BQ GIAO DUO VA DAO TAO
DAI HOC QUOC GIA HA NOI
TRVdNG DAI HOC KHOA HOC XA HOI VA N1IAN VAN
***
PHAM TUAN KIIAI
CO SO LY LUAN VA THUC TI^N CUA
VAN DE DOI MOI TO CHUC VA HOAT DONG
•
a
CUA THANH TRA NHA NUOC O VIET NAM
Chuyen nganh
Ma so
: Ly luan Nha nxidc va Phap quyen
: 5.05.01
LUAN AN PHO TEEN SI KHOA HOC LUAT HQC
NgUdi hu'd'ng dan khoa hoc.:
1. NGUYEN NIEN
Pho giao su - Pho tien si khoa hoc Luat hoc
2. LE BINH VONG
Pho tien si khoa hoc Luat hoc
HA NOI -1996
I.
Ldl CAM DOAN
TOi xin cam doan day la cOng Irinh nghiOn cuu cua riOng tOi. Cac SO
lieu, ket qua neu trong luan an la trung thirc va chtra timg dirge ai cOng bd trong
bat ky cOng trinh n^o khac.
Tdc gid luan an.
Pham Tuan Khai.
DAI HOC uUZ'l fr'.HCM
_ fiili V
MUC LUC
Trang
m3 DAU
3
Chiicing I: THANH TRA - CHLTC NANG THIET
YEU CUA QUAN Lt NHA NUdC.
11
Khai niem, dac diem va pham vi boat dong cua
thanh tra
11
1.
Khai niem thanh tra '
11
2.
Dac diem cua thanh tra
24
Tiet 1:
, 3.
Pham vi boat dong cuathanh tra
Vai tro cua chute nang thanh tra trong dieu kien
nen kinh te thi trutdng d nutdc ta hien nay
Tiet 2:
Chliefng II: TO CHtlC VA HOAT Dt)NG CUA THANH TRA
NHANUdC- LICH StT VATHVC TRANG
Tiet 1:
1.
2.
34
46
56
Li ch sit hinh thanh, ph at trien cua thanh tra nha
nude Viet Nam
55
Giai doan thu' nhat : Tu‘ 1945 den 1954 - thanh tra
nha nutdc phuc vu cong cuoc khang chien, kien quoc
55
Giai doan thu' hai : Tut 1955 den 1975 - thanh tra
nha nitdc phuc vu cong cuoc xay dung chu nghia xa
hoi o' mien Bac, gop phan vao thang ldi cua cuoc
khdng chien chong My cu'u nutdc
61
3.
Giai (loan thil ba : Tit 1976 den 1990 - thanh tra nha
nude trong thdi ky dat nUdc thong nhat di len chu
nghia xa hoi
To chile va hoat dong cua cac cd quan thanh tra
nha nude theo phap luat hien hanh
Tiet 2:
1.
Phan loai cac co' quan thanh tra nha nUdc.
2.
To chile va hoat dong cua thanh tra nha nude theo
phap luat hien hanh
Chitting III: PHUONG HUcJNG d6i MOl t6 CHUc VA
HOAT DONG CUA THANH TRA NHA NUOC
Tiet 1:
Quan diem doi mdi to chile va hoat dong doi vdi
thanh tra nha nUdc
Tiet 2:
Hoan thien dia vi phap ly cua cac cd quan thanh
tra
1.
Hoan thien he thong to chile cua thanh tra nha nUdc
2.
Van de phan dinh tham quyen cua thanh tra nha
nUdc
Tiet 3:
Tang them quyen han cho cdc to chctc thanh tra
nha nUdc
Tiet 4:
Doi mdi cac hinh thdtc va phUdng phap thanh tra
Tiet 5:
Dao tao doi ngu thanh tra vien co pham chat va
nghiep vu cao, ddp ting yeu cau cua cong cuoc doi
mdi to chile va hoat dong cua thanh tra nha nUdc
?•*
Hoan thien phap luat thanh tra •
Tiet 6:
KfiTLUAN
DANHMUC TAI LIEU THAM KHA O
2
Md DAU
1. TfNH CAI3 THIET CUA DE TAI
Cong cuoc doi nidi toan dien d ntfdc ta hien nay doi hoi Dang va Nha
nitdc phai "tiep tuc xay dung va hoan thien Nha midc cong hoa xa hoi
chu nghia Viet nam, trong tam la cai each mot butdc nen hanh
chinh” [33’tr 321 .
Muc tieu cua cai each nen hanh chfnh nha ntfdc la xay diing mot
nen hanh chinh trong sach, vftng manh va hien dai, thuc hien tot dudng
161, chinh sach cua Dang, phap luat cua nha ntfdc, quan ly co hieu lUc va
hieu qua moi mat ddi song xa hoi, thiic hien dan giau, midc manh, xa hoi
cong bAng, van minh. Muc tieu ay dat ra nhieu van de can quan tam giai
quyet, trong do rat quan trong la viec cung co, hoan thien cAc chute nang
quan ly nha midc, cAc chu trinh cua quan ly, dieu hanh, cAc phiidng thilc
xdam bao phAp che va ky luat trong quan ly nha midc'nh Am nang cao
nang liic cua bo mAy nha midc vA han che den mile thap nhat nhutng vi
pham phAp luat trong quan ly nha midc.
La mot trong nhtlng phiidng thilc dam bao phAp che va ky luat
trong quan ly nha midc, thanh tra nha midc co vai tro quan trong, la
chile nang thiet yeu cua quan ly nha midc. Thanh tra nha midc gop phan
quan ly, hoan thien bo mAy nha midc, nang cao hieu qua cua nen hanh
chinh quoc gia ph At trien. Vai tro cua thanh tra nha midc ngay cang
diiOc de cao trong tien trinh cai cAch hanh chinh theo hiidng xay diing
Nha nude phAp quyen Viet nam xa hoi chu nghia.
3
d nhdc ta, to clitic va boat dong cua thanh tra da co mot lich sti phat
trien tiidng doi lau dai (tti thang 11/1945 den nay); he thong phap luat
ve thanh tra cung ton tai song song vdi stf phat trien cua to chtic va hoat
dong thanh tra. Tu' nam 1990 tro’ lai day, vdi sit ban hanh Phap lenh
thanh tra va cac van ban httdng dan thi hanh, cu the hoa Phap lenh, to
chtic va hoat dong cua thanh tra nha nude da dtfdc cung co va hoan thien
them mot bitdc.
