sử dụng vào mục đích giao thơng mà cịn kết hợp vớicác mục đích khác. Tuy nhiên, thực trạng lấn chiếm vỉa hè để kinh doanh, buôn bánkhông chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến giao thông mà cịn gây mất mỹ quan đơ thị.Anh/ chị hãy tìm hiểu các quy định của pháp luật về quản lý hè phố trên địa bàn Hà NộiVà phân tích những nguyên nhân (từ phía cơ quan nhà nước) khiến việc “dẹp loạn” trongsử dụng hè phố ở Hà Nội không hiệu quả.

Anh/ chị đề xuất giải pháp (không quá 3 giai pháp) để bảo đảm việc sử dụng hè phố hiệuquả.

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<b>CHƯƠNG 1: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ, SỬ DỤNGHÈ PHỐ TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI</b>

<b>1.1 Q trình thực hiện cơng tác quản lý hè phố của Hà Nội từ năm 1995 đến nay</b>

Kể từ 1995, việc lấn chiếm vỉa hè đã được đưa thành “chủ đề nóng” khi Nghị định số36/1995/NĐ-CP của Chính phủ về “Bảo đảm an tồn giao thơng đường bộ và trật tự antồn giao thơng đơ thị” được ban hành, trở thành cơ sở pháp lý quan trọng cho việc quảnlý, giữ gìn khơng gian vỉa hè.

Năm 2002, UBND thành phố Hà Nội ban hành Quyết định Số: 95/2002/QĐ-UB ngày20/06/2002 “Quy chế tạm thời về tuyến phố Văn minh thương mại – Đảm bảo trật tự hèphố trên địa bàn Thành phố Hà Nội”. Ở điều 3 trong quyết định này nêu rằng: “Khơng cóngười kinh doanh trên vỉa hè, lịng đường; khơng bày, treo bán hàng hóa bên ngồi cửanhà; không để người lang thang, xin ăn, người bán hàng đeo bám khách ép mua, ép giá”.Có thể thấy văn bản quy định về công tác quản lý vỉa hè còn đơn giản.

Năm 2006, UBND thành phố ban hành Quyết định Số: 227/2006/QĐUBND ngày12/12/2006 “Quy định về quản lý và sử dụng hè phố, lòng đường trên địa bàn Thành phốHà Nội”; trong đó có điều 12 quy định về “Sử định tạm thời hè phố vào việc bán hàng ănuống”. Như vậy, công tác quản lý đã có sự nới lỏng, linh hoạt nhằm hỗ trợ đối với nhữngcá nhân, hộ gia đình kinh doanh trên vỉa hè.

Và 2 năm sau đó, UBND thành phố ban hành Quyết định Số: 20/2008/QĐ-UBNDngày 16/04/2008 “Quy định về quản lý và sử dụng hè phố, lòng đường trên địa bàn thànhphố Hà Nội”, trong đó có Điều 4 quy định về “Quản lý việc sử dụng tạm thời hè phố đểkinh doanh buôn bán”.

Tại khoản 4, Điều 1 Nghị định số 100/2013/NĐ-CP ngày 3/9/2013 của Chính phủ sửađổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 11/2010/NĐ-CP ngày 24/2/2010 cũng quyđịnh rõ kích thước của một vỉa hè chuẩn dành cho người đi bộ cùng với những quy địnhvề mức phạt khi các hộ dân cố tình sử dụng trái phép lòng đường, hè phố để họp chợ;kinh doanh dịch vụ ăn uống; bày, bán hàng hóa; sửa chữa phương tiện...

Và nam 2018, UBND thành phố ra Quyết định Số: 09/2018/QĐ-UBND ngày 03 tháng05 năm 2018 về “Quản lý, vận hành, khai thác, sử dụng hệ thống đường đô thị trên địa

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

bàn thành phố Hà Nội trong đó có vỉa hè”. Nội dung quản lý vỉa hè quy định cụ thể trongcác điều sau:

<b>- Điều 10. Quy định về sử dụng tạm thời một phần lịng đường để trơng, giữ xe.- Điều 12. Quy định về việc sử dụng tạm thời hè phố để kinh doanh buôn bán.- Điều 18. Quy định về việc lắp đặt biển quảng cáo trên hè phố, dải phân cách.</b>

Thêm vào đó, Nhà nước đã đưa ra những chế tài, xử phạt hành chính đối với cáctường hợp vi phạm. Đây là sự siết chặt mạnh mẽ trong công tác quản lý vấn đề lấn chiếmvỉa hè, đường phố. Cụ thể, căn cứ theo khoản 1 Điều 12 Nghị định 100/2019/NĐ-CPquy định nội dung như sau:

<b>- Phạt tiền từ 100.000 đồng đến 200.000 đồng đối với các chủ thể là những cá nhân,</b>

từ 200.000 đồng đến 400.000 đồng đối với các tổ chức khi các cá nhân hay tổ chứcđó thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:

đường đơ thị, trên vỉa hè các tuyến phố có quy định cấm bán hàng, trừ các hành vivi phạm quy định tại điểm c khoản 2, điểm b khoản 5, điểm e khoản 6 Điều 12Nghị định 100/2019/NĐ-CP.

<b>- Các cá nhân hay tổ chức đã phơi thóc, lúa, rơm, rạ, nơng, lâm, hải sản trên đường</b>

bộ; đặt máy tuốt lúa trên đường bộ.

Bên cạnh đó thì tại khoản 5 Điều 12 Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định nộidung cụ thể như sau:

<b>- Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với các chủ thể là những cá</b>

nhân, từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng đối với các tổ chức khi các cá nhânhay tổ chức đó thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:

<b>- Các cá nhân hay tổ chức đã dựng rạp, lều quán, cổng ra vào, tường rào các loại,</b>

cơng trình khác trái phép trong phạm vi đất dành cho đường bộ, trừ các hành vi viphạm quy định tại điểm đ khoản 6, điểm b khoản 8, điểm a khoản 9 Điều 12 Nghịđịnh 100/2019/NĐ-CP.

<b>- Các cá nhân hay tổ chức đã sử dụng trái phép lịng đường đơ thị, hè phố để: Họp</b>

chợ; kinh doanh dịch vụ ăn uống; bày, bán hàng hóa; sửa chữa đối với các loạiphương tiện, máy móc, thiết bị; rửa xe; đặt, treo biển hiệu, biển quảng cáo; thựchiện việc xây, đặt bục bệ; làm mái che hoặc thực hiện các hoạt động khác gây cản

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

trở giao thông, ngoại trừ các hành vi vi phạm quy định tại điểm d, điểm đ, điểm e,điểm g khoản 6; khoản 7; điểm a khoản 8 Điều 12 Nghị định 100/2019/NĐ-CP củaChính Phủ.

<b>- Các cá nhân hay tổ chức đã chiếm dụng lịng đường đơ thị hoặc hè phố dưới 05 m</b><small>2</small>

để nhằm mục đích làm nơi trơng, giữ xe.

<b>- Các cá nhân hay tổ chức đã chiếm dụng phần đường xe chạy hoặc lề đường của</b>

đường ngồi đơ thị dưới 20 m làm nơi trông, giữ xe.<small>2</small>

Như vậy, ta nhận thấy rằng, căn cứ theo quy định của pháp luật, đối với hành vi cácchủ thể thực hiện việc bn bán lấn chiếm vỉa hè có thể phạt tiền từ 100.000 đồng đến200.000 đồng đối với các cá nhân, và phạt từ 200.000 đồng đến 400.000 đồng đối với tổchức.

Ngoài ra, pháp luật cũng quy định đối với hành vi các chủ thể lấn sử dụng trái phéplịng đường đơ thị, hè phố để nhằm các mục đích cụ thể như: Họp chợ; kinh doanh dịchvụ ăn uống; bày, bán hàng hóa; sửa chữa đối với các phương tiện, máy móc, thiết bị; rửaxe; đặt, treo biển hiệu, biển quảng cáo; xây, đặt bục bệ; làm mái che hoặc các chủ thểthực hiện các hoạt động khác mà các hoạt động đó gây cản trở giao thơng chiếm lịng lềđường có thể phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với cá nhân, và cũng cóthể bị phạt từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng đối với tổ chức.

<b>1.2 Thực trạng công tác quản lý hè phố tại Hà Nội hiện nay</b>

Sử dụng, lấn chiếm hè phố cho các mục đích kinh doanh, bn bán vẫn đang là vấn đềnhạy cảm và cũng vơ cùng khó khăn trong việc ban hành văn bản sao cho phù hợp, trongcông tác tổ chức thực hiện, làm sao để đảm bảo giữa nhu cầu của người dân và quản lýcủa Nhà nước, đặc biệt việc các quán ăn, tạp hóa, bán hàng tràn lan trên các con phố còndẫn đến tình trạng lấn chiếm khơng gian nghiêm trọng của việc đỗ xe. Điều này ảnhhưởng đến luồng giao thông lưu thơng và khơng gian của người đi bộ, thậm chí khiếnngười đi bộ phải đi xuống lòng đường; ảnh hưởng đến thuần phong mỹ tục, mất mỹ quannơi đô thị.

