Tác đ ng c a các Chính sách và K ộ ủ ế
ho ch Du l ch không b n v ng ạ ị ề ữ
Kenneth Atkinson
T ng Giám đ c – Grant Thornton Vietnamổ ố
Phó Ch t ch H i đ ng t v n Du l ch (TAB)ủ ị ộ ồ ư ấ ị
Đà N ng ngày 14/11/2013 ẵ
Nội dung
1.Du lịch bền vững
2.Những thách thức chính của du lịch bền vững
3.Các vấn đề về chính sách du lịch Việt Nam
4.Tác động của du lịch không bền vững
5.Các yêu cầu để có một chính sách du lịch bền vững hơn
Du lịch bền vững
Du lịch bền vững
•
Tổ chức Du lịch thế giới (WTO) định nghĩa du lịch bền vững là: “du lịch
đáp ứng được các nhu cầu hiện tại của khách du lịch và người dân bản
địa trong khi vẫn bảo vệ và tăng cường cơ hội cho tương lai”
•
Du lịch bền vững là một loại hình du lịch mà:

Bền vững về kinh tế, với lợi ích kinh tế trực tiếp cho người dân địa
phương;

Có trách nhiệm về mặt văn hóa và xã hội;

Quan tâm đến môi trường sinh thái; và

Cung cấp sản phẩm du lịch cuối cùng và trải nghiệm cho du lịch ở
chất lượng cao
Du lịch bền vững (tiếp)

•
Các nguyên tắc bền vững hướng đến việc phát triển du lịch ở các khía
cạnh môi trường, kinh tế và văn hóa xã hội
•
Các tiêu chí của du lịch bền vững:

Lập kế hoạch bền vững hiệu quả

Tối đa hóa các lợi ịch kinh tế xã hội cho cộng đồng địa phương

Tăng cường di sản văn hóa

Giảm thiểu các tác động tiêu cực tới môi trường
Chính sách du lịch bền vững và các đối tác
Chính sách du
lịch bền vững
Chính phủ
Khách du lịch
Các tổ chức phi
chính phủ
-
Các đại lý lữ hành
-
Các nhóm nghiên cứu và
các nhà khoa học của các
trường đại học
-
Các trung tâm hội nghị
-
Các nhà hàng/khách sạn

…
Các thách thức cơ bản của du lịch bền vững
Các thách thức cơ bản của du lịch bền vững
Các thách thức cơ bản của du lịch bền vững:
•
Quản lý tăng trưởng năng động – thiệt hại nghiêm trọng có thể xảy ra
nếu không thực hiện quy hoạch cẩn thận điểm du lịch của địa
phương và có những hành động quản lý môi trường tốt hơn.
•
Biến đổi khí hậu– như bão và xói mòn biển
•
Giảm nghèo – để đảm bảo những người lao động trong ngành du lịch
được trả lương, thưởng hợp lý, và được tạo cơ hội để thăng tiến
Các thách thức cơ bản của du lịch bền vững
(tiếp tục)
Những thách thức chính đến du lịch bền vững (tiếp tục):
•
Sức khỏe, an toàn và an ninh – sự không chắc chắn về sức khỏe và
an ninh khi đi du lịch tại một số điểm đến đã gây ra dao động đáng
kể trong luồng khách du lịch
•
Hỗ trợ tài chính – một sự đầu tư tài chính thích hợp để thực hiện các
kế hoạch phát triển du lịch bền vững.
Các vấn đề chính sách của ngành Du lịch Việt Nam
Các vấn đề chính sách du lịch hiện tại ở Việt
Nam
•
Các chính sách và quy hoạch du lịch vốn đã phức tạp và kết nối với các
ngành khác và chịu ảnh hưởng của các chính sách và quy hoạch
của các ngành khác như:

•
Bộ Ngoại giao
•
Bộ Giao thông Vận tải
•
Tổng cục Hải quan
•
Bộ Nội vụ
•
Bộ Quốc phòng
…
Các vấn đề chính sách du lịch hiện tại ở Việt
Nam (tiếp tục)
•
Bản chất phức tạp và đa dạng của du lịch khiến cho ngành dễ có “những
kẽ hở” trong các chính sách và quy hoạch
•
VD: Năm 2013, Việt Nam lập kế hoạch đạt được tổng số 7,2 triệu
lượt khách du lịch quốc tế. Tuy nhiên, do hệ quả của chính sách
visa “ Visa tại cửa khẩu” và tăng phí visa 80% đã thực sự có tác
động không tốt đến kế hoạch này (tổng số lượt khách quốc tế
trong 5 tháng đầu năm 2013 đã giảm 1,4%)
Những tác động của du lịch không bền vững
Tác động của chính sách du lịch không bền
vững
•
Tác động môi trường – sức ép đến nguồn tài nguyên địa
phương như năng lượng, thực phẩm, đất đai, và nước,
những thứ có thể đã thiếu thốn trong nguồn cung


Ô nhiễm không khí và rác thải

Những biến đổi cảnh quan do xây dựng cơ sở hạ tầng,
các tòa nhà và những tiện nghi

Tăng trưởng lượng khách du lịch đến những khu vực
thiên nhiên nhạy cảm cũng có thể phá hoại bảo tồn thiên
nhiên
Tác động của chính sách du lịch không bền
vững (tiếp tục)
•
Những tác động văn hóa xã hội

Thay đổi những giá trị và bản sắc của địa phương – để đáp ứng thỏa mãn
khách du lịch về những thứ mới lạ/hiện đại, những thay đổi trong thiết kế
sản phẩm văn hóa địa phương hoặc thiết kế cơ sở lưu trú có thể bị ảnh
hưởng

Khai thác lao động địa phương – do thiếu đạo tạo chuyên nghiệp, những
công việc chi trả thấp cho dân địa phương trong khi những công việc quản
lý có uy tín hơn và được trả lương cao hơn thì dành cho người nước
ngoài, điều này lấy đi những cơ hội phát triển cho lao động địa phương về
lợi ích tài chính và kỹ năng chuyên môn
Tác động của chính sách du lịch không bền
vững (tiếp tục)
•
Những tác động văn hóa xã hội (tiếp tục)

Ngày càng thiếu hơn những tiện ích khan hiếm (nước sạch, năng
lượng) tại các điểm đến du lịch


Sự phát triển du lịch với cái giá mà người dân địa phương bị mất
đất đai và công việc kinh doanh sinh sống bình thường

Phát triển du lịch chất lượng thấp, thiếu điều phối và lộn xộn sẽ
không nâng cao hình ảnh của Việt Nam là điểm đến du lịch toàn
diện và giá trị cao
Nghiên cứu điển hình về du lịch thiếu bền vững
Vịnh Buccament
Vịnh Buccament trước khi phát
triển du lịch
Vịnh Buccament sau khi thực
hiện phát triển du lịch
Nghiên cứu điển hình về du lịch thiếu bền vững (tiếp theo)
Vịnh Buccament
•
Sự bùng nổ các khu du lịch khổng lồ choán hết bờ biển của Jamaica làm ảnh
hưởng đến đất nước này:

Người dân phải rời khỏi mảnh đất họ đã sinh sống hàng chục năm

Người dân không còn được tiếp cận các bãi biển nữa

Các rặng san hô và các loài cá đang hấp hối vì môi trường không còn trong sạch

Nước thải của các vùng du lịch không được xử lý thỏa đáng

Khách du lịch tiêu dùng lượng nước nhiều gấp 10 lần so với người dân địa phương;
Người lao động thường bị người sử dụng lao động đối xử và đền bù không tốt.