Tuy nhien, do yeu cau phdt trien nen kinh te nhieu thanh phan
theo cd che thi tritdng co stf quan ly cua nha nutdc theo dinh htidng xa hoi
chu nghia, sti bien doi nhanh chdng cua ctic quan he xa hoi trong linh
vUc quan ly nha nude, va do yeu cau phtit trien cua hoat dong thanh tra
nhting nam qua, nhieu quy dinh cua phap luat hien hanh ve to chtic va
hoat dong cua thanh tra nha nu’dc (ke ca mot so dieu khoan cua Phap
lenh thanh tra 1990) da khong con phu hdp, can nghien ctiu stia doi, bo
sung. Mat khdc, trong quan ly nha nude ta thdi gian gan day da xuat
hien nhieu cd quan co chtic nang thanh tra, kiem tra, gitim sdt, kiem sdt,
tai phtin ... ve kinh te - xa hoi nhu' : tda an kinh te, Trong tai kinh te
quoc te; Trong tai phi chinh phu, tda an hanh chinh, v.v... Dieu nay din
den ctich nhin nhan khac nhau ve vi tri, vai tro, to chtic va hoat dong cua
thanh tra nha nude. Do do, hoan thien cac che dinh ve to chtic va hoat
dong cua thanh tra nha nude trong dieu kien mdi hien nay la yeu cau rat
quan trong va bile xue de dau tranh chdng cac bieu hien sai trdi, vi pham
ky luat trong quan ly nha ntfdc va "dong gop mot each tich ctfc nhat de
tham gia vao cai each bo miy hanh chinh cua nha ntfdc ta"[ 46, tr-4 ].
Vi vay, nghien ctiu toan dien nhUng van de ly luan va thUc tien cua
hoat dong thanh tra diidi cac khia canh: vi tri, vai tro, chtic nang cua
thanh tra trong quan ly nha ntfdc, ban chat, dac diem, cac hinh thtic,
phudng phap thanh tra nha nude cung nhii nhUng bat cap ve mat phap
4
lv doi vdi to chuc va hoat dong cua thanh tra nha nUdc Viet nam, tu do
de xuat nhUng giai phap thtfc tien can thiet nh&m doi mdi to chuc va
hoat dong thanh tra trong tinh hinh hien nay la van de rat bu'c xuc.
2. TiNH HINH NGHIEN CUV TO CHLTC
VA HOAT DONG CUA THANH TRA NHA NUdc.
Cho den nay, da co nhieu cong trinh nghien cu'u ve to chuc va hoat
dong cua thanh tra vdi tu' each la mot che dinh cua luat hanh chinh. Cac
khia canh khac nhau cua to chhc va hoat dong thanh tra nhtf : khai
niem, ban chat, vai tro cua thanh tra vdi tu each la phUdng thu’c dam
bao phap che va ky luat trong quan ly nha nUdc, cac hinh thhc, phtfdng
phap thanh tra, hieu qua cua thanh tra, tham quyen va nhiem vu cua
cac cd quan thanh tra... dude de cap den trong hang loat cac cong trinh
khoa hoc cua cdc tac gia nhu : E.V. Schorina, Turoxep (Lien Xo cu),
Stainov (Bungaria), Schwacke, Christoph Reichard, Bretzinger, Jaworky
Ernst Forsthoft, Buhren G. (Cong hoa lien bang Due), v.v...
dong cua thanh tra nha nu'dc con it dude nghien chu mot each cd he
thong. Cong trinh khoa hoc cap bo ve "Do’i mdi to’ chuc va hoat dong
thanh tra trong dieu kien nen kinh te nhieu thanh phan theo cd che thi
tru’dng” cua tap the tac gia, cac chuyen khao "Hoi va dap ve Phap lenh
thanh tra", "Tim hieu Phap lenh khieu nai, to cao cua cong dan", "Mot so
van de ve tai phan hanh chinh 6 Viet nam" cua Pho tien si Le Binh
Vong, "Thanh tra nha nude - phtfdng thuc rieng dam bao phap che va ky
luat trong quan ly nha ntfdc" cua Pho tien sr Nguyen Cvtu Viet (trong
giao trinh Luat hanh chinh Viet nam) la stf tim hieu btfdc dau cd he
thong dudi khia canh phap ly doi vdi to chuc va hoat dong thanh tra.
5
Tap chi nha nu'dc va phap luat, cac bao ci trung ildng va dia phu'o’ng cung
tap trung nghien cu'u ve y nghia, vai tro, nhiem vu, to chu'c va quyen han
cua thanh tra noi chung va thanh tra nha midc noi rieng, nhu' : "Doi mdi
va hoan thien co' che quan ly nha midc thong qua boat dong thanh tra,
mot trong nhhng phu'dng hu'dng co' ban phong ngtia nan tham nhung 6
midc ta" cua Pho Tien si Tran Ngoc Dudng (De tai khoa hoc ma
so 93 - 98 - 413/DT 1994), Ky yeu "Bac Ho vdi thanh tra” cua tap the tac
gia nam 1991, "Mot so van de ve toa an hanh chinh" cua Pho Giao sil,
Pho tien si Nguyen Nien (Tap chi thanh tra so' 3/1995), "Mot so van de
ve nang cao chat lu’dng doi ngu c&n bo thanh tra hien nay" cua Tran
Quoc Trildng (Tap chi thanh tra so' 11/1995), "Phildng hiidng doi mdi to
chu'c, hoat dong thanh tra trong dieu kien kinh te nhieu thanh phan 6'
nude ta" cua Pham Van Klianh (Tap chi thanh tra so 9/1995) v.v... Tuy
nhien, van de doi mdi to chile va hoat dong thanh tra mot c&ch toan dien,
phu hdp vdi cd che quan ly nha nude hien nay ca ve mat ly luan va thilc
tien chila d&p ting yeu cau mdi cua quan ly nha nildc.
Thilc tien cho thay co mot so van de rat cd ban ve cong tac thanh tra
dang dAt ra va dang co nhieu quan diem, y kien rat khhc nhau:
- Thanh tra nha midc theo cap vdi thanh tra nha midc chuyen
nganh.
- Dat thanh tra nha nude trile thuoc Quoc hoi, doc lap va khong
thuoc hanh ph&p hay dat trong cd quan hanh phdp.
- Phan dinh chile nang kiem sAt viec tuan theo phap luat (kiem sd.t
chung) cua vien kiem sdt c&c cap vdi chdc nang thanh tra cua cdc to chu'c
thanh tra nha midc.