Theo thống kê của Tạp chí Quy hoạch Xây dựng, số 100/2019, các tuyến phố lấnchiếm trên 70% vỉa hè bao gồm: Đường Trương Định, đường Đê La Thành, đường TrầnKhát Chân, đường Đại Cổ Việt, Tam Trinh, đường Láng đường Tây Sơn, đường KhâmThiên. Các tuyến phố lấn chiếm từ 35-70% vỉa hè gồm: Đường Đại La, Minh Khai, Thái

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

Hà, Tràng Thi, Tràng Tiền, Huế, Giải Phóng, Trường Chinh, Lạc Long Qn, Hồng HoaThám, Nguyễn Lương Bằng.

Tình trạng lấn chiếm hè phố cịn diễn ra phổ biến, thường xuyên liên quan đến nhiềuvấn đề: trách nhiệm quản lý nhà nước của UBND; các sở giao thông vận tải, xây dựng;các cấp triển khai thực hiện nhiệm vụ quản lý, sử dụng bao gồm việc trông giữ phươngtiện dùng để kinh doanh. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này theo tác giả cho rằng do sựthiếu phối hợp và quản lý chặt chẽ giữa các lực lượng chức năng cũng như các lực lượngquản lý khu vực.

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

<b>CHƯƠNG 2: NGUYÊN NHÂN KHIẾN VIỆC “DẸP LOẠN”TRONG SỬ DỤNG HÈ PHỐ Ở HÀ NỘI KHÔNG HIỆU QUẢ</b>

Thứ nhất, quy định pháp luật chưa giải quyết được đúng nguồn cơn vấn đề. Thựctrạng chung có thể nhìn thấy là việc người dân chiếm dụng hè phố trái quy định của phápluật. Nhưng thay vì điều chỉnh, bổ sung quy định phù hợp với thực tiễn hoặc đưa ra cácvăn bản hướng dẫn, hỗ trợ người dân thì nhà nước lại cấm người dân. Đối với nhiềungười dân, hộ gia đình thì vỉa hè lại chính là cần câu cơm của họ. Vì vậy mà giữa việctuân thủ pháp luật và việc kiếm kế sinh nhai thì chắc hẳn người dân sẽ khơng lựa chọn đitheo ý chí của nhà nước.

Khía cạnh thứ hai là việc phổ biến pháp luật chưa tiếp cận đến người dân. Nhà nướccho phép sử dụng hè phố để kinh doanh, để trông giữ xe ở Hà Nội với các điều kiện kèmtheo. Sẽ có nhiều cá nhân nắm bắt và tuân thủ theo pháp luật mà vẫn đảm bảo lợi ích cánhân. Mặt khác, khơng phải ai cũng có kiến thức pháp luật và khả năng tiếp cận tới cácquy định của pháp luật. Sẽ có nhiều người dân vì thiếu hiểu biết mà bỏ qua các quy địnhcủa pháp luật. Điều này sẽ dẫn đến sự lộn xộn, bất ổn trong việc chấp hành các quy địnhcủa pháp luật, thậm chí bất cơng giữa các cá nhân, tổ chức tham gia.

Ngày 30/05/2007, UBND thành phố Hà Nội đã ban hành Nghị định số UBND về “Phân cấp quản lý nhà nước về hạ tầng kỹ thuật đô thị theo Nghị quyết số08/2006/NQ-HĐND ngày 22/07/2006 của HĐND thành phố Hà Nội”. Tuy nhiên, Việcchia chức năng, nhiệm vụ cho các cấp quản lí, sử dụng vỉa hè trong Nghị định số55/2007/QĐ-UBND còn chưa thực sự rõ ràng triệt để, vẫn còn sự mập mờ về thẩm quyềnquản lý giữa cấp thành phố và cấp quận, huyện. Tại Nghị định chỉ quy định một điềuchung chung rằng thống nhất chung và hướng dẫn về công tác quản lý hè phố, cịn cấpquận, phường có thẩm quyền quản lý đầu tư xây dựng, cấp phép sử dụng hè phố… Trongkhi đó, trong quy định về thẩm quyền của cấp thành phố cũng bao hàm thẩm quyền củacấp quận, phường.

55/2007/QĐ-Sự phân cấp không rõ ràng làm cho hệ thống văn bản giữa các cơ quan thiếu sự thốngnhất; sai phạm trong việc tổ chức thực hiện của từng cơ quan đơn vị trong quy hoạch sửdụng lòng đường, hè phố, cấp phép các điểm trơng giữ phương tiện, mức thu phí và lệ phí

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

trơng xe, các cơng trình xây dựng nhà cao tầng thiếu điểm đỗ và sai quy hoạch, một sốlực lượng được giao nhiệm vụ, chức năng xử lý lấn chiếm lòng đường, vỉa hè nhưng chưahồn thành tốt nhiệm vụ… Dẫn đến tình trạng trên một quận, tuyến này sở quản lýđường, tuyến kia quận quản lý hè… rất chồng chéo. Một hè đường phố nhiều cơ quanquản lý, nhiều cơ quan được phép cấp phép… Do tổ chức chính quyền đơ thị thành nhiềucấp nên đời sống đơ thị bị chia cắt khó bảo đảm tính thống nhất trong việc quản lý vỉa hè,đặc biệt là việc quy hoạch, sửa chữa vỉa hè. Cho dù phân cấp quản lý vỉa hè, tuy nhiênđều thuộc thẩm quyền của UBND, dẫn đến thiết chế Hội đồng nhân dân ở các quận,phường trở nên hình thức, khơng có nội dung hoạt động.

Quyết định số 09/2018/QĐ-UBND cũng trao quyền và nhiệm vụ cho UBND cấphuyện và cấp xã trong việc giám sát, kiểm tra và xử lý vi phạm. Quy định tương đối rõràng trong việc quy trách nhiệm về cho UBND. Tuy nhiên, công tác này chưa cho thấy sựhiệu quả rõ rệt. Có nhiều nơi, tổ cơng tác đến nơi xử lý các trường hợp vi phạm lấnchiếm vỉa hè bằng biện pháp cảnh cáo, thậm chí xử phạt nhưng sau khi tổ công rời đi,người đối tượng đó ngay lập tức tái lấn chiếm.

Thêm vào đó, vấn đề cịn nằm ở những cán bộ khơng gương mẫu, vẫn cịn tình trạngnể nang, né tránh, làm ngơ, thậm chí tiếp tay cho vi phạm, dẫn tới thiếu thuyết phục,thiếu công bằng, nên người dân không tuân thủ triệt để.

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

<b>CHƯƠNG 3: ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP</b>

Từ thực tiễn đã phân tích ở trên, dưới đây là một số đề xuất về giải pháp nhằm khắcphục và hướng tới giải quyết hiện tượng trên.

Thứ nhất, quy hoạch lại nhằm tạo điều kiện phát triển đồng đều hơn giữa các quận,huyện. Cơ cấu dân số trong các quận huyện có sự chênh lệch. Chắc chắn những quậnhuyện có điều kiện cơ sở vật chất tốt hơn, điều kiện phát triển hơn thì người dân sẽ có xuhướng sinh sống đơng đúc hơn. Dân đơng hơn thì nhu cầu với những món ăn đường phố,với những dịch vụ như gửi xe cũng nhiều hơn. Từ đó, xu hướng lấn chiếm hè phố tráipháp luật cũng cao hơn. Vấn đề quy hoạch ở đây cũng hướng tới việc tạo những thịtrường, những địa điểm buôn bán cho người dân. Tác giả đề xuất học hỏi mơ hình củamột số quốc gia nổi tiếng về du lịch và dịch vụ như Thái Lan với mơ hình “món ănđường phố”. Hay quy hoạch những tuyến phố chỉ để phục vụ đồ ăn đường phố ở mỗiquận huyện… Cơ bản là phải dàn trải nhu cầu, đi cùng với việc tạo môi trường để ngườidân vẫn có thể kiếm sống mà khơng vi phạm quy định của pháp luật.

Thứ hai, đối với những cá nhân thuộc nhóm đối tượng thứ nhất, tác giả khuyến nghịnên tăng chế tài xử lý đi kèm với áp dụng các khoản phí. Từ đó làm tăng chi phí nếu họcó hành vi lấn chiếm hè phố nhằm hướng tới hạn chế tình trạng này. Như vậy, họ vẫn cóthể kinh doanh thu lại lợi nhuận mà cũng hạn chế đi việc sử dụng hè phố để bày thêmhàng hoá, để đặt thêm chỗ ngồi ăn uống...

Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, công tác phổ biến, tuyên truyền phápluật nên được quan tâm và chú trọng hơn nữa, đi kèm với đó là thường xuyên kiểm tra,giám sát việc tuân thủ pháp luật và xử lý ngay khi có hiện tượng vi phạm pháp luật.Người dân cần được biết những quy định gắn liền với hoạt động mưu sinh của họ. Nếunhư giải được bài tốn đặt ra ở khuyến nghị đầu tiên thì hồn tồn có thể xử lý vi phạmhành chính đối với việc sử dụng hè phố sai mục đích rất dễ dàng.

Trích theo PGS.TS.KTS Đỗ Tú Lan thuộc Hội Quy hoạch kiến trúc đô thị Việt Nam:"Ở nhiều nơi, kinh tế vỉa hè đã dần hoạt động theo đúng quy luật phát triển như một hệsinh thái kinh tế đô thị, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi từ kinh tế bao cấp sang kinh tếthị trường, nhiều thành phần. Tuy nhiên, sự phát triển của kinh tế lại phần nào mâu thuẫnvới quản lý đô thị.

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

Dưới góc độ quản lý Nhà nước, cần xem xét các yếu tố xã hội, văn hóa, thương mạichứ khơng chỉ đơn thuần là yếu tố khơng gian. Việc duy trì được tính đặc trưng của vỉa hèsẽ giúp cân bằng và hài hòa được nhiều nhu cầu thực tế."

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

<b>KẾT LUẬN</b>

Các hoạt động trên vỉa hè tại Hà Nội rất đa dạng và sống động. Điều này làm nên sứcsống và là nét văn hóa độc đáo cho một đô thị. Những hoạt động diễn ra trên vỉa hè, trongcác không gian mở công cộng như sân chơi, công viên trở thành điểm hấp dẫn và lực hútkinh tế cho nhiều thành phố trên thế giới. Nếu vỉa hè chỉ có người đi bộ và khơng có hoạtđộng nào khác, thành phố sẽ trở nên nhàm chán và thiếu thân thiện.

Ý thức của người dân là yếu tố đặc biệt quan trọng, thậm chí quan trọng hơn cả chínhsách và quy định của Nhà nước. Chính vì vậy công tác tuyên truyền, vận động cần đẩymạnh hơn nữa trong thời gian tới. Đi kèm với tuyên truyền, vận động là quy định xửphạm nghiêm khắc; nếu không, cơng tác tun truyền, vận động dù có được tiến hànhthường xuyên cũng không mang lại kết quả như mong muốn. Việc kinh doanh trên vỉa hèlà đối tượng khó quản lý nhất và phải mất nhiều thập kỷ vấn đề này tại các thành phố lớnmới giảm về số lượng một phần do thay đổi thói quen. Lấn chiếm vỉa hè là vấn đề vượtngoài phạm vi cơ sở hạ tầng hoặc quản lý đơn thuần, nó cịn là văn hóa, việc làm, thunhập, thói quen sử dụng, … thậm chí các chính sách tại khu vực nơng thơn. Các giải phápđưa ra được dựa trên đòi hỏi phải thay đổi nhận thức và quan điểm về bản chất của vỉa hècũng như vai trị của kinh doanh, bn bán trên phạm vi đó, từ đó lồng ghép các yếu tốnày vào quá trình quy hoạch. Hơn thế nữa, thực trạng này nên được xem xét từ góc độcon người, và cần nhận diện họ từ góc độ tổ chức để có thể đưa ra những giải pháp hiệuquả nhưng vẫn đảm bảo quyền lợi cho một nhóm lao động cần thiết của đơ thị. Đây làvấn đề địi hỏi biện pháp còn căn cơ và lâu dài ở thành phố Hà Nội nói riêng, và tồnquốc nói chung.

Qua thời gian làm bài, bìa tiểu luận cũng đã một phần nào đạt được những mục tiêu đãđặt ra. Tuy nhiên nhiều bài báo, cũng như nguồn tin khác nhau và chưa rõ ràng, nhiềuthuật ngữ được sử dụng chưa đúng nên bài viết cịn gặp rất nhiều khó khăn trong lúc tìmtài liệu để đi đến kết luận cuối cùng. Cũng một phần do năng lực còn hạn chế nên trongq trình làm tiểu luận khơng tránh khỏi những thiếu sót, em rất mong nhận được sự gópý từ cơ để có thể hồn thiện bài tiểu luận cũng như rút kinh nghiệm cho sau này. Em xinchân thành cảm ơn cô!

</div>