Khách du lịch được khuyên rời khỏi các khu du lịch này, gây thêm khó khăn tài chính
cho các doanh nghiệp địa phương.
Tác động của các chính sách du lịch không bền
vững (tiếp tục)
•
Các tác động kinh tế

Phát triển du lịch thiếu bền vững có thể tạo ra các lợi ích tài chính ngắn
hạn, nhưng có thể gây ra các tác động dài hạn đến chính quyền địa
phương và khiến những người chi trả thuế của địa phương chịu một khoản
tiền lớn.

Quản lý yếu kém về giá cả dịch vụ có thể có tác động tiêu cực đến người
dân địa phương khi giá cả hàng hóa và dịch vụ tại các điểm đến du lịch khá
cao so với các nơi không có du lịch

Tác động trực tiếp đến đóng góp của ngành vào GDP và dòng ngoại hối
Các yêu của chính sách du lịch bền vững
Các yêu của chính sách du lịch bền vững
•
Thống kê và thông tin thị trường tốt giúp xác định các xu hướng ngành
quan trọng nhất để các chính sách và kế hoạch chủ động và mang
tính chiến lược, và cũng phản ánh các điển hình quốc tế tốt nhất
•
Sự tham gia hiệu quả và mạnh mẽ của các đối tác có thể được kết nối
với ngành du lịch, kể cả phối hợp liên bộ/liên ngành, và phối hợp
hiệu quả trọng nội bộ ngành
•
Các tiêu chuẩn và trách nhiệm giám sát, đánh giá và thực thi rõ ràng
Các yêu của chính sách du lịch bền vững (tiếp theo)

•
Đề xuất về ban hành chính sách du lịch bền vững:

Quản lý – thúc đẩy hợp tác giữa các ngành; đưa chính quyền địa
phương tham gia hoạch định các chính sách và quyết định du lịch

Nhân tố kinh tế - xã hội – xây dựng mạng lưới các nhà sản xuất
địa phương để tiếp thị tốt hơn

Môi trường – cải thiện việc kiểm soát và thực thi các tiêu chuẩn
môi trường và cấm các hoạt động có hại đến môi trường ở trong
vùng

Kiến thức – đào tạo những người liên quan, và nâng cao nhận
thức về môi trường cho người dân địa phương
Nghiên cứu điển hình về du lịch bền vững
Myanmar
•
Nhận thức về các vấn đề gắn liền với du lịch đại chúng:

Phá hủy môi trường

Thương mại hóa di sản văn hóa

Điều kiện làm việc không công bằng cho người dân địa phương
 Chính phủ hợp tác với đại diện của các tổ chức kinh tế và xã hội dân
sự cũng như với Hiệp hội Hanns Seidel (Đức) đã xây dựng tài liệu chính
sách: “Chính sách du lịch có trách nhiệm” để bảo vệ môi trường, thúc đẩy
tăng trưởng kinh tế ổn định và giảm nghèo.
Nghiên cứu điển hình về du lịch bền vững

Myanmar
Picture-alliance/ dpa
The Shwedagon Pagoda is one of the country's most prominent cultural sites
Nghiên cứu thực tiễn về du lịch bền vững (tiếp)
Myanmar
•
Thực hiện chiến lược du lịch bền vững ở Myanmar:

Tăng cường đầu tư vào cơ sở hạ tầng và kiểm soát thị trường nhằm bình
ổn giá cả

Cải thiện các nhà máy xử lý nước thải và các hệ thống tái chế

Thúc đẩy sử dụng năng lượng mặt trời; ví dụ sử dụng xe buýt thân thiện
với môi trường

Liên kết rộng mở hơn đối với người nghèo, phụ nữ và trẻ em bằng cách
tạo điều kiện cho họ tiếp cận cơ hội giáo dục đào tạo, nhờ đó họ có thể
được hưởng lợi từ sự phát triển của ngành du lịch

Thúc đẩy các chủ kinh doanh nhỏ bán sản phẩm của chính địa phương
mình