- Phan dinh ro chile nang, nhiem vu cua cac co
* quan co chu'c nang
thanh tra, kiem tra, giam sat, kiem sat...
6
>
Do dd, viec nghien ctiu mot each cd ban, toan dien de di den mot
nhan thtic thong nhat va sau sac van de tren la viec lam c6 y nglua quan
trong ve ly luan va thtic tiin.
Day cung chinh la can cti de ltia chon van de cd so' ly luan va thtfc
ti&n cua van de doi mdi to chile va hoat dong cua thanh tra nha nu’dc
Viet nam lam de tai luan an pho tien si luat hoc.
3. MUC DICH VA NHIEM VU CUA LUAN AN
Muc dich cua luan An la nghien ctiu mot cAch ttidng doi toan dien
nhting van de ly luan va thtic tien trong va ngoai ntidc lien quan den to
chtic va hoat dong cua thanh tra nha ntidc, lich sti va thtic trang to chtic,
hoat dong ctia thanh tra trong quan ly nha ntidc, tti do rut ra nhting kien
nghi nhAm doi mdi to chtic, hoat dong ctia thanh tra nha nu’dc, nang cao
dia vi phAp ly ctia thanh tra nha ntidc trong dieu kien cai cAch nen hanh
chinh nha ntidc hien nay.
Doi ttidng nghien ctiu ctia de tai rat rong ldn, tAc gia luan An khong
co tham vong di sau vao tat ca cAc khia canh ctia no ma chi tap trung
nghien ctiu, ly giai nhting van de quan trong nhat.
De dat dtidc muc dich do, luAn An co nhting nhiem vu sau :
- Nghien ctiu khAi niem, ban chat, dac diem ctia thanh tra nha nude,
phan biet thanh tra nha ntidc vdi hoat dong giAm sAt ctia Quoc hoi, kiem
sat cua vien kiem sAt nhan dan, giAm sAt ctia tda An nhan dan va giAm
sAt ctia nhan dan lao dong thong’qua cAc to chtic xa hoi.
- Phan tich ve phtidng dien ly luan va thtic tien van de vi tri, vai tro
ctia thanh tra trong quan ly nha ntidc, moi quan he khang khit vdi tti
cAch la mot chtic nang thiet yeu ctia thanh tra doi vdi quan ly nha ntidc.
7
- Nghien cu'u cac hinh thtfc, phtfdng phap va pham vi tac dong cua
thanh tra nha ntfdc; lich stf hinh thanh va phat trien cua thanh tra nha
ntfdc qua ttfng giai doan.
- Phan tich to chtfc va hoat dong cua thanh tra nha ntfdc theo phap
luat hien hanh, nhttng bat cap cua phap luat hien hanh ve thanh tra va
nhtfng kien nghi nh&m doi mdi to chtfc va boat dong cua thanh tra nha
ntfdc trong thdi gian tdi.
4. NHUNG DIEM M6l CUA LUAN
An
Day la cong trinh chuyen khao dau tien trong khoa hoc phap ly Viet
nam nghien ctfu ttfdng doi toan dien va he thong van de to chu'c va hoat
dong cua thanh tra nha ntfdc ca tren binh dien ly luan cung nhtf thtfc
tien. Luan an cd nhttng diem mdi sau :
1. Phan tich mot each khoa hoc khai niem thanh tra nha ntfdc, lam
rd vai tro, vi tri cua thanh tra trong quan ly nha ntfdc theo qui dinh cua
phap luat tu' khi co to chuc thanh tra nha ntfdc dau tien den nay. Trong
pham vi nghien ctfu dtfdc xac dinh, luan an da lam sang to ban chat, dac
diem, pham vi thanh tra, mdi ttfdng quan gitta thanh tra nha ntfdc vdi
cac hoat dong giam sat, kiem sat, kiem soat va cac hinh thtfc kiem tra
khac, chi ra mot each tong quan lich sit phat trien cua thanh tra nha
ntfdc 0 Viet nam.
2. Gop phan lam rd cd sd ly luan va thtfc tien cua cac quy dinh ve
nhiem vu, tham quyen cua thanh tra nha ntfdc trong he thong c£c quan
niem, quan diem ton tai trong khoa hoc phdp ly hien nay.
3. Chi ra nhttng khiem khuyet ve mat phap ly van de ve to’ chuc,
quyen han va nhiem vu cua he thong thanh tra nha ntfdc; ly giai theo
8
quan di§m khoa hoc va quan diem he thong co
* cau to chu'c, tham quyen
cua thanh tra nha midc trong boi canh cai each hanh chinh va dieu kien
nen kinh te thi trildng, tren co' sd do dUa ra nhhng kien nghi nhAm hoan
thien sil dieu chinh phap luat doi vdi chung.
4. Dong gop mot so kien nghi vao viec doi mdi mo hinh to’ chiic va
boat dong cua cac cd quan thanh tra nha midc o' Viet Nam va tang them
tham quyen cho chung.
5. PHUONG PHAP LUAN VA PHUONG PHAP
NGHIEN CUU CUA LUAN An
Phildng phap luan cua luan an la chu nghia duy vat bien chiing, chu
nghia duy vat lich si va phep bien chiing duy vat. Trong quA trinh
nghien ciiu, trinh bay, tac gia luan an co gAng ly giai cd s8 ly luan va
thilc tiln cua sil ton tai va phAt trien cua thanh tra nha midc, viec doi
mdi to chu'c va hoat dong cua thanh tra nha nude theo cAc quan diem :
he thong,, lich si, thilc tien va trong mdi lien he vdi cAc hien tildng phAp
ly cung nhu cAc yeu to' co’ ban trong ddi song thilc tien. TAc gia cung co
gang nghien ciiu va phan tich nhUng quan diem khAc nhau trong sAch
bAo phAp ly nu'dc ngoai co lien quan den de tai nghien chu. Nhttng y
ttfdng dildc the hien thong qua cAc luan diem trong luan An dildc phAt
trien dila tren cAc cong trinh nghien ciiu co' ban cua cAc nha khoa hoc
phAp ly trong va ngoai midc.
Nhilng phildng phAp nghien ciiu dildc si dung trong luan An la :
triu tiling khoa hoc, di tu' cAi chung den cAi rieng, phildng phAp phan
tich tong hdp, thong ke so sAnh phAp luat, phudng phAp phan tich quy
pham va phildng phAp xa hoi hoc cu the.
