Chuột, bàn ph m và hơn th nữa
PCWorld 6/99
Di chuyển con trỏ chuột trên màn hình giờ đây không những không làm h cổ tay
"ngọc ngà" của bạn mà còn rất thú v.
C thể chia lch sử ngành máy t nh ra làm 4 giai đoạn. Đầu tiên là giai đoạn t nh toán:
Hollerith nghĩ ra thẻ đục lỗ và ngày đ chỉ cần 80 cột là đủ t nh toán cho cả nớc Mỹ; giai
đoạn Hai, hay còn gọi là kỷ nguyên Tự Động Hoá, đánh dấu bằng sự ra đời của bàn ph m
và các dòng lệnh, và ngời ta cho rằng th là đủ để đ iu khiển máy t nh; rồi ti p theo là giai
đoạn Ba với sự xuất hiện của chuột máy t nh và đi km với n là giao diện ngời dùng đồ
hoạ (GUI), vì vậy ngời ta gọi đây là thời kỳ Máy T nh Hoá, n hoàn thiện quá trình Xử-
L -Thông-Tin-Nh-Chúng-Ta-Bi t- V-N . Và giờ đây ta đang ở giai đoạn Bốn của lch sử
phát triển, đ là ngồi tại nhà mà truy cập Internet.
tởng sử dụng thi t b trỏ thay cho bàn ph m để di chuyển khắp tài liệu, vẽ hoặc cắt
màn hình, tr ch một phần cơ sở dữ liệu, biểu đồ... đã thay đổi đáng kể cách chúng ta sử
dụng máy t nh. Chuột không còn là một phơng án để lựa chọn trong việc dùng máy t nh
mà là thi t b không thể thi u, nhất là khi chạy Windows.
Nhng không phải ai cng th ch chuột, thậm ch còn c ngời không thể sử dụng n vì
những tổn thơng do thao tác lặp đi lặp lại. Do đ ngời dùng nên bi t v các lựa chọn khác
nhau cho thi t b trỏ/nhập liệu hiện đang c trên th trờng, đồng thời hãy sẵn sàng thử
nghiệm các thi t b khác nhau để tận dụng tối đa hiệu quả và sự tiện lợi mà chúng mang
lại. Giải quy t cho chuột đi cùng với máy t nh là đ iu tốn k m và thờng gây thất bại.
Dới đây là một số loại chuột tinh xảo khác nhau và những thay th cho chuột. Tuy
nhiên bài báo sẽ không đ cập đ n bàn ph m, màn hình cảm nhận, thi t b mã vạch, máy
đọc ghi, thi t b điu khiển t xa, và các thi t b điu khiển trò chơi.
Do c sự đa dạng sản ph ẩm, và việc chọn đợc một thi t b chuột phù hợp rất phụ thuộc
vào sở th ch cá nhân, kiểu cách làm việc, k ch thớc bàn tay của ngời sử dụng..., nên
những thông tin trong bài chỉ c nghĩa tham khảo.
1. Tự cuộn màn hình
Cải ti n quan trọng đầu tiên trong thi t k chuột là bánh xe cuộn mà Microso ft đa vào
IntelliMouse năm 1996. Ngày nay, mỗi nhà sản xuất đu c các thi t k khác nhau cho
chức năng này. Một trong những điu thú v và bất thờng là việc IBM đa thêm nút

