<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

NGUYEN THỊ HỒI PHƯƠNG

KIEM SỐT VIỆC THỰC HIỆN QUYEN HANH PHAP CUA CHÍNH PHU Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

LUẬN ÁN TIẾN SĨ LUẬT HỌC

HÀ NỘI - 2022

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

NGUYEN THỊ HỒI PHƯƠNG

KIEM SỐT VIỆC THỰC HIỆN QUYEN HANH PHAP CỦA CHÍNH PHỦ Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

Chuyên ngành : Luật Hiến pháp và Luật Hành chính. Mã số : 9380102.

LUẬN ÁN TIẾN SĨ LUẬT HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DAN KHOA HỌC: GS.TS. THÁI VĨNH THANG

HÀ NỘI - 2022

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

“Tôi in cam doen diy là công tinh nghiên cứu khoa học độc lập của ring tối

Các Ket quả nu trong luận án chưa được công bổ trong bit kỳ công tỉnh

nio khác. Các sổ liệu trong luận án là trung thực, co nguồn gốc 18 răng, được trích din đúng theo quy định.

“Tơi in chu trích nhiệm về tính chính xác và trung thực ca Luân án này

Tác giã lu

Nguyễn Thị Hoài Phương

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

Tác giả luận án ain bay tô sự kinh trong và lòng biết ơn sâu sắc đối

với G8.TS. Thai Vĩnh Thang là người hướng dẫn khoa học của tối. Thay đã luôn tân tinh hướng dan về khoa học, động viên khích lệ, tao điều kiện tốt

nhất trong việc học tập va nghiên cứu, giúp cho tôi vượt qua những khó

khăn để hồn thành bản luận án nay.

Tác giả xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc đến các Thấy Cô trong Ban Giảm hiệu, Khoa pháp luật Hanh chỉnh - Nhà nước, Phòng Đảo tao Sau đại

học - Trường Bai học Luật Hà Nội, Ban Giảm hiệu, các Thay Cô, quý đẳng,

nghiệp tại Trường Đại học Luật Huế, người thên, bạn bè đã nhiệt tinh giúp

đổ, đông viên, ting hộ, chia sẽ để tác giả có những điều kiến tốt nhất trong

suốt thời gian hoc tập và hoàn thảnh bản luận ánXin trên trọng cảm ơn.

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3. Đôi tương và phạm vi nghiên cửu

4.Co sở lý luận, cách tiép cận và phương pháp nghiên cứu: 5. Nhõng dang gop mới cũa Luận én

Y nghĩa khoa học và thực iẾn cba để tà

it cầu của luân án.

CHƯƠNG 1. TONG QUAN VỀ TINH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CÁC VAN

1.1. Tinh hình nghiên cứu ở nước ngồ

11.1. Các cơng trình nghiên cửu về kiém sốt quyền lục nhà nước... 9

11.2. Các cơng tình nghiên cứu về vị tri, vai tro, tổ chúc, thục hiên quyên Thành pháp của Chính phủ và kiỂm soát việc thực hiện quyền hành pháp cia

Chính phơ. i

1.2. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam.. -18 121. Các cơng tình ngiên cia về kiểm sốt quyên lục nhà nước ð Việt Nam 18 122. Các cơng trình nghiên cứu về vĩ tr, va tr, tổ chức, thục hiện quyi Thành pháp cia Chỉnh phi và kiểm soát việc thực hiện quyền hành pháp ofa

6 7

1.4. Đánh giá tình hình nghiên cứu đề tài của hận án 38

131, Những wa điểm và kết quả nghiên cứu mà luận án s kệ thừa và tấp tục phát triển 3

1 3 2. hing vấn đỀ đặt ra tiép tục nghiên cửu trong luận én 77 14. Gia thuyết nghiên cứu và câu hi nghiên cứu :

'KÉT LUẬN CHƯƠNG 1.. 39 CHVONG 2. NHỮNG VAN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BAN VE KIEM SOÁT VIỆC THỰC HIỆN QUYỀN HANH PHÁP CUA CHÍNH PHI „40 21. Khái niệm, đặc điểm cđa kiểm seat việc thục hiện quyền kành pháp

của Chinh phi 40 2.11 Khai miện lném sost ie thực Hận quyén hành pháp cba Chính pa... 40

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

22 Mue dich của kiểm soátviệc thục hiện quyền hành pháp cia Chính phit 53 23. Nei dung của kiểm sát việc thục hiện quyền hành phip của Chính phitS7 24. Chủ thể, hình thúc kiểm suất việc thục hiện quyền hành pháp của

25. Kiểm soát việc thục hiện quyén hành pháp của Chính phủ ở nước

2.5.1, Kiểm soit việc thục hién quyền hành pháp của Chỉnh phủ ở nước

ngoài áp

26, Những điều kiện bảo dim hiệu quả hoạt động kiểm sốt việc thục hiện quyền hành pháp của Chính phi. -88 KÉT LUẬN CHUONG 90 CHƯƠNG 3. THỰC TRẠNG KIEM SỐT VIEC THỰC HIEN QUYỀN HANH PHÁP CUA CHÍNH PHU Ở VIET NAM HIỆN NAY.. 91 3.1. Thục trạng kiểm soát cia Đăng Cộng sin Việt Nam đối với việc thục en quyền hành pháp của Chính phi 91

3.2. Thục trạng kiểm soát của các cơ quan nhà nước đối với việc thục

hiện quyền hành pháp của Chính phi 102 3.2.1, Thực trạng kiém soát cũa Quốc hội đái với việc thục hiện quyền hành 33, Thục trạng kiểm soit của các thất chế xã hội đối với vic thục hiện

quyền hình pháp của Chính phi. 134 3131. Thục rạng kim soit của Mittin Tổ quốc Việt Nam và các 18 chức hành vine Mit bận đổ với việc th Hiện quyên hành ghép của Chính hủ... 134

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

việc thực hiện quyền hành pháp của Chính phố 14i

3.3.3. Thục rạng kiém soát true iếp oie Nhân din đổi với việc thục hiện

KET LUẬN CHƯƠNG 3.. -149 CHU'ONG 4. QUAN DIEM VA GIẢI PHÁP BAO DAM KIEM SOÁT VIỆC THỰC HIỆN QUYỀN HANH PHAP CUA CHÍNH PHU Ở VIET NAM HIỆN NAY ...150 4.1. Các quan điểm bảo đầm kiểm seat việc thục hiện quyền hành pháp

của Chính phủ ở Việt Nam 150 41.1 Kiểm soát việc thục hiện quyên hành pháp ei Chính phi phải gin liền với việc đáp ứng các yêu cầu xây dong Nhà nước pháp quyén xã hội

chủ ngiềa 150

412. Bio dim vai tro lãnh đạo của Ding Cơng sin trong kiểm sốt việc

thục hiện quyễn hành pháp cũa Chính phủ. 13

413. Kiểm soát việc thục hiện quyền hành pháp cia Chỉnh phủ phải phù hợp vớ doi hii hội nhập quốc té cia đất nước 152 4.1.4. Bao dim tinh khách quan, toin diễn, dng bộ, khả th trong kiểm soát

việc thực hiện quyền hành pháp 155

4.2. Giải pháp bảo đảm kiểm soit việc thực hiện quyền hành pháp của

42.1, Nâng cao nhận thie và kiểm soát việc thục hiện quyén hành pháp cia

Chính phi, 156

42.2. Giải pháp bão đêm kiểm sốt của Đảng Cộng sin Việt Nam đối với

Việc thực biện quyền hành phép của Chính phủ. 160 4.2.3, Nhóm giét pháp báo dim kiểm soát cite các cơ quan nhà nước đối với Việc thực hiện quyền hành pháp của Chính phủ. 16 42.4. Nhóm giã pháp bảo đêm kiểm soát của các thiết chế xã hội đổi với Việc thực hiện quyền hành pháp cũa Chính phủ 176

KETLUAN CHƯƠNG 4. -188 KẾT LUẬN. .186

DANH MỤC CÁC CƠNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG

BO LIÊN QUAN DEN LUẬN ÁN DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

UBTVOH - UÿbenThườngvuQuốc hội VBQFPL - Van bản gui phạm pháp luật XHCN “Xã hội chủ nghĩa

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

1. Tính cấp thiết của đề tài

“Trong các nén chính tị dân chủ hiện dai kiểm sost quyền lực nhà nước ma trong tâm la iắm sốt việc thực hiện quyén hành pháp la điều kiện cơ bên để

áo dim thực hiện tr do, din chỗ chính tí, Bồi lẽ, quyền hanh pháp do Chính,

phủ đảm nhiễm là quyền lực nhà nước về tổ chức thục thi quyển tue, đưa pháp

luật vào doi sông xã hội. Host động quân ly cia Chỉnh phổ bao trùm toàn bộ các Tĩnh vực trong phạm vi cả nước từ kinh tổ, văn hóa xã hột cho dn tinh vục đái ‘gos và en ninh quốc phông nến lun true tép đụng chem đến moi mit của đời sông xã hồi, din các lợi ích tết thân nhất của người din Có thé nổi sức manh của quyển lực nhà mage trên thực tổ được thể hiện trực tip thông qua quyền ảnh phep. Chính vi bộ phận quyên hành pháp là nơi tap trung quyên lục nhà "ước, tai sản tiên tà cơa guốc gie nên ln có xu hướng lam dang quyền lực mà xâm phạm đến lợi ích cia Nhân din, biéw hiện rõ nhất là phần lớn các hành vi them nhông thường liên quan đến cán bộ, công chức cổng tác trong ngành hành,

pháp. Vi thé cân phải có ny kiểm sốt chit chi bộ phận qun lực này thông qua

Yiệc ting cường các thiết chế kiễm tre, gitm sat cả ir phía Nhà nước và từ phía xã hội nhằm ngắn nga tình trạng lạm quyền, han chế các hành vi vượt quá giới than phép luật trong thục hiện quyén hành pháp của Chính phố; khắc phục những văn để bật cép để hoàn thiện thể chế, cơ ché, phương thức kiém soát việc thục

hiên quyền hành pháp cia Chính phổ, hướng tới xây đơng một Nha nước pháp

quyển minh bạch, trong sach, hiệu hue và hiệu quả

G Việt Nem, kiếm soát thục hiện quyền lực nhà nước luôn là một quan

điểm quan trong của Đăng là một nguyên tắc hiễn dink, đồng thời không ngừng được bổ sung cho phù hợp với tùng giai đoan cách mang, Trong lên sửa đội Hiển

phép 1992 vêo năm 2001, nguyên tắc “Quyén lực nha nước là thẳng nhất có se

hin cơng và phốt hop giữa các cơ quan nhà mước trong việc thực hiện các “yên lập pháp, hành pháp, nrpháp” đã Quoc biên định tei Điều 3. Tiệp sau đó,

từ yêu câu của nhiễm vụ xây đơng và hoàn thiên Nhà nước pháp quyên xã hội

chủ nghĩa (KHCN), Dei hội XI của Đăng Công sản Việt Nam năm 2011 đã b

sang nội ding "Kiểm soát quyên lực" vào thánh một yêu tổ mới của cơ chế quyền lực nhà nước ở Việt Nam. Đặc biệt, với việc bỗ sung cum từ "kiểm soát" trong

Khoản 3 Điệu 2 th Hiện pháp 2013 đã tién thêm mat bước mi trong việc hiện dint nguyên tắc: “uyển le nhà nước là thống nhất có sự phân cơng phốt hop,

kiểm sốt giữa các cơ quan nhà nước trong vide thie hiện các quyên lập pháp "hành pháp, te pháp”. Bén canh da, vide Hién pháp năm 2013 định danh rổ răng

Chính phù là cơ quan thực hiện quyền hành pháp, Quốc hội là cơ quan thực hiện

quyền lập pháp, Toa án nhân din là cơ quan thực hiện quyền tự pháp đã tạo điều

kiến thuận lợi cho việc xác định phạm vi nhiệm vụ quyên han của các cơ quan thạc hiện các quyên lập pháp, hành phép, tr pháp đồng thời thiết lập được cơ chế

phdi hop và kiểm soát hiệu quả giữa các cơ quan trong việc thực hiện be quyển

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

soát quyên lực nhà nước nổi chung và kiểm soát thục hiện quyên hành pháp nói

sing nim phịng, chẳng sự the hóc của quyển lực nhà nước, dim bảo cho quyên lục nha nước thục sơ thuộc và Nhân ân

KẾ từ su khí Hién pháp năm 2013 được bạn hành, Việt Nam để có nhiễu cơng tình nghiên cứu luận giã nội dung tinh thin qui định của Hiển pháp năm,

<small>2013 về nguyên tắc kiểm soát vide thục hiện quyển lực nhà nước giữa các co</small>

quen nhà nước, việc cụ thé hos nguyên tắc nay trong các vin bản pháp luật hiện han thục tấn tổ chúc thực hiện những qui dh đó, kết qué đạt được, những "hạn chỗ, bắt cập trong qui dinh va thục hiện qui dinh cia pháp luật về kiểm soát vide thực hiện quyền lục nha nước, kiêm soát việc thực hiện quyén hành pháp, tir đồ đề xuất kiến nghĩ, giã pháp hồn thiên ngun tắc kiểm sốt việc thực hiện quyển lc nhà nước, kiểm soát việc thực hién quyên hành pháp. Tuy nhiên, khoảng thời gian từ kha Hiến pháp 2013 ra dou cho đến nay là chưa đủ dai để

kiễn nghiệm và lam bộc 16 những mất tích cực, hen chỗ, những yêu câu đặt ra để

vvin hành một nguyên tắc mới được bổ sung trong tổ chúc va hoạt động cia bộ my nhà nước, Thục ễ cho thay, host động kim soát việc thực hiện quyền hành. pháp ci Chính phi ở Việt Nam thời gian qua đợc Đăng Công sẵn. các cơ quan

nhà nước, các thiết chế xã hồi chú trọng thục hiện và đã đạt đợc một số thành

fu ding ghi nhân song vấn cịn nhiều han chí, bất cập trén nhiều phương điện về pháp luật, về

thể có thẫn quyển kiểm soát Vi vậy, yêu cầu dang được đất ra cấp bách ở Vi Nem hiện nay là cân phải có sơ nâng cao nhận thúc, hồn thiện pháp luật, 4

chức host đồng, bio dim nguôn nhân lục vật lực của các chủ thể có thâm,

quyển kiểm sốt nhằm nâng cao hiệu quả kiểm soát vie thực hiên quyén hành pháp ci Chính phố cia các chỗ thể này, thơng qua đó, góp phin bảo dim quyền. hành pháp được cử dung đúng mục dich và thực hiện huậu qué, ngén ngừa nguy sơ lem quyền của Chính phủ, bảo dim quyển lam chủ oda NHân dân, bảo dim quyên cơn người, quyén công dn, bão dim lợi ich của Nhà nước và của xã hồi

‘Trin cơ sở quan điểm của Ding vé mục iéu và đông lực cũa chiến lược xây dong Nhà nước pháp quyền XHCN và thực trang năng luc kiém sốt cia Đăng Cơng sin, các cơ quan nhà nước, các thit chế xã hối đối với việc thục quyên hanh pháp của Chỉnh phi ở Việt Nam hiện ney, tác giả nhận thấy, soát vide thục hiện quyền hành pháp của Chính phủ hiện vẫn chưa đáp ting đợc yêu cầu, cân phải tip tue xây đọng đỗi mới và hoàn thiện Vi vậy, việc tiếp tục

nghiên cửu các vấn dé lý luân và thục tiễn vi kiểm soát viée thực hiến quyên

hhanh pháp của Chinh phi để từ đó xây đụng những giã phép khoa học phù hợp

Với điệu luận Kink 2, văn hóa, chính ti Việt Nam nhăn bio dim lúỄm sốt việc

thục hiện quyén hành phép của Chinh phủ là việc lâm có ý nghe khoa học, x8 hội sâu sắc gop phin quan trong thúc day quá tình xây đựng Nhà nước pháp quyền XHƠN của Nhân dân, do Nhân din va vi Nhân dân thành công:

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

luật học cũa minh với mong mn góp phân bỗ sung lý luân vé kiểm soát việc

thục hiên quyên hành pháp phân ích, đánh giá nhống kết quả đạt đoợc đặc rệt là những hen chỗ, tên ti va nguyên nhấn của những hạn chỗ, tén t trong host động,

đẫm soát ci Đăng Cơng sin Viật Nam, Quốc hộ, Chỗ ích nước, TAND, KTNN,

MITTQ Việt Nam và cá tổ chứ thành viên, các phương iện thông tin đại chúng và Nhân dân với tu cách cá nhãn công dân đối với việc thực hiện quyên hành pháp

của Chính phổ để lâm cơ sở cho việc để xuất các quan diém và giả pháp bảo dim hiệu quả host động kiểm soát của Đăng Công sin Việt Nam, Nhà nước va liễm soát của các thdt chế xã hồi đổi với việc thực hiễn quyên hành pháp của Chính phố ở

Việt Nem hiện nay. Vide thực hiện quyén hành pháp của Chính phủ nếu được

Xiếm sốt chất chế sẽ góp phin bảo dim Chính phủ trong q tình the hiện qun hành pháp hoat déng đúng quí định của Hiền pháp va pháp luật từ đó bảo dim quyển hành pháp được sử đọng đúng mục ich và thực hiện hiệu qué; ngăn ngừa nguy cơ lem quyển lông quyền, chuyên quyén của Chính phi trong việc thục hiện quyền hành pháp, bio dim và phat huy quyén lam chỗ cia Nhân din; bio dim quyên cơn ngời, quyin công dân, quyên và lợi ích của Nha nuớc và xã hội

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu. 2.1. Mục đích nghiền cin

Mục dich của luên án là làm sing tô những vin dé lý luận và thực tifa về kiễn soát việc thuc hiện quyén hành pháp của Chính phủ. Trên cơ sở đó đồ xuất

các giải pháp phù hợp, khả thi nhim bảo dim hiệu quả hoạt đơng kiểm sốt việc thục hiện quyén hinh pháp của Chính phủ ở Việt Nam hiện nay

2.2. Nhiệm vụ nghiền cứu

ĐỂ thực hiện mục dich trên, luận án có các nhiệm vụ sau

- Hê thống hố và định giá tổng quan tình hình nghiên cứu để tà: Kiểm,

soát việc thục hiện quyên hành pháp của Chính phũ ở trong và ngồi nước, từ đó rt ra những vin dé cân tip tục nghiên cửa;

- Lư rõ những phương dién lý luận cơ bản về kiểm sốt việc thục hiện

quyền hành pháp cia Chính phổ,

= Phân tích, đánh giá thực trạng kiểm sốt việc thực hiên qun hành pháp.

la Chính phi thơng quaviệc phân ích những kết qué đt được, những han che vv làm rõ nguyên nhãn cia những hạn chế trong host động kiểm sốt của Đăng

cầm quyền (Đảng Cơng sin Việt Nem), kiém soát cũa các cơ quan nhà nước (Dao

kiểm soát của Quốc hộ, Chỗ tịch nước, TAND, KTNN) và kiểm soát cia

các thiệt ché xã hội (bao gầm kiểm soát của MTTQ Việt Nam các tổ chức thành

vién, các phương tiận thông tin dei chúng và Nhãn din với hư cách cá nhân công,

dân) đối với việc thực hiện quyên hành pháp cia Chính phi ở VietNam;

<small>= Dé xuất quan điềm và giải pháp bảo dim hiệu quả host động kiểm sốt</small>

của Đăng Cơng sin Việt Nam, kidm sốt của các cơ quan nhà nước và kiểm soát

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

3. Dai tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1, Đối trong nghiều căm

Đi tương nghién cửu của luận án lá các vẫn để lý luân và thự ti

soát việc thục hiện quyền hank pháp của Chính phủ Viet Nam, cụ thé le

= Các học thuyết, tư tưởng. quan điểm khoa học về quyền hành pháp, kiểm.

soát việc thục hiện quyền hanh pháp ofa Chính phủ.

= Các quan điểm, qui định của Đăng Công sin Việt Nam vi kiểm soát

quyền lực nha nước, kidm soát việc thực hiện quyên hành pháp của Chính phủ

<small>- Các gui dinh cite Hiển pháp và pháp luật Việt Nam vỀ kiểm soát quyén</small>

Inve nhà nước, kiểm soát iậc thực hién quyên hành pháp của Chính phũ

- Các vấn để lý luân cơ ban về kiển sốt việc thục hiện qun hành pháp

của Chính phi bao gồm các vấn dé nguén gốc, bản chit, các đặc trung mục

đích, nổi dung, chỗ thể, hành thúc, mơ hình, kinh nghiệm nước ngồi

<small>- Thục tiến host động kiém sốt cũa Đăng Cơng sin Việt Nam, của các cơ</small>

quan nhà nước và cia các thiết chỗ xã hôi đối với việc thục hiện quyển hành pháp cia Chính phủ 6 Viét Nam hiện nay.

3.2. Phạm vỉ nghiêu cứu

<small>~ Phạm vi nối mg. Nghiên cửu về kiểm soát việc the hiên quyển hành</small>

phip của Chính phi có nổi dong rất công và đoợc các nhà nghiên cửu luật học

điệp cân duct nhiêu góc đồ khác nhau. Voi cách iếp cận cấu trúc hộ thông đơa

trên tiêu chi chủ thé kiém soát, luận án giới hen phạm wi nghiên cửu ở việc phân, tích lý luận, đánh giá thục trạng để xuất các quan diém và gui pháp bảo dim

Xiễn sốt việc thực hiện qun hành pháp ce Chính phủ ở Việt Nam bao gồm Kiến soát của Đảng căm quyền (Đăng Cơng sin Việt Nem), kim sốt các cơ quan nhà nước và kiểm soát của các thit chế xã hộ. Trong do, đái với kiểm soát

của các cơ quan nhà nude, luân án chỉ tập rung nghiên cửu về kiểm sốt của

Quốc hội, Chủ tích nước, TAND và KTNN. Đối với kiểm soát của các thiết chế

xã hội loin án tập trùng nghiên cứu kiểm soát cũa MTTQ Việt Nam và các

chức thành viên của Mat trân, các phương tiện thông tin dai chúng và Nhân din Với tự cách cá nhân công din đôi với we thục hiện quyền hành pháp cia Chính. phi, Ngồi re, Chính phổ trong phạm vi dé tai nty được nghiên cứu đưới góc đồ

là host động cia tấp thé Chính phủ, hoạt đơng của các thành viên Chính phố

(Thi hướng, các Pho Thủ tướng các Bộ trường Thi trường cơ quan ngang Bộ) Yà hoạt động của các Bộ và cơ quan ngang Bộ

- Pham vi không gian: Ly luận và thực tin 6 Việt Nam, ngồi ra có nghiên

ca khái quit vé kiểm soát quyên hành pháp ở một số nước trén thé giới la Hoa

Kỷ, Vương quốc Anh, Công hoà liên bang Đức, Phin Lan, Trung Qué Australia

<small>~ Pham vi thời gian: Luận án tập trong nghiên cia vé kiém sốt cũa Đăng</small>

Cơng sản Việt Nam, của các cơ quan nhà nước có thẩm quyển. của Mặt trận Tơ

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

thục hiện quyên hành pháp cia Chính phi ở Việt Nam kể từ khi kiểm soát quyền

lực nhà nước được quy định trong Hién pháp Việt Nam năm 2013 cho đền nay,

uth là từ năm 2013 đến năm 2031

4. Cơ sử lý luận, cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu. 41. Cơsỡ lý hận

ĐỂ tai được nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận cite chủ nghữa duy vật biện chứng và ch nghĩa duy vật lich sở về xây đơng Nhà nước pháp quyền XHƠN;

các quan điểm của chủ nghĩa Mác — Lênin về quyền lực nhân dân, quyền con "người, về Nhà nước và pháp luật và về méi quan hệ giữa Nhà nước và Nhân din; các quan điểm, đoờng lôi, chỗ trương ci Đăng, chính sách va pháp luật cũa Nhà

tước về tổ chúc và thực hiện quyền lực nhà nước, kiểm soát quyển lục aha nước

và kiểm soát quyền hành pháp nhim xây đơng và hoàn thién Nhà nước pháp

quyền XHƠN Việt Nem; một số hoc thuyét hiện đại dang được ép dụng phổ bién ở nhiêu quốc gia trên thé giới hiện nay về chủ quyên nhân dân, quyền con người,

18 chúc và kiểm soát quyền lực nhà née trong pham vũ nghiên cứu của Luật Học

so sinh, Ngoài ra, những quan điểm lý luận, két quả nghiên cửu thục tấn và Xiễn soát quyền lục nhà nước, kiém soát quyén hành pháp cũa các nhà khoa học,

tác giã di trước công là nguén tả liêu tham kho quan trong của luận án -42. Cách ty can

Trin cơ sở định hưởng nghiên cứu đã được xác đính, luận án giải quyết các

Tuân điểm khoa học theo các cách tiếp cân sau:

- Tiếp cân câu trúc hệ thẳng đựa trên âu chỉ chủ thể had soát vie thức

Đến quyền hành pháp cũa Chính phic Việc phân ích các vẫn dé tý luận cơ bản

vi kiểm soát việc thục hiện quyên hinh pháp cũa Chính hũ, đánh giá thực trang idm sốt việc thục hiện quyên hành pháp cia Chính phủ, xây đụng các giã

pháp bảo dim ắm sốt việc thực hiện quyền hành pháp của Chính phi ở Việt Nam hiện nay được đặt trong một phúc hợp những yêu tổ có lién quan. ác động qua Iai với nhau tạo ra một thể thơng nhất ĐỂ bảo dim tính hệ thơng của luận

fn, trong q trình nghiên cửu, tác giš thơng nhất phân tích cơ sở lý luận. đánh

gặt thực trang và để xuất giải pháp dn rên tiêu chí chủ thể tham gia kiểm soát việc thực hiện quyền hành pháp, bao gốm kiểm sốt cũa Ding Cơng sin Việt Nam, kiém soát của các cơ quan nhà nước (với các chủ thể kiểm soát là Quốc hội, Chỗ tịch nước, TAND, KTNN) và kiểm soát của các thết chỗ xã hồi (với

các chủ thể kiểm soát là, MTTQ Việt Nam, các phương tiện thông tin đại chúng, Nhân din với tơ cách cá nhân công đân)

<small>- Tiếp cận liên ngành khea học xã hội và liên ngônh hit học: Vie nghiễn cửa</small>

Tuân án có nự kết hop ti thức cia nhiều ngành khoa hoc xi hội, nh Khoa học chỉnh tri, khoe học tiết, khoa học lut trong do đặc tiệt chủ tong din khoa hoe

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

lật với ar kết hop liên ngành luật học mé chỗ yêu là khoa học luật Hành chính,

khoa học lý luận Nhà nước và pháp luật khoe học luật Hiễn pháp, khoa hoc

quyền cơn người, Cách tiép cận này được sử dụng xuyên suốt trong toàn bộ luận án để luận chứng các vẫn để da chiêu thuộc chủ để nghiên cửu.

~_ Tiếp cận lich sir. Quan điểm lịch sử được nhất qn sử dụng trong tồn.

ơ quả hình nghiên cứu đặc biệt là trong qué trinh đảnh giá những kết qua đạt

được, những han chế, tổn t trong kiểm sot việc thục hiện quyền hành pháp cia Chính phủ ở Việt Nam của các chỗ thể có thấm quyền

<small>= Tiếp cân luật học so sánh được sử đụng chủ yêu trong việc làm rõ các cơ</small>

chế, cách thức kiểm sốt việc thực hiện quyển hinh pháp cia Chính phi ở mốt

số nước trên thể giới; đánh giá thục trang idm sốt của Đăng Cơng sin Việt

Nam, của các cơ quan nhà nước và của các thiết chế xã hội đổi với việc thục hiện quyển hành pháp cite Chính phi và trong việc đề xuất các giải phép bảo

đấm iễm soát việc thục hiện quyên hinh pháp của Chính phủ ở Việt Nam.

-4-8.Piương pháp nghiên căn

ĐỂ giãi quyết mục tiêu và các nhiệm vụ nghiên cửu của dé ti, tác giả sử

dạng các phương phep nghiên cũu cụ thể sau đầy:

<small>-- Chương 1 của luân án sở đụng phương pháp phân tích và tổng hop,</small>

phương pháp lich sử và logic nhằm chỉ ra nhing vin để lý luận, thực tén đã

được các nhà khoa học ở trong nước và & nước ngồi nghiên cửu có nơi dung

liên quan đến luận án, đồng thời xác dinh nhõng vấn để ma luân án cân phải iệp

tue nghiên cứu:

<small>- Chương 2 của luân án sử đụng phương pháp phân tích và tổng hop,</small>

phương pháp lich sở và lôgtc, phương pháp hệ thắng hoá, khái quát hoá và sơ

sánh, phương pháp chuyên gia để nghiên ei, làm sáng tô cơ sở lý luận ci luận

án (phân tích và luận giải khá niệm, đặc diém, mục dich, nội đang, chủ th, hình thúc kiểm soát việc tine hiện quyền hinh pháp của Chính phi và các điều kiện

bão dim kiém sốt việc thục hiện quyền hành pháp của Chinh phi); nghiên cửa

đánh giá hoạt đơng kiểm sốt việc thực hiện qun hành pháp ci Chính phủ ở một số nước trên thể giới và chỉ ra kinh nghiệm cho Việt Nam

<small>- Chương 3 của luận én sử dụng phương pháp mô ta và phân tích quy pham,</small>

hân tích thơng tin, tú liệu có sin két hop với phương pháp thống kê ~ sơ sánh, phân tích va tổng hop, lịch sở và lôgtc, phương pháp chuyên gia để đánh giá

phân tich những kết qué đạt được, những hạn chê va nguyên nhân cũa những hen

chế trong thục tiễn hoạt động kiểm soát của Đăng Cơng sin Việt Nem, Quốc hồi, Chủ tích nước, TAND, KTNN, MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên, các phương tiện thông tin đại chúng, Nhân din vớ từ cách cá nhân cổng din đỗ: với

vide thực hiện quyền hành pháp của Chính phơ,

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

phương phíp lich sử và 16gic, phương php sơ sánh, phương pháp phân ch: dự báo Xhoa học đỗ phân tch loân chúng lâm sáng tổ các quan đm và giải pháp bảo dim

kiễn soát iệc thực hiện quyển hinh pháp của Chính phổ.

5. Những đóng gép mới cia Luận án

Luận án là công tinh khoa hoe nghiên cửu mốt cách có hộ thống va tương

đối tồn điện về lúểm sốt việc thực in qun hành pháp của Chính phủ trong

điệu liên xây dựng Nhà nước pháp quyên XHCN ở Việt Nam hiện nay

“Thứ nhất, về phương diễn ly luận, ln án góp phân bé sung, hồn thiận ly luân về kiểm soát việc thực hiện quyên hành phap 3 Việt Nam. Luận én đã phân,

tích và làm 18 khái niễm, đặc điểm, mục đích nội dung ch thi, hình thức sốt tiệc thục hiện qun hành pháp cũa Chinh phi. Luận én cũng đã phân ích,

làm rõ những điêu kiện bảo dim hiểu q hoạt đơng kiểm sốt việc thực hiện quyển hành pháp của Chính phủ, phân tính, đánh giá mot cách khái quát việc

lam sost quyên hành pháp ở một sô nước trên thể giới (foe Kj, Ÿ ương quốc ‘Ants, Công ho liên beng Đúc, Phin Len, Trung Qué

những bài học kinh nghiệm từ các mơ hình them thể vận dụng ở Việt Nem. Việc loận án phân tích khá tồn diện những van đã lý luận lien quan den

im soát việc thực hiện quyin hénh phép cia Chinh phi đã tạo cơ sở cho việc phin tích, đánh giá thực trang kiểm sốt việc thực hiện quyên hành pháp của

Chính phủ ở Việt Nam hiện ney.

“Thứ bai, về phương điện thực tấn, luân án đã phân tích, đánh giá trơng đối

đây đã, có hi thơng va khá tồn điện thực trang kiểm sốt việc thức hiện quy ảnh phép của Chính phi ở Việt Nam trong khoảng thời gian từ năm 2013 đến nim 2031. Luận án tập tring đảnh giá những két qué đạt được, đặc biệt là những hhan chế rong hoạt động itm sốt của Ding Cơng sin Việt Nam, kiểm soát cia các cơ quan nhà nước (Quốc hội, Chủ tịch nước, TAND, ETNN) và kiểm soát

của các thit chế xã hội (MTTQ Việt Nam và các tổ chức thánh viên của Mặt

trân, các phương ên thông tin đại ching và Nhân din với te cách Tà cá nhân công

dâm) đơi với việc thục hiện qun hành pháp của Chính phủ, đồng thời chỉ ra

những nguyên nhân cơ bên cia những hạn chế đó. Cac phân ích, luận giã cia luận en vé những han chế và nguyên nhân của ban chế trong trong hoạt động kiểm soát việc thực hiên quyén hành pháp oda Chính phủ, một mắt cho thay sơ cân thiết phi tăng cường kiểm soát vin dé nay, đồng thời là cơ sở để luận én nghiên cửa dé xuất các giải pháp bảo dim kiễm sốt việc thục hiện quyền hành hấp cơa Chính phủ ở Viết Nam biện nay,

Thứ ba, trên cơ sỡ lý luận và thực trang về kiểm soát việc thực hiễn quyền

Thành pháp của Chính phi, luận án đã luân giã các quan điềm, đề xuất những git phip mang tính khoa học và thực iến nham bảo dim hiệu quả hoạt đồng kiểm soát việc thu hiện quyên hinh pháp cũa Chính phủ ở Việt Nam hiện nay. Tử các giải pháp đã đề xuât luận án gop phản thúc day sự đổi mới và tự đượ, sự hoàn thiên pháp luật, sơ đôi mới tO chức host đồng, sự tăng cường nguén nhận lực vật ture cho hoạt động kiểm sost cia Đăng Công sin Việt Nam, cia các cơ quan nhà

tước và của các thiết chế xã hột đổi với việc thực hiện quyên hành pháp cia

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

ý luận khoa học của kiểm soát việc thục hiện qun hành pháp cơa Chính phủ ở

Việt Nam. Cu thể, luận án đã góp phân bổ sung làm phong phi thêm, hoàn chin thêm sơ hiểu bit về khái niệm kiểm soát vide thuc hiện quyên hành phép của Chính phủ, dic điểm, mục, nổi dong, chủ thể, hành thie kiểm soát việc thực

hiện quyền hành pháp của Chính phi, phân tích các điều ign bảo dim host đồng

im soát việc thực hiển quyên hành ph

một cách khái quất và việc lúễm soát quyên hanh pháp ở một số nước trên t giới từ đó rút ra nhống bài học kinh nghiệm tí

vận dung ở Việt Nam để nâng cao hiệu quả Kiểm soát cde Nhà nước và của các thit chế xã hội đổi với việc thọc hiện quyén hành pháp của Chính phố ở Việt Nem hiện ney

1 mặt thue hỗn: Luận én góp phn khắc phục những hen chỗ, tin tại trong kiễn soát của Ding Công sẵn Việt Nam, của các cơ quan nha nước và kiém soát chế xã hội đối với việc thực hiện quyên hành pháp oie Chính phủ ở

bảng việc dé xuất các gai pháp mang tính khoa học và thục tiễn, phù ita và ảnh hướng xây dụng Nhà nuớc phép quyên XHƠN cho từng chủ thé có thầm qun kiểm sốt, bao gém: giải phep hồn thiện pháp luật, đổi mei tổ che host động, bảo dim ngiền nhân lực, vat lục cho hot động kiểm

soát việc thực hiên quyên hành pháp của Chính phi của các chủ thé có thâm

qun nhằm bảo dim host đơng kiểm sốt của Đăng Công sin Việt Nam, của các sơ quan nha nước va ldễm soát cia các thit chế xã hột đổi với việc thực hiện quyên hành pháp oda Chính phổ ð Việt Nam được thực hiện có hiệu quả

ĐỒ t là ngoễn tả liệu tham khảo tin cậy và cn thiết phục vụ hot đồng nghiên

sửa khoa học và ging dey cho các cơ quan nghiên cứ các cơ sở giáo đợc và đào tạo, sinh viên, học viên và những người quan tâm về khía cạnh Luật Hiện pháp, tổ

chúc bộ máy nhà nước và đặc biệt 1a về khía canh kiểm sốt quyền lực nhà nước.

7. Kết cầu của hận án

Ngoài mỡ đâu, kết luân, danh mục cơng tình khoa học đã cơng bé và danh uục tại hậu than khảo, nối đúng luận án gém bồn chương

Chương I: Tổng quan về th hình nghiên cứu và các vẫn đồ liên quan đến đề

th luận an

Chương 2: Những vin đồ lý luận cơ bản về kiém sốt việc thục hiên qun hành pháp ci Chính phi

Chương 3: Thục trang kiểm soát việc thực hién quyền hành pháp của Chính

phủ 6 Việt Nam hiện ny

Chương 4: Quan điểm và giải phép bão dim kiểm coát việc the hiện quyền

hành pháp cũa Chính phi ở Việt Nam hiện nay

</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">

LIEN QUAN DEN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN

1.1. Tỉnh hình nghiên cứu ð nước ngồi

“Trong khoa học php lý ð nước ngồi, vẫn để kiểm sốt quyễn lực nhà nước, Jaf soát việc thục hiễn quyền hành pháp cũa Chinh phố được nhiêu tác giả ở nhiều

quốc gja khác nhau nghiên cứu, tiép cận trên nhiễu phương điện, nhiều gée nhin Xhác nhau. Dưới diy la một số cơng bình nghién cứu khos học liền quan dén kiểm,

soit quyền lực nhà nước và kiém soát iệc thực hiện quyền hinh pháp cũa Chính

hủ mã tác giá tham khảo trong quá tình nghiên cứu luận án

trình nghiền cứm về kiễm soát quyễu lực nhà nước

“Tự tưởng về kiểm soát quyển lục nhà nước đã xuất hiện từ thời cổ đi - khi kiểu Nhà nước và pháp luật đầu tân tên tạ ở Hy Lạp và Le Mã. cũng với sự Hình thành và phát tiễn oie thuyết nhân chia quyên lục. Thai kỳ này, trong tác

phim “The Pehiicz” (Nén chính ti) hay “A Treahse ơn Goverrment” (Luận vé chỉnh quyên), Aristote khi ban về tổ chúc bé máy Nhà nước đã phân tách Nhà

"ước thành ba bộ phân la thảo luận hay quyết nghĩ Cp pháp), áp dung luật (hành, phip) và cơ quan tòa án để xét xử theo luật (tư phep). Như vậy, thông qua các

tác phim nay, Aristote đã đề cập đốn việc phân chia quyền luc để kiểm soát

quyền lie lấn nhu giữa các bộ phận quyên lực nhà nước, mặc đò mới đừng ở mức độ sơ khai

Tư tưởng này của Adidote đã được các nhà tr tưởng John Loci,

Montesquiew, Rousseau kế thừa phát biển và hoàn thiện Tw tưởng phân chia quyển lục, kiểm soát quyên lục nhà nước của John Locke chủ yêu được thể hiện trong tác phim: "Two Treances of Government” (Hiei chuyên luận vé chính

Quyên) Trong tếc phẩm này, John Locke đã lý gi khá căn kế và nguôn gốc, mục dich của Nhà nước và các loại qun lục nhà nước, phân tích rổ về nơi dang phạm vi giới hen côa từng quyển, vé vị bí và mỗi quan hệ giữa các loại quyền lực nha nude. John Loke cho ring trong thé chế chính tr tự đo, cả ba loại quyên lực nhà nước (lap pháp, hành pháp và liên beng) đều do Nhân din ủy

quyền cho Nhà nước thông qua khé tước và c quyền hực nhà nước nói chung và

từng loại quyển lục nhà nước đều phải bị hen chế hoặc giới hạn bi chỉnh những điệu khoản của khé tức do. Điều đặc biết là trong tác phẩm nay, John Locke để

chỉ rõ những môi nguy hei cia việc Iam dung quyên luc, đồng thời đã dự kiến được sự sung đột giữa hei bộ phận quyền lực quan trong la lập pháp và hanh

phip với nhau và với Nhân din Từ đó, ơng chỉ ra những biên pháp để ngăn chin va giã quyết những xung đột nổi trấn và đặc biệt la ngăn chin sự chuyển từ chế

đô din chủ sang chế độ độc ti chuyên ch. So với hr tưởng phân quyền của Aistote thì hư tưởng phân quyên để kiểm soát quyền lực cia John Locice rõ rang

cu thể hơn Tuy nhiên, tơ tướng dân chủ và tơ tổng phân quyên thiểu tiệt đ lá

hhan chế co bên trong quan niệm vé phân chia quyền lọc cia John Locke

</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">

phim này, Montesquieu cho rằng muốn có ty do cũa con người ma đặc biệt là tơ

do chính tr thì phải có một cơ chế tổ chúc thực hiện quyền hực nhà nước chống được sự lạm quyền Đó chỉnh là cơ chế phân chia quyén lực nha nước thành ba loại quyển la quyên lập pháp, hành pháp, tr pháp và phải có sợ kiểm chỗ lấn nhau giỗa các loại quyên đó, Theo Montesquieu, ba loại quyền lực nói rên có nội dung khác nhau va hãi được chia tách với nhau, phit được trao cho các chữ

thể khác nhau thực hiện mới cổ thể kiểm soát được quyền lực, tránh được sơ

chuyên quyền, độc đoán và nhiều hậu qua xâu khác, nhờ vây méi bão dim được tw do của công dân Tom le, điểm đặc biét của tr trông phân quyên ota

Montesquiew là ơng đã dé cập đến tính tnt dé của thuyết phân quyền. Ong đã để

xướng việc phin chia quyên lực nhà nước thành ba bộ phân quyén là lập pháp, hhanh pháp và tơ pháp với chức năng nhiệm va, quyên hen khác nhau, hoạt động

theo nguyên tắc kiểm chế và đối trong lan nhu, "đông quyên lục

trên thể giới ngây nay, Dù vậy, với tác phim này Montesquieu mới chi nghiên cửa luân bản về cơ chế kiểm sốt qun iue bên trong bơ máy Nhà nước ma chưa dé cập dén cơ chế laễm soát quyên lực nhà nước côa Nhân dân, xã hồi

Tác phẩm “Du contrat social” (Bản vé khé woe xã hô) cise Rousseau Jean Jacques: Trong tác phẩm nay, Rousseau thir nhận sự tn trì của các quyén lực

lập pháp, hànhpháp và tư pháp trong một Nhà nuớc. La nguời khẳng dinh tr tưởng chủ quyển tối cao lá của Nhân din, nên Rousszau luôn để cao din việc gin chin sự lam quyền rong qué trình thục hiện quyén lực nhà nước và nêu lân 6c giết pháp ngin chin sơ len quyện cia bộ phận quyền hành pháp va te phép Vi vẫy, Rousseau đội hồi ph chia tach gira các ngành quyén, mốt cơ quan nắm gir mỗi quyền trên phải chuyên chủ và thu hep hoạt động vio việc thục hiện chức ning riêng cia mảnh Đổi vi bô phận quyển hành pháp, ống cho ring những người đơc ủy thác nim quyền hành pháp là dang thực hiện chức năng được quốc gia giao pho, dang lam ngiễa vụ cơng dân chứ khơng có quyền đặt điều kiên với Nhãn din. Kiu Chính phũ em quyền và thối hóa thủ sẽ bị giải tan

Rousseau đã nêu vide gi tin Chính phố có thể xây ra trong hii trường hop là Khi người đăng đâu Chính phủ Khơng cai bị theo phíp luật mã lần á cơ quan quyền lực tối cao (cơ quan lập php) và khi các thánh viên Chính phố thốn đoạt quyển hinh mốt cách riêng rễ ma đáng ra họ phii thực hiện quyên này một cách tập thể, Như vây, Rousseau đã góp phân hoàn thiện thêm cơ che kiểm soat quyên, lực nhà nước, khẳng định quyên lực nhà nước cén phéi bị kiểm sốt cả từ bên. trong Yin bên ngồi, tuy vẫn chưa diy đủ và toàn diện Diém dic biệt trong quan diém côa Rousseau là ông không đề cập din sơ lạm quyền của quyên lập pháp và theo ông bộ phận quyén này thuộc v Nhãn din, la bồ phân quyén tốt cao và ông

</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">

cho rằng sự lạm quyền chi xây ra với hei ngành hành pháp và từ pháp là những "ngành được Nhân din hộc luật dy quyên

Chuyên khảo: Chính thể dav điện” Representative government) cũa John Stuart Mill (1861). Day được xem là một rong những khảo cứu meng tính nên ting đối với các thiết chế chính tủ - xã hội ở các nước Anh và Hoa Ki thé Icy XIX. Thơng qua tác phim, John Stuart Mill đã tập trang phân ích chức năng của

các bộ phận quyền lục hop thành chính thé dat điện: cơ quan đi diện quốc ga

-Nghi win, bé phận hành pháp, cơ quan đa diện đa phương Theo đĩ, quyén lực

kiểm sốt tối thương thuốc về Nhân dân thơng qua các dei diễn được Nhân din

tậu lên theo định icy Ơng cơng bin về những nguy cơ cĩ thể xây ra đối với chỉnh thể dei điện do là nguy cơ vi trình độ dân tạ thấp trong hội đơng đại và trong cơng luận kiểm sốt hồi đồng, và nguy cơ vé sự lập pháp gia cập đa ào bơ phân đa số số học bao gém tồn bộ những người cing mat giai cấp John Stuart Mill dành chương XIV để bản về hoạt động của bộ phân hành pháp, Béi

Với bổ phận này, John Stuart Mill nhân manh tim quan trong của việc phân chia

trách nhiệm rõ ring, ơng đặc biệt coi trong việc xác định trách nhiệm cá nhân và phế phn kiểu chịu rách nhiên tập thé Ơng cho rằng việc xác định trách nhiệm ia yêu tổ quan trong trong kiém sốt việc thực hién quyén hành pháp của Chính. phi, Tuy nhiễn tác phẩm chưa & situ vào phân tich vide kiểm sốt giữa các bổ

ghân quyén lục nhà nước, đặc biết là các Hình thức, phuơng pháp kiểm sốt quyền hành pháp của Chính phủ.

1.12. Các cơng trink ughié cảm về

uyên hành pháp của Chính phủ và kiém sốt

cđa Chính phi

Đi với việc nghiên cứu về quyền hành pháp và kiểm sốt việc thực hiện

quyển hành pháp ci Chính phủ, các tử liêu nghiên cứu ở nước ngồi dưới gĩc đơ luật học cho thấy bic tranh đa máu sắc về cách thức hiển định vĩ ti, vai hờ Chính phố mới quan hệ gia Chính phố với các cơ quan nhà nước khác trong

viée thực hiên quyển hực nhà nước, cách thức kiém sốt qun hành pháp cia

Chính phố

1.121. Các cơng trình nghiên cin vé vị trị vai trỏ tổ chức và thực hiện uyên hành pháp cia Chính phí.

= “Imperial Presidency” (Tơng thơng tồn quyền) của Arthur Achlesinge,

Js. 4973). Trong tác phim, tác giã đã tinh bay quan điển của ơng khi cho rằng quyên lục và đặc quyên của Tổng thống (Chỉnh phi) Hos Ky đã phat triển quá hanh trong uốt thé kỷ XX din din nguyên tắc cia Chính phủ cân bảng rơi vào

tình thé nguy hiểm, Richard Nixon, người đã tem dụng quyền lực và cuối cùng

đã buộc phi từ chức, đã đủ điến cho sơ mỡ réng khuynh hướng đĩ cia Achlesnger. Trước sự ra di của Nixon, những hoc gi, chính tri gia, và những aha quan sát chính tri đã kêu gọi Quắc hồi kiêm chế quyên lực của Tổng thơng tồn quyên và Quốc hối đã nỗ lực hành đồng đạt được những thành cơng nhất định

</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">

<small>= "The excutive, branch of the federal government: purpose, process and</small>

people” (Nhánh hành pháp của Chỉnh phi liên bing: mục đích, q hình thục hiên và cơn người, do Britennica Educational Publishing xuất bản nim 2010 Cuda sich tập trang nghiên cứu và vai trò của bộ phan quyên hành pháp liên

tang về Tổng thống và Chính phủ, vé nhiệm ky cia Tổng thơng vì các nhiệm vụ của Cơ quan điều hành và V ăn phòng và cách thức bêu Tổng thẳng Đồng

thời, thơng qua việc nghiên cửu sư nghiệp chính tị của các din Tông thông Hoa Ky, tác phẫm này di phân ích hoạt động cia Téng thống (Chính phi), má: quan hệ của Chính phố với Nghi viện va Tịa en. Cudn sách để cho chúng ta cách nhin

tương đối tồn điện vé bộ phận quyền hành pháp cũa Chính phi hiên bang Hoa Kỳ

<small>= “Government in France ~ An Inivoduetion to the Executive Power"</small>

(Chính phi Pháp - Giới thiệu về quyển hành pháp), của Malcolm Anderson (1970), Oxford Pergamon Press Inc, New York 10523, Tác gi tập trùng nghiên

cứa về việc thục biện quyên hành pháp của Chính phủ Pháp: nội ding, cách thức thục hiện quyén hành pháp từ đó khẳng định vì tri quan trong cia bộ phận quyền.

"hành pháp trong hệ thông chỉnh tri ð nước này: '

<small>~ Ngoài ra việc nghiên cứu vé vị to, va to, đặc điểm của bô phận quyền</small>

Hành pháp ofa các quốc gia khác nhau, khu vục khác nhau được thể hiện trong nhiều bài viết khác nhau, điển hình là các bãi wit: “Executive power m the new

Buropecm conehiiten'" (Quyền hành pháp trong Hiến pháp mới châu Âu) của George A. Betmann, Tạp chi guốc tỉ vệ Luật Hiện pháp, Tuyển tập 3, Số tạp chi

23, Trang 440-447 (2005), “Europecm governance: Executive and ‘aiminictratve powers 1nder the new constinional settlement” Quin tii châu

‘Av Các quyển hành pháp và hành chính duct vide xác lập của Hiện pháp mai)

của Paul Craig, Tạp chỉ quốc té về Luật Hiền pháp, Tuyển tập 3, Trang 407-439 (C009); “Prezrdenal powers in the Rinopsan inion “(Quyền lực tổng thông ở liên minh châu Au) của Daniela Caruso, Tap chỉ Luật Trường dai học Boston,

Tuyễn tập 88, Trang 561-575 (2008); “Looking at the Bxeciaive Power through

the High Court's New Spectacles” (Nhin vào quyền hành pháp thơng qua những cái nhin mới của Tịa án tối cao) của Ơabriile Appleby và Stephen McDonald,

Tạp chi Luật Sydney, Tuyển tip 35, Số tạp chi 2, Trang 253 C013); “The

Parliament, the Executive and the Conntz: Roles and immionties” (Quốc hội, cơ

quan hành pháp và các Toa én: Những vai tro và mt mién tra) của Sir Gerard

Brennan, Tap chí Luật Bond, Tuyển tập 9, Số tạp chỉ 2 (1997), “The himits and use of executive power by government” (hing giới hen và việc sử dung quyi "ảnh pháp bởi Chính phi) cia George Winterton, Tạp chi Luật Liên bang, Toyi tập 31, Trang 421-444 (003). Những bài viết ney cũng cập cái nhịn da chiêu về vã ti, vú tro, mối quan hộ giữa hành pháp với các cơ quan nhà nước khác, Déng

thời, chỉ ra những giới hen của quyển hành pháp để bảo đảm quyền hành pháp

"hoạt động ding chức năng, nhiệm vụ cũa minh

</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">

1.1.2.2 Các cơng trinh nghiên cứu về liỗm sốt việc thu hiện quyển hành pháp của Chính phi :

a Các công trinh nghiên cim về những điễu kiện bảo đâm hiệu quả hoat đồng nim soát việc thc hiện qu ip cũa Chính ph

Vide phân tích các khía cạnh cụ thể nhằm tạo môi trường bảo dim cho việc kiễn sốt quyền lục nói chung trong đó có qun hành phép được thực hiện có

hiệu quả nhn vẫn đồ xây đụng Nhà nước pháp quyền, xã hội din sự trách nhiệm, giã tình, xây đụng Chính phú chiv rách nhiệm, trung thre, minh bạch, bảo dim {do báo ch, tự do ngôn luễn, bảo dim quyện con người được nhiêu nhà nghiên cứo quan tâm, điễn hình có các tác phẩm sau

= Cuốn sách “Administrative Justice in the 21% Cenhay” (Tư pháp hành.

chính trong thé kỹ 21), do Michael Harris và Martin Partington, giáo sư luật cia Dai học Bristol Anh quốc biên tập, Hart Publishing xuất bản năm 1999. Cuốn sách tập trùng phân tich với nhận đnh tơ pháp hành chính chính là “host đồng ảnh chỉnh cổng bằng". Mot người có quyên được bảo dim cỏ hoạt đồng hành chính hop pháp, hop lý và cơng bing và thi tue. Các dịch vụ công phir được

cung cập một cách idhách quan, công bing và không thiên v. Các thết chế giảm,

sit, thanh tra, i quyết khiêu nạ, tổ cáo phải manh mổ và hiệu quả

<small>- Sách chuyên khảo: “How to bald M&H System to Sipport Better</small>

Government” Cay dung hô thống giém sit va đánh giá thé nào để hồn thiện cơng tác quản lý Nhà nước) của Keith Mackay 2007). Cuốn sich đã phân tích

những đơng góp của cổng tác giám sát và đánh giá cho hoạt đồng quản lý của Nhà nước, làm rõ nội dùng những khái niệm về giám sát và đánh giá, đ râu tim

hiểu những những cách thúc cụ thể dem la kết qua thông qua kinh nghiệm của

một số nước đã xây dựng thành công hệ thông này, Tác phim, đã cung cấp những iểu biết về một phương iện dé giúp tim hiễu nguyên nhân din độn tinh hiệu qua cao hay thập của bé máy Nhà nước nói chung và của Chính ph noi tiêng

= Bãi viết “Aha nước pháp quyển ~ Chế đồ pháp mi ở Công hòa liên bang

ite” của Wenner Bitkenmaier,trich trong chuyên khảo "Nhà ngớc phip quyền"

được biên tập bởi Josef Thesing, Nxb, Chính tn Quốc gia, Ha Nội, 2002. Bái viết chi ra một trong những yêu cầu cấp bách để ngân ngừa những nguy cơ de doe

chế đô pháp t là phải hen chế quyền hành pháp tuyệt đối và ty tiên, đồng thỏi phii bảo dim phân lập quyển tue, tinh hợp pháp của hanh pháp va tinh độc lập của hr pháp, Bai viét đặc biệt nhẫn manh tinh độc lập cũa Tịa án la một trong

những u tơ quan trong để bảo dim vai trò cia Tòa an trong việc kiém sost bổ

hân quyên hành phép. :

<small>- Bài viết "Những đặc điểm cơ bản cũa chễ đỗ pháp tr được ghi trong</small>

“Hiển pháp Dire” cia Wolfgeng Horn, trích trong chuyên khảo “Nha nước pháp quyền" được biên tập bai Josef Thesing Nxb. Chinn tị Quốc gia, Hà Nội 2002 Bi viết chi ra một trong nhồng đặc điểm co bản của chỗ độ pháp tri là kiểm tra va cân bing chính trị va sự phân lập quyén lục, Tác gã cũng để phân tích ý ngiĩa của vide phần định quyền lục đổi với viậc điều dt và kiểm sốt qun lực

</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">

của Chính phi: Đảng thời, Wolfging Hom di chi rõ Hiển pháp Đức có những aqui đính để bảo dim tinh hợp pháp trong hành pháp — là cơ sở dé hạn chế quyên

Thành pháp

<small>= Bà viết “Government Innovation aretmd the World” (ĐÃ mới Chính</small>

phủ trên tồn thể git) của Dr. Elaine C. Kamardi, Ash Institute for Democratic Govermance and Innovation John F. Kennedy School of Government, Harvard

University, November 2003. Bái vất trên cơ sở nghiên cứu bối cảnh lịch cử, điều

kiên va cén nguyên của các phong tréo cải cách Chính phủ trên thé giới, nghién cứu nay đã rút ra các nguyên tắc trong qué tình cải cách Chỉnh ph, do là Chín

phi chỉ tiêu ít hơn, Chính phi chất lương, Chính phủ chuyên nghiép, Chính phố

điện tử, Chính phủ được điều chính tốt hon và Chính phủ trung thực và minh bạch Vì vậy, bai viết có ý nghĩa tham thio đối với luận án trong việc xác dinh

thé nào 1é một Chính phố tố, hoạt đơng hiệu quả và hướng việc kiém soát quyền

Thành pháp của Chinh phủ cia các chủ thể kiểm zoát tập trung vào việc bảo dim

16 chúc và hoạt đơng của Chính phi thực hiện ding các nguyên tắc nói trên Ngoti ra con có các cổng tình nghiên cửu và vẫn dé nảy như tác phẩm

“On Liberty” (Ban và tự do) ofa John Sruat Mill (1859), Bai viết “Ai là người chụt tách nhiém 3 đập — Sic cần thiết phất có pháp a ương

của pháp luật) để đầu tt xã hội dân sự toàn câu đang nỗi lên” của John Keane,

The Times Literary Supplement, ngày 18 tháng 5 năm 2001

3. Các cơng tình nghiên cứu về Ind soát cũa các cơ quam nhà nước

đi với vide thục hiện quyển hành pháp cia Chính phú

Các cơng tình nghiên cửu và hoạt động tiêm sốt cde Nghỉ viên đổi với Chính phủ bao gém

<small>= Sach "Ti trỏ của Nghị viên trong hơn chỗ tham những” biên soạn bôi</small>

Rick Stepenhurst, Niell Johnston, Riccardo Pelizzo do Ngôn hang Tai thất và

Phat trién Quốc tê, Ngân hàng Thé giới xuất bản năm 2007. Cuốn sách được việt

‘oii nhiều tác giả tập trung ban vé vai trò của Nghị viện rong việc han chế tham

những — một khia canh cơ bản của kiểm soát việc thực hiện quyền hành pháp của Chính phủ. Vai trị này của Nghi viên, theo quan điểm của Jeremy Pope, thể hiện

trước hit qua cổng tác lap pháp chồng them những bao gom xây dựng các luật xử ý và ngăn chin những kẻ tham những, các luật gop phân tao nên mot môi trường

"ảnh chính và xã hội ma ở đỏ các hành động tha những ít có khả năng đn ra

Ngồi ra, tác giả Rick Stepenfuurst va Jack Titsworth trên cơ sở phân tich các

itu kiện để cõ tổ chúc liễm toán tối cao thánh cơng đã khẳng din kiém sốt tại

chính có hiệu quả thơng qua việc xây đụng các tổ chúc kiểm tốn tơi cao là giải phip cơ bản han chế tham những Trong khi đó, Rod Macdonell và Milice Pesc Ini tập rung phân tích vai tro của các phương tiên truyện thông trong công cuộc

chống tham những, nghiên cứu những tinh huồng về va to của Quốc hội và giới truyện thông trong cuộc chiến chống them những John Heibrunn giới thiệu các

si hình dy ban chống them những của Hồng Kông Singepore, New South Wales —

LAusrdia, Hoa Kỹ lim nh nghiệm than Khảo. Thông qua cuốn sách Michael

</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">

Johnston nên quan diém cin thiết phải xây dmg lién mình Quốc hộ, xã hội dân sơ để adm soát tham những Cuốn cách là tai liệu có gá tị khi đã phần tích toơng đối

đây đã về vai rò của Nghị viện trong hạn chế them những là cơ sở ham khảo cho

việc phân tich đánh gs, đề xuất giải pháp nhầm nâng ceo va trị cia Quốc hội trong kiểm sốt ve thực hiện quyên hành pháp của Chính phủ.

<small>_ Sách chuyên khảo “Pomts of view ~ Reading in American Government</small>

and Polincs” (Những quan điểm về chính ti và Chính phi Hoa Kỹ) tai bản lần th 10 biên soạn bôi Robert E, DiClsrico, Alen S. Hammock, do The McGrew —

Hill Companies, Inc xuất bản nấm 2007. Cuốn sách được viết bối nhiêu tác gid

tập trong nghiên cứu về nhiễu kia canh của nên chính tri Hoa Kỹ trong đó có nghiên cửu về Nghỉ viên, Tổng thống (Chinh phi) và Tòa án và mối quan hệ gia các cơ quan này, Khi nghiên cứu và Nghỉ viên và Tòa an, các bà wit tập trung phân tích vai rõ của các cơ quan này trong tổ chức thục hiện quyén lục nhà nước, trong đó cổ vai tro kiểm chế đổi trong qun lực với Tổng thơng

(Chính phổ, Chương 11 của tác phim, khí nghiên cứu vé Tổng thống Họa Kỳ,

trong bài viết “The Return of the Imperial Presidency?” (Sur tra isi của Tổng thống toàn quyên?), Donal R Wolfensberger đã dit ra câu hỏi và lo ngai của nr tr lại của Tổng thơng tốn quyền (mpenial Presidency), tức là lo ngai vé alam dang quyển lực của bộ phân quyén hành pháp. Bai viết cing đã phần tích rõ những nỗ lực của Quốc hội trong việc xây đựng phép luật nôi địa và ngoại giao. để giới hen quyên lục của Tổng thống du đã đạt được những thành cơng nhưng

vấn cịn han chỗ vi Tổng thống đã cổ ging vin hành một cách nghệ thuật xung

quanh nhống hen ch đó

<small>= "The International Ombud:man Yearbook” (Niên giám Thanh tra Quốc</small>

hột quốc t?) Tuyển tập 10 (2006) dave biên somn bi International Ombudsman

Insitute, Alberts, Canada và Linda C. Reif, do Kloyer Lav Internationa, The Hogue, The Netherlands xuất bản năn 2006, Nién giém Thanh tre Quốc hội quốc

tẾ chia đụng các bai việt liên quan din công tác thanh tra Quốc hột của các mước

trên thể giới. Thông qua các bài viết cho thấy Thanh tra Quốc hội là một văn

phòng độc lập, các Thanh tra viên do cơ quan lập pháp bé nhiễm, nhiệm vụ chỗ

Yêu là để điều tra việc điều hành kem hiểu qué của Chính phủ. Đây là phương

Tiên hữu hiệu giúp Quốc hơi kiểm sốt Chính phủ hiệu qua hon

<small>= Bai viết “The relations of the legtslanae to the executive power mn</small>

Canada” (Những mất liên hộ côa các cơ quan lập pháp đổi với quyên hành pháp ở Canads) của George M. Wrong, Tạp chỉ Khoa học Chính tr Hoa Kỷ, Tuyén tập 6, Số tạp chỉ 1, Phụ lục: Kỹ yêu của hiệp hồi khoa học chính ti Hoa Kỹ tại hội nghị thường niên lần thir VIII (Tháng bai, 1912), trang 173-180, Bai việt nhân ch mdi quan hệ gita Nghi viện và Chính phố rong tổ chúc quyền hực nhà nước Canada, cũng với Tòa én, cả ba bộ phân quyền nay độc lập, kiểm chế và

đối trong lấn nhau, khơng có bộ phận quyền nao là tố thương Tác giả cho ring

một trong nhõng nhiệm vụ quan trong của Ng viên là kiểm soát hành pháp, qua

do phân tich cách thức Tap pháp kiểm soát hành pháp và khẳng định việc ting

</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">

cường kiểm soát việc thục hiên quyển hành pháp là hoạt động trong tâm cite

Nghị viện Canada

Bùi viết “Parliamentary Control of the Brecutve in 47 Democracies”, (Kiém soát Quốc hộ: về quyền hành pháp ở 47 nền dân chi) của Paul Pennings, Hội thio về “Kiểm soét Quốc hội vé Quyền hành pháp”, Các phiên hợp chung

ECPR của các hội thảo, Copenhagen, 14-19/04/2000. Bai viết luận giải kiểm sốt quyển hành pháp cũa Chính phổ là mốt trong những chúc năng cơ bản cũa Nghị

vién, đánh ga và gli thích sự khác nhau cơ bản trong việc kiểm soát cũa Nghĩ

iên đội với Chink phủ tai các quốc gia khảo sát, đồng thời gii thích ảnh hướng

của việc kiểm soát nay đền nr cần bằng quyền lực giữa lập pháp va hành pháp, Ngoài Quốc hội thi Tịa én thơng qua vige béo vệ các qun con người, bảo

vệ công ly cũng cỏ vai trở quan trong trong việc kiểm sốt qun hành pháp. Các

cơng tinh tiêu biểu nghiên cứu về hoạt động kiểm soát của Tòa án đối với việc thục hiên quyên hành pháp oie Chính phố bao gam

<small>= "The role of constintional courts and ordinary courte in protection for</small>

the aman rights” (Vai ro cia Toa én Hiến pháp va Tòa án thường trong việc

bảo vệ quyển cơn ngờ) của Mr Khanlar Hajiyev (Chairmen, Constitutional court, Azerbaijan). Trong tác phim, trén cơ sở dẫn ching các gui đính cia Hiện

pháp và chức năng bảo vé Hiện pháp cia một số mage Châu Âu, Đúc, Séc, Tây

Ban Nha và Azerbaijan, tác giả đã phân tích bản chất của Hiện pháp, méi quan hộ của các gui ảnh của Hiễn pháp, hoạt động xét xử Toa án Hien pháp và Tòa án thường với host động bảo vệ quyên con người từ đó khái quát vi rò quan trong của Toa án Hiền pháp và Tòa én thường trong bio vệ quyễn cơn người. Vai to nay ofa Tòa án la một khie canh quan trong của kiém soát cũa hr pháp đối với ảnh pháp

- Bài viết “Role of cout in promoting harmonious development and

prosperity of society” (Vai tro của Téa én trong vide nâng cao sự phát tiễn hai hịa và thính vương của xã hộ), của Honorable Vyachelas M Lebedev. Trong

tác phim, tac giả tập trung phân tích vai tro của các thất chế xã hội đặc biệt là

ai trỏ quan trong của Tòa án rong méi quan hệ với các trên dé bảo dim xã hồi phat tri hải hòa thịnh vương, như tiên dé về Nhà nước pháp quyén, tên để vé

quyền tr do, din chủ của ca nhân, các giá trị vé cơng bing din chủ, bình đẳng

- Bùi việt “How America’s colts cam keep the government in check” (Các Tồ án Hoa Ky kiểm sốt Chính phi như the nào?) ding trên Tp chỉ The

Economist, New York. Trong bãi báo này đã khẳng định quyền bực oda nhánh tơ

phip trong luễm sốt quyển hành pháp của Chính phi thơng qua việc tuyên bổ sác lệnh do Tổng thống ban hành và các hành đông hành pháp được coi là vi hiển co từ năn 1803. Dign hinh là gin diy nhất các Thim phán hôn beng đã chin các lệnh cém đi lại và di trú của Tổng thống Mỹ Donald Trump nhắm vào

một số quốc gia với đa số dân theo Hai giáo vi cho rằng rằng lệnh cam là sự kỉ

thi tên giáo, vì phạm Hiện pháp. Bai việt khẳng dinh đây là cach thức ma Toa án

</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">

có thể kid sốt Chính phủ, dò rằng hiện nay vẫn con nhiễu tranh efi vé thẩm,

quyền này của Tồ án ï

-¢. Các cơng trình nghiên cúm về kiễm soát cia xã hội đỗ với việc thực hiện uyên hành pháp cũa Chỉnh phí

Các nghiên cửu nước ngos, ngoi tập trung lý giải mỗi quan hộ idm soát quyền lục git lập pháp, nr pháp với hành pháp thi việc nghiên cửa kiểm soát qguyễn lực nha nước từ các thé chế và hue lượng xã hối khác nhau bên ngoài Nhà nước như. Nhân din, các tổ chức xã hôi công din, ding phú chính bị, báo chỉ

truyền thơng các nhóm lợ ịch cũng được quan tâm, dn hình là các tác phẩm sau

<small>= Cuốn "Democracy and Critics” (Dân chủ và các nhà phê bình) cũa Debi,</small>

Robert A. (1989) Thơng qua tác phim, tác ga luận giải din chỗ la chính

của din, do dân và vi dân; đồng thời, khẳng định dân chủ không phải chi bất đầu.

khi Nhân din được công nhận la nguén gốc cia quyền tue nhà nước ma phi là

khi xây đụng được một hệ thống dim bảo công dn được thục sự them gia và kiễn soát quyên lực nhà nước, Vì vậy Nhân dan là chủ thé quan trong them gia kiễn soát quyên lục nha nước, bảo dim các cơ quan nhà nước hoạt đồng đúng

chức năng nhiệm vụ và bảo dim guyênlâm chủ của Nhân din,

<small>- Chuyên khảo "Chế đổ dan chi Nhà mước và xã hổi” của NM</small>

Vosiresensieia và N 3 Davlstrbina. Thông qua tác phim, tác giả đã định nghĩ thé nao là dân chỗ, phân ích mét số điều kiện kinh tơ và xã hội nhất dint, m giá tn đạo đức nhất Ảnh thì din chỗ mới có

đành chương 4: "Nhà mage và chính quyên" để tập trung phân tích din chủ nhưy

một hình thúc tổ chức qun lực chính tr trong xã hội Ki nghiên cửu vé chính quyển hành pháp, tac giả đã due ra quan niệm và một Chính phố hợp pháp; nêu

được chúc ning và dic đểm cia hành pháp, đồng thời khẳng định hành pháp phi báo cáo và bị kiểm sốt bởi ngành lập pháp, Thơng qua xem xét cơ chế hoạt

đông của Nghị viện Hoa Ky và Héi đông liin bang Nga, tác giã cing tập trung hân tích một trong be chúc nơng cơ bản của cơ quan lập phép là gm sát hoạt động cia ngành hành pháp, Đặc biệt, chương 7 của tác phim đã tập trung phân tích vai trị của đăng phá: chính tr và t8 chúc xã hội rong việc kiém sốt và gây ảnh hưởng dén chính sách cia Chính phố, Tuy nhiên việc nghiên cửa về kiểm, soát tiệc thục hiện quyền lục ci hành pháp con sơ sử, chỉ điểm qua chúc ning va đặc điển của hành pháp, vai rõ của Nahi viên và đẳng phái chính tr, 8 chức xã hội đối với việc laễm sốt việc thục hién quyền hình pháp của Chính phủ, chưa phân tich được vai trị của bơ phân quyền tư pháp đối với kiểm soát quyền Inte banh pháp.

<small>= Ngoài r tác phim: “The Lobbytats — How mfluence pedilers work thet</small>

way in Washington” (Nhõng nhà vận đông hành lang ~ những kế ngài 18 hoạt

động như thé nao tại Washing ton) của Jeffrey H. Bimbsum (1992) đã tim hiểu

về cách thức hoạt động của nhõng nhà vận động hành leng, hing ảnh hưởng và tác động của ho din quá trình lập pháp của Nghĩ viện, cũng nh tộc hoạch din

chính sich và thục hiện chính sách của Chính phủ. Từ do khẳng định vai trị

</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">

quan trong ofa các nhà vận đồng hành lang trong tổ chức và thục hiện quyéa lực

nhà ngớc ở Hoa Kỳ

Qua khảo cửu các tác phẩm trên có thể khẳng định, trên thể giới hoạt đồng

"nghiên cửu và kiém soát quyên lực nổi chung và kiém soát quyên hành pháp của Chính phủ nói riêng đã điễn ra ở nhiều quốc gia. Các cơng tình nghiên cứu đã có những dong gip ding ké trong vide lam rõ các van đề sau tâm quan trong của hoạt động kiểm sốt quyền lực nhà nước nói chung và kiểm sốt quyền hành, hấp nói riêng, vì ti, va trỏ cũng như việc tô chức, thục hiện quyên hành pháp,

vai trỏ cách thức cia Nghĩ viên, Tòa án và va tro của xã hội trong kiểm sốt

quyển hành pháp cia Chính phổ, phân tích các điều kiên cơ bản bảo dim cho hoat đồng kiểm soát quyền hành pháp được thục hiên hiệu quả Tuy chơn có cơng tinh nào nghiên cứu về vẫn đ kiểm soát việc thực hién quyền hành pháp

có chế độ chính tí, đặc điểm kinh tổ xã hồi, lich số văn hóa... như Việt Nam “hương các két quả nghién cứu do là cơ sở lý luân và thực tiễn quan trong làm nên ting khoa học dé tác giã xây dung cơ sở lý luận để đánh giá hoạt động kiểm soát

vide thực hiên quyền hành pháp của Chính phũ ở Việt Nam, 1.2. Tink hình nghiên cứu ở Việt Nam

12.1. Các cơng rink nghiên cứu về kiẫm soát quyễn lực nhà ước ở Việt Nam

Ở Việt Nam, trong những năm gin đây, van để kiểm soát quyên lực

nước được nghiên cửu khá rồng rã, với nhiêu góc đồ Khác nha trần các đến dan khoa học, trên các sách, báo, tạp chi. Xet nông đưi góc độ luật học, Việt

Nam hiện có khá nhiều cơng tình khoa học pháp lý nghiên cứu vé kiểm sốt quyền lực nhà nước. Các cơng tình nghiên cứ này tập trung lêm 18 hai vẫn để

chính là lý luận thục tiấn vé kiểm soát quyền lực nhà nước ở Việt Nam và những lánh nghiém quốc té trong việc kiém sốt qun lục nhà ngớc. Theo đó, trong mục này, luận en đánh giá các công tỉnh nghiên cứu theo ha khia canh,

121.1 Các nghiên cuvỄlÿ luận đực tén hỗn soát qpén luc nhàntớcð Tt Nan

<small>= Di tai khoa học câp Bồ. “Kap dig cơ ch liểm soát quyển lực nhà nước</small>

4 iệt Nam hiện nay (Mã số: BOS-13) do TS. Luu Văn Quảng lam chủ nhiệm, ảo vệ thành cổng năm 2009. Tác gi dé làm rõ cơ sở lý luân của cơ chế kiểm, soát quyén lực nha nước từ việc phân tích các cách tiệp căn nghién cứu, xác định

nội dong tinh chit, phương thúc của cơ chỗ kiém soát quyền lục nhà nước, ĐỂ

tải đã đánh giá thục trang tổ chức và vin hành cia các chủ thể bên trong Nhà

nước (bao gêm Quốc hội, Thanh tra Chính phi, Tịa án nhãn din va Viện kiểm

sét nhân din) và chủ thể bén ngoài Nha nước (bao gim: Đảng Công sản Việt Nem, MTTQ Việt Nam về các tô chức thành: viên, thanh tra Nhân din, công dn,

phương tiên truyền thông dai chủng) trong việc kim zoát quyên lực nhà nước và

các cơ chế kiểm soát quyền lực nhà nước ở Việt Nam hiện nay. Trên cơ sở thực

trăng đó, ắc giả đã để xuất những giã pháp chủ yéu tập rung vào việc xây dụng

cơ chế kiém soát quyện luc rong bổ may của Ding, đôi mới nội đăng va phương pháp bầu cũ đối mới nối dung và phương thức kiém soát quyền lục nhà nước

</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">

cin ác tiết chế Nhà nước, đội mới tổ hức vi hoạt động của MTTQ Việt Nam â các tổ cae thành vi, nhất uy ve rề của ede nhương in truyền thông đại

xứng sưng bọn: Bệnh ile sot gyn lục hủ chọc nha xEy aed et thiện tơ ch kiêm soi quyn lợc nhà nuốc, dim bão quyên din chủ rủa Nhân

din ở Việt Nam_ Có thi khẳng dah đ tủ là cơng tình nghiên cửu tương đốt diy đã tồn dita về cơ chi kiểm soit quyển lọc nhà nước ö Việt Nex. Tuy

nên đồ được học ign và bảo vệ thin cũng rước thời dm Hiện phép năm 3013 có hiệu lọc nên những nội đụng mới về Hm soát quyển lục aba nước chức và host động cia ede cơ quan nave và các tiết chế khắc tong hệ thủng chảnh tị nuốc tạ heo tinh thin của Hiện nhập 2013 chưa được tác gã đồ cập đến. Đẳng tôi, i tat chỉ ngiÊn cu và oo chế kiến soi quyên lục nhà nước

Gi ching mi không & sâu nghiên cứu vé idm suất quyền hành phip cia Chí

FT” _ pi tid khoa hoe cấp Nha nước: “Phân cổng phối hop quyén lực va hiém

sede un lực tong xa) dang Nhà rước pháp quyển HCN Diệt Nam” (ME 36 KX 04.2606-10) do GS TS. Trân Ngọc Duong lan chủ hiện, bio vệ thành công năm

2010 và sách chuyên khi: “Một số vẫn để về phân cổng phổ hợp và km soát

Png Nhà nước phép quyến HCN Vit Nam” xb Chass in tuyên khảo: “Phan cổng phốt hep và Đường Nxb. Chính trị Quốc gia Ha Nội, năm 2012. Bé tai là một cơng trình nghiên.

cứu đồng bộ, có hệ thơng và toàn diện cf vé lý luận và thực ấn về phin cơng phối

hợp và kiém sốt quyển lục trong xây dụng Nhà nước pháp quyên XHCN Việt Nam, Dưới góc đơ ý luận, dé tai di am 18 được tinh tat yêu khách quan, bản chat

và đặc điểm của sơ phân cơng, phối hop và iễm sốt qun lực nhà nước trong Nha muse pháp quyên XHCN Việt Nem. Dưới góc đơ thục tến, te giả di đánh giá

được thục trang từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm: cia việc phân cơng phối Hợp, kiểm sốt qun lực nhà nước gid Nhân din va Nhà nước, giữa Đăng và Nhà Tước và giữa các các cơ quan lập pháp, hành phép, từ pháp qua các thot kỹ từ Hiển, ghép nim 1946, Hiện pháp năm 1959, Hiễn pháp nim 1980 cho din Hiễn pháp năm 1992, sản đổi bổ sang nim 2001. Trên cơ sở đó đề ti đã khẳng Ảnh nợ cân thiệt phi hp tục hoàn thiện, xây đụng phương hướng và dé xuất các gui pháp khoa học, có giá tị để tiếp tục hồn thiện việc phân cơng phối hop và kiểm sốt quyển lục hà nước trong xây dụng Nhà nước pháp quyền XHƠN Việt Nam đái với ba nhóm

chủ thể: Nhân din và Nha nước, Đảng cầm quyền và Nhà nước và giữa lập pháp,

"hành pháp và hơ pháp (bên trong tổ chức và hoạt động cũa bộ máy Nhà nước), Mặc

dã chưa đ râu nghiên của vi vai tỏ, đặc điểm, nổi dụng, phương thức cũng nine

chưa cơ sự đính giá vé thục trang kiểm soat vide thục haén quyên hành pháp của

Chính phi ở Việt Nem nhưng để từ là nguồn tham khảo có giá ti đối với luận án Xôi đã làm rõ các vẫn đồ lý luận và thục trấn về phân công, phải hop quyển lục và

stm soát quyền lục rong xây đụng Nhà nước pháp quyén XHCN Việt Nam,

</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">

-_ Sách chuyên khảo: “Guảm sát và cơ chế giám sắt việc thực hiển quyển

lực nhà nước ở Tiệt Nam hiện nay de GS. TSEH. Dao Tri Úc va PGSTS Võ

Khánh Vinh đồng chủ biên, Nxb. Công an Nhân din, nim 2003. Cuốn sich bao gêm nhiêu bai viết cin các nha nghiên cửa khoa học liên quan đân giém sat và cơ chế giảm sát việc thực hiện quyên lực nhà nước ở Việt Nem, Theo quan điểm, chung, các tác giả phân chie hình thúc host động giám sát việc thục hiện quyên lực nhà nước thánh hai los là hoạt đông giám sát cia của b máy nhà nước và hoạt động giám cát cia các tổ chức chính bị xế hối Các bù việt của chuyến kho tập trung phân tích lý luận (vai tro, pham vỉ, hình the, đối hương giám set)

va thực tn giám sắt cũa bộ máy nhà nước với các chủ thé co quyên giám sit lá

Quốc hội và Hội đông nhân din, Chỗ tich nước, Chính phi và các cơ quan hành,

chính Nhà nước, Viên kiểm sat nhân din và Tòa én nhân dân; gam sát cba các tổ chức chính trị - xã hồi với chủ thể chính la MTTQ Việt Nam và các đồn thé nhân din. Trin cơ sở phân tích, đánh giá thục tin hoạt động giám sit, chỉ ra hing ưu diém, hạn ché cia từng hình thức giám sit, các tác giš di din khẳng

inh ring ở đâu có quyên lục nhà nước thi ð đó cân co giám sát Ly do cin host

đồng giám sắt là dé duy tri bản chất, đính hướng chung thể hiện qua nhiệm vụ

chung của quyên lực nha nước; đồng thei, để bảo dim cho quyền lục nhà nước

được thực tiận một cách khoa học và hiệu quả. Vi vay, ở Việt Nam, để bio đảm,

xây dung Nha nước pháp quyên XHCN thi cén duy ri hoạt động giem sát và đụng cơ chế giám sat Hữu hiệu Dù vậy, chuyên khảo chưa danh mr quan tâm, nghiễn cửu các vấn dé lý luân va thục tiến cia host động kiểm soát việc thực hiển quyền hãnh pháp ở Việt Nam.

thực tnd Tiết Nam hiện nay” của TS. Tịnh Thị Xuyên, Nab. Chính trị Quốc ga Ha

Nội, năm 2008. Tác phẩm là cơng tình nghiên cứu trong đổi dy đã tồn din tiên cả hương điện lý tuần và thục tấn về vin de dẫn soát quyên lve nhà nước ð Việt Nam

trong đều loện hiện nay (rước nim 2008). Trong tác phầm này, tac giá đá góp phân

êm sáng tơ vé những vin dé lý luận và kiém soát quyên hue nhà nước nia kh niện, nội đụng, mục dich, các phương thức kiểm soát quyển lực nhà nước, phân tich thục

kiểm soát quyên lục nhà nước ở một số nước trên thé giới (Mỹ, Anh, Malsyzia, XXinghpo, Nhật Bản) từ đo rút ra lạnh nghiện chang từ các mơ hình than khảo. Đồng

thin, tác gã để co mr đảnh giá khả quá tực rạng kiểm soát quyền lục nhà nước ở

Việt Nam thing qua việc đánh giá hiệu quả hoạt ding kiẫm so quyén lực nha nước của Nhân din, cia Đăng và liễm sốt un lực rong bơ máy Nhà nước, tr đó đã chỉ xe được những vấn đồ dita trong kiém soát uyên lục nhà nước. Trần cơ sở thực trang, đó tác gã đã để xuất những giả pháp cơ bin iên quan din việc xây dg cơ ch kiểm, sot quyên lực cia Nhân din, cia bộ may nhà rrớn, côn Ding nhẫn nâng cao hiệu quả

host động kiểm soát quyén ic nhà nước ð nước ta higa nay, Nhin chúng chuyên kháo nay đã phân tích lý ln, thục tin về liểm sốt quyền lực nhà nuớc Việt Nem nổi

chúng nén la nguồn ta hiệu them Kio có ga trong q tình loận án phân tích lý

fin th tiến về tiễn sốt quyền hành pháp

</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">

-_ Sách chuyên khảo: “Một sổ vấn để cấp bách cia khoa học pháp I Tiết

Nam trong giai doan xân đàng Nhà nước pháp quyền" của GSTSEH. Lé Văn Cảm, Nxb. Đại học Quậc gia Hà Nội, năm 2012. Trong đó, đặc biệt ở chương 2 của chuyên khảo, khi bàn và nhống vin dé cấp bách của khoa học php lý trước Yêu cầu sửa đối Hiên pháp cia giai đoạn xây dung Nha nước pháp quyén, ác gid đã làm rõ các luận điểm cơ bản vé tổ chúc và kiểm soát quyền lve nhà nước trong Nhà nước pháp quyển, phân tích những hệ luy tit yêu mang tính biển chứng khoa hoc do khơng có cơ chế kiểm sốt quyền lực nhà nước trong thực

{ifn thé giới, nêu lên các qui dinh hiện hành vé tổ chúc và kiểm soát quyền lục hà nước trong Hiển pháp và pháp luật Việt Nem. Tuy nhiên đối với kiểm soát

iệc thục hiện quyên hành pháp của Chính ph, chun khảo chi bản vé mơ hành,

hiển định cia các qui phem về tổ chức quyên hành pháp, và một số luận điểm cơ ‘bin vé kiểm sốt qun lực nha nước như đã phân tích trên chi không & sâu "nghiên cứu và lý luận và thục tiễn cia hoạt động này,

= Bal viết "Biển pháp năm 2013 tao ra vhững yẫn t8 mát ca sự phân cổng

phốt hop vad sodt quyén lực nhà nước của GS. TSKH Dao Trị Úc đăng tin Tep chí ti dính én từ đăng ngày 29/07/2014. Bai viết đã khẳng dinh mét trong những

dé nỗ bật của Hiện phep 2013 Tà đá thể chế hóa mốt nguyên ắc chủ đạo và ô chức

quyện lục nhà nước là ngiyền tÉ về nh thẳng nhất sự phản công phốt hop và in soát quyên lực nhà nước. Đà vit tấp trung phân tích những đặc rong vé tinh thơng

nhất của qun lục sha nước và những yêu tô của sợ phân cổng phốt hop va tiễn soát quyền lạc Ka bản vé những yê tổ của mr phân cổng phải họp và kiêm soát quyên Ive, tác giã cho rằng mốt số vin dé sưu đây cin được ấp học lim rõ cân hoàn Hiện cơ chi dy quyên lập phép đăng ngĩa, bảo dim sơ phi hơp trong hot đông lập pháp gữa CQuốc hồi và Chính phủ bởi diy là con đường quan trong để Quốc hội có th kiểm ta

host đơng năng lực của Chính phơ; vệ bio dim va thể và tính độc lip ia hoạt đồng "r pháp cũng la mét yêu câu không thi thiệu được trong cơ ch phân cơng, phối hợp và.

iểm sốt quyên ục 3 Việt Nam, đặc iệt cân phã bin đến nguyên tắc tổ chức cia hot

đồng đặc thủ của các thiết ch hiển định độc lập mới xuất biận a Hội đông Bi cử qgốc ge và KTNN, tuy nhiên cân gii hạn thim quyển của các uất chế Liền inh độc

lập nay, bảo dim để mx gam sút của các thiết chế nay không căn rổ hay can thuận vào chúc năng và thâm quyền côa các thdt chỗ quyén ue nhà nước. Dũ vậy, ác gi chỉ nêu xe các vẫn đã cần giả quyết trong wie bảo dim s> phân cơng phố hop và im sốt quyện lực nhà nước chữ chưa dim ra gi pháp cuthé Đây là đều mã tác gã chưa gi

quyết được trong phạm vi bài báo này,

1.21.2 Các nghhên cứu về lanh nghêm quốc tỄ trong việc liỗm soát quyển

Tức nhà nước

Sách chuyên khảo: “Sir hạn chế quyển lực nhả nước" của PGSTS

Nguyễn Đăng Dung Nxb. Dai hoc Quốc gia Hà Nôi, năm 2005. Trong tác phẩm

này, tác ga đã luân giải nự cân thiệt phất hen chế quyền lực nhà nước. Thơng

qua viên din nhiều mơ hình tổ chúc quyền hực nhà nước, các phương thức hạn

chế quyện lực nhà nước trên thé giới, ác giả cho ring quyin lực nhà nước được

</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">

giới hạn từ bên trong bằng việc phân chia, phân công, phân nhiệm và tự kiểm tre tên trong bing cơ ché kiêm chế và đối trong và tiêu điểm cia hen chỗ quyển lục

nhà nước từ bên trong là Chính phủ phất chịu trách nhiệm. Ngoài ra trên cơ sở "nghiên cửu về nhũng phương thức han ché quyền lực nhà nước từ bên ngoài, tác giã đã dé xuất những yêu cầu hạn chế quyền lục nhà nước ở Việt Nam nine xây dong Chính phủ cơng khai minh bạch, bio dim tinh độc lập cia Toa án, bảo đảm,

tự đồ bio chí, phát huy din chi trục tiép cho người dân... Đây là tai liệu tham khảo v6 cũng giá bị, đã gợi mỡ nhiễu van để cân nghiên cứu về hạn chế quyển

lực nhà nước nên có liên quan đến việc nghiên cửu host đơng kiểm sốt qun lực nhà nước nổi chung và quyền hành pháp nói siing. Tuy nhiên, chuyên khảo

chưa để cập sẽu đến phương thức công như đảnh giá việc kiểm soát việc thục

hiển quyền hãnh pháp của Chính phi ở Việt Nam,

= Sách chuyên khảo. “TỔ chức và hiểm soát quyển lực nhà nước” ca

POSTS. Théi Vinh Thing Nzb. Tu pháp, nim 2011. Tác giả đã phân tích và lý

giã cách thức tổ chức và kiểm soát quyền lực nhà nước trong các kiỂu nha nước và mơ hình nhà nước khác nhau từ tơ chúc và kiểm soát quyển lực trong nhà nước phong kiễn Việt Nam, tổ chức và kiểm soát quyển lọc nhà nước ở Việt

Nem theo qui ảnh của Hiển pháp từ 1946, 1959, 1980 và Hiển pháp 1992 (ga đỗ, bỗ sung nim 2001) cho dén tổ chức và kiểm soát quyền lục rong nhà nước tư sin, tổ chức và kiểu soát quyền lực nhà nước cia Nga và mốt số nước Trung

va Đơng Âu (Bungary, Cơng hịa Séc). Qua việc phân tich đánh giá ưu điểm và nhược diém của ting mô hành tổ chúc và giám sát quyên lve, tác giả tim ra nhũng nguyên lý, những bài học kinh nghiêm về lúễm soát quyền lực nha nước và mt vin dung ở Việt Nam. Tuy nhiên chuyên khảo tập trung nghiên cứu tổ chức và mổ hình kiểm sốt quyền lực nhà nước trên pham vi rộng ma chứa dé cập đến vin để kiễm soát quyên hành pháp cũng như chưa có sự đánh giá thực trăng và đồ xuất các kiên ngh, giải pháp cu thé để hồn thiện cơ chế kiểm sốt qun hành pháp ở Việt Nam hiện ney

-_ Sách chuyên khảo. “Nghiên cm so sánh Hiển pháp của các quắc gia

‘Asean’ cơn TS, Tơ Van Hịa ~ Đai học Luật Hà Nội, Nxb. Chính tị quốc gia —

Sự thật Ha Nội nim 2012. Tác gid đã dành chương VI trong chuyên khảo nghiên cơu v kiểm soát quyền lực nhà nước trong Hiễn pháp các quốc gia LAseen với ba nội dung cơ bản: cơ chế bảo vệ Hiển pháp, các thiét chế hién din

độc lập nhằm kiển soát việc thực hiễn quyén lục nhà nước và các qui định bảo dim trách nhiệm cũa người nắm gi thục hiện quyển lục nha nước. Đặc biệt, khi nghiên cứu về các thất chế hiên dinh đốc lập nhằm kiểm soát việc thục hiện quyển lực nhà nước, tác giả đã phân ích các mơ hinh ow thé có gi trị them khảo cao đãi với luận án là Ủy ben bêu cổ, Ủy ban cơng vụ, Cơ quan kiểm tốn độc lập, Thanh tra Nghị viên, Ủy ban quyén con người, Ủy ban ching than những

quốc gia trong Hiên pháp các quốc gia Aseen

</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31">

<small>= Sách chuyên khảo: “Tinh đốc lập của Téa dn - Nghiên eine pháp lý về</small>

cede Khia cạnh ý luận, thực hỗn ở Đức. Mỹ, Pháp, Tiệt Nam và các kiên nghĩ đắt

với Hiệt Nam", Nxb. Leo động Hà Nộc, nêm 2007 của TS. Tơ Vấn Hịa Chun. khảo đã tập trung phân tích các khía cạnh lý luận vé tính độc lập của Tan án

nhống host đông của guốc tế vẻ vẫn đề tinh độc lập của Tòa án, những yêu tổ co

‘bin bảo dim tính độc lập của Tịa én. Đẳng thơi tác giả để chúng minh tinh độc

lập của Toa án ở Đức, MỸ, Pháp và đánh giá vẻ nguyên tắc thực biện tính độc

lập của Tịa án và hé thống Tòa án ở Việt Nam. Trên cơ sở tham Kho kính

nghiệm tốt của các nước két hop với thục hấn của Việt Nam, tác giả đề xuất nhõng kiến nghĩ nhằm bio dim tính độc lập của Tịa án ở Việt Nam, Điều này có liên quan mất thiết đến việc nghién cứu về hiệu quả hoạt đồng kiém soát của Tòa fin đối với vide thực hiện quyền hành pháp của Chính phi ở Việt Nem

~_ Sách chuyên khảo. “Cae thất chế lnén đình độc lấp ~ Kinh nghiệm quốc

sd và triển vọng 6 Tiét Nam” cia GSTS KH. Đào Ti Úc, GSTS. Nguyễn Thi Mo, TS. Nguyễn Vin Thuận, TS. Vũ Công Giao đồng chủ biên, Nzb, Đại học

Quốc Gia Hà Néi, năn 2013. Trong cuốn chuyên khảo này, các tác giã đã đành, phần II nghiên cứu về thiết chế hiến định Ombudsman, cụ thể là G8. TSKH. Dao

TH Ue có bài viết “PE thất chế Ombudsman của các nước tran thé giới”, PGS.TS. Trương Thi Hồng Hà với bai viết “Thanh tra Quée hội cũa một số nước trên thé giới và sự cẩn thiết thành lập 6 Vidt Nam”, TS. Vũ Công Giao ~ NCS.

Vũ Thủ Quyên với bài viết “Nhu cầu thành lập Ombudsman Tiệt Nam — Nhin fir uc trang cơ chế xữ lý khiẫu nai hành chinh”. Các bai việt này đã giúp tác gi

có cát nhìn diy đã tồn điện hơn vé vị tr, vai trò, nhu cầu cấp thiệt của việc xây

đựng thiệt chế hiển định Ombudsnan trong viễc nâng cao hiệu gu kiểm soát của Quốc hội đối với việc thục hiện quyền hành pháp cia Chính phủ ở Việt Nam biện nay,

Qua khâo cứu các cổng tình nghiên cứu về kiểm sốt quyền lực nhà nước só thể nhận thấy các cơng tình đã âm rõ được tính tat yêu khách quan, bin chất Và đặc điểm kiểm soát quyền lục nhà nước trong Nhà nước pháp quyên XHCN Việt Nam, Dưới góc độ lý luận, các tác giả đã góp phan làm sáng té khái niệm, nội dung mye đích, các phương thức kiểm sốt qun lực nhà nước, phân tích

thực tẾn kiểm sốt qun lục nhà nước ở một số nước trên thé giới từ đó rút ra kính nghiêm chung từ các mơ hình them khảo, Xét đướt góc đồ thực ttn, các tác

giã đã có sự đánh giá khái quất thục trang kiểm sốt quyên lực nhã nước ở Việt

Nam thông qua việc đánh giá hiêu qui hoạt đồng kiểm soát quyền lục nhà nước

của Nhân din và Kiểm soát quyên luc trong bộ máy Nhà nước, từ đó đã chỉ ra được những van đề đặt ra trong kiểm soát quyên lực nhà nước. Trên cơ sở thực treng do, các tác giã đã đề xuất một số giải pháp cơ bin liên quan din việc xây

đọng cơ chế kiểm soát quyên lục của Nhân din, của bộ máy Nhà nước, của Đăng,

nhằm ning cao hiệu quả host đơng kiểm sốt quyền lực nhà nước ở nước ta hiện aay. Tuy nhiên các cổng trình nây chỉ nghiên cứu về kiểm sốt quyền lực nhà

</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32">

nước nỏi chung chứ chua chủ trong nghiên cử vi kiểm soát việc thục hiện quyền hành pháp của Chính phi

1.2.2. Các cơng tình nghiêu căm về „

quyên hành pháp của Chính phũ và kiễm sốt

cđa Chink ph ở Việt Nam

1.22.1 Các cơng trình nghiên cứu về vị trí vai tơ, tổ chức và thực hễn

uyên hành pháp cũa Chính phí, l

<small>- Đi tải khoa học cấp Bộ: “Thực hiện quyển hành pháp cũa Chính phi:</small>

theo Hién pháp năm 2013” do Viên Khoa học pháp ly Bộ Tw pháp tô chức thục

hiện, TS. Nguyễn Văn Hiễn lâm chủ nhiệm, bảo vệ thánh công năm 2015 Để tà đã lam rõ các vận để Lý luận về quyên hành pháp cia Chỉnh phủ rong Nhà nước

phip quyền, Lý luận và các đặc điểm đặc thủ và quyên hành pháp cũa Chính phủ trong Nhà nước pháp quyên Việt Nam XHƠN gin với dinh hướng cải cách hành

chính cải cách tr pháp gai dom 2011-2020. Dé tai công đã lam rõ thục tin tổ chức và thục hiện guyên hành pháp của Chính phủ ở Viét Nam tử năn 1992 cho đến năm 2015, phân tích, bình luận nhiing thành công, những hen ché và xác

inh tõ các nguyên nhân của các han chế, tên tạ đó, Trin cơ sở do, đồ tai đã đi

xuất các giêi pháp, kiên nghị nhắm nơng cao vì tr, vai tro của Chính phủ trong việc thực hiên quyển hành pháp. Để tải là nguồn tham khảo có giá tị đối với Tuân án khi đã làm rõ các vấn đ lý luận và thực tiễn về quyển hành pháp, về mơi quen hệ giữa qun hành pháp của Chính phủ và quyén lập pháp, quyên te pháp theo qui ảnh cia Hiền pháp năm 2013

= Sách chuyên khảo “Chinh phí tong nha nước pháp quyển” cite

POSTS. Nguyễn Đăng Dung Nzb. Đại hoc Quốc gia Hà Nội, năm 2008. Trong

chuyên khảo này, ác gi trên cơ sỡ các phân ich đặc điểm cơ bản cũa Chính phố

hành pháp trong Nhà nước pháp quyén, kắt hợp với việc đánh giá các mô hình

thức và hoạt động cia Chính phi, ác giã đ chỉ ra những yêu củu của việc đối

mới tổ chúc và hoạt đơng ofa Chính phi trong Nhà nước pháp quyên XHCN

Việt Nam lá Trách nhiệm cia Chính phổ là điều hành, quản ly Nhà nước theo

Hiển pháp, phép luật hoạch định chính sách quốc gia; Chính phủ phải có cơ cấu gon nhe, được thành lập mat cách hop phip, là một Chính phố minh bach, cot

trong vin để chống tham những, Hon the nữa, Chính phủ phải chịu trách nhiệm

và mot hành vĩ cũa Chính phi Khơng thé dit ngồi vịng xét xử cũa Toa an, Vì nội dụng nghiên cứu của chuyên khảo là nguôn tham khảo có giá tị đối với

Tn án khí nghiên cửu về die điểm của guyễn hành pháp, xác định những đặc

điểm Chính phủ trong Nhà nước pháp quyén XHƠN là cơ sở để đặt ra yêu cầu dẫn soát quyên hành pháp ở Việt Nam hiện nay

<small>= Bãi việt “Quyển hành pháp và vat 179 của Chính ph trong thực hiện</small>

quyên lực nhà made” cia TS. Trin Anh Tuan đăng trên Tạp chí Cơng sin điện từ đăng ngày 25/9/2013. Tác giả bài viết cho ring trong Nhà nước pháp quyển, Chính phố chỉ thực sơ manh, khi thục hién diy đã và có hiệu qué quyên hành pháp Xuất phát từ yêu cầu đó, trên cơ sở phân tich nổi hàm của quyển hành.

trí, vai tro, tỗ chức, thực hiệuthực hiện quyều hành pháp

</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33">

pháp, chi thé thục hiện quyển hành pháp, vai trị cũa Chính phố trong thực hiện quyên lục nhà nước, tác ga bãi viết đã dé xuất yêu cầu cần sắc định chính xác

và sắt thục hơn vai trỏ của Chính phủ trong thực hiện quyền lực nhà nước

= Bài viết “Quyển hành pháp theo Biển pháp năm 2013: Một sẻ phân tích

va bình luân” của TS. Nguyễn V ăn Cương đăng trên Cổng thông tin Bộ Tư pháp đăng ngày 25/8/2014. Tác giả cho ring thời gian qua thuật ngỡ “quyên hành

phip được" được sử ding khá phé biến nôn việc giải mã thuật ngữ nay là cén thiệt nhất là kh: Hiển pháp 2013 đã dinh danh Chính phủ là cơ quan thực hiện

quyển hành pháp. Vi vậy, bai viết trình bay mot số quan niễm về quyén hành

pháp của mốt số nhà nghién cửu ở Việt Nam hiện nay: quan niệm cia GSTS

Trên Ngọc Đường GS.TS Thái Vĩnh Thắng, GS TS Nguyễn Đăng Dung TS.

Trên Anh Tuần va đơa ra một số nhận xét và gợi mở thêm tử góc nhìn sơ sánh để tir đồ có cách hiểu diy đồ hơn vé khát niên nay.

<small>- Bùi viết “MỖI quem hệ giữa các cơ quam thực hận qyễn hành pháp và</small>

quyên hr pháp theo tinh thân Hiến pháp nước Công hỏa XEƠN Tiet Nam non 2013" côn TS. Tê Van Hoa đăng tiên Tap chi Luật học, sô Đắc san tháng 9 nim

2014, Bà việt nay đã làm 18 khái niêm quyên hành pháp, quyên tr pháp và khái

“tiệm cơ quan thục hiện quyên hành pháp, cơ quan thục hiện quyén tr pháp, đồng thời đã luận giải mất quan hộ giữa các cơ quan thục hiện hái quyên này trén tin thin ha nguyên tắc cơ bản trong tô chúc và host động cia bộ may Nha nước CHXHCN Việt Nam la nguyén tắc “quyên lục nhà nước là thơng nhit, có sơ phân

cơng, phải hợp và kiểm sốt giữa các cơ quan nhà nước trong việc thục hiện các

quyền lập pháp, hành pháp va tư pháp” và nguyên tắc “Nhà nước pháp quyền”. Đặc tiệt khi bản về mối quan hệ trên phương điện kiém soát giữa cơ quan hành pháp và

Duong Thi Thanh Mai đăng trân Tap chi Luật hoc, sổ Đặc san thing 9

3014, Bai viết đã phân tích những nổi dang co bin và những điểm mới chủ yêu:

về chế định Chính phi trong Hiên pháp 2013. Khi phân tích vị tri, vei tro của Chính phủ, tác giả chú trong phân tích vị tri của Chính phi là cơ quan thực hiện quyên hành pháo, xác đụ rõ chức ning hành pháp va chúc ning hành chính Nhà nước của Chính phơ. Đặc biệt, với việc khẳng ảnh Hiển pháp 2013 đã thát lập bước đều cơ ché kiểm soát quyền lực trong việc thục hiện quyén hành pháp, tác giả di phân tich khá qt néi cing việc kiểm sốt từ phía Quốc hồi, kiểm,

sốt từ phía Tịa án và kiểm sốt từ phua người din và xã hồi đôi với việc thực hiên quyền hành pháp. Tuy nội đang bài viết có liên quan trực iệp din đổ tải của

luân an, nhưng do pham vi giới hen của một bài báo nên các nộ: đụng về và bí, ai to của quyện hành pháp, cơ ch laễm soát quyền hành pháp chỉ được tác gid

đề cập din duis góc đơ lý luận, chưa cỏ mr đánh ga về thục trang cũng như đề

xuất các gis pháp để nâng cao hiệu quả hoạt đồng nay.

<small>= Bãi việt "Tế quyền hành pháp cũa Chính ph rong cơ chế phân cổng</small>

hối hop và liễm soát quyễn lục nhà nước “ cần Ths. Nguyễn Phage Thọ và The Cao Anh Độ đăng trên ding trên Tap chi Nghiên cửu lập phép điện tờ năm 2011

</div><span class="text_page_counter">Trang 34</span><div class="page_container" data-page="34">

Bài viết đặt vẫn để để có thé thực hiện đoợc sử mơnh chính tn cia minh, Chính

phi ph được trao đã quyền hành pháp và phéi co đã cơ chế đông bổ đã vin hành, qguyền lực một cách thống nhất, thông suốt và liên tục, Vi vậy, ð âm Hiển pháp can lâm rõ nội dung quyên hanh pháp của Chinh phủ din đâu, va các nguyên tắc cơ bản

của cơ chế vận hành quyên luc được trao, Xuất phát từ yêu cầu đa, bái vết thơng

qua việc phân tích mới quan hệ gia Quốc hội với Chính phi Chính phố với cơ cgien tơ pháp để xác Ảnh rõ phạm và nổi đụng quyền hành pháp của Chánh phi va các nguyên tắc cơ bản trong cơ ché vận hành và thực hiện quyền hành pháp của Chính phủ nhằm bảo dim tinh thơng nhất thông suốt và biên tục của quản lý đều

ảnh các mặt đời sống lanh tơ xã hột của dit nước

Nhìn chung, các cơng hình trên tập trung phân tích khá niêm, vi trí vai tra, chức ning đặc điểm của quyén hành pháp trong Nha nước phép quyển; môi cues hệ gile quyên hành phép với quyện hành chính, vos quyền lấp pháp và tơ hep. Ngot ra mét số ba vất cũng để để cập đân cơ ché kiểm soet quyen hành pháp ở Việt Nam hiện nay, nhưng chỉ dimg la ở việc phân tích mot số vẫn dé cơ ‘bin và mất ý luận chứ chưa có sự nghiên cứu đồng bổ, toàn diện về lý luận, thee in của vin dé nay

12122. Các công trinh nghiên cin về liễm soát việc thực hiển quyền hành pháp của Chính phủ ở That Neon .

a Các cơng trình nghiên cin về kẫm soát quyén lực hành pháp ở Tiết

- Luận én tiên sỹ “Kid soát quyển lie hành pháp trong nhà nước pháp

quyển xã hột chỉ ngiữa That Nam” oia TS. Lê Thị Anh Đào được bio về nim

2017. Luận án đã tem sáng tô một số vin để lý luân vé kiểm soát quyền lục hành

phip trong nhà nước pháp quyên XHƠN Việt Nem, bao gồm: khá niệm, đặc

điểm, tính tất n của kiểm sốt quyền lực hành pháp trong Nhà nước pháp

quyên XHXN Việt Nam, nôi đang và cơ chế kiểm sost quyền luc hành pháp

trong Nhà nước pháp quyên XHCN Việt Nam, các yêu tổ ảnh hướng đền kiểm,

soát quyên lue hành pháp trong nhà nước pháp quyên XHCN Việt Nam, Đảng thời, tác giã công đã khái quát quá trinh phát tnén tư được nhân thúc vệ kiểm soát quyền hục hành pháp trong Nhà nước pháp quyên XHCN Việt Nam, Tác giá di đánh giá thực trang pháp luật vé kiểm sost quyên lục hành pháp trong Nhà nước phip quyên XHƠN Việt Nam. Thông qua luận én, tác gã đã đánh giá thực tiến im soát quyền lực hanh pháp trong Nha nước pháp quyền XHƠN Việt Nam đưới hại khía canh la thực tấn kiém sốt từ bên trong hệ thơng thực hiện quyé lực nhà nước đối với guyễn lục hành pháp (bao gốm iaễm zoát cũa nổi bộ he thơng hành pháp, kiểm sốt cia Quốc hội, kiểm sốt cia Toa án nhân dân, kiém

sốt của Hi đơng nhân din các cấp) và thục tin kiểm soát từ bên ngoài hệ

thống thục hiện quyén lọc nhà nước đối với qun lực hành pháp (bao gdm kiém sốt thơng qua hoạt déng giám sit oie Mắt tran tô quốc Việt Nam, cũa công dan

vi các phương tién truyền thông đại chúng thông qua host động lãnh dao củaDing Công sin Việt Nem). Trên cơ sở đó, tác gã đã để xuất các quan điển bio

</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35">

dim kiểm soát quyền lục hành pháp và giải phép bảo dim kiểm soát quyển lue

"hành pháp trong Nhà nước pháp quyên XHCN Việt Nam.

- Luận án tin sỹ “4đôn coat đổi với qnyễn lực hành pháp ở Tiệt Nam lộ

nay “của TS. Bùi Huy Tùng được bảo vệ nắm 2017. Luân an đã lam sing tô một sổ vân đã lý luận về quyển lạc hànhpháp và iim soát quyền lve hinh pháp ở Việt Nam, bao gồm: khá niệm, đặc diém, nội dang, ar cần thiét phố kiểm soát quyền lực hin pháp, cơ chế kiém soát quyén lực hành pháp, Đảng thơi, tác giả cơng đã nhân tích kiém so cũa các tht chế quyên lục nhà nước và cia các thiết chế xã hội đối với quyên lực hành pháp & nước ngoài, từ do chỉ ra bài học lánh nghiệm, giá trị

them khảo cho Việt Nam. Tác giả đã đánh gi tinh hình kiểm sốt quyền lúc hành.

ép ở Việt Nem trên bai chia cạnh chính la tinh hình kiém so hoạt động ban hành,

chính sich, vin bên qui phạm pháp luật, quyết nh hind chính va tinh bình kiểm,

sốt hoạt động thi hành pháp luật của quyên lực hành pháp, Trên cơ sở đó, tác giả đã dé xuất các quan diém, giải pháp bảo dim liễm soát quyên lực hành pháp ở Việt Nan hiện nay,

- Luận én tiên sỹ “Cơ ch pháp lý kiểm soát quyển lực nhà nước đổi với

việc thực hiện quyển hành pháp 3 Tiết Nam” của TS. Nguyễn Thi Hoài An được

bảo vé năm 2018. Luân án đã làn sáng tổ cơ số ly luận việc xây đựng cơ chế pháp lý kiểm soát quyên lục nhà nước trong việc thục hiện quyên hành pháp, cụ

thể là há niệm, đặc diém, các yêu tổ câu thành cơ chế, mục đích, vai Hộ, tu

chí xây đọng cơ chế pháp lý kiểm soát uyên hành pháp; nội dung và phương thúc hoạt động cia cơ chế pháp lý kiểm soát quyén hành pháp, phân tich cơ chế phip lý kiểm soát việc thục hiện quyén hành phap ở một số nước và rút ra những ti ha háo cho Việt Nem Lun án cống đã khá quá lich sử hành thành và

hết tiễn của cơ chế pháp ý kiểm sốt qun hình phép ở Việt Nem thơng qua

Yiệc phân tích các thể chế từ năm 1945 din nay, đính giá thục trang tổ chức, hhost động cia các thiết chế và các yêu tổ bão dim của cơ chế pháp ly kiểm soát vide thục hiện quyên hành pháp, Trên cơ sở thục trang đã đính giá, tác giả dé

xuất các quan điềm, giã pháp hồn thiện cơ ché kiểm sốt quyền hành pháp ở

Việt Nam

“Tuy các luận án của các tác giã nghiên cơu vỀ lý luận và thực tiến cũa kiểm, soát quyền lực hành pháp trong Nhà nước pháp quyên XHƠN Việt Nam, nhưng đối tượng nghiên cứu cia luận án lá kiém soát về quyền lực hành pháp nói chung

(chủ thể của quyên hực hành pháp bao gém cả cơ quan hành pháp trung ương là Chính phủ và cơ quan bảnh pháp ở địa phương là Uj ban nhân din các cấp) nên. có pham vĩ nghiên cứu rơng hơn so với việc nghiên eta kiểm sốt việc thực hiện quyển hành pháp của Chính phố Vi vậy, viée phân tích, đính giá hoạt đơng Tam sốt việc thực biện quyên hành pháp cia Chính phủ chưa được làm rõ trong những cơng trình này

5. Các cơng trình nghiên eins về kiểm sốt cũa các cơ quan nhà nước đổi

với việc thực luận quyễn hành pháp của Chính phi ở Tiết Nam

</div><span class="text_page_counter">Trang 36</span><div class="page_container" data-page="36">

- ĐỂ tải nhinh thuộc để tai trong điểm quốc gia: "Đổi mớt hoạt đồng giảm

sát và xay đừng ay trinh giảm sát của Quốc hội, các cơ quan của Quắc hội và dâm biểu Quốc hột theo quyệt Ảnh số 401 QD/VPCTN do Đăng Vấn Chin

(Pho trưởng ben cổng tác lập pháp ~ Ban Công tác lập phúg) làm chủ nhiệm đề tủ, bảo v2 thành cổng năm 2006. Để tài đã làm rõ khẩi niém giám set, quyền giém sát của Quốc hội, quyền giám sát của các cơ quan của Quốc hội và đại biễu, Quốc hội, phương thúc thục hiện quyén giám sát cũa Quốc hội, đồng thời đã ghân biệt gam sat với các hình thúc kiểm tra, kiểm st, thanh tra ci các cơ quan nhà nước khác. ĐỀ tai trên cơ sở phân tich, đảnh gia việc thục hiện chức

nang giám sét của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và đại biêu Quốc hội

trước yêu cầu của tình hình mới, đã tem rõ những mặt menh, mặt yên, chỉ rõ những han ché, bat cận trong hoat động này. Tử đó, các tác giả di đã xuất những kiến nghị cho việc đôi mới hoạt đồng giám sát và xây đơng gui tình gam sát của Quốc hội, các cơ quan Quốc hội và đại biểu Quốc hột. Tuy nhiên dé tài chỉ "nghiền cứu về host động giám sát của Quốc hồi, các cơ quan cũa Quốc hội và đại

biểu Quốc hội chữ chưa nghién cứu về hoạt động kiểm soát quyền hành pháp từ

phía tr pháp và từ phia Nhân din

<small>- Đã tại nghiên cứu khoa hoc cấp Bộ: “Hoàn thện các qui dinh của pháp</small>

luật về chất vẫn và trd lời chất vẫn của det biểu Quốc hội” do TS. Lê Thanh Vin (Ủy ban Tai chính - Ngân sách của Quốc hô) Tam chỗ nhiệm để tả, bảo vệ

thành cổng nim 2011. Dé tai tập trung nghiên cửa phân tích cơ sở lý luận,

những nét đặc thi, vai tr, tim quan trong của hoạt động chất vin và tr lời chit vvin trong chức năng và khuôn khổ hoạt động của Quốc hội. Nghiên cứu về pháp

Tuật cũa một số nước trên thể giới vé chit van và tr lơi chất van để rút ra những

kánh nghiệm, góp phần hồn thiện hệ thơng quy định pháp luật vé chất vẫn và trể

lời chất vân ở Việt Nam. Đông thôi, trên cơ sở đánh giá thục trang host động

chất vin và tả lõi chất van từ Hiển pháp 1992 đồn nay, các tác giả đã chỉ ra

những ten tạ và bắt cập trong he thống các quy định pháp luật về host đông chat vẫn năm rãi rắc trong các văn bản pháp luật cia Việt Nam, tr đô đề xuất các giải phip pháp lý hoàn thiện các quy đính ci hộ thống pháp luật và chất vẫn và tré lõi chất vân. Vì chất van ta phương thie cơ bản thực hiện quyền giám sit tố cao

của Quốc hội nên việc đề tai nghiên cứu về lý luận và thực tiễn hoạt động chất

vẫn và trả lời chất vin ci dai biễu Quốc hồi có giá tị tham khâo cao đổi với

luân án khí phân tích. đánh giá hoạt đồng kiểm soát cũa Quốc hội đổi với việc thục hiện quyén hành pháp oi Chính phủ,

- Để tại khoa học cập Bộ: “Hod thiên cơ chế pháp I kiểm soát quy

nhà nước cũa các cơ quan nhà nước ở Tiệt Nam hiện nay” do PGS.TS, Nguy

Minh Dosn lim chủ nhiệm, bảo vé thành cổng năm 2015. Để tai là cổng trình "nghiên cứu tồn diện, có hệ thống về Lý luận và thục tấn cơ chế pháp lý kiểm

soát quyên lọc nhà nước của các cơ quan nhà nước ở Việt Nem. Thơng qua dé tải nhóm tác giả đã xây dmg khái niệm hoàn chỉnh về cơ chế pháp lý lẫm soát quyền lực nhà nước cia các cơ quan nha nước, xác định các thành tổ của cơ chế,

</div><span class="text_page_counter">Trang 37</span><div class="page_container" data-page="37">

qguy trình vin hành ca cơ chế... Đẳng thôi, tiên cơ sở đánh giá thục trang cơ chế pháp lý kiểm soát quyén lực nhà nước cia các cơ quan nhà nước, để ti đã để xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện hơn nữa cơ chế này trong qua trình sta đổ

các quy định pháp luật liin quan đến tổ chức bộ máy Nhà nước theo tinh thân

của Hiến pháp năm 2013 và thục tin th hiện chúng, Đặc biết trong nd: đang "nghiên cứu cia để tủ đã có sơ phân tich các qui dinh pháp luật và thục tén kiém

soát quyên ảnh pháp cũa các cơ quan nhà nước ở Việt Nam

ĐỂ tai là nguén them khảo có giá tị đổi với luận án khi đã làm rõ mot số vẫn để lý luận và thục tiễn và kiểm soát quyển hành pháp ois các cơ quan nhà ước ở Việt Nam

- Di tii khoa học cấp Bộ: “Phân cổng phốt hop và liễm soát giữa các cơ

quan nhà nước tong việc thực hiện quyển hành pháp theo tình thân Hién pháp nim 2013” do Viện Khoa học phép lý Bộ Tư pháp tổ chức thực hiện TS

Nguyễn Thi Kim Thoa làm chờ nhiệm, bảo về thành công năm 2020. Dé tải là

cơng tình nghiên cứu tồn điện, có hệ thống

phối hop và kiểm soát giữa các cơ quan Nhà nước trong việc thục hiển quyên

"hành pháp theo tinh thân Hiển pháp năm 2013. V È phương diễn lý luân, dé tai đã nhân điện rõ những vân đã lý luận và quyên hành pháp bao gồm nôi him quyén hành pháp, chúc năng nhiệm we cơ bin của quyên hành pháp (tip trung vào

chức năng hoạch đính chính sách và ban hành pháp luật, tổ chức thi hành chính

sách, pháp lua), yêu cầu cia nguyên tắc phân công, phối hợp va lúễm soát gi các cơ quan nhà nước trong việc thục hiện quyền hành pháp theo tinh thân Hiển phip năm 2013. Về phương điện thực tẾn, để tai due trên cơ sở thục tốn thi hhanh Hiện pháp nim 2013 va các luật có liên quan đã đánh giá thực rạng cơ chế hân công phốt hợp và kiém soát quyén lục gi các co quan nhà nước trong Yiệc thực hiện quyên hành pháp trong thời gian qua. Từ cơ sỡ lý luễn và thuc tin đó, để tài đã để xuất phương hướng và giả pháp tip tục hoàn thiện phá luật shim nàng cao hiệu luc, hiệu qua hoạt đồng của nhánh hành phép, gop phân bảo

đầm tính dân chủ và phép quyền của cơ quan hành pháp trong điểu kiện xây đụng hà nước pháp quyền XHCN. Dé tai là nguồn tả liệu hữu ích trong việc nghiên cứu.

về kiểm roát quyền hành pháp w đã cùng cập một kênh thông tin quan trong về việc lqỄm soát cia các cơ quan nhà nước đối với việc thực hiện quyên hành phep cũa Chính phi 6 Việt Nam.

- Sách chuyên kháảo- “ễ quyén giảm sát tốt cao của Quốc hội" của PTS

Pham Ngọc Kỹ, Nxb, Chính tri Quốc gia Hà Nội, năm 2000. Cuỗn sách tập trung hân tich về cơ sở lý luận của quyền giám sát tố cao của Quốc hột nước ta, đánh giá thực trang host đồng giám sat cũa Quốc hội và trên cơ sở đó đề xuất mốt tiện pháp ting cường hiệu quả host động giám sát cia Quốc hội. Chuyên khảo nay lê nguén từ liệu hữu ich trong việc nghiên cứu vi kiểm soát quyển hành phip vi đã cũng cấp một kênh thông tin quan trong vé việc giám sát cũa Quốc hội đối với việc thục hiện quyên hành pháp ci Chính phủ

</div><span class="text_page_counter">Trang 38</span><div class="page_container" data-page="38">

<small>- Luận án tiên sỹ: “Tòa hành chính trong Nhà nước pháp quyển XHCN Tiét</small>

Nam cũa din. đo dân vì dân “của TS, Trần Kim Liễu được bảo vị năm 2011

Luận án đã làm sáng tô được một số vin đề lý luận liên quan đến Tòa hành

chinh: làm nội bật nhõng đặc trưng của Tòa hành chính chỉ rõ vĩ trí và vai trị

của Tos hinh chính, phân ích những đảm bảo pháp lý cho tổ chức và hoạt đơng của Tàn hành chính trong Nhà nước pháp quyên XHCN Việt Nam. Vé mặt thực

tin, luận én đã phân ích và đánh giá khách quan về thực trang tổ chức và hoạt

động cia Tịa hành chính R khi thành lập din nay, niu lên được ning hen chí

bit cập trong tổ chúc và hoạt động của Tịa hành chỉnh và ngun nhân của

những hen chế đó, Trên cơ sở thực treng đỏ, tác giã đã để xuất giã pháp để phat huy vai tro của Tòa hành chính trong Nhà nước pháp quyên XHƠN Việt Nam. Toa án nổi chung và Tịa hành chính nói riêng là một trong những chỗ thể quan trong liễn soát việc thục hiện quyên hành pháp cia Chính phi, nén việc luận án nay phân tích cơ sở lý luận, đ«nh giá thục tien tơ chúc và hoạt động cũa Tịa Thành chính có ý ngiễa với vide nghién cửu kiểm soát cũa tơ pháp đổi hành pháp ở Viật Nam hiện ney,

- Bài wit “Tir pháp hành chỉnh và vẫn để bảo về quyển cơn người", POS

TS Nguyễn Hoàng Anh trong sách chuyên khảo. "Cả: cách tw pháp vi mốt nền nr pháp liêm chỉnh" của Liên hiếp các hồi khoa học và kỹ thuật Việt Nam, Viện, chinh sách công và pháp luật, năm 2014. Bài viết ban về vai trị của từ pháp hành chính trong vide bảo về các qun con người thơng qua kiểm sốt các vin bản aqui phạm pháp của cơ quan hành chính Tuy nhiên tác gi bài vi cho ring host đơng này của Tịa án bi giới hạn vi các văn bản quy pham pháp luật không bị gan set bai Tên Bai wt cũng nâu lần các trường hop cơ quen hành chính thơng qua các guyền lap quy của mình sẽ trục tép làm thuy đỗi phạm vi các quyển con người đã được qui định trong hiến pháp luật và văn kiên quốc tê nhơng tơ pháp hành chính khơng thé can thiệp để bão vệ qun cơn người, bối các vin bin pháp quy nằm ngoài phạm vi xét xở của Toa hành chính Day là van để ma tac gã go ra những chữa dra ta hướng giả quất

<small>- Bài viết. “Tai trẻ của Tòa án trong vide hễm soát quyên lục Nhà nước</small>

trong Nhà nước pháp quyên xã hội chủ ngiữa” của TS. Đặng Công Cường đăng

trên Tap chi Luất học và Phát tiễn, số 02/2014. Tác giả khi phần tích vai rị ota

Toa án đã khẳng đnh ring: Trong Nhà nước pháp quyền, Tos án không chỉ được trao quyên xét xử những hành vì ty tiện cũa cơ quan nhà nước mà con có Kha năng bảo vi hiệu quả Hiến pháp bảng hoat đồng xét xử hành vĩ vĩ hién của quyền lập pháp và quyên lực hành pháp Cho nén, Toe én được thừa nhân là chủ

thể dong vai tro quan trong nhất trong việc hạn chỗ sự tùy tén của quyén lực nhà

ước nhễm bảo dim cho quyên lục nhà nước thuộc về Nhân dân Trên cơ zỡ xác inh vai tro dé cia Toa én, TS. Ding Công Cường đã đảnh giá thực trang, chỉ rõ Tòa an Việt Nam hiện nay thông qua hoạt đông xét xử của Tịa án Từ đó, tác giả

đã để xuất pham vĩ thim quyền của Tòa án cần phải được mỡ rông đặc biệt là

</div><span class="text_page_counter">Trang 39</span><div class="page_container" data-page="39">

quyền xem ớt tinh hop pháp, hợp hiển cũa các văn bản quy phạm pháp luật Theo tác giả bài báo, diy là giã pháp cơ bản bảo dim vai trở của Tòa án trong

việc kiểm soát quyền lục nhà nước trong bối cảnh xây đựng Nhà nước pháp

quyên 3 Việt Nam :

<small>- Bài viết “Guyn hành pháp và kiỗm soát quyén hành pháp của các cơ</small>

quan nhà nước ở Tiét Nam” của POSTS Vũ Thư ding trên kỷ yêu Hội thảo

khoa hoc: "im soát của hành pháp đối với lập phép, tr pháp ở Việt Nam" do Hoc viên Hành chính Quốc gia tổ chức tại Hà Nội năm 2015. Tuy chỉ giới han

trong pham vi một bài vit hội thio nhưng PGS.TS V 6 The đã lam sáng tô nhiều

vẫn dé lý luận và thục tiễn về quyên hành pháp và kiểm soát quyén hành ph

của các cơ quan nhà nước ở Việt Nam. Tác giê đã trinh bay quan niệm về quyền

ảnh pháp, khẳng định quyên hành pháp được hiễu là quyên thi hành pháp hit,

ao gm các hoạt động lâm chính sách và hoạt động tổ chúc thục hiện pháp luật

khác Tác giả công đã xác định chủ thể, chỉ ra các đặc đẫm chung và đặc điểm

kiêng của việc tổ chức quyễn hành pháp trong Nhà mage pháp quyền Việt Nam.

Bên canh đó, PGS TS Võ Thư trên cơ sỡ ý giải các lý do đặc thù dẫn tới đời hỗi cần giém sát quyên hành pháp, xác định đối tượng ci kiểm soát quyền hành

phip đã phân tích các qui dinh pháp luật hiện hành về kiểm sốt quyển bánh pháp Tác giả di có mơ đính giá sơ bộ và khái quất vỀ vei trở, hiệu qua của hệ thống kiểm soát Nhà nước hiện nay đối với quyển hành pháp thông qua đánh giá hiệu qui hoạt động giảm sát của Quốc hội và Hội đẳng nhân dân, giám sát cũa

Chủ tich nước, kiểm tra của Toe én, kidm soát quyền hành pháp trong hệ thơng cơ quan hành chính Trên cơ sở đ, tác giả đã trình bay quan điển va dé xuất các

gi pháp hồn thiện cơ chỗ kiểm sốt qun hành pháp ở Việt Nam hiện nay. Tuy nhiên, bai viẾt chỉ nghiên cứu vì liễm sốt quyền hành pháp cia các co

quan nhà ngớc ở Việt Nam chứ không bin vé kiém sốt qun hành pháp từ phía

Nhân din va xã hồi

Qua nghiên cứu các để tài khoa học, sich chuyên khảo, luận án tién sỹ: các bi viết đăng trên các tạp chi nơi trên cổ thé khẳng định rằng: các cổng tình đã đề cập din các khía canh lý luận và thục tiễn cũa kiểm soát hành pháp Tuy nhiên các công trinh này, hoặc là chỉ nghiên cửu về lý luận va thục tấn kiểm

sost quyén hành pháp ee các cơ quan nhà nước (bao gốm cã Quốc hố, Téa én) hoặc là chỉ phân tich đánh giá vai tro, thục tiễn kiễm soát quyền hành pháp của từng chủ thể Quốc hội, Tòa án, Thanh tra Chính phủ riêng 1é chứ chưa phân tích,

đánh giá có hệ thống, tồn diễn of viậc kiểm sost từ phía Nhân din và xã hội đốt

Yới việc thục hiên quyễn hành pháp của Chính phủ. Mét khác, một số cơng tình, nghiên cửu chuyên sâu như để tải khoa học cập Bộ, luận én tiên sỹ thi việc phân

tích, đánh giá việc kiểm sốt quyển hành pháp cơa Chính phố chỉ là một khía

canh của đồ tài Đội với các bài viết trên các tạp chí thi do giới hạn phạm vũ nên

</div><span class="text_page_counter">Trang 40</span><div class="page_container" data-page="40">

các vin dé liên quan din kiểm sốt quyền hành pháp của Chính phi của các cơ

quen nhà nước cũng chi đồng lại ở mức độ đặt vin để, đánh giá thục rang sơ bộ và để xuất giãi pháp mang tinh gợi mở. Vi vây, vẫn chưa có cơng trinh nào

"nghiên cửu một cách cơ bản, tương đối đầy đã vệ host đồng kiém soát bên trong Nhà nước và kidm soát ofa xã hội đối với việc thuc hiện quyển hành pháp cũa

Chính phủ ở Việt Nam hiện ney.

¢. Các cơng tình nghiên cứ vd kiểm soát cũa xã hội đi với vide thực hiện

uyên hành pháp cũa Chính phir Tiệt Nam

<small>- ĐỂ tài độc lập cập Nha nước: "Đổi mới nội hơn và phương thức lãnh dao</small>

của Đăng đốt với công tác kiễm tra. giám sát trong đấu tranh phòng chống tham những 6 Tiết Nam”, mã sô ĐTĐLXH 09/18 do TS. Trân Cam Tủ, Bi thơ

Trung wong Đăng, Chủ nhiệm Ủy ben Kiểm tre Trùng ương lam Chỗ nhiệm, bão

vệ thành cổng năm 2020. Dé từ tập trung nghiên cứu những vẫn dé lý luận và thục tiến về nợ lãnh đạo cia Đăng đổi vớt công tác kiểm tre, gián sát trong đều tranh phòng, chẳng tham những, qua đó khẳng định sự cân thiệt phải đổi mới nội dang phương thức lãnh đạo cia Đảng đái với cổng tac kiém tre, giảm set trong đâu tranh phóng, chống tham những ở Việt Nem. Đồng thời, để tải tiên hành

khảo sứ, đánh giá thực trang lãnh đạo của Đăng đổi với công tic kiểm tra, giám

sét trong đâu tranh phịng chống than những ở Việt Nam hiên nay thơng qua Yiệc phân tích những thành cơng hen ché, ngun nhân và những vin đồ dit ra về nội đang và phương thúc lãnh đạo oie Dang đổi với công tác phịng chống them những Trên cơ sở đó, dé tài để xuất những giải pháp đổi mới nối dung phương tite lãnh đạo cia Đăng nhẫn nâng cao hiệu quả lãnh đạo cia Ding đái Với công tác ldẫm tra, giám sất trong đâu tranh phòng, chẳng tham những, nâng cao hiệu quả đều ranh chống than những, từ đó gop phin nâng cao hiệu qua

kiễn sốt việc thục tiện quyên hành pháp cia Chính phố ở Việt Nam. Dé tai và

các bai vit le sản phim của dé tài như bài việt Thực trang nổi ching và phương thức lãnh dao của Đảng đổi với Quée hội trong đâu tranh phòng chống tham nhimg” cia PGS.TS Lé Minh Thống ding trên Tap chi Nghiên cứa lập pháp số 11 [387] kỷ thing 6 năm 2019; bài viết “Thực trạng nội dụng và phương thức lãnh dao của Đăng đãi với Chính phủ trong thực luện chức năng kiém tra giám sát nhằm đẫu tra phòng, chống thơm nhiing ở Tiét Nam hiển nay” của TS Đình V ăn Minh đăng trên Kỹ yêu Hội thio lần thứ 3 và “Sw lãnh đạo của Ding đối với Nhà nước trong thực hiện chúc ning kiểm tre, giám sát đôi với đâu tranh phòng chống them những ở Việt Nam hién nay - Thục trang và giải pháp"

chức tại Hai Phong tháng 5 nim 2019; bai viết “Tăng cường sự lãnh dao cũa

“Đăng đổi vớt Nhà nước trong thực hiện chức năng hiểm tra. giám sắt về phòng chẳng tham những” của TS. Tạ Thu Thuỷ - Đăng Kim Ngân đăng trên Tap chỉ

công sin điện từ đăng ngày 10/08/2020... 14 nguồn tả liệu hữu ích rong việc

nghiên cửa vé kiểm soát quyển hành pháp vi di cung cấp một kênh thông tin quen trong về việc kiểm tra, giám sát cia Đảng đổi với việc thực hiện quyền

"hành pháp ei Chính phủ ở Việt Nam

</div>