9
6. Y NGHIA LY LUAN VA THUC TIEN CUA LUAN AN
Nhttng ket luan va kien nghi cua luan an co y nghia ly luan va tlnic
ti£n quan trong doi vdi yeu cau doi mdi to chute va hoat dong cua thanh
tra nha nu'de. Viec tim kiem mot mo hinh thanh tra nha nu’dc va trao cho
to chtic nay tham quyen phu hdp se cd tac dung to ldn trong viec cai each
bo may thanh tra theo yeu cau tinh gian va nang cao hieu qua hoat dong
cua ch ling. Dong thdi, nhting kien nghi ve viec hoan thien phap luat ve
thanh tra co y nghia trtic tiep dap ting yeu cau khan trtidng stia doi
Phdp lenh thanh tra va cac van ban phdp luat co lien quan den to chtic,
quyen han, nhiem vu cua thanh tra nha nutdc, dac biet 1& doi vdi viec stia
doi Phap lenh thanh tra va Phdp lenh khieu nai, to' cdo cua cong dan
hien nay.
Mat khac, luan an con dUdc sti dung nhu mot tai lieu tham khao trong
cong tac nghien ctiu, giang day, dao tao ve khoa hoc thanh tra va khoa
hoc luat hanh chinh.
7. CO CAU CUA LUAN AN
Cd cau cua luan an bao gom ldi noi dau, ba chudng, mudi tiet, ket
luan va danh muc tai lieu tham khao.
10
Chtfdng I.
THANH TRA - CHU'C NANG I HI^T Y^U
CUA QUAN LY NHA NUOC
Tiet 1 : Khai niem, dac diem va pham vi
hoat dong cua thanh tra nha ntfdc
1. Khai niem thanh tra
Thanh tra xuat phat th goc tit La tinh (inspectere) co nglna la "nhin
vao ben trong", chi mot stf kiem tra, xem xet tit ben ngoai vao hoat dong
cua mot doi ttfdng nhat dinh; "la stf kiem sodt, kiem ke doi vdi doi ttfdng
bi thanh tra" 1118, tr'203 1 . Thanh tra "la stf tac dong cua chu the den doi
ttfdng da va dang thtfc hien tham quyen dtfdc giao nh&m dat dtfdc muc
dich nhat dinh - Stf tdc dong do co tinh trtfc thuoc"1117, tr’528 ] . Thanh tra
theo nghia tit tieng anh la inspect, tieng phap la inspecter, tieng due la
inspetion. Theo tit dien Tieng Viet "thanh tra la kiem soat, xem xet tai
cho viec lam cua dia phtfdng, cd quan, xi nghiep" 1 119, tr'882 1 . Vdi khai
niem nay, thanh tra bao ham nghla kiem soat nh&m "xem xet de phat
hien ngan chan nhitng gi trai vdi quy dinh" [119; tr 822]. Thanh tra thtf dng
di kem vdi mot chu the nhat dinh : "ngtfdi lam nhiem vu thanh tra, doan
thanh tra cua bo"1119, tr’822 1 va "dat trong pham vi quyen hanh cua mot
chu the nhat dinh" [ 119>'tr-504 ’ .
Trong hoat dong quan ly nha ntfdc, trong sach bao chinh tri va cac
van ban cua cd quan quan ly thtfdng stf dung cac cum tit "thanh tra,
11
kiem tra” de chi mot giai doan khong the thieu cua qua trinh quan ly,
mot chuc nang cua quan ly nha midc nhdm hildng hoat dong cua chu the
quan ly vao mot muc dich nhat dinh.
z
*)
Kiem tra vdi noi dung la ”xem xet tinh hinh thilc te de danh gia,
nhan xet” 1119, tr,5°41 de chi hoat dong cua mot chu the tac dong vao doi
thdng bi kiem tra (co the trite thuoc hoac khong trite thuoc). 6 day, kiem
tra dildc hieu theo hai nghia :
Theo nghia rong, kiem tra chi cdc hoat dong cua cdc to chiic xa hoi,
cac dodn the, Dang cong san va cua cong dan kiem tra bo mdy nha midc.
Theo nghia ndy, tinh quyen lilc trong kiem tra bi han che vi cdc chu the
thilc hien kiem tra khong co quyen dp dung tnlc tiep nhhng bien phap
cildng che nha midc. Ket qua cua kiem tra chi diing lai 6 miic "kien nghi,
de nghi”, tiic la dp dung cdc bien phap tac dong mang tinh xa hoi vao
hoat dong cua doi tiidng bi kiem tra (sil len dn, phe binh tu’ phfa xa hoi),
tit do doi tiidng bi kiem tra til chan chinh, rut kinh nghiem trong qua
trinh hoat dong cua minh. Vi du, Dang cong san Viet nam kiem tra hoat
dong cua bo mdy nha niidc thong qua cac thanh vien cua dang trong bo
may nha nildc, qua vide bao cao hoat dong cua cac cd quan trong bo mdy
nha nildc trildc cac cap uy Dang tit trung itdng den dia phildng. Qua do,
Dang dila ra nhilng nhan xet, danh gid itu khuyet diem va de ra nhilng
phildng hildng khac phuc, doi khi cd quan Dang co quyen dp dung ky
luat dang doi vdi dang vien la can bo girt cac cildng vi trong bo mdy nha
nildc, nhiing day khong phai la trach nhiem ky luat trong quan ly ma la
ky luat theo Dieu le Dang (mot to chile chinh tri - xa hoi dac biet). Tuy
nhien, vi day la lilc lildng lanh dao he thong chinh tri, nen kiem tra dang
co vai tro dac biet quan trong va vdi y nghia do, quyen lilc thitc sil cua
kiem tra dang rat ldn.
12
Theo nghia hep, kiem tra la hoat dong cua chu the nham tien hanh
xem xet, xac minh mot viec gi do cua doi ttidng bi quan ly xem co phu
hdp hay khong phu hdp vdi trang thai dinh trtidc (kiem tra phtidng tien
giao thong, kiem tra hanh ly ...). Theo nghia nay, chu the co quyen thtic
hien mot so bien phap ctidng che nha nutic nhat dinh. Vi du, khi noi ve
nhiem vu va quyen han cua Bo noi vu trong viec bao dam trat tti an toan
giao thong dtidng bo va trat tti an toan do thi, Nghi dinh 36/CP cua
Chinh phu ngay 29/5/1995 co quy dinh : "To chtic kiem tra, giam sat va
xti ly cac vi pham trat tti an toan giao thong dtidng bo va trat tti an toan
do thi" (khoan 2 Dieu 6). 0 nghia nay, kiem tra gan vdi khai niem thanh
tra. Hay noi each khac "quyen thanh tra bao ham kiem tra" 1 621 tr-358 \
dtidc thtic hien bdi cac cd quan quan ly nha ntidc cd chuc nang thanh tra.
