BO GIAO DUC VA DAO TAO

HOC VlfeN CHINH TRI QUOC GIA
HO CHI MINH

Vu Dire Dan

CHINH QUYEN NHA NUOC CAP THANH PHO
TRlTC THUOC TRUNG VONG
TRONG T(5 CHUG THUG HIEN QUYEN LUC NHA NUOC
TREN DIA BAN THANH PHO

Chuyen nganh : Ly luan Nha nude va phap quyen
Ma so : 5.05.01

LUAN AN PHO TIEN SY KHOA HOC LUAT HOC

Ngirbi hirong dan khoa hoc :

Pho Tien sy Khoa hoc luat hoc
Nguyen Dinh Loe

Ha noi - 1996


LOI CAM DOAN
TOi xin cam doan day la cdng trinh nghien ciru cua ridng tdi.
Cac sb li$u, ke qua neu trong luAn an la trung thirc va chira
tirng dirge ai edng bo trong bat ki edng trinh nao khac.

TAC GIA LUAN AN

DA. W LUA7 TP. HOM

' O-itr V3HU

LV /pM


BANG CHC VIET TAT
Chur viet tdt

BT

Chur viet day dii

i

BO trurdng

CP

Chinh phu

CT

Chi thi

HDBT

HOi d'Ong BO trirang


HDND

HOi d'Ong nhftn dfln

K.HKT

Khoa hoc ky thuit

KHXH

Khoa hoc xa hOi

NQ

Nghi quydt

NV

NOi vu

NXB

Nha xual ban

UBHC

Uy ban Hanh chinh

UBND


Uy ban nhdn dan

UBTV

Uy ban Th iron g vu

QD

Quye’t di nil

SL

Sac lcnh

TL

Tir lieu

TP

Tir phap

TT

ThOng tir

TTg

Thu tircrng


VP

Van phong

XHCN

Xa hOi chu nghla


MUC
• LUC
•
Trang
Ldi noi d'du............................................................................ 3
Ch iron g 1.

Mot sd' van de ly Iuan ve quyen lire vd viec to
chuc thirc hien quyen lire nha nude........................... 9

1.1.

Ve quyen lire Nha nude va each thuc td chuc
thirc hien quyen lire Nha nude.................................... 9

1.1.1.

V'e quydn luc Nhd nude...................................................... 9

1.1.2.


V'O td chirc thirc hien quydn lire Nha nude.................. 14

1.2.

Nhung net dac trung ciia cac thanh phd true
thudc trung unng va yeu cau dat ra ddi vdi viec
td chirc thuc hien quyen luc Nha nude d thanh
phd true thuoc trung uong....................................... 24

1.2.1.

MOt sd van d'C ve phat tridn dO thi va
phdn loai do thi................................................................. 25

1.2.2.

Dae trung eua cac thanh phd true thudc trung irong
vd ydu c'au dat ra ddi vdi vice tO chuc thuc hien
quydn luc nha nude............................................................29

1.2.3.

MOt sd net dac trung eua quan ly do thi...................... 37

1.2.4.

Quan niem v'd xay dung mO hinh td chirc
chfnh quy'Cn thanh phd true thuOc trung uong......... 48


Chuang 2.
2.1.

2.2.

t
< /
t

2.2.1.

Thuc trang td chuc, hoat dong eua chinh quyen
thanh phd true thuoc trung uong............................ 56
Thuc trang phap ly ve td chuc va hoat dong
eua bo may chinh quyen thanh pho true thuoc
trung uong d nude ta tir trudc den nay.................. 56
Thuc trang td chuc va hoat ddng eua bo may
chinh quyen thanh pho true thuoc trung uong
(lay Ha Ndi Iain thi du)............................................. 83
MOt sd net v'd co cdu hdnh chinh lanh thd d Hh NOi
va thanh phd true IhuOc trung.uong khac.................... 83
•
.


2.2.2.

Thuc trang v'O td chuc, hoal ddng cua cac co quan
trong bO rnay chfnh quy'On thanh phO' true thudc
(rung trong...........................................................................91


2.2.3.

MOt sd van d'O dal ra lir thirc trang cua bd may
chfnh quy'On thanh phd true thudc trung irong....... 106

Chuang 3.

Nhung van de cor ban phat huy vai tro chfnh
quyen thanh pho true thuoc trung uorng trong
t6 chiic thuc hien quyen lire or thanh phd.......... 110
Hoan thien to chuc hoat dong cua chfnh quyen
thanh pho true thuoc trung uorng........................ 110

3.1.
3.1.1.

Hoan thiOn van ban phap luat di'Ou chinh cac quan
he Id chu'c, hoat dOng cua chfnh quy'On thanh phd. 110

3.1.2.

Hoan thiOn td chuc hoal dOng cua co quan
dancu (HDND).......... .'...... ’............................................ 121

3.1.3.

Hoan thiOn to chuc, hoat ddng cua UBND........... . 130

3.2.


Hoan thien qui trinh ban hanh, td chuc there
hien kiem tra t6 chuc thuc hien van ban quan
ly cua chfnh quyen thanh phd................................ 139

3.2.1.

V'O ban hanh vin ban quan ly........................................139

3.2.2.

Hoan thien td chuc thuc hien, va kiem tra Id chuc
thuc hien van ban cua chfnh quy'On thanh phd....... 144

3.3.

Hoan thien edng tac dao tao can bo cac cap cua
chfnh quyen thanh pho true thuoc trung uorng .151

3.3.1.

V'O hoan thiOn hO thdng van ban phap luat di'Ou
chinh cac quan hO thudc llnh vuc edng vu edng
chuc nha nude................................................................... 154

3.3.2.

Kien toan co so dao tao b'di dudiig edng chuc
hanh chfnh tai cac thanh phd' true thudc
trung uerng......................................................................... 158


3.3.3.

Ddi mdi ndi dung chuong trinh dao tao, b'di d uorng
can bd cua truerng Hanh chfnh thanh phd................. 163

Kdt luan

............................................................................................. 171
Danh muc tai lieu tham khao ...........

173


LOl NOI DAU
1. Ti'nh cdp thiet cua de tai

Cac thanh ph<5 true thuOc trung uong D nhung trung tarn kinh td, chinh
tri, van hod, xa hOi cua ca nude lioac cua mOt viing lanh th6 rOng ldn. Str phdt

tridn cua cdc thanh phd Id dOng lire dan ddt, thuc day phat tridn cdc viing nOng
thOn, lam co so day manh cOng nghidp hoa, hidn dai hod da't nude. COng cuOc

cOng nghiCp hoa, hiOn dai hod ddt nude chi cd thd phat tridn trdn co sd phat tridn
toan diOn he thdng dO thi trong do cac thdnh phO' true thuOc trung uong la didm
ddu tiOn edn tap trung ddu tu xay dung. Cdc thdnh phd true thudc trung uorng vdi

nhung dac thu riCng biOt trong didu kidn dang cd nhung didn bidn phirc tap cua
qua tr'rnh chuydn ddi cua ndn kinh td tir co chd quan ly tap trung, bao cdp sang


co chd thi trudng, ddi hoi co sir quan ly chat che cua bO may chinh quydn thanh
phd vdi co cdu t6 chirc hop ly, On dinh, phu hop vdi dac trung quan ly dO thi mang
tfnh tap trung thong nha't cao, hoat dOng nang dOng, sang tao dd bidn quydn lire

nha nude thanh hidn thuc cuOc sdng.

Trong nhung nam gdn day, td chirc va boat dong cua bO. may chinh
quydn thdnh phO' true thuOc trung uong da cd nhung ddi moi, dal dirge nhirng kdt

qua budc ddu quan trong IrOn nhidu lTnh vuc. Tuy nhiOn van con nhidu vdn dd
edn duoc tidp tuc tim toi, nghidn cum, thu nghidm, hodn thiCn. Hidn phap nam

1992 va Luat td chuc IIDND va UBND (sira ddi) chua phan biCt chinh quydn
thanh phtf true thuOc trung uong vdi chinh quydn tinh ma mdi quy dinh cluing la

cap tinh, chinh quydn quan huyOn quy dinh cluing la cap huyCn. con phudng xa
quy dinh la cap xa. Nhung quy dinh vd co cdu td chuc, hoat dong cua cac cap

chinh quydn ddu duoc dp dung chung cho ca khu vuc thanh phd va khu vuc nOng

thOn. 6 day cd sir danh d'Ong gitra hai khu vuc. Thuc td nhung quy dinh dd chi
thich irng vdi dac didm d viing nOng thOn con co ca'u 10 chuc bO may chinh quydn

3


thanh phd chua cd nhung net ridng the hidn tfnh chat die thu cua chinh quy'en dd

thi. Hoat ddng eua bd may chinh quy'en chua phan anh d'ay du nhung die trimg
eua quan ly dd thi. Trong khi dd, cac thanh phd true thudc trung trong do cd nhung

dac thu ridng, ddi hoi phai dugc quan ly bang nhung phuong phap ridng do bd

mdy chinh quy'en co co cau td chirc khde vdi bd may chinh quy'Cn cac vung ndng
thdn thirc hi£n, nhiim bao dam cho quy'en lire nha nude dirge thirc thi triet dd trdn

dia bdn thanh phd. Tur dd, viec lira chon van d'e "Chinh quy'en Nha nude cap thdnli
phd true thudc trung uong trong td chirc thuc hien quy'en luc Nha nude tren dia

ban thanh phd", 1dm d'e tai ludn van la c'dn thidt, phu hop vdi nhu c'au ddi mdi td

chirc vd hoat ddng eua chfnh quy'en thanh phd trong khudn khd cai each n'en hdnh
chfnh Nha nude, bao dam phuc vu edng cudc edng nghidp hoa, hien dai hod da't

nude.
2. Tinh hinh nghien curu de tai

Van d'e td chuc thuc hien quy'en luc Nha nude trdn dia ban thanh phd
true thudc trung uong, tai cac dd thi vd trdn binh didn ca nude da cd nhung edng
trinh nghidn ciru dugc edng bd, nha't la trong nhung nam g'an day, khi cai edeh bd

may Nha nude duoc dat vio vi tri trung tarn eua cai each he thdng chinh tri d
nude ta. Thdi gian g'an day mdt sd d'e tai nghidn cuu khoa hoc, sach bao v'e td

chuc va hoat ddng eua chfnh quy'en dia phuong, trong dd cd cac thanh phd true
thudc trung uong, da dirge edng bd. Hoc vidn Hanh chfnh Qudc gia trong nam

1991 da edng bd mdt bd 3 cudn sach "V'e cai each bd may Nha nude"; "V'd cai
edeh bd may quan ly hanh chfnh nha nude va xdy dung ddi ngu edng chuc hanh

chfnh nhd nude"; "Cai each co chd quan ly nha nude v'e kinh td"; tidp dd ndm


1993 xudt ban ky ydu hdi thao d'e tai KX.05.08 v'e phuong thurc td chirc hoat ddng
quan ly eua bd may nhd nude (2 tap). Trong dd tap hgp mdt sd bdi vidt eua mdt

sd tac gia v'e td chuc, hoat ddng eua cac co quan chfnh quy'en nha nude d dia
phuong. Trong qua trinh ddng gdp xay dung Hidn phap 1992 va Luat td chirc

IIDND va UBND cung cd mdt sd bai vidt eua cac tac gia ban v'e td chirc bd mdy

4


chfnh quy'On dia phuong dang trong tap chi Nha nude va phap luat (sd 1/93). Cac
nha xa hdi hoc nghiOn cuu chuyOn d'O v'O dd thi khi d'O cap dOn cac khfa canh khac

quy'On dd thi (tap chf xa hdi hoc 4/92; 1/94). MOI sd ngirdi lain edng lac quan ly

gi er cac cuong vi chii chdt d dia phuerng cung ban v'O id chuc bd may chfnh quy'On
dia phircmg tir thuc tO'hoat ddng cua dia phuong minh, thdng qua cac bai viO'l ding
IrOn Tap chf "Quan ly Nha nude"... Nhin cluing cac edng trinh cd liOn quan dOn

van d'O td chuc, hoat dOng cua bd may chfnh quy'On thanh phd true thudc trung

uong d'O cap ddn van d'O hoac la d dang chung nha't hoac d mdl vai khfa canh thudc
v'O td elide, boat ddng cua bd may chfnh quy'On cac thanh phd true thudc trung

ucmg, co khi true tidp nhung cung co bai chi d'O cap mdl each gian liO'p, ma chua
co edng trinh nghiOn cuu sau, cd hO thdng dudi mdl luan an khoa hoc v'O chfnh

quy'On thanh phd true thudc trung uong nhu d'O tai nOu trOn. Tuy nhiOn, trong cac

edng trinh da dune cong bd, co nhung quan niOm cd liOn quan tdi.d'O tai nghiOn
cuu da dune lac gia luan an tham khao cd kd thira, chon loc.

3. Muc dfch nghien cuu va nhiem vu cua luan an
Muc dfch cua luan an Id gop ph'dn lam sang td v'O ly luan va thuc tidn
dac diOm, vi tri, vai tro, yOu c'au to chuc, hoal ddng cua bd may chfnh quy'On thanh

phd true thudc trung uong trong hO thdng bd may Nha nude, dua ra nhung kidn
nghi v'O phuong hudng hoan thiOn v'O td chuc, boat ddng cua chfnh quy'On thanh

phd nham xay dung md hinli td chuc tdi uu, bao dam thirc hiOn cd hiOu qua quy'On

lire Nha nude IrOn dia ban thanh phd trong di'Ou kiOn hiOn nay.
Thirc hiOn muc dfch IrOn, nhiOm vu luan an la khai qual mdl sd van d'O

cho nghiOn cmi thuc td td elide thuc hiOn quy'On lire Nha nude trong di'Ou kiOn dac
thu cua thanh phd true thudc trung uong; Phan tfch nhung net dac trung cua thanh

phd true thudc trung uong; dac trung cua quan ly dd thi lim sir klidc biOt gitra

5


thanh phd vd nOng thOn, phan tich cac mO hinh tri chirc hoat dOng cua chinh quydn

thanh phri true thuOc trung uong, tim mO hinh tdi iruj
Luan an phan tich so sanh vi tri, tinh chflit, chuc nang nhidm vu cua cdc

co quan chinh quydn thanh phO qua cac giai doan. TrOn co so do, luan an cO gdng
tim ra xu hudng didu chinh phap luat ddi vdi tri chirc, hoat dOng cua chinh quydn


thanh phO; phan tich there trang tri chirc, hoat dOng cua bO may chinh quydn thanh
phO, qua do ndu ra nhirng van dd con t'On tai edn khac phiic;

Nghidn cuu hoat dOng xdy dung, bdn hanh, tri chirc thuc hidn vd kid’m
tra vide tri chirc thuc hidn van ban phap luat cua chinh quydn thanh phO, trong do

tap trung phan tich quydn ra vdn ban cua HDND,UBND, Chu tich UBND thanh

phO true thuOc trung uong, ndu ldn nhung dirim edn chu y nhdm hodn tliidn nhung

mat hoat dOng trdn cua chinh quydn thanh phri;
Phan tich there trang hd thOng vidn chuc, cOng chuc trong bO may chinh
quydn thanh phO true thuOc trung uong, dd cap ddn boat dOng ddo tao b'Oi duong

cua chinh quydn thanh phri ndu mOt sO kidn nghi nham hoan thidn mat hoat dOng

rfay cua chinh quydn thanh phri.
4. Gidi han cua luan an
Dd tai Id van dd rOng, phirc tap. Trong pham vi luan dn, tdc gia tap trung

nghidn ciru mOt sri van dd vd tri chuc vd hoat dOng nham thuc hidn quydn lire Nha

nude cua chinh quydn thanh phO true thuOc trung uong, chu yd'u d khia canh phap
ly va thuc tidn. Nhung van dd ly luan vd quydn luc Nha nude chi dumg d nhirng

didm co ban, lam co so ly luan cho nghidn cum d cac phan trong tarn.
5. Phuong phap nghien ciru

Trong tridn khai dd tdi, tdc gia sir dung cac nguydn tac ..phuong phap

luan cua trid't hoc Mdc-Ldnin, phuong phap cua khoa hoc quan ly Nhd nude,

phuong phap lich sir dd nghidn cuu vide tri chuc thuc hidn quydn luc Nha nude

trong didu kidn mdi tai cac thanh phri; sir dung cac phuong phap so sanh, phan

6


tfch, tdng hop, he thong; kdt hop nguyCn ly kinh did’n, quan didm dudng ldi cua
Dang vdi kidn thuc khoa hoc hidn dai va kinh nghiCm thirc tidn dd giai quydt van d'C.

6. Cai mdi v'e khoa hoc ciia luhn an
La edng trinh nghiCn cuu mdt cdch he thdng v'C td clurc thuc hiCn quy'Cn

lire Nhd nude trdn dia bdn thanh phd true thudc trung uong. Nhung didm mtn eua
ludn dn:
- Gop ph'dn lam sang to them v'C mat ly ludn va thuc tidn cdch thuc td

chuc thuc hidn quy'en lire Nha nude va tridn khai quy'Cn hanh phap xudng cac dim
vi hanh chfnh lanh thd cu the la cdc thanh phd true thudc trung uong xdc dinh vi

trf, vai trd eua cdc co quan chfnh quy'Cn dia phuong (HDND, IIDNN) trong thuc

thi quy'Cn hanh phap d dia phuong.
- Lam sang to nhdn thuc v'C su khde biCt eua cdc thanh phd true thudc

trung uong vdi cdc don vi hanh chfnh lanh thd khde thong qua tfnh dac thu eua
dd thi, dac trung eua quan ly dd thi, cu thd la cdc thanh phd true thudc trung uong


trong qua trinh phdt tridn, tir dd dua ra cdc kidn giai md hinh mdi v'C td chuc va
boat ddng eua chfnh quy'Cn thanh phd true thudc trung uong nhdm quan ly dd thi
- phdn biCt vdi quan ly ndng thdn.

- Gop them tidng noi cd can cu khoa hoc vao hoan thiCn co sd phap ludt

cao xdy dung chfnh quy'Cn thanh phd true thudc trung uong.
- Ludn chung v'C sir c'dn thidt ban hanh vdn ban phap ludt thdng nhflft v'C

hoat ddng ban hanh vdn ban eua cdc co quan chfnh quy'Cn dia phuong v'C llnh vuc
edng vu, edng chuc Nha nude. Ly giai v'C nhung yCu c'du c'dn thidt trong vide td
chuc, ki^m tra td chuc thuc hiCn cdc van ban eua nha nude va chfnh quy'Cn thdnh phd.

- Ludn chimg v'C sir c'dn thidt phai cung cd, phdt trit-m trudng hdnh chfnh

thanh phd true thudc trung uong, ddi mdi ndi dung chuong trinh dao tao, b'di

dudng edng chuc Nhh nude d cdc thanh phd true thudc trung uimg.


7. Y nghTa ly luan va thirc tien cua luan an

Vdi kO't qua dal dugc, hy vong luAn an gop ph'An lam rd co sa ly luAn
va thirc liOn v'O phirnng thuc td chuc quy'On lire nha nude d dia phinmg va cac
thanh phd true thuoc trung uong, gop ph'An.tim kidm md hinli tdi iru cho td chuc,
hoat ddng cua chfnh quy'On thanh phd trong di'Ou kiOn t'dn tai kinh 10' hang hoa
r

nlii'Ou thanh ph'An, bao dam hoat ddng cua chfnh quy'On thanh phd, lam cho thanh


nha nghiOn cuu, quan ly chuyOn nghiqp, cho boat ddng dao tao, b'di dudng ddi

ngu edng chuc thanh phd.
8. Ket cau cua luan an
Luan an g'dm ldi noi d'Au, ba chuung, bay lidt, kO't luAn, danh muc tai

lieu tham kluio. phu luc so d'd co cAu td chuc bd may chfnh quy'On thanh phd.

8


CHUONG1
l

MOt SO VAN Dii LY LUAN Vis QUYfsN LUC VA VlfcC Td CHUC
THUC HlfiN QUY^N LUC NHA NU'OC

1.1. vfi QUYfiN Ll/C NHA NUOC VA CACH THUC t6 CHUC THUC
HIEN QUYfiN LUC NHA NUOC.

1. Ve quyen lire Nha nude, Quydn luc Nha nude vA each thuc td chuc
thuc hien quydn luc Nha nude la "vdn dd rat cor ban, rA't mA'u chd't trong toan

bo chfnh tri(44r,94) d moi thdi dai. Trong lich su chfnh tri, phap ly, vAn dd
ngudn gd'c, ban chA't, each thuc td chuc thuc hidn quydn luc nhA nude ludn 1A

trung tarn eua cac cube tranh luAn. Tuy nhidn trong cac cuoc tranh luAn dd,
ngudi ta ft dua ra khai niem vd quydn luc Nha nude, va thudng coi dd la mdt

thuAt ngu duemg nhien da duoc xac dinh, mA khdng ly giai cu thd.

Nha tu tudng cd dai Aristot trong tac phAm "Chfnh tri Aten" quan

niem quydn luc la trang thai tu nhidn trong xa hoi, do thidn nhidn dinh trudc.

Ke edm quydn va ngudi bi tri ddu mang tfnh bAm sinh, va cd mdi lidn hd chat

che vdi nhau. Quydn lire cd mdi quan he vdi sir thdng tri eua ngudi nay ddi
vdi ngudi khac trong xa hdi, va do Nhd nude chid'm huu nd Id thuc hidn. 0
dAy dng da khdng nhAn thA'y ban chdt dfch thuc eua quydn lire.

Thdi trung cd, cac nha tu tudng coi quydn lire Nha nude la lire luqng
sidu nhien, bAt nguon tir thuqng de, moi ngudi tir vua ddn.dAn ddu phai phuc
tung.

Cac nha tu tudng tu san thdi ky phuc hung tim ngudn gdc eua quydn
lire Nha nude trong thd gidi hidn thuc, coi sir phat tridn eua quydn lire Nha

9


nude la sir thay ddi cua nhan td chu quan. J. BO-den, ngudi sdng lap thuyd't
chu quydn quoc gia coi Nha nude la tdng hop cac gia dinh, quydn lire Nha
nude tap trung trong tay nha vua giong nhir ngirdi cha trong gia dinh. la thir

quydn lire tuyet ddi, doe lap, bao trum Idn toan bo xa hoi va edng dan; moi

ngudi ddu phai tuydt ddi phuc tiing(H9’lr,44). J.J.Rut xd coi co sd xua't hidn cua

toan bd giai cdp tir san.


Nira cudi the ky 19, ddu thd' ky 20 nhirng ly thuyd't vd quydn lire Nha
nude tid'p tuc ra ddi va phat tridn. Co nhung quan niem khac nhau vd quydn
lire Nha nude, mdt sd tac gia cho rang Nha nude la ca nhan dac bidt, cd y chi'

thong nha't quydn luc la sir thd hidn y chi chung cua Nha nude (trudng phai'

phap luat Dire): sd khac lai cho rang quydn lire Nha nude ,xua't phat tir tarn

trang, y thuc ( 9O*trJH9) va cudi ciing la b ban cha't tir nhidn cua con ngudi. b
day quydn lire la hidn tuong trat tir tarn ly cua tap thd:(trudng phai Tam sinh
ly vd quydn luc b Nga). "Quydn lire Nha nude la sue manh duoc quy dinh bdi
y thurc phu thuoc vao nha nude ciia tap thd"(9l’lrJ7).

Nhin chung, dii d trudng phai nao, each hieu vd quydn lire Nha nude

vdi nhirng xua't xir khac nhau, nhirng nhung nha tu tudng tir Cd dai cho dd'n
giai doan nay ddu co sir quan sat, nhan bid't nhung bidu hidn bdn ngoai chinh

xac cua quydn luc Nh& nude. Do la tinh cha't y chi va sir tac dOng cua quydn

lire ddi vdi tarn trang cua con ngudi, dan dd'n su phu thudc cua edng dan vao
quydn luc Nha nude. Tuy nhidn nhung khai nidm hoan chinh vd quydn lire

Nha nude van chua duoc cac tac gia dua ra.

Ngay nay, nhidu hoc .gia phuong Tay khi nghidn ciru va'n dd quydn

lire Nha nude, da xua't phat tir quan didm phi giai ca'p dd ly giai hidn tuong

quan trong n^y. MOt sd ngudi cho rang quydn lire la cai gl dd khdng thd vdi


10


tdi dirge, khdng rd xua't phat tir dau. Ho cho rAng”quydn lire trong edi vo

chfnh tri phu nhAn moi sir xac dinh chinh xdc"(92'l,,l ’°\ Con cdc nha nhdn
chung xa hdi hoc My cho ring quydn lire chfnh tri t6n tai khdp moi noi moi
thdi dai va trong ca gia dinh(l(X)4r'l2I). Quan didm nay la co sd cua hoc thuydt

"ndn dan chu da nguydn" dang ton tai. Theo do, Nha nude la td chirc chu ydu

trong so cac td chirc xa hdi dang thuc hidn quydn lire chfnh tri trong xa hdi.
Do dd Nha nude tu san chia quydn lire vdi cac td chuc xa hoi klhac, kd ca vdi
cac td chuc ddi I dp(99’tr6l). Cac nha "ky tri” cho ring, d cac nude co ndn khoa
hoc ky thuat tidn tidn, quydn luc dang chuydn dan tir tay cac nha chinh tri
sang tay cac nha ky thuat la nhung ngudi trung lap vd chfnh tri, Nha nude tra

thanh "phuong tidn ky thuat” dd ” thid't lap” ndn dan chu thuin tuy "xdc lap”'

quydn luc cua sire manh "khdng gay phuong hai cho cudc sdng chfnh tri

tr 4()). Quan diem nay da bi chinh cac hoc gia phuong tay phan bac. Nha bao
Phap Philip Bd Sa vidt trong cudn "Nhung nha ky thuat va quydn lire”:
"Trong xa hoi tu san, cac lire lugng thdng tri khdng bao gib va khdng trong

didu kien nao lai tu giac tir bd quydn lire chinh

Nhung nha kinh didn cua chu nghTa Mac-Lenin, tir sir phan tfch cac
co sd kinh td xa hoi cua sir xua't hidn cac giai ca'p khac nhau trong xa hoi;


phan tfch ban cha't boc Idt va quydn luc do Nha nude hoc Idt thuc hidn, da di

ddn kdt luan, quydn luc chfnh tri chi xua't hidn trong xa hdi cd giai cap. Dd
thuc hidn quydn lire chfnh tri, giai ca'p thdng tri trong xa hdi td churc ra bd
may dac bidt vdi phuong tidn vat cha't hung hau, sir dung nd vao muc dfch
duy tri sir thong tri giai ca'p - Do la Nha nude. Quydn lire chfnh tri duoc Nha

nude sir dung dd budc cac thanh vidn xa hoi phuc tiing y chf cua chu thd,
bid'n thanh quydn luc Nha nude. Nhu vay, d day, cd thdjijdu quydn luc Nha
nude la quydn lire chfnh tri. Quydn luc chfnh tri, theo Mac-Anghen, lh bao

lire cd td chirc cua mdt giai ca'p dd trft'n ap giai ca'p khac(2‘,r“569).

11


Phai thA'y ring, khi dira ra dinh nghla trdn, Mac-Anghen da chi ra ban
chit cua quydn lire chinh tri, do Nha nude thirc hien trong xa hdi tdn tai su

thong tri eua thidu sd ddi vdi tuyet dai da sd. 0 dd, sir cirong birc va trdn ap
la nhung bidn phap chu yeii, cd y nghTa song con ddi vdi thieu sd boc ldt.
Quydn lire chinh tri se khdng duy tri, bao vd dugc Igi fch eua giai cAp thidu

sd thdng tri xa hdi neu thid'u bao luc cd td chuc vdi lire lugng manh me trong

tay va cac bidn phap dan ap cung rAn. 0 day cd sir ddng nhA't. giua quydn luc
chfnh tri vi quydn lire Nhd nude. Cung vi vAy, ccr sd xa hoi eua quydn luc
Nha nude thu hep trong khuon khd giai cap ma tu* dd nd xuat hien, vi nd ma
quydn luc dd ton tai.


Ngoai chuc nang cudng butc, trdn ap - chuc nang die bidt xudt phdt tir

sir doi lip giua Nha nude boc ldt vdi ddng dao qudn chimg nhAn din, cac
Nha nude, khi thirc hien quydn luc eua minh, vdi tu each ngudi chu quan ly
xa hoi, con td chirc "giai quyd't ca cac edng vide chung xuat phdt tir ban chdt
eua moi xa hoi"H " ‘2"\ DAy la mdt thuc te xuat phdt tu nhu cdu phot hop
hoat dong eua moi thanh vidn xa hdi, va nhung nhu cdu khde ddng cham den

Igi fch eua tdt ca moi ngudi. Trong tdt ca cac che dd xa hoi boc ldt, giai cdp
thdng tri khdng the tdn tai va duy tri dugc Igi fch eua minh neii thieu cac giai
tdng khac trong mat ddi lAp vdi nd.

Nha nude d dAy tdn tai nhu mdt td chuc cong quyen, cham Io giai
quyd't cdc nhu cdu xa hdi, bao dam Igi fch (du la td'i thidu) eua cdc thdnh vidn

xa hdi. Quydn lire Nha nude, khi hudng tdi giai quyd't cdc vdn dd xa hdi cung
la dd cung cd vi trf eua minh.
Trong che dd XHCN, quydn lire chfnh tri vdn tdn tai. Nd vdn edn dd'n

td chuc dac biet dd to chute thuc hidn, dua vao thuc te cudc sdng. Quydn luc
Nha nude vAn tdn tai nhu bd phAn chu ydii eua quydn lire chfnh tri. Tuy


nhidn vd ban cha't va ca sd xa hoi cua quydn iuc nay da co str khac bidt so
vdi quydn lire Nha nude boc ldt. Chu sd hull cua quydn lire chinh tri - quydn

lire Nha nude, la nhan dan lao dong, chidm sd' dong trong xa hoi, cung vi the.
co sd xa hdi cua nd da dirge mb rong rat nhidu. Vd va'n dd nay, trong cac an
pham khoa hoc phap ly cung nhir cac khoa hoc chinh tri - xa hdi khac da


diroc dd cap phan tich kha sau sac. Cac tac gia khi ly giai vd bd may Nha

nirdc XHCN, vd quydn lire Nha nude XHCN ddu d mire dd khac nhau tan

dong quan didm nay(2?’trl2?). Cac churc nang cua quvdn lire Nha nude dudi
chd' do XHCN vd mat hinh thuc con cd didm giong chuc nang cua Nha nude
boc lot. Nhung vd ndi dung, tinh chat, mure do. ddi tuong da co sir thay ddi.

Didu dd phu thudc vao ban cha't, co sd xa hdi. muc di'ch phuc vu cua nd.

Tuy nhidn, du cd sir thay ddi, khac biet the nao thi quydn lub Nha ni/rfc

XHCN la su bidu hidn tap trung cua quydn lire chinh tri.
Quydn lire Nha nude XHCN la quydn lire chinh tri dirge thd hidn d

chd: 1) Bidu thi Igi ich cua mot nhom xa hoi nhat dinh, gom cac giai ca'p
cong nhan, ndng dan, tdng ldp tri thuc va nhirng ngudi lao ddng chan chinh
khac, chid'm sd ddng trong xa hdi, co Igi ich ddi lap vdi Igi ich cua nhung ke

boc ldt; 2) Dugc td churc thuc hien bang bo may dac biet do nhom xa hdi dd

lap ra vdi nhung phuong phdp dac thu cua quan ly Nha nude dd quan ly

hdi.

Quydn lire Nhh nude XHCN la quydn lire nhan dan. Nhan dan sau khi
danh dd giai ca'p boc ldt, trd thanh chu nhan da't nude, lap ra bo may Nha

nude, trao quyen cho nd quan ly cac mat cua ddi song xa hoi. Nha nude sir

dung cac quydn va phuong tidn can thid't do nhan dan giao pho thuc hidn

churc nang cua bd mayifet bidt cua nhan dan, quan ly toan dien xa hdi, bao

dam cho cac quan hd xa hdi phat tridn theo hudng da dinh.

13


Quydn lire Nha nude, cung giong nhir cac hidn tuqng khac co nhung

d&c trimg ridng. Cd the: ndu mdt vai dac trung trong so do:
- Quydn lire Nha nude cd tfnh td'i cao va tfnh ddc lap. Tfnh td'i cao thd

hidn trong cac quan hd dd'i ndi; tfnh chat ddc lap cua quydn lire Nha nude

bidu hidn ca trong quan hd ddi ndi va ddi ngoai. Day la nhirng tinh cha't phan

anh ndi dung quan trong nha't cua chu quydn cua quydn lire Nha nude.

- Quydn lire Nha nude cd tfnh thdng nha't vd ca ndi dung va hlnh thuc.
Vd ndi dung, tinh thdng nha't dupe bidu hidn o bah cha't giai ca'p. Vd hlnh
thirc, tinh thd'ng nha't cua quydn luc Nha nude thd hien d hlnh thirc td chuc
thuc hidn quydn luc, co ca'u thd'ng nha't cua bd may thuc hidn quydn luc dd.

Dd khdng phai la su nhap cue ta't ca quydn lire rdi trao cho mdt cd nhan hay
co quan thuc hidn, ma cd su phan edng hop ly giua cac co quan trong bd
may Nha nude, trong dd mdi co quan thuc hidn nhung quydn han nhidm vu d

mdt ITnh virc nha't dinh trdn co sd quy dinh cua phan !"M.

Nhu vay. tir nhung didu ndu trdn. cd thd hidu quydn lire Nha nude la
bo phan chu yeu cua quydn lire chfnh tri dinh doat moi edng vide quan trong

nha't vd chinh tri. kinh td' va sure manh bao dam thuc hidn quydn do.
Dd thuc hidn quydn luc Nha nude, can phai cd each thuc td chirc phu
hop vdi didu kien thirc td' khach quan cua da't nude.

Ve
1.1.2.

td chuc thuc hien quydn luc Nha nude

a- To chuc thuc hien quyen luc Nha nude d Trung uong

Trong lich sir xa hdi loai ngudi da tdn tai cdc hlnh thurc td chile thuc
hidn quydn luc Nha nude khac nhau. Cd khi quydn luc do mdt nhdm, thapi

chi mdt ngudi thuc hidn. Ta't ca quydn lap phdp, hanh phap va tu phap tap
trung vao trong tay mdt ca nhan (vua). Day la dac trung cua chd' dd quan chu
f’ ■
chuydn chd' phong kid'n. Cach thurc td churc thuc hidn quydn lire nay thudng

14


dan den sir tuy tidn, lam quy£n trong hoat ddng quan ly Nha nude, xa hdi.

"Sir tuy tidn la quy£n lire eua vua", hay "quy6n luc eua nha vua la sir tuy
tidn"(1’’r‘3l9), thudng dan dd'n sir ba't edng, bat blnh eua xa hoi.
Quydn lire Nha nude cung co thd duoc phan chia thanh quydn lap


phap, hanh phdp va tu phdp, do cac co quan ddc lap vdi nhau thirc hidn. Cdch
thirc td chufc quydn lire ndy la bidu hidn dac trung eua cac nha nude tu san,

nha't la trong giai doan phat tridn'tu do, khi tu tudng ddn chu tu san trd thanh
ngon cd tap hop lire lugng da'u tranh chd'ng chd dd chuydn quydn, ddc doan,
phat huy quydn dan chu. Td chuc bd may Nha nude theo each thurc phan
quydn nhdm dung quydn luc han chd' quydn lire, tao ra co chd' ddi trong trong

hd thdng cac co quan Nha nude kidm chd' lan nhau, chong tinh trang lam
quydn eua cac co quan.
Vd phuong didn ly luan, each thuc td chuc thuc hien quydn luc nha

nude theo chd' dd phan quydn cd nhung hop ly va bat hop ly. Co chd v: ?m

chd doi trong cd thd tranh duoc sir Lam quydn, tuy tidn trong quan (y

hdi

eua mot co quan hay ca nhan trong bo may nha nude. Tuy nhidn, co chd' dd

dan dd'n sir han chd', ngan can sir can thidp eua co quan dai didn do nhan dan

true tie'p bau ra, vao nhung hoat ddng eua co quan hanh phap va tu phap.
Trdn thuc td' la da tang thdm quy£n luc cho giai ca'p tu san ndm quy£n qu&n

ly xa hdi.
Trong thuc td' t6 chuc eua cac Nha nude tu san, mac du d6u tuydn bd'

tuan theo thuyd't phan quy6n, nhung thdng thirdng quydn lire nghidng vd phfa

■ ,

■

; .

f , r. . .

hanh phap. Cung cd giai doan quy&i lap phap chid'm duoc uu thd' trudc hanh

phap. Didu nay phu thudc vao tuong quan lire lugng giua cac thd' luc ddi lap
nhau trong xa hdi tu san, cung nhu do anh hudng eua tlnh hinh thd' gidi.
Trong trudng hgp thd' gidi di vao hoa hoan, xu thd' dan chu trong nude chid'm

15


iru thd' trong chinh trudng thi co quan dai didn cua nhan dan trong bd may
Nha nude tu san co duoc nhung uu thd trudc co quan hanh phap.

Trong Nha nude XHCN, xua't phat tir quan diem quydn luc Nha nude
la thdng nha't, khdng phan chia, quydn lire do thudc vd nhan dan, nhan dan

thuc hidn quydn luc cua minh thdng qua bd may Nha nude, ndn td chuc thuc

hidn quydn lire Nha nude duoc thuc hidn theo chd dd tap quydn, trong co ca'u
bd may Nha nude gdm cd cor quan quydn luc, co quan hanh phap, co quan tu

phap. Co quan quydn luc Nha nude (Qud'c Hdi) la co quan dai didn td'i cao


cua nhan dan, do nhan dan

true tidp bdu ra, cd tham quydn quydt dinh

nhung va'n dd quan trong cua qud'c gia. Ngoai quydn lap phap, co quan dai

didn cd thd true tidp giai quydt nhung va'n dd co ban khac thudc quydn hanh
phap va tu phdp. Tuy nhidn chd dd tap quydn XHCN khdng co nghla la co

quan dai didn l^m ta't ca cac churc nang cua Nha nude, ma cd sir phan edng
hop ly giua cac co quan. Cac co quan cd nhung tha’m quydn

uong

nhung lTnh vuc hoat ddng nha't dinh. Hoat dong cua cac co quan nay la tidp
theo hoat ddng cua co quan dai didn - hay co quan quydn luc Nha nude,
chiu sir giam sat cua co quan dai didn, dam bao hoat ddng cua bd may Nha

nude la chu trinh thdng nha't. Vd thuc cha't, day la sir phan edng lao rf<5ng

quydn luc trong hoat ddng quan

giCta cac co quan trong bo may Nha nude

"nham muc dfch gian don va kidm tra hoat dong cua cac co quan Nha

nudc"(94’tr203), bao dam thuc hidn quydn dan chu cua nhan dan, chd'ng hidn
tuong quan lidu, tuy tidn, Idng quydn.

Td churc thuc hidn quydn lire Nha nude khdng dimg lai d sir phan edng

lao ddng giua cac co quan Nha nude b trung uong, ma phai nham bid'n thanh

hidn thuc cudc sd'ng cua toan xa hdi, t$Hidng Idn ta't ca cac quan hd thudc
lmh vuc ddi sd'ng xa hdi, dam bao dd cac lTnh vuc ddi song xa hdi phuc tung
y chi chung cua Nha nude, tao su thdng nha't tir trung uong dd'n dia phuong.

16


b. To chute thuc hien quyen luc Nha nude d dia phuong.
Nghidn cull va'n dd nay edn thiet phai xua't phat tir cac yd'u td' sau: 1)
Td chirc phAn hia lanh thd qud'c gia thanh cac dem vi hanh chfnh lanh thd; 2)

Td chirc cac cd quan chfnh quydn tai cac dan vi hanh chfnh - lanh thd; 3)
Chuydn giao quydn han, nhiem vu (phan cap quan ly) cho cac co quan chfnh

quydn dia phuong.
b.l. Phan chia lanh thd qud'c gia thanh cac don vi hanh chfnh - lanh

thd. Day la thudc tfnh cua moi Nha nude, khdng phu thuoc vao hlnh thuc ca'u
true chfnh the, chd dd chfnh tri hidn tdn, la didm khdi dau cua td chuc thuc
hidn quyen lire Nha nude d qud'c gia cd chu quydn. va la da'u hidu dac trimg

ddu tidn cua Nha nude.

Ndi dung hoat ddng nay la phan chia toan bo lanh thd qud'c gia thanh
cac don vi hanh chfnh lanh thd khac nhau, vdi didn tfch. dan sd' khdng ddng

nha't. Muc dfch la dd thiet lap tai cac dem vi dd bo may co quan chfnh quydn
tuong ung, thuc hien sir cai quan thd'ng nha't cua Nha nude tir trung uong dd'n


co sd, bao dam cho quydn lire Nha nude gay duqc tac dong dd'n moi ngudi va

moi quan he kinh td' - xa hdi d co sd, ddng thdi phuc vu ddi sd'ng dan cu.

dam bao lpi fch cua nhan dan dia phuong. Ndi each khde, thdng qua vide

phan chia lanh thd thanh cac don vi hanh chfnh, thid't lap co quan quan ly
tuong ung nham ap dat y chf Nha nude Idn toan xa hdi. Mat khac, bao dam

dd moi cong dan thuc hidn quydn va nghTa vu tnrdc Nha nude tai noi cu trii.

0 day, muc dfch phan chia lanh thd qud'c gia thanh cac don vi hanh chfnh

tuy thuoc vao tfnh cha't, ban cha't, chuc nang cua Nha nude, phu thudc quan
nidm vd lpi fch cua Nha nude, edng ddng dan cu cua chu thd quydn luc Nha

nude.

DAI HQC LU^T TP HCMI

THU VIEW

17


Phdn vach dia gidi dan vi hanh chinh lanh thd dugc tidn hanh dirdi hai
hinh thirc: I) Phan dinh nhan tao; 2) Thira nhan nhirng hidn thuc tdn tai tu

nhidn.Trong phan vach dia gidi h&nh chfnh lanh thd cd sir kd't hop giua nhan

td chu quan, ydu td khach quan, nhung thdng thudng ydu td khach quan giu

vai trd chu dao. Nhirng ydu td khach quan dugc tao bdi nhung tdn tai td lau
ddi vd phong tuc, tap quan, tfnh cha't ca cdu dan cu. tfnh cha't dia ly tu nhidn

cung nhu cac phong tuc tap qudn, truydn thdng cua edng ddng dan cu. Ngoai
ra ydu td khach quan con dugc thd hidn d nhu cdu phat tridn kinh td, xa hdi

eua timg khu vuc khac nhau.
Cac dan vi hanh chfnh lanh thd do phan dinh nhan tao la cac ca'p trung

gian, mdt mat dua vao nhung tidu chf chu quan, nhu tfnh theo dan sd, didn
tfch, khoang each ddn trung tarn hanh chfnh; Mat khac dua vao cac ydu td
phat tridn tu nhidn vd kinh td, xa hdi, cu dan dd xac dinh. nhu cap vung, tinh

huydn, lanh dia... tuy theo mdi nude.
Cac dan vi hanh chfnh lanh thd dugc thira nhan, thudng la cac dan vi

ca sd. 0 do tfnh cha't qudn cu, cac phong tuc tap quan ton tai tir lau ddi; kd't

ca'u ha tang thdng nha't, mang ludi dich vu cong edng, giao thdng ddng bd,
thdng nha't. a cac nude khac nhau cd ten goi khac nhau nhu "cong xa" (d

Dire, Phap, Y) hodc "xa"(Nhat, My, Viet Nam...) b cac vung ndng thdn, con
a tat ca cac nude phuong Tay, cac thdnh phd ddu la dem vi ca so? Quy md

didn tfch, sd dan d cac dan vi ra't khac nhau, va sir phan loai khac nhau: xa,

edng xa cd ttr ba dd'n bdn tram dan dd'n hang van dan phan thanh tidu, trung,
dai xa. Cdc thanh phd cung dugc phan thanh thanh phd loai I, IT, III... tuy


thudc vao sd dan va kd't ca'u ha tdng ky thuat.
Cac ca'p dan vi hanh chfnh - lanh thd cung cd thd khac nhau, cd thd ba

ca'p: lanh dia, quan, edng xa (Anh); vung, tinh, edng xa (Italia); tinh, quan,

18


xa - phuong (Indondxia) hoac 5 cap: vung, tinh, huydn tdng, edng xa (Phap);
cung co thd 2 effp: Lanh dia, quan (Bae Ailen); tinh, thanh pho - xa (Nhat
Ban).

b.2. TO chuc co quan chinh quydn dia phuong la hoat ddng quan trong

trong qua trinh tridn khai thuc hidn quydn luc Nha nude trdn dia ban lanh
thd. Cac co quan chfnh quydn dia phuong duoc lap ra vdi muc dfch dua

quydn lire Nha nude vao hoat ddng hang ngay cua dia phuong, tac ddng Idn
cac quan hd xa hdi, didu chinh chung theo hudng da duoc dinh san. Noi each
khac, cac co quan Nha nude d dia phuong duoc lap ra. su dung quydn luc
Nha nude quan ly toan didn cac qua trinh xa hdi didn ra trdn dia ban, lanh

thd, bao dam loi (ch cua Nha nude va cua nhan dan. Cac co quan Nha nude

thudc chfnh quydn dia phuong thuc hidn chuc nang cha'p hanh quydn luc Nha

nude. Mot mat chung chiu su tac ddng cua quydn luc Nha nude. Mat khac
chung su dung quydn lire Nha nude didu chinh cac qua trinh xa hdi. d day
quydn lire Nha nude duoc bidu hidn dudi dang nhung quydn han. nhidm vu


do Nha nude quy dinh cho timg loai co quan. Cac co quan Nha nude d dia
phuong su dung nhung quydn han, nhidm vu dd dinh doat va didu hanh edng
vide d dia phuong.

Vd phuong didn t6 chirc cdc co quan chfnh quydn dia phuong cd co
ca'u khac vdi cac co quan Nha nude d trung uong. Dd khdng phai va khdng
thd la hinh anh thu nho cua bd may Nhd nude trdn dia ban lanh thd, ma la bd
phan trong bd may Nha nude thdng nha't. Hoat ddng cua co quan nay la bd
phan trong hoat ddng cua bd may Nha nude trong qua trinh didu hanh, quan
ly xa hdi. Do dd, hoat ddng cua nd khdng thd vuqt ra ngoai khudn khd nhu. ..

quy dinh do luat phap thdng nha't cua nha nude dat ra'.

Trdn thd gidi tdn tai nhidu md hinh khac nhau vd td chdc bd may
chfnh quydn Nha nude d dia phuong. Didu nay tuy thudc vao didu kidn hohn
7

19


canh dac diem cua mdi nude. Tuy nhien, d dang chung nha't co thd phan

thanh ba loai md hlnh sau(22 lr'15):

- Co quan quan Iy dia phuong duqc bd nhidm tir trdn.

- Co quan quan ly dia phuong do dan cu true tiep hodc thdng qua dai
didn bdu ra.
- Co quan quan ly dia phuong la mot Hoi ddng do dan true tid'p bdu,


co quydn quyd't dinh moi va'n de cua dia phuong; Hdi ddng bdu ra co quan
cha'p hanh dd thirc hidn cac quyd't dinh cua Hdi ddng va thuc hidn quan ly dia

phuong theo menh ldnh ca'p trdn.

.

Co quan chinh quydn dia phuong duoc bd nhiem tir trdn la dai didn

cua Nha nude dat tai dia phuong, thirc hidn vide cai tri vdi dime "ehTa cua
nd. Co quan nay true tid'p nhan mdnh ldnh tir trung uong, hoat deng theo chi

dan cua trung uong rap khuon may moc. Hoat dong cua chung chu yd'u quan

tarn dd'n Iqi ich cua toan cue (Trung uong) it chu y den loi ich dia phuong.
Co quan chinh quydn do dan dia phuong true tiep hoac giah tid'p bdu la

cac co quan tu quan cua dia phuong, giai quyd't cac va'n de dia phuong. o cac
nude phuong Tay hien nay, d dia phuong, thdng thubng ben canh co quan tu
i

quan dia phuong co dat mdt dai didn cua trung uong vdi tu* each co quan Nha
nude dat tai dia phuong nhdm giai quyd't nhung va'n dd cua Nha nude tai dia
phuong. Trong hoat ddng cd su phd'i hop kd't hop giua hai co quan nay nham

bao dam sir hai hoa giira loi ich cua toan cue vdi loi ich dia phuong.
Loai co quan thu ba thdng thudng duoc ap dung o cac nude XHCN

trong do co Vidt Nam. Day la md hlnh dua theo md hlnh td chirc bd may cua

edng xa Pari vdi tinh than "Cdng xa phai tro thanh hlnh thuc chinh tri ngay o

nhung thdn xom nhd nha't"(3 ,r,93). Theo md hlnh nay, trong co ca'u td chuc

cua chinh quydn dia phuong co co quan dai didn (Hdi ddng) do nhan dan

20


true tjdp bau ra, va ca quan hanh chfnh Nha nude do Hdi ddng bau ra. Hdi
ddng dai didn cho nhan dan dia phuong trong pham vi quydn han-do luat
phap Nha nude quy dinh, bao dam td chuc thuc hidn Hidn phap, phap luat
Nha nude tai dia phuong. Co quan hanh chfnh Nha nude d dia phuong do
Hdi ddng bdu cd nhidm vu cha'p hanh Nghi quyd't eua Hdi ddng va cdc vdn

ban eua Nha nude ca'p trdn d pham vi dia ban, thuc hien quan ly thdng nha't

cac mat d dia phuong, chiu su kidm tra giam sat eua co quan dai didn d dia
phuong va co quan Nha nude ca'p trdn. Nhu vdy, co quan hanh chfnh Nha

nude chiu su kidm tra giam sat tir hai ph fa: tir co quan quyen luc Nha nude d

dia phuong (HDND) va co quan quan ly Nha nude ca'p trdn.
b.3. Chuydn giao quydn han, nhiem vu (phan ca'p quan ly) cho chfnh

quydn dia phuong thuc hidn la khfa canh quan trong eua td chirc thuc hidn
quydn luc Nha nude d dia phuong. Thirc cha't day la hoat ddng chuydn mdt
phan quydn lire dudi dang nhidm vu va quydn han cho cac co quan chfnh
quydn dia phuong thirc hidn trong pham vi dia ban lanh tho dia phuong trong
khudn kh6 quydn luc Nha nude thdng nha't. Nhung nhiem vu, quydn han nay


thuoc pham vi quydn hanh phap duoc tridn khai xuong cac dem vi hanh chfnh

nha nude trong moi quan hd chat che vdi quydn tu chu, tu quan eua nhan dan
mdi edng ddng hanh chfnh - lanh thd. Chung duoc thuc hidn bdi cac co quan

chfnh quydn dia phuong va cac co ca'u, td chuc ngoai thuoc (theo he thong
doc tir Trung uong xud'ng). Cach thuc mire dd quydn lire chuydn giao phu

thuoc thd chd' chfnh tri, co ca'u td chuc lanh thd qud'c gia, vi trf phap ly eua
cac co quan chfnh quydn dia phuong trong hd thong co quan Nha nude.

Trong thuc td', cac nude ap dung nhung nguydn tac khac nhau dd thuc hidn
hoat ddng nay,rAhu: nguydn tac tap quydn; phan quydn. tan quydn.
Nguyen tac tap quyen duoc ap dung tir lau. Noi dung cita nguydn tie

thd hidn d su tap trung moi quydn lire vao tay cac co quan trung uong. Cac

21


ca quan trung uong ndm trong tay quydn quydt dinh moi va'n dd tir trung

trang dd'n dia phuong. cac co quan chfnh quydn dia phuong tidp nhan mdnh
ldnh tir ca'p trdn. Co quan Nha nude d dia phuong khdng co quydn sang tao,
chi phuc tCing.

tfu didm: Tap trung duoc quydn lire; duy tri Igi ich Nha nude; phap
luat dugc thuc hidn thdng nha't.
Tdn tai; Thid'u tfnh thdi su, co quan trung uong bi un tac bdi khd'i


lugng edng vide, hinh thanh tfnh ludi bid'ng cua cdp dudi, dua ddm cua ca'p

dudi; quyd't dinh khdng phan anh thuc trang dia phuong; phat sinh bdnh quan
lidu, lam quydn cua ca'p trdn.
Tdn quyen vd thuc cha't la tap quydn - Nhung mdt bd phan quydn luc
do bd phan co quan trung uong dat tai dia phuong giai quydt.
Uu didm: Mot sd va'n dd dugc giai quyd't ddia phuong cd tfnh kip thdi,

sat thuc, bao dam dugc quydn Igi d dia phuong, giai phong mdt phdn edng
vide d trung uong.

Tdn tai: Tfnh cha't quan lidu, ddc doan van cd kha nang xua't hidn,
thid'u tfnh nhan dan trong quyd't dinh cac va'n dd dia phuong, thid'u dan chu.
cd kha nang mau thuAn vd Igi fch giua trung uong va dia phuong.

Than quyen 1A su phan giao mdt phdn quydn han, nhidm vu, phuong

tidn vat cha't... cho cac ca'p chfnh quydn dia phuong thuc hidn. Chfnh quydn

dia phuong la phap nhan edng quydn, dugc tu quyd't dinh cac va'n dd cua dia
phuong trdn co sd phap luat. Nha nude thuc hidn su kidm tra hoat ddng dia
phuong thdng qua hd thd'ng phap luat.

tfu didm: Cdc edng vide dugc quyd't dinh phu hgp thuc td dia phuong,
tao dugc didu kidn dd nhan dan dia phuong tham gia vao quan ly Nha nude,

phat huy tinh thAn dan chu, giam bdt ganh nang cho Chfnh phu.

22