<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘIDƯƠNG THỊ NHÀN

Chuyên ngành: Luật Hình sựMã số: 60.38.40

LUẬN VĂN THAC SY LUẬT HOC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN: TS. TRẦN VĂN LUYỆN

HÀ NỘI NĂM 2006

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

Lời nói đầu

<small>CHƯƠNG 1</small>

TINH HÌNH TOI BUON LAU VA KẾT QUÁ DAU TRANH

PHONG CHONG BUON LAU TREN DIA BAN TINH QUANG NINH1.1. Một số đặc điểm tình hình của tỉnh Quang Ninh có liên quan đến

hoạt động bn lậu và cơng tác phịng, chống tội bn lậu.1.2. Tình hình tội bn lậu trên địa bàn tinh Quảng Ninh.1.3. Kết quả hoạt động phòng ngừa tội buôn lậu.

1.4. Kết quả hoạt động điều tra, xử lý tội buôn lậu.

1.5. Những hạn chế trong công tác đấu tranh phịng, chống tội bn

2.2. Ngun nhân, điều kiện về tâm lý xã hội.

2.3. Nguyên nhân, điều kiện về việc làm và các chính sách xã hội.2.4. Nguyên nhân, điều kiện về cơ chế chính sách, pháp luật.2.5. Nguyên nhân, điều kiện khách quan khác.

Kết luận chương 2

<small>; CHUONG 3 ;</small>

MOT SO GIAI PHAP NANG CAO HIEU QUA CONG TAC DAU TRANH

PHONG, CHONG TOI BUON LAU TREN DIA BAN TINH QUANG NINH

3.1. Du báo tình hình tội bn lậu ở Việt Nam nói chung va trên diabàn tỉnh Quảng Ninh nói riêng.

3.2. Các giải pháp phịng, chống tội bn lậu.

Kết luận chương 3

Kết luận

Danh mục tài liệu tham khảo

<small>303233343536</small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

1. Tính cấp thiết của đề tài.

Điều 24 Hiến pháp 1992 quy định: Nhà nước thống nhất quản lý và mởrộng hoạt động kinh tế đối ngoại, phát triển các hình thức quan hệ kinh tế vớimọi quốc gia, mọi tổ chức quốc tế trên nguyên tắc tôn trọng độc lập chủquyền kinh tế và cùng có lợi, bảo vệ và thúc đẩy sản xuất trong nước.

Chính sách mở cửa của Nhà nước ta đã tạo điều kiện thuận lợi cho việcthúc đẩy giao lưu hợp tác phát triển kinh tế giữa Việt Nam với nước ngoài,đồng thời hoạt động sản xuất kinh doanh trong nước cũng có điều kiện pháttriển mạnh. Tuy nhiên, cũng từ đấy tệ nạn bn lậu có điều kiện ngày càng gia

<small>tăng, hoạt động bn bán trái phép hàng hố qua biên giới này đã và đang đi</small>

ngược lại những lợi ích kinh tế của Nhà nước, gây thiệt hại nghiêm trọng đếnnền sản xuất trong nước, de doa an ninh kinh tế của quốc gia.

Quang Ninh là tỉnh có đường biên giới trên đất liên và trên biển với

Trung Quốc, cùng với chính sách kinh tế mở cửa, thơng thống đã tạo những

điều kiện thuận lợi để hoạt động buôn lậu diễn biến phức tạp và khó kiểm

sốt, mặc dù các cơ quan chức năng đã áp dụng nhiều biện pháp phòng, chốngnhằm ngăn chặn, hạn chế hiện tượng này, song hiệu quả chưa cao.

Vì vậy, việc nghiên cứu tình hình đấu tranh phịng, chống bn lậu trênđịa bàn tỉnh Quảng Ninh là cần thiết nhằm tìm ra nguyên nhân và đề xuấtnhững giải pháp phịng, chống tội bn lậu có hiệu quả hơn nữa.

2. Tình hình nghiên cứu của đề tài.

Có nhiều cơng trình, bài viết của các nhà nghiên cứu về cơng tác đấutranh phịng, chống tội bn lậu nói chung và trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh

<small>nói riêng như:</small>

- Luận án Tiến sỹ: Buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hoá, tiền tệ qua

biên giới đất liền Việt - Trung. Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

- Buôn lậu và chống buôn lậu, nhận diện và giải pháp của tác giả Thạcsỹ Lê Văn Thơi — NXB Chính trị quốc gia 2000.

- Luận án Tiến sỹ: Dau tranh phịng chống tội bn lậu hoặc vậnchuyển trái phép hàng hoá, tiền tệ qua biên giới. Nghiên cứu sinh Nguyễn Đức

lậu trong mấy năm gần đây đã có những thay đổi với nhiều thủ đoạn phạm tội

mới, các giải pháp nêu ra trước đây trong điều kiện hiện nay ít phát huy tác

3. Mục đích nghiên cứu của đề tài.

Đề tài tập trung nghiên cứu tình hình tội bn lậu trên địa bàn tỉnhQuảng Ninh; những đánh giá về kết quả công tác đấu tranh phịng chống, tìm

ra những ngun nhân điều kiện cụ thể, trên cơ sở đó dé xuất một số giải pháp

hồn thiện pháp luật cũng như các biện pháp đấu tranh chống buôn lậu mộtcách hiệu quả trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.

4. Đối tượng, phạm vi nghiên của đề tài.

Đối tượng, phạm vi nghiên cứu của đề tài là tình hình tội bn lậu vàcơng tác đấu tranh phịng, chống tội buôn lậu trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.

5. Phương pháp nghiên cứu của đề tài.

Việc nghiên cứu đề tài dựa trên quan điểm của Đảng và Nhà nước về

đấu tranh phịng, chống tội bn lậu trong tình hình mới. Luận văn sử dụng

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

6. Những đóng góp mới của đề tài.

Trên cơ sở phân tích tình hình tội bn lậu trong những năm qua, tác

giả đưa ra những dự báo về xu hướng phát triển của loại tội phạm này trong

thời gian tới và sự tác động của quá trình hội nhập quốc tế đến tình hình tộibn lậu ở Việt Nam nói chung và trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh nói riêng.

Đồng thời, nêu ra một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tácđấu tranh phịng, chống tội bn lậu, trong đó có các giải pháp về hoàn thiệncác quy định của pháp luật hiện hành.

7. Kết cấu của luận văn

Luận văn kết cấu gồm 3 chương, 13 mục và các tài liệu tham khảo.

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

PHỊNG, CHỐNG TỘI BN LẬU TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NINH

1.1. Một số đặc điểm, tình hình của tỉnh Quảng Ninh liên quan đến

hoạt động bn lậu và cơng tác phịng, chống tội bn lậu

Quảng Ninh là tỉnh biên giới thuộc phía Đơng Bắc tổ quốc, với dân sốkhoảng 1,3 triệu người, diện tích tự nhiên là 8.239.243 km”, trong đó diện tích

đất liên là 5938 km”; diện tích các vịnh, biển nội thuỷ là 2.448. 853 km”, cácđảo có tổng diện tích là 619.913 km”.

<small>Địa hình kéo dài từ Tây sang Đơng, hướng Đơng - Tây rộng 295km,</small>

hướng Bắc - Nam rộng 102km, chủ yếu là diện tích đồi núi. Cực Bắc của tỉnhthuộc xã Hồnh Mơ, huyện Bình Liêu, cực Nam thuộc đảo Ngọc Vừng, huyệnVân Đồn, cực Tây là sông Vàng Chôm thuộc huyện Đơng Triều và cực Đơng

<small>là mũi Gót thuộc thị xã Móng Cái.</small>

Sinh sống trên dia ban tỉnh gồm có 21 dân tộc, trong đó có 6 dân tộcchính là Kinh, Dao, Tày, Sán Dìu, Sán Chỉ và Hoa; người Kinh chiếm 89,2%

chủ yếu sống ở khu vực đô thị và đồng bằng ven biển.

Trong những năm gần đây, điều kiện kinh tế - xã hội trong tỉnh đã cónhiều bước phát triển mới. Từ năm 2001 đến 2005, tốc độ tăng trưởng kinh tế

duy trì ở mức cao và ổn định, tổng sản phẩm quốc nội GDP tăng hàng năm

12,7%, các ngành công nghiệp chủ yếu là than, điện, đóng tàu, xi mang, dịchvụ thương mại, du lịch đều phát triển. Các thành phần kinh tế đa dạng, hoạt

động thu hút vốn đầu tư nước ngoài được đẩy mạnh. Điều kiện kinh tế, cơ sởhạ tang được cải thiện, tiếp tục có bước phát triển tiến bộ, hài hoà với phát

triển kinh tế.

Tuy nhiên, bên cạnh sự tăng trưởng cao về kinh tế, tệ nạn buôn lậu vàcác hành vi gian lận thương mại, tội phạm khác cũng có chiều hướng gia tăng,

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

tỉnh nói riêng. Điều đó ln đặt các cấp chính quyền và các cơ quan pháp luậtphải có những biện pháp tích cực hơn nữa nhằm hạn chế đến mức thấp nhất tội

phạm và các tệ nạn xã hội, duy trì sự ổn định về an ninh chính trị, phát triển

kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh, đặc biệt là hoạt động buôn lậu.

Ở nước ta, buôn lậu được coi là “quốc nạn”; là loại tội phạm mang đặc

tính kinh tế - xã hội sâu sắc cần được ngăn chặn kịp thời. Trên thực tế, buônlậu là hành vi buôn bán hàng hoá, tiền tệ qua biên giới một cách trái phép,nằm ngồi sự kiểm sốt của Nhà nước nhằm mục đích thu lời bất chính.