Khi de cap den vai tro cua cong tac thanh tra trong bo may nha ntidc,
Chi thi 38 ngay 20 thang 2 nam 1984 cua Ban bi thti Trung tidng Dang
ve tang ctidng sti lanh dao cua Dang doi vdi cong tac thanh tra cung
khting dinh y nghia thanh tra bao ham ca kiem tra : "... to chtic thanh
tra la cong cu dtic ltic cua Dang, cua chinh quyen trong viec kiem tra sti
chap hanh dtidng loi, chinh sach cua Dang, phap luat, ke hoach cua Nha
ntidc" 134, tr-31 . Phap lenh thanh tra nam 1990 cua nha ntidc ta d Khoan
3 Dieu 14 cung ghi : thanh tra bo, uy ban nha ntidc, cd quan thuoc Hoi
dong bo trtidng (nay la Chinh phu) cd nhiem vu, quyen han sau day : ...
"Htidng dan, kiem tra thu trtidng cac cd quan, ddn vi thuoc quyen quan
ly ..." , va cac Dieu 17 (Khoan 2), Dieu 20 (Khoan 2) cung nhan manh
quyen thanh tra bao ham ca sti kiem tra 11001 .
Sach bao plidp ly ntidc ngoai cung de cap den khai niem kiem tra
het stic da dang, the hien nhti mot mat, mot phtidng dien cua hoat dong
thanh tra : "Thanh tra (inspection) chi cd the thtic hien dtidc cd hieu qua
thong qua cac hoat dong von cd cua nd la xem xet kiem tra (Control) ket
13
qua cua cac doi ttfdng quan ly” [ 153, tr l39 1
Luat kiem tra nhan dan cua
Lien Xo 1979, Luat thanli tra cua ntfdc Cong hoa xa hoi chu nghia
Bungari 1981, Luat thanh tra cong nong (ABI) Cong hoa dan chu Dtfc
1980 trtfdc day ctfng ghi nhan hoat dong kiem tra nhtf mot bo phan "hat
nhan" cua hoat dong thanh tra. Thanh tra cong nong 6 Cong hoa dan
chu Dtfc bao gom cac boat dong kiem tra cua vien chuc, cong nhan, nong
dan trong cac xi nghiep, hop tac xa va cac nong trtfdng quoc
doanh"
[ 151, tr.178 ]
"Thanli tra va kiem tra la chuc nang chung cua quan
ly nha ntfdc, la moi quan he ngtfdc chieu trong chu trinh quan ly nh&m
phan tich, danh gia, theo doi nhtfng muc tieu, nhiem vu quan ly da de
xuat tit dau" 11311tr l541.
Vdi ttf each la mot chtfc nang quan ly, la giai doan cua chu trinh
quan ly, khai niem thanh tra va kiem tra co nhtfng net ttfong dong nhtf
da neu tren, cho nen trong hoat dong thtfc tien va sach bao chinh tri
phap ly ngtfdi ta co the hieu kiem tra va thanh tra deu la mot loai hoat
dong giong nhau ve ban chat, deu cd mot muc dich, yeu cau chung la
xem xet, danli gia mot qua trinh, stf vat, hien ttfdng (la doi ttfdng cua
kiem tra va thanh tra), ttf do rut ra ket luan dung, sai de cd bien phap
phat huy hoac uon nan, chan chinh. Song, chung cd nhtfng diem khong
trtfng hdp nhau :
- Thanh tra la hoat dong kiem tra cua cd quan nha ntfdc cap tren
hoac theo stf uy quyen cua cd quan cap tren doi vdi cd quan nha ntfdc cap
dtfdi (mang tinh trtfc thuoc) va la mot bo phan cua hoat dong hanh phap
noi chung.
- Kiem tra la hoat dong cua cd quan nha ntfdc noi chung (bao gom ca
kiem tra noi bo, ttf kiem tra), kiem tra cua cac to’ chtfc quan chung, doan
the, cua Dang va cua ca nhan cong dan doi vdi hoat dong cua cac cd quan
nha ntfdc.
14
Tuy nliien, xet hai khai niem ve mat lich sti va ly luan chung ta
cung can co each nhin thong nhat, tiep can tu’ muc dich, ban chat cua
chung trong moi quan he vdi quan ly nha midc :
Chung ta deu biet, khong phai ngau nliien sau khi Cach mang
tliang 10 thanh cong, V.I. Le nin da ra lenh cai to Ban kiem tra nha
nude thanh Bo dan uy thanh tra cong nong [ 131 tr'86 ] . Mot mat, ngu'di coi
trong vai trd cua quan chung tham gia vao boat dong thanh tra cdc co'
quan nlia ntidc; dong thdi cung nhan manh den tinh chat nha ntidc cua
hoat dong thanh tra, dat hoat dong thanh tra vdi tinh each la mot pham
tru rong, bao quat ca boat dong kiem tra. Day la sdng kien phu hop vdi
Trong hang loat cac tac pham khac, khi de cap den chuc nang, chu trinh
quan ly nh^m xay dting "kha nang biet lam, biet thanh thao trong quan
ly" V.I. Le nin it sti dung den khai niem cd tinh chat chinh tri cua thanh
tra va kiem tra ma ngudi thu'dng nhan manh den tac dong co muc dich
cua thanh tra va kiem tra cua chu the quan ly doi vdi hoat dong cua doi
tu'dng bi quan ly, xem nhti khong co sti phan biet "hai khai
niem” 114, tr42 J . Trong B&o cao chinh tri doc trtidc Dai hoi XI dang cong
san (b) Nga thang 3/1922
*
Lenin noi : "Chting ta phai to ch tic kiem tra
nghiem ngat cong tac cua chung ta ... phai kiem tra that sti, dting tren
lai nhting chu trtiOng ma chung ta da tuyen bo' tting gid, quyet dinh tting
phut, tting giay ...”, va "Ban thanh tra cong nong khong chi co nhiem vu,
tham chi cung khong phai nhiem vu chu yeu "tom bat” va "vach mat ...”