TrackPoint nh một nút thứ ba để cuộn vào chuột ScrollPoint mới nhất của họ (29 USD).
2. Đây c phải là chuột?
Tr một số ngoại lệ, còn n i chung chuột máy t nh trông cng giống chuột. Th mà
Anir Mouse (giá 47,9 USD) của Animax International (một công ty của Na Uy) lại là một
động vật hoàn toàn khác. Thực ra n là joystick nhng không phải để phục vụ cho các trò
chơi hành động hay giả lập. V mặt vệ sinh lao động, n c một số u điểm so với các loại
chuột tiêu chuẩn nhng c lẽ chỉ phù h ợp với những ai c vấn đ ở cổ tay.
3. Cố đnh đuôi chuột
Thờng thì đuôi chuột (dây nối) hay vớng vào những thứ đặt trên bàn. Giải pháp thứ nhất
là sử dụng một mouse pad (đ chuột) c chốt giữ dây cố đnh. Chuột không dây là xu hớng
phát triển tự nhiên, nhng những phiên bản đầu tiên do dùng tia hồng ngoại nên làm hạn
ch tầm giao ti p của chuột. Nhiu model chuột không dây hiện đại sử dụng các t n hiệu
tần số radio, do đ n c thể thâm nhập qua nhiu chớng ngại vật để tìm đ n bộ cảm nhận.
Logitech đã áp dụng công nghệ này vào sản phẩm Cordless Desktop (giá 99 USD) bao
gồm một bàn ph m không dây và chuột không dây.
4. Loạt sản phẩm Marble của Logitech
Họ thi t b trackball mang tên Marble của Logitech đa ra rất nhiu lựa chọn cho ngời sử
dụng. Bạn muốn dùng ng n cái để đ iu khiển đờng đi trên màn hình? TrackMan Marble
Plus giá 59,95 USD c một quả b ng nhỏ dùng ng n cái để đ iu khiển (chỉ dùng đợc tay
phải) cùng với 3 nút bấm khác và một bánh xe. N u th ch dùng ng n trỏ, bạn hãy chọn
TrackMan Marble Mouse (39,95 USD) c một quả b ng ở ch nh giữa còn hai bên là 2
nút bấm. Còn th ch sử dụng cả bàn tay thì sao ? Đã c TrackMan Marble FX (79,95 USD)
với một quả b ng lớn ở giữa để bạn đ iu khiển bằng ng n cái tay phải và các ng n còn lại.
Tất cả các sản phẩm thuộc series Marble của Logitech đu rất dễ nhận ra bởi quả b ng c
màu đỏ và bên ngoài là những chấm đen không đồng đu. Để bi t đ iu khiển chuột bằng
ng n nào là phù h ợp thì chỉ c cách duy nhất là phải thử t ng thi t b vì đây hoàn toàn là
th ch cá nhân.
5. Trackball đầu tiên
Trackball đầu tiên là Turbo Mouse cho Macintosh của Kensington giá 99 USD (Expert
Mouse là phiên bản tơng ứng dành cho PC). C thể thay đổi màu sắc và kiểu thi t k của

quả b ng lớn trên sản ph ẩm này. Hiện nay Kensington vẫn là nhà sản xuất ch nh loại
chuột dành cho Macintosh. Một loại trackball nhỏ hơn và phổ bi n hơn là Orbit giá 50
USD c thi t k dạng một quả b ng k ch thớc trung bình ở ch nh giữa còn hai bên là hai
nút bấm. Cho đ n nay thi t k này v ẫn b Logitech và Microsoft bắt chớc.
6. Bạn c cần màu sắc?
Apple Computer Inc. đã làm cho cuộc sống của các nhà cung cấp thi t b ngoại vi thêm
phức tạp do yêu cầu các thi t b phải c màu sắc "tiệp" với iMac. Ngoài Animax và
Contour Design, Kensington v a công bố cả chuột và trackball c màu phù h ợp mà lại nối
qua cổng USB chứ không phải Apple Desktop Bus.
7. Vật nhỏ dành cho mọi ngời
Tin thân của touchpad (bộ phận cảm nhận) trên máy laptop là thẻ (tablet) đồ họa mà
các họa sĩ thi t k đã sử dụng trong nhiu năm. C lẽ hệ thống thẻ sáng giá nhất hiện nay
là Intuos của Wacom Technology. Đây là hệ thống gồm một bảng con, một chuột "4
chiu" với tùy chọn đầu trỏ hình thấu k nh (thờng dùng để vẽ bản đồ), ba loại bút khác
nhau (c cả khả n ăng tẩy x a) và một cây cọ điện tử. Với những phụ tùng này, bạn c thể
trỏ-để-vẽ một cách thoải mái và hiệu quả. K ch thớc 6x8 inch, Intuos n i đ n trong bài
này giá 329 USD với chỉ một cây bút, n u muốn c thêm cây chổi điện tử bạn phải chi
thêm 95 USD, còn chuột là 40 USD.
8. CrossPad
Loại bảng ghi mới nhất lại c cách ti p cận khác h ẳn. N không thay th hoàn toàn cho
chuột mà c những ch ức năng riêng. Với những ai th ch vi t tay, thi t b c cách nhập
liệu khá thuận tiện. CrossPad của A.T. Cross Inc. trông giống chi c k ẹp tài liệu với tấm
bảng (pad) ở ph a trên. Bạn dùng một cây bút đặc biệt để vi t trên tấm bảng khi muốn ghi
lại thông tin gì đ . Cross Pad lu chữ vi t, biểu đồ, hay vài dòng phác thảo của bạn dới
dạng mực số - đây là cách mà các thi t b trợ giúp số dùng bút hay sử dụng. C hai loại
k ch thớc bảng (loại nhỏ là Cross Pad XP, 6x9 inch, 249 USD) và lu đợc 50 trang. K t quả
c thể đ ợc nạp vào máy PC để lu trữ lâu hơn, hay đa vào một phần mm nhận dạng chữ
vi t.
9. Mạnh nhất hay ... rắc rối nhất?
Th hệ chuột đầu tiên (đi km theo Lisa và Macintosh của Apple) chỉ c một nút bấm và

vì th ngời dùng ch ẳng thể nào mà nhầm lẫn đợc. Với Windows, bằng việc thêm một nút
rất hữu dụng ở bên phải, Microsoft làm cho mọi việc rắc rối thêm một chút. Sau đ lần l ợt
là sự xuất hiện thêm một nút ở giữa c thể lập trình và nút bên hông bấm bằng ng n cái.
Giờ đây, với Web Racer giá 109 USD của Kensington, là thi t b duyệt Web rất hấp dẫn,
bạn sẽ càng lo b nhầm lẫn nút. Ngoài b mặt cảm nhận, Web Racer còn c thêm một số
nút c khả n ăng lập trình để phục vụ cho việc duyệt Web, một nút cho menu và 4 nút
xung quanh để cuộn. Đ là những t nh n ăng mạnh của một sản phẩm mới, còn th ch n
hay không là việc của bạn.
10. Web trên đầu ng n tay bạn
T khi laptop đ ợc sử dụng rộng rãi thì b mặt cảm nhận (touchpad) cng trở nên phổ
bi n. Nhà sản xuất hàng đầu v thi t b này là Cirque c một sản ph ẩm mới nhất để lớt trên
Web, đ là Cruise Cat giá 109 USD. Cruise Cat c rất nhiu t nh n ăng mới lạ. N c
những vùng đặc biệt để cuộn, di chuyển lên, xuống. N mô phỏng động tác nhấn chuột
bằng việc gõ các ng n tay. Thi t b còn c bộ nhận dạng chữ vi t tay nên bạn c thể lập
trình cho một t nh n ăng để n đ ợc k ch hoạt khi bạn dùng ng n tay vẽ một hình nào đ
trên b mặt cảm nhận.
11. Chuột phù hợp sẽ ti t kiệm thời gian
Chuột th nào là phù h ợp hoàn toàn tùy thuộc vào ngời trực ti p sử dụng. V dụ c ng-
ời rất th ch Logitech MouseMan Wheel (giá 4 9,95 USD) với thi t k chú trọng vệ sinh
lao động, c 3 nút bấm và một bánh xe ở ph a trên cộng với một nút bấm ngay bên hông
chuột (để dùng cho ng n cái). Một điểm thú v khác của các sản phẩm Logitech là trình
điu khiển chuột cho ph p làm việc với mọi ứng dụng.
12. Thi t b mới nhất trên th trờng
Intellimouse Explorer, đợc bán với giá 75 USD, là loại chuột mới nhất của Microsoft.
Thi t b không dùng quả cầu nh thờng thấy ở ph a dới của chuột mà thay vào đ là một
nguồn sáng ở bên trong chuột và bộ xử l t n hiệu số để "quan sát hiện trờng" và cảm
nhận mọi chuyển động. Microsoft gọi công nghệ này là IntelliEye. Theo công ty thì
Intellimouse Explorer c tốc độ cao và ch nh xác hơn các thi t b c, đồng thời n lại
không yêu cầu phải c mouse pad.


Tràn ngập các thi t b nhập liệu
1. Chuột ScrollPoint
IBM (www.pc.ibm.com/us/accessories/aptiva/scrollpoint)

2. Anir Mouse
Animax International ASA (www.animax.no)

3. Chuét kh«ng d©y
Logitech Corp. International SA
www.logitech.com

4. TrackMan Marble Mouse
Logitech

5. TurboMouse