Tác hại của tệ nạn buôn lậu đối với nền kinh tế - xã hội của đất nước

nói chung thể hiện rõ nhất ở chỗ hàng hoá nhập lậu là hàng trốn thuế, bởi vậy

“khi vào thị trường nội địa sẽ làm mất sự cân bằng trong cạnh tranh thươngmại giữa hàng nội và hàng ngoại do có sự chênh lệch đáng kể về giá cả vàchất lượng hàng hoá, đồng thời làm thất thu thuế xuất, nhập khẩu dẫn đến thấtthu cho ngân khố quốc gia” [36, 417]. Tệ nạn bn lậu cịn kéo theo các tệnạn xã hội và tội phạm khác như cờ bạc, gây rối trật tự công cộng, chốngngười thi hành cơng vul| Đặc biệt là bn lậu ln có mối quan hệ chặt chẽvới tham nhũng, cùng với đó là sự ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống tâm lý xãhội và đe doa an ninh biên giới quốc gia.

Quảng Ninh là một trong những địa bàn trong cả nước mà hoạt động

buôn lậu diễn ra phức tạp và khó kiểm sốt nhất. Các đặc điểm về điều kiện tự

nhiên, dân cư, tốc độ phát triển kinh tế, giao lưu bn bán... đã có tác động rấtlớn đến thực trạng này.

Ở phía Bắc, đường biên giới quốc gia trên đất liền với Trung Quốc

thuộc địa phận tỉnh có chiều dài 132,8 km. Phía Tây giáp các tỉnh Lạng Sơn,Bắc Giang, Hải Dương, phía Nam giáp Hải Phịng, phía Đơng là đường bờ

biển dài 250 km giáp với hải phận quốc gia của Trung Quốc, thuộc địa phận

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

thành địa hình rất thuận lợi cho hoạt động buôn lậu diễn ra liên tục cả trên

tuyến đất liền và trên biển.

Hàng hoá nhập lậu được vận chuyển sâu vào nội địa và dé dàng chuyển

tiếp sang các tỉnh khác như Lạng Sơn, Hải Phòng và ngược lại. Mặt khác, do

bờ biển khúc khuyu có nhiều cửa sơng và bãi tràn, bên ngoài là hơn 2000 honđảo lớn, nhỏ nằm rải rác trên một diện tích mặt biển rất lớn là nơi neo đậu, ẩn

nấp của các tàu, thuyền chở hàng lậu hoặc là nơi cất giấu hàng lậu, rất khóphát hiện và đuổi bat, gây rất nhiều khó khăn cho lực lượng chống buôn lậu.

Các cảng biển cũng là nơi có số lượng hàng hố được nhập - xuất lậuđáng kể. Quảng Ninh có 7 cảng biển trong đó có một số cảng lớn như cảng

Cái Lân, cảng Vạn Gia và cảng Cửa Ơng, hàng ngày có nhiều tàu chở hàng

cập cảng, xen lẫn các hoạt động hợp pháp có một khối lượng lớn hàng hố

nhập lậu vào nội địa khơng được kiểm sốt.

Đường biên giới trên bộ nằm trên địa phận thuộc 3 huyện là Bình Liêu,Hải Hà và thị xã Móng Cái. Các hoạt động xuất nhập cảnh, xuất nhập khẩukhông chỉ diễn ra tại các cửa khẩu, trong đó có các cửa khẩu quốc tế là HồnhMơ, Bắc Ln và Móng Cái mà hàng hố cịn được vận chuyển theo các

đường mon, theo bờ sơng có địa hình hiểm trở từ khu vực biên giới vào nội

địa. Dân cư sống ở khu vực biện giới chủ yếu là người dân tộc ít người, sống

phân tán thưa thớt trên địa hình hiểm trở, tổng số có 10 xã với dân số khoảng

trên 10 nghìn người, đời sống rất khó khăn, lạc hậu thường bị các đối tượnglợi dụng thuê vận chuyển hàng lậu qua biên giới bằng đường mịn, đường tắtgây khơng ít khó khăn cho cơng tác vận động tun truyền về chính sách phápluật của Đảng và Nhà nước.

1.2. Tình hình tội bn lậu trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

chuyển hàng lậu, hàng gia, hàng cấm từ các tỉnh vào trong nội địa. Tình hình

bn lậu trên địa bàn tỉnh có xu hướng diễn biến phức tạp. Hành vi bn lậu

thường gắn liền với vận chuyển trái phép hàng hoá với thủ đoạn ngày càngtinh vi, nguy hiểm hon.

* Về phương thức, thủ đoạn: Các đối tượng buôn lậu dùng nhiềuphương thức, thủ đoạn tinh vi và thường xuyên thay đổi nhằm đối phó với việckiểm tra, xử lý của các cơ quan chức năng.

Các đối tượng là đầu nậu trong đó chủ yếu là người tỉnh ngồi hoạtđộng giấu mặt, thường thông qua trung gian là các đối tượng ở địa bàn biên

giới để mua gom hàng từ Trung Quốc, sau đó th và khốn gọn cho các đốitượng vận chuyển theo từng cung đoạn gắn với trách nhiệm bồi thường nếu đểhàng mất hoặc tăng giá thuê bốc vác và vận chuyển lên từ 2 đến 2,5 lần trongkhâu vận chuyển hàng lậu khi bị các lực lượng chống bn lậu truy đuổi. Vìvậy các đối tượng này thường có hành vi chống đối quyết liệt để bảo vệ hoặctau tán hàng được thuê vận chuyển.

Mot số chủ hàng còn lợi dụng đối tượng lấy danh nghĩa thương binh débuôn lậu hoặc vận chuyển hàng lậu như vụ: ngày 13/05/2002 Phịng Cảnh sátkinh tế Cơng an tỉnh Quang Ninh kiểm tra xe ơtơ 16K-2717 của Xí nghiệpthương binh Sao Vàng - Hải Phòng vận chuyển 14 loại hành hoá do Trung

Quốc sản xuất nhập lậu, trị giá trên 100 triệu đồng.

Bọn buôn lậu hiện nay thường sử dụng loại xe tải nhỏ từ 1 đến 1,5 tấn,xe chở khách du lịch, xe khách chất lượng cao, xe bán tải có gia cố thêm hầmở sàn xe và vách xe, gắn biển kiểm soát giả hoặc xe thanh lý của các đơn vị bộ

đội, cơ quan, xí nghiépl| để vận chuyển hàng lậu.

Trong mấy năm gần đây, các chủ hàng, chủ đầu nậu đã áp dụng thủ

đoạn chia nhỏ, xé lẻ các lô hàng để vận chuyển qua biên giới, hàng nhập lậu

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

tập kết ở một số nhà dân ven đường, bìa rừng, khi có điều kiện thì chuyểnhàng lên các phương tiện như xe tải, xe chở khách, xe con... vận chuyển sâuvào nội địa để tiêu thụ.

Sau một thời gian hoạt động với thủ đoạn lợi dụng các phương tiện, đối

tượng giả danh thương binh, người tàn tật để vận chuyển hàng lậu bị các lựclượng chức năng phát hiện, xử lý triệt để, thì các đối tượng bn lậu lạichuyển đổi phương thức hoạt động sang sử dụng các loại xe 4 chỗ ngồi, xe dulịch, xe gắn máy dùng biển số giả... để vận chuyển hàng quý hiếm, động vậthoang dã quý hiếm; hàng hoá vận chuyển được tháo rời chi tiết không đồngbộ, vận chuyển thành nhiều cung đoạn để tránh sự phát hiện.

Trong năm 2003 đã phát hiện được thủ đoạn mới là các đối tượng lợi

dụng danh nghĩa các doanh nghiệp hoạt động xuất nhập khẩu hàng hoá đểmóc nối tổ chức bn lậu, khai báo sai xuất xứ hàng hoá, tháo rời hàng hoá

thành các chi tiết (chủ yếu là loại hàng hoá ti vi, tủ lạnh, máy giặt, máy nổ, xe

máy...) sau đó làm thủ tục nhập khẩu dưới dạng linh kiện phụ tùng ở nhiều

cửa khẩu khác nhau nhằm hợp thức hoá, trốn thuế, thu lợi bất chính lớn...Cũng xuất hiện hiện tượng hàng hố được sản xuất tại Trung Quốc nhưngđược in và dập nhãn ký hiệu sản xuất tại Việt Nam nhằm được hưởng ưu đãivề thuế, nâng khống tỷ lệ nội địa hố đối với một số hàng hố như máy điềuhồ nhiệt độ, phụ tùng xe máy, đầu VCD...

Một phương thức khác là để che giấu hành vi buôn lậu, một số nhóm

đối tượng chun bn lậu, vận chuyển hàng lậu đã huy động vốn thành lậpcác cơng ty TNHH có chức năng xuất - nhập khẩu, chúng lợi dụng việc nhậpkhẩu hàng hoá hoặc làm thủ tục mua hàng thanh lý để sử dụng quay vịng hố

đơn chứng từ. Thủ đoạn của các đối tượng là nhập khẩu hàng hoá hoặc muahàng phát mại đưa về kho của công ty rồi mới xuất hàng từ kho kèm theo hoá

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

lần. Trong năm 2004, 2005, Phòng cảnh sát điều tra tội phạm về Trật tự quảnlý kinh tế và Chức vụ, Công an tỉnh Quảng Ninh đã phát hiện bắt giữ 02 vụ

của Công ty Thương mại xuất nhập khẩu Quảng Hà và Công ty thương mạixuất nhập khẩu Thành Huy, huyện Hải Hà, tịch thu 22.000 mét vải các loại;

Hải quan Quảng Ninh cũng đã bắt giữ 01 vụ, tri giá trên 600 triệu đồng.