va "phai cai to Bo dan uy thanh tra cong nong ... de tang ctidng sii kiem
tra tti phia quan chung nh&m tieu diet cai thu' co dai - chu nghia quan
lieu ” [ 16, trl5Z 1.0 nude ta, trong cac nghi quyet cua Dang, cac hien phap
1980, 1992 cung xem thanh tra va kiem tra nhu la nhting mat, phudng
15
dien cua quan ly nha nude, co chung muc dich, tlulc hien cung mot chuc
nang cua co' quan quan ly nha nu’dc. Hien phap 1980 khi de cap den
quyen han va nliiem vu cua Chinh phu, d Khoan 15, Dieu 107 quy dinh :
nude”. Tiidng tu, Khoan 7, Dieu 112 Hien phap 1992 cung quy dinh :
’’Chinh phu to chuc va lanh dao cong tac kiem he ... cong tac thanh tra
va kiem tra nha nu'dc, chong quan lieu, tham nhung trong bo mdy nha
nude, cong tac giai quyet khieu nai, to cao cua cong dan". Thong bao Hoi
nghi lan thii 8 Ban chap hanh Trung ildng Dang khoa VII cung chi rd :
"tang cildng cong tac thanh tra, kiem tra de moi thanh phan kinh te
kinh doanh dung phap luat. "v.v...
Nhu’ vay, xet theo tinh chat, muc dich cua quan ly nha nu'dc, vdi tit
each la chuc nang khong the thieu du'oc cua quan ly nha nu'dc, thanh tra
va kiem tra co the dildc hieu trong moi quan he gida "cai chung" va "cai
rieng".
X€t theo thuat ngil kiem tra (Control), thanh tra (Inspection) thi 2
thuat ngtt nay co the phan biet theo nguon goc ve mat lich sit. Trong qua
trinh phat trien cua xa hoi tit khi chita co nha nitdc den khi xuat hien
nha nitdc thi tac dong cua chung doi vdi xa hoi va nha nitdc co khac nhau
ve muc do thitc hien quyen nang : "thanh tra va kiem tra la nhung chdc
nang, nhilng mat cua quan ly ndi chung, chung lien he, tac dong lan
nhau va trong moi tiidng quan vdi quan ly nha nildc thi thanh tra gin vai
tro trite tiep, boi chinh trong qua trinh thanh tra, liu the ve tinh quyen
lilc nha nitdc du'dc the hien hdn so vdi kiem tra"1141, tr'562 1 .
Theo chung toi, thuat ngil kiem tra ton tai trildc thanh tra. Til khi
xuat hien loai ngudi, quan lie giila con ngiid’i vdi nhau ton tai trong qua
trinh san xuat, plian phoi cua cai vat chat doi hoi phai quan ly, nghia la
16
doi hoi lio
xp1
i xet, dauh gia ket qua boat dong cua minh. Do do,
chinh hunt dong cua con ngtfdi trong qua trinh quan ly san xuat, phan
phoi cua cai vat chat xa hoi quyet dinh stf can thiet phai co suf kiem tra.
Mat khac, "moi hoat dong co y thilc, co to chuc cua con ngtfdi deu chila
diing trong no nhtfng yeu to cua kiem tra " va " doi vdi moi mot con
ngtfdi ttf nhien, moi cong dong nguyen thuy, kiem tra (ddn so’ theo nghia
cua tu’) dtfdc xem nhtf la phtfdng thilc hanh dong de thtfc hien muc
ich..H37.U.l5).
Stf ra ddi cua nha ntfdc - to’ chile quyen ltfc chinh tri cong cong dac
biet cua giai cap thong tri ve kinh te doi vdi giai cap bi tri doi hoi phai co
nhtfng thiet che can thiet de bao ve quyen ldi cua giai cap thong tri. Ti
do, quan ly mang tinh quyen ltfc nha ntfdc xuat hien va 1 . mot trong
nhtfng dac trtfng phan biet rd nha ntfdc vdi cac to chu’c thi toe - bo lac va
cac to chile xa hoi khac. De thtfc hien quan ly nha ntfdc, giai cap thong
tri dat ra cac to chuc, stf dung cdc chile nang khac nhau. Chile nang gitf
vi tri quan trong trong quan ly do la thanh tra, kiem tra, nliam xem xet,
danh gia nhilng ket qua hoat dong cua cac doi ttfdng bi quan ly.
Nhilng dieu noi tren cho phep ket luan rdng kiem tra ton tai ttf khi
chtfa co nha ntfdc, nhtfng the i ih tra thi chi xuat hien khi nha ntfdc ra ddi.
Giai cap thong tri trong cac nha ntfdc khde nhau da stf dung thanh
tra nhtf mot cong cu htfu hieu de bao ve quyen ldi cua minh va thtfc hien
stf chuyen chinh doi vdi cac giai cap bi tri. Do vay, thanh tra mang tinh
giai cap. Nhtfng "ong quan thanh tra" trong cac xa hoi boc lot deu xa la
vdi quan chung va co "uy quyen dac biet" ddi vdi xa hoi, va chi nhdm
phuc vu ldi ich ich ky cua so it ngtfdi chiern htfu ttf lieu san xuat.
Dtfdi chu nghia xa hoi, khi ttf lieu san xuat da thuoc ve nhan dan
l^dQng..-..nhtfng_ngtfdi chu cua dat ntfdc, nhan dan lao dong bau ra bo
0AI HOC LUAT TP.HCM
17
TH LT
may nha ntfdc cua minh va thong qua bo may do thiic hien viec giam sat,
thanh tra cAc hoat dong cua cac cd quan quan ly nha midc do minh bau
ra. Quyen thanh tra do la mot trong nhting dieu kien cd ban de mo‘ rong
dan chu va nang cao hieu qua cua quan ly nha ntidc. Nhan manh ban
chat cua thanh tra, V.I Lenin viet : "ban chat cua thanh tra la d chd : ai
kiem tra ai, tile la giai cap nao bi thanh tra va giai cap nao thiic hien
viec thanh tra "[ 8’tr’352 3.
Tuy nhien, trong xa hoi co nha ntidc vin ton tai cac hinh thiic quan
ly va kiem tra phi nha midc (kiem tra cua cac to clitic xa hoi, kiem tra
cua ca nhan cong dan...). Den khi "nha nu’dc tieu vong" thi quan ly nha
ntidc, trong do co thanh tra cung se tieu vong. Nhting chile nang kiem
tra xa hoi vin ton tai dtidi dang cac qui tac cua hoat dong tii quan xa
hoi, cua chinh ban than con ngtidi vdi tit each la mot thtic the cua tu
nhien va xa hoi. Nghia 1&, noi nhti Ang ghen : "nhting chuc nang xa hoi
se mat tinh chat chinh tri va se bien thanh nhting chile nang quan lv
ddn thuan cham lo den ldi ich cua xa hoi"14*tr'358 3 .
Viec xem xdt thanh tra va kiem tra theo qua trinh lich set cua sii ton
tai va phdt trien cua xa hoi va nha ntidc khong co nghia la tach thanh
tra va kiem tra thanh hai khai niem rieng, tach biet nhau nhti trong
thtic tien co mot so
* ngtidi quan niem.
Chung giong nhau ve ban chat, nhting theo nhting each hieu khac
nhau thi chung khac nhau ve pham vi. Thanh tra bao ham kiem tra neu
hieu kiem tra theo nghia hep, nhting ngtidc lai, kiem tra lai bao ham
thanh tra neu hieu kiem tra theo nghia rong. Nhting thanh tra luon
mang tinh nha ntidc, con kiem tra co the mang tinh nha ntidc hoac phi
nha ntidc.
18
Do sit lita chon lie tu‘ tiidng khac nhau, moi quoc gia co quan diem
khac nhau ve quan ly nha midc, dat ra muc dich quan ly khac nhau qua
titng giai doan lich sil, tit do dinh ra cd che quan ly, tieu chuan, phiidng
thilc danh gia hieu qua quan ly phu hdp vdi hoat dong quan ly cua quoc
gia minh. Vi vay, moi mot quoc gia co each tiep can kliac nhau ve thanh
tra : thanh tra vien d Phap (chu yeu la thanh tra bo) kliong trite thuoc
ddn vi minh thanh tra, khong tham dit vao viec chi dao dieu hanh cua
ban lanh dao bo. Day la nguyen tac cd ban cua he thong thanh tra 6
Phdp. Tren cd sd nguyen tac nay, xuat hien khai niem "Tong thanh tra"
la cd quan ndm ngoai, doc lap vdi cac cd quan chute nang cua bo, chi trite
thuoc bo tritdng, chiu trach nhiem thanh tra toan bo cac van de thuoc
quyen quan ly cua bo tritdng trong pham vi ca nitdc.
Theo each thilc to chu'c thitc hien quyen lilc cua Hoa Ky, tritdc day
co khai niem "Tong giam sat" (General Accounting Office ). Co’ quan nay
trite thuoc Quoc hoi do Tong thanh tra phu trach bao gom hang ngan
nhan vien va co cac van phong ci cac dia phiidng va nitdc ngoai. Cd quan
Tong giam sat thitc hien chuc nang giam sdt cao nhat va pham vi thanh
tra rong ldn nhdm danh gia hoat dong tren tat ca cac linh vitc cua Lien
bang de dita ra cdc du an va cac de nghi trinh len Tong thong va Nghi
vien.
Ngay nay, sit mo rong to chile mot so cd quan cl cap hen bang da lam
xuat hien d My thuat ngh "Tong thanh tra” (General inspection) d cdc
bo. Tuy nhien, hoat dong cua cd quan nay chu yeu la nghien ciiu, dong
vai tro giam sdt tit ben ngoai, chi tien hanh dieu tra khi co sit gian lan,
tham nhung trong bo may cua bo va ditdc coi nhit cdc cong tac vien cua
cd quan Tong giam sat.
19
Trong bo may nha midc cua Cong hoa lien bang Dtic co he thong
giam sat nha midc thuoc Quoc hoi. Cd quan nay doc lap va co quyen
kiem tra ve mat phap luat, chuyen mon va giam sat uy quyen doi vdi
toan bo hoat dong quan ly cua Chinh phu lien bang va he thong cac co'
quan quan ly th trung udng den dia phu’dng. Thanh tra cua Chinh phu
chi la bo phan nho ben canh Thu tiidng, nghieng ve thanh tra chuyen
mon va thanh tra uy quyen. Chinh phu Cong hoa lien bang Du'c tap
trung lu’c ltidng thanh tra chu yeu vao thanh tra nganh, linh viic.
0 mot so niidc Chau A, hoat dong thanh tra nha nude dtidc hieu nhu'
sti can thiet can ban doi vdi cac linh viic kinh te - van hoa, dac biet la
linh viic ngan sdeh (Dai Loan, Han Quoc, Malaisia ...), do do ho tap
trung cdc liic ltidng thanh tra vao khu vtic kinh te. Dien hinh la o’ Dai
Loan, thanh tra nha ntidc gdn lien vdi boat dong kiem toan nha midc.
hoat dong kiem toan va thanh tra dude giao cho mot to chuc thong nhat.
Theo Hien phap Han Quoc 1962, cd quan nay dtidc. thanh lap va ghi
nhan trong Hien phap goi la Ban thanh tra va Kiem todn (BAI).
Viec tim hieu sau sdc khai niem thanh tra con doi Koi phai diem lai
mot so' quan niem trong thiic tien hien hanh, cung nhu trong qua khu
lich sti nu’dc ta the hien qua mo hinh to’ chtic cac cd quan nha midc va cac
quy dinh cua Hien phap va phap luat.
Trong sach bao phap ly cua nganh thanh tra o’ midc ta co de cap den
khai niem thanh tra diidi cac giac do khde nhau. Vi du, thanh tra dtidc
hieu la set xem xet, kiem sodt, kiem tra thiidng xuyen, dinh ky nham rut
ra nhting nhan xet, ket luan can thiet de kien nghi vdi cac cd quan nha
nu’dc khac phuc nhting nhtidc diem, phat huy tiu diem, gop phan nang
cao hieu qua quan ly nha nu’dc[ 48, tr-281 .
20
Thdi ky phong kien, khai niem thanli tra chila dude ap dung, nhilng
quan tildng til nhil Tong thanh tra ngay nay, co nhiem vu giup Vua
trong viec xem xet cac cong viec he trong cua trien dinh. Quan ngu su
ddi nha Tran co quyen tien tram hau tau va la chuc quan duy nhat co
quyen can gian Vua; thdi Le co ham ‘’Gian nghi dai phu” phong cho bat
cut mot be toi nao dam noi thing, noi dung sil that1 35, tr‘357 1
Cong hoa ra ddi cung chu'a ap dung thuat ngut ’’thanh tra”. Hoat dong
9
thanh tra, kiem tra chila dude giao cho mot cd quan chuyen trach nao,
Thu'dng vu cua nghi Vien: ” Khi Nghi vien khong hop, Ban Thudng vu co
Ve mat ly luan, thanh tra va kiem tra la chu'c nang cua quan ly nha
nude, nhilng quan ly nha nude khong phai chi la hoat dong cua "rieng”
cua cac cd quan hanh chfnli[ 55, tr,s ] , cung khong phai chi gianh cho cac
9
co' quan hanh chinh la Chinh phu va Uy ban hanh chinh ma trong mot
so triidng hdp nliat dinh, Nghi vien, Hoi dong nhan dan cung thuc hien
hoat dong nay. Bdi le, theo Dieu 22 va 23 "Nglii vien nhan dan la co'
quan co quyen cao nhat cua nUdc Viet nam dan chu cong hoa” va co
trit kha nang Nghi vien co quyen thanh lap cac to’ chhc thanh tra va thilc
hien sil thanh tra hoac giao tham quyen thanh tra cho cd quan Chinh
phu...
••
Chi sau 3 thang tu’ khi Chinh phu Viet nam Dan chu Cong hoa ra
ddi ngay 23/11/1945, Ho Chu tich da ky Sac lenh 64/SL thanh lap "Ban
thanh tra dac biet” [ 106’tr'941 , giao nhiem vu cho "Chinh phu se lap ngay
21
mot Ban thanh tra dac biet, co uy nhiem la di giam sat tat ca cac cong
viec va cac nhan vien cua cac Uy ban nhan dan va cdc cd quan cua
Chinh phu" (Dieu thut nhat). Tu’ day thuat ngd thanh tra xuat hien va
quyen thanh tra dildc xac dinh va chinh thilc giao cho Chinh phu. Nhu'
vay, ngoai viec Hien phap 1946 quy dinh Nghi vien nhan dan giai quyet
moi van de chung cho toan quoc", thi Chinh phu dildc giao quyen thanh
tra cac hoat dong cua he thong cac cd quan va nhan vien hanh chinh.
Ngay 31/12/1959 Quoc hoi nildc Viet nam dan chu cong hda khoa
thut nhat, ky hop thut II, thong qua Hien phap cung da de cap den mot so'
noi.dung ve kiem tra viec thi hanh cac quyet dinh quan ly nha nildc. Vi
du : "Hoi dong Chinh phu ra nhilng thong til, chi thi va kiem tra viec thi
hanh cac thong til va chi thi ay" (Dieu 76) va " Uy ban hanh chinh cdc
cap quan ly cong tac hanh chinh ... ra quyet dinh, chi thi va kiem tra
viec thi hanh quyet dinh, chi thi ay" t74] . Khai niem thanh tra, kiem tra
d day, khong phai chi la thanh tra, dieu tra, xem xet cdc vu vi pham
phdp luat cua cdc cd quan, nhan vien uy ban nhan dan hoac cua Chinh
phu ma con dildc md rong trong viec giam sdt, kiem tra cdc hoat dong
xay diing, ban hanh, thilc hien van ban phdp quy.
Hien phdp do Quoc hoi nu'dc Cong hoa xa hoi chu nghia Viet nam
khoa VI, ky hop thii 7 thong qua ngay 18/12/1980 da dp dimg rong rai
thuat ngU "thanh tra" va hoat dong thanh tra da dildc Hien phdp quy
dinh cho cdc cd quan "chap hanh va hanh chinh Nha nildc cao nhat"- Hoi
dong bo tru'dng. Khoan 15 Dieu 107 quy dinh Hoi dong bo trildng cd
nhiem vu va quyen han: "... to chu’c va lanh dao cong tdc thanh tra va
kiem tra cua Nha nu'dc", "Chu tich Hoi dong bo trildng cd quyen han va
nhiem vu : "... to chu'c vd lanh dao cong tdc thanh tra va kiem tra cua
Nha nildc", "Chu tich Hoi dong bo trildng lanh dao cong tdc cua Hoi do'ng
22
bo trtidng, don doc, kiem tra viec thi hanh nhting quyet dinh cua Quoc
hoi, Hoi dong Nha nude, Hoi dong Bo tru'dng (Dieu 110). Ve uy ban nhan
dan, Dieu 124 quy dinh " Uy ban nhan dan cac cap, chieu theo quyen
han do luat dinh, ra nhting quyet dinh, chi thi va kiem tra viec thi hanh
nhting van ban do"[ 75 ] .
Den Hien phap 1992, khai niem thanh tra dude the hien va ghi
nhan nhieu hdn qua cac dieu 112, 115, 116, 124. Dac biet, quyen cua cac
cd quan thanh tra cung dtidc xac dinh rong rai phu hdp vcfi viec md rong
tham quyen cua cac cd quan hanh chinh : thanh tra chdng quan lieu,
tham nhung, giai quyet kliieu nai, to cao (Dieu 112) [ 87 ] . Cuoi cung, d
Phap lenh thanh tra 1990, khai niem thanh tra, hoat dong cua cac to
chtic thanh tra dude the hien nhti mot chtic nang thiet yeu cua cd quan
quan ly nlia ntidc.
Diem lai nhting van de ly luan va thiic tien cac quy dinh cua Hien
phap ntidc ta qua cac giai doan lich sb clio phep chung ta khing dinh
r&ng thanh tra va kiem tra la mot chtic nang cua quan ly nha ntidc, la
mot hoat dong khong the thieu dtidc cua nha ntidc xa hoi chu nghia noi
chung cua cac cd quan quan ly nha ntidc noi rieng.
Tinh da dang va phuc tap cua cac loai hoat dong cua nha ntidc la
nhan to khach quan quy dinh sii ton tai nhieu phtidng thiic kiem tra,
thanh tra khac nhau : hoat dong giam sat, thanh tra cua cd quan quyen
liic nha ntidc, hoat dong kiem sat cua vien kiem sat nhan dan cac cap,
hoat dong xet xtf cua toa an, hoat dong dieu tra cua cac cd quan dieu tra,
hoat dong giam sat, kiem tra xa hoi (cua cac to^ chtic xa hoi, cua cong
dan) va hoat dong thanh tra cua bo may hanh phap. Khdch the cua moi
phtidng thuc kiem tra, thanh tra noi tren la moi hoat dong dien ra d moi
khau tren moi linh vtic hoat dong cua nha nu’dc, trong do hoat dong quan
23