Tình trạng thẩm lậu một số mặt hàng tạm nhập, tái xuất diễn ra phức

tạp, hàng hoá chủ yếu là xăng dau, thuốc lá ngoại, đồ điện tử cũ, đường kính: ÌNăm 2004 xuất hiện hiện tượng đối tượng buôn lậu sử dụng xe ơtơ du lịch,

mỗi xe thường vận chuyển hàng hố có giá trị từ 25 đến 50 triệu đồng/chuyến,chạy với tốc độ cao, lạng lách, lôi kéo cửu vạn với số lượng đông để cản trởlực lượng chống buôn lậu, giải vây, tau tán hàng hóa khi bị bắt giữ. Một số đốitượng còn sử dụng các loại xe tải, xe khách đã hết hạn lưu hành mang biểnkiểm soát giả để vận chuyển hàng lậu, khi bị bắt giữ thì khơng khai báo chủ

xe, chủ hàng, thậm chí bỏ luôn cả phương tiện và không thực hiện quyết địnhxử phạt của cơ quan có thẩm quyền.

Tại địa bàn thị xã Móng Cái, chủ yếu là khu vực thị trấn Trà Cổ và xãHải Hồ, xảy ra tình trạng nhập lậu tơm đơng lạnh từ Trung Quốc sau đó hợp

thức hố bằng việc xác nhận có nguồn gốc ni đầm. Ở đây có sự tiếp tay của

một số cán bộ xã, phường ký giấy xác nhận nguồn gốc tôm nuôi, tạo điều kiệncho các đối tượng hợp thức hoá nguồn gốc tôm nhập lậu.

Xuất hiện các đường dây, tổ chức liên tuyến để buôn bán, vận chuyển

vàng, đôla từ Trung Quốc về Việt Nam hoạt động khép kín và gây nhiều khókhăn cho việc điều tra bắt giữ.

Trên tuyến đất liền, đặc biệt tuyến thị xã Móng Cái - thị xã Cẩm Phả,các đối tượng buôn lậu thường thuê những đối tượng hình sự, nghiện hút...chuyên sử dụng xe máy phân khối lớn chạy với tốc độ cao, hoạt động vào ban

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

đêm vận chuyển thuốc lá ngoại nhập lậu, số lượng mỗi chuyến dưới 1500 bao

để nếu bị bắt giữ thì cũng khơng bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Bọn chúng

thường mang theo dao, kiếm, bột cay làm vũ khí để đe doa, chống trả lại cáclực lượng chống buôn lậu khi bị kiểm tra, bắt giữ. Hoặc dùng phương thức

khác là sử dụng hai hoặc ba xe ôtô không chở hàng, hoặc nhiều xe ôm chạy

cùng để hỗ trợ cho xe chở hàng lậu, khi gặp các lực lượng đuổi bắt thì chốngtrả, cản đường, cố tình dừng xe giữa đường làm ách tắc giao thông để gây sứcép với lực lượng kiểm tra và tau tán hàng.

Trên tuyến biển, những năm gần đây, các đối tượng buôn lậu đã chuyển

sang vận chuyển hàng lậu bằng đường biển nhiều hơn, có chiều hướng phứctạp và khó kiểm sốt [2,11]. Chúng thường sử dụng tàu có cơng suất lớn, cótrang bị thiết bị thơng tin liên lạc hiện đại, dựa vào địa hình biển rộng, nhiềuđảo nên dễ dàng phát hiện và lẩn tránh được tàu tuần tra của lực lượng chống

buôn lậu. Bọn buôn lậu cũng đã lợi dụng một số tàu đánh cá, tàu chở than vượt

tuyến trái phép sang Trung Quốc mua hàng, sau đó vận chuyển trên vùng giáp

gianh tiếp giáp hải phận quốc tế để đưa hàng lậu vào nội địa mà không qua địaphận vùng biển Quảng Ninh nhằm tránh sự kiểm tra, kiểm soát của các lựclượng Biên phịng, Hải quanL '

* Về hàng hố bn lậu: thực tế cho thấy những mặt hàng nào ở thịtrường Việt Nam có nhu cầu lớn hoặc việc mua bán có lợi nhuận cao, các mặt

hàng cấm đều là đối tượng để buôn lậu. Hàng xuất nhập lậu bao gồm các mặthàng cấm xuất nhập khẩu; hàng nhập khẩu không qua cửa khẩu quy định,

không khai báo hải quan; hàng nhập khẩu bày bán tại các cửa hàng, ở trong

kho, vận chuyển trên đường khơng có hố đơn, chứng từ chứng minh nguồngốc xuất nhập khẩu hợp pháp hoặc sử dụng hố đơn chứng từ khơng hợp lệ

theo quy định của Bộ Tài chính; những mặt hàng Nhà nước quy định phải dán

tem hàng nhập khẩu mà không dán tem.

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

Tuy từng thời điểm, từng năm mà các loại hang hố bn lậu có sự da

dạng, nhưng nhìn chung hàng hoá nhập lậu trên tuyến biên giới Quảng Ninhchủ yếu là hàng tiêu dùng như: vải, quần áo may sắn, đồ điện tử, điện lạnh;phụ tùng xe máy; tiền, vàng, ngoại tệ; thuốc lá ngoại, đường kính... Hàng hoáxuất lậu chủ yếu gồm nhiên liệu như than, xăng, dầu diezen, phế liệu, quặngkim loại, động vật hoang dã quý hiếm...

Trong hai năm 2003, 2004 các cơ quan chức năng đã bắt giữ được hànghoá với số lượng lớn như: 5502 chiếc xe đạp ngoại cũ; đồ điện tử các loại11485 cái; 140545 bao thuốc lá ngoại; 30163,65kg động vật hoang dã, quýhiếm; 916358 chiếc quần áo các loại; pháo các loại 58370 hộp và 587,lkg;

than mỏ 1228,87 tấn; gỗ quy tròn các loại 63935,15m*; vai các loại 459380m

và 471177kg; máy giặt 187 chiếc') và nhiều loại hang hoá khác.

Cụ thể, tình hình bn lậu các loại hàng hố trên địa bàn tỉnh Quảng

Ninh diễn ra rất phức tạp:

- Việc buôn bán, vận chuyện dau diezen từ Việt Nam sang Trung Quốctiêu thụ có chiều hướng tăng: ngày 5/7/2003, Phịng Cảnh sát giao thơngĐường thuỷ, Cơng an tỉnh Quang Ninh kiểm tra tàu HD1776 của doanhnghiệp kinh doanh vận tải xăng dầu Bạch Đằng do Cao Xuân Sơn, sinh năm

1968, trú tại Lê Lợi - Ngô Quyền - Hải Phịng là thuyền trưởng, vận chuyển

158.000 lít dầu diezen trong đó có 65000 lít khơng có giấy tờ hợp lệ. Lợi dụngviệc giá dầu của Việt Nam được Nhà nước ưu đãi nên giá rẻ hơn của Trung

Quốc, các đối tượng mua đầu tại các cửa hàng xăng dầu rồi vận chuyển tráiphép theo đường mòn, đường biển sang Trung Quốc tiêu thụ. Tuy mỗi lần

xuất lậu không lớn nhưng các đối tượng hoạt động liên tục, quay vòng nhiềulần, riêng trong quý 1 năn 2005, các lực lượng chức năng đã phát hiện tịch thu

<small>23.828 lít.</small>

- Một số đối tượng thơng đồng móc ngoặc mua than trái phép sau đóhợp pháp hố bằng hố đơn chứng từ của các đơn vị có chức năng kinh doanh

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

than rồi vận chuyển trái phép sang Trung Quốc tiêu thụ. Day là một trong

những thủ đoạn xuất lậu hàng hoá, tiếp tay cho những đối tượng khai thác vàtiêu thụ than trái phép trong nội địa. Trong năm 2003, các lực lượng chốngbuôn lậu trong tỉnh đã bắt giữ được 1228 tấn than xuất lậu.

- Một loại hàng hoá khác mà các đối tượng tập trung buôn bán qua biên

giới đó là vàng và ngoại tệ. Do Chính phủ Trung Quốc thay đổi tỷ giá đồng

NDT đã ảnh hưởng trực tiếp đến sự chênh lệch giá vàng và đôla giữa thịtrường Việt Nam và thị trường Trung Quốc, lợi dụng tình hình trên, bọn bnlậu đã vận chuyển vàng, ngoại tệ từ Trung Quốc về Việt Nam tiêu thụ. Điểnhình như: ngày 27/4/2004, Phịng Cảnh sát điều tra tội phạm vé Trật tự quảnlý kinh tế và Chức vu, Công an tinh Quang Ninh đã phối hợp với Đồn Biênphịng số 11, thị xã Móng Cái bắt quả tang 3 đối tượng: Trần Danh Tuệ, sinh1984, Nguyễn Quang Hoà, sinh năm 1967 và Hoàng Văn Hưởng, sinh năm1967 đều trú tại thị xã Móng Cái, Quảng Ninh bn lậu 20 kg vàng, trị giáhơn 4 tỷ đồng từ Đông Hưng — Trung Quốc về Móng Cái tiêu thụ. Điều tramở rộng đã xác định chỉ trong thời gian ngắn từ tháng 5 đến tháng 7/2004 các

đối tượng trong đường dây buôn lậu trên đã buôn lậu và vận chuyển trót lọt 97

chuyến /1996 kg vàng, tri giá trên 400 tỷ đồng. Ngày 29/8/2005, tại cửa khẩuquốc tế Bắc Luân, bắt quả tang Trần Thị Gái, trú tại khu 3, phường Trần Phú,thị xã Móng Cái và Nguyễn Thị Liên, trú tai phường Hồ Lạc, thị xã Móng

Cái đang vận chuyển ngoại tệ từ Trung Quốc vào Việt Nam, thu giữ 240.000<small>USD.</small>

- Hoạt động buôn lậu, vận chuyển pháo các loại do Trung Quốc sanxuất vào Việt Nam có chiều hướng gia tăng, các đối tượng sử dụng phươngthức vận chuyển nhỏ lẻ, cất giấu pháo trong hành lý cá nhân và các loại hànghố khác. Trong năm 2004 tồn tỉnh đã bắt giữ được 35.900 quả pháo diêm và458kg pháo Trung Quốc nhập lậu.

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

- Ngoài ra, do ảnh hưởng của dịch cúm gia cầm cho nên thời gian gầnđây đã xuất hiện và gia tăng hoạt động nhập lậu gia cầm và một số loại gia súc

như trâu, bị khơng qua kiểm dịch từ Trung Quốc vào Việt Nam, chủ yếu quacửa khẩu Móng Cái. Năm 2004 các lực lượng chức năng đã bắt giữ, tịch thu

tiêu huỷ 5280 quả trứng gia cầm và 2891 kg gia cầm sống. Trong quý 1/2005cũng đã bat giữ và tiêu huỷ 50.780 quả trứng gia cầm, 2160 con gà và 257 conngan, vịt nhập lậu từ Trung Quốc.

Đối tượng bn lậu và vận chuyển hàng hố tiền tệ trái phép, hàng cấm

trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh chủ yếu là người trong tinh (thị xã Móng Cai,TP Hạ Long...), làm nghề buôn bán hoặc lái xe khách. Một số đối tượng làngười ở các tỉnh lân cận như Hải Phịng, Thái Bình, Hà Nội... bên cạnh đó cịncó các đối tượng buôn lậu là người Trung Quốc. Trong thời gian qua đã khởi

tố được 14 đối tượng là người Trung Quốc về hành vi buôn lậu, vận chuyển,buôn bán hàng cấm, vận chuyển hàng hóa, tiền tệ trái phép qua biên giới; đã

xét xử được 12 bị cáo, trong đó có các vụ Trương Quốc Phong, sinh năm1986, trú tại Trần Khâu - tinh Hà Nam - Trung Quốc nhập cảnh trái phép vàoViệt Nam mang theo 39 hộp thuốc tân dược các loại để tiêu thụ. bị Tồ ántun phạt 7 tháng tù giam về tội bn lậu; vụ La Gia Tài, sinh năm 1989 vàNguyễn Sinh, sinh năm 1971 đều quốc tịch Trung Quốc, ngày 5/10/2005 bịCơng an thị xã Móng Cái bắt quả tang bn lậu 12500 bao thuốc lá 555 donước ngoài sản xuất từ Trung Quốc vào Việt Nam.

Do địa hình đa dạng, phức tạp nên hoạt động buôn lậu diễn ra nhiều nol

nhưng tập trung ở một số khu vực trọng điểm như khu vực đường mòn biên

giới, khu vực Đầu Tán thuộc đảo Vĩnh Thực, mép sông Bắc Luân- xã Hải Hồ,

<small>xã Bình Ngọc thuộc thị xã Móng Cái. Các lực lượng chức năng còn phát hiện</small>và bắt quả tang các đối tượng bn lậu, vận chuyển hàng hố trái phép ngaytại các cửa khẩu như cửa khẩu quốc tế Bắc Luân, Móng Cái, trên tuyến biển,

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

bến phà Bãi Cháy, trên quốc lộ 18A, tại các xã biên giới như Quảng Đứcthuộc huyện Hải Hà, xã Hoành Mơ thuộc huyện Bình Liêu...

1.3. Kết quả hoạt động phịng ngừa tội bn lậu.

Phịng ngừa tội phạm bn lậu là việc các tổ chức, cơ quan nhà nước, xãhội và công dân áp dụng tổng hợp nhiều biện pháp khác nhau hướng vào việc

thủ tiêu các nguyên nhân và điều kiện phạm tội nhằm từng bước ngăn chặn,

hạn chế, đẩy lùi và tiến tới thủ tiêu tội phạm buôn lậu [36,466]. Để đẩy mạnhcông tác đấu tranh chống tội buôn lậu một cách triệt để, toàn diện cả trên đấtliền và trên biển, từ biên giới vào trong nội địa, UBND tỉnh, Ban Chỉ đạo 127của tỉnh đã phân công cho từng lực lượng, địa phương, cụ thể:

- UBND các huyện, thị xã và thành phố chịu trách nhiệm trước tỉnh về

việc chỉ đạo các ngành chức năng trên địa bàn tổ chức tốt công tác đấu tranh

chống buôn lậu và gian lận thương mại, chống việc lợi dụng các chợ thành nơichứa chấp hàng hoá nhập lậu. Chú trọng công tác chống buôn lậu trên địa bàn

các xã giáp biên giới, giáp biển.

- Bộ đội Biên phịng có trách hiệm quản lý chặt chẽ toàn tuyến biêngiới, ngoài nhiệm vụ chủ yếu là bảo vệ chủ quyền an ninh quốc gia, cịn đẩy

<small>mạnh ngăn chặn khơng cho hàng nhập lậu lọt vào biên giới.</small>

- Hải quan quản lý chặt chẽ các cửa khẩu và Trạm kiểm soát liên hợp

Km 15 - bến tau Dân Tiến - Móng Cái kiểm soát chặt chẽ các tại các khu vựccánh gà cửa khẩu và trong phạm vi được phân công chống việc xuất nhập

cảnh, xuất nhập khẩu trái phép.

- Lực lượng Công an tập trung bảo vệ an ninh trật tự, rà soát quản lýchặt chẽ hộ khẩu vãng lai vùng biên giới, các khu thương mại tập trung, nắmchắc các đối tượng “cửu vạn” thường xuyên bốc vác hàng lậu; chấm dứt tình

trạng một số tàu thuyền khơng đăng kiểm, khơng biển hiệu kiểm sốt vẫn hoạtđộng trên sơng biển. Có phương án chống hàng tạm nhập tái xuất và hàngchuyển khẩu thẩm lậu trở lại, tập trung phá các đường dây buôn lậu lớn...

</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">

Tăng cường kiểm tra, lập lại trật tự trong sản xuất và kinh doanh than mỏ, có

biện pháp cụ thể nhằm ngăn chặn bon buôn lậu lợi dụng việc bỏ cần barie

chiều ra Móng Cái để vận chuyển hàng di ra biên giới.

- Quản lý thị trường tổ chức việc chống buôn lậu trên thị trường nội địa,

tập trung chống buôn lậu ở các kho hàng, nơi chứa hàng, nơi lên xuống hàng

- Lực lượng Kiểm lâm phát hiện kịp thời các vụ khai thác lâm sản tráiphép, xử lý nghiêm các vụ vận chuyển lâm sản và động vật hoang dã quý

- Ngành Thuế chịu trách nhiệm chống gian lận về hoá đơn chứng từ,

quan lý chặt chẽ hoá đơn thuế giá trị gia tang VAT, tăng cường kiểm tra việcquyết toán thuế của các doanh nghiệp. Mọi tổ chức, cá nhân kinh doanh muahàng nhập khẩu về để kinh doanh không có hố đơn, chứng từ hợp lệ phải bị

xử lý nghiêm.

- Các cơ quan Viện kiểm sát, Toà án phối hợp tốt với Cơ quan cảnh sát

điều tra tập trung điều tra xác minh, xét xử kịp thời, nghiêm minh các vụ bn

Các biện pháp phịng ngừa tội phạm nói chung và tội buôn lậu và gianlận thương mại đã được tăng cường, góp phần hạn chế được các nguyên nhânđiều kiện của tội phạm, phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi buôn lậu, vận

chuyển trái phép hàng hoá, tiền tệ qua biên giới.

Tuy nhiên, hiệu quả của các biện pháp này chỉ có thể đạt được khi có sự

phối hợp thống nhất, thường xuyên, triệt để giữa các cơ quan chức năng trongđó chủ yếu là Cơng an, Hải quan, Biên phịng, Quản lý thị trường... cũng nhưcó sự chỉ đạo kiên quyết của chính quyền địa phương mà sự quan tâm củachính quyền địa phương là yếu tố then chốt tác động đến hiệu quả công tácchống buôn lậu. Cụ thể:

</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">

- Công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật: cấp uỷ và chính quyền địa

phường đã tổ chức tuyên truyền để nhân dân, nhất là nhân dân ở các khu vực

biên giới nhận thức được tác hại của tệ nạn buôn lậu đối với sự phát triển của

nền kinh tế đất nước, từ đó vận động mọi người khơng tham gia bn lậu,khơng tiếp tay cho bọn bn lậu, góp phần ngăn chặn tệ nạn này một cách cóhiệu quả.

Hình thức tuyên truyền bao gồm phát tờ gấp, sử dụng các phương tiện

truyền thanh, truyền hình, báo, panơ áp phích, tổ chức các cuộc đối thoại trực

tiếp giữa các doanh nghiệp, thương nhân với các cơ quan quản lý nhà nước,

giải quyết kịp thời các vướng mắc, khó khăn, tạo điều kiện thuận lợi để cácdoanh nghiệp được kinh doanh trong mơi trường thuận lợi và bình đẳng.

Năm 2002 đã có trên 10.500 hộ kinh doanh tự nguyện ký cam kếtkhông buôn lậu, không chứa chấp, tiêu thụ hàng lậu, không kinh doanh hànggiả, hàng cấm, hàng không đảm bảo vệ sinh an tồn thực phẩm; năm 2003 đã

có 10.696 lượt hộ kinh doanh được tuyên truyền phổ biến chính sách pháp luật

của Nhà nước, 5084 hộ kinh doanh ký cam kết không kinh doanh hàng lậu.- UBND tỉnh đã thành lập Ban chỉ đạo 127 chống buôn lậu và gian lậnthương mại gồm có 7 thành viên trực thuộc ban chỉ đạo 127 Trung ương, trong

đó gồm Chi cục Quản lý thị trường là thành viên thường trực, Chi cục Kiểm

lâm, Cục Hải quan, Cục Thuế, Công an tỉnh, Bộ đội Biên phịng tỉnh, Trạmkiểm sốt liên hợp km15. Hàng tháng, quý, năm các đơn vị thành viên báo cáokết quả chống buôn lậu và gian lận thương mại của đơn vị mình, đánh giá, nêuphương hướng nhiệm vụ những thá, quý, năm tiếp theo.

Hang năm quán triệt sự chi đạo trực tiếp của Tinh uy, HDND-UBNDtỉnh, ngay từ đầu năm, Ban chỉ đạo 127 của tỉnh đã xây dựng chương trình kếhoạch cơng tác chống bn lậu và gian lận thương mại căn cứ vào chức năngnhiệm vụ của các đơn vị thành viên. Trong các dịp tết, UBND tỉnh đã thành

</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">

lập các đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra một số loại hàng hố có nguồn

gốc nhập ngoại đang lưu thơng trên thị trường.

- Bộ đội Biên phòng tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị chốt giữ kiểm soát tạicửa khẩu, trạm kiểm soát liên hợp và nhiều chốt trạm kiểm soát ở các đườngmòn tiểu ngạch qua biên giới, tăng cường quản lý và giám sát khu vực đườngbiên giới cả trên bộ và trên biển. Tăng cường lực lượng cho các địa bàn trọngđiểm như khu vực biển đảo Cô Tô, đảo Vĩnh Thực, xã Bình Ngọc; đồng thờichỉ đạo cho các đơn vị cơ sở triển khai Chỉ thị 502 của Bộ chỉ huy Biên phòng

tỉnh về việc tăng cường công tác đấu tranh ngăn chặn các hoạt động xuất nhập

cảnh trái phép và vận chuyển than trái phép qua biên giới, qua đó nắm chắc

tình hình, chủ động phịng ngừa đấu tranh có hiệu quả: ngày 3/8/2005, Đồn

Biên phịng cửa khẩu Móng Cái đã bắt giữ đối tượng Lê Thị Thu vận chuyển

trái phép 35.000 USD từ Trung Quốc vào Việt Nam tiêu thụ. Từ ngày18/3/2005 đến ngày 4/4/2005, Hải đội 2 Bộ đội Biên phòng tỉnh cũng đã pháthiện bắt giữ 05 tàu trong đó có 02 tàu của Hải Phòng, 04 tàu của Nam Địnhvận chuyển 3.518,90 tấn than mỏ sang Trung Quốc bán.

Các đơn vị Biên phòng cũng đã tổ chức quan lý chặt chẽ nhân khẩu, hộkhẩu, lập s6 thống kê theo dõi tam trú, tạm vắng, nhất là tại các khu vực chợ

biên giới; quản lý theo dõi các loại phương tiện lưu thông qua khu vực biên

giới, các địa điểm tập kết hàng hoá thường xuyên; kịp thời phát hiện các thủ

đoạn giả mạo giấy tờ, cất giấu hàng hố qua đó chủ động nắm tình hình hoạtđộng của bọn bn lậu. Đồng thời đã xây dựng và sử dụng được một số cộngtác viên thường xuyên cung cấp thông tin về hoạt động của bọn bn lậu nói

<small>riêng và tình hình an ninh khu vực biên giới nói chung.</small>

- Cơ quan Quản lý thị trường cũng là một lực lượng có nhiệm vụ chốngbuôn lậu, chống các hành vi kinh doanh trái phép, buôn bán, tàng trữ hàng lậutrên thị trường nội địa. Trong phạm vị chức năng, nhiệm vụ của mình đãthường xun tiến hành cơng tác kiểm tra, kiểm sốt thị trường, qua đó phát

</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">

hiện hang hoá kém chất lượng, hang gia, hàng lậu và sự biến động về các mặthàng trên thị trường, đặc biệt là các mặt hàng có nguồn gốc nhập ngoại; mở

các đợt kiểm tra thí điểm các mặt hàng như vải nhập nhập, thuốc lá điếu nhập

nhập và việc thực hiện quy chế ghi nhãn hàng hố lưu thơng trên thị trường,chủ động phối hợp với các cơ quan Công an, Thuế, Hải quan nắm địa bàn, đối

tượng, kiểm soát các luồng hàng hoá đang vận chuyển.

Sơ kết đánh giá kết quả từng quý, 6 tháng, 9 tháng có nhận định cụ thểvề tình hình bn lậu và gian lận thương mại để có kế hoạch ứng phó kịp thời.

Trên cơ sở công tác bám sát địa bàn, theo dõi chặt chẽ diễn biến tình hình giáca thị trường, tham mưu cho UBND tỉnh những giải pháp ngăn chan kip thời.

- Cơ quan Hải quan cũng đã chỉ đạo Hải quan các cửa khẩu, các đơn vịnghiệp vụ tăng cường công tác kiểm tra, giám sát hàng hoá xuất nhập khẩungay từ khu vực biên giới. Phịng diéu tra chống bn lậu và các Đội kiểmsoát Hải quan trực tiếp tuần tra, kiểm soát chặt chẽ tại các khu vực cửa khẩu,

nội thuỷ, phối hợp với lực lượng Biên phòng, Hải qn, Cơng an khi có ucầu.

Hiện nay tại một số cửa khẩu quốc tế như Móng Cái đã được trang bịcamera giám sát, Hải quan cũng được trang bị các phương tiện thông tin, liên

lạc và các thiết bị chuyên dùng phục vụ cho công tác tiếp nhận hồ sơ, kiểm tra

tính thuế, kiểm tra thực tế hàng hố như ống soi, thiết bị lấy mẫu, chất thử ma

tuý, hoá chất. Các hoạt động xuất nhập cảnh, xuất nhập khẩu hàng hoá cũngđã được kiểm soát chặt chẽ, kịp thời phát hiện các biểu hiện vi phạm pháp luậtvà có biện pháp xử lý, kiểm soát chặt chẽ việc xuất nhập, gửi giữ hàng tại các

kho ngoại quan, tránh tình trạng hàng hoá thẩm lậu vào nội địa.

Cục Hải quan tỉnh và Mặt trận tổ quốc tỉnh đã ký Nghị quyết liên tịch

số 01 ngày 07/05/2004 về việc vận động nhân dân trong tỉnh tích cực tham gia

phong trào phịng chống bn lậu và vận chuyển trái phép hàng hố qua biên<small>gidi.</small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">

- Tiếp tục thực hiện Quy chế phối hợp với Bộ đội Biên phòng tỉnh, trongđó quy định cụ thể về địa bàn kiểm sốt, quản lý cũng như sự phối hợp giữa 2cơ quan này trong việc nắm thông tin, hỗ trợ và xử lý các tình huống thực tế;

đã thành lập Đội kiểm sốt liên ngành Biên phịng - Hải quan phối hợp chặt

chẽ trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị cũng như giữ vững an ninh, chủquyền biên giới, hạn chế các hoạt động buôn lậu và gian lận thương mại trênđịa bàn tỉnh.

Hai cơ quan thường xuyên duy trì việc trao đổi thông tin cho nhau, đặcbiệt các đơn vị Hải quan, Biên phịng ở các cửa khẩu Hồnh Mơ, Ka Long,Bắc Luân, Vạn Gia, Hòn Gai, Cẩm Phả qua đó nắm, đánh giá và dự báo tìnhhình hoạt động của các đối tượng buôn lậu trong từng thời điểm để thông báo,trao đổi và bàn kế hoạch phối hợp. Kết quả đã kịp thời phát hiện các thủ đoạn,hành vi vi phạm quy chế xuất nhập cảnh, xuất nhập khẩu, quá cảnh, phối hợp

xây dựng các kế hoạch tuần tra bảo vệ biên giới, vùng biển đảo... qua đó đã

phát hiện được nhiều vụ buôn lậu, vận chuyển hàng hố trái phép trị giá hàng

tỷ đồng.

- Cơ quan Cơng an là lực lượng trực tiếp đấu tranh chống tội buôn lậu.Những năm gần đây, Công an tỉnh Quảng Ninh đã tập trung xây dựng và thựchiện các biện pháp nghiệp vụ trong đấu tranh phịng, chống bn lậu một cách

có hiệu quả. Các biện pháp cụ thể được áp dụng là:

+ Phối hop chặt chẽ với các đơn vi trong ngành Công an và với các cơquan chống buôn lậu khác như Hải quan, Biên phòng xây dựng kế hoạch phốihợp, trao đổi thông tin, xử lý tội phạm nhằm ngăn chặn các hành vi buôn lậu

<small>và gian lận thương mai từ biên giới vào nội dia.</small>

+ Triển khai các biện pháp trinh sát nắm tình hình và nắm đối tượng,

tập trung vào các địa bàn trọng điểm. Xây dựng lực lượng đặc tình, cơ sở bí

mật cung cấp thông tin về phương thức hoạt động của các đối tượng bn lậu,vận chuyển hàng hố trái phép, kết hợp với việc tuần tra, kiểm soát, trinh sát

</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">

mai phục, chủ động trong công tác đấu tranh phịng chống tội phạm Năm2005, Cơng an tỉnh Quảng Ninh đã lập 03 chuyên án, phát hiện điều tra nhiềuvụ án về buôn lậu thuốc lá ngoại, ngoại tệ và động vật hoang dã q hiếm! Ì

Điển hình trong tháng 5/2005 Cơng an tỉnh đã phát hiện, bóc gỡ đường dây

bn lậu thuốc lá 555 do nước ngồi sản xuất với số lượng lớn, thu tại chỗ82530 bao, điều tra mở rộng đã phát hiện từ tháng 2/2004 đến tháng 5/2005

bọn chúng đã tổ chức bn lậu trót lọt 30 chuyến/1.527.500 bao thuốc lá 555.

Đã tiến hành khởi tố, bắt giam 6 đối tượng.

+ Thực hiện công tác vận động quần chúng và tuyên truyền chủ trương,đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước đến với nhân dân, nhất là ở khu

vực biên giới, để người dân nhận thức rõ buôn lậu không chỉ gây thiệt hại vềkinh tế, kìm hãm sản xuất trong nước mà cịn tác động nguy hiểm tới tình hình

an ninh chính trị và trật tự an tồn xã hội. Qua đó vận động quần chúng từ bỏ

việc buôn lậu hay vận chuyển hàng thuê cho bọn buôn lậu, trở về tập trung sản

xuất và tham gia tích cực vào cơng tác phịng ngừa, đấu tranh chống bn lậu.Tham mưu cho chính quyền địa phương xây dựng nội quy về chống buôn lậuvà Ban chống buôn lậu tại một số xã biên giới.

1.4. Kết quả hoạt động điều tra, xử lý tội buôn lậu.

Công tác đấu tranh chống buôn lậu của các cơ quan chức năng trên địabàn tỉnh đã đạt được một số kết quả nhất định, góp phần làm hạn chế tình hìnhbn lậu và gian lận thương mại vốn đang diễn ra rất phức tạp hiện nay.

Tình hình chung về bắt giữ các vụ bn lậu, vận chuyển trái phép hàng

hố, tiền tệ qua biên giới trên địa bàn tình Quảng Ninh được tổng hợp như

<small>Sau:</small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">

<small>Nam Số vụ bắt giữ Giá trị hàng hoá Số tiên phạt(tỷ đồng) hành chính (tỷ đồng)2001 4772 35,9 3,5</small>

2002 5926 71,8 6,92003 6125 81 1?2004 5859 100 8,72005 5695 96,2 109

( Nguồn: Ban chỉ đạo 127 tỉnh Quảng Ninh)

Như vậy, về số vụ phát hiện được trên địa bàn tỉnh là tương đối ổn định,

khơng có sự biến động lớn, tuy nhiên giá trị hàng hố bat giữ thì có chiềuhướng tăng đáng kể.

Kết quả xử lý hình sự về tội bn lậu (thời gian từ năm 2001 đến 2005)

<small>như sau:</small>

Khởi tố Truy tố Xét xử

Nam Vu Bi can Vu Bi can Vu Bi cáo

<small>2001 10 18 16 3 52002 16 5 12 6 13</small>

2003 4 9 Z 6 2 6

<small>2004 10 9 17 9 202005 12 14 9 17 9 12</small>( Nguồn: Viện kiểm sát nhân dân Tối cao)

Các cơ quan chức năng trong tỉnh đã khởi tố được 170 vụ/257 đối tượngbn lậu, vận chuyển hang hố tiền tệ trái phép qua biên giới, vận chuyểnbuôn bán hàng cấm. Trong đó, số vụ xử lý hình sự về tội bn lậu là 44 vụ/

67 bị can, chiếm 26% trên tổng số vụ khởi tố hình sự và chiếm khoảng 0,16 %trên tổng số vụ được phát hiện. Tỷ lệ xét xử tương đối cao đạt 66% về số

vụ/99% về số bị cáo.

</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">

Có thể nói Quảng Ninh và Lạng Sơn là hai tỉnh biên giới phía Bắc có

diễn biến tình hình bn lậu phức tạp và khó kiểm sốt nhất. Thống kê số vụbn lậu đã xử lý giai đoạn 2001- 2005 của hai tỉnh như sau:

Lạng Sơn Quang Ninh

<small>Vu Bi can (Bi cáo) Vu Bi can (Bi cáo)</small>

Khởi tố {2 33 44 67Truy tố 9 20 32 60Xét xu 12 56 29 56

( Nguồn: Viện kiểm sát nhân dân Tối cao)Qua số liệu trên cho thấy số vụ án buôn lậu đã khởi tố, truy tố, xét xửtrên địa bàn tỉnh Quảng Ninh nhiều hơn, trong đó số vụ án xét xử nhiều hơn142% so với địa bàn tỉnh Lạng Sơn. Tuy nhiên số bị cáo bị xét xử của hai tỉnhlại tương đương nhau. Bình quân 2 bị cáo/Vvụ trên địa bàn tinh Quang Ninh sovới bình quân 5 bị cáo/vụ trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn cho thấy quy mô của các

vụ buôn lậu ở Quảng Ninh nhỏ hơn ở Lạng Sơn. Mặt khác, cũng có thể thấy

rằng việc khai thác, mở rộng điều tra các đối tượng trong một vụ án buôn lậucủa các cơ quan chức năng trong tỉnh Quảng Ninh còn rất hạn chế, chưa bóc

tách và xử lý triệt để các đường dây buôn lậu lớn.

Tỷ lệ % số vụ, bị can, bị cáo bị khởi tố, truy tố, xét xử về tội buôn lậu

trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh so với cả nước thể hiện như sau:

- Khởi tố (%) Truy tố (%) Xét xử (%)

Nam Vu Bi can Vu Bi can Vu Bi cáo

2001 27,8 17 36 21,3 18,8 16,12002 17,3 9,2 20,8 21 21,4 13,5

<small>2003 Tal yt 6,7 mã 8,7 8,1</small>

2004 12,7 3,0 16,7 3,9 22,5 13,2

<small>2005 14 4,9 16 11,7 18,8 8,5</small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">

So với kết quả xử lý hình sự về tội bn lậu trên cả nước, số vụ án buônlậu được khởi tố, truy tố, xét xử trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh chiếm tỷ lệ khácao, phản ánh thực trạng tình hình bn lậu cũng như những nỗ lực của các cơquan chức năng trong công tác đấu tranh chống buôn lậu, đặc biệt là công tácđiều tra, xét xử các vụ án bn lậu.

Như vậy, có thể nhận xét chung là số vụ án và đối tượng bị xử lý hìnhsự về tội bn lậu chiếm tỷ lệ rất thấp trên tổng số vụ đã phát hiện và bắt giữđược. Hành vi bn lậu trên thực tế chỉ có thể xử lý về một trong các tội như

vận chuyển hàng hoá, tiền tệ trái phép qua biên giới; vận chuyển, buôn bánhàng cấm... do không đủ căn cứ chứng minh về dấu hiệu “buôn bán trái phépqua biên giới”, hoặc lập biên bản tịch thu hàng hoá, phương tiện và xử lý hànhchính. Thực tế cũng có một số vụ bn lậu theo quy định của Điều 153 Bộluật hình sự (BLHS) có giá trị hang hố trên 100 triệu đồng hoặc dưới mức đómà đã bị xử lý hành chính nhưng lần sau tái phạm vẫn khơng bị truy cứu tráchnhiệm hình sự. Do vậy đã ảnh hưởng rất lớn đến cơng tác đấu tranh phịng,chống tội phạm này. Hiệu quả điều tra - truy tố - xét xử về tội buôn lậu theoquy định của BLHS thấp do không mở rộng điều tra vụ án, một số đối tượngbn lậu chun nghiệp vẫn có điều kiện lan trốn ngồi vịng pháp luật.

1.5. Những hạn chế trong cơng tác đấu tranh phịng, chống tội

<small>bn lậu.</small>

Cơng tác phịng ngừa của các lực lượng chức năng chưa được coi trọng,chưa thực sự phát huy hiệu quả cao. Các biện pháp đấu tranh thường đơn giản,

chủ yếu là việc tổ chức các hoạt động tuần tra kiểm soát, bắt giữ mà chưa chú

trọng đến việc sử dụng đồng bộ có hệ thống, kế hoạch các biện pháp nghiệp<small>vụi Ì</small>

- Việc phối hợp giữa các cơ quan như Hải quan và Bộ đội biên phòngtỉnh theo Quy chế phối hợp “chưa được thường xuyên, chất lượng các thông

</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">

tin trao đổi chưa được kiểm tra, xác minh kịp thời, nội dung còn sơ sài dẫn

đến hiệu quả phối hợp chưa cao” [10, 5].

Chưa đánh giá hết và dự báo được tình hình hoạt động bn lậu trong

từng thời điểm để thông báo trao đổi. Một số kế hoạch đấu tranh chống buônlậu và hành vi vi phạm an ninh biên giới của mỗi lực lượng khi triển khai

không thông báo cho nhau, có tư tưởng khép kín sợ bị lộ nên thiếu sự hỗ trợphối hợp.

Tổng kết 10 năm thực hiện Quy chế phối hợp 1996 - 2005, lực lượng

Hải quan mới bàn giao cho Bộ đội biên phòng xử lý được 10 vụ/14 đối tượng

buôn lậu, vận chuyển hàng cấm qua biên giới, Bộ đội Biên phòng cũng đã bàngiao cho lực lượng Hải quan xử lý 12 vụ/17 đối tượng bn lậu, vận chuyển

hàng hố, tiền tệ trái phép qua biên giới.

- Công tác vận động quần chúng tham gia đấu tranh chống bn lậuchưa thực sự có hiệu quả, cịn mang tính hình thức do khơng gắn với các giảipháp kinh tế - xã hội nhằm nâng cao đời sống cho nhân dân các khu vực biêngiới, đời sống nhân dân một số xã miền núi biên giới như xã Quảng Đức,huyện Hải Hà; xã Hồnh Mơ, Đồng Văn của huyện Bình Liêu vẫn gặp nhiềukhó khăn và lạc hậu, một bộ phận nhân dân vẫn tiếp tục buôn lậu hoặc vậnchuyển hàng thuê cho bọn buôn lậu.

- Cơng tác tuần tra kiểm sốt cịn mang nặng tính hành chính; việc bắt

giữ đối tượng chủ yếu nhằm tịch thu hàng hóa mà khơng chú trọng việc điều

tra mở rộng vụ án nên việc xử lý chưa triệt để; các đối tượng buôn lậu, chủ

đầu nậu chuyên nghiệp vẫn không bị phát hiện.

- Công tác điều tra theo các chun án bn lậu cịn chưa mang tính

chủ động và trọng điểm. Cịn xảy ra tình trạng một số cán bộ trong lực lượng

chống buôn lậu tiếp tay cho bọn bn lậu hoặc do trình độ nghiệp vụ yếu kémkhông xử lý tốt các thông tin cũng như tiến hành các thủ tục tố tụng khơngchặt chẽ, gây khó khăn cho hoạt động điều tra, xử lý tội phạm.

</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">

Số vụ án, đối tượng bị điều tra truy tố, xét xử về tội buôn lậu chiếm tỷ lệrất nhỏ trong tổng số vụ việc bắt giữ được, đường lối xử lý cịn chưa thốngnhất. Vì vậy việc áp dụng hình phạt và các biện pháp hình sự ít phát huy hiệuquả đối với cơng tác phịng, chống bn lậu nói chung.

Số lượng các vụ bn lậu và gian lận thương mại được phát hiện có xuhướng không giảm, mặc dù quy mô không lớn nhưng thực tế cịn diễn biếnphức tạp, tuy nhiên chính quyền địa phương cũng như các cơ quan chức năngtrong tỉnh chưa có một giải pháp hữu hiệu nào cho việc hạn chế tình trạng này.1.6. Nguyên nhân của những hạn chế trong cơng tác đấu tranhphịng, chống tội bn lậu.

Cơng tác đấu tranh phịng, chống bn lậu trên địa bàn tỉnh QuảngNinh còn một số hạn chế do những nguyên nhân sau:

*Về lực lượng trực tiếp tham gia đấu tranh chống bn lậu thiếu về sốlượng, hạn chế về trình độ:

- Lực lượng mỏng, trong đó đội ngũ chuyên trách chống bn lậuchiếm số lượng rất nhỏ. Bộ đội Biên phịng chưa có bộ phận chun tráchchống bn lậu, lực lượng chủ yếu là cán bộ điều tra chống tội phạm củaCông an, Hải quan. Lực lượng chống buôn lậu của Biên phòng, Quản lý thịtrường còn thiếu, nhiều người chưa qua đào tạo cơ bản, chuyên sâu về nghiệp

vụ chống bn lậu. Các đồn, trạm kiểm sốt tại cửa khẩu, đường mon, các vị

trí trong điểm khu vực biên giới déu được bố trí lực lượng thường trực chốngbn lậu. Trên toàn tuyến biên giới thuộc địa phận tỉnh Quảng Ninh cókhoảng 20 đồn Biên phịng, ngồi ra cịn có nhiều trạm, chốt Biên phòng, tuynhiên do lực lượng mỏng nên nhiều nơi phát hiện buôn lậu diễn ra công khai

nhưng khơng đủ lực lượng để kiểm sốt và khống chế kịp thời. Một số vụ

buôn lậu, vận chuyển hàng lậu có đơng “cửu vạn” tham gia và khi bị phát hiệnthì có thái độ chống trả quyết liệt.

</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">

- Trình độ chun mơn nghiệp vụ của lực lượng chức năng cịn yếu,chưa đồng đều, rất khó khăn trong việc kiểm tra phát hiện các thủ đoạn ngày

càng tinh vi của bọn buôn lậu. Mốt số vụ đối tượng vận chuyển, cổ vật, độngvật quý hiếm qua cửa khẩu, song khơng phát hiện được do khơng có kiến thức<small>nghiệp vụ chuyên môn.</small>

Một số cán bộ phẩm chất chính trị khơng vững vàng, vì lợi ích kinh tế

đã tiếp tay cho bọn buôn lậu, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu quả củacơng tác đấu tranh phịng, chống bn lậu nói riêng.

- Phương tiện kỹ thuật trang bị cho lực lượng chống bn lậu cịn thiếuvà lạc hậu, các tàu tuần tra của lực lượng chống buôn lậu lạc hậu hơn so vớimột số tàu buôn lậu về tốc độ và các phương tiện thông tin liên lạc được trang

bị nên việc truy đuổi các tàu buôn lậu trong một số trường hợp là rất khó<small>khăn.</small>

- Hoạt động buôn lậu trên địa bàn tỉnh diễn ra trên diện rộng, nhiều loại

địa hình: khu vực rừng núi, sơng, trên biển, đảo, địi hỏi phải có đủ lực lượng

và sự phối hợp chặt chẽ trong công tác chống buôn lậu. Tuy nhiên, sự phốihợp giữa các lực lượng chống buôn lậu chưa thống nhất, chưa khoa học mặc

dù có sự phân cơng chặt chế địa bàn quản lý kiểm sốt của từng lực lượng,

song hàng lậu vẫn xâm nhập vào nội địa mà không bị phát hiện, dù được vận

chuyển qua rất nhiều địa bàn kiểm soát của các lực lượng chức năng.

Mặt khác, mơ hình tổ chức bộ máy chống bn lậu chưa có sự chỉ đạovề chun mơn tập trung, thống nhất: Hải quan tinh có Phịng điều tra chốngbn lậu và các Đội kiểm sốt chống bn lậu, Cơ quan Cơng an tỉnh cóPhịng cảnh sát điều tra tội phạm về Trật tự quản lý kinh tế và Chức vụ... Côngtác trinh sát trong một số vụ án khơng dam bao bí mật, hoặc khơng kip thờiphối hợp. Ngun nhân có thể do lợi ích cục bộ của từng lực lượng hoặc có

biểu hiện tiêu cực của cán bộ trong lực lượng chống buôn lậu.

</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">

* Việc xử ly các hành vi buôn lậu và giam lận thương mại chưa được

triệt để, số vụ xử lý về hình sự chiếm tỉ lệ rất nhỏ. Có thể nói chất lượng điềutra khám phá các vụ án buôn lậu rất thấp, việc thu thập tài liệu để lập hồ sơ vụán cịn sơ sài, khơng mở rộng điều tra để xử lý tận gốc, chủ yếu xử lý các đốitượng vận chuyển hàng thuê, còn chủ hàng, đầu nậu chuyên nghiệp nguy hiểm<small>thường không bị phát hiện.</small>

Số vụ khởi tố, điều tra, truy tố và xét xử các đối tượng phạm tội buôn

lậu không đáng kể do việc không chứng minh được dấu hiệu buôn bán qua

biên giới của các đối tượng buôn lậu mà chủ yếu xử lý theo các tội khác như

vận chuyển trái phép hàng hoá tiền tệ qua biên giới (Điều 154 BLHS), tội vậnchuyển, tàng trữ, buôn bán hàng cấm (Điều 155 BLHS), tội vi phạm các quy

định về bảo vệ động vật hoang dã quý hiếm (Điều 180 BLHS)... Các tội này đasố khung hình phạt có mức nhẹ hơn so với tội bn lậu (Điều153 BLHS).

Ngồi ra, cịn hiện tượng các chủ hàng xé lẻ từng lô hàng để vận chuyển

theo nhiều cung đoạn khác nhau, khi bị phát hiện bắt giữ thì giá trị của lơ

hàng khơng đủ từ 100 triệu đồng trở lên để xử lý hình sự.

Mot số vụ án do khơng đánh giá đúng tính chất nguy hiểm của hành vi

hoặc việc vận dụng các quy định của pháp luật khơng đúng hoặc có sự canthiệp của các cán bộ có chức quyền trong các cơ quan nhà nước... nên việc xửlý không nghiêm minh. Việc áp dụng các chế tài hình sự khơng phát huy đượctính giáo dục, phịng ngừa tội phạm nói chung, việc áp dụng hình phạt bổ sunglà phạt tiền trong một số vụ buôn lậu không phù hợp, chỉ mang tính hình thức.Các bị cáo là người Trung Quốc chủ yếu áp dụng hình phạt chính là Trục xuấtcịn đối với các bị cáo là người Việt Nam, mức hình phạt cịn nhẹ, hình phạttiền chưa được chú trọng áp dụng, mức phạt tiền còn thấp, án treo được ápdụng nhiều và không hợp lý nên hiệu quả giáo dục, phịng ngừa khơng cao.

Nhiều vụ bn lậu được chuyển xử lý hành chính, đây là biện pháp xử

lý đơn giản nhất về thủ tục, tài sản hàng hoá tịch thu phát mại được trích

</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">

thưởng, số tiền phạt hành chính cũng góp phần bổ sung cho ngân sách địa

phương. Vì vậy, đây được coi là biện pháp chủ yếu được áp dụng trong đấu

tranh phịng chống bn lậu nên không đủ hiệu lực để ngăn chặn tệ nạn buônlậu một cách hiệu quả. Các đối tượng tiếp tục có điều kiện để tái diễn hành vi<small>bn lậu.</small>

*Về công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật hiệu quả chưacao: chưa có biện pháp tuyên truyền có quy mơ và hiệu quả để người dân tích

cực tham gia vào phong trào đấu tranh phịng chống bn lậu, do họ chưanhận thức được day đủ tác hai của tệ nạn này.

<small>Các phương tiện thông tin đại chúng như báo, đài... chưa thường xuyên</small>

có những nội dung phản ánh kịp thời thực trạng, diễn biến của tình hình cũngnhư kết quả đấu tranh phịng, chống tội bn lậu trên địa bàn của các lựclượng chức năng. Bởi vậy, một bộ phận nhân dân vẫn tiếp tục tham gia buônlậu hoặc vận chuyển hàng lậu thuê, tiếp tay cho bọn buôn lậu, mặt khác các

<small>hành vi buôn lậu cũng không được phát giác kịp thời.</small>

* Về vai trị của chính quyền địa phương trong tỉnh chưa mạnh: chưathực sự có những biện pháp chỉ đạo mạnh mẽ, hiệu quả trong cơng tác đấutranh phịng chống bn lậu, cịn có tư tưởng vì lợi ích cục bộ địa phương.Cơng tác tun truyền giáo dục về tác hại của tệ nạn buôn lậu của cấp uỷ

Đảng, các đoàn thể ở địa phương chưa được chú trọng cho nên từng cán bộđảng viên chưa thấy hết được vai trị, trách nhiệm của mình để chủ động vận

động quần chúng nhân dân, cũng như tự giác tham gia vào cơng tác đấu tranhphịng, chống buôn lậu. Sự chỉ đạo của Ban chỉ đạo 127 tỉnh cịn chung chung

mà chưa có biện pháp cụ thể, chưa bám sát thực tế. Công tác thống kê số vụ vi

phạm không đây đủ và cụ thể.

</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31">

Kết luận chương 1.

Tình hình bn lậu, vận chuyển trái phép hàng hoá, tiền tệ qua biên giới

trên cả nước cũng như trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đã và đang diễn ra phứctạp và có xu hướng gia tăng về quy mơ, tính chat của từng vụ việc. Mặt hangbuôn lậu chủ yếu là hàng tiêu dùng như quần áo may san, đồ điện, điện tử giadụng; hàng cấm như thuốc lá; vàng, ngoại tệ; hàng hoá xuất lậu chủ yếu làthan, dầu diezen, kim loại phế liệu. Bọn buôn lậu sử dụng nhiều phương thức,thủ đoạn tinh vi như xé lẻ lô hàng, cất giấu, làm giả chứng từ“ để buôn lậu,

vận chuyển, trốn tránh sự kiểm sốt của các lực lượng chức năng.

Các cấp chính quyền và các cơ quan chức năng ở địa phương đã ápdụng nhiều biện pháp phòng ngừa, đấu tranh chống loại tội phạm này một

cách tích cực như tăng cường cơng tác tuần tra, kiểm soát của các lực lượng

Hải Quan, Biên phịng... Tập trung nắm tình hình địa bàn và các đối tượng đặc

biệt là ở các khu vực, tụ điểm phức tạp về tệ nạn buôn lậu, vận chuyển tráiphép hàng hố; tổ chức các đợt cao điểm phịng chống buôn lậu... song hiệu

quả đạt được chưa cao. Nguyên nhân của những hạn chế, thiếu sót trong cơngtác đấu tranh phịng, chống bn lậu là do lực lượng trực tiếp đấu tranh chốngbn lậu cịn mỏng, trình độ nghiệp vụ hạn chế; chưa có sự phối hợp chặt chẽvới nhau trong công tác chống buôn lậu; việc xử lý các vụ bn lậu cịn chưa

kịp thời và triệt để; chưa có biện pháp tuyên truyền, giáo dục pháp luật một

cách tích cực, có hiệu quả cũng như chưa có các chính sách xã hội phù hợpnhằm nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân nói chung và nhândân vùng biên giới, hải đảo nói riêng... Vì vậy, để việc đấu tranh phịng chốngtội bn lậu trên địa bàn có hiệu quả, cần phải áp dụng linh hoạt các biệnpháp hình sự, hành chính, kinh tế, xã hội! gắn với các điều kiện đặc thù của

<small>địa phương.</small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32">

<small>CHƯƠNG 2</small>

NGUYÊN NHÂN VÀ ĐIỀU KIỆN CỦA TỘI BUÔN LẬU.

Tội phạm cũng như mọi hành vi khác của con người, suy cho cùng làkết quả của sự tác động lẫn nhau giữa cá nhân và hoàn cảnh khách quan bênngồi. Trong sự tác động đó quyết định thực hiện hành vi phạm tội được thông

qua và thể hiện trong thực tế.

Nguyên nhân trực tiếp của việc thực hiện hành vi phạm tội thể hiện

trong các đặc điểm về nhu cầu, lợi ích, quan điểm, hệ thống các định hướng

giá trị và tính động cơ của cá nhân, mặt khác thể hiện ở hoàn cảnh khách quanbên ngoài quyết định sự hình thành động cơ và quyết tâm thực hiện hành vi vi

<small>phạm pháp luật.</small>

Tội buôn lậu cũng như tội phạm nói chung đều là hành vi của con ngườixuất phát từ những nguyên nhân và trong những điều kiện nhất định. Việc xácđịnh được nguyên nhân, điều kiện của tội bn lậu trên cả nước nói chung vàtrên địa ban tinh Quảng Ninh nói riêng sẽ góp phần đưa ra được các biện phápphịng ngừa tích cực và hiệu quả.

Từ thực tiễn diễn biến tình hình tội phạm buôn lậu trên địa bàn tỉnh

Quảng Ninh trong thời gian qua, có thể rút ra một số nguyên nhân, điều kiệntồn tại và phát triển của tội buôn lậu như sau:

2.1. Nguyên nhân, điều kiện về kinh tế - xã hội.

Nền kinh tế Việt Nam trong những năm gần đây đã có sự phát triểnđáng kể, hoạt động sản xuất và lưu thơng hàng hố diễn ra đa dạng, đưa ra thịtrường nhiều loại sản phẩm có chất lượng, từng bước đáp ứng được nhu cầu

của người tiêu dùng Việt Nam. Tuy nhiên, do điều kiện quy mô sản xuất cònnhỏ, phân tán, năng suất lao động thấp, nên hàng hố trong nước sản xuất ra

chưa có khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Các tiêu chuẩn về chấtlượng, mẫu mã chưa đảm bảo, nhiều sản phẩm làm ra không được thị trường

</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33">

chấp nhận. Bên cạnh đó có một số mat hang trong nước chưa san xuất hoặcsản xuất nhưng không đáp ứng đủ nhu cầu của người tiêu dùng.

Trong khi đó, hàng hố của nước ngồi, cụ thể là của một số nước láng

giếng như Trung Quốc, Thái Lan... đa dạng về chủng loại, chất lượng tốt, mẫu

mã hơn hẳn mà giá cả thì rẻ hơn so với hàng hố sản xuất trong nước. Đương<small>nhiên người tiêu dùng Việt Nam có xu hướng ưa chuộng các loại hàng hố đó</small>

hơn. Trong nền kinh tế thị trường, có cầu thì có cung, hàng hoá ngoại đã vàđang xâm nhập vào thị trường nội địa ngày càng nhiều và là đối tượng cạnhtranh khốc liệt với hàng hoá sản xuất trong nước. Do hàng rào thuế quan nên

<small>hàng nhập chính ngạch có giá thành cao, trong khi hàng nhập lậu giá thành</small>thấp, do vậy tệ nạn bn bán trái phép hàng hóa qua biên giới trở nên phổ biến

trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh cũng xuất phát từ thực trạng chung đó.

Để bảo hộ nên sản xuất trong nước, Nhà nước ta đã quy định về hàngrào thuế quan, theo đó nhiều mặt hàng nhập khẩu vào Việt Nam phải chịuthuế nhập khẩu, tuỳ từng loại mặt hàng mà có mức thuế suất nhất định. Hoặc

áp dụng các biện pháp phi thuế quan như quy định mặt hàng cấm nhập khẩu,quy định về hạn ngạch nhập khẩu hay cấp phép hạn chế nhập khẩu.

Các mặt hàng nhập khẩu hợp pháp do phải chịu thuế nhập khẩu nên

thường có giá cao hơn các mặt hàng cùng loại trong nước sản xuất, các mặthàng cấm nhập nhưng trong nước lại có nhu cầu, từ đó nảy sinh hiện tượngcác đối tượng có hành vi mua bán trái phép hàng hoá qua biên giới vào trong

nội địa tiêu thụ, tránh mọi sự kiểm soát của Nhà nước, trốn thuế... để thu được<small>lợi nhuận cao.</small>

Ngoài ra, hoạt động xuất nhập khẩu hàng hố cịn gắn với những biến

động về giá thị trường trong và ngồi nước. Ví dụ khi trên thế giới giá xăngđầu tăng nhưng trong nước chưa điều chỉnh thì một khối lượng lớn mặt hàngnày đã được xuất lậu ra nước ngoài